De enuntiatorum interrogativorum apud Aristophanem usu [microform]

11쪽

locis recte usurpata mirum est quod in sex locis ab Aristophane neglegitur. Respondet enim Av. 608 choro quaerenti: παρα του PiSthetaerus παρα του παρ' μυτῶν. ibid. 1234. Pisthetaero interroganti: τί τυ λεγεις; ποίοις θεοῖς Iris: Duτιν ημῖν τοι ἐν τρανῆ θεοις ub. 664 Strepsiadi quaerenti πως δή φερε Socrates πως ἀλεκτρυὼν καλεκτρυών. Pac. 847. famul interroganti ποθεν δ' ελαβες απια mi Gygaeus: ποθεν, ἐκ oveaxon Ran 1424. Euelpidi quaerenti: Ἀχει δε περὶ auro τίνα νωιtrivi Liber P τίνας Eccl. 761. civi cuidam interroganti πως alter πως si ἴδίως. Quae cum ita sint, quid mirum, quod multi et docti critici

hos versus librariorum culpa corruptos et depravato esse censente emendare conati sunt, quo factum est, ut tres quidem loci, v. 608 ibid. 234 Pac. 847. facili mutatione sanati esse mihi videantur. Et quidem Av. 608. Berierus

in sua Aristoph. editione conjectura, quae satis mihi probatur, proe alter παρὰ σοὶ legendum proponit παρ' o v, attamen in contextu traditam lectionem Servavit, qua in re eum secutus est indorsus Meinerius sero et Kockius hanc commutationem perfacilem receperunt Quod legitur Pac. 847. Fam. ποθεν δ' ελαβες ταντα DL Tryg. ποθεν; ἐκ oveaνου Cobetus qua literarum mutatione nulla esse potest levior plane sanavit scribendo Fam. ποθεν δ' ελαβες ταντας ΤΠg. ποθεν ἐκ τουρανον. quod idem einehius solus recepit. Versum, qui est in Av. 1234. ubi Pisthetaero quaerenti τί - λεγεις ποίοις θεοῖς Iris respondet: -χιοιν; ημῖν τοῖς ἐν ovear 6 Θεοῖς. Neinerius ita correxit, ut pro nolatin Scriberet orounx. In his tribus locis latendum quidem est manuscriptorum lectionem facillima semper emendatione ad consuetum dicendi usum revocari posse. Quod

idem Age primo obtutu Videtur, reVOra autem non St, ut

paulo post demonstrabimus, Nub. 664 ubi codico praebent:

. Hermannus ad Viger. d. IV. p. 45. reponendum esse censet et in Nub editione in contextum recepit, qua in re eum secutus est Meinehius, qui tamen, cum Bav. codeX praebeat ἀυς in vindic Aristophan. ζbro p. 73. dubius haeret, Hermanni distinctionem probet an hanc Str. πῶς δὴ φερε πῶς Socr. ἀλεκτρυων κάλεκτρυών. quae ei maiorem commendationem habere videtur. Equidem hoc loco Ravennati codici, quem in his ex locis salsam lectionem exhibere constat, non tantam fidem haberem, ut πως retinendam esse cen8erem immo vero Hoogeueen emendationem quam levissima mutatione factam sine dubitatione acciperem, nisi metrum ea perimeretur et altera, quam paulo OStasseram, mihi constaret causa, qua hanc emendationem per se admodum probabilem repudiare cogor.

νὴ o in m σωτηρα. CiV. πως. Chr. πως egδίως. Sensu cassum et corruptum multi iam dudum opinati sunt,

quae Su8picio Valde augetur, quod nemo adhuc quid es δίως hoc loco sibi velit, recte intellexit Bothius, qui hoc in loco locum inexspectatum inesse voluit, nihil ad gδίως

vocabulii recte Xplicandum attulit. Quare Bergrius mutandum esse putarit κακοδαίμων αρεῖς; M - Λία τον σωτῆρ' ἀποίσω. - δαιμονῆς; cui assentiri nullo modo possum, cum emendatio ab eo, quod codices praebent, nimis multum recedat cumque in locis, qui sermonis Graeci quasi legi cuidam adversantur, emem dandis si lectiones in optimis codicibus traditas adeo mutamus, latissimus conjecturis campus pateat Meineri traditam quidem scripturam in conteXtum recepit, attamen

et in vindic Aristoph. libro p. 202. aut a sciolo hunc Ver8um esse illatum suspicatur aut πῶς per incuriam iteratum esse

12쪽

et εἰ particulam extrivisse opinatus totum locum ita restituendum esse existimat:

Chr. μέλλεις ἀποφέρειν Civ πα- γε Chr. κακοδαίμων πρ εινη - Λία - σωτῆρα CiV. πως, Chr. εἰ gδιως avra τὰ avra χρημα ἀποβαλεις τάλαν.JBlaydesius valde miror quod in novissima Ecclesiagusarum editione codicum lectione in contextum recepta ad hune locum adnotavit: Corrupta haec ridentur Berghio, lacunosa Meinehio, quare non video. Ossendere non debet πως pro usitatori πως positum. μNon minorem nobis movet dubitationem qui ut paucis de eo disputemus superest versus Ran. 1422, ubi quaerenti Euelpidi εχει δἐ περὶ υτου τίνα νωι ιην Liber respondet rixa Id quod Bernhardyus in libro suo, qui inscribit ἡWissens hasiliche Syntacderarie hischen Sprache p. 443. voluit, τίνα alterum Euripidis Verbis ita coniungendum esse, ut cum emphasi quadam ab Euripide iteraretur, hoc loco recte sese non habere, quod cum nisi in concitata oratione non fieret, satis recte einehius affirmavit, quam ob rem in vindic Aristoph. l. p. 180. sibi aliam quam ipsa sententia

ostendisset viam ineundam esse putarit. Itaque cum spurium hunc versum esse ab eodem interpolatore confictum, cui tot alii in hac fabulae parte versus debentur, ut demonstraret studeret, primam Vidit offensionem in praecedenti versu cum μἐν v περὶ laneιβιάδου τίν' εχετον

γνωμην κάτερος ὐπολις α δυστοκελώSatis mirabiliter*, inquit l. α, dictum est vGoκωῖ, quod cum significet partu laborat non intellego, quo id pacto

huic loco accommodari possit. Intellegerem, si criptum esget διωτομεῖ ambigue loquitur . Equidem elegantissimo hoc loco διστομεῖ e verbo δυστοκεῖ a Meineri factum esse iudico, ut statim acciperem, si ullum huius verbi apud alios Scriptores exstaret vestigium. Revera νειοκεῖ quid sibi

coniecturam resutandam esse negas, casu potius ut nulla alia huius verbi Vestigia exstent actum esse eristimas, quoniam δίστομος adiectivum non raro nobis occurrit, Meinekius recte monet, ineptum esse, Euripidem e Libero quaerere εχε δε περ αντον τίνα γνωμην; pi iumque hunc versum ab interpolatore quodam additum 88 neceSSe St. Velsenius in novissima Ranarum editione tradita lectione in contextum recepta in adnotatione: offensio illa', inquit, isquam in is Voce repetita inesse putat Meinehius, facile removeri potest, si scribitur Ere. εχε δε περ αντον ὰ

νυν γνώμπν τίνας - ΛΙΟ. ποθεῖ . . . Quae coniectura sine magna mutatione acta primo Obtutu magnam commendationem habere videtur, qua in aliis verbis huius versus, in quo omnia alia verba, Ocabulo interrogativo excepto, per se aptissime quadrant, nihil mutetur. Attamen comprobare eam DO POSSUm, nam primum is pronomen interrogativum, quod nonnunquam ab Aristophane substantivo postpositum 88 paulo poSt demonstrabimus, hoc loco non bene equitur γνωμιην Vocem, tum altera difficultas, quam in sensus conneXu OSitam SSeiudico, non tollitur, cum versus Sequen ποθεῖ μεν εχθαίρει δἐ βουλεeta δ' χειν pessime coeat cum interrogatione ει δε περ αντον τὰ νυν γνωμην τίνας Quibus rebus expositis satis apparet, Xempla, quae adversantur regulae, ut ad interrogationem reSpondentes, quaestionem si repetunt, relativi formam tam pronominis

quam adverbii interrogativi adhibeant, facillima semper

emendatione, ut nonnulli iudicaverunt, ad consuetum dicendi 1Sum revocari non posse. Itaque ut nostram de his sex locis sententiam dicamus, primum contendo, cum contra communem dicendi consuetudinem Atticorum nostrum comicum scripsisse non facile putem, in his se locis quem X-hibent codices soloecismum id, quod omnes praeter eine-kium Aristophanis editores secerunt, pro vera lectione in contextum recipiendum non esse. Equidem hos ex locos

13쪽

in duas divido partes, quarum prior continet illos tres locos, quos primos attuli, V. 608 ibid. 1233. Pac. 847. in quibus corruptelam librariorum tantum neglegentiae tribuo. Quos

si accuratius serspexeris. Jaciles invenies, unumquemque eorum ad sensum explendum non solum opus esse, sed etiam quam aptissime congruere depravationemque eam AESSe,

quae facile a librariis fieri potuerit quaeque quam facillima emendatione ad consuetam dicendi rationem revocari possit et iam ab illis, quos antea commemoravi, viris doctis rem- calx sit. Quam ob rem nullus ego dubito, quin reVera Aristophane scripseritav. 608. παρ' omu pro altero παρὰ ν; Pac. 847. ποθεν λελαβες ταντας Tryg. οποθεν ἐκ τουρανον. Av. 1234. incertum est, acripseritne comicus Ἀποιοισιν, correpta antepaenultima χι an χιοισιν quod Neinckius

Meinehio, cum praesertim, si hane coniecturam amplector, non opus habeam, parvum admodum Xemplorum numerum,

quae torreptionem, quam Vocamus, Irae se serunt, 'oo me adaugere. )Histribus locis addiderim quartum, Nub. 664. Sed non cum ea emendatione, quam proposui HOOgeveenus G. Hermannus et Meinehius in contextum receperunt. Nam quod illi viri scripserunt Str. πως δή p φέρ' Socr. πως, ἀλεκτρυω κα-

λ videas velim quas exempla huius rei ex Aristophano Κωkius ad Eq. 13 contulerit, qui intor alia etiam assor Vesp. 1369. delyel.

od δεινὰ τωθάζειν σε τῆν αυχητριδα τῶν ξομποτῶν κλέει αντα Philocl. ro. αυληrρίδας ubi ποίαν vocula paenultima corripitur. Attamen hic versus nihil facit, cum eorruptum eum osso duobus do ausis intoralios imprimis Bambergius in dissertatione sua De eod. Rav. et Venet. p. 28. satis demonstraveriti Aliter do hoe versu Bachmannus in dissertatione sua: Coniecturarum obsorvationumque Aristoph. Spee. I. p. 127 iudicavit..Meinerius , inquit, inconsiderat οἷο-ν scripsit, sine causa moiudico dubitans restituero ποίοιων eorrepta antepaenultima, quod praesertim in 1 trim podo laeti excusatur.

λεκτρυών. ducibus de causis ferri non potest. Ac altera quidem dissicultas in eo posita est, quod hac emendatione metrum perimitur, qua cum singulae theges ita dividantur, ut una unius, altera alterius loquentis sit. Quatuor huiuscemodi locos, qui apud comicum inveniuntur, collegit Bambergius in dissertatione de cod. RaV. et Venet, p. 27. Loci sunt. Αch. 12. Nic. γω τοίνυν δὶφαίνω πολέμια inum Boeot τί δαὶ κακον παθών; Nub. 1192. Str. τα δη τί την την προσέρηκεν ςPhid D co μέλε.Ach. 800. Neg. avra δ' eωτη. Dic. χοιρε χοῖρε. Puell. σῖ-ot Pac. 195. Tryg. ἴθι νυν κάλεσον μοι το M. Merc.

e quibus duos primum allatos iam plane sanatos esse in editione einehiana, ubi rectissime priore loco τί δέ pro tradito τί δαί, altero προσέθηχ' pro προσέθηκεν i legitur,

reliquos duos autem nihil alere cum interiectionum singularim ratio ait, ridem vir doctus bene addidit Quibus

allatis satis apparet, in Ari8tophanem per coniecturam eiusmodi exemplum inferri non oportere. altera autem causa mihi est, cur illam coniecturam repudiem. Non raro enim,

ut altera huius dissertationis Iartes demonstrabimus, comico nostro placuit. interrogationibus imperativum φέρε particulae loco addere qui semper, as est. In

sententiae rinitio positus undevicies apud nostrum poetam pronomini vel adverbio interrogativo praemittitur; sed nullus unquam docum exstat, rubi Vocabulum φέρε vocibus inte rogativis postpositum est Deinde, quod ego ex thesauro, quem composuit Stephanus, rideam, etiam 'pud ceteros scriptores hanc regulam comprobatam invenio; tum vero quippe cum ad augendam vim et vivacitatem' loquentia pertineat loc vocabulum omnino ' non secundo loco poni

14쪽

debere nego. Qua ex re equitur ut φερε vocula Strepsiadis verbis πως δη nullo modo addenda sit. Utraque autem dissicultas tollitur, si scribis, id, quod Meinelaus Hoogeueeni conjecturae postposuit:

Str. πως δη, φερε 7 ς; Ocr. ἀλεκτρυων κἀλεκτρυων. ita ut πῶς cum emphasi quadam ab Euripide iteretur. Sed ne haec quidem coniectura satis mihi probatur. Nam ut concedam, Strepsiadem hoc loco cum emphasi quadam interrogare, ita ut Vocabulum interrogativum repetat, quod quidem aegre conce88erim, tamen Strepsiadem tam concitata oratio, ut non solum, quod fieri solet, voculam interrogativam iteret, sed etiam ad vim augendam alteri πως vocem φερε praemittat, ad Socratem magiStrum, a quo discere Vult prorsus dedecet, quam a Strepsiade revera alienam esse satis docent sequentia. Huc accedit, quod φερε ο Simili modo nunquam usurpata invenituri Omnia autem aperta sunt, si legis, quod ego Aristophanem scrip8i88 Opinor Str. πως δη φερ ιδω. Ocr. ἀλεκτρυων κἀλεκτρυων. Optime enim Strepsiades, quem Socrates ignorantiae stultitiaeque arguere et eiusdem Verbis perstringere studet, cum se salsum aliquid dixisse sibi conscius non sit e Socrate quaerat πω δη φερ' ἴδω. ad quod ille statim cum ironia: ἀλεκτρυων κἀλεκτρυων. Tum φερ' ἴδω formula est more Aristophaneo, nam vicies bis a comico usurpata legitur. Denique videatur fortasse haec mea opini e confirmari,

quod etiam in Lys. 574. proviso pari modo ex Lysistrata quaerit πως δή φερ ιδω. Sed revertamur ad duos locos, qui supersunt, Ran. 1424. et cel. 761. De quibus ut statim dicam, quid entiam,

utrumque versum Aristophaneum esSe nego. In neutro Versu, si accuratius consideramus, librariorum errorem videmus, immo vero in utroque interpolatoris cernimus manum, quam non paucis extremam Ranarum partem Versibus locupletatam

esse constat. Ut spurii hi versus etiam ex eo cognoscuntur, quod uterque non Solum non necessarius, sed etiam SuperVacaneus St, cum Sen8us connexus iis omissis non corrumpatur, sed mutetur in melius. Versum Ran. 1424.

iam einehius supervacaneum iudicavit, ita tamen, ut pro tradito δυστοκεῖ scripserit unoμεῖ. Quod num recte coniecerit, iam antea dubitavi. Equidem Aristophanem scripsisse opinor δυστομεῖ redet ium ebel nachμ, quod

certe einehium διστομεῖ vocabulo praelaturum sui88 puto, nisi verbum ei opus suisset, quo recepto VerSus Sequendplane supervacaneus esset. Sed utut haec res sese habet, dubium esse non potest, quin illo versu sublato Dionysii oratio sine ossensione procedat et etiam illa ποθεῖ με .... εχειν optime quadrent. Idem statuendum est de alter versu Ecel. 761., cuius vel singulae partes interpolationis speciem prae se serunt. Ac primum quidem τῆ - Λὶ τον τουτῆρα, qua iurandi

formula comicus noster nonnunquam USus est, sciolus quidam

interpolator e memoria hoc loco iniuria inseruit. Nam omnibus, ubi invenitur, locis haec formula loquentis orationem

incipit, cla Plut 879. an. 738. 1433. Eccl. 1045. excepto

uno loco, col. il03. ubi in aliorum verborum conneXum immissa, attamen in versus initio posita est; sed nusquam, id quod hoc loco, de quo agimus, Vides, Orationi postponitur. Tum id quod maioris momenti esse duco, qui loquitur ea formula ubique semper qua par ea reverentia in bonam partem adhibet, quam ob rem fieri non potest, quin illa dira increpatio κακοδαίstub αρ' εἰ hac jurandi formula augeatur. Deinde ne πως quidem hoc loco bene quadrat, immo vero τί i. e. διὰ τί, quod est latinum quidΤ e Spectamus. Denique alterum πῶς est Soloecismus, qui Vocatur, quem Aristophanes nullo modo admisit. Postremum

yὶ conseras velim quos non paucos vorsus ut spurio Meinelaus sub contextum posuiti

15쪽

ac ne nos quidem de hac vocula quidquam certi dicere possumus. Id unum addimus, hoc Versu eiecto nihil esse, quod desideremus, immo ero quam optime civis alter sormula ri δε de qua postea di8putabimus, Chremis verba cum indignatione excipit. Itaque ut gummam faciam, utrumque versum interpolatum esse dico; sed quomodo ille sciolus adductus sit, ut hos versus inseruerit, ego nescio. )Sed satis de hac re. Nullum inveniri exemplum, in quo pronomina interrogationi obliqua propria in recta interrogatione usurpantur, quia quod legitur Nub. 755. ori τί δαὶ et ibid. 784. τιὴ τί ); huc reserri non potest, mitto;

proximum est, ut de Vocabulorum interrogativorum collocatione paucis disseramus. Ac primum quidem in universum tenendum est, enuntiata interrogativa ut apud ceteros scriptores ita apud Aristophanem a vocabus interrogativis incipere solere. At non pauci inveniuntur loci, in quibus illis oculis interrogativis alia praecedunt verba duabus de causis, quarum una est rhetorica, si interrogationis accentus non cadit in vocabula interrogativa, sed in alia verba, quod

imprimis crebro fit in sententiis adversativis, velut . 360. Euelp. τοῖς δε γαμψώννξι ore δί itast τονοβελίσκον αρπάσας εἶ- κατάπηξον me σα ov. Euelp. τοῖσι δ' ὀφθαλμοῖσι τίς Pac 227. ημὰς δε δη τί δρῶν παρασκευάζεται;

Non raro etiam voces interrogativae extrema in sententia

collocantur, ita ut alius sit sententiae finis, quam exspectas, qua re saepe necopinati quid exprimitur, ut Eq. 353 V tuo γαρ ἀντεθηκας ἀνθρώπων τίν'; ibid. 1078. τουτοις ὁ μειωθὼς τοι ἀλωπεκίοι τι πονς

Eccl. 809. Καλλίμαχος δ' ὁ χοροδιδάσκαλος

avroῖσιν εἰσοίσει τίς

Pronomen interrogativum adiective adhibitum ut maiore cum gravitate dicatur substantivo po8tponitur Thesm. 1164.

Nonnunquam enuntiatum interrogativum etiam incipita verbo finito cum δε particula adiecta pronomine interrogativo Sequente, quae verborum collocatio eam habet vim, ut haec quaestio cum praecedentibus conjungatur. )Ita legimus

Av. 1024. Ἀπεμψεν δε τίς σε δευρος Nub. 239. ηλθες δε κατὰ τί; Hoc loco priusquam ad alteram vocabula interrogativa postponendi causam transeamus, id monemus, in multis generis adhuc allati exemplis collocationi multum tribuendum non 88e, quippe cum saepe metrum solum illam positionem efficiat. Altera postponendi causa, ut supra diximu8, S grammatica, i interrogatio pendet a coniunctionibus, ubi more Graecis usitato nuntiatum secundarium per coniunctionem aliquam inductum vocabulo interrogativo subito intermisso in enuntiationem rectam, quae Vocatur, transit, ita tamen ut constructio inchoata non mutetur ). Cuius generis apud nostrum poetam inveni exempla haec. λ Videam velim quid missi na ad Euripid. Med. v. 'I03

adnotaverit.

' in Ples. 136. praebent Codd. Ram et in τί M' Venet. εὐδη pro quo editores recto scripserunt imi δή, y cla G. Herm. ad Sophocl. Oed. Ol. v. 66. ' De huius collocationis usu vide quae Lobeckius ad M. v. 77. copiose disputati

16쪽

ακουσαι, - παικας;

Eccl. 607. ἴστε τί κερδος μὴ καταθεῖναι σὐ γὰρ ἐξενρων

ἀποδειξον.

Duobus locis Da τί sequente verbo invenitur Nub. 1192. τα δη- τὴν λην προσεθηχ'; Pae. 409 Da δὴ τί oum δρῆτον; ubi eo Bav. et Venet exhibent ἴτα τί δή, ἴνα τί δε reliqui, Dro quo Benueius optime scripsit Da δη τί quod recte recepit Meinctius me δή particulae his in locis trajectione paulo post disseremus. ἴτα τί per ellipsin dictum ita ut in temporo praesenti ἔνα τί γένηται in tempore praeterito', τί γενοιτο; supplendum sit, apud comicum legimus

Eces. 790 Chr. ἐπαναμένειν, πειτα διατρίβειν M. Vir ira δη τί; ibid 718 Prax. πειτα τὰς πορτας καταπανω βουλοιιαι

ἁπαξαπάσας. ides. Da τί; ubi Da et voces ita in unum coaluerunt, ut melius sub uno scribantur accentu, quam scribendi rationem testantur pedi votorem Herodianus tom. I p. 506, 15 d. Lenta. et Grai maticus Hermanes p. 460. Addere liceat occasione data lacum

Ran. 1371 τόδε γὰρ τερον ν τερας τεοχμόν, ἀτοπίας πλεων, τίς ἄν πετόησεν ἄλλος; ubi τίς pronomen interrogativum relativo 08tpositum est. Sed haec hactenus sequitur, ut de pronominibus Interrogativis cum articulo conjunctis disputemus Articulus

ubi pronominibus interrogativis praemittitur, semper necesse est, ut in verbis eius, quem interrogamus, aliquid praecesserit, ad quod articulus Spectat. Quem usum G. Her- mannus in adn. d. Viger. p. 705 distincte et accurato sic explicuit: Is qui interrogat audiendi studio id quod alterum dicere vult, occupaturus ipse Orationem inchoat, quam ab illo absolvi vult, ipse autem quia eam abSOlVere non poteSt, addit pronomen interrogativum etc. loquendi ratio vulgaris tantum sermonis propria fuisse videtur, cum Aristophane excepto, nisi me fallunt leXica, raro unquam inveniatur exemphim. Nullum apud noStrum habe locum, in quo

vel et articulus pronomini τὰ praemittitur, ita ut dicatur etis vel mi τίς sed complures extant, ubi et o G dicitur pro G, et quidem Nub. 775 Socr. αγε δὴ ταχεως ovia ξυναρπασον Str. Titi; Ban. 7. Lib. τη Λία θαρρῶν ' ἐκεῖνο μονον πως μὴ 'ρεῖς, auth. τὀ τι; ibid. 40. lib., παῖς. Xanth. τί ε-ν L. ου ἐνεθυμήθης;

nisi fallor, uno tantum loco et quidem apud nostrum combcum legitur Pac. 693 Merc. ita se ἐκελευσεν ἀναπυθεσθαι fov. Tryg. in bi

17쪽

Ran. 1228. ubi Libero dicentico δαιμονι ἀνδρῶν ἀποπρίω τὴν ληκυθον,

se παρ' μῆς δεDeo πωλήσων. listh τὀ τί; Unus superest locus dignus, qui hic in censum vocetur. Stephanus in thes ling. Graec de pronomine interrogativo cum articulo coniuncto disputans ,rimum exemphim assert Versum qui est Nub. 500. Socr. κατάθου τί ληρεῖς Str. εἰπε δή νυν μοι Socr. ὀ τι Str. , ἐπιμελῆς co καὶ προθυstως ιανθάνω, Te των ματηθων ιις ερ ἐς γενήσομαι; Quam lectionem unde hauserit Stephanus nescio, cum nullus ex iis, quos contulerunt editores, quos vidi, code eam exhibeat lectionem, immo vero in omnibus legatur Str. εἰπεδη νυν μοι τοδί - ῆν etc. quod recentes editores, quamquam quin Socrates Strepsiadis orationem interrumpens cum emphasi quadam respondere potuerit τὰ τί dubium non est, recte ediderunt. Nam ut id pro nihilo aestimes, orationis interruptionem hoc loco nimis subitam fieri, pronomen demonStrativum τοδὶ quae forma tota demonstrativo apposito admodum crebro a comico usurpata graviter et manifesto demonstrandi habet vim, Strepsiadi attributum quam aptissime refertur ad sequentia ἐν est. Ex aliis pronominibus interrogativis articulus apud comicum nostrum pronomini ποιος tantum praemittitur histribus locis ch. 418. ibid. 963. ub. 1270.

Alia est dicendi ratio, si pronomen interrogativum substantivum cum articulo conjunctum equitur; quod quibus in locis reperitur, ab interrogato, qui jam antea aliquid

dixerit, ut accuratius ea de re disputetur, postulatur. O-corum, qui huc pertinent, numerus cum sit permagnus apud

Aristophanem, paucos sufficiat attulisse. Segimus Αv. 4. et πτερωσις τίς ὁ τροπος τῆς τριλοφίας ibid. 1021. τίς ὁ Σαρδανάπαλλος υτοσί; Thesm 137. τίς et τάραξις του βίον Sed satis mihi multa verba hac de re secisse videor, paucis dicamus de proprietatibus quibusdam sermonis in

pronominibus interrogativi8. Ac primum mitto τι neutrum,

ut quid apud Latinos, pro διὰ et adverbialiter dictum

permultis locis apud comicum inveniri, significans cur Τμ, hquare Τ', qua de causa Τ', quomodo Θμ. Quod τι nonnullis locis sequitur o particula negativa, cui nonnunquam υν vocula additur, qua re enuntati interrogativa gravior adhortandi vel iubendi formula fit, velut q. 1207. τί on διακρίνεις risue Ἀποτερος P , cur non diiudicas, o Deme, uter . . . i. e. diiudices. - Lys. 1103. τί o καλουμεν δῆτα τὴν νωτ άτην - ηπερ διαλλάξειεν ημῆς ἄν μονη i. e. κα- λωμεν. - Αch. 359. τί ν οὐ λεγεις . . . Quod ad tempus in hac loquendi ratione attinet, Omnes, quos Indi, praeteritum requentius esse quam praesens iudicaverunt. Quod quatenus de Aristophane valeat, nunc videamus Praeteritum habemus Vesp. 213. τί οὐκ ἀπεκοιμιηθημεν ο τον σον στίλην; Ach. 592 τί ιι υκ άπεσνωλχμας ενοπλος γαρ εἰ.

18쪽

τυ φρονεῖς ὁπόσα χρεών . . .

Lys. 1103. τί o καλονιιεν δῆτα νην Λυσιστράτην; Praesens et praeteritum legimus Lys. 1159. tirario ' πηργμενων γε πολλων ἀγαθων μάχεσθε κου πανεσθε τῆς ιοχθηρίας; τί δ' ου διηλλάγητε , φερε τί τουμποδών:Quibus locis allatis, quamquam praeterit rem multo grariu quam praesenti tempore designari non negamus, tamen illis viris doctissimis, quod ad Aristophanem pertinet, plane Asentiri non possumus et valde dolemus, quod alios

scriptores in hanc rem inquirere nune nobis tempus non permittat. Sequuntur formulae τί μαθών et τί παθων dignae, quae hoc loco insperantur praesertim cum apud comicum multo crebrium quam inpiis alios scriptores inveniantur Quibus de formulis cum doctissimi inri vario senserint, alii aliud defenderint, aliquid longius repetendum At. Primum mirum videri debet, quod iuxta formulam τί παθων adverbialiter dictam altera Tormula τί μαθών eodem Sensu Surpata reperitur, ut primo obtutu nobis suspicio merito non absit, qui hic librariorum error extet. Quae fortasse causa est, cur runchius in annot ad Lys. 599. Plut 908 Ach. 26. Nub. 1507. Scaligero monente τί iacto; formulam plurimis in locis vel omnium vel plurimorum Vel optimorum codicum fide confirmatam e comici contextu expulsam velit. Cui assentitus est Elmsteius ad Ach. 826. et G. Hermannus ad Viger. p. 729 ed. IV. et in praelatione Nub ed. ΙΙ. p. 46. ubi accuratius distinctiusque age s τί μαθών formulam, ubicunque reperitur, optimi librii invitis in τί παθών mutandam AS censet.

Aliter de ea re judicavit . . olfius, qui ad Demosth. Leptin p. 848 longiore disputatione disserentiam inter has

binas loquendi formulas demonstrare studet et ut ejus verbis utar excussis Sedulo et Aristophanis et aliorum exemplis plurimis compertum habet, utriusque Ormae diver8am O- testatem esse. sed discrimen tenue'. Molfium secuti sunt Matthiaeus in arte Graec. p. 1317. d. III., uetaerus in gramin. d. II. Ol. IL p. 10 19 lassoWius in lex. Graec. Vol. III. p. 123, omnes quos viderim Aristophanis editores; Κruegerus in gramm. d. V. 56 8. . rem in medio reliquit. Sed videamus exempla, quae rapud poetam mostrum inveniuntur. Tegimus Nub. 401 ἀλλά τοι inovo τεων βάλλει καὶ Σουνιον ἄκρον Ἀθηνεων καὶ τὰς δρυς τὰς μεγάλας τί παθώπιν ου γαρ

19쪽

καὶ των ἰδίων πάντων. Iust. συν τί μαθων; Syc. βουλομαι.

Lyc. 599 δη τί μαθών ον ἀποθνησκεις; Nub. 1506. τί γὰρ μαθοντ ες του θεον ν ι Rν; pro quo Meinehius edidit τί γα παθοντες τους Θεονς βρίζετε, )Huc reserendus non est Versus, qui legitur Pac. 701. Tryg. ἀπεθανεν

ορναπετίοι τι πολεμον ῆρα καὶ μάχαν; nam utroque doco τί παθών adverbialiter dictum non est, sed significationem primariam SerVaVit. Quae exempla supra allata si accuratius perspexerimus, concedendum nobis erit, omnibus locis alteram formulam alterius loco collocari posse. Primariam vocum τί ιαθών

et τί παθών significationem si respicis, in lut 908. Vesp. 251. τί μαθών formula optime eleganti88imeque enses convenit Ach. 26. et Nub. 1506. haud scio an τί μαθών formulae traditae praeserenda sit τί παθοόν formula, quam einehius in contextum posuit. Mihi quidem frustra

in significationibus distinguendis daborari videtur Nequei eonseras volimrusinorii ad hune locum adnotationem eritieam P. XVI.' se do huius versus varia eodicum lectione Branchium ad h. l.

vero assentior illis viris, qui τί μαθών formulam, ubicunque reperitur, in τί παθων Ormulam mutandam esse judicaverunt. Quod quominus faciam, praeter librorum auctoritatem me prohibet sormulae τί μαθών analogia, quam exhibet lingua

hebraica in qua χη particula, quae est composita ex nupronomine interrogativo tam participio verbi I , quod

significat uχνθάνειν, eadem ignificatione adverbiali ac τί μαθών formula usurpata est. )Denique ne id praeteribo, nonnunquam apud scriptores Graecos duas interrogationes una comprehenduntur, η ita ut binae voces interrogativae sine copula collocentur quo fit, ut vi quadam tuterrogetur totumque enuntiatum plus habeat vivacitatis. Quam dicendi rationem, id quod valde mirum

est, comicus noster omnino repudiasSe Videtur, nam in s

centis interrogationibus vix unum huiuscemodi exemplum invenitur. In ccl. 655. codices praebent Ruti pira, ictu ἐν τις φλύ παρα τοι αρχουσι δίκην i,

ubi πάῆς voculam, enuntiatione secundaria ἐν τις δίκην τε interposita, soli admirationi significandae inservire puto, ut melius scribendum sit πῶς rivis ete , idque eo magis, cum πως particula hoc sensu non raro apud Aristophanem nobis occurrat ' Vesp. 827. Meinehius pro codicum lectione τί τις κω ν δέδρακε ων ε τυ κί 7 SeripSit τί τίς κακον etc. Fatendum quidem est, hac facillima Meinelii mutatione acta totam quaestionem efficaciorem fieri quamque aptissime ad ,ensum Gongruere et cum mullum huiusmodi coni cis do hae re Gosenium in aris hebraica ed. XXII p. 22s, ubi et ' particulam idem valere ac ri μαθών sormulam docet.' D. G. Herm. ad Sophocl. Ajac. 1185. st Lehra in opimotria Aristarch. p. 388. ' D. Hirschigium, qui in philolog. vol. V. p. 283. eum πῶς vocem hoc loco prorsus nihil significam conseat, τουτ' pro πως particula legit et si interpungit; χ in cing one se, ππ.

20쪽

structionis apud comicum vestigium exstet, a scriptura tradita

τί τις recedendum non St.

Sed haec hactenus Hic mihi esse locus videtur, ubi de particulis δε, η, δῆτα, δαί, γάρ, οὐ μεντοι, quae omnes in nuntiatis interrogativis, iis potissimum locum haben

ciuae a pronominibus vel adverbiis interrogativis incipiunt, verba faciamus uvarum particularum apud auctores Graecos usum in universum accuratius sugiusque explicuerunt Vigerus

in libro, ritu inscribitur fide praecipuis Graecae

idiotismis cui G. Hermannus praeclariggimas addidit ad notationes, HoogeVeenus in Sua doctrina particul fraec.

Devarius disputanc de Graecae lingitae particulis cuius librum Κlotetius valde auxit, nec non artungius in tractatus Lehre vo de Particesn accedit Baeumlemia liber Untersuchungei liber riectistae Particein. Attigerunt

dissertatione sua de nonnullis particulis apud Am8tophanem Itaque de origine et prima illarum particularum significatione tantum abest, ut hoc loco dicamus, ut satis habeamus, nihil

nisi quod ad interrogationes pertinet asserre. Qua in reii primum curabo. ut proferam, quid illae particulae mcollocatione habeant memorabile et quomodo coniungantur cum aliis particulis. Ac primum quidem ab ea, quae una est omnium longe plurimis exemplis comprobata particula δε exordiamur. Cuius particulae usus apud nostrum cum sit admodum v rius primum de ea id dico, saepissime eam 8Se traiectam, quam ob rem non opus est exempla enumerare. Non pauci inveniuntur loci, ubi δε vocula substantivum Ipsum cum articulo praepositivo coniunctum, quod ut cum graminio pronuntietur, equitur, vehit

particula casui qui a praepositione pendet, postposita est, in Ban. 782. ριετ' Αἰσχηλον δ' ovκ σαν τεροι συμμαχοι ἰLys. 997. aria o δε τουτὶ τὰ κακον μῖν νεπεσεν Iam ad δε particulae usum transeuntes primum id commemoramus, plerumque apud Aristophanem in interrogationibus orationi continuendae eam inservire, quibus in

locis semper aliquid exstat aut in interrogantis mente supplendum est, quod ad oppositionem esserendam particulam δε adhibet. Ac primum quidem permultis locis δε voculam pronominibus et adverbiis interrogativis in interrogationibus maiore cum vi et gravitate proserendis sociatam inVenimus. Neque vero rarius enuntiatis interrogativis sine ulla vocula interrogativa solo vocis sono expresSis additur, cuius generis multa exstant Xempla, in quibus Verbo enumtiatum incipienti δε particula po8tponitur, quam collocationem

habere Vim qua tionem cum praegressis dictis coniungendi iam antea de prononominum interrogativorum positione agentes demonstravimus. Xempla cum iam supra attulerimus non opus est hic iterum enumerare.

Tum loci examinandi sunt, in quibus δε VOX ita usiur- puta est, ut alii rei aliam aduectat. Quem particulae usum De rius p. 59. δε pro καί vocula nonnunquam in interrogationibus iteratis adhiberi censens exposuit, lolgius Vero ad Dev. p. 362. in his enuntiatis interrogativis δε particulam ita usurpatam esse iudicavit, ut ubivis opposito declararetur minimeque δε pro καὶ posita esse videretur. Cui equidem,

Aristophanem gi respicimus, assentiri non OSSum, nam qui quae admodum pauca apud comicum inveniuntur exempla accuratius perspexerit, sacere non poterit, qui Oppositionem Omnino nullo unquam loco declarari, iuuno vero e particulam loco καὶ vocis ad complures connectendas res Surpari intellegat. Ita Ran. 73. seqq. Hercules cum Liber Euripidis mortui poetae desidero flagrans dixisset δεομαι

ποιητον δεξιον. οἱ ιε γα ουκετ' εἰσίν, οἱ δ' οντες κακοί.