장음표시 사용
71쪽
tantum in cibum sumas,idque post biduum,& triduum 'IDe triduano vero ieiunio baptizandis indicto habetur 2 in actis Getulia . De ieiunijs denique, & varia eorumetis. ω- a. apud Antiquos obseruantia extat libellus Reu. Patris v ιμ- Mazistri Alsonsi Ciaconi ordinis Praedicatorum, viri
omni eruditione, variaq, & multiplici rerum cogniti ne insignis, ac nuper magna iacturaliterarum,& Literatorum omnium desiderio extincti, cuius familiaritate
domestice uti solebamus. Porro hic de ieiunijs libellus ab Alfonso ipsius nepote typis excusus est, dc II- lustrissimo Principi Cynthio Aldobrandino Cardinali Sancti Georgij dicatus . 9 IN TERTIUM MILLIARIUM AB URBE. Milliaria hcolumna quadam in capite Fori posita, quae Milliarium
aureum dicebatur, & non ab ipsis Vrbis moenibus anti-ysim M. 3. quitus numerari solita ex Plinio plerique colligunt , in L . . is qua columna, ut tradit Plutarchus in Galba via om- Galba. nes Italiae incisae terminabantur: Fuitque ab Augusto
,.' II .. ut refert Dio anno Vrbis DCCXXXII. cum Curator
in Othon. e. viarum esset, constituta; cuius etiam mentio est apud
ι γ Suetonium, & Tacitum: Ex quibus etiam colligitur eis ραι, columnam hanc sub Saturni aede in Foro extitisse.
- - Plutarchus vero refert C. Gracchum dimenso vi rum spatio singulis interuallis columnas lapideas notam milliariorum praeseserentes erexis e . Unde saepe apud veteres Scriptores legimus pro milliario, primum, aut secundum, & deinceps lapides dici, quod & in s cris martyrologijs, & actis Martyrum sequenter animaduertas. Huiusmodi co Iumnarum ea, quae primi milliarii in via Appia index erat ab imperato libus Vespasiano, & Nerua restituta, in eiusdem viae suburbanis aetate nostra effossa est, ac deinde reposita in Capitolio, ubi hodieq; cernitur hoc numero. I. notata cum his inscriptionibus. IMP-
72쪽
PONTIF. MAXIM. TRl B. POTEST. VII. IMP. X uri. PP. CENSOR
COS. vii DESIGN. Villi. IMP. NERvA. C AES ARAUGUSTVS. PONTIFEX MAXIMVS. TRIBUNICIA POTESTATE. COS. III. PATER PATRIAE. REFECIT.IO VIA, QUAE APPIA NUNCUPATUR . Appiam viam ab Appio Claudio Caeco Censore, qui illam strauit,appellatam Frontinus, Tullius, Tacitus , Liuius,&ple- risistis. Drique alij testantur. Haec autem via omnium ampli T- AEquiauct. ma ,& celeberrima fuit,unde a Statio nobilis Appia ap-2 ' pellatur, de qua idem in Surrentino Pollii . Tarii .ri
qua limite noto tib sAppia langarum teritur regina viarum Stat. lib. 4.
In ea enim multa Deorum fana fuere, inter quae Martis templum, Bonae Deae sacrarium, Honoris,& Virtutis,aci αρὰ Τempestatis, & Camoenarum Aedes ab antiquis Scriptoribus celebrantur. Fuerunt quoque via Appia princlara nobilium Romanorum monumenta, quorum vestigia adhuc supersunt; hinc Ciceror An tu inquit Cie. i.os egressus Porta Capena cum Calatini, Scipionum, Seruiliorum, Metellorum sepulcra vides mi seros putas illos ElIn ea demum manalis petra, Mercurij aqua, lucus Egeriae, & alia multa fuerunt. Porro si Antiquis
Ethnicis fuit Appia via, vel ob eius amplitudinem, vel ob Deo.
73쪽
ob Deorum templa, splendidaq; Maiorum sepulcra ee Iebris; celebrior millio nobis Christianis est,cu tot Sanctorum Martyrum cruore irrigata , eorum quoque corporibus ditetur, sacris Coemeterijs plena,quam gloriosi etiam Apostolorum Principes suis corporibus hon rare iampi idem voluerunt. In qua etiam Redeptor noster Christus Beato Petro e Roma paulo ante martyrum 2.9. t. egressienti sese obuiam dedit,ut ab Egesippo. B. Ambro-Biari ι. a. so,ab Auctore historiae Apostolicae,quae nomine Abdiae 's Babyloniae Episcopi circumfertur, & alijs memoriae P ditu est. Vbi &sacellum hodie extat, loci in quo Christus apparuit monumentum, quod vulgo dicitur Do-EL. b. MlNE Qvo VADis. Et in Ecclesia S. Sebastiani Christi pedum in marmore tunc impressa vestigia adhuc religiose asseruantur. x1 DABIS EIS BENEDlCTIONEM MEAM. Per benediactionem hic, aut intelligitur benedictio,quae voce daba-- . tur instar salutationis ex vetere primorum Christianorudisciplina,atque instituto,cuius meminisse videtur Terio is ac tussianus in libro de Testimon. Animae, ubi ait: omnis benedictio internos summum sit disciplinae ,& conuersationis sacramentu,Benedicat te Deus, tam facile pronuncias, quam Christiano necesse est. J Quoetia spectat illud Euangelidi i Benedixit illis Simeon; id est bo. na illis precatus est a Domino. Aut posset λrte intelligi quandoquidem hic de pauperibus agitur, de quibus sibi curam esse dicit Beata Caecilia ut dari velit suo nomine pauperibus eisdem aliquid piae charitatis, & eleemosynae, quae solet benedictio a Sanctis Patribus a pellari,ut multis posset exemplis probari, sat tamen sit 1. Gretis. unum B. Gregorij, qui Theodoro Medico de pecunia M' - ό pauperibus trasmissa gratias reserens: Praeterea thquit ρ'' 8''' E ocelleistia estrae benedictionem ea qua transmissa est
charitate suscepi . J Est autem vox haec benedictionis egraeca
74쪽
graeca voce LM,γα transiata, quae in eodem sensu a Patribus usurpatur.
ix SANCTvM SENEM uRBANUM. Is fuit Vrbanus Primus Romanus Patre Pontiano,qui mortuo Callisto Papa, in eius locum eligitur, & postqua multos ad Christi.
fidem conuertisset,via Numentana abscissa ceruice martyrio demum coronatur,atque viaAppia in Coemeterio Praetextati sepelitur,ut latius in eius passione, quam su- .pra posuimus narratur. Quod autem hic a B. Caecilia V
banus senex appelletur, id idem in Urbani vita, quam exeodibus Basilicae S. Petri descripsimus explicatur, cum dicitur: Sanctissimus Vrbanus iam senex Cathedra Romanae Vrbis suscepi J Et idcirco Almachius Pr fectus ut in eiusdem passione ex Vaticana Bibliotheca depropia habetur ipsum Vrbanum ita affatur: Cum sis senex mortem putas requie . J Et Valerianus Tiburtio Fratri . ad quem se illum ducturum interroganti ut infra in hae historia legitur respondit; Ad magnum virum Vrbanum nomine,in quo est aspectus Angelicus, & veneranda canities . J Non est tamen pr eundum, quod alibi eadeB. Virgo Caecilia Valeriano sponso dicit, de eodem V
bano loquens: Est senior, qui nouit purificare homines.J Senioris enim appellatione iuxta vetere loquendi morem ipsum Episcopum, seu Pi ae postum, quasi Maiorem intelligit. Ita quoque loquutus est Tertullianus in Apo r. m.I. logetico: Pr sident inquit probati quique Seniores honorem istum non pretio, sed testimonio adepti. J Hinc est quod ipsi Sacerdotes graeco nomine Presbuteri,quod
latine vertitur Seniores,appellantur. Origenes ad illud o--.-. is Iosue c. I 3. Iesus erat Presbyter, hoc est senion Elia ante nos inquit quidam obseruantes notarunt in scripturis,' ' quia Presbyteri, vel Seniores non ex eo appellantur, in s. AM,SIongqua duxerint vita, sed pro maturitate sensus,& gra-ώ -ν --
uitate virq veneranda hac appellatione decoretu Et ζ'si 's
75쪽
S. A ugustinus hoc idem his verbis declarat: In latina au-
te lingua Presbyter, senior appellatur,apud Graecos autem maxime sicut scriptura loquitur κνισβ ρου,& νε-poedicuntur etiamsi aetates iuuenum comparentur, quod dicimus nos maiorem, atque minorem .J
x3 BIS CONFESSOR FACTUS. Consessoris nomen clare constat hic alio, quam ut communiter hodie solet, sensu accipi ; cum enim bis confessor appelletur Vr- banus, Confessoris titulum duplici actu illi iteratum declaratur, quod in his ipsis actis aperte infra demonstratur, dum sanctus Tiburtius de eodem Vrbano loquens dicit: Hunc ego audio iam secundo damnatum Acta s. Ur- & in actis S. Vrbani, quae supra habentur ex Bibliothe-Mζίαν. ca Vaticana, cum Almach ij Praefecti verba referuntur rricana. Non nonne iste est Vrbanus seductor, qui iam semel, &iterum damnatus est I De duplici autem,& muItiplici. S. Vrbani confessione ita etiam in eisdem actis habetur: Patri enim nostro, & in iuuentute Christus vivere fuit, & mori lucrum, multotiens quippe pro eo confessor effectus anima suam pro ovibus eius posuit.J Et in Pass. s. V eiusdem Vrbani passione, quae est in Bibliotheca Basilitiis T. s.c Petri, & supra etiam ponitur, ita legituri Hie Puri. ante Episcopatum probabilis fuit confesser,& post Episcopatum nihilominus semel, & iterum usque septies
pro nomine Saluatoris examinatus est, atque diiudic Damasu. t tus JDamasus quoque in eius vita dicit: Hic verus conixi ε sessor extitit temporibus Maximini, & Aphricani Cossa Confessor enim antiquitus is dicebatur, qui coram I dice de fide sua interpellatus libere Christum confessus F...t is i vel ιs ,-Ob eam consessionem quacunque poe-α, . Treris. na fuisset affectus,non tam ε in certamine decessisset: sed I & hunc quandoqi Martyrem dictum reperimus, ut patet ρ .,. r. ex Tertulliano,& S. Cypriano pluribus in locis, ubi etiactus SQ consulendae sunt notae Pamelij . Huc quoque refertur il-
76쪽
lud eiusdem Cypriani epist. 16. quam ad Moysen, dc
Maximum Presbyteros.& caeteros Conses res Romanos . . de eorum cofessione ita scribit: Beatu facit prima,& una confessio; vos totiens confitemini, quotiens rogati, ut II de carcere recedatis, carcerem fide, & virtute praeeligitis.J Et epist. 33. Aurelius frater noster, illustris adolescensa Domino iam probatus, & a Deo vocatus est in annis adhuc novellus,sed in virtutis, ac fidei laude prouectus, minor in aetatis suae indole, sed maior in honore, gemino hic agone certauit, bis confessiis, & bis confessionis suae victoria gloriosus.J Ergo quia bis Sanctus Vrbanus in Iudicium vocatus, Christumque audacter confessus,& poena etiam aliqua mulctatus fuerat,citra mortem tamen, ideo bis Confessor appellatur. Is quoque modus loquendi sepe alias in actis Martyrum reperitur,& ut caetera omittam, quid simile habetur in Pasisone Sancti Montani, & sociorum , dum in ea dicitur Consessor es, tertio Martyr eris per gladium, & sic impletum est; nam consessus Christum primo in Secretario,secudo publice, reclamate Populo iussus recludi a Collegio suo secundu ostensionem remansit, & reductus post confessiones duas, tertio passionem perfecit.)
14 INTRA SEPVLCRA MARTYRUM LATITA
BAT. Hoc est in sacris Coemeterijs,& subterraneis cryptis: Habes ergo hic sacra Coemeteria no solii olim moris tuorum corporum sepulcra,sed viventium quoque fuisse perfugia , ac domicilia, cum enim Tyrannorum persecutione furente in ipso Ecclesiis ortu Christiani tot
agitarentur procellis, tot concuterentur tormentis, tot
denique iniurijs,& csdibus assiceretur, ut nulla eis pax, aut requies daretur, abscodebat se intra viscera terrae,&in solitudinibus ut S. Pauli verbis utar quibus dignus non erat mundus. In cryptis igitur habitabant, baptiza ibant, sacraque nai steria celebrabant Sancti Martyres,
77쪽
n. sopba- quibus ipsa Solis luce frui, brutis quoque animantibus. 222: concessa, denegabatur: Nec etiam in ipsis terrae penetralibus tuti erant, quandoquidem & in ipsis Coemete, rijs fuerint interdum necati, ut de S S. Stephano,&XPisum' '' sto Pontificibus legimus, qui in Coemeterio Callisti glaDOXUD in dio animaduersi sunt.
εμ .tem 4. Is PONENS GENUA SUA IN TERRA. Genua in Θρ 'v' 'φ' oratione flectere Dominum Redemptorem nostru Iesum ZM. 22, Christum consileu i sse tradit Sanctus Lucas: ipse enim inquit positis genisus orabat. J Quem imitati Ap Amy. et stoli, Ut idem Lucas testatur, Petrus & Paulus sexis ge-αo. nibus orabant; quorum genuum in duro silice impressa vestigia remansisse, quo tempore ad martyrium ducebantur Bibliothecarius testatur, quae vestigia adhuc Ro- Pauli I.ppmae in Ecclesia Sanctae Mariς nouae iuxta Templum P cis visuntur. Egesippus quoque Apostolorum temporia ,. bus vicinus de Iacobo Apostolo Fratre Domini ait fiexis genibus pro Populo deprecari solitu, ita ut in cameis Iorum duritiem transisse genua crederentur.Christus igitur Apostolos, Apostoli autem priscos sanctos Pontifices, & primitiuae Ecclesiae Patres hanc orandi formam docuerunt; quapropter in actis Martyrum, & apud Patres innumera geniculationis reperies exempla,licet aliquando etiam stantes, ut in sacris Coemeterijs figurantur, orarent; unde stationes dictae . Ethnicos etiam genu
νώληρ. iis nexos orasse testatur Prudentius. Plantis Herculis aduolui, genua incuruare Diana.
o. Ah . Et Ouidius Claudiam summisso genu precantetas, . Fastor. cit,dum inquit.
Summissoque genu vultus in imagine Diva. Fixit, o bos edit crine iacente sonos.
Cuν .lib. g. Vnde Curtius dicit: Tu Macedonas voIuisti genua tiro' si , . bi ponere, venerarique te,ut Deum. J Et P iniuι; Rege
78쪽
adorant, genua summittunt, coronas porrigunt
16 EXPANDIT MANVS SUAS AD CAELUM. Ma
nus attollere,& expadere in oratione 'pe in sacra Scriptura dicitur, ut de ipso Moyse, qui eleuatis manibus orans Israelitico Populo pariebat victorias, passionis Re ' ρ' demptotis nostri typus; ipse enim manibus in Cruce expasis de morte gloriosum nobis reportauit triumphum. Salomonem quoque flexis genibus, & manibus expansis orasse habes in libro Regum . David etiam exclamat halibi: Expandi manus meas ad te, sicut terra sine aqua PDL ι alibi. J Hinc Sactus Ioannes Chrysostomus: Quid enim G s
inquit manuum in oratione extensio ξ Hae multis ice Orat. rom. s.
Ieribus ministerium exhibent,& propterea iubemus eas extollere, ut orationis ministerium sit eis vinculum nequiti ic a malitia separatio,& cu rapturus, vel oppressurus, vel alterum sis percussurus recorderis, quod has ad Deum pro patronis emissurus es, & per has illud spirituale sacrificium offerre debeas,nec illas confundere, nec actionis prauae ministerio fiducia priuare , &c . JEthnici etiam manibus sublimius elatis supplicabant . Vnde Virg. V: lib. t
Inremit duplices tendens ad bdera palmas Talia voce refert. Et at ibi. At Pater Anchisees oculos ad bdera laetus Et tulit, ct calo palmas cum voce tetendit. β. r. neid.
Et duplices cum vece manus ad Ddera tendit Omnipoιens genitor, c.
Attollebant insolenter paImas Ethnici; Christiani vero modeste efferebant; Idcirco Tertullianus modestiam,& T, M. d. humilitatem Christianorum his verbis celebrat e Cumqmi δει 3. modestia,& humilitate adorantes magis commenda Κ a mus
79쪽
mus Deo preces nostras, ne ipsis quidem manibus sublu- mius elatis,sed temperate,ac probe elatis, ne vultu quidem in audaciam erecto,&c Sed de his orandi ritibus fusius agemus in libro nostro de sacris Coemeter ijs Romanis , dum Figurae expansis manibus stantes, & gen fiexae quoque explicabuntur.
i PASTOR BONE . Pastorem bonum se ipsum D
o. minus noster Iesus Christus appellauit cu dixit : Ego suPastor bonus,& cognosco meas, & cognoscut me meq.IMati. 18. Ipse enim Ille est Pastor, qui iuxta Euangelicam parabo c. ι . lam, deperditam, atque errantem ovem inuentam pr prijs humeris reportauit ad ovile . Hinc frequentissima est pictura in sacris Martyrum cryptis Pastoris humeris gestantis oviculam, vel hircu, tamquam peccatoris sim- Tertullian. bolum, quem Pastorem etiam in sacris vitreis calicibus
p is depingi antiquitus consueuisse tradit Tertullianus . 13 OVIS ARGUMENTOSA. Ita habet omnes Codices manu scripti,quos vidi Ecclesia tame in sacroofficio canit : quas apis argumen a , & ita quoque habetur in m , hymno quodam recetioribus characteribus apud Passio in . nem lianc in Codice Monasterij S. Caeciliae in margine superadditor Eodem etiam modo habetur apud S. Antoninum Archiepiscopum Florentinum ac nonnullos alios recentiores. Noluimus tamen Codicem immutare, prς sertim cum vox illa Ouis videatur magis conuenire metaphorς Pastoris,de quo hic Quod autem hic ovis
s. Borea=d. argumentosa dicitur a Sancto Bernardo Pastor argumetolus appeliatur verbis: Et quaqua oes lupi, & oues nullae, stetit in medio luporum Pastor intrepidus, omnimodis argumentosus, quomodo faceret oves de lupis.J
xy RENUNTIET DIABOLO, ET POMPIS EIUS,
ET IDOLIS EIUS. Antiquissima abrenuciationis λοῦ-
80쪽
mula, in baptismo usurpari solita,qua ex Apostolica tra , e .is.., ditione fluxisse testatur S. Clemes, quae ita ab eo descri- ιό.ν. Const.bitur: Abrenuncio Satanae & operibus eius,&omnibus, quae sub ipso sunt. J Cuius etiam abrenunciationis meminit Tertullianus his verbis: Denique via baptismate Tiniussi daingrediar, aquam adituri, ibidem sedet aliquanto prius ς' - -- in Ecclesia sub Antistitis manu contestamur nos renunciare Diabolo,& pompae & Angelis eius.J Idem libro de spectaculis Quum inquit renuntiasse nos Diabolo, ollae. . di pompae,& Angelis eius ore nostro contestamur, quiderit summum,ac prςcipuu,in quo Diabol us, & pompae,& Angeli eius ceseantur, quam Ido Iolatria e &c.J quod idem multis alijs in locis repetit. Origeses etiam: Re- Origen. cordetur ait) unusquisque fidelium, cum primum nil ad aquas baptismi , cum signacula fidei prima suscepit, & ad fontem salutaris accessit, quibus ibi tunc usus si verbis,& quid renuncia uerit Diabolo,non se usurum pompis eius,neque operibus eius.J Et S.IO:Chry sosto- S. D. c ν-mus Vocis inquit illius recorderis, quam dum sacris Σ' institueris emisisti: Abrenuncio tibi Satana, & pompae Pup.AM M. tuae,& cultui tuo. J interrogabat enim Sacerdos baptizandum, sicuti & nuc etiam interrogat, si abrenunciaret Satanci, operibus eius,& ab eodem respondebatur, brenuncio . Quando te interrogauit Sacerdos dicis Sa- R
ctus Ambrosius Abrenucias Diabolo, & operibus eius
quid respondisti Abrenuncio. Abrenuncias saeculo,&voluptatibus eius ξ quid respondisti Abrenuncio; memor esto sermonis tui,& quam tibi excidat tuae series cautionis. J Meminit quoque huius abrenunciationis Dionys Areopagita de Eccles. hierarch. c. I. Cyprian. Epist.7.& in libro de orat. dominica.B. Seuerus Alexa- drin. in baptismi ritibus.Arnob.super Psalm. q.&73.S.
Hielony. lib. I. comment. ita Matth.c. 6. Et ad Psal. I χου.