장음표시 사용
41쪽
Detit Sed dum unus insilium aequo sementior anin q, gem fluuium, quem unum Quatuor fluminu Paradisii dicunt,transeatare attent s. impetus Q us no fercns,sub mersus est.Rex in amnem amore iuuenis vicisti.statum sicccclx. venas derivatu' vetularum etiam pedibus t meabilem fecitὶφ qqum insenio Euphraten memam Babyloniam interfluentem, alueo proprio deriuauiti Sic mirabile mou,urbem maximam ac florentissima cepit lincccc post conditionem eius Q. I e cuius tam situ quam euersione verba Orosii insta ponere volui ait enim Cepit videmi qua vel humano opere extrui potuisse vel humana virtute destrui posse,ut Q pene incredibile apud mortales erat. Et insea: iniicquid est opere dc manu fas , labi cimi vetustate,Babylon capta confirmat. De situ quo* eius sic ait Haec campi planici evndicu conspicua,natura loci latissima castrorum facie,moenibus parthus perquadimctipolita urorum eius vix credibilis relatu firmitas & magnitudo, id est, latitutdo I cubitorum, altitudo quater tantum. Caeterum a bitus eius cccclvc. 1 adiis circun rar iiturimurus cocho latere,at interfuso bitumine compa ctus:Gila extrinlccus late valens,vice amnis circinfluit. A seonte minorum centum portae aereae.lpia autem l tirudo inconsiimmatione pinnarum utrom latere li bitaculis desenibrum atque dis positis,media intercapedine vicenas quadrigas capit. Domus intrinseus quatermine habitationis inaci proceritate mirabiles. Cyrus lata urbe capta,Croeburn quom regem Lydis famosum oc magnum,qui ad huius missilium cum venisse territus au
fugeraqpersequitur, victum vita ec resyo priuaui:
Non multo ante hoc tempus prophetaueruntEzechiel de Dan et in terra Babulon. Quorum prior de spiritali templo, quae est ecclesia, de visione quoq; quatuor animalium profundissimam & obscurissimam scripsit prophetiam. Altis vero eximiae sapientiae unde ec desideriorum appellatus est vir luculentissimam es, regnorum mutatione,prophetico spiritu scripsit Apocalipsin. Ambo de tempori. hus Antichristi resurrectione, mortuorum, extremo quom iudicio ac permansuro in aeternum Christi regno, multa nobis tam utilia,quam spiritalia mystico ac prophotico sensu protulere. Abaculi etiam eo tempore in hidaea, quo isti in Babylone proophciaueriin se ipsisse ex historia Datuclis cognoscitur. Hic ob hoc quod populum dei iniuste oppressium peregrinariacmisere vivere, oppressoresveia eius regnare ecprosperari vidiqin tantam etiam contra don=Vmprorupit audaciam, ut ipsum aut res humanas negligere,autn0n squa lance pensa pene dixerit es potius eius sirper mis patientiam admiratus,no' de Obeio ne, seu aequitate dubitauerit: propter quod ec luctator vocatus est. Canu mouo Q Pulchrum valde edidit, in quo ςonsi- .deratione incamationis,passimus,secundi a intus domini eprobatione . PRPaehac vocatione genuumhonore se cono Mn uinuisi dicens, Domine audii
di ropheticimhistor edidissIedditi mus aliquidinde Ωbterannotare ope retia duximuk Daergo somni si r sBabyloniorium etaponeret, es,m ti Me caput Miseli,quod vidisti. Postiesurget aliud regnuminus t post hocni sta, aliud pbst illud quortii,quod quia sortis
linis nominatis,primu quidem propternobilita E sui auro, quartu riopter potentia ac Marte pressum orbem,duobusmediis citeti iaciatibus,se rini,hminauerit oc quinii quae sepia memoraui regna sunt potetissima Babyl6nioru ac Romanorue suoru uno cadente in Oriente,mediis Persei u oc si corii interuenietibus,alteri: ut
saepe iam dixi finierit in Occidente,quauis nonnulli pro P r regno se do 'inso cnisi inter Mytuor mundi princ alia regna Posuerint M. ινδι α
42쪽
LIBER aEcVNI V s. as quatuor mimes cardines nundi quoq; quatuor regna constituat, Orien scilicet B hylonicum, Aum Micanum. Septourioni Macedonicum, Occidenti Romanum tribuentes.αrod autem idem propheta prosequitur re dicit, regnum istud quod λ- ro comparauit in pedibus, quae pars, extremitas corporis humani, finem signiticare
let,ex parte serreum ex parte fictile fuisse,donec a lapide exciso de montes me ma nibus percussum sunditus subrueretur, suo loco adiuuante deo dicemus. Nos enim circa sinem eius positi,id quod de ipso praedicitiam est, experimur, suturumcn in proximo quod resta expediamus. Q iter oris ira inum ierit. Exclamatio Diae, breuis, epiritu de re ΘαcΑPUT π Ilit. Ytiis post tot triumphos insuperbiam elatus, Scythiam, cui tunc Tomyris regia 'Prsidebat,cum exercitu duce torum milium petiti Cumm Araxim fluuiuintrant iii et,castra potuit ubi callide euocatis Scythis tertiam partem exercitus romnae eum ruio eius interfecit. Ob quam rem Cyrum in insidias astute vocatum mulier cum toto deleuit exercitu adeo ut nec tantae cladis remansisse seratur nuncius. Capite quo eius in utrem humano sinsulae plenum mista, sexus sui immemor,dixisse intur,Satia te sanguine,quem siti sit. Res miranda ac miseranda,nec fatali euentus,sed dei occultis iudiciis tribuenda. Q uis haec audiens non stirpeat cuius vel saxeum poctus factum in iserabile ad amorem de contemptum, mundi no emolliat Ecce enim vir totius Orientis, ae ipsius triumphator Babyloniae,quem propter exim i a vi tutem usiam longe ante Christiam vocaverat,cui iuxta esidem prophetam, dominus
gentes Iubiecerat,doria regum verterat, portas aereas, ac vectes serreos constenerat:
hic, inquam, non solum terris, sed ec aquis sormidabilis, ab infirma franilista condi
tionis muliere aecipitur, ac cum tam inmiti exercitus multitudine funditur oc dele tur. rid ad haec dicemus,qui mundo inhaerere volumus, ne dicam cernere, palpareetia quam misera sit mortalium conditio possumus,& ipsis tamen caducis ac transitoriis tanquam robustis ac p anentibiis adhaeremus Nec duritiae id, sed bonitati aemisericordiae omnipotentis dei ascribendum dixerim, qui ut ad amorem sui, pom nentems in coelo ciuitatis mansionem nos vocaret, hanc inesse miseriam rebus morat tum voluit. Hic est Cyrus, qui dum a Iudaeis allatum Esaiae vidisset hoc quod potuimus)testimonium, captiuitatem ex parte ut Hieronymus est relaxauit, finitis a prima captiuitate ludae sub lechonia, iuxta supputatione praefati Hyeronymi in pro Phetiam Ezechielis,Mannis,qui a desolatione templi Merat. Deciis se Illa cani eritora Basalamavi omnesta. V ci ς APUT π v. CVro filius eius Cambyses successisiqui religionem, imosiacrilestia Aemptio vcerimonias, expiauit. Hunc quidam secundum Nabuchodonose dicunt, diea quae in libro Iudith leguntur,sub eo facta fuisse: praecipue cum Romanorum storia habeat, Tarquin a Superbi temporibus a Iudith castissima Holoferne interiaciridiculum primum Camisis regni Tarquini j xviii.suisse annum. Vnde heduaerta Isimae ludim Lucretia cotemp0raneae inueniuntur.Sed occinetit quaestio duasoluere non possiunt qui hoc tradunt, quomodo videlicet haec Cambusti, ciui viti. tar
tum annis regnauit,couenire queat, in xij. regni anno Nabuchodonosor hec expo
clitio mota, in libro Iudith dicatur. is etiam iit ille rex Medorum Arphaxa Quem hello superatum a praelato rege,ide illiber assim inritius minime fidem accommodaremus, nili propter losephum, qui in libro Antiquitatum undecimo, malevo. Ium vocat: ubi etiam refert eum epistolam contra Hieruntem misisse, in qua eam inii cam regibus 5c seditiosam contestans, ne amplius aedificetur prohibet. α Augustinus in libro de Ciuitate dei, ea quae in libro Iudith scripta senticii cito iam memilla. Vbi quamuis numerus annorum non repugnet, de vi 2 mque Medorim nrutato nomine tantum regis corum, eluceat : verisimilius tamen
in ea iub nlio sim Cambyse, qiu inimicus illius populi a Iosepho φcitur, prou
43쪽
nisse, quam sub ipso, qui capturitatem relaxando, non solum immanitatem, sedis mam etiam populo dei exhibuit humanitatem. Praedii his autem scrupulus steblui potest,quoa tres sequentes,iuxta Io solium, Magorum anni,quos aliae historiae
vij. tantum mensibus imperasse dicunt,adCambysem reserantur,&ita circa iniciu xij.
anni praefata expeditio sub Iudith faeia fuerit. Cambyses nouam Babyloniam in Ae gypto dicitur imaurasse, quat olim ab Argivorum rege Api condita, Memphis discebatur. De Iagis o Drio, er plenarrabs ione Rontanori . De preptilia Ane Zacharia, Ma chinu re. Deis Pr iis Darii in bello rub eo , mor pe .c APUT π v I.
CAmbyse mortuo, dum Magi regnum eius inuaderent, Darius unus ex illsi, q:u
Magorum audaciam compescui consensu cunctorum, rex creatur.HosMagos in xi. iquitatum libro . dominos nuncupatos re tribus annis regnat sedi cit Iosephus Eusebius tribus,meruit, vij.Darius autem eo quod deo vero votum Pim uarias secerat,quatenus ad regnum ipso opitulante promotus, populum suum ad n
tale situm selum remitteret captiuitatem ludorum ad plenum relaxauit, templum instaurari permisit. Tunc quo Romani Tarquiniorum dominatione iniusta ad plorium sunt liberati. Prophetauerunt nouissimi prophetarum Aggeu Zachartias, M lachias. morum unus cum dimisset de ecclesia, Erit gloria domus huius posterior maior quam prio ludo hoc de templo materiali dictum putates, falsa spe stiati sunt. Esdras quo socia, quem unum de nominatis prophetis quidam esse volunt, utili, valde in renouatione librorum Legis Psalmorum in titulis, eisdem tempotibus fuisse inuenitur. Dem cpatempore illo id es a Zorobabel&lesias redo te magno, madla tmen nec prophetas cecinisse,necregnum floruille, excepto Iesu filio Syrach, qui Salomonis sectans opus ibrim quem Sapientis vocant, sic psin&Machabsis,quorum alij patientia, alii sortitudine pro lege dei foris ter steterunt. Paucos inuenies, qui dieiis ves saetis interprobatos ciues Hierusalem meruerint computari. Habuerunt tamen 6c postinodum reges quos suo loco ponemus, sed non tam claros,ut de catalogo meruerint ei lepriorum. Datius primo Babylonios iugum dominationis Persaruexcutere volente repressit: dehinc regi Scytharum Antyro, eo quod filiam esus sibi in matrimonio copulare nollet, bellum indixi septingentam milia armatorum unius amore mulierctuat, in periculo posuit: ubi amissis lxxαmilibus contra Athenienses. ςo quod Scythis Ionas in auxilium misissen procinetiim mouit. Athenienses ergocux. milibus in campis Marailaonijs tanto exercitui qui fusis in Scythia tantum lxxx milibus,de Dcc.milibus supererat,occurrunt,intersecti sin ex eis mirabile dicitu cc. milibus,caeteros in stigam vertunt. Post hoc cum bellum rursus instauraret Darius,in via mortuus est,successit j ei filius eius Xerxes.
Amo ab Urbe condita cclxxv. eum ob stuprum viva defossa fuisset vestalis virgo Popilia, patri in rinnum saccedens Xerxes, Atheniensibus bellum parat. I det
hic inextricabilem malorum texere cratem: tamen ad ostendendas mortalium miserias,summatim ea attingere volo Tunc en Xerxi cum innumerabili ac increvihili exercitis,utpote qui ad millentilia armatoriim,di ad mille ducentas naues rosis
tas,de ad trium nullium oneratarum nauium fuiste perhibetur, a Leonida Spartanorii rege,cum paucistimis, id est quatuor milibus,in artis locis Thermopylarum occurri, tur, triduo pu atur.Ita Leonida quarta die cum hostem undi p circunfundi ce neret, dimissis sociis, cum suis tantum qui stac ti fuere, memorabili illo animans
eos eloquio,Prandete, cum inseris coenaturi,tantum audens aggredi exercitum, totat noetam sequeri j parte diei hostes ceu adeo vino eorum letibus, v Qxς qui
44쪽
L I B E R s E e v N D v is in nullo se defendentes, mutuis etiam se caedebant vulneribus, sed propriis lassiti laboribus, ipsi qui victores extiterant, non percussi, sed percutientes morerentur. Eo modo Leonida cum suis occubuit Xerxes his inimis nauale rursus prstium paratista Atheniensium ae Graecorum non minus ama quam virtute territus, residio Mard M o tu, in scapham apud Abydum eonscendens, uno tantum comitatus clientem si Mardonius commista in Boeotia eum Graecis praelio, deletis copiis, re sem opibus resertis ostiis optis, eum paucis velut nudus de naufragio iugere compellitur. Et mirum dicitii,Persarum exercitus, qui eadem die sub Monimicale dice in Asia dimicabat, tantum sociorum discrimen ipsa die meridianis horis, tanto i Irum iteruallo audire potitit,audito desperatione correptus, di in fugam versus
sic sub hoe, duobus praecedentibus regibus de illis tantum regni Hsteribu
decies nouiescentenamilia tribus bellis rapta inuenies:Graecia, hanc vidiqua ' cii morte suorum, ac discrimine maximo est adepta. Xerxes tot bellis infelicitet gestis. suisv contemptui habitus, ab Artabano praesedio suo occiditur. Artabano item re Re perfundio Luccescit rances,& rursum post illtic consequenter Darius eognomento Nothus. ei inimici victoria
Λ Nno post Vibem conditam cclx. suspensis paruo interuallo bellis, pestilentia
a Lm ima non tam minores, quam consulares ac militares viri consumpti sint in Urbe . Qiram pestiletiam prodisium,ita ut coelum ardere videretur, praecessisse fertur.Consumpti timcidere duo consulares viri,Ebutius &Seruilius,quae lues sit potiore quarto anno Vrbem similli modo depopulata est Hoc malum sequenti anno se. qui tur aliud.Serui namque contra dominos suos, ciues exules,duce Herbonio vis ro Sabino effrenati, inuadunt, incenduntcn Capitolium. inros tum vir sortissimus coercere vult Valerius consul, morte sua miserabiliter de seruis suis triumphauic Amno sequenti cum Equis &Volscis male pugnatum es m Minutius consta cum eis Pugnans vincitur,obsidion cum exercitu sigore ac fame laborat cingitur.Quin cius πηο Cincinnatus ab aratro assumptus ad taces, presse hoste obsidionem solui iugum p boum equis imponens, aetis ante se vidus, risi eo ut erat habitu, victor V hem ingressis es issam tunc inter illius, quae totius o bisobtentura foret principatum, Vrbis monstrabantur principia, quὀd instina mundi Hegit deus,ut eom dat sortia.
ANno ab Urbe condita cc xxv.tam In Sicilia, quam in Graecta pausa suere lorum discrimina: in Sicilia quidem inter Catinenses 5c Syracusinos in Graecis
vero inter Lacedaemonios α Thebanos, Spartanos,Athenienses, Xerxe, Dario Notho,& Artaxerxe, de quo pbstmodum dicetur, regibus, propter Atheniensia odium incitantibus contra eos alias quas nominaui urbes. Intantum vero hoc eo pit serpere malum,ut nobilissima illa ac osissima ciuitas Atheniensium, quae non minus ex suorum sapientia,quam virtute floruerat inditias pene ita,ut etiam sedes mitare cogitarent, destriticta fuerit. quod Romanae eloquentiae maximus auctόt Tul-titus in libro de Oisciis hoc modo testatum Athenienses cum Postium impetum miti , , lo modo possent sustinere, statuerent in urbe reli sta, ediumhus & liberis Troezene is
depositis, naues conscenderent, libertat in Graeciae clas te defenderent, Cyrsilum is quendam suadentem ut in urbe manerent, Xerxe reciperent, lapidibus obruo istranti rorum inmitem rursum in extremo disci ine positorum, idem commendas, is
Themistocles, inquit,post vi floriam eius belli quod cum Persissest, dixit in conci, is sese habere consiliumresp. salutare, sed id sciri non opus esse: post l, ut ali quem is
45쪽
οττου Is FRIs N G. c HRON. Populus daret, qui cum communicare datus est Aristides huicIlle classem Lacedis Goniorum,quae subducta essetad Gytheum, clam incendi possis,quo iacto frangi Laicedaemoniora vires necesse essec iod Aristides Gaudiuit sequi concionem ma tapectatione venit, diritan perutile esse consilium . quod Themistocles afferret, Leontini me honestum. Itaque Athenienses quod honestunt non ei idne utile quidem. putauerunt,totamdi eam rem quam ne audierant quidem auctore Aristide repudiruerunt. Malis ergo uris sapientissimi Omma edocti Athenienses, tandem didicere, i cui res parmae concordia crescunt, sicmaximas discordia dilabi. Ex quo apparet si fientissimo, quom interdum plus retum experientiis,quam doctorum proiicere imhuinis.Quain historiam profi e ab at is dictamnos brecitatiscauia si cinximus. Soeraias praeeitiuus philosophorum his malis motus, veneno senecasse perhiberiar, qu tamen nulla monimenta librorum dimisisse inueniritu. Vnde eius tale dictum adhue vulgo tradituri Malo in cordibus hominum, quam inpellibus mortuorum animal selibere. Insionia haec tempora tam expugnatioris Athenarumquam morte Dathre εις Persarum quam exilio Dion η Siculi tyranni fiam e Sicilii enim primo Cyclopm post tyrannorum usque in prssentem diem fisssienutrix di nquorum priorctor Dibus hominum, posteriore*cruciatibus semperpseb ntur. De hoc Dionysior fert Tullius, quod ob nimiam crudelitate in suos,nesii fiduba nullo bpni quippiam fidens, cultros metuens tonsertos,candenti castone libi ad edat capillum. O litre Iissi Darii pro resio contraiderint, er Artax cessu quo historia sesterfictumati' er pepiamtu Mimiensium.
contensi Gu, multis vitin p profliou ,Artaxerices gravitervulneratrus, equivcloci a s liberatur Cyrus vero ab exercitu si tris intericilius, finem celet im qitillam Artaxae es victoriam adeptus, regnum esuricidio nimavit. Hic est Ana. AEnces,qui di Assumis,sub quo Hiner εἰ Mardo nati narratur historia,quando om rus populus Isibi et mortis periculo liberatus, ob elisa prima captiuitate sua, iuxta Hieronymi supputationem inpetech elis prophetiam ccxc. annis, Pristinae donat in libellati. E tempestate terr em ii concuria Sicilia, Aetna exaestuante, rivastatae sent. Tunc etiam Atlantis ciuitas ab arida Gluta, minsulam redacia elli
filii ensuis reliquiae pestilentia niserabiliter consumptae suἡt. Vide tempora om
Nno ab Vrbe condita ccclxiiij. Senoneν Galli,duce Brennone, exercitum m uent contra Romam: contemptis legatis quos pro a piscenda pace imi seiat. Clusini oppidi, quae nunc scia dicitia obsidi ieresicia,ad minorum rer
clade suorum aufugerit, testis est Allia fluvius Nec hic miseriae finis suit. Vibem enim innesii Galli, tam ipsam incesidio flagrare, quam senes eius in domibus sedentes es
in modum simul aeresuin rigentes, ruina domus sepelire non timueriit. Iuvenes e qui male latum remanserant,in Capitolium fugientes persequuntii Tnec ante ab esu, ut mugnatione cessiare voluerunt, donec accepta mille talentorum auri pactione, te delent Sibus mari attriti sedes mutare cogitauerunt Romani.
HIs diebus Artaxerxes rex miserum discedere ab armis &quiescere totam Graeocia iuber,d ens violator. mos armis petendum inod eo facilius facere posuit,quo omnes tot belloriimvariis euelibus defatigau,ec taedio affecti, quietis
46쪽
rentedio respirare piebant.Lacedaemoni j enim utpote homines, di Graeci inquie tissimi ac cupidissurit,di de hoc quod Athenieses ante bello presseram, in superbiam
Hau totum bello perturbare tentabat Orientem. Qioru Artaxerxes rex insolentiali xinenare volens,Conorii Atheniensi, qui apud euexulabat comittens exercitum,ip.
svri contra Lacedsmonios, cu Persaru copiis misi. Porro Lacedaemonii ab Herni o ne Aegypti rege petito diaccepto auxili ocioru*undecuni P cotractis copii*, ad tari parat, Agesilaumo pede claudu, sed manu sortem,duce sibi creant.Igitur Conon α'esilaus probatae sorti tudinis viri, congressi acerrime cum utriusq; exercitus san guine, diutissime pugnarunt, inui sti ab alterutro ambo fatigati discesserunt. Co nonrursim Persuum instructas copiis, cedcmoniorii agros vir sin populabyrundine multis morer,variis ac plurimis ancipiti victoria utrobi' gesti hellis,lbelloruci distriminibus ad hoc tandem florentissima illa, gloriae auidissima deducta est Lacossiemonioru ciuita ut tota deleta iuuentute,vix in ea c. inuenirentur sencS.Conon A .ioenas reuersias cum maximo gaudio suorum, ipse pro desolatione urbis tristis suscipitur. Itam Lacedaemoniorum praedis a Lacedaemoniis urbem exinani tam repleuit, Squae ante a Persis fuerat concremata a Persis rursum ipso rogante, est reformata.Non
multo pὀst elapso tempore Romani, qui a Volscis,Phaliscis, Equis, Sutrionibus perdix. annos multismalis attriti fuerint,tandem ciuitatibus eorum captis, sisti Camillo duce finem imposuere certamini.Praenestinos qui us p ad portas Vrbis saepe venerat, Tito Quintio duceiuxta flumen Alliam pugna vicerunt. Circa idem tempus p esstilentia rursus Roma consumitiar, quam sequenti armo ingens prodigium sequitur. Impendens quippe specus terra dehisctain medio sole apparuit,viuiu hominis diis comsultis praecipitium expectaui Satiri mimonstroso specui MCurtius miles, qui dum armatus illὀse praecipitasset,inortes horrenda voraginem clausit. Romae tunc sceis mei ludi ad placandos deos suadentibus pontificibus, sunt instituti. Ea tempestate Galli rursum Romam desere mentes,cum ingenti exercitu ad quartum ab Vrbela pidem consederunt. Quibus Titus Quintius cum Romanorum exercitu occurrens, victos, fugatos barbaros in Patriam redire compulit. ini rursum instauratis copijs reuertentes, a Romanis denuo vilicuntur.
no ab Vi Dcondita ccccij legati Cartilaginiensium, quae urbs totius Ahicae
caputtongelati imperauit, Roma venuint,scedusin inter se ciuitates hae ducit firmauerunt. Tunc etiam nox debito longius protracia fuit,ec saxea grando ve
iis terram Romae percussit lapidissius. iisdem diebus Artaxerxe qui &Ochus Sido ne, Aegypto, Syria regno sub scti plurimos ex Iudaeis in Hircania iuxta mare Ca situm habitarecoegi qui tari mi tum populum creuisse dicuntur, ac inde diebus litaristi erupturi creduntur.
. mpi x en puto, ut ad Graecorum tempora veniamus.Ea ergo tempestate Phu' l 'lippus Amyntae us, Alexandri magni pater, Macedonum regnum per XXV
annos tenuit Hic apud Epaminundam aiebanorum regem strenuissimum, aesummae philosephi evi um nutritus, intantum sorti nidinis ac sapientiae virtute pro secit,ut inaecorum qiuitates, quae dominandi libidine singulae imperare cogitauerat omnes suo adunatet yc vibiiceret imperio. Inferioribus enim contra superiores suadens certamin 'in us adinvicem callide incitatis, omnium ad ultimum enitatur
itinceps de domuius. Ita noxenti um, ac libertate propria vim, Graeciae corpui
47쪽
as o τ T ON r, FRIsr Na. cHRON. libertate biiuauit lyzantiumcpvinem resistentem ini obsidione cinxiti Hae viri a Pausima Spamnoriim rege condita,a Constantino postmodum gloria opibus' aieta re a nomine suo Constantinopolis dicta totius modo orientis caput dinoscitur. ausus in obsidione cophs, Pyraticam aggreditur,centu hc nauiu spolia rapuit, militibus sitis dedit.O dione dimissi ad Scythas in Alexandro filio suo proam di ea a properauit intibus astu magis quam virtute seperatis,plurimos ex eis captimuit, auro argentola non repertis, pecorum tantum praeda innumerabilem diripuit.
Post his At insidus bellum indistic ii pinsatis per legatos uniuersis Grae- ciauitatibus Lacedaemonios etiam ac Thebanos orant,ut communibus viribus, comonem omnium hostem propellerent. Sed sisistra contra impetum fluminis conantur.
Nam ab ipso non soldm vieti, sed reseruituti cum alijs Greciae ciuitatibus mancipati, sub corona, venditi, captis aliis, profligatis aliis, secte me etiam Alexandru nium is suum bene lentiam Macedonum lartitione se statem, in epistola redarguit dicen is Quod te mesum rationis in istam spem induxit, ut eos tibi fideles putares fore, quosis pectinia corrupisses An tu id agis ut Macedones non te regem seu sed ministrumis oc praebitorem putentris quamuis rebus gestis regloria superari a filio videretur, i is cilitate tamen, de humanitate filio seperior fuisse perhibetur a Tullio:vnde ectitillas is esto temper magnus,alter saepe turpissimus,ut rei u prscipere videantur qui mone o ut quanto superiores simus, tanto nos Bbmistius geramus. Fertur de ipso, quod si serum deorum maximus persecutor fuerit,aras' eoru ac templa destruxerit. Dummi sus sepe requireretur quis sapienti ae vim forti finis potissimilm esset eligendus dixisse fert Is qui pacatis sedatis omnibus erga se bellorum seditionum p motibus. e 'praecipus auctoritatis oc nominis esset, subitὁ vitam seno finiret. Queiod ipsi contigisse nec tasses deos, quos persecutus fuerat, impedire potuisse aiunt. Dum enim Neontio uxoris suae Olympiadis fratri filiam sitam copularet, nuptias ma fice celebraret,inter duos Alexandros, generim scilicet oc filium,i ει uitanobilimc
ANno ab Urbe condita ecccxxvi mortuo Philippo in regnum successis Alexander. Hic est magnus Alexaderia quo coepit,& in quo des hi inscorum monar chia. De quo traditur, quὀd non Philippi,sed cuiusdam magi Aegyptiorum rogis Nectanabi filius fuerit. Alexander suscepto regno,virtutem animi intra se non se rens, terminis a patre,quamuis viro bellico ac sortissimo relictis non contentus, in periuna dilatare cogitat.Itacp compositis ae ordinatis rebus in Graecia,assumptis seca Paucis, id est. cxxij. milibus pedita, j. milibus equitum ec quingentis,nauibus ellam eam parua manu virum audacius fierit quod tota Orientem est aggressus, an mirabia inis quod vincere potui incertum habeo. tia igitur regem Petasi Arsanislisi, quiquartusdecimus a Cyro toreus Orientis monarchia tenebat,hae potissimu causa avgredi voluit quὀd a patresio Philippo tributum requisierati Cui cimi Darius, illa Prius legatione superba,in qua se rege regum, ac cosanguinesi deorum Alexandrum
vero famulum suum vocat.cum exercitu sexcentorum milium occinrisset, Alexandri non minus arte,quam virtute sit peratur. Darius rursum instaurato exercitu bellil p
incla sua pugna non solum vincitur ita ocmater eius,ec soror, eadem uxor est pam nilis filiis capiutur. Ob quam rem fractus animo Darius, Alexandro pro redimendis
captiuis meaiam partem regni tradere voluit,sed nequaqua valuit obtinere. Alexam der Persarum potitus victoria,Parmenionem ad inuadedam classini eorum cum copiis mitti Ipse vero cum exercitu in Syriam tedit, ibis reget vltro sibi occurrctes, aestat se ditioni subist cientes,quosdam in gratiam recepit, quosdam tirutauit, alios vero perdidit.Tyrum etia nobilissimam ac locuplete ducia Carthaginiensium inirestiuentem cepit urbem.Inde Ciliciam, Rhoom ac Aegyptum peragram,omnes indu
48쪽
tione accepi Tune etiam Alexandriam in Aegypto condidi Inde Hienitaem v niens a Iudans cum magno suscipitur honore, templum ingressus,hostias deo verbobtulit ac si immum sacerdotem summa veneratione iuxta Iosephum coluit: mirati tibus' cunctis sit immi dei, qui sibi orbem subiugaret, cum esse Lacerdotem, cuius re uelatione ipsum cognosceret, asseruit. Datius rursum spe pacis amissa, pugnam inire molitur. Anceps time diu victoria stetit,Dario saepe iam vieto,ni vincat, mori parato. Rexandro vero ex priori victoria amplius ad pugnam animato: tandem cedere dum coguntur Persi Datius mori optans, a suis bello eximitur. Sicu Persiaru impe in hoc: ultimo bello vires cecidisse solitur, ut post hoc nobile illud ac potentissimu regnum patienter imum seruitutis portaret. His tribus bellis quindecies centena milia per Drum cecidit leseruntiar.Ethisunt reges Persarin s Cambyses, Magi, DariusAcr. xes, Artabanus, Artaxerxes, qui &Logimanus,Xerxes,Gogdianus, Darius Noth M, Artaxerxes qui ct Mnemon, vel Assuerus Datij dc Paris audis filius, Artaxerxes, qiure Ochus, Aries filius eius, Darius Arsam filius: qui omnes ccxx. vel amplius annis Oti enti imperauerunti Exhinc imperium supputatur Graecorsi,seu Macedonu. Alexander xxxiii diebus praedam percensuit PMpolinam urbem caput Persei regni vidiorinvadit. Dati um bello egressum, praesidio* fugae considentem,ob gratiam Noxadii, siaudulenter sui vim n, multist consolitum vulneribus, 5 extremum spirita trahoitem, in via relinquunt. Querem Alexander inuentii, insepulchrum patrum suorum inserti misti icordia motus laesit Fertur etiam hoc memorabile de ipse. Dii enim scire vellet, qui domini sui traditores extiterint, seb sacramento pollicitus est,quos quicunq; se interfectorem Darii profiteretur, ipse eum excelsiam iaceret, ac notabilθ- Apparuerunt ergo, ac prodiderunt se viri scelerati, quos ille statim in patibulo excelso affigi praeceniti sic' iuxta quod pollicitus erat, cesses secerat eos in cruce, ac omini aeuo de perfidia sua notabiles. Inter haec Alexander, Alexadri magni auunculus, tapirotarum re dum Alexandru aemulari cupi a Brutis,Lucanis interficitur. Igitur Alexader magnus post mortem Darii,Hircanos & Mandros imperio adiecit, Anna zonum reginam Alestiam procaciter venientem ad se cum muneribus ob suscipi dam prolem excepit. Longum est enumerare gentes ac regna totu enim Orientem a Scythia usi ad finem terrae, suae siubiugauit potestati. Probat hoc India citerior, quae quamuis in Oceano, ultimo' Oriete possit orbem claudat, hominibvsm imperitia. solis bestiis ac serpentibus videatur habitabilis: Alexandro tamen faeta est subdita ret,enetrabilis. Ibi saxum mirae altitudinis 5c asperitatis, ubi multi populi confluxerant, Herculi inexpugnabile, ut ipsium etiam virtute supergredi videretur, cepit&expugnauit ibi Porum regem Indorum opulentisiimum,ac mirae magnitudinis 5c fortitudinis virum, singulari congressu vicit, di in signum victoriae regno restituit, ipsum ad ridendum terrae ultima loca,ducem habuit. De cuius domo aurea,vinea quom amgentea oc aurea, racemisin ex gemmis preciosis,qui scire vult, legat epistolam Alexandri ad Aristotelem philosophum praeceptorem suum:in qua pericula eius quae passus est de simulacriset Solis N Lunae, quae ei mortem praedixerant, multa quae tam mirutabilia sensivi etiam incredibilia videantur diligens inquisitor rerum inueniet. Alexa dototius orientis potitus victoria, dum Romam quocν cum Uniuerso Occidente sibi subiugare parat,ab India reuertitur in Babylonem ubi exterarum gentium ex toto pene orbe ac vitimo Occidente,id est,ab Hispanis Gallis,Germania, Africa ac serme omni Italia legati sibi occurrunt, ut inde venisse cerneres legationem, quo vix tam par.
uo tempore crederes Giam rumorem peruenisse Et mirum dicitis,tantus timor totum inuaserat orbem, ut cum per Xq.tantum imperasset annos, in summo Oriente constio tuto, ultimi Occidentis populi timore conterriti,legatoS mitterent, pacem require
rent. Alexander ergo in Babylone positus,disitempore ac loco sibi a simulacris Solis&Lunae in India praestris, ministri insidiis veneno interiit. O mortalium conditio, o mentes misera oc caecas. Nonne iste est Alexander, qui Persarum nobile ac superba imperium destruxi S ad Macedones transtulit r Nunquid non ipse est, quem totus orbis tremens,etiam non visum expediarenon ausus, ultro se seruituti dedit di tame
49쪽
orrosis TRlsi risi. cHRON. talis tantus p unius potus poculo unius ministri insidus extinguitiar nsus mone to eus mundus concutit .Regni Macedonum monarchia,quae ab ipse coepit, ipso mortuo cum ipso finitur. Nos vero hoc ipsum non attendimus, qui mundum diligimus, qui ipsi tanquam aeternae rei ac permanenti inhaerere volumus Cadimus cum cademee, labimur cum labente voluimur cum rotante,postiemὁ petimus cum peremtαCiuitas autem Oiristi landata supra firmam petram alis ac tempestatibus mundi non concutitiar, immobilis ait inconcussa manens,aeternaliter regnare, aeternaliter co
situr Alexandro mortuo,qui per xij.annos orbem sibi ferro stabiugauerat, princia
pes eius coadunatum ab ipso imperin corpus singuli singulas sortiti prouincias, ve luti praedam nobilem a magno sibi leone praeparatam,membratim per xiiii. annos auidi discerpsere canali Orientis imperium diu post hoc in sua ditione tenuerunt. Hinc Ptolemaeus Aegyptum, Antipater Graeciam, Seleucus, a quo Seseucia Antio chiam pariter & Syriam dc Babyloniam, Cassander Lyciam oc Pamphiliani, An o rius maiorem Phrygiam, alij sinMlas occupauere prouincias, ac iuxta librum Ma chalbsorum,diademata sibi imponierunt. Dum* prouincias 5c regna diuideret, tam
tum adinvicem contraxerunt odium, ut ad ultimum omnes mutuis caderent vulne
ribus.Vt enim liberius debacchari possent,matrem Alexandri Olympiam una cum silio suo Hercule xiiij.annos habente,Cassander Ac Antigonus interemerimi. Fuerunt liquando post tempore sortissimi, quos supra nominaui, ciues Christi Maches,aei, quorum alii pro testimento det,primi antiquae legis martyres, ab Antiocho rege mactyrio consummantur, unde dc seli ex antiquis patribus ab ecclesia inter martyres coisiuntur: alij vero Iudas oc iratres eius, viriliter pugnado, ac armis patriam defensando. Post imittinerabilem inimicorum stragem,ipsi quoip bello ceciderundRoma post Almnisinu ilium ori prior eo insimcaperi
SEd iam ad Romanum imperium stylum vertamus: nempe ut saepe iam diuo in
gnum Romanoi u regno Babyloniorum tanquam patri successit filius. Dum emgomprimsua velut in infamia maneret conditione, duo quae modo nominati mus regna, Persarum videlicet S Grscorum,quasi tutores re i Nagogi huius fuerat His ita cν cadentibus,oc velut morientibus,reisum Romanorum,quod iam adrob scam peruenerat aetatem, utpote magisterii iugo excusse liberum,per se coepit reoi re,doininiumq; suum iure haereditatis recognoscere. Reciprocatio,ici est,qualiter Roma sub Me cantro, crinini saetissas ειτο-ram' twn θη--κmeriista sub Paparis cos. bessim initiaria. t. c APUT π π VI II.
Amo ab Urbe condita ccccxxvi. eo scilicet quo Philippo siccessit Alexander,
inras adhuc vivente paedagogo, Roma admodum est dehonorata. Nam cumbamnites bello pressissent, plures ex eis, id est, xx. milia cecidissent, Samnites damno suorum correpti, euocatos in angustias locorum Romanos intantum oppresserunt,ut in potestate haberent,an occiderent an potius captos in serruitutem redige rent. Vscp ad id enim tempus occidi poterant,capi non poterant Romani. Turpiter ergo capti oc vestibus armisi nudati obsides quom dare coacti ignominiose domasent reuersi. Et,ut ait Orosius hodie Romani aut omnino non essent,aut Samnio do minante seruirent, si fidem foederis, quam sibi sesuaria subieetis volunt. ipsi subiem Samnitibus seruassent Sequenti anno Romani foedus rumpunt, rursum* cum Samnitibus Papyrio consule duce,bellum instaurant. Qiem tantae virtutis ac strenuitatis
Dii Ieserunt, ut eum etiam Alexandro magno,s venisse opponere cogitassent. .
50쪽
Amo ab Vrbe condita ccccI cum Alexandro mortuo, regno suo a sociis suis
in se se diuiso ac per hoc desolato,regnum Romanorum iam tanquam paeda MD demeto in propria auctoritate ac libertate stare coepissiet, inlinio Decio Noainio Maximo quater consulibus,quatuor sortissimae gentes. Hetrusci, Vm- . bri, Samnites Galli aduerius ipsium conspirauerunt. Romani vi pote qui ut supra dis xi) ad mbustam aetatem peruenerant, consilio arte* vst, hostem diuidere conantur. Itaque Hetruscos& Umbros, dum incendio agrorum suorum reuerti faciunt, ipsi cum Samnitibus 5c Gallis pugnam ineunt, grauissime* utrobiuis pugnates, Decius cum vij. milibus legionis suae occubuit. Fabius vero occisis I milibus aduersariae par. ii 'victor extitit. Revertetibus ainem de vi stoi Romanis, pestilentia magna urbem
inuassisι inluc'um versum est gaudium.
Amo sequenti denuo a Samnitibus vincuntur Romani,sed Papyrsus consul c&tra eos millius,ui 'or extitiLProximo dehinc amo Fabius Gurges cum eis p gnans vincitur in Vibemi fugaturi rem cum Senatus ob hanc ignominiam submouere a Consulatu decemeret, pater eius Fabius Maximus vltro se obtulit, ac conserto cum hostitius praelio capto duce eoru Pontio,multis' caesis milibus, triumphans bellum Samniticum, quod per i armos cum multo utriusilue urbis sanguine protractum fuerat finiuit.Rurium tamen rediuiuum hellum excitarecogitantes, cum Lucanis Brutiis Hemiscis, Gallis, Samnites contra Romanos conueniunt: ubi cum
Vm usque partis inrage fortissime pugnatum est, Gallis more suo viriliter pugnando, crudeliter Romanos caedentibus. Inuolui multorum discrimina bellorum, rerum mutationes tam miseras texui,quam muli lices. Verum quia transcursis Babyloniorum, Medorum,Persarum Graecorum gestis, ad Romanorum tandem historiam vonimus,ea, quae ab ipsis vel Drtiter, vel aliter gesta sunt, quia a multis lame, dii, ecpsunt edita, nos breuitatis causa compendio stringamus. Hoc tantum lectorem notare volo, Romam pene nimquam fuisse sine bellis externis, vel sine elandes is malis, seu pestilent ijs interius. Vnde Orosius, atrocitatem pestilentiae, quae quadam vice a pud Romam eonflagrauit,significans quanta esset, Censius, inquit, indictus est, qui non quantum hominum deperisset,sed quantum supralaisset inquireret. Idem paulo . Post Ecce continuatim quae oc quanta numerauimus accidisse annis singulis Plurimi 'anni sunt, inter quos certe raro,aut pene nullo nihil non triste gestu. Et hoc cum idem Giptores,proposito sibi macis laudandi negocio cauerent, numerositatem miseria- rumne eosdem, quibus haec, c de quibus scribebantur,offenderent, auditoresin suos exemplis praeteritorum terrere potius, quam instruere viderentur. Porro autem nos iari ultimo temporum positi, mala Romanorum scire non possumus, nisi per eos qui . . laudauere Romanos. Ex quo intelligi datur, quanta illa fuerint,quae studio propter honorem repressa sent, cum tanta inueniuntur, quae tenuiter inter laudes eman re potuerunt.Nondum Samnitico bello ad plenum expleto, maximum iblud ecfamosissimum Pyrrhi sequitur bellum, qui ex genere magni
Achillis originem ducens, Epirotarum regnum tene batioccasio autem huius belli Tarem . tini fucie. .