Ioannis Ludouici Viuis Valentini Rhetoricae, siue de recte dicendi ratione libri tres. Eiusdem De consultatione liber 1. Ad haec rerum in his memorabilium copiosiss. index

발행: 1536년

분량: 336페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

ia dicuntur. sic homo significat, sisnum, aerbor, crei modi. Sunt Mia quae a laco naturali in altu transierunt,quae uni propemodu plura, quum sue insua ori gine perseuerarunt. Transitus hic a Graecis metaphora, a nostris translucio nominatur. Sed nec ita tamen transeunt, ut locum suum amittant penitus: quanquam in suo laco no manen quum sunt in alien non illis tollitur tu non facultas reuertendi ad suum,etsi in his quod transit, putantenus in eo remanet unde migrat. Nam vel maius contrahitur ad minus, uel minus exporri est ad maius,uel idem in seipso uoluitur, nempe in simili similitudo enim quod. modo id scit, uelutigenus forma in phi ophia, er amicitia in uita. Maius δε- mittit se ad minus, quum uniuersaliora aut maiora δε- ducuntur ad Auas partes, in quo est antonomasi siue contractio ut quum poeta uti apud Graecospro Immero flamitur, uel apud nos pro Vergilio, aut etiam alio quocunque. Nam Horatium uel Lucummi citantes, poetae nomine uniuersali stequenter utimur. Euersor Carthaginis, pro Scipione Aemγliuno, quwpe es non estasius ion tumen vox illa hoc significat ex siescut euese sor Trois er Hercules est,eν Agamemnon,CT CF-bria. Totum ad partem, ut hominE mori pro corpore, hominem uisem pro facie.In hoc genere est ii quodWIui habet Cypside pro eo quod habetur σpo id

22쪽

rum nominemus. Rex pro regno, Θperator pro exer

res pro pane,Bacchus pro uino, Cicero pro eloquentia, ut multum ciceronis est in hac epistola: christus pro Eccluti, sicut in Actibus apostolarum, Saule Saule cur me persequerissa patronus pro es us, ut chri

flus pro pauperibus: quale s illud, Sitivi dedistis

mihi bibere. dominus pro opibus: Horatius, Quod si semel uno Debenegustarit Minus extendisse ad maius, sis est dilatatio, ut FI crus iste, Roscius iste: quasi praestaris poeta Abistinis. Tum contra, ea piae fiunt iuuli pro illis ipsis, ut uina pro poculis, consul pro anno: minuentum pro inuentore, quemadmodum panis pro Cerere, er clientes pro patronio, aut exercitus pro

Imperatore, ubditi pro Rege, opus uel actio pro rato re. O terrores huius imperi, pro Scipionibus redemptio nos bra pro Christo, Cr pallentes morbi, Cr male suada fines. Quod dicamus contentum . hinc multa hominum nuta nomina:Scipio,pod'pionis loco esset patri: Murena,quod bubori ilius Ora quod istamnimus inuexerit in Italismi bj,Pisones,Cicerones,Mutus de leguminibus . flores pro uere,stica σmsis pro Uutelara pro toto, tectum pro domo, plippis carina pro naui, mucro pro gladio, miles pro misit,bus,caputpro homine:ut multa cupita cadent, quinhomines erin sacrii uteris at eminue pro hominibus, B α aestas

23쪽

ro DE RATIONE DICEN Dr

aestas pro anno:quod sit conrodius,Cr idcirco crebriis, ubi unica tulis pars di in toto, nec desse potestsinc Attritu totius. Haec omnia comuni nuncupatione denomi. natio Ex Dpallage,qua illubest utio dicunturier is usi s mcto minis, quam eo putant a translutione Litare,quod translatio sit silmilitudine non item hγpallage: er in bγpallage pars pro toto dicitur fraccdoche. istoteles hγpallagen merito translationi subiecit. Staquando nomina declarationi rerum feruiunt, expositis rebus, non couenit nos esse anxios de uocibus. Similitudo ad explicationem inlic ita est,rei minus nota per ma. magis notam .la quo ualde indulget sibi communis' mo,nimirum mancus omnino lsurus stitutus,ni- si id fAipermitteret, non raro vero insens prisse is mutus. scilicet propriorum i Goru magna sinos ia, nec ea si per ad manum.Transferuntur ea quaesimilia esse iudicuritur. Iudicant uero mens Crfenfra, gemma in uite dicit sensius, mens vero ungelum p o bono uiro, kporem pro timido,uul in pro astutorin quo uni alia . similia ex iudiciophantinae, uilia ex deprehessione, acta. ex indagatione, cui in prima phi ophia expositimus. Sumsimilia qruriam, frma, ui, Occtu, in quo Est usus forma annima: uisue agendi siue patiendi, ut volare,σ homostrams, a berum in tactu, CT uoce,

sapore: est ubiusius cst, usilus dicatur penna σc ilinius, id est borum usus, silia a quod

24쪽

LIBER.

langius uilest, gradu quodam coniungitur, qui timoigradus nihil ad rem Scu,transitum modo praebet: ut, Post alssit mea regna uidens mirabor aristas: ab Aribta ad dictore, ab aestae ad ram. Sic iste apud Claudiarium, Felixquifragibus aeternis non Confuse com- 'Puta annii. In translationibus uel nec stati struitum est,uel Gmoditati. in temere nihil transsertur a pru 'denti. satius est non tangere bene m itum, Puti uetus admonet uerba, nisi orte ioci, aut uoluptatis cuiusdam gratia magis, quam eloquendi animi sententiam: ut quipo cist dicere candelam in laterna, dicit Vulcanum iu 'cornu conclusium.Necessitas est,qua deest uerbum, quores significetur: uni astificimus quam maxime uel apsti,' uel uicinu maut rei e nobis. Commoditasgenus est necessitatis quoddam . nam non egemus modo illis,sive quibus agere nullo modo possumus: sed sine quibus smre,aut parum, liesrecte uel posite. Commodum ue est duplex, iue quum damnum uitatur, e quum lacri' aliquid. furer damnum ibi csfigituris studo, ut pudenda pro lsiculis sicimus uero lucrum signf- Cantia ut decoris,quum plus p uriae insinui plus Myrium insignificulti,ut accensius cupiditae,inflammarus libidine. Significantia translationis est, quando melius res intelligitur . UT PUponitur ob oculos: quae tragi Iulio,ut inquit Cicero non irruisse in alienum locum ta

mmurasse uidetur in suum. qualia fiunt illa in in sicis

B 3 uteris,

25쪽

ar DE RATIONE DICEN D t

hims,conglutinata est anima illius cim anima puella: CT,Siluit terra ante ficiem eius,σ alia illic propriet tis admirabilis complura. Decor est quum silc dicitur, vel quemadmodum rem licentcm,audientem decet uesquum gratiam concilius orationi, quod promptius ex eo, quod dedecet, intelligitur. ut magis obuia, magisq; notabiliasiunt turpia,quam pulchra. Significatia dilui turipum procul, vel ab ignotis rebus petitur metaphora. Admonet Cicero, te simile longe deducatur.Syrtim,

inquit patrimonij copulum libentius dixerim.cha irim bonora, uoraginem potius: quippe acilius ad ea, quae uis q ad ea quae audita sunt entis oculis utitur Sunt quaedi captatae,ut uoluptate hic agere dictatore, a

quo non liceat prouocare. apparet enim af io.De

cor perit, psi inde transsis imus, quod minime decet dicentciaudiente em ut si senator a lusione rei currilitate gancari; fumat metaphorus, si apud rusticos e media philosiophia militudines ducamus, apud homines me

di terram os e nauigiis c 7 nauigatione,stin sacra con clanc de lupanari,de obscoenitate σrebus ludicris Velqssum oratio non redditur uenustior, ut quum est dura translatio, er aspera er inuite pertracta: quum maior quum pro re, pum minor. Huius generis est,siquis christi in nomini t patris uocem, ut Dit Gaudianus: alit pocma,clamorem Musarum.humile est enim. Peri

26쪽

in tun isti uis nouis placitis commandis perfunem

ingrediebatur: apta est,sed noua.Ideo ijs, s sunt domesolent addi quaedam praemollietuis Metu ceu,quai Liuita dicunt, uti quidam loquuntur, ut nunclaqui muracensu ne sic dicere sent haec omnia uerba tam naturassia, quum translata cuiuscunque uetatis, conditionis alia uires exiguas Crinfirmas, ut quae non tam

significant rem,quam obscure innuunt: cui modisiunt, quae minus significio it, ut ncqua proficeserato. uel que latius u latitudo illa parum coniruat rei, de qua loqui1mur, exprimendae: ceu si quis hominem uocet sub tun

tiam.neque enim angustis,inc laxis armis recte pugnatur,nsaliquid sit in maiore, quod melius rem nostrum adiuuet u animul brcia periturum ita superbit, magis est, quam homo breui periturus. Nam in animali quoniam quidem foti consideratur uitu er knsius, non it ruitio, plus ualit ad extenuandum illius dignitate,quam fidicus homo.Uel ex auditoribus,qui non satis uim uerbi cupiunt. Alia maximas habent uires, σquasi rem ipsam siccum adserunt, ueluti tumultuariu fictus,sio m e lora tempestates. Asia mediae cuiusdam fiunt naturae Crsignificationis, quae propriae dicuntur significi

re tinnia nan ad spositae. Voco autem ea composita,

quae inter se ita continuati fumi er coniunctu, ut aliqua sit in eis distinctionis species ab alijς. Non enisse dixero deambulare H Duo Socratem Atheniensem cum v Glauco,

27쪽

Glauco,socrates Asbenienses cum Glauco pro compost to halcbitur praesenti utique instituto.Sed ubidificii isus ratio aliqua,quieti sententiis nominantur. ηι- . nomen hocsententiae nonsimplex est, quod pro Ioratione generali sumitur, qua quid jignificatur esse, aut non e uise aut non lasse, prononstre, agendφnon agendum: recia in quavis reuel materia, sed in uis ita, Cr philosophia morum, quando non hec uocatur iupropos sententia, Triangulus omnis habet tres angulas duobus rectis pares. Ome a Graecis nominantur, quarum fiunt aliae ex generalitate ad propclitum deis ctae, ut quanto madgem hunc esse mihi apertu inimicum c in amicum simulatu. σέ-s ratio additur, quibusicam contra eu quod non indigent, fue quod non expe' dii adgratiam,vires,lucem ut quid1 ik.Et aliae; plicitor ponunturin nullae asseueranter, quaedam a toritate fulciuntur ad robur, Sic illi aut illi esse usum. Aliud officilien iarum genus, quae orationi admiscentur,tanquam lumina ob curitati,su fulcimenta er columina rebus persie non satis firmis u eius necis sciatis ultores, cuius uitam semper habui tu invisam. Issie ex prioribus derivantur,tastiquum ex fontibus.Sunt etiam sentetiae asientiendo enses omnes animi nostri,ut apud Ciceronem in Antonium: Sententiolas edicti cuiusdam memoriae mundavi,quas ille peracutas esse putat. Sen

. sui hic si perfidus omninost perbe, icculiunde pen-

28쪽

-,nec uillud pcndois cx eo, dicatur sane absolutio. qiri plenus quidem, sed pendens, colon, quasi membrὶqvi non plenus, incisio, hoc est, coma. Multum metuo, incisio ne ipsi nobis desimus,membrum:quum Deita nobis nunquam desit, aesolutio. comata uni haec: Dem dissa vicerem ius,ius pliblicum,ius priuatum cuiuseque. Sunt quaedam incisiones uel membra, quae sinista a deretur, absolutiones essent, ut in priori exempla Absolutio duorum estgenerum,quemadmodum incorporibus naturae, quom aliasimiles inter se habent pamres,uelut aqua er sanguis: lia disimiles,sicut arsores,

animantes omnes. Ita etiam absolutio est, quae uno tantum constatfensu continuo, quae dicatur unistrinis,.

ut non poterit odibye mater suum foetum. Est quae inub.

ta balet membra. Sit ergo, ut imagine puta dicamus, incisio,tanquam hominis articulus:membrum si quasi brachium,uel muniArabsiolutio,homo integer oratio ueia,ciuitis.In compositis uocibus consederare est inter m ex interea. In exterioribus fiunt haec β uae T quasi ficies quaedam uerbori , uel color. tum ordo, tu diari rasonu magnitudo. De internis mox. Facies constramatio est quaedam. nam quae vatiam Cruo semer decentem illim colorem orationi addunt, ceu Dien quandam syrmam uidentur tritaere, ut merise si

29쪽

as DE RATIONE DICENDI

ter fiam ex prato uel hortis decerpuntur flores ad sciculum,aut coronamentum. Stasecut quidam uel ipsis cupiuntur mero gramine,σ uirore per tuo: ita nulla est in lacutione pars,quae non a si assubesta ac proinde Irarium habear,utique illi.meritos Apollodorus, ut ex Selio Quintili is citat, infinitu obseruationis hu- ira praecepta esse perhibuit. Minihil reliquerat non

figuratum, Cr nomina aptaverunt ijs, quae finxissent quod fui eis propter copiam ex steribilitatemfermo nis Inctificillimum Nos tamen quaedam tria linge aeratim, in quibus aliquis innese naturaliter gratiae exstim us,quae a simplicitate comunis sermonis no- nihil sunt remotas res incidant in illum nonnuns an vinullum est adeo rarum erexquisitum floris M,

quod non interdum in m arsimo ex inculti limo piato sit te stonte nascatur. Adde quod de linguis funiatiae alis pidlaratiores, ut Graeca desicios est quum

Latina,Cr haec Pliniana quam ciceroniana, Cr Ocero nis magis quam Catonis sequor de aetatibus, non de hominibus.Ergy confrmatio haec uel in uno fit uerbo,uel in pluribus. Compositam uocem saepenumero pro una

sumemus: Ac enim se habebit, quantum ad propositum hoc pertinet. Verbum unum per se non adrert orationi ea gratiam, de qua hic est sermo, etsi adstrat ulmo .ei arem propter signisectionem, quod Arerius e st

cice interiorastellantis, oportet esse plura tanqua

x membra,

30쪽

niembra, ex quorum coniunctione existit Dies tacerfn nuataque est inbam unum ut plura,cut retina pia Hra Vnum est pro pluribu qum repetitur.Id it initio, medio ine.Fine prioris sententis,initio sequentis. quor mi ex pla ludisiunt Herurij: idcirco hisce erandulis non est fermo noster, minime hoc tempore necessarrijs.Interdum uarie repetitur, ut modo sit initis, modo in fine, alias in medio: quale est illud Fallani, Senatoriis adgradgni census ascendere facit, censes Romanum equitem I plebe discernit, censim in castris ordis nem promouet, censiuin Jro iudex eligitur. Repetitur quandoque sine modis,ut Deus Deus ille Menalca. commutantur etiam sine medio duo uerba aut plura, ut huc de re idem sentiunt boni er mali, mali er boni: etsi hoc inter uitiosis repetitiones quidam re ciunt. qualis est Battarii misisse apud Ovidium: In illis Montibus an

qui erunt, Cr erant in montibus istis. Sunt tamen qui ibus assubescit suo loco positum, ut in comoedia: qegur Phanium esse hanc tibi cognatam Demipho, hanc De- .mipho negat esse cognarum s Pro eisdemsunt sensu ea dem, voce dij mentia: Nos campis, nos montibus Iru, mur,nostri sunt amnes,m stri lacio nos fruges feristas, inos arbores Cr agia stiesiunt ciceronis iu 2. de Nutu ru de ι .In quibus eadem possumus coteinpluri, quae: de uno paulo antea fiunt posita,in fine,medio,initio. Ihicliguraquaedam,quummu audii recipituit limnaeum

SEARCH

MENU NAVIGATION