Dissertatio medica inauguralis, de Paracelso.

61쪽

dico sacessere Solent. In hoc morbo etiam aeta tem spectabat, quia in juvene morbus maturationem et coctionem celeriorem habebat, quam in sene 108 . Varietatem morbi in eo quaerendam esse putat, quod cum multis aliis morbis complicetur, sub omni sorma prodeat, ac omne genus morborum in aliam essentiam mutet 109). In diagnosi hujus morbi imprimis attendebat ad locum, quo pustulae inveniuntur, non ad urinam, et optimum signum petendum eSSe Sta

tuit ex halitu aegrotantis Il0 .

In curatione hujus morbi, eo tempore tam maligni, Mercurium adhibuit, et convictus su isse videtur, in eo certum auxilium positum esse adversus hunc morbum. TeStatur enim mlδro de balneis, Mercurium miro modo curare luem Veneream, Sordida ulcera, Serpigines; et alio loco monet experientiam docuisse, in omniabus ulceribus cum morbis venereis complicatis,

Mercurium tanquam Sacram anchor3m eSSe, ac patronum, et unicum arcanum, de quo Venus

gloriari possit ΙΙΙ , atque omnem curandi morbi Gallici virtutem in unica et sola vi Mercu riali esse positam. Usum ligni Guajaci repro'

62쪽

havit, quia aegri, qui semel curam ligni subi rant, numquam ad pristinam sanitatem perve niebant, sed malum si reverteretur priori multo pejus erat II 2). DΤotam, inquit, artem lig-χneam secistis, ligno medemini lignei stipi-vies ΙΙ3). V A retropellentibus se quoque ab stinuit; monet enim, quod qui suffocando curationem perficere vellet, numquam Optatum ScOpum attingeret, Sed potius repulsa ad centrum materie corruptionem vel mortem afferret; nec non detestatur eos, qui gonorrhoeam per adstrin

gentia et evacuantia Sanare Conantur, BCum

D istis omnibus opus non sit, si spiritus peccanS, Dex leprosa dispositione natus, auferatur. IIM. DNam si cathartica dantur in lue, tunc ut ge-Dnitalia curentur, ventriculus vel Viscera male Bassiciuntur, quod operae pretium non est II 5).VPARACELSUs primus suit, qui virtutes Mercurii ad luem veneream curandam Tecte Cognorit. Ante eum quidem externe a nonnullis adhibi tus erat, sed ab aliis rursus erat rejectus II6 , quare revera ei meliorem hujus remedii usum debemus. Multis praeparationibus hujus metalli

63쪽

usus est, Sed Vera Sunt arcana, nam praeparandi

methodum intelligere non polui, Maximopere laudat conjunctionem auri soluti et mercurii cor poralis haematini, D nam, inquit, hoc remedium ae purgat corpus a lue, ut nihil Sordium rema hneat 117). Dein loquitur de mercurio Corso rati ex Luna, de mercurio Veneris, Iovis, Saturni, Martis et Solis. In inveterato malo ute batur mercurio vitriolo extincto, quo remedio narrat, pruriginosam luem sanatam esse ΙΙ8). Usus etiam est mercurio praecipitato, nec non sublimato in lotione, cujus praeparandi modum hic asseram, ut melius Alchymista cognoscatur: D Mercurium per se Sine commixtione sublimatin quantum sussicit, sublimetur denuo aliquoties Da sale fuso, dein cum vino sublimato desti

Dietur, donec omnem corrodentem Vim amisissen videatur, denique Mercurius hoc modo praepa-D ratus in aqua Chelidoniae vel Persionis elixetur, B ac percoletur, Solo spiritu suo in aquam trans D so, non tamen in sua substantia usurpetur ΙΙ9). Denique etiam commendat mercurium laxum, ad ulcera pedum manantia sananda Ι20). Monet insuper, in arte chemica praeparationis mercurii

64쪽

secreta adversus luem contineri, quae in curatione hujus morbi Bases seu arcana Sunt, et quae absque chemiae singulari peritia praeparari mini me pOSSunt. Sed haecce sussiciant, nam hisce satis constat, eum luem Veneream rite tractasse. Tamen omi tere non possum ejus sententiam de febre hecti ea, Dilectica, inquit, consumptio est totius cor Nporis, ac substantiae carnosarum partium immi nnutio, cum calore et frigore alternante, quaen sequitur luem Gallicam, si ab ea vires natur Bles debilitatae sunt, nam tunc assimilans nutri-n mentum sacultas sere evanescit Ι2l . V

k IV. Ne nonnullis remeiatis,

quibus uSNS OSt. Praeter supra memorata remedia, alia heroica chemica in usu habuit, uti Aurum, Antimonium, Sulphur, Arsenicum, Terebinthinam, inprimis tamen opium, cujus praeparatum Semper Secum

serebat 122). Sulphur sublimatum in peste, pleuritide, internisque inflammationibus propinabat I 23). In epilepsia adhibebat Aurum po-

1213 L. I. p. 166. I22) Laae c, Histoire de Ia medicine. p. 815. Et op. T. I. p. 460, ubi loquitur , de pillulis ex Iaudano , et pag. 475 , id in pleuritide commendat. 123) Samarios, Miscellanea medica. p. 650.

65쪽

tabila, oleum auri, Mercurium reverberatum, magisterium antimonii, Vitriolum Ι24 . In sc

bie et squamis unicum arcanum erat antimo

nium Ι2b). Stannum adversus vermes dabat, cum sale communi et asphalio mixtum, et alio modo praeparatum in ictero et hydrope 126). Ex regno vegetabili multa quoque remedia par bat, et quibusdam magnas vires adscribebat, sic soliis Hellebori majores virtutes inesse assirmabat, quam in omnium auctorum libris, ad longam vitam servandam Ι27). Persicaria magnam vim habet in sanandis ulceribus, si nempe herba per aquam recentem tracta ulceri imponatur, et dein il loco humido defodiatur, ac putrescat; quam Ope rationem illius plantae ipse non superstitiosam aut magicam Vocat. Eandem plantam sub aquas frigida mersam adversus magnos dolores dei tium ex frigiditate provenientes adhibebat Ι28). Magnam etiam vim tribuebat formis herbarum, ita , ut crediderit, has iis maxime partibus esse prolaturas, quarum sormam reserunt; D sic sin formam habet pedum, abit in pedes, Si sor-

124) PARA . U. De cura caduci. T. I. p. 575. Et de Hy- ldropisi T. I. p. 623, aurum diaphoreticum commen- .

66쪽

3,mam habet manuum, stat in manibus, quaen etiam ratio est capitis, dorsi, ventris, cordis, i splenis, jecoris. Euphragia formam Di imagi χnem oculorum in se habet, unde fit, ut assumtan in membrum suum se sistat et in ipsam se Dinam ejus membri, ita ut Euphragia integer nac totus oculus fiat 129). Magno etiam numero elix iriorum usus est, et jactatur se multa elixiria longae vitae inve nisse. i Caeterum omnibus rebus quintam eSSen tiam inesse opinabatur, quam Vocat materiem ex omnibus quae natura produxit, et ex unoquoque vitam in se habente extractam, ab Omniabus impuritatibus et mortalitate separatam sim). Arcana potissimum in deliciis habebat, quod non mirum, nam etiam hodie id empiric rum est: BQuisquis, inquit, arcana omnium Babsconditarum rerum scire cupit, is notitiam Billarum alibi inon quaerat, nisi apud DEUM, B qui solus creator et conscius omnium Secret Brum est 13Ι).VEx regno animali quoque sua arcana petebat; sic mus sylvestris contra phthisin mysterium est;

P. 32, ubi communicat compositionem et usum Elixirii Proprietatis.

67쪽

carcinoma curatum Vidit cancri ope, si nempe cancri brachiis linteo obvolutis loco carcinoma-toso applicentur, D similiter febres curantur ac Dbydropes, ubi aegroto ungues universi pro-χ scindebantur, et dorso ejuS Cancer primo S Dpexligatus, postea in flumen reportatuS est, D nulla alia ad morbum cura impensa. V Tamdnipse fatetur, sidem in sanandis his morbis muti tum conferre, quia ipse CHRISTUS dixerat: crede et sanus cris l32 . Eum in praecavendis et curandis morbis superstitiosum fuisse, patet ex libro de Archidoris Massise , in quo magnum numerum sigillorum depinxit et descripsit, quae tanquam remedia

prophylactica et curatoria nonnullorum morborum commendat. Ex Cabala etiam medendi ra

tionem petiit, D medicus, inquit, secretioribus B Magiae ac Cabalae operam dare debet l33). 'Monendum hic quoque esse puto, eum jam

in curatione morborum magnetem adhibuisse, cui magnam vim tribuit in sistendis haemor rhagiis et aliis fluxibus, qui ex centro corporis Oriuntur. In applicatione imprimis ad locum a tendebat, unde morbus originem Suam traxerat. B Si menstruum, vel profluvium instet, tunc pο-

13a) Lib. principiorum. T. ΙΙ. p. 220. . I33ὶ Chir. magna. T. LII. p. 193.

68쪽

χnendus est in centro, Summum enim remedium χ fluxiones divertendi est Magnes; in diarrhoea Dcentro imponatur, ubi diari hoea incipit, ut sic Balvi fluxus sistetur. Per magnelem hernia ae cohibetur, et exitus sanatur. V In hysterica passione, quam Suffocationem uteri vocat, magnet s ope uterum in centro Suo teneri posse cre

Quod tamen multa mala PARA CELSUS inSanabilia censuerit, optime conspicitur ex libro me morato SMEΤΙ1, 'qui illa Omnia enumerat. Sed ut unum alterumve exemplum asseram, sic P RACELSUS apoplexiam Vocat morbum lethalem, elephantiasin per se morte graviorem; CancrOS Occultos, qui uterum, anum, mammarum int

riora affigunt, Iethales fieri monet. Sed letha litalem adscribit tempori, horae, Corporum CO 1estium influxui, quare aegroti sunt, apud quos he praestantissima quidem remedia aliquid com modi praestant. Hinc remedia in suo adsce dente propinanda esse praecepit, Cum neglectus astri medicamenta quaedam, non solum inem

cacia, sed etiam noxia reddit I35 . Mulla adhuc dici possent de ejus arcanis, nec

69쪽

non morborum Curandorum methodo, sed milii modo propositum fuit, in ingenium hujus viri penetrare, ut Sic cum eo familiaris fierem, et non dubito, quin omnis, qui de illo, ex iis quae attuli, judicium serat, facili opera mecum faciat, PARACELSUM suisse Empiricum, super stitiosum, sed simul in arte chemica maxime

ΡΑΗΑcELSUs, dictis remediis heroicis, Alci

miae ope paratis, multos morbos Chronicos Cti ravit, et eum multos etiam seliciter sanasse, con stat ex magna famae celebritate, quam nactuSest. Plures Principes, ab aliis incurabiles dic tos, in diversis regionibus curavit Ι36 . Etiam

in nostram patriam fama ejus pervasit, quod testantur litterae, quas ERASMUS ei mandavit, postquam a PARACELSO Sequentem epiStolam a ceperat. D Quae mihi sagax Musa et Aistoos tria Bbuit medica, candide apud me clamant: simi χliorum judiciorum manifestus auctor Sum: Te ngio hepatis pharmaciis non indiget, nec aliae B duae species indigent laxativis. Medicamen est D Magistrate, arcanum potius ex re Consortativa, B specifica, et melleis abstersivis, id est, ConS Blidativis. In desectum hepatis essentia est S

l36) T. I. p. 763. Ibi consilia inventuutur a P ARΛC. Viris nobiliss. data.

70쪽

χcunda, quae de pinguedine renum, medicamina Dregalia sunt perilae laudis. Scio corpusculum

χΜesuaticas tuum non posse sufferre coloquin I, illidas, nec aliquid thurbitatum, seu minimum D de pharmaco. Scio me aptiorem et in arten mea peritiorem, et scio quae corpusculo tuo D valeant in vitam longam, quietam et Sanam, D non indiges evacuationibus. Tertius morbus 3 est quaedam materia seu ulcerata putrefactio, 3b seu natum phlegma, vel accidentale colliguntum, vel si faex urinae, Vel tartarus vasis, o vel mucilago de reliquis ex spermate, vel si hu-χ mor nutriens viscosus, vel bituminosus : pingu

ido resoluta, vel quidquid hujusmodi sit, quan

3, do de potentia salis coagulabitur, quemadmo-3, dum in silice, in herillo potius; similis est haec χ generatio Haec non in te nata perspexi. Sed χ quidquid judicavi de minera frusticulata mar D morea existente in renibus ipsis,' judicium se

aeci, sub nomine coagulatarum. iERASMus nolerodamus dein sequentes litteras ei misit: χ Non est absurdum Medico, per quem

BDEUs nobis suppeditat salutem corporis, ani Ibmae perpetuam Optare salutem. Demiror unden me tam penitus noris semel duntaxat Visum. 33 Aenigmata tua non ex arte medica, quam num

D quam didici, sed ex misero sensu verissiman agnosco. In regione hepatis jam olim sensi