장음표시 사용
21쪽
mna eelebratur. βuarta , de huius coenae min uropam δῖgnitate . αuinta, o potirema de multantis ad banc caenam
De recti colloquii condicionibus
In qua tria explanantur. Primum, ut ante loquutionem ver ba considerentur. Secundum, qua loquentur, veritatem retineant . Tertium denique, qua loquentur, Ani vidia. 493
22쪽
D FvT URAM REI MEMORIAM. Cum, sicut
dilectus filius Stephantis Paulinus in Urbe nostra Typogra- Phus, nobis nuper exponi fecit, ipse librum quemdam triginta tres Lectiones super primo capite Iob inscriptum , & a dilebo etiam filio Ioanne Baptista Cauoto ordinis Fratrum Minorum S. Francisci de Obleruantia prolestore compositum, in lucem edere intendat: ac vereatur, ne postquam in lucem prodierit, alij, qui ex alieno labore lucrum quaerund, opus huiusmodi typis cudi facere curent, in ipsius Stephani praeiudicium; Nos eius indemnitati, ne ex impresesione huiusnodi aliquod dispendium patiatur, prouidere, ipsum q. specialibus fauoribus , & gratiis prosequi volentes , & a quibusvis CXcommunicationis, suspensionis, & interdicti, alijsque Ecclesiasti
Cis sentent ijs , censuris, de poenis, a iure , vel ab homine qua uis sic casione, vel causa latis, si quibus quomodolibet innodatus extitit, ad effectum praesentium dumtaxat consequendum, harum, serie absolia entes, S absolutum fore censentes, supplicatiostibus ipsius Stephami nomine nobis super hoc humiliter porrectis inclinati, eidem Ste. Phano, ut decennio proximo durante a primaeva operis huiusmo adi, dummodo tamen antea a dilecto filio Magistro sacri Palatii a Pprobatum fuerit, impressionE, computandum, nemo tam in Urbo , quam in uniuerso statu Ecclesiastico , mediate , vel immediate nobis subiecto, opus huiusmodi,sine speciali dicti Stephani, aut eius
haeredum, & successorum , vel ab eis causam habentium, licentia, imprimere , seu ab alio , vel alijs impressum vendere , seu venale habere , vel proponere possit, auctoritate Apostolica tenore praesentium concedimus,& indulgemus. Inhibentes propterea uniuersis, & lingulis utriusque sexus Christi fidelibus, praesertim librorum impressoribus sub quingentorum ducatorum auri de camera, &amissionis librorum , & typorum omnium, pro una Camerae nostrae Apostolicae, ac pro alia eidem Stephano , & reliqua tertiis pari: bus accus atori,& Iudici exequenti irremissibiliter applicandum, eo ipso absque ulla declaratione incurrendum poenis, ne dicto decennio durance Opus praefatum , aut aliquam eius partem, etiam praetextu additionum, aut explanationem, tam in magno, quam in paruo solio , ac tam in Urbe , quam in uniuerso statu Ecclesiastico praefatis sine huiusmodi licentia imprimere, aut ab alio, vel alijs impressum vendere, seu venale habere, vel proponere quoquo modo audeant,
seu praesumant, mandautes propterea dilectis filijs nostris,di Apostolicae
23쪽
stolicae sedis de latere legatis, seu eorum Vicelegatis, aem si de Glibus , Gubernatoribus, Praetoribus, & alijs iustitiae ministris, Prouinciarum , Ciuitatum , terrarum, di locorum status nostri Eecle. fastici praefati, quatenus eidem stephano, eiusque haeredibus, Sesuccessoribus, seu ab eis causam habentibus, huiusmodi in praemissis emeaeis de sensionis praesidio assistentes,quandocumque ab e dem Stephano, eiusque haeredibus fuerint requisiti, poenas praela. tas contra quoscumque inobedientes irremissibiliter exequantur; Non obstatibus Constitutionibus,& Ordinationibus Apostolicis, aequibusvis statutis , di consuetudinibus, etiam iuramento, confirmatione Apostolica, vel quavis firmitate alia roboratis, priuileinoijs quoque,indultis, & Litteris Apostolicis in contrarium praeminiorum quomodolibet concessis , dc approbatis, ceterisque contra rijs quibuscumque. Volumus autem, quod praesentium transum ptis, etiam impressis,manu alicuius Notarij publici subscriptis, Msigillo alicuius personae in dignitate Ecclesiastica constitutae muni tis,eadem prorsus fides adhibeatur, quae ipsis praesentibus adhiberetur , si forent exhibitae, vel ostensae. Datum Tusculi sub Annulo Piscatoris, die xxv. Septembris MDCXVII. Pontificatus Nostri Anno Decimotertio.
24쪽
De quinque pertinentibus ad Historiam Sancti Iob . IN βVA βVINβVE PERTINENTI A
ad Hi riam Sancti Iob explanantur. Primum, quod hae Hi IIoria vera e i, O non secta. Secundum, ab om-mbus Patribus pro catholica recepta eLI. Tertium, em ,
Muctorfuit ipsemet Iob. uuartum, scripta Dit primo Hismate Θriaco. auintum, O vltimum, is i iarius multiplex es.
Vemadmodum cum quis pulchru ali- s iis .
quod, ac ordinate dispositum variΟ- m rufioru,multorumq. fructuum refer tu viridarium ingreditur, non statim , . . . ,
calathum,aut sinum ex ijs,qui prima sibi seonte obijciuntur, implere festinat; sed illos eligere,ac collisere tan . tummodo statuit, qui sibi, familiaeq. suae autumat congruere magis. Non secus ac lector , qui amplum , antae numq. sacrarum Scripturarum intrat hortum,ad illos flores.& fructus particularium librorum, mihi videtur ingenii, linguaeq. manus porrigere debere, quos aptiores gustui, utilita' uo. M 1 ιtiq. spirituali, populiq. simul existimat. inter quos, cum te magnam asserectio libri sancti Iob ut mea fert opinio) primam sedem,& di. utilitat m. ' Λ gnitatem
25쪽
gnitatem obtineat, egoq. superiorum meorum imperio, ita in loco docere contendam , circa hanc Historiam laborare , eiusq. expositionem inuestigare optimo iure decreui. Omnes veteris Testamenti illustres, ac virtute praeditos viros,& praefigurasse , & actionibus suis signasse, ac protulisse Christum , manifestum plane est. Hinc fit,quod acta Christi ad duo principaliter reducuntur capitae,ad pCenas, videlicet,quas pro no bis sustinuit, & ad glorias, quas pro ijs a Deo recepit. Ita actiones, quae Patriarcharum, ac Prophetarum poenas,ac glorias continent, Christum adumbrant: sed quia gaudia huius vitae potius umbratica, quam vera; & vice versa poenae verinsimae sint poenae : hinc est, quod clarius ab his , quam ab illis praesignatur: & quia sanctus Iob in pa stione priorem obtinet locum ; ideo eius actiones magis expresse, quam ceteri Christum adumbrant. Addite nunc ritimam illationem , & co sequentiam, & inquirite ; qui nam est nostrae vitae spiritualis scopus Christus. Qui ergo Christum enucleate indicat, ad nos in spirituali via, ac Dei erudiendum,& docendum aptior, idoneorq. est. En ergo ratio, quae me ad magis hunc, quam alium librum, aut Historiam eligendum impulit. Sed quia lectores, omne . qui tam in scholis, quam in Ecclesijs publicEdocent, antequam adapertE erudiendum ingrediantur, aliqua communia praeludia praemittere solent; ex quorum agnitione cetera dependent, facillimoq. negotio apprehenduntur. Cum ergo hoc id loco librum sanctissimi, ac patientissimi Iob sinexplanaturus, ne a communi consuetudine aberrare videar, ac aliorum fa cta vituperare, illos imitabor; & hac unica te. ctione necessaria principia; ac praelego mina absoluam. Circa quam materiam quinque necessario procognoscenda mihi videntur . Primo, utrum ista historia sit vera historia, an parabola ficta . Secundo, an historia ista, ut catholica recipiatur, de inter Canonicas computetur . Tertio , quis illius auctor fuerit. Quarto, in quo idiomate fuerit conscripta. Quinto,& vltimo, quorsum tendat, videlicet,quis nempe sit eius primarius finis, Sc. Haec omnia in hac lectione explanabunturi quatuor prima in prima, ultimumque in secunda parte. Λt-QVo ad primum. Relictis Hebraeorum mussitationibus in Talmud, ac nostrae tempestatis Haereticorum fallacijs reiectis, qui C-xholicam veritatem la dies obscurare conan . A tur,
26쪽
tur, hanc veram historiam esse affrmo; Se hoc ex triplici ea pite . Primo, quia ipsemet Iob duobus in locis veteris Scri- Ioue . rum es. pturae nominatur,veluti verus,& non fictilius. Iob a. ubi di citur de ipsona et Tobia, ut daretur exemptam patientia eius,
in medio eius Nori DaniιI, ct Iob; &ideo sicut non ambigi Ezech. 1 .i tur de Tobia , nec de Noe, nec de Daniele : sic neque de Iob ambigendum est. Hac etiam ratione utitur D.Ioannes chrysostomus in homil. de diuite Epulone ad confirmandam illam esse veram historiam; quia ibi introducuntur nomina propria, videlicet, Moysi, Abrahae, & Lazari. Praeterquam, quod D. Iacobus hoc aperte fatetur in sua Canonica cap- ς Iacob. s. itiin illis verbis : Susserentiam sancti Iob audisis, ct om Do
mini Oidisti . Secundo , haec historia ad exemplum patien- Irii oris sa adriae scripta est; S: hoc idem ipsi Haeretici latentur: ergo vera, exempt m p de non ficta nam ex re ficta non sumitur exemplum: & si instaueris affirmando , quod etiam a fabulis aliquando sumuntur exempla: hoc vcrum esse fateor, cum res possibiles in fabuliseontinentur; at Haeretici, omnia, quae de Iob dicuntur, impossibilia esse assirmant. Tertia, & vltima ratio est, quia haec mD MIM 'ν.pro vera Historia sere ab omnibus Patribus recipitur. ' L, tQuo ad secundum principale; nempE, quod historia haec inter canonicas numeretur, hoc sanctus Hieronymus in Prolo D. Diorenymasso eiusdem libri assirmat: & hanc Hebraeorum sententiam, νη Fringst. este fatetur. Accedit, quod omnia Concilia comprobarunt. Quo ad icitium r bene verum est, quod inter Catholicos rufis, . . repcriuntur aliqui affirmantes ,hanc historiam no a Iob, sed a si Ham 1.3Moy le, vel a Salomone, vel ab aliquo alio Propheta est e con . smara coη Lastriptam; tamen communis opinio fert,quod ab ipson et Iob, di non ab alio compilata suerit. Primo, quoniam hoc sereseri solet passim in sacra Scriptura : nan. Iudicum libri ab E a iaci .
i Menam et ludicibus scripti fuerunt: Prophetarum ab ijsdem pa/II. met Prophetis: Iosue ab eodem losue : Hesdra ab Hesdrata, Scriptura Derati sic de similibus. ista ergo historia cum tantae utilitatis apud catholicos sit, videlicet, patientiae in lignis, ut accurate, di-ν genter l. notaretur , a nemine ecbebat scribi, quam ab in eadem virtute expcrto, iuxta illud Ecel. 34. Qui non es ιιn-. Eces. 3 . p.
latus quid μιλ auo ad quartu de inscriptione,& idiomate, licet alii aliter sentiant: rationabilius tamen est, eam Syriace esse scriptam , cum ipse Idumaeus fuerit; quorum erat hac lingua Db Numae . A 2 vlla
27쪽
uti; a qua in Hebraeum, & ab Hebraeo in Graecum trahffata
Quo ad quintum, & vltimum, finis istius historiae muItia
plex est; vel finis multipliciter accipitur: & hinc ponderatE, quod quamuis materia unica sit; fines tamen diuersifica turr & hoc euenit cum sit materia sacra, quae principaliter diuinas comprehendit operationes, quae adeo ingentes , &Di operationei magnificae sunt, ut quaelibet illarum ubique extendatur, iuxtan. . , 'I' liud rea i a Q. Magna opera Domini: requis ta in omnes εο- Hal. i io. εμφις quasi dicat, Dei operationes a vestris differunt. vestrae enim angustae, breues, & vix cogitationibus vestris respondent: Dei autem non sic; sed omnibus satisfaciunt. Ideoque sacra Scriptura circa simplicem rein unam diuersos considerat sensus: & sunt quatuor; litteratis , allegoricus , . Thρm. n r. moralis , & anagogicus: & hoc accidit inquit Diuus Tho- Saeta sis , . in ' i parta quaest. T. artic. Io. quia cum auctor sacrae ea aua.= K., Scriptiirae Deus sit, in cuius potestate est, ut non solum vo- M. ces ad significandum accommodet, quod etiam homo facere potest i sed etiam res ipsas;& ideo, cum in omnibus scien-- tijs voces significent, hoc habet proprium ista scientia, quod ipse res significatae per voces, etiam significant aliquid. Illa ergo prima signiscatio, qua voces significant res , pertinet ad primum sensum , qui est sensus historicus, vel litteralis . Illa vero significatio, qua res significatae per voceS, iterum res alia demostrant ό dicitur sensus spiritualis, qui supra litteram fundatur: & eum supponit: Is autem sensus spiritua-Hebr. r. lis trifariam diuiditur: sicut enim dicit Apostolus Hebr. 7. Lex vetus esi Lex vetus figura est nouae Legis; & ipsa noua Lex ut dicie ara noua D- Dionysius in Eccles Hierarch.) est figura suturae gloriae. In is tibi nou ςxi in LPge, ea quae capite sunt gesta, sunt signa eo Niriari ' rum , quae nos agere debcmus. Secundum ergo, quod ea , quae sunt veteris Legis, significant ea, quae sunt nouae Legis est sensus allegoricus. Secundum vero,quod ea, quae in Christo sunt facta, vel in his, quae Christum significant, sunt signa
eorum, quae nos facere debemus, est sensus moralis . Proue
vero declarant ea, quae sunt in aetcraa gloria, est sensus anagogicus. Vnde versus: I.ittera o ia Dcet, quid credas Allegoria, ivi oratis quid agas, quid Dcres Anagogia.
28쪽
Et hoe prouenit,quia sensus litteratis est, que auctor intedit. S. s Mora -Auctor autem sacrae Scripturae Deus est, & quia omnia simul suo intellectu coprehendit, no est inconueniens, ut dicit Aug. V. m..., 1 1. Cons. Si etiam secundum litteralem sensum in una littera i , ὸ,U GD,ώ :Scripturae plures sint sensus. Et D.Creg. is. Moral. ait. Sacra D Grecor. ωs Scriptura omnes scientias ipso locutionis suae more transcendit; quia uno,codonq. sentia, dum narrat gestum, prodit my- sterium. Hinc est, quod Hebraeus textus, di transatio S. Hie. ronymi, ubi nos in vulgata legimus : Magna opera Domini: DM vinc usta in omnes Noluntates eius , ait, exqairenda in omnes De
Iuntates eor m. Non est ergo unus simplex finis in libris Iob , sed plures simul sunt. Primus finis est, ad repraesentandum totaliter Christum ἡο- .., ι, Dominum i nam ut ait D.Greg. in Prolog. morat.6. sicut tu , Λοῦ, Hetrum omnium Christus est finis ; sic e conuerso iusti Christum praefigurant: S quia iustorum poenae Christi poenas : &gloriae iustorum Christi glorias demonstrant. Attamen,quia poenae in hac vita realissimae sunt poenae ut supra diximus & chri f. ad I. 3 sensu percipiuntur; & delectationes, ac gaudia huius vitae , remparasis veluti umbrae sunt: ideo tormenta,passionesque melius,quam gloriae, Christum adumbrant. Et quia Iob prae omnibus pas- sus est; ergo magis Christum expresse repraesentat. Hinc est, quod non solum in communi, sed in particulari hoc perficit . Et primo de Iob dicitur, quod erat in terra Hus vir, Iob r. I. Iob r. per antonomasiam vir, homo virilis, ac fortis, ut in textus explanatione dicemus. Hus consilium interpraetatur, chrisI- ωδε& Christus columna veritatis , & sapientiae dicitur ; undeci V. .. AFProuerb. 8. Egosapientia habito in ιonsilio. Iob significat do' prouerb i, Iens, & Christus fuit doloribus plenus. Vnde Isai. I s. vocat 1.3- eum virum dolorum. Iob fuit Rex ut postea probabimus S r. nai
Christus Rex Regum. Apoc. is. Iob fuit mag9us inter omnes iis . 3 3. 3. orientales: & de Chricto dicitur,oriens non ν eius,Zach. 6AOb Apoc. 16. insignis pietatis circa suos, quod ipsemet testatur. Oeuus fur Lacha. 6. taccdeeo; pes claudo,ct manus laxas roborabam . iob 19. & Chri- iob is. ε 3. fius transibat omnes benefaciendo, fictor. io. Iob dicit,quod Actor. Io. sanon comedebat solus bucellam panis , sed impertiebatur peregrinis. Iob 3 i. & Christus non solum multiplicauit panem, Iob Ir. In 'di pisces turbis, Lucae xx. sed dixit: Desiderio desideravi l Oan. 6. 1 I. Mepocta mandueare vobiscum, Luci 22. Iob dum plagis, & Luc. ar. 1 I. stagellis angustiabatur,veneriit ad eum amici eius;& prae dolore , quem in ipso cognouerunt, manserunt ibi septem dies, fi I non
29쪽
Luc. 22. 13. Iob 2.3. Isai. I I. a. Iob 1. 9.
Voba tax pro opere habetur. Cen. a a. o. Deus cum tristi ratis cetulaιωνest Iob. I9. 26.
non valentes loqui. Iob x. Et Apostoli,dum Christus eorum Magister manebat in Horto, tanto assiciebantur maerore, vi dentes eum, ut prae tristitia cogerentur dormire.' Mari r Iob permittitur tentari a Satana. Iob r. At Christus semet. ipsum tradidit in potestatem non tantum diaboli. sed deministrorum eius, e Ii hora wLira, ct pote fias tene, rum . Luc. ai. Iob in Sterquilinio manens, eo peruenit, ut amici adstantes minime agnouerint eum. Iob. 2. Et de Chrissto scriptum est : Vidimus eum, di non erat aspectus . Isai. 3 3. Iob a coniuge propria fuit illusus . Iob a. & Christus a disci. pulo traditus : Ut traderet eum Iudas Iscariotes. Ioan . I 3. Iobab amicis , & familiaribus fuit spretus, Iob . Et Christus a suis Hebraeis : Vah, qui de irvis.temptam Dei. Matth. 17. Iob dicebat, quae prius nolebat tangere anima mea, nune prae an gusta eibi mei funt. Iob s. de Christus fuit felle, & aceto potatus. Matth. 27. Iob dicebat: Concidit me vulnere stipe Dareus . Iob i6. Et de Christo dicitur, quod post plagas manuum, di pedum lancea Iatus eius aperuit. Ioan.. I9.jloborat pro amicis , qui eum amigebant. Iob r. & Christus pro suis crucifixoribus . Luc. 13. Iob restitutus est a Deo in pristinum, Iob Σ. & Christus tertia die resurrexit. Ioari. ΣΟ Ecce quomodo simillimi sunt In uno tantummodo differunt, videlicet, quod Iob in tormentis non per ijt; at Christus pes, sus est usque ad mortem inclusiuE et dicere tamen possiimus, quod licet mortuus non fuerit, parum tamen abfuit prae marignitudine dolorum , & plagarum, quin moreretur. Praeterquam quod si haud mortuus fuit quoad corpus, voluntate tamen mortuus est, cum semper ad moriendum paratus fuerit : & hoc sussicientissimum fuit ad eum omnimode aequipari randum Christo, sicut obedientissimus Isaach , licet non fuerit realiter immolatus, & mortuus et voluntatem tamen pro
opere, & sui, di patris accepit Dominus . Vnde ipsemet di xit Abrahae a non pepercisi proprio io tuo propter me . Gen. 22. Sic etiam de Iob fateri possiimus, & concludereia , quod ipse non solum in communi, sed etiam in particulari fuit Christi expressa imago. Adhuc est alius finis in hae Historia ; & est ad Dei bonitatem ostendendam , qui non solum adest, sed semper cum tu,stis in tribulationibus copulatus est. Unde licet Iob amictio nibus plenus fuerit; non tamen ab eo Deus recessit, quod ip-Ωmet assirmans cap. is . ait: Et in carne mea vitilo Dea π
30쪽
DIuatorem meum. In carne mea , dicit, non circa earnem
meam . Quae verba , licet ad alium sensum transferri possint ut suo loco dicemus ) nunc tamen hoc etiam veru is est , existentiam Dei, scilicet, in tribulatis his verbis signifieari voluit: & idcirco dixit. In carne mea Videbo Deum Saluatorem meum et hoc est, licet haec caro , hoc corpus sit totum laceratum,& afflictum, nihilominus tamen mihi Deus m*Momin impraesens est ; & omnes afflictiones meas , & plagas oculatim intuetur, hoe etiam innuere voluit Psal 9Q. Cum di it ptat. 9o. i ipso sum in tribulatione : eripiam eum, edi gloris bo eum . 'tcum ipso sum dicit, non circa ipsum .
Non loquor modo Patres Theologi de illa praesentia ,
qua Deus in omnes creaturas illabitur , & qua creaturis in- Φ- ' ν minatimior Deus est, quam ipse in semetipsis sint,: neque de illa . . immensitate fateor, qua omnia comprehendit. Vnde AEgy' AGrmi This
piij Theologi Sphaeram um comparauere et nam, sicut caele- logi Ipharae Deastis sphaera lublunares res omnes comprehendit, & ipsa a ne- r . --mine eontinetur et sic Deus eminenter in se continet omnia, di ipse non comprehenditur. Vndo Graeci Alexandrini eo- . . AD, rum Deum , ex diuersis lignis, diuersisque metallis componebant: loquor tamen ego de erictu , vel affectu , aut gra. DeMm ς. προημruito influxu quoquo nomine appelletur, cum quo Deus cum
iustis moratur, & quiescit: & praesertim tempore, quo ma gis affliguntur, angustianturque. Inuenietis aliquando Dominum aliquem, qui famulum, , simiυ. seu filium ex corde diliget, non secus, ac pupillam oculi sui: fortuna iste seruus , vel filius ab inimicis capietur ; & strictus funibus , in carcerem ducitur, vi amoris coactus, ipsemet Dominus cum struo, aut filio vult catenis ligari, & in carcerem duci: quod quidem totum sapientissime in Sap. lo. Sap. Io. II. exprimitur, cum dicitur de Deo: DincenAtqrue eum illo in foveam ; edi in vinciatis non derei quit eam . Mirabilis res. Tres pueri ligatis manibus, & pedibus mittuntur in forna. Deus risi discem, & Deus permittit cum ij idem manibus, & pedibus rρ-- se ligari;& descendit cum ipsis in foveam numquam derelin f-ς- squens eos . Res vere , & consideratione digna . In memoriam reducite rubum illum spinosum in Exod. 3. qui arde- ExOd. 3. 2.bat: & Deus praesentem Moysem de medio ignis , & spinarum allocutus est. Hic quaeritur, cur ignis de medio spinarum, & non alibi λ Respondeo ad repraesentandum spinas tribulationum Hebraeorum in Agypto. Et quare Deus permi A tit in