Antonii van Dale Dissertationes 9. antiquitatibus, quin et marmoribus, cum Romanis, tum potissimum Graecis, illustrandis inservientes. Cum figuris aeneis

371쪽

3Io DissERTATIO QUARTA

in colonus ut ubique primo loco i sive inter primasJ sam Deam colerent , ad imitationem Ephesi , s mula. eram Σω reliquos cultus institiere. Tum dc

evique sacra care G R C E L O MORE docuerunt.

celebrant cognomine. o privatιm virι omnes prae caeterueam Dis prosequuntur honoribuδ. Cujus rei rationes tunc addit. Docent dc hoc numini apud Patinum, Harduinum, Valliantium , Spanhemium , aliosque videndi. Habemus enim Dianam Ephesiam, in nummis Clarιornm, Hieropolatarum, Phaneorum in Syria, Pergaeorum, Prusaeorum, Psypaepaeorum, Amphipolitarum, claαomemorum , Praeter hos , Gortyniorum in Creta , C icenorum , Samiorum, omeensum , Pluriumque, praeter hos, aliorum. Si talia consideremuS inon mirum Ephesios Diangm suam Magnam

Act. XIX. 3s. appellavisse: cum dc e coelo id ad ipsos delapsum quis pertendςrςnt.

Dicarant se igitur, jam antiquis temporibus Dianae , .atque hinc se pro νεωνήμις ipsius gessere, urbemque suam νεωκόρον Dianae appellarunt. Hos Ephesios autem circa Dianae cultum aemulati sunt Magnetes ad Meandrum: namque hi suam Dianam nomina- tant

372쪽

i 'Eφήσω , s . ω Διδυ s. In ea quae hodie es urbe, . sanum Dιanae Leucoph nes es , magnitudine quidem templi, O multitudine donariorum Epheso cedens: concinniis rate autem O arti ciosa delubri fructura longe superaus. Magnitudine etiam omnia A alica superat, duobus excep

tis, Ephesio, is quod es in Didymis.

Hinc igitur reperimus in nummo Maximi Caesaris MAr-NHTΩN NEΩΚΟPΩN APTE MIΔo C. Illos autem tunc temporis demum hunc titulum tibi adscivisse, minime , ut ex jam ante dictis patet, verisimile est. Nam quamvis Otaciliae Severae nummus habeat En. r. TΤXIΚΟΤ B, NE . MArNHTΩN quod de his magnetibus capiendum, ob γωμματεα hic per P. indicatum; cum Magnetes ad Sipylum ςωmrari suos haberentJ id de duobus Philippis Patre ac filio) proculdubio intelligendum; quorum amborum atque adeo bis Motori, fuere: sicuti melius constare poterit, ubi de urbibus νεωκοροις Caesarum vel Augustorum semel, bis, terve tractabimuS. Porro Pergaeos suum quoque Dianae Pergaeae templum habuisse, Gil ut Strabo testatur lib. I .J -ν γυς κατ ετ in λειαν, ad quod gusis annis sacer est conventus, quodque aeque ac Dianae Ephesiae Jure Asyli gaudebat , notum& ex Cicerone, in Verrem, & ex Mela est. Sicut etiam illi fuerunt Neocori: ut ex hac inscriptione a Spanhemio exhibita patet. ΠΕ Pr AIΩN N En KOPΩN AC ΤΛΟN I E P o N Pergen sitim Neocororum jure Abis gaudens templum. Dianae autem illos istius Neocoros fuisse mihi nullum dubium. Cicero

373쪽

3Ir D IssERTATIO QUARTA Cicero autem illud Templum Antiquusimum ac sanctissi

mum vocat.

Sub Ca viribus, iam orbis imperium obtinentibus, maxime . haec ambitio gliscere coepit. atque a Pergamenis initium habuisse videntur Caesarum atque Augustorum ab urbibus Asiae impetratae-: nisi , quod Ilienses, prout ex hoe sequenti nummo patet, ipsis priores fuisse videantur: cum ille in una quidem facie exhibeat ΙΛΙΕΩN ΔICNΕΩΚΟΡΩ N

autem in facie aversa AEneae, qui patrem Anchisem humerissimul cum Palladio gestat, essigiem exhibeat, clarum satis mihi videtur illud Δ I C non ad Hectora & Caesarem pertineres neque ad Palladem atque AEneam, quorum Rubenius Ilienses ali νεωκορους fuisse vult: Sed ad Caesarem atque AEneam: quod ille ab AEnea genus duceret , saltem ut ipse atque adulatores ipsius, perhibebant non vero ab Hectore, quamvis & exstet nummus sub M. Aurelio cuius signatus hoc modo ΙΛΙΕΩN EΚTns: cujus rei alia causa estJ inter quos adulatores non postremi fuere Ilienses qui maxime sibi gloriae ducebant Romanos a se ortos fuisse, ac J. Gesarem ab AEnea generis originem traxisse. An autem inter Pinstremos adulatores ipsius, quamvis jam tum dudum demortui, fuerit Dion Cassius, judicet aequus lector ex hisce, quae libro XLIV. de Caesare, atque illius prima generis ori

τάτου

374쪽

tione maxime recentiam, ex multis nobilibus visu ortus ,

ratione vetusti morum a Regibus is Dis immortalibuι prognatus est: quos enim ille generis sui auctores , eos Roma conditores habet:) deinde quod primi e us patres propter virtutes suas Ueorum progenies existimati sint, hic non modo confirmaυit istam famam, sed auxit etiam. Ut squis ante in dubium vocaverit, siti ne Veneris fuerit c Eneas, nunc certe credere cogatur. Sane Deorum filii immerito quidam nominati faeni: Caesarem vero nemo inrignum risinu origine judicaverit, isc. is, quaeso, post talia Dionis miretur Ilienses curasse ut Neocori cum hujus Caesaris cetiam Veneris per AEneam filii, cujus & Dionaeum astrum effulsisse post mortem ejus adulatorie praetendebaturo tum etiam 2Eneae Dardanii Mocori fierenti Quum jam dc ante illius caedem, jam valida fama percrebuisset illum migratarum Alexandriam vel ILIUM. Quae fama, procul dubio, non ita subito exorta fuit: quaeque indicat quanti istam urbem fecerit, aut facere videri

voluerit.

At consideratione quoque dignissima sunt, hujus ejusdem Dionis de Augusto verba libro LI.) Κολαρδι ω τουτω π

375쪽

3i DisSERTATIO QUARTA .

Templum urbi Romae ac patris Caesaris, quem Heroa yulium nominavit, Ephesi is Nicaeae fleri permisit: hae enim urbes Asiae ct Bithyniae clari imae habebantur) vique ab in-

eous Romanis colerentur. extraneis autem hominIbin, quos

Graecos ipse appellabat, concessit ut sibi quoque Templa facerent , d iani quidem Pergami, Bithyni vero Nicomedae. Id ab hoc initio tractum reliquorum in honorem imperatorum non tantum in Graecis provinciis factum est, sed etiam apud alios omnes pos os Nomanis habditos. Num R OM E quidem ct in ITALIA nemo unquam alicujus pretii homo id facere ausus est. Quamquam illie quoque defunctis imperatoribus , qui imperio recte nsi sunt,

cum alii Divini honores dantur, tum Sacraria tribuantur.

Haec ea hyeme acta, ct PERGAMENIS quoque tit LUDOS quos SACROS dicunt, in honorem Templi

ejus celebrarent permissum. Quae hic nunc consideranda veniunt, sunt I'. Augustum Ephesiis ac Nicaeensibus, ut Patris Iulii ac Romae templa dedicarent permisisse, tum & ut sibi Augusto Pergameni ac Nicomedienses templa sic quoque facerent. 2'. PergameniSPraeter templum concessos quoque fuisse Ludos Sacros , in hujus Augusti honorem: quod de ipsis ut singulare quiddam ibi narrari videtur: aliis istis videlicet Templum quidem fuisse concessum , Pergamenis praeterea Ludos Sacros &c. ut inde sic magis Neocori apparerent. Encaeni ad Templorum dedicationes ubique locum habuisse satis notum est: unde ad ludos solemnes , si1 ve et , sive ararimis νδας, sive demum annuos hos Pergamenorum spectare mihi nullum dubium

376쪽

DE NEO C. SACER D. & URBIB. NEO CORIS. 3Is hium est. Praeterea appellatio νεωκορ' tunc temporis adhuc fere insolita erat: neque illa mihi occurrit nisi in inscriptionibus de Iliensibus; ac post sub Tiberio de Ephesiis Dianae

perpetuis Nεωκοροις. quum tamen hic jam, in modo memoratiS, quatuor revera neOcoras urbeS habeamus C. J. Caesaris duas, duas Augusti: quarum prioreS δς νεωκορους, Caesaris scilicet ac Romae, appellare posses: sicut Nicaeenses post sub Heliogabalo repente τέ - νεωκύροι evaserunt , quod indicant haec NIKAEΩN ΤΕΤΡΑΚΙ NEΩΚΟΡΩ N in

nummo Elagabali sive Heliogabali) apud Harduinum reperiundo: cum tamen ante illud tempus nullibi , ea appellatione , quod ego sciam comparuerint: quamvis alias tot ipsorum nummi eXtent, quibus maXime Antonino Pio, tum ScJuliae Domnae, tum dc aliis Caesaribus adulati fuere. 3'. Notandum ob hoc initio traeiam, ut sic & sequentibus imperatoribus, non solis a Graecis atque Asiaticis, sed de ab aliis quoque urbibus templa consecrarentur ι permissu scialicet horum Caesinim sive Augustorum: unde Neocori Augusorum , cum jam antea id Smyrnenses urbi Romae, sicut dc similiter Alabandenses, fecissent: de quibus Alabandensibus ita Livius lib. q. . cap. 6. Alabandenses Templum urbis Romae

se feci commemoraverunt, L V D O S m E anniversm

rios ea Diυae insiluise. Haecque tempore beHi contra Pe . scum facta. Interim Smyrnenses ipsis XX V III. annis priores fuerant , stante nimirum adhuc Punica urbe, ac quo tempore Hannibal ex ista urbe profugus sese ad Antiochum contulerat. Stabat tamen & tunc Carthago cum Alabandenses Templum suum dedicarent: sed astu artibus Masinissae, instigantibus eum ad talia Romanis, iam magis magisque decresccbat. At certe non omittendus ille ummus, quem exhibet per-

illustris Spanhemius, ad Juliani Caesaris; quemque cum de Iulio Caesare loquerer, praetermissi, quique hanc e&bi- Rr a bet

377쪽

316 DIssERTATIO QUARTAbet inscriptionem, in uno, scilicet, latere ΙΟΥΛ IOC OEO C.

Qtiae indicant& illam ab Augusto J. Caesaris Neocorum fuisse factam. Quod & firmatur ex Fl. Josepho: qui 'Αλων. cap. I 6. lib. l. & cap. 13. Lib. Antiq. XV.) quo cap. XVI.

ι ἰ τας 'i ορδάνου καλει b Πάνιαν ora Nam mo amarat a regione oppidum muro pulcherrimo per vigintisadia cιrcumdatum, Sebasen appellavit, deductis eo sex millibus colonorum, terra se sae undiqsmί his attributa r

ubi TE M P LVM quoque CMAXIMVM inter aed

si eia, ct circum id aream trium semisadiorum C ES AERI, dicavit , ejusdemque oppidi habitatoribus praecipua I gum beneficia praesitit. Ob haec alterius terrae adjectione donatus a Caesare, aliis ei Templum circa Pordanis fon- em , candido marmore ρofuit: qui locus appellatur Panium.

dubio ob alectas ipsi ab Herode terras &c. Hinc & ille nummus se Patino apud Harduinum,J Augusti Cassaris,

378쪽

Graecis tantum facium fui e , sed etiam apud abos omnes

populos. Ac quidem insigne exemplum habemus in Templo Luga dunensi , de quo Strabo lib. . . ita loquitur: Fυ- iu μα-

quam argenteam cndunt: ET TE M P LVM ab omniabus communi sententia Gallis decretam C c ESARIAVG USTO ad hame urbem, ad concursumsuviorum est positam. ARAM habet hoc memorabilem, cum injc tione gentiam L X. numero , .ct ιmagine singularum , item O CALIAM magnam. Vivo adhuc Augusto hoc Templum hasque aras positas fuisse, clare liquet ex his Dionis verbis, de Druso: Των Λ

pro ter absentiam 4 ingui , quia videbant Gallos δε-gum servitutis gravatim erre , bellum moυsent, Gallorum

primoribus sub praetextu sesi Vus, Mirae hodie Lugduni ad RAM . VGrara celebratur, ma-Priome haec ara , illa a Strabone nominata, an posterior fuerit, incertum est; neque usque adeo resert.

379쪽

si 8 DIssERTATIO QUARTA Hoc interim constare videtur, unam ex hisce duabus Disie, de qua, in prima Satyra Juvenalis haec, Aut Lugdunensem rhetor dicturus ad aram. Quo autem is alludat satis notumeli, ex Suetonii Caligula ; quamvis non credibile mihi, Augustum, si vel maxime ejusmodi certamina, qualia Suetonius refert, tales quoque poenas victis, statu iste; quales idem de Caso narrat, his verbis: Sed ct certamen quoque Graecae Latinaeque facundiae sedidit. J quo certamine ferunt victoribus praemia victis contansse , eorundem is laudes componere Coacros. Eos autem qui maxime displicui ent,

scripta sua stoetid lingua υe delere jusos, nis ferulis objurgari aut flumine proximo mergi voluissent. Crediderim namque haec praemia, sicut & poenas, Crium de novo instituisse; illaque quae Augustus statuerat pro isto tempore saltem o obliterasse. Quantumvis autem hujusmodi urbes & Templis, & Ludis

Sacris, ac solemnibus in honorem Caesarum gauderent, non tamen in Gallia, aut Hispania, ne quidem in ipsa Italia, Neocori sive Editui titulo superbiebant , aut illum ambiisse videntur: quod tamen urbes Aliaticae quam maxime faciebant.

Quin & in Sicilia videmus Messanenses se jam sub Augusto

νεωκόρους in nummis scripsisse. Hinc enim apud Partitam , inter nummoS Siculos, pag. 2 o. habemus, in nummo Caesaris Augusti, ab una parte inscriptionem sequentem hanc:

EAΟΥC. ab altera vero tripodem cum inscriptione hac NEC CANIΩN Δ I C NE Ω ΚΟΡΩN Augusti, prout

judico, ac Liviae. Neque dubitandum , plures Civitates fuisse, quae hoc titulo gaudebant , quamvis nummi ipsarum , quibus id inscriptum erat nunc non inter Antiquarios reperiantur; sed injuria temporum perierint. An autem ut hoc adhuc addam, quod supra oblivione praeterii Nicaeeufes jam ante He- iliogabalum ώκοροι nominati fuerint , incertum est: neque Id itidem

380쪽

DE NEO C. SACER D. & LIRB IB. NEO CORIS. 3 9 dem ex ipsorum nummis, quod sciam, ostendi potest: nisi quod in quodam Commodi nummo reperiatur IΕPOC

cturam facias , illos jam sub Commodo Neocoros fuisse; sal- tem istum honorem ambiisse. At revertor denuo ad Dionem qui addit: Id ab hoc mitio tractum reliquorum in honorem Imperatorum, non in Graecis tantum Provinciis factum est. Quod jam in Messanorum nummo patet : sicut & alia exempla , data sunt ut de Sebaste &c. & adhuc procedente conteXtu dabuntur. De Smyrnensibus autem haec apud Tacitum lib. IV. cap. 33. videmus: Sed Caesar quo famam averteret, ad efrequens Senatui, legatosque A ae ambigentes quanam in civitate Templum salueretur, plures per dies audivit. Undecim urbes certabant pari ambitione, viribus iuvero. Neque multum inter se distantia memorabant, de vetusate generis, sudio in populum Romanum, per belu Persei cte Arsonici aliorumque regum. Verum Hypaepeni Trallianique Laodicenis is Magnetibus simul tramissi, ut parum validi. Ne Henses quidem, cum parentem urbis Romae Trojam referrent, nisi antiquitatis gloria pollebant. Paulum addubitatum quod Haiiearnassii mille is ducentos per annos nullo motu terrae mutaverint sedeuuas, vivoque in axo fundamenta Tempti a veraverint. Pergamenos eo ipso

nitebanturo aede A VG VS TO ibi sta satis adeptos creditum. Ephesi, Milesiique, hi Apollinis illi Dianae caeremonia occupavisse civitates visit. Ita S A RD IA NOS inter, SMTRN EOS I E deliberatum. Sardiani decretum Etruriae recitavere, ut consanguinei. Nam Drrhenum L dumque CAt e rege genitos ob multitudinem divisisse gentem. L dum patriis in terris resedisse, Tyrrheno datum