Universae Campaniae Felicis antiquitates a Mariano De Laurentiis elucubrate

581쪽

Μartyris statua ex marinore t eadem est insculpta iuve. nidi vultu cum parva mitra, et naso obtrunco olim , sed postea restituto. Stili ingius Aela S. Ian. et Soc. M M. plura narrat quod ad hauc pertinet statuam , et nasum obtruncum. Eadem vero Capyuccinorum aedes a funda

mentis suit excitata a Neapolitanis anno Μ DLXXXIII. Extra Eeclesiae atrium hoc marmor legitur :

PP. AERE P. F. ANNO MDLXXXlII. In ipsa Ecelesia servatur lapis, quem supra S. Martyr fuit obtruncatus , ubi nonnullae sacri cruoris stillae adhuc adspectantur , quae XIII. Kal. Octob. rubescunt, et persequentes dies, aeque ac in sesto Translationis. Iam diximus eiusdem B. Martyris corpus suisse tumulatum apud Μarcianum : ibi enim fuit usque ad lv. vergens saeculum, nempe ad annum CCCLXXXI. Patrii scriptores diversas eunt in sententias circa primae Translationis S. Ianuarii tempus Marciano Neapolim. Capacius Hist. Neap. lib. II. c. ra id evenisse autumat statim ac Diocletiani , et Maximiani persecutio cessavit, sedente S. Silvestro Pontifice Μaximo, atque imperante Costan tino Magno , eamque Translationem factam esse sub S.

Severo Neapolitano Praesule. Μormilius, Antich. di Poeta. c. 8, Caracciolus, Napoli Sacra, c. 8, Summontius , Istor. di Napoli lib. II. c. I aliique Capacio etiam adstipulantur. Reipsa scriptores Neapolitani omnes in eandem

descendunt sententiam, eandemque Translationem aecidisse circa annum CCCLXXXI. credunt. Ea vero evenit ea thedram Neapolitanam moderante S. Ioanne I. ut mox dicemus e Sanetum Severum nondum saeerdotio su tum

esse eo tempore certum est.

582쪽

Sedente vero eodem Divo Ioanne I. IJ huiusce nominis Neapolitana in Eeclesia , facta est prima S. Ianuarii eorporis Translatio Μarciano Neapolim , et sepultum

est corpus in Ecclesia extramurana in Gemeterio, ubi idem Episcopus decenter suis deposuit manibus, uti narrat Ioannes Diaconus in vita eiusdem Epise. En eius verba : Hic scilicet Ioannes tamae sanctitatis Alenus fuit ut in eo Oratorio , Mi manu sua dicitiarcondidisse beatissimum Mart em Ianuarium a Marciano sublatiam , et i se Parte dexιera humatus quie-υit. Nos interim in Aetis Vaticanis a Cl. Μ ochio allatis legimus , hunc unum ex Neapolitanis Episeopis suisse , qui S. Μartyrem Neapolim transtulit. Quinam vero fuerit hic Episeopus , ex Actis haud eonstat; en verba: Postea Mem quieto iam te Ors Menerabilis Disco-Pus una cum plebe Dei sanctu cum hymnis , et Iaudibus tollentes iuxta Nevolim transitiamuri, et ρο- fuerunt in Basilica , ubi nunc requiescis. In Romano autem Breviario S. Severum fuisse legi. mus , qui S. Martyris lipsana Neapolim aisportavit: multas Neapoli construxit Basilicas, illumque Prae-cψue extra moenia D. Ianuario sacram , in qua corpus ipsius beatissimi Praesulis, et Martinnis ex Marciano traflatum Pruriis condidit manssus. Adhaee in sesto Translationis eiusdem Dominica prima mensis Μaii, haec alia legimus quae sequuntur verba: Postea Per pace Ecclesiae reddita S. Mυerus aedimata iam ρω-pe Neapolim S. Ianuarii Basilica , sacratissimtim Martyris cor tis cum magna Nevolaiani , curi, populique i Ilie- mns a S. Anna lib. I e. as . Visa di S. Gennaro, non. fuisse hunc S. Ioannein I. ait , qui S. Ianuarii eorpus traiistulit , sed S. Severum. Quamvis vero ipse validis argumentis hoe probat . tamen nihil asserit, cum Hannis Diaconi auctoritas sit satis clara.

583쪽

erant comitantibus , Nevolim religiosissime transtulit. Ex his usquo dictis patet, verum esse quod memoriaei, rodidit Ioannes Diaconus de S. Ioanne I. Episcopo, qui corpus S. Ianuarii Neapolim adsportavit, ibique tumulavit, quamvis Acta Vaticana, et Romani Breviarii lectio.

uaria narrant S. Severum fuisse , qui D. Ianuarium iu mutarit. Nos interim ad congilianda haee disceepantia loca asserere possumus , hunc eidem Martyri Ecclμsiam ilicasse, haud vero apud Coemeterium ipsum corpus condidisse. Certum vero est , S. Severum D. L nuario Eccle. siam sacrasse apud Coemeterium , eamque in ipso monte excavatam, cuius adhuc vestigia sui tersunt. Ibi eius ossa condita decenter suerunt , et appositus suit lapis , cuius frustum paucis abhinc annis legebatur in novae Ecclesiae area, nunc incuria fortasse deperditum. Hoc extractum fuit ex eiusdem Martyris sepulchro a PΡ- Ba. sitianis, qui heio quatuor abhinc saeculis Monasterium

habuerunt. In eo lapide spargendi flores si) supra sepulchrum oecurrit mentio. i Usus spargendi stores in sepulchris est antiquissimus tum apud Graecos, tum apud Romanos. Virgilius aeneid l. v. 68o. Manibus dare lilia plenis ,

Puryureos Nurgam fores , animamque nepotistiis saltem adcumulem donis. Suetonius in Aug. c. i8 eundem principem in aeg, pto mora nistem refert, Alexandri Magni sepulchrum detellisse , ctra venera hundus accedens flores sparsit: Per idem tem s conditorium . . t corpus Mogni Alexari i . Cum Prolatum e Peneinali subiscuset oculis L corona taurea H Ostia4, ac floribus admemis Menesm- Ius est. Et Capitolinus . iii Antonini Philosophi Vita sic etiam se tibit: Τ'antum aulaem honoris magistris civis detulit , et imagines eorum aureas in lararis haberet, ac suulchra eor um adis

584쪽

28 iEadem Ecclesia , et S. Ianuarii sepulchrum tempo-poris progressu adeo celebre evasit, ut apud 'Neapoli lanos per ipsum iurare si mos obtinuerit. Qii in imo

constat, Sacerdotes omnes iureiurando coaetos suisse coram Episcopo, ut quotannis Ecclesiam , et sepulchrum Martyris inviserent, ni aliquo cauonico impedimento praepedirentur : en formula ob iisdem adhibita r Limina Beati Ianuarii singulis annis Aersonaliter pisitabo, nisi praveditus fuero canonica Praveditatione.

ditis hostiis soribus semper honoraret. Hic usus ab ethnicis ad Christianos postea transivit , praecipue supra Martyrum tumulos. Hinc plura illorum monumenta in antiquis reperimus coemeleriis , ubi iisdem honorem hune tributum colligimus. S. Hieronymus epist. III. ad Heliodorum , et S. Augustinus de Civit. Dei lib. XXII. e. 5 huiusce usus mentionem faciunt , et S. Paulinus prae ceteris Natal. III. S. Felicis sic canit: Spargite fore solum, Praetexite limina sentis :PurAureum uer viret hiems , sit soneus annus, Ante diem sancto cadet nitim diei, Martyris ad tumiaum debet et terna Coronas. . t Huiusce iurisiurandi profecto origo supra S. Ianuarii se-tulchrum ab ethnicis etiam derivavit. Apud veteres iurare so praeroum tumulos in more suit positum. Illiae apud scriptores Graecos, et Romanos frequentissime eadem occurrit consuetudo rhine Viagilius de Augusto canit:

P1vesenti maturos largimur honores , Iurandasque tuum Per nomen ponimus at M. Drusillam hoc honore cultam narrat Dio lib. LIX idemque me. moriae prodidit, Claudium Imperatorem mulieres iurare iussiss- Liviae nomine t Tertii uianus Apolog. c. 28 ea iuraturanda sacraetissima appellat. Cliristianorum 'vero iuraturanda suisse omnino disserentia supra Martyrum sepulchra liquet, eaque nonnisi sanis eta , ac iusta de causa facta I secus vero ea quae ab ethnicis sebant gentibus.

T. II.

585쪽

sanctus i autem Agnellua Neapias Apiseopus circa Mulam VI h aliam condidit S. Mariyri Aes am inii h

irbe in , ramque Diaconias titulo , atque ita eius e ultum intra urbe ui invexit, cum antea t ntum aDd Calacumbas Nostiolitani Sanctum Iamiarium honore prosequeten intur. Hoc autem colligitur ex lounne . Diacono in Chron. cuias hare sunt verba lyra impe S. Aknellus ) scit Basilicam intus istisiantes a restia olim od nomen SIa . uarii Martyris , in cirius . honorem nominis Diaco nitim inssiluit, et fratriam Christi cel uias collocaυi . Hic autem 1aonnes D aconus suit ille ipse, qui eant letu, Eccles am Diaconiae nomine ab eodem S. Agnello erectam aditi Inistravit , eaque nostra tempestate Paroecialis Ecclesiae nomine S. Ianuarii vulgo au'Olmo sui utatur. - Pi aeter Basilicam aedificatam ab eodem Neapolitano Episcopo excitatum fuit Xeetiodochium s. Andreae 'titulo,

quod ann6'ΜCCCCXL coniunetum 'suit illi , quod erat

pro Fe Eccles ae Arelliopiscopalis turrim 'Campanaria in , atque hoe Xenodochium etiam fuit S. , At ha na sit nunc u patum. Uidesis Mogochium De Cultu SS. Epise. Neapol.

pag. 8ι et SPqq. Ala Eeclesia D. Hatri ai io dicata est illa Q quae ebi supra collem Antinianum , eetique vulgo appellatur S. Gennam at Homero. Plures patrii scriptoris 'hatic' Ecclesiam vetustissimum existimaul; sunt vero qui scribunt , eam hoe loco conditum fuisse, quod S. Martyr cum So. ciis Nola Puteolos suetit durius , ut quod per viam transierit , quae tun C recta Puteolos viatorem per collis ducebat. ob tanti mo mirmenti me mol4am temi tum hoc veteres excitarunt Christiani . posteaque recentio rhin , atque elegantiore in in formam redegerunt. Quidam vero sentiunt , hanc Ecclesiam heic erectam , , cum S. Ianuarii

Alia Ecclesia elitem Mari yri saerato , est illa quae extat 'Nola . Ea antem ab origine ni h l aliud fuit, quam

fornax . in quam SS. Martyres ut ex Aetis liquescit

586쪽

literata , bina in minarunt, quae ille Miori a voia hi horreodo. Vesuviano ignes anni MDCXXXI: sui te versa. Nola auri, Canonicoruari Collegium ne boa Pessum iret uxonum eo tum , meliore in in sorru im restituit. Iam q aluor circiter saeeuia i erct ni elapsa , Cum Martyris corpus. NAApolli ni honore, prosequeba uti , ipsum que rei visitum, πλι, isti Ecclesiai extram amina p tunc tem Poris Beneventanorum . princeps Sico, nescio; quam ob causam, cum Neapolitanis bellum i gemiti, atque hoc saevissimum: Lina Mi. expugnandam urbem adpropimitavit,

q9-. t az Giami moenibus cingebatur sortissimis; haud eandem pri aceps, occupare valuit, et desperatione matus ad Ecclesiam, extramuranam ad Cataeumbas perrexit , in qua Martyris corpus siue capite iacebat, atque II im eventum adsportavit. Hoei accidit anno DCCCLX XIlI: Lεo

Ostieasis lib. I. c. a uisio narrat: lsis, Sico ciam diu volim Obsedissed, et QRETisset , Iaadem; S lunia et .rii coimus, ωι fere a , Beneuenitim derutit, et cum S Gisi FGιo vi Desiderio in sero Discoρio Maorabiliter recoadidit. Herchem pertus lib. X. Hiat Langob. etiam prodit, Neapolitanam Ecclesiam regente S. Vrso ipsum

suppliciteri Siconem rogasset ut Neapolita nil parceret. M pninceps. Beneventum cuim S:. Martyois limaclisi eςε prosectus, ,-Legi sis. Niuratorium Thesaur. 7 Scriptor. Ital.

tatus a sit Ioanne IV. huius nominis Nealisti a no Episscoso in Si bauiam Cathedralem , idest S. Restiuitae,

587쪽

In hac autem Stephania Cathedra I suIt erectum cubiculam, ut appellat Ioannes Diaconus , idque illorum

commodo , qui oratum adveniebant. Locus iste ex eo tem pore suit nuncupatus S. Ianuarii Ecclesia ob sangninis , et capitis reliquias , quae ibi servabantur. Ioannes Diaconus memoriae prodidit S. Athanasium Neapolitanum Episcopum hoc Oratorium , vel Cubiculum restituisse, et plura adiunxisse : Ecclesiam S. Ianuarii in ipso Cubiculo positum renoυarit , nobiliumque doctorum -gies in ea de Oxu, faciens tibi marmoreum altare cum regiosis ci argenteis. Supra quod υelamen COO-ρeGιit , in quo martinnium S. Ianuarii , eiusque Sociorum actvictili sa) vere digessit. Eodem enim νε- re in Ecclesia Suhania tredecim pannos fecit. Hoc vero Cubiculum , vel aedicula S. Ianuarii suit in eadem Ecclesia S. Restitutae, quae nuncupata fuit quoque SS.

Salvatoris. In eadem suit turris , sup- quam adscendendum erat per scalam cochlearem, ubi aderat S. Ia- nuarii Ecclesia, in qua sacrae servabantur reliquiae,

eaque suit ad sinistram portam novae Ecclesiae CathedraliS. Edicula istbam temporis progressu ornata , et re stituta fuit a Maria Toletana Ferdinandi Neapolitani Regni vicem gerentis uxore anno MDLVII. ut scribit Ma-zochius, de Cathedr. semper unica pag. 48 , ut patet ex lapide , quem affert, narratque Sacerdotem quendam ex seata cecidisse, dum sacris cum Martyris reliquiis de Menderet , nec detrimento ullo captum. H. ne pia mu' lier ob tantum miraculum Ecelesiam hane restituit in S. larlyris honorem. Tutinius hoc etiam memoriae prodi-

1 Matochrus de Calli. Neap. pag. 4a hanc vocem Remotas appellat , quae S. Ianuarii lipsana claudebant. 'inaus ac ictile iuxta eundem Maa bium ibid. opus intelligitur Ph gium-Ionicum, in quo descripta erat historia Ev ngelica.

588쪽

chivo. . . .

Ante diximus , Siconem Beneventi principem sacrum corpus in suam transtulisse urbem ἔ hoc fuisse ibi eo nis stat usque ad annum ΜCXXIX. ut a Falconio Beneventano narratur. Circa hunc annum accidit bellum intee Emmanuelem Copstantinopolitanum Imperatorem, et Gulielmum nomine Malum Neapolitanorum Regem , qui Apulia fuerat spoliatus: Rex Salernum cum copiis proficiscens, Beneventum adpropinquavit, et iude Nuscum,

ubi plures illius urbis cives interseeti fuere a suis militibus , aliique in captivitatem ducti: iique S. Amatum rogarunt urbis Episcopum, S. Gulielmi Abbatis discipulum , ut Rex ipsos a captivitate redimeret. Idem S. Episcopus Regi praedixit, ipsum hostes debellaturum , indeque Benevento potiturum. Gulielmus interim capta urbe, plura SS. Μartyrum corpora iisdem dono dedit et praeeipue illud S. Ianu rii , quod Sico quondam Beneventum adduxerat. Ita igitur Martyris corpus ad Montis Virginis Ecclesiam fuit translatum: eaque tertia Reliquiarum S. Ianuarii translatio suit, quae per ea tempora sub eiusdem templi ara maxima repositae fuere.

Anno autem Μ CCCCLXXX Ioannes Cardinalis Aea-sqpius Ferdinandi I. filius eiusdem Monasterii Commenia datarius s restituto Montis Virginis templo, atque ara maxima j marmoream invenit tubulam, eamque abstulit:

hinc plures urnae repertae suere , in quarum una S. Ianuarii corpus cum lamina plumbea hisce characteribus

TANI . ET . MARTYRIS . Paulo post nempe anno MCCCCXCVΙl. sedente Alexandro VI. et cathedram Neapolitanam moderante Archipraesule Alexandro Caraseo, S. Martyris corpus Neapolim suit translatum in Ec. clesiam Cathedralem , ubi Oliverius Cardinalis Caraseus nobilissimam condidit aediculam in eadem Cathedrali Eeclesia nomine confessionis S. Ianuarii, ibique repositum corpus sine 'capite sub ara maxima, Huiusce Tract

589쪽

l3 , si d postea abrogatum.

II odierna Thesauri nona ine Ecclesia originem duxit ala horrea dissima poste anni MDCLVlέ II Neapolitani ob

rati. im a Deo D. . H. aecei,tam templum Maob lusimum a an la Deatis D. Ianuario: pro voto ex riti ii ut e ibique repositiim fuit a crum caput cum sanguines V ii a ilem nune ea magni licentissima, adsurgit Ecclesia , Olim erat X no

ducllium Athanasianum , tortasse ab hiae S. Eliiscopo Neapol tano erectum sub S. Andreae nomine, quodque Summae respondebad Plateae. ΙΙOc ipsum fuit eversum , cum noya isthaeo Ecclesia Thesauri suit aedisi ala. III. IIeic landem de Cruoris liquescen is S. Ianuarii periodo sermo est produeendus. Acta aut ii viis ima haud

xerbum unum de S. Martyris Cruqre asserunt Extat aut quum monuinem tum , idque Chronicum est MS. extra. tum a Fr. Maraldo Chariusiano , et a Caraeciolo alia tum I v I ei l. Nes pol. Mon. . C.. 2O In eo enim narratur , Neapo latium Archiepiscopum anno MCXL. Ohviam eunt in Ilogelio I. Neatralitano Regi, secum poclaΨse Caput cum Sanguine ; Hoc anno MCAL. Rogeriur 'ost coro. ratio rem suam. Acta Olim se Contulit , et cis es Obulami Vi Occurreriant contra Poriam CVua vani ; et Archiepiscuus urbis Neapolitanam Processionaliter eum re .ceρil tiua cum Sanctorum reliquMS , CVil , et Sanguina S. Ianuetrii, qMOS reMereremer adoraυδε, quae ρ ρstmodum ad Ecclesiam rediere.. Caraeeiolus vero loco et t. haud liquescemisi Sanguinis tempus statuere audet, ii iuc wribit Incentum, V i mr est, quo ρrimum tem 'pore ea liquescentia P contigerit, Mel fuerit Obseroata. Om etino aratem , si non Statim ab eius caede contigit,

590쪽

lire coepisse. III ne a t tempus certius stabiliendum esse sub Rigina Ioanna I. Andegavensi , quae regnavit ab an

no MCCCXLIU ad MCCCLXXXII. At Magoel, ius idem

Tutinii in Vita S. Ian. assert auctoritatem , ex qua Colligitur , quendam S. Peregrinium Malcholmi' ΙΙΙ. Scolorum Regis filium loca invisisse sacra , et hine Neapolim pervenisse ubi Cruori adsuit liquescenti. Hie S. Perogii-vius , prout prodit Tutinius , despolim advenit circa sae.

culum XI: cum iuxta eundem auctorem iam incoeperat liquescentis Cruoris periodus. Maaochius Tutinii asseri ait - et Oritatem collo tam ab opere M S..i Lupi de Speel iis . IIuiusce veto S. Peregri iiii nomen incertum est : hoc unum scimus, ipsum per varias terrarum orbis partes peregri- . nutum fuisse circa saeculum XI. alque hi ac eidem Pere- .grinii nomen inditum fuisse. . At interim laudandu haut est scriptor isto, qui S. Ianuarii liqua scentia Cruoris tempus tuissb autum itanterius hoc , de quo loquimur , quod multo posterius est utique crodendum : hinc concludendum huius S. Peregri titi histi riam esse omnino apo grypham , et esse sal sum Sanguinis tempus , uti habetur ex huius e Sa. cti

Cum igitur nulla alia nobis faveat scriporis antiquioris auctoritas, nulliam aliud restat certum monumentum , quam Eneas Silvius , qui storuit anno MCCCCL.

c. 5. prima in ebullitionem eveu .mei credit anno. MD LVII . idque P. Boiii ii rubat auctoritate in opere itiscripto de Sis tres Ecclos ae. In loc laudato cipere culi ista a Ioatinis is ipti,t. te Fregosi Ducis Gemi elisis ad diicitur au . oritus , qui Neapolim ad utinuit , ut S. M rtyris hinoriam elueti bravit. Is enitu spud P. Bolium uarrat, hoc i litescetitis Cruo, is miraculum evenisse circa pracdictum, aliiHMn MDXLVlΗ. Ab nos potius Hur l. ii fidi i ad-