장음표시 사용
331쪽
infiniti considerationem tunc maxime necessariam esse judicat, quando de naturae operationibus agitur, ita vicissiin naturae opera atque adeo Physicam ad infiniti contemplationem erige re humanum intellectum,eleganter Autor noster observat. Reliquae utilitates,quas Physice in Mathelin puram transfert, respiciunt tum principia, tum etiam demonstrationum methodum, easque omnes acute & docte evolvit. Λltera orationis pars, ut jam dictum, versatur circa Mathesin,quam vocant mixtam, cujus objectum non est extensio in
abstracto sumta, sed qualis in hoc rerum universo existit, qualitatibus physicis vestita sensibusque nostris exposita, quo pertinent optica, Astronomia, Musica, Mechanicae & quae hisce subsunt aliae scientiae Physico, Mathematicae; harum omnium
principia accurata phaenomenorum observatione fidisque experimentis ex Physica in Mathesin translata esse ostendit Noster, quae dum solerter deducit, objectionesque nonnullas, quas in coutrarium adduci posse arbitratur, diluit, utiles quoque regulas, quas in accurata princisorum indagine observanoas esse intelligit, oportune indicat, non omissis laudibus Autorum, qui in promovendis scientiis illis Physico - Mathematicis operam suam utiliter collocarunt: commendat proinde Cartesii explis
eationem Iridum, Ill. Leonitu Systema Dynamicum, Ill. μυ- toni Prine. Phil. Nat. & Opticen, Jacobi Bornoulli Theoriam Resistentiae solidorum, Varignonii ct Hermanni observationeseirea motus fluidorum, mollit Aerometriam, aliorumque nonnullorum studia passim laudat.
Epistola ad Geometras. CVm superioribus diebus, ut Amico per literas imagines
Divorum Divarumque quarundam postulanti operam n varem , Bibliopolam hunc Gallum convenissem; atque ut in. stitutae jam rei exitum expediret, expectarem, Academiae Parisiensis Commentariorum, quorum nullum intra novem fere annos Videre contigerat, corpora quaedam in manus forte inci-
332쪽
inciderunt, in quibus Problemata illa duo, ad vires Ceutrales, cum in inani tum in pleno spectantia, quae Primus ego publice Geometris posui, ac generalissime persolvi, a Trans pinis quibusdam Hris nimiis re luculenter explicantur αextricantur enodanturque copiosissime. Et quanquam suscepti muneris ratio, tempus meridianum importunum, α locus, non modo, ut egregias, quas Hastanti mi Eiri usu pant, rationes & vias gustarem, non tulerunt, sed vix, ac ne vix quidem, Disputationum illarum inscriptiones percurrem di, atque aequationum formulas strictim aspiciendi, saeuitatem dederunt; ex ea tamen inditationum earum vel brevissimi temporis percursione tantam cepi voluptatem, quanta ex re jucundissima maxime capi potes, eoque majorem, quo paucis ante diebus ab Amico acceperam, idem argumen. tum non uno in loco in aliis quibusdam exteris Diariis diligenter quoque pertractari. Quid enim homini, omne otiisum tempusque in literarum studiis conterenti, carius atque antiquius es debeat, quam ut lucubrationes suae ab ingenio excellenti miris probentur, atque ita probentur, ut in illis explicandis aliquam laudis sitae partem ponere Videantur, ego quidem non video. Quare ex hae illustri significatio isne tunc demum perspecto rerum illarum pretio, atque cognito praeclaro tantorum Geometrarum erga illas studio,
ipse mihi gratulatus sum bene locatam in illis perquirendia industriam, venique Deile in eam spem, fore, si quid non
minoris momenti emitterem, ut id eodem animo Viri CL aeciperent, atque non minori sedulitate excolerent. Quamis obrem, cum tunc opusculum quoddam, in quo, quantum digressionum ratio fert, Problemata quaedam, ex iis, quae PhF-seo. Μathematica Vocantur,expediuntur, sexennio ante eo.
que amplius absolutum, in manibus haberem, neque satis adhuc mihi constaret, quam mox illud evulgaturus essem; aliquod ab illis eligere, atque illud Geometris dare, meeum ipse constitui. Est autem id quod sequitur: Runiculum sue Catenam, extremis suis ita fulcro alligatam, ut prolabi mo me post, infinita Potentiae, datam servantes k-
333쪽
gem , paribus intervallis, ad pares angulos pellunt, aut trahunt : quaeritur earumformula, habita ratiora ponderis Funiculi,sive Catena. Utere hoc in presens,Leis, Geometra tque ubi ad formula: ex plicationem perveneris, si penitus ejus naturam inspicias, timc demum cognosces, illud latius patere, quam primo Videatur aspectu. Non modo enim Probumata illa egregia a Principibus Geometris maxima sui cum laude jam pridem' dissoluta, quae Velariarum, Limeorum,*mseculorum dicun tu nec non innituta levi mutatione) ea quae Catenariarum Vocantur, di praeterea sua omnium horum Inversa sic loquuntura ut rationes singulares complectitur; sed quod majus atque subliinius quoddam est, Algebram nostram, vel tu hujusmodi quaestionibus Pis scis extricandis, notiones tuas dam, ab omni materia secreta , consectari saepe necessitate coactam, ab hac durissima servitute liberat, atque in dignitatem amplissimam vindicat. Quod si huic superius Problema meum, de miribus Centralibus Corporum, umbitus quomo docunque incurvos, in medio ut libet cra , ae illorum motui resipiente percurrentium, adjunxeris; nae ditationibui qua- Iibuscunque nostris aditum, qui antea Μathematicis clausus erat, ad innumerabilia ac praeclara quaesita patefactum esse peries I praecipue Vero, quantum a Parabolieis distent missilium semitae. quaecunque fuerit aetis qui nos circumfundit crassitudo ct illius retinendi ratio ; quaque ponderum lege sint onerandae Catena, ut eosdem aut alios nectantur in arcus; atque quo Vere tumeant sinu navium V stante No
io, Lintea liquore plena ac Musculi a spiritu inflati, quibus in
rebus, non modo Veterum, sed ιχ Recentiorum, quibus cete. roquin tot alia mirabilia debemus, cessavit industria, tunc tandem intestiges. Ceterum ego E E. ES. S. A. I. ad formulas quae sequuntur ψ. s.
a. . . 6. . 4. d. q. 6. . q. q. d. a. 8. 2. q. a. e. 8. 3. 6.8.4, 2. Vel q. 8. , 2. S. q. 8. q. d. a. q. 2. 6. . . a. d. q. 6. - ας. 8. 3. 6.8.4. i Pervenio.
334쪽
Analysis Problematis virium Centralium in pleno. Vis Centralis, αf; r m Resistentiae, u velocitati, Δ m eius disserentiae, ac di m tempori. Di - δε in inani signa pro re nata ipse mutabis, & per ambitus eurrarum, quarum νsunt Ordinatae, di dx partes minimae, sive rei sive circuli, ab ipsis interceptae ino :u-- ; Cum ergo inpleno, μ' habebimus, uiat udu ; quae est formula generalissima, unde emanant omnes aliae. Alteram addere, supervacaneum duco. Dum haec ab Adversariis deseriberem, incidi in Theoremata quaedam non inelegantia, quibus dies Nonarum Decembris I os erat adscripta: De Corporibus, qua in cava Considum superficie, circum axem torquentur. Haec quoque habe, de
I. Ris Centrifuga Corporis es in ratione composita, ex directa Subtangentis s reciproca Ordinata, spectantium ad Conoides. 2 ejus Velocitas es in rasione si duplicata Subtangentis 3 Tempus est in ratione es ossia,ex directa ordinatae, o reeiproca subduplicata Subtangentis. Bononiae ML Junis
ensem de Conspectu insignis Codicis Diplomatico restorie Dimoris ex ἀυkγραφω, ut quidem videtur, dato ad rictorum Erud Lips GPectores a R. l . finΝARDO PEZ, Benedictino ct Bibliothecario Melticensi in Auseris.
Veronae, tu aedibus Petri Tuditani, ITIT,
Clym multorum curiositatem provocaverit vulgato in Actia hujus Anni M. Jan.p. 3o ss. Conspectu Codicis Zwetalentis, mira diplomatum ubertate conspicui, R. P. Bernardus PG, rem non ingratam Ec illi de aliis historiarum cupidis se iacturum putavit plaudonymus Epistolae hujus,nuperis Ualendis Maji datae, Rr a Λ
335쪽
Autor quem Iustum Fontaninum esse, celeberrimum Virum, nonnullis indiciis inducti auguramur, quanquam nee id certo. asserere ob causas alias audeamus) si de Codice illo, quem inre grum prelo parari acceperat, mentem suam publice exponeret, α ubi jam publieata CIX Codicis illius diplomata prostent, indiearet. Nam ct ipse Conspectum nostrum legens reminiscebatur, praeter ea quae ipse Peaius antehac edita agnoverat displomata, complura alia typis excusa jam pridem prostare, α mox a doctissimo Viro,Scipione Mapheo, in ea sententia maxime confirmatus est, qui Iacobum Gressierum pleraque in libro, quo Divorum Bambergensium vitas lagoistadii i6II, 4 exposuit, ct in Defensisne illa, quam statim anno sequenti ibidem in 4eontra Goldastum vulgavit, ex eodem Codice Caesareo, cujus edendi spem tam eius, ct ipse hujus rei ignarus, secerat, &praeterea Cl. Lunigium nostrum in Spicilegio suo Leelesiasteo publici juris fecisse deprehendit. Nos, cum nec omnia deseriis bipatiatur institutum nostrum, re ipsam Epistolam apud nos recudendam speremus,paucissima, quae Vel obiter monuit Epistolographus. saltem attingemus. Dum suspicatur, unam ex D I9. Epistolis tribus Hierosolymitanae Ecclesiae ad Latinos de rebus a Francis in Oriente gessis Balduino Rege, esse encyclicam iIlam ad Paschalem II, quam BaroniusTomo XII ad A. II oo mendose admodum, ut ipse conqueritu exhibet, quamque adeo e Codice Zmetalensi emendari optat, se plures testatur in sehedlisuis lia re huius generis Iiteras, quae Baronii exemplo mirifice 24. medeantur, cuiVis edere eupienti promtas ae paratas. Cum imcidit porro in subscriptionem bullae Leonis IX, qua omnia bona et privilegia Ecclesiae Babenbergensi confirmat, et Pegium videt in ea esse sententia, quasi Papebrochius ex illa corrigendus sit, hunc luculenter defendit, remque ita conficit, ut in Codice Zωetalensi pro Tiburi Iegendum Triburi seu Triburia existimet. Ceterum optat Noster, EpistoIas illas, quae Schismaticorum calumniis repletae sunt, aliaque id ge neris scripta, in quibus epitomen illam operis cujusdam , de controversia inter ΜΙ- debrandum s Imp.Henricimi, a T. O iburgensis Ecclesia puerorum introductore consectam,reputat, qualia plura utique.quam Eccla-
336쪽
Ecclesiae expediat, Illyricus, Schardius & Goldastus college rint, alta nocte premi,eetera vero quae vel nondum vel haud sa' tis emendate prodiere,accurate edi eCodice laudato,& se quoq; flosculos quosdam sparsurum, si tanti videbuntur Rem Editori, pollicetur,eoq; hie vel obiter notat e ejusdem Udatrici Babembergensis, qui Zmetalensem Codicem compilavit, artem diis Tandi seu epitomen Rhetoricae quingentis circiter abhinc annis in membrana descriptam, annotaue. Nec tacemus deniaque duo a Cl. Autore corrigi sphalmata, quae in Conspectum Codicis Actis nostris insertum irrepserunt, alterum p. 3I lin. I o, ubi pro XIlegendum XII, alterum p. 4 I lin. 3 I, ubi pro δε- noeentii I substituendum Innocentii II.
ILLUSTRIS VIRI, GODO FREDI GUILIED
MI LOBNITII, Coissectanea Eumologica itastrationi limguarum. vereris Celticae, Germanacae, Gallicae,alia-,rumque Nervientia eum praefatione bya GD
Hanoverae, sumtibus N. Farnem, I IR8. Alph. 2 plag. IMErito adhuc ineommodo detrimentoque nostro dolemus Germani, quod illustrem Leibnitium amismus. ccujus
mox vitam ct elogium paulo luculentius exponemus, civem, quo majorem nec ingenio & eruditione, nec celebritate notarinis, nec amore deniq; in patriam,ulla unquam memoria habuit, nec habebit fortassis posteritas, si qua futura esl- Εjus in omnes literas Suniversam eruditionem merita, tametsi invidorum hominum criminationibus appetuntur, tamen perduratura ordi. dimus, donec aliqua in terris erit magnorum ingeniorum me. moria & donec nondum omnem virtutis sensum hi mores a in Iebunt. Non autem solum ista tanti nominis celebritas huic genti Iaudi cedit, sed &instituta ejus eo spectarunt, ut res nostrae undiquaque consuinmatae ceteris gentibus exemplo de aemulationi esse possint. Linguae consultum hoc inprimis ope re voluit, in quo de originibus ejus cognatarum linguarum ita disieritur, ut ex eo ad ipsain linguae nostrae lucem m agna ac
337쪽
eessio derivari possit, ne dieamus, ultimis etiam generis nostet stirpibus & inde usque omni antiquitati insgnein lucem asinferri.
Primum Jo. Georgius Eccardus V. C. cum in Annalibus eonsignandis immortali viro adjutor esset, antiquitatibus gentis dilinguae nostrae se dederat, deque eo studio eruditos in Hia floria sudit E mologici linguae Germanicae impensi monuerat. Leibnitius igitur institutum ejus his eruditis symbolis adjuvit, quae evulgatae demum ab Eccardo sunt. In praefatione Editortum de his collectis Leibnitianis disserit, tum alia de suo adjungit, quae magnam ejus in his rebus eruditionem arguunt. Praecipue quae de Celtico monumento Parisiis invento, de veteribus Druidibus ad illustrandum Plinium Majorem dc de Uulpe Reginardi, antiquo apologo, disputat, eruditis di studiosis harum
In duas partes distributus est liber, utrimque capita speciatim recense bimus. I annotationes Leitauit in Jo. Henrici Ottii Franeo-Galilamyassimae I 67O editam, quae cuin ipso libro conferri merentur. Luculenter sane ostendit Ottius, ingentem coloniam Francicarum vocum in Galliam deduetam esse. Sed, non dissimulandum est, Eccardum in quibusdam a Leibnitio dissentire, in quibus verisimiliora sequi videtur. Quod sane
. Ambre negat ab Arabico recte derivari re totum vocabulum ex Germania venisse ostendit, in eo plures assentientur. Glessim Taciti Germanicum est. Et tametsi Prusii, ex quibus succinum advehitur, lingua Germanica olim non lunt usi, sin quibus veroa inulto tempore, ut jam Laonycus Chalcocondylas annotavit, ct mores & linguae Germanorum obtinent) tamen cum a Germanis succinum ultra veniret . ab his etiam veri simile est nomen accepisse eos, qui Ambarum voca irant. Id serico accidit χ inultis rebus aliis, quae a Persis ad Graecos Romanosque una cum nominibus aliquando Venerunt. Nec tamen haec conjectura undiquaque firma omnibus videbitur. Praesertim qui Arabicam ct Persicam vocem tam peregrinum & longinquum sonare non sentient. Merebitur T. Hyde legi, qui ex Orientalibus libris multa de Ambaro collegit in R. Abratiamum Petitsol de Itincribus mundi commentario. Πμ-
338쪽
n Notae ad GIOssarii Chauciei specimen, quod a Kelpio Canonico Ramestoriensi scriptum est. Chauci seu incolae Bre
mensis & Verdensis terrae aliquas voces habent,quas ceterorum Germanorum maxima pars ignorat. Ex iis taInen aliq uae antiquam stirpem rcferunt, ut omnino ex plebejis inferioris Saxoniae vocibus ct ex montanis rusticisque Vocabulis multo major seges linguae Germanicae, quam ex cultioribus colligi potest III Celtica sequuntur. In quibus Leibnitii ad Ludolsum epistola institutum Pegronii Abhatis de illustrandis originiflus gentium exponit. Quod luculentius evadit ex Ρeetronii adDieastisum Abbatem epistola, quae hic exstat, re ex ejusdem antiquitanibus gentis s linguae Celticae Lutetiae Parisiorum editis. Arguintum 1equitur de hoc labore Leibnitii judicium, in quo Pegronii
causam hactenus agit, ut,tametsi majori ingenio, quam Veritatis religione antiquitates tractavit, novaque adeo caligine ininvolvit, tamen hoc ei condonandum esse evincat, quod nihilo minus inter multas tenebras aliquam lucem, ut fieri solet, esse, rat. In originibus sane & cognitione vocum no stro judicio curatius di fastidiosius versari oportet, quam a Rudbeecio, Ρe-etronio , Λcolutho, Meyero aliisquo factiim esse meminimus. Multae quidem voces ab ultima stirpe inter complures gentes perdurant, alias recentius uspram editas communicarunt inter se gentes, nonnullas tamen arbitramur cognatas sibi sono esse, , tametsi nulla consensione gentium usurpatae, sed sive fortuito, ut fit in tanta smorum multitudine, conveniunt,sive a naturae impetu re a notatione sensuum profectae apud multas gentes eaedem sunt. Singulare quiddam in iis vocibus aecidit,quibus liberi vocare parentes solent. In his tantum non omnes gentes conveniunt, quod eo videtur factum, quia in liberis prima loquendi tentamina jucundissima parentibus esse solent, atque
idcirco, ut primo loquelae rudimento dicerentur patres , Vocabula oribus infantium veluti quadam conlpiratione accommodarunt. Sive enim divulso leniter dc semihiante labello suo ossentantis linguae facili fragmine dici voluerunt. Inde Αππα
est apud Graecos etiam, ne ceteras gentes dicamus,ut apud Cal
339쪽
Unde & Iovem παιπα a Scythis apud Herodotum ct παπαν a montanis Bithynis apud Arrianum in Bithynicis vocari, Eieehieli Spanhemio ex Eustathio annotatum est. Ex eo vo .cabulo παπποιθεν est, quod in mollissimo suavissimoque Homeri versu Iliad. E. v. 4O8 Occurrit: Ουδε τι ριιν παῖδες ποτὶ γουνοισι παππάθουσιν. Sed & τατbe, Latinis, ut ex Martiale constat, ct Scythis veteriis bus hodieque Borussis non ignota vox. apud Homerum exstat Iliad. I. v. 6O3: Θείοιλων ἡ φων i. υμ επι προσφωνησις νεωμου προς πρέ-,υτερον, ut ad eum locum Scholiastes dicit. Eum naiatu, ad loquelam impetum etiam in aliis insantium vocibus an.
notavit Jo. Chrysostomu Homilia III ad cap. I Ερ. ad Titum:
plura sint, nihil opus est aut aa ultimam stirpem aut ad aliquam
gentium consensionem respicere I inulto vero minus in his,quae 1onis aliquantisper conveniunt; ceterum, ut sub aliquam conis. nientiam notionum coeant, multa arte re conquisitis longe v niaque fidiculis coguntur.
IV Epipola aliqua Aeoluthi, quae consilia ejus de illustranis
dis orientalibus linguis aperiunt. Quae monere de iis necesse esset, industria illustris Leibnitii occupavit. Et intruin est Virum doetium adversus Copticam linguam tam multa dixisse, cujus linguae ne rudimenta quidem novit. Quae ex ea lingua veis strum loca illustrari non posse dixit, ea ostendent alii multo tu. culentius illustrari posse.Ceterum Bibliotheca ejus orientalis nuper a Senatu urbis non ad reliqua ornamentinibliothecae suae
adjuncta est. Excerptum ex Annalibus suis, quod huie capiti adjecit Leibnitius,ad veterem linguam Theotiscam Gallicamillustrandam facit. Iuramentis enim his Ludovici Germanici, Calvi,
340쪽
et Caroli Calvi. nullum in linguasta antiquius monumentum Gallia, Germania a utem non adeo multa habet. V. Joannis Cla ergii libellus, quem artem Teutonum Κυαm Nicam vocat, ct in quo tres praecipue vocea Germanicas illv. strat, de laudibus linguae nostrae disserit et praecepta eoassiluit. ad quae stirpes vocum exigi debeant. VI. Ultimum caput est Leibnitii dissertatio de augenda oristiandaque lingua uastra. In altera parte Ebri succedunt I aria ligus nura, seu Glossariam veterum Teutonicorum vocabulorum, ex variis loricis di Olfrido, Willeramoi,ex Glossariis, Rabani, Keronis,mia sari. Lipsi, Latii congestum ab Abrahamo Mylio. II Merepta ex mgulei HundiiGlossario manuscripto. III Nomina Frisita, quae omnia sunt contracta eum in modum: Mobardus, Λggo Sigefridus, Sicco. IV Excerp- -γeriana ex literis Gerardi Meyeri di illusi is Lessinitii, quae etymologiam Vocum quam dam exponunt. V Fragmentum Breviarii rerum Asialium Ca- νου Μ. ex codice Hetasadiens. VI de thetua winidorum Luneburgensium. HI Onatioris D intea versono in linguis remissorum, Samoiedarum, Mogallorum, Tongoinorum
erunt ab iis, quae Wilhinsius edidit. Sed direre hoe loeo de utraque lingua Mogalica minime constituimus, praeterquam ut eruditos moneamus, Cl. Wilhinsium bis edidisse versionem Mongalicam Tartarorum Sinensum literis eius gentis expres, sam, α quamvis in primo typo se erravisse agnovit, eumque abolevit, tamen in altera editione eundem sere errorem cominmisisse. Genere enim scribendi χαμαι re Mogali utunturae a dextris ad sinistram scribunt. Eamque versionem Mog liram eodem modo a Buveto scriptam fuisse compertum habe mus.In Hottentotticis si aliquid Habessinici oris cognoscent,qui dissicilem Habyssinorum pronunciationem tenent. VIII M. Da seeundum ordinem Cistercis em,per qua uousquisque monachus valetsignare alii e loquela, ut pata aliquando in Coenobio Luecensi. Accedit lex Ludovici di Lotharii Augg. cumaaliquissima versone Theotisca ex in. Cathedralis Treviren-