Dissertatio medica inauguralis, de Paracelso.

81쪽

cst, qui e 'conjunctionibus et eclipsi mortem improvisam, apoplexiam sciet; vel ex terrae motibus febres, earumque genera cognoscet. Ex Venere an quis foeminarum affectus, morbos et

sanitatem intelliget Ι51). Theoria ejus, a magni mundi legibus petita,

nimis est generalis, nam dum Omnem mundum complecti videtur, perperam naturae humanae servationem neglexit. Quis enim in mundo

majori inveniet omnes Species membrorum, Ino horum, et horum omnium eSSentias; Vel Credet, numerum mOphorum conVenire Cum numero pia

tarum et areanorum naturalium P Qualis enim esset medicus, qui ut morbos in aegrotante cognosceret, Sese Verteret ad macrocosmum, ut in ibi quaereret auxilia ad rectam saciendam diagnonii Ivel si remedia adversus astrorum propriet les dirigeret ad morbos sanandos, quod tamen P RACELSUs necessarium habet, nam ait, eamdem stellae et morbi naturam esse, et eam Ob cauSam

Philosophiam ' et Astronomiam medico profuturus esse, ut dicere posset: hic morbus est Leonis ,

ille Sagittarii, Martis, vel Saturni i52).

. . . . t ι .ra n

Astronom. T. I. p. 24l.. Jb2J. L. l. p. 203,'205, 206. Et pag. 780. monet, . Phlebotomiae cognitionem ex sola Astronomia petendam ae se . D Ipsa , inquit, astra quariam medici partem ς'm-D Plcnt, de quibus tamen astris veteres solidi nihil ex Blandamento tradiderunt. N

82쪽

Unica illa idea similitudinis macrocosmum in ter et micocrocosmum, tota sere nititur theoria PARACELSI, quam sub omni forma profert, et obscura ac intricata loquendi ratione sustinere enititur, undique allatis exemplis, interdum absurdissimis. Sed quid multa 3 ex bis enim luce clarius apparet, aliud quid plane esse, hominem

fingere macrocosmo similem, deque rerum universitate et microcosmo, poetarum imore, canere

ac ludere et confabulari, et grandia verba pro-sexr', quod phantastarum: aliud quid, hominem

rite cognosceIe, morbos ObServare et dignoscere,

atque diligens naturae humanae Studium, quod medicorum est. Aliud quid enimi est, ingenio vero practico in nqturae humanae penetralia in trare et naturam observare; aliud quid, maturam fingere: hoc poetas, illud medicos decet. . . - 2. PARA CELSUS institutione Clericorum, .et culIuxa Alchymiae,. sactus est medicus Theosophus, Alcbymista, quod si accuratai et meliorum praeceptorum disciplina usus fuerat,inon dubito quin ingenium PARACELSI ad verum naturae studium, atque ad summam perveniSSet naturae humanae interpretis laudem. Sed animus ejus a prima juventute Theologia jam obrutus; et mysticismo sui aevi depravatus, huicce operi non erat aptus. Ut omnes enim mystici et phantas tae, solo lumine naturae atque divina illumin

83쪽

l tione sapere voluit, omnemqtie doctrinam et eruditionem sprevit. Hinc illa ad divinam lucem naturae provocatio, hinc ille omnium librorum,

auctorumque contemtus, hinc eum dicentem audimus, theoriam medicinae ex ipso DEO esse, et Se electum esin, ut phantasias Omnes eXC gitatorum, falsorumque operum eXStingueret, sive ea sint Aristotelis, Galeni, Avicennae, Sive Cujuscunque alterius assectae placita, atque ejus theoriam e luce naturae prodeuntem, certo anno

l55S, ubique acceptam sore Ι53 . Hinc alio loco ita loquitur: D Medicus debet e DEo loqui, B nam is labia aperit, et juvat ut in nomine ejus

n operemur Ι54 , nam omnia nobis a DEondantur, quare Medicus etiam in veritate exi ntat, ac ambulet, in omni casu gratiam et mi-nsericordiam DEI exspectet, quia DEUS per linn Sum Operatur, eum amat, eique tum medici D nae laudes, tum probra ferenda imposuit. Η Βmo nihil e se ipso inveniet; ne tantillum quia

n dem, quo pediculum capitis jugulare possit I55 ,

p. 281. dicit: o Medicus illos libros evolvat, quos DEUS B ipse scripsit. Beatus autem medicus , qui tu illo auc-n tore ambulat. Versatur euim in Iuce, non tu tenebris. D DEUS cuim tu robus omnibus scriptor et auctor supre-n mus , primus , excellentissimusque , ac uostrum Om-vulum quasi textus quidam.

84쪽

Det medicus nullum aegrum sanare poterit, nisi BDEo placeat, nam omnes morbi sunt flagella, Daut commonefactiones DEI, qui Supremus me-

aedicus est, et sine quo nihil fit Ι56 .

Superstitio Theophrasti multum etiam coni sit ad rectam ejus ingenii evolutionem cohibendam; nam hinc in multis rebus, CausaS prctete naturales agnoscebat; hinc morbos, Verborum, characterum, sigillorum ope, sanari poSSe crede bat, quare medicos, qui ita curant, vocat Cha

racterales, Spirituales et Fideles I 57). Magnus

vires spiritibus tribuebat, et mysticorum more in fide magnam essicaciam latere ad morbos provocandos putabat, nam profitetur, per eum Omnes morbos produci et sanari pOSSe, D per inten-ntam, set iamque fidem precationibus homines Boccidi, distortosque reddi, morbos naturales in D nonnaturales verti 158).U Sed ut ostendam, eum quam maxime credulum fuisse, sussciat anserre illum Iocum ex ejus scriptis, in quo narrat se per artem hominem Vivum poSSe Creare, quam

Operationem vocat arcanum Super Omnia arcana:

DSperma, inquit, viri per se in cucurbila sigi Blata putrefiat, snmma putrefactione ventris equi Diu, per quadraginta dies, aut tamdiu, donec in

85쪽

Bcipiat vivere et movere, ac agitari, quod facile B videri potest. Post hoc tempus aliquo modo vhomini simile erit, tamen pellucidum et sinen corpore. Si jam posthac quotidie arcano san-χguinis humani caute et prudenter nutriatur, B per quadraginta septimanas in perpetuo et ae-χquabili calore conservetur, sit inde verus et D vivus infans, habens omnia membra infantis, D qui e muliere natus est, sed longe minor 159).UΗiSce ergo certus Sum, PARA CELSUM inter

medicos Mysticos esse collocandum, qui Supe stitione ductus, multa falsa sibi finxit. 3. In hocce viro quoque apparet, quantopere animi habitus et mores, scientiarum Colendarum rationem moderentur, ac regant. Nam ista S perbia, arrogantia, inquietudo, atque vinolentia hujus resormatoris, eum ad hominem ejusque morbos rite observandos, ineptum reddidere. In

bono naturae humanae Observatore requiritur animus sedatus, moderatus, phantasia non abreptus, Sed ratione utens, modestus, ab Omni superstitio ne et credulitate liber; nam neque superbis et arrogantibus, neque SuperStitiosiS natura Sua a

cana pandit. 4. Medicina PARA CELs1 fuit medicina Che mica, ipse Iatro Chemicorum dux et princeps, quem postea multi secuti sunt. Hinc corpus ex

l59ὶ De Generatione rerum nat. T. II. P. 86.

86쪽

Sale, Sulphure et Mercurio compositum sibi proposuit. Hinc digestionem et alias lanctiones che mica ratione explicuit, et humores Secretos Cum praeparatis chemicis comparavit Ι60). In praxi Empiricorum more egit, nam temere usus est remediis heroicis, chemicis; tamen lai dandus est, quod in nonnullis morbis chronicis ossicacissima remedia paraverit. Inprimis operam dedisse videtur, ut sibi remedium pararet ad vi tam longam servandam, nam jactatur, Se tin turam possidere, per quam nonnulli veterum Aegyptorum annos centum et quinquaginta vixe rant, et cujus ope sanare poterat lepram, hydro

nopere interdum extollit vires nonnullorum medicamentorum; nego vero, inquit, Cum Soloes A lumine triginta et duos morbos curare POS D sum, cum Sulphure et Mercurio octoginta sep-χlem aegritudines sanare equidem scio, et cum

160 Param. T. I. p. 16. Quidquid per cutis poros trans-n sudat substantialiter, id resolutus est mercurius; pern nares quot excernitur, hoc Sulphur candidum est; in per aures, arsenicum ejicitur; per oculos sulphur; in per Vesicam, resolutio salis; per anum putrefactumn sulphur.

161 T cf. physic. T. II. p. II9. In lib. de Transmutatione

rer nat. T. II. p. 99. Tincturam vocat, D materiem n nobilissimam, qua tinguntur corpora humana, et in D meliorem essentiam, et longe nobiliorem transferun- D tur , ct in summam suam sanitatem et puritatem.

87쪽

nsato Absinthii quatuordecim morbos persecten Sanare possum Ι62 . VAttamen certe eo laudis genere dignus est, quod priscam fictitiam palliologiam humoralem debellaverit, et sic medicos attentos reddiderit, ut in aliis partibus corporis humani morborum

causas quaererent. Sed majori laude celebrare tur, nisi huicce erroneae theoriae alteram aeque erroneam substituere PARA CELSo placuisset, theo riam volo Acrimoniarum Chemicarum; nam sic errores non delevit, sed permutavit tantum. Non mirum tamen, nam quaenam alia theoria ex e

tanda erat a viro, qui ex ossicinis Alchymist rum prodierat, cujus ingenium in fodinis meta liseris enutritum et institutum erat, quare neque etiam mirum, ipsum ex sodinis petiisse theoriam medicinae, medicum ipsum finxisse Alchymistam ex igne prodeuntem, atque ad mundi universi potissimum Chemicas leges, hominem sanum et

morbosum, et medicinam composuiSse omnem Haec Sunt, quae de PARACELSO monenda habebam.

88쪽

Probabile mihi videtur, absorptionem in Statu sano solis vasis absorbentibus perfici, atque omnem vim absorbentem venis esse denegandam. 11. Animi pathemata potius ad vitam animalem, quam ad vitam organicam pertinent.1ΙΙ. Delirium magis a prava rerum perceptione, quam a judicandi facultate laesa oboritur.

89쪽

VI. Sola pulsus frequentia celeriorem sanguinis ci cultum non indicat.

Mala, quae interdum post perspirationem Ct taneam Suppressam oriuntur, non in materie ipsa perspirabili retenta, Sed in cute morbose a secta sunt quaerenda. VI. Febris Hecticae causa non a pure abSOrpto est repetenda. 'vΙΙ. Causa proxima Rheumatismi est musculorum siVe vera, Sive spuria inflammatio. vΙΙΙ. Cur plurimae foeminae noctu partum edant, tria buendum videtur rationi ac vicissitudini vitae ani

mulis et organicae: nocte enim cum animales sim tiones torpescunt, organicae eo Sollertius agunt.

90쪽

THESES.

IX. Ηyperstheniae uteri causa proxima non est status instammatorius, sed potius irritabilitas uteri morbose auCta.

Artis obstetriciae scopus non est, omnem partum accelerare, sed ut graviditas, partus et puer perium absque damno pro matre et foetu decu