Ic. Caroli Redi ... Institutiones iuris civilis in quibus latior Romanae iurisprudentiae explicatio, cum patrii iuris tractatione sociatur, usus forensis indicatur, et frequentiore expicantur clausulae

91쪽

men ii initantur in contractibus ex cansa gestis a Iure adprobata, veluti pro alendo patre, filio aut marito, pro dote constituenda filiae, pro pecunia ad censum accipienda ad alium extinguendum graviorem censum , Pieri. ObServat. prassi ad Cur. Florent. Parcu. Observat. 2o6. in. f. Praeterea mulier si hi ipsi dotem conεtituere potest absque S Iennitate Mundualdi, nisi Pr nceps ex επι speciali Rescripto mulierem ita subiecerit Florentiae Magistratibus, ut sine eorum mn- dualdo sese obligare non possit, Vid. Horint. nullitatis constitutionis dotis 29. Martii Ires.s cor. Adv. Orεini Relat. Item in rebus ad taercaturam spei Antihus mulieres obligantur etiam sine solemnitatibus, Thesaur. OmDOS. twm. 8. dec. 28 n. 23. Nullitas obligationis ob desectum Mundualdi a tertio allegari nequit, ibid. decis. 33. n. 45. et Seqq.

a) Unde si fideiussor prius, quam priacipalis

Conventus hanc excussionis exceptionein nouobiiciat, sed taceat, litemque contestetur, postea illam opponendo non auditur, sed solvere compellitur, Gabriel commvn. conclus. I b. a. tit. de fide juδsor. conclus. I. n.

I 3. n. 14. Guid. Pap. decis. 44 , et deci3.s o Tametsi non desint, qui exceptionem istam an Iudicio quandocumque , etiam urino ad conclusionem causae, opponi P0sso, et

92쪽

quina esse contendant. Gail. lib. a. observat. 27. n. 3. Frano. de Iideju33 r. cap. s. n. 286. et seqq. Caeterum principalis debitoria excussio adeo rigorosa censetur ; ut usque ad ungulam fieri debeat, antequam adver8us fideiussorem, aut tertium possessorem pigno rum agi possit , Hering. de s jussor. cap. 27. pare. I. num. z. Sed haec ita se habent ex Jure communi: in vim autem Stat. Hor. Rubr. 59. lib. 2. apud nos cautum est, ut a creditore conveniri possiut fideiussores, aliique obligati, cxcussione debitoris principalis penitus omissa, et beneficii ordinis exceptione nullatenus obstante, Magon. decis. Florent. 38. per tot. Ubi firmat, quod haec generalis statuti dispositio extendatur etiam ad fideiussores indemnitatis. JEquitate tamen suadente aliquando tributum fuit excussionis beneficium fideiumori etiam simpliciter, et in solidum obligato, Florent. Fidellussionis

2O. APtembr. Iz II. cor. Aud. Mart. Venturini.

a) Leg I. q. mandat. Aering. d. tra L de mediu33or. cap. 26. n. 6o. et seqq. In vim Statui. Florent. Rubr. 33. lib. a fideiussor habet pro sua relevatione obligata bona rei Principalis a die fideiussionis, et execu tionem paratam perinde ac si haberet instrumentum quaranti atum , Magon. decis. Floreat. 94. n. 25.

93쪽

s Ita cautuis est a pat'. Sine. d. Rithr. sq. - es firmat Rota Nostr. in Τ esmir. Orndiros. Om. r. decis. a. Ex qua stanni dispositionet ortur, ut si terminus solutionis debitori principali prorogatus a creditore merit . vel debitor acultatibus lai far, fideiusme non liberetur, cum ab eo non semit creditor de negligentia redargui , d. decis. num. 9.

solvendo litis contestatae temporo, hoc adeaeterorum onus respicit: si vero post lite in contestatam Rrtunae ludibrio bonis illorum aliquis labatur hoc creditori nocet, nee obest confideiussoribus. fering. d. cap. si . pari. v. n. et seqq. Haec divisionis exceptio etiam post litis contestationem , usqu/ ad Sententiam opponi potest. Gomeg. tom. g. variar. resolve. cap. Is n. I s. Pranc. de Medius. cap. s n. 46o. Hoc divisionis remedium non indulgetur I. pluribus fideiussoribus , qui pro uno tutore spondederunt . rem pupilli salvant Fre , ne causa in plures di. vidatur cuin pupilli incommodo , I . ult. f. rempupit. Salv. Dr. ΙΙ. iis qui escaciter illi renunciarunt, Gomeg. d. cap. I 3. n. is. II1. el qui cum muliore fideiussit, cum enim mulier ex senatusconsulto Velleiano intercedere prolitheatur , adversus alium fideiusso.

rem datur in solidum actio, leg. I 8. β A.

94쪽

9I tit. IV. ei cui alius accessit fideiussor. inter hunc etenim , et principalem fideiubsorem non magis dividetur obligatio quam inter Beum,

et fideiussorem Ita. 27. ult. F. eod. Ηering.

d. cap. 27. n. 26.

TITULUS XXII.

De litterarum obligationibus. g. r. Si rei traditio, et verba, seu stipulatio desunt, interdum literae ad conventi Nem accedentes obtigationem parunt, quod ex quatuor generibus obligationum ex contractu,

tertium est.

g. a. Littorarum obligatio ea erat i qua ela pso biennio inducitur ex Chirographo, vi quoqutis .e ex mutuo debere confessus est, quod sibi non est numeratum , 3. un. inst. h. tit. Ad eostituendam huiusmodi obligationem requiritur, I. ut quis scripto consessus sit; remotis enim Iiteris, et cautione, vel Chirographo, obligationi, quae alioquin non recte diceretur litterarum , non est locus. II. ut confessus sit se de- hero , qt non debeb t, ut sit una haec cauissa obligationis propria, literae , et consessio scripta; nam si alia causa vero interveniret, obligationem quintne ex ea causa esse diceremus , non ex literis. III. Ut consessus sit sa here ex ea a mutui ; sola enim consersis

95쪽

pecuniae creditae hanc obligationem parit, aliae que conseSsiones , quae non sunt de pecunia mutua probant duntaxat, et fidem rei gestae inducunt. g. a Non tamen continuo, ut quis Scripto consessus est, se pecuniam creditam accepisse, aut sibi numeratam esse , literis efficaciter obligatur; sed cautio intra biennium , ex quo emis εa est, ne ad probationem quidem , nedum ad obligationem. valet. Si vero intra hoc tempus heneficio retractandae consessionis sibi indulto usus non sit, Jam non probationis tantum sed mliam obligationis vim habere cautio, vel Chirograptium incipit. d. f. un. 9. 4. Remedia ad retractandam intra biennium cousessionem tria confitcnti sunt prodita. Primo, actio Civilis quae dicitur condictio sina

causa, aut ob causam dati, cauSa non Secuta,

ad repetitionem Chirographi: Secundo querela

seu protestatio in seriptis coram Magistratu interposita de num 'ratione non facta; quo casu haec non numeratae pecuniae exceptio perpetuast, te. . I 4. g ult. cod h. tit. Tertio exceptio non numeratae pecuniae adversus creditorem intra biennium agontem; quae quidem exceptio tunc probandi onus transfert in creditorem ,

g. 5. Exacto biennio convertitur in contrarium vis Chirographi , omninoque conse8Sus, qui beneficio Iuris usus non eεt, neCeSsitat

96쪽

soisendi adstringitur per conditionem, quam nonnulli ex leae, alii Chirographariam vocant. Ieg g. in s. leg l4 cod. eod. leg ult. cod. de

conari. ex IV. Vin . in cominent. ad h tit. inst.

Aliique gravissimi interpretes. Sed communigDoctorum Sententia , usu serensi approbata, est, ut etiam pust biennium opponi possit exceptio

non numeratae pecuniae, si paratus sit reus liquido probare , pecuniam sibi numeratam nouesse, ROta Nostr. in Thesaur. OnibrOS. tom. I9.dec. I 8. n. 28

g. 6. Exceptioni non numeratae pecuniae renunciari potest a debitore ex intervallo tem- Poris, et post cautionem creditori iam traditam; non vero in eodem consessionis instru- mento: qua enim facilitate, et fragilitato quispiam inducitur ad confitendum, eadem indu citur ad renunciandum , Cras. lib. R. opinion.

g. z. Cessat autem quibusdam ex Causis haec exceptio, voluti, sι debitor fidem Chirographi agnoverit, idesta partem hortis, vel usu

xarum solverit; leg. 4. cod. de mGn. . Pecun. Post itemporis intervallum rursus numerationem

Consessus fuerit, leg. g. g. I. cod. eod. Afflict. c. II o. in M, et si quis consessus fuerit soPecuniam recepiεso in comanti , praecipuo nominando qualitatem pecuniae receptae , ROt. in cera. de . 34 . n. a. Part. I 8. tom. I.

97쪽

. 8. . Tandem exceptio haec non solum dubitorem respicit, sed et creditori tribuitur; quam Opponere potest contra apocham, sive quietantiam , qua peeuuiam sibi solutam esse confitetur. Non idem. vero cum debitore tem-Pus , sed brevius, triginta nempe dies habet, d. ἰω. I 4. a Menoch. de prasumption. Ab. 3. Pr Sumt. Is . n. I. Item dotis creditori competit exceptio non numeratae dotis intra doce. aium, Thesaur. Ombros. tom. 6. dec. 2O.

TITULUS XXIII.

De obluationibus ex conseno. I. Sequitur qnaria, et postrema speetest. obligationuri ex contractu, nempe obligationes. quae solo. con4ensu fieri dicuntur. Contractuum, qui nuda voluntate et solo. Contraentium consensu portatuntur, quinque recenseri' possunt

species, Emptio Venditio, Locatio Conductio, Einphyt sis, Societas, et Mandatum . il a. Distinguuntur igitur a caeteris tribuλcbntractuum generibus , de quibus actum est, quum in iis. Praeter consensum, aliud quid sit

necessarium. scilicet vel roi traditio, vel con trahuntlami Pro entia, et verba solemnia, Volscri prura . Ex eo. autem, quod praeter Convenintionem, et nudum contrahentium: consensum nil requiritur ad' cmstituendam: obligationeae ex

98쪽

lligitor etiam intra absentes' me

- in saeia diatributionis

κω evis parficiuntur Ronsensu,

Pinium Ogm ι sit, ut contractus non vinat,

99쪽

vel. quod idem valet, si ab initio placueriteontractum in soriptis fieri: tuno emptio vendi tio aliani naturam adquirit, nec oritur obligationisi prius accesserit scriptura subscripta a partibus , si privata sit, vel per rogiturii Tabeblionis exarata, si .pubblica sit, pr. inst. h. tit. ibique-Vin. n. Io. Ante quam vero vel nudo Contrahentiam Consensu, vel scriptura persecta sit emptio venditio, paenitentiae locus est; sed si quid ara haruiti nomine datum sit, ut plerumque ab emtore fit, si emptor sit, qui paenitet. arrhas ammittit, si, venditor duplum ' arrharari restituere debet I .

g. 3. - Primum itaque requisitum est con sensus, qui liber esge debet, nec interest, an per nutum, an per epistolam, an per nuncium eXprimatur, tit. prcc. u. Ex quo sequitur Ι. ut nemo invitas cogi queat rem vendere, aut omere, Dy. II. I s. et seq. cod. de contrah e t. nisi urgente aequitato vel utilitate publica , lem I. . II. F. de ossi c. praefessi Urb. Ieg. g. I. quemam. Serv. amit. II. ut emptis venditio vi, metuque extorta rescindatur, I . F. et 9 g. 3. J. quod met. caus. 'DP. I. cod. dei rescind.' vendit. II. ut si contrahentes vel in Lorpore, vel in precio, vel an substantia, seu materia dissentiant, contractus sit nullas . IV. 9. et 3 q. F. de contris. empl. Error autem nominis, aut qualitatis ipsius mercis non quidem vitiat contractum; sed tamen si in qua-.

100쪽

litate dissensus sit, venditor tenetur qEanti in terest emptoris, se non esse deceptum. etiamsi venditor quoque nesciat sa). IV. Ut dolus, qui causam emptioni venditionj dedat, eam reddat nullam, leg. T. F. de dol. non vero inciis dens , nam is consensum non' imi edivit, et actionem tantum parit ex empto, nil id. quod litterest, vel exceptionem doli,. Hei uec. elem.

g. 4. Consensus autem eiusmodi exigitur, qui voluntatem vendendi, emendique praesentem , et utriusque contrahentium deliberatum, et firmum Propositum contineat. Itaque non sussiciet do vende udo in futurum concepta Conventio; cum aliud sit venditio, aliud pactam de vendendo. Nequo satis erit me dicere , quod velim venodere etiam pro certo pretio, , nisi et .emptor , se pro tanto pretio emere velle. dixerit 3 ,

g. s. Secundo. accedere oportet , rem, de qua tradenda Contrahatur. Omnium. autem rerum , quas quis habere, vel possidere, vel persequi potest, venditio recte sit; sive corpora' Ies sint , sive incorporales ; sive mabiles . sive immobiles ; sive praesentes , sive suturae, ut fructus futuri, aut frumenta' in herbis, Ieg. 8.et 34. de contrah. empi immo. et sola spes vendi potest, ut captus piscium . Aut avium, quae spei emptio, etsi in retibus nihil inciderit, valet, d. leg. 8. nam. et viceversa, gi decuplo plus capiatur, quam Dretium con5titutum, Tom. LII. G