Universae Campaniae Felicis antiquitates a Mariano De Laurentiis elucubrate

571쪽

iit. Nationes omnes quae tum usque Romanis paruerant,liaud amplius ipsos duces timuerunt. Antoninorum sae- eulum , alque nonnulli sapientes ac sortes simul Imperatores Imperium , atquc spieudorem aliquandiu sustinuerunt , donec I arbari Imperii ipsius vim fregerunt , atque

in Romanas irruperunt provincias. Talis erat rerum status usque ad Constantinum Magnum , cum ipse ad solium evectus totius Imperii princeps fuit. Temporis progressui ipse ' moriens filiis Imperium d visit: hinc postea esseeminati et imbecilles prine epes causa maioris fuerunt ruinae, ut Barbari magis in Bomanas irrupissent provincias. Quadi primum , Marcomanni , Vandali , aliaeqtie esseratissimae gentes provincias ultra Danubium occuparunt, quae primum Germanism , Galliam , atque ΙIispaniam subegerunt inc Gothi totam Italiam vastantur , atque populantur. Imperium primum occidentale suit penitus eversum. Quae . nam tunc Italiae praesertim facies erat I norunt Omnesqid illius aevi historiarum annales prae manibus iugiter .

liabent. Italia hunc miserum in statum fuit conversa. Ea enim quae per tot saecula infinitis naturae, et artis monumentis floruerat, quantum mutata ab antiquo fuit statu i Monumenta ubique usta , atque cremata suere. Tot gentes coptivae aliae in exilium . aliae inter serarum tu. Sira errarunt, ne in victorum inciderent manus. Tot aliae praeliis assiduis, et quotidianis cum urbibus vicisque concrematae fuerunt. Μores antiqui mutati: literarum studia omnino obliterata , et Barbarorum mores ubique gentium introducti fuerunt. Q ii tune aliarum rerum erat status 3 Per auctores constat adeo priscos mores fuisse immutatos , ut nihil aliud nisi ubique harbaries regnaret. Noe omne facillime videri potest per ipsos eiusdem aevi homines, quorum facta ad nos usque tradita suere. Post quintum et sextum Christianae Ecclesiae saeculum Romani Imperii status . nihil aliud snpererat,' quam tantum nomen: Occidentalo praesertim Imperium a septentri Onalibus gentibus , et esseratis Barbaris iam prope erat eo-Diuitirco by Cooste

572쪽

surum , dum ipsae gentes olim fortunatissimas regiones occupaverant, totque urbes everterant. orientale vero Imperium pene ad ipsum pervenerat gradum. Senatus , factiones , Imperatores vitiis omnibus capti , mores deperditi , sensim etiam ad sui ruinam omnia trahebant. Principes ipsi causa suerunt, ut omnia ad perniciem redigerentur. Hinc etiam nationes ex alia parte in orientales provincias irruperunt, easque statim abstulissent , nisi Imperatores nonnulli, ducesque sortissimi per ea tempora Barbaros e provinciis amovissent.

573쪽

Ianuarii memoria in Ecclesia Christiana adeo celebris evasit, ut iam ubique terrarum eiusdem Cultus fuerit dis- fusus. Id autem iuri merito; cum enim S. Martyris Sanguis multis abhinc saeculis sartus au tectus Neapoli εervetur , quique quotannis statutis diebus mirandum iu modum liquefieri cernatur, ex hoc clare eruitur, Deum O. Μ. per eiusdem Martyris merita Neapolim urbem

saepe a Vesuvianis flammis , et terraemotibus liberasse. Eius vero Cultus Neapoli est antiquissimus .' nemo adest ex vetustis , quin et nuperis auctoribus 'patriis , et exteris , qui de hoc invictissimo Christi Athleta emphatiee haud scripserit. Nos interim pauca de eodem dicemus, et primum da eiusdem Cultu. I. Nihil igitur Neapolitana in Ecclesia est antiquius, quam eiusdem Cultus. Haud quemvis sallit, S. Ianuarium statim post mortem fuisse cultum: quandoquidem maxima beneficia Deus ob eiusdem merita suis concivi. bus ci) est elargitus turmatim ad eius sepulchrum ad-

εὶ Patrii scriptores diversas iverunt in sententias circa S Marturis patriam et alii Beneventanum , alii Neapolitanum esse praedicarunt. Aeta Vaticana haec sequentia habent verba: Christiani autem dioersarum tactium custodiebant coryora S anctorum , ut ea noctu rutim tollerem , et in cisitatibus suis

574쪽

venientibus : hinc eius Cultus est introductus , et inde propagatus- Hinc a quinto Christianae Ecclesiae saeculo in D. Ianuarii honorem templa erecta suerunt. De hac re nos certiores facti sumus ab Vranio sacerdote . qui etiam quinto storuit saeculo, nempe anno CCCCXXXI.

quique in quadam epistola de S. Paulini Nolani Epi

scopi agens morte , narrat huic iam morti proximo , S. Ianuarium per visum apparuisse. Hinc scribit : E quibus Ianuarius Disco us simul, et Maroer Nevolitanae iactis iliustrat Ecclesiam. Petrus Neapolitanae Ecclesiae Notarius , qui VI. vixit saeculo vergente, nempe eirca annum DLXXXI. in quodam Codice M S. haec tradit : Per Confessionem , meritaque S. Ianuarii. Praeter haec adsunt Acta eiusdem Μartyris apud Falconium pag. -IJa in quibus legitur, Neapolitanos paulo post eiusdem mortem honore ipsum fuisse proesecutum : hinc legitur : Iuxta Neapolim transtulerunt, et Postierunt in Basilica , ubi nunc requiescit. Qui praestante Domino aesu Christo , meritorum suomm beneficia innumerabilia praestare non desinit usque in hodiernum

diem a

Aitamen S. Agrippini Neapolitani Praesulis vitae aus elienda ρortarent noctu uero unciquiaeque Plebs sollicias suos sibi patronos ruere festinarent. Nevolitani P. La

nuririum sibi patronum ιOEentes a Domino meruerunt . . . . Scin etiam Mero Sosium. Diaconum ciues eius Miseniates tuteriant. Pu

teolani quoquo Sancrum Pruciarum Diacomιm , et Sancrum Eu. ichetem, et Acutium Cloes sui tutone. Romannm Breviarium in Lecl. VI. idem otia in eontinet. Falconius in Vita S. Ianuar.

pag. i58 et i 4o S. lanuarii patriam luisse Neapolim credit , et Caraces olus idem scribit e. ao ad quod probandum vel iis lissi in affert monumenta. Petrus Subdiacoitus , qui I . vixit saeculo de S. Agrippini Neapolitani Praesulis agens miraculis, evidanter probat, D. Ianuarium fuisse procul dubio Neapolitanum. Adhaec quidam alii auctores ad unum omnes idem confirmant.

575쪽

a actor ni fallor, Ioannes Diaconus , S. Iamiarium ab antiquissimo tempore cultum fuisse memoriae prodidit. Fatendum hinc est, S. Martyrem ex eo tempore non SO-lum in Campania Felici, venum etiam longinquas apud regiones, et praesertim in Astica ita E clesia luisse cultum , ut legitur in vetusto quinti saeculi Talen clario a Cl. Mabillonio edito , ubi eiusdem sestum ita signatur e XIII. Kal. Octob. S. Ianuarii Mardiris. At silentio

praeterimus ne in longum progrediamur ) S. Hieronymi Martyrologium , pluresque alios pervetustos Liturgiarum libros Ecclesiarum Latinarum occidentali u m , ex qui . bus profecto eiusdem Cultus colligitur. Ad hoc etiam consirniandum alia ad S. Ianuarii Cul.

tum probandum adest auctoritas , eaque ex antiquis hauritur numismatibus tu eiusdem B. Martyris honorum cu-sis : idque evenisse extra dubitationis aleam Conflat, Cum

Vesuvius primis Ecclesiae temporibus horrende flagravit. Ha nc ob rein Neapolitani S. Ianuarii numini devoti , atque maiestati, Dei misericordiam per Martyris inter-CeSSionem impetrarunt, atque ita liberati fuere. Ea Ve- buviana Caussa gratio accidit anno DCLXXXV. sub Theo. crito Neapolitano Duce, eaque evenit s uti narrat Paulus Diu conus ) mense Martio eiusdem anni. De Numis. matibus videsis Cl. Muratorium Dissert. XVII. Post qua iri breviter de periodo Cultus S. I in uarii verba secimus, gratum lectori erit, si dies adiunt emus, qui eidem Erant sacri. Ecclesia Chri Atiana se tu er in SS. Martyrum honorem triumphi diem celebravit sub Dieι Natalis nomine. Appellata autem fuit usque a primiq Chri, tintiorum tem

lioribus Dies Natalis , vel Sanctoriam Natalitium illa dies , in qua ab hoc saeculo ad aliam vi am transibant

illi, qui aut sancte, vel religiose vixissent, aut Suo sanguine Christi fidem essent consessi ; et quia coelorum regno nascebantur , binc ille dies eorum iri ulis Dies μ- talis suit vocatus. De hac voce pliive aut i Dii EcClesiae- Patres tum Graeci , tum Latini mentiori uni saciutit. Eu

576쪽

nem instituens hane appetiat diem γενεθλιον - ραν , idest diem Passionis. S. Augustinus Serm. X. de Sanctis ita

hanc explicat vocem : Dignes Natalem istorum colimus, quos beatius aeternae pisae mundus edidit quam mun. do maternorum viscerum Parius Ufudit. Elisebius Gal. lieanus Homit. L. de S. Genesio sic etiam explicat: Na. tales vocamus dies, quando eos Mart rii υita, et

gloriae indes , dum ingerit morti, genuit, et aeternia tuti , et Pemetua gaudia breυi dolore Parturiis. At inserim quidnam vox Natalis P per eam nihil aliud signi.

1icatur, quam Sanctorum Martyrum mors, atque eo sen--su eandem intellexerunt Patres omnes Graeci , Latinique, necnon Omnes antiqid scriptores. Ad exprimendam au. em Sanctorum Consessorum mortem adhibita est vox lepositio et attamen Natalis Dies indiscriminatim usur. Pata est ad exprimendam Sanctorum Consessorum moristem , et eorum laudes. Re sane vera perplura adsunt exempla ad hoc probandum, et vetusta praesertim Κ -lcndaria passim scatent, ut prae ceteris Neapolitanum

Kalendarium a Viris Clarissimis Mazouhio, et Sabatinio

inlustratum.

Neapolitana vero Ecclesia diversa celebravit sesta in eiusdem S. Ianuarii honorem, praecipue sui Mart3iii diem , Translationis sestum a Marciano Neapolim , et sui Patrocinii memoriam XVII. Kal. Ianuarias ob Uesu vianam horrendam conflagrationem anni MDCXXXI. Nos tuterim incipiemus ab eiusdem Martyrii die, qui signatur XIII Kal. Oetobres. Da hoc sesto praeter Neapolitanae Ecclesiae morem , nos certiores iaciunt plura antiqua monumenta , praeter tabulas marmoreas saeculo XI. scalptas , vetustissimum Ecclesiae Carthaginiensis Ralendarium , quinto saeculo exaratum. Cl. tamen M et Ochius

Kal. Neap. pag. yog in hisce tabulis eiusdem festi diem hoc modo sculptum fuisse adnotat: Dies XX. M. N. SCIIanua rii ci). Ea dierum disserentia explidari diversi mode

3 Omnia S. Ianuarii, et sociorum Martyrum ElaYολπιζα

577쪽

potest , nempe ant Passionis, ant Sepulturae diem ni intelligamus. Laudatus Magoebius loeo et t. late hane dusquirit rem. Dies autem isthaee Natalis , aut Passionis ab anno ΜCCLXVI a mensa Septembri tradata fuit ad mensem Maium , ut legitur in antiquo Diplomate Summi Pontifieis Clementis Iv. in quo inter alia habetur , festum idem suisse translatum ad mensem Μaium , quo vindemiatoribus commodum daretur, qui autumnali tempore Sanctum Martyrem invisere haud poterant. At crediderim hoc sestum XIII. Kal. Octob. Passionis ipsiuPtranslatum ad Malum mensem parum perdurave, quandoquidem Neapolitana Ecclesia semper hoc festum mense Septembri coluit. Adveniente inde Maio Translationis sestum eelebrasse constat ob Sancti Martyris corpus translatum Μarciano Neapolim in Ecclesiam eidem dicatam

extramuranam, atque in vetusto Coemeterio aedificatam. Iam diximus Iestum hoc a maioribus fuisse celebratum mense Maio : at sciendum idem temporibus an.

tiquis mense Aprili, uti legitur in antiquo Neapolitanae Ecclesiae Kalendario hoc modo signatum t XIII. Aprilis Translatio Beati Ianuarii. In eo vero sesto colligebatur populus cum Clero, Abbatibus, et Episcopis suffraganeis, qui floribus eaput redimiti , sacro soIemni adesse tune debebant. Bitus hie inscriptus reperitur in Arehi- praesulis oesinii Bituali iam ab anno ΜCCCXXXVII. hisce verbis: Ad dictam Missam υentro tenentur Archipresbter caDiciani, Afra lae , et foris suminis

cum clericis suis, cum coronis roseis, et aliorum inoltein XIII. Kal. Oct. reserunt, praeter illud, quod D. Hieronymo tribuitur. Matochius nutu. γ9 mense Aprili hunc refert diem r Diem rimonis S. Ariuarii, et Sociorum non in mensem Semembrem , sed uenilem incidisse : moinde diei XIXΡ- sitim Semembris alio μεrtinere. Laudatus hinc avetor ex eo quod scriptum repetit Natalia in mense Aprili, et non Passis, hoe omne arguit. Diqiligo by k,Orale

578쪽

IOrtim, necnon et deferre arbores ornatas soribus , et aυibus disersis. En igitur ex allatis verbis sesti diei origo vulgo dimisiandata , de qua adhuc nomen restat: Hoc idem nuncupatum a Graecis fuit PQux κον, Rosalia, sive rosarum solemnitas; hinc Sacerdotes floribus caput redimitum habebant, et supplicatum procedebant. Morem hunc caput serendi redimitum in aupplicationibus non solum Neapoli, verum etiam aliis in locis viguisso liquet, cum SS. Mart3rum seniam aliquod Translationia peragebatur , uti constat ex Ambrosio Leono Hist. Nol. lib. III. c. II, Vghellio Ital. Sacr. tom. VI. aliisquo qui eadem narrant. Hinc Caracciolus De Eccl. Neap.

Monum. c. zo de hoc festo ita ,scribit r Erant autem clerici Omnes in sacro illo comitatu , corollis culta redimisi : unda vox ad posteros manarit, Preti In istandati. Non solum ad aestus propulsandos, sed

ut signo illi redditam iam Ecclesias acem s rime. rent. Attamen Haetochius de Eccl. Cath. Vnic. pag. 54 hoc festum autumat originem sumpsisse a S. Timothei Μartyris festo , quod olim Constantinopoli agebatur. Idem signatur in vetusto Neapolitano Kalendario hoc modo: XIII. Febr. Rhodismon S. Timothei. Citatus ante Ritualis liber orsinianus supplicationem, quae iam ex eo tempore fiebat in S. Ianuarii honorem ita praescribit : Do

minus Archiepisco us processionaliter cum

c vitulo suo toto , Discopis , Abbatibus , Gero uni Me O , cunctis de ρυudo ibidem congregatis υadit ad Ecclesiam , in qua caput beatissimi Ianuarii reconditum fuerat, dia Sabbati proxima Praecedentis . de mane , ut sueritis e rimitur, et cum ibi fueris uniυερ- situs cipitatis Neapolitanae, quae ca ut bea tissimi D, nuarii associare tenetur duo de praedictatiniserritate de Alatea ca uana , et Nidi, et inde duo de aliis plateis , et duo de μυulo Portare tenentursu ra cuui beatissimi Ianuarii paulum cum hastis more solito. Quod ca ut in die praedicta defer. re tenentur Praelati usque ad tertium vatium

579쪽

υiae s eundum beneplacitum Domini A ehimisco ἱ , et postera ubi fatigati essent, si vitulum Ecclessiae

Neapolitanae deferre tene ur. Q./od Ctim Gyalum fuerit ad dictam Ecclesiam, et in astarct C UerentesΠ νγositum , dominus Archiepiscopiις Madit in sesdomatiam , et incipit Heveras Disco is, et Abbatibus suffraganeis stantibus in stallis , seti locis con--

suetis.

Festum aliud , quod a Neapolitisis in S. Martyris

honorem Celebratur, est patrocinium quod incidit XVII. Kal. Ianuar. quod quo originem habet a Vesuviana con flagratione memoranda anni MDCXXXI. Hinc Neapolitani in tanti beneficii accepti memoriam ob urbem a flammis servatam , quotannis sestum diem in D. Ianuarii honorem instituendum curarunt. Ea igitur sunt festa in huiusco Martyris memoriam per anni cursum a Neapolitanis celebrata. II. D. Ianuarium, Sociosquo capite plexos supra Vulcani Forum , eorumque corpora i Didem tumulata ex

Actia fuisse constat. Id enim hauritur ex Actis, i) Bo-

si Sabatinius Kal. Neap. to m. IX. pag. 64 et seqq. Acia

S. Ianuarii e Bibliotheca Bononiensi collecta erroribus scatere . et inde ipsis haud fidem esse dandam credit. In Aclis vero Vaticanis sic legitur : Quem primo cum sermo de S. Ianuario instituitur quidem in loco. qui a mellatur Marciano , abscondonunt. Per verbum aisconderunt idem auctor doele ostendit , haud significari Ecclesiam, quae in Sancti Martyris honorem sui te recta in loco dicto Marciano, sed sepultum clam , et sestinanter sine aliquo monumento , ne ab ethnicis foret detectus: tantum signa ab iisdem Christianis ibidem apposita suisse sama est. ut temporis progressu , et pace Ecclesiae reddita , eadem det eis gerentur. Idem accidisse S. Saturnino Martyri , et Episcopo alluinario nhrratur, uti liquot ex eius Act.s ab hoc auctore all.-tis pag. a St. Sed Acta Bononiensia ut ante diximus memoriae produnt , Christianos post aliquod temporis Eidem Basilica in erexisse in ipso loco Marciano; Beati Matorris Ianuarii Basili.

580쪽

noniensibus a Cl. . Magochio num. 0 allatis : Comora autem Sanctorum , tibi postea dignam Beati Mart eris Ianuarii Basilicam condi runt, scilicet Neapolitani , quoniam a sequentibus verbis colligimus , illorum MartyrUm corpora a singulis coin paganis , aeque ac illud S. Ianuarii utitote civis Neapolitani, decenter sepultum haud longe a Uulcani Foro apud villam nomine Marcianum inter Ulibanum Montes Spina, et lacum Anianum. Villa isthaec Marciana extitit usque ad saeculum XVII. Engenius Νeap. Sacr. pag. 8, Chiocearellius De Episc. Neap. sol. 25 , Caracciolus De Sacr. Eccl. Neap. Monum.

C. ao, aliique 'innes affirmant, eum locum nullum alium suisse, quam eundem a nobis indicatum. Unus interim inter omnes Sabatinius Kal. Neap. to m. IV. mens. April. pag. 4r et seqq. doctis argumentis pro bare nititur , Iocum liunc non fuisse prope Sulphurariam, sed apud Nuceriam, ubi locus extat eodem no-

miue dictus, et ubi Christiani uti ipse scribit J S. Ia

nitarium tumularunt , cuique Ecclesiam, et Monaste, rium postea dicarunt. Is autem narrat, Christianos S. Ianuarii corpus clam per mare adsportasse, et Prope Nuceriam condidisse. Hoc omne probat S. Gregorii lib. II. epist. Ia auctoritate. At idem S. Pontifex nullum locum assignat eidem Ecclesiae , et Monasterio , sed tantum M Arcianum nominat. Locus autem hic Marcianus nomines a S. Gregotio indicatus, nullus alius esse potuit, quam ille ipse, quem omnes patrii scrii tures Semper credi

dirunt. ν

PIaud proelii a supradicto Marciano Neapolitani temporis progressu Ecclesiam cum Cappuccinorum Coenobio

eidem Sancto Martyri 'sacrarunt supra Vulcani Forum. In eadem Ecclesia servatur adhuc antiquissima Sancti

eam condiderunt. Quinam eius fuerit auctor, utrum S. Severit et, an alii, incertum est.