Tomus secundus Commentariorum de Latina lingua D. Stephani Doleti, à quodam eius nominis studioso, in epitomen redactus, ubique ordine autoris seruato

241쪽

EPITO ME. a ἡ Vallus firmior palus appentur,eui adigis tur ipsa uitis, unde rutare pro ulcire ines σμι

uminare.

Instrumenta quibus uinea foditur, ac colitur . P0 lium instrumentum est, quo primu terra ubigebatur er subuertebatur. Dictum bipalium,quod utrunq; patulum esset,er ab utros LM

tere paullitem praeberet. Pala utebantur in eultura agri ad xertendum

flant, dicta pati a pangendo. Pangere effigere, unde plantae pan, diacuntur,cum in terrum demittuntur. PIL lib. 18.

Bidens instrumentu ad uineaefossi ra aptum a duobus dentibus appellam. Horat. Vnde bidentis amans, culti villicus horti. Pastinum uinitoria instrumcntum est, q*o pangebantur semina, Cr scrobibus demittebantur. Ligo ad ablaqueationem utilis, uel ad rem 'lionein er radicum detectionem. Dictus, quod cir ca ipsas radices liretur implicetur: vela legeno .do,quod eo facilius legatur,quodsub terra est propter latitudinem.

242쪽

o 4 COMMENT. DOLET Ilione mergebantur. Plo. Puta bive id DKCrpremas datas ut hortum fiat. Marra instimnaentum 4ξ ad excidenidas herbas inutiles,iu uvieis sua sponte succrescentes. Sarculum a sarriendo dictum,er tum hortis quaenulaeis purgandis utile in brumenta. Inura tellum. i. Medica obruitur non aratro, sed lima eis rastillis. . trum instrumentum,quo euertitur temra, mutur vel eruuntur inutiles radices, coplanaatur solum. cato. cap. a. Et rutellum.

Serrula instrumentu est ad desecandus, erint urbandas radices post ablaqueationem, mtium radices inutiles expurgabantur. . Falx innectica instrument quo uinitores pugilant uites,Cr arida ac uetera in sarmentis amputabunt. Ol. lib. q. cap. ai Runca,uel rucinabunt quaeda velutifere uel serrula apud antiquos quibus er segetes ex mat rius arborum defecabunt.. Dolabra acutu utebantur antiqui ad abraden ubiAlie uinitaria amputare no poterat sarmensa propter durisse inde dolabella. col. Semper cirraca erus dolaben dimoucnda terra est.

. Scirpicula lux dissa est,qua rasticium

243쪽

EPITO ME. . eis ad uires alligradas. Scirpare enim antis ligare 6 4stirpis d est incis,quibus utebantur ad Maneas .iligandus. Terebra veteres utebantur ad instranduxineus. OUib. rq cap. as. iniarum generibus.

V baculas uua insumetopustinetscipis appel

iatur. Pa pro vite posuit Verg. Et turpes auibus praedastri uua racemos. Sumitur Cr uvapro apueramine cogregato, qdis ipse Aueo ad uuae similitudinem dependent , uel etiam super odoratis arboribus . Appellatur quos uua in hominis corpore, me mula,quae intem trajillas ultimo palato depen

det, sub qua est minor lingua , quae dicitur epia

glosis. Racemus prouua accipitur,nes tantu vitis est,sed etia hederae er aliarum herbas, istutica uuas quasdam producentia. Hinc racemosus, et ra remulus adiectiva.Racemarij ite malleoli fiunt pampini colli. 3 cap. et 'infoecundies minus struces. Inde racematio,racemoram vindemia. Pro racemolatini botoone dixere. Est et botoon medicamenta Pli. E. as, quod ex racemis vineara componebatur.

Etiam est studiicoba herba,luteis ramulis.. , Acinun

244쪽

, mistus grana appetat cola .iχ cap. 3. rugosaucina dicit. Hinc acinaceus,quod ex acinis fit, erucinosum qimultos habet acinos, Cr acinosa ulla. Acini quatuor partibus costant,carne humore quitano us est) nucleo,membrosa cute,qua conisiunmtur,quam foriculum Varro dicit.

Scapus ramosium id appellat varro, quo ipsacini in uua dependent. Vinacei pes,pro acini pediculi. OUib. cap. -3.Acinus pro herba etia ponitur ocimustro. Uua oenanthe dicitur labrusca, quam vites plueo es frunt. Vua aplana, graecisIlica, alij mu scutellum vocant ab apibus, quis mustis uulgo dimcisus. Vua passa,arida, ς scisus luphis, a patiaendod illa. Plinius lib. 13.Vua semiuieta , vel femicaduca,qus prae nimia maturiture periclitaturi columella libro decimo capite decimosexto. Vua con ditana, vel conditanea, quae vel in ionis, vel in sappa, uel in dolia vinaceorum plena, vel in paratra, vel in piscinam picatis amphoris, uel in m vinam aquam struentem, vel murium permisto uia no mersa, et deinde super hordeaceis paleis expansaseruatur. Vua pectilis, dictu quae ad diuturnitate

245쪽

.habet inter dulcem Crausterum. Miscete ulteri quae in νομου agro postae,optime proueniuLVMe praeciae, dictae, qui ante alias maturescunt. Vua praecoquae. columet .ra cap. I. Vua acerba A pera ba dicitur priusquari maturescat. a Ieporaria uestivos, quod ea plurimum delactei tur lepores.uua bris cum pedibus calcatur ad exprimendum uinum . Vua serotina, siue corda, gussero maturesti qua etiam ratione faenum cordum, o frumenta corda catoni dicuntur. aduracina,

. quae acinos fert faculi durioris, quam aliae. V humastos, quae crassis, er oblong in mamma bubulae similitudinem . Vuae ductilae ab acinorum frma dictae,quemadmodum brana dactsina,quod praelongis avinis porrecta digitalem quandam longitudinem referrent . Vuae helaesae, quod inter

purpureu, nigra j infignes essent,medio sπω

uoiante, σ ob id uariane ditiae . ruiuolus coinlor inter rufum er album medius, unde heluolam Minum . Vua variari dicitur, cum colorem asin Epit, Cr iam incipit maturescere . Vua Ianata

Alanugine. Ulla taminia βluestris generis est, cta quod tam mira sit, quam est nimium .iVα

246쪽

cOMMENT. DOLETI vel grauis, aut vinaceis, qui in acinis continentur, arte nascitur.Vua uenucula,ves uenicula, aut uenucula antiquis uua ollaris dicebatur. A patria quos multae uuarum species nome acceperunt. Hinc rhodis, Nicaee . V1ndemia, uino demendo hoc est, colligris no dicta. Vergi Non eadem arboribus pendet vinis demia nostris . Vnde vindemiam facere, colligere, uel celebrare. Hinc vindemiare Cr vindemiator: Et vindemitor pro eo qui uinum uel uuas legit. Cato Legulum appellat. Vindemiator pro haerea Plinio ponitur Vindemiam Cr uindemiolam pro cossectioncier compilatione multaru rerum Cr 'uctu, quem ex nostiris studijs,velut ex uinca quadam sericunda, decerpimus. cic. Vindemiolus meas eb re seruo. Vindemiae maturae congnoscendae rationem apud Palladium invenies.

Instrumenta 6c uasa ad vinde miam ec uinum fac1-

Corbulae cistae erant uimineaesiue insitamenta er vasa, in qbus uuae ais etia olivae dum legebantur,a uindemiatoribuκ reponi solebat. Varro tib ii re Rust. - '

Canisti i salignis uirgullulebrat , est is,

Irumenta

247쪽

EPITO ME frumenta canisti is legebantur olim. Scirpiculum pro canistro er corbula.

Fiscinae uelice te pro uasis praedictis tum

ad vindemiam colligenda,tum etiam uda bora reponetidos,dum excerpuntur. Verg. Etsicilis rubra texatur cina uirga. Qtialiis, vel qualum Vimineri ura erat, sed spisis admodum uirgus,er multum duris, neq; mcis contenum, quod praelo supponebatur, uel tu ipsis cuppis, dum calcabantur uumne crastor actariorum materia fix ipsa cum puriore uini liquo deflueret. Cola,instrumenta erant ad destrandum uinaer colundum apta,vel dum disian bantur,uel posteaquam expressor erat. Bennae uehiculasunt ad convehenduSllud se uineis in praela,siue etiam oleas fructus quostiis. Vnde antiquitus combennones appetrati, in eadem berina sedentes. Dolia uasa sunt grandia, quibuε vinum rem conditur. Varro. contrudatur in dolia plena uinaceorum, hoc est acinorum, er seminu quae in uuam rum granis continetur. culpar hoc genus uasis diadum prius Dolium sesquiculare. I triginta ama

Ilib. io ophorarum

248쪽

Culeus uis uinarium. Ilib.3. cap. 3.

Cadus u uinariu est, amphoras duas e bessis cupies: uit aute cadi uerma apud antiquos turbinari utupparet Plinio, Id est,conota pro Θωπ nuci pineaesimilis. Amphora uinarium, aquam uuluitupud antiquos.Amphori forma re Farma fuit,rein ceruicem Facit cens.

Dolia uincere et alligare. cut.Dolia subo ui scito. Dolia abluere, eluere, et . mundare dicimus. Ol. li. ra. ca. 8. Vide de ratione picandoru doliari L. Rad uia instrumentu a pice ueteri abradenda dictum. Ol. lib. ia. cap. i8. Vnde radulana pi , Cuppae torcularia vasa. cato. cap.2I. Lacus inter paulo minora uasa numeraturi nempe in quibus uinum ex vineis superbennis ad βrtur, atq; ij quidem lacus uinarij dicuntur. Apri pellotur Cr lubra ligneu,quibus vindemiae apud nos importatur,quibus etia in balneis utimur. Sunem Iacm torcularij,in quos uisu ex torculari desu it,er e quibus exhauritur,ut alio trans Datur. . sa aute ea,in quibus transfrebatur uinu er e lacum λου demittebatur,aut alio coporta batur. c0M.A ,

249쪽

vpIT ME. at Ibetinna est instrumentum marium. Cortinae, visi rotundu ex aere, tres pedes autum,quo utebantur ueteres ad deputum conqueni. dum, in cortibus uitalicis, ut inde uinum diffunderi TentCT inveterarent. Oblib. a. cap. s. Eadem derisi utaria uasta dicuntur. Cortinale loeus,in quo cortinae funiud coquendum destatum. Falculae instrκmenta, quibus ullae exime

bantur e uitibus.

Vngues ferrex,quibus quae arbustini erant,

uuae demebantur.

1Orcular machina est, quae praemedis

torquedis uuis aptam comoda est, ut deinceps uissi eliciamus post prima tamen castutionem, que pedibus in cuppa feri sole unde musta elicitur Praela proprie dicuntur trabes in torculari, quibus uua calcata praemitur. Ite fiunt instrumenta pragma,quibus pennar charturij er librarum impraessores utuntur. Pli lib. ia. Cochlea in torculari lignum est erectu claui latum aest, piculatim, er capreolutis stricta per quod medium praelu, striatum, ipsium trafactum uertigine sua tolledo, demi tendos praelo inm

ventii est. Unde ex cochles in aedi js dictae,quao a scala

250쪽

aix COMMENT DOLETrsea cochlides etiam dicuntur. Sucula in torculari,ira latorij generismachin constat ex tereti ligno,duobus aut pluribus uetactibus traiecto, virus aequa extantibus longitudiane. Hic dum uestui frus qui ductarius appellatur, circum ea obuoluitur, prila sursum ac deor in .sum abducens.

Vedi es baculi sunt ualidi,per media machinam traiecti, quibus manuductis, machina da ueri satur, Iune ductaria aduoluit. Inde vectarij dicti, quectes intorculari uersanda sucula manu ducunt. Troclitea totam illam machinatione viaskat,quae continet axiculum per rotulam tralemni in torcularibus antiquis, circa qllem rotati versam tur, Cr praeterea ductariu fune continet, qui circa orbicula Meum currit, qualem in puteis videmus. L1ngula signum uel lapis concauus dicitur, e quo uinum in lacum defuit. colutorium nonnulli oppellarunt

Trapetum est area ipsa lignis compacta,

circa quam vertitur ac circumagitur mola in torcalari olearis,uel ipsa rota in vinario. Vinorum genera.

V Inum a ui deducitur, quod uiminenti in ea lat. Oui. Et genus in ginis ignis in igne*it ς Antiquis