장음표시 사용
131쪽
mitti, em habuit omnia edixit, atque ex ignem praeter urbem in eam. pum deaeendit eo die eum sors praerogativae Aniens iuniorum exisset eaquae T. Otacilium M. Aemilin Regillum eonsules direret, tum Q. Fabius si eratio laeto tali oratione est usus VIII. si aut paeem in Italia aut hesitam eumque hostem haberemus, in quo negligentiae laxior locus semet, qui vestris similis, quae in eampum ad mandandos quibus velitis
honore adseriis, moram ullam offerret, is mihi parem meminisse videretur vestrae libertatis sod eum in hoo bollo in hoe hoste numquam ab ullo ae sine ingenti nostra elade erratum sit, eadem os ura, qua in aetem mali descenditis, inire suffragium ad reandos eonsules decet et iosibi si quemque dieere Hannibali imperatori parem eonsulem nomino, . hoe anno ad Capuam vibellio Taureae Campano summo equili provoeanti summus Romanus eques Asellus Claudius est oppositus adversus Gallum quondam provocantem in ponte Anienis T. Manlium fidentem et animo et Viribus misere maiores nostri ob eandem causam haud multis is annia post suisse non negaverim, eur M. Valerio non diffideretur adversus similiter provoeantem arma apienti Gallum ad certamen. quem admodum Pedites equitesque optamus ni validiores, si minus, ut pares h ali habeamus, ita ne hostium parem imperatorem quaera Is eum, qui est nummus in ivitate dux eum legerimus, tamen repente lectus in asannum creatus adversus velerem ae perpetuum imperatorem omparabitur, mullis neque temporis nee iuris inelusum angustiis, quo minus ita omnia gerat administretque ut tempora postulabunt belli nobis. autem in apparatu ipso ac tantum in hoantibus res annus e reumagitur. quoniam, quales viros rear vos consules deceat, satis est dacium, restat ut m pauen de eis, in quos praerogativae favor inelinavit, dicam. M. Aemilius Regillus amen est Quirinalis, quem neque mittere ab sacris neque reti. nere possumus, ut non deum aut belli deseramus euram. taei in foro. ris ineae filiam uxorem atque ex ea liberos habet: eeterum non ea vestra in me maioresque meos merita sunt, ut non potiorem privatis ne Meessitudinibus rem publicam habeam. quilibet nautarum vectorumquatranquillo mari gubernare potest ubi saeva orta tempestas e Diae turribalo mari rapitur vento navis, tum viro et gubernatore opus est non tranquillo navigamus sed iam aliquot procellis submersi paene sumus: itaque quis ad gubernacula sedeat, summa cur ProVidendum a praeea 35vendum Vobis est in minore te experti, T. Otacili, re sumus es haud sane, eur ad maiora tibi fidamus, documenti quicquam dedisti elassem hoe anno, cui tu praefuisti, trium rerum ausa paravimus, ut Asrieaa oram popularetur, ut tuta nobis Italiae litora essent, ante omnia ne supplemenitam eum stipendio commmisque ab Carthagine Hannibali trans. 40 portaretur ereale consul in T. Otacilium, non dico si omnia hae sed si aliquid eorum rei publieae praestitit sin autem te elassem obtinento
etiam velut placato mari quaelibet Hannibali fata atque; integra ab domo Venerunt, in ora Italiae infestior hoc anno quam Africae fuit, quid di ra
132쪽
potes, eur is potis multi .eem Hannibal hosti opponant' at omini esses, letatorem ineuduni exemplo maiorem nos Tum ense se
nee luis indignari possas, aliquem in ivllata Romana meliorem hello haberi nam te. magis numna interea quam tua, T. Otacin non1 imponi eruicibus tuis onus sub quo eoniadas ego magnopere moneo suadeoque eodem animo quo, si alantibus oris in aesam armatis repente deligendi duo imperatores assent, quorum ductu atque auspicio dimie relis, hodie quoque eonsales emetis, quibus saeramen o liberi vestri dieant, ad quorum edictum eonveniant, sub quorem tutela atque emis i. 10 litent laeus Trasumennus et Cannae tristia ad reeordationem empla sed ad praeeavendas similes ades dommento sum praeeo, Aniensem imniorum in suffragium νε-- L IX. Cum T. Otasilius semester eum comtinuare eonsulatum velle vociferaretur atque obstreperet lietores ad eum ae der eonsul iussit vi, quia in urbam non inierat pro inua in eam. 16 pum ex itinere proseetus, admonuit eam Meuritas sibi lasees praeseret. iterum praerogativa in igium init ereatique in ea oonsules Q. Fabius Maximus quartum M. Mareellas tertium eosdem eonsules elem centuriae sine varia loto ulla dixerant et praetor nnua reseelus Q. FuΙ. vlus madeas, novi alti reati, T. Otaei ius Crassus iterum, Q. Fabius is eonsulis filius qui tum aedilis euralis erat, P. Cornelius Lentulus. omitiis praetorum perseetis senatus eonsultum laetum ut Q. Fulvio extra oridinem urbana revineta esset, isque potissimum eonsulibus ad bellum proseetis urbi praeesset aquae magnae bis eo anno fuerunt, Tiberisque agros inundavit eum magna strage eetorum petorumque et hominum
a perniete. Quinto anno seeundi Puniel belli Q. Fabius Maximus quartum M.
Claudius Mareellas tertium eonsulatum ineuntes plus solito eonverterant in se elvitalis animos multis enim annis tale eonsulum par non uerat: reserebari senes le maximum Rullam eum P. Deeio ad bellum Galilao eum, si post ea Papirium Carviliumque adversus Samnites Bruttiosque et Lueanum eum Tarentino populum eonsule deelarat . absens adieellus onsul reatus, eum ad exemitum esset, praesenti Fabio atque Ipso omitta habente eonsulatus eontinuatus tempus ae ne salta helliae diserimen summae rerum saetebant ne quis aut in exemplum exquia1 reret an suspectum eupiditatis imperii eonsulem haberet quin laudabant potius magnitudinem animi, quod eum summo imperatore M opus rei publieae seiret seque eum haud dubie esse, minoris invidiam suam, siqua ex re oreretur, quam utilitatem rei puialeae serisset. X. suo die magistratum inierunt eonsules, senatus in Capitolio estae habitus, decretumque omnium primum ut onsules sortirentur ompararentve inter se, uter ensoribus meandis omitia haberet priusquam ad exercitum 'Miseeret . prorogatum deinde imperium omnihus qui ad exercitus erant, iussique in provinetis manere, Tib. Greeinus Moeriae ubi eum volonum exemitu erat, G. Terentius Varro in agro Pioeno,
133쪽
Pompotitus in anteo et praesti- prioris mini pro praetores metus obtineret Sardiniani, M. Valerius ad Brundisium orae maritimae intentus adversus omnes motus Philippi Maeedonum regis praeesset P. Cornello Leti ut praetori S ilia decreta provineia, T. Otacillo elassis eadem quam
adversus Carthaginienses priore anno habuisisti 1 Prodigia eo anno multa nuntiata sunt, quae quo mul credebant simpliem a religiosi homines, eo plura nuntiabantur Lanuvii in aede initas Sospitae Iunonis eorvos nidum feeisse, in Apulia palmam viridem arsisse, Nantuae Magirum etasum Mincio amni eruentum visum, et Calibus creta et Romae in soro bovario sanguine pluvisse, et in vico In-1osleio sontem sub terram tanta vi aquarum fluxisse ut serias doliaque, quae in eo loco erant, provoluta velut impetus torrentis tulerit laeta de eaelo atrium publieum in Capitolio, aedem in eampo Vnleant, naeem in Sabinis, publieamque viam murum ae portam Gabiis iam alia vulgata miracula erant hastam artis Praeneste sua sponte promotam, bo. 15vem in Stellia loeutum, insentem in utero matris in Marrueinis Ho trivmpheo lamasse, ex muliere Spolet virum laetum, Hadriae aram in ea lospeetesque hominum ircum eam eum eandida veste visas esset quin Roma quoque in ipsa urbe seeundum aput examen in foro visum adfle. matiles quidam legiones se armatas in Ianiculo videro eones aver in ei mritatem ad armar qui eum in lanteulo essent, negarunt ne nam ibi praeter adsuetos ollis eius ultores adparuisse hae prodigia hostiis maioribus procurata sunt ex haruspieum responso, et supplieatio omni.bus deis, quorum pulvinaria Romae essent, indicta est.
XL Perpetratis quae ad pacem deum tertinebant, de re publiea in
hesloque gerendo et quantum opiarum et ubi quaeque essent, eonsules ad senatum rettulerunt duodeviginti legionibus bellum geri plaevit huna consules sibi sumere, binis Galliam Sicillamque a Sardiniam obtineri, duabus Q. Fabium praetorem Apuliae, duabus volonum Tib. Geae. ehum errea Laeeriam praeesse, singulas C. Terentis proe sui ad Plee-as num et . Valerio ad lassem ire Brundisium relinqui, duas ct praesidio esse. hie ut numerus legionum expleretur, sex novae legiones erant scribendae eas primo noque tempore consules seΗbee iussi et lassam parare, ni cum eis navibus, quae pro Calabriae litoribus in statione e sent, entum quinquaginta longarum lassis navium eo anno expleretur. 35
dilectu habito et entum navibus novis deductis Q. Fabin comitia emsoribus reandis habuit ereati M. Atilius Regnius et P. rursus Philus. Cum nerebresceret rumor bellum in Stellia esse, T. Otacilius eo
eum lasse pro ire iussus est eum deesseni nautae, consules ex senatus eonsulto edixerunt ut, qui L. Aemilio c. Flaminio eminemus min. 4obus aeris quinquaginta ipso aut paler eius ensus tuisset usque ad emtum milia aut evi post ea re tanta esset laeta, nautam unum eum sexnensum stipendio daret qui supra entum milia usque ad trecenta, rea autas eum stipendio annuo qui supra ire dient usquo ad deciens aeris,
134쪽
quinum nautaν qui mora deciens septem: malore octo nautas eum annuo stipendio darent ex hoc edicto dati nautae armati instruetiquo ab dominis eum triginta dierum oetis cibariis naves ons odernn tum primum est actum ut lassis Romana sociis navalibus privata impensas Paralis compleretur.
XII. io maior solito apparatus praecipua eonterruit Campanos, ne ab obsidione Capuae bellum eius anni Romani ineiperent itaque legatos ad Hannibalensi orat im. miserunt ut Capuam exercitum admoveret: ad eam oppugnandam novus exercitus scribi Romae nec ullius urbis e. 10 seelioni magis infensos eorum animos esse id quia tam trepide nuntiabant, maturandum Hannibal ratus, ne praevenirent Romani, profectus Arpis ad Tifata in veteribus castris super Capuam consedit inde, Numidis vispaniεque ad praesidium simul castrorum simul Capuae reIictis, eum cetero exeruit ad lacum Averni per speciem sacrificandi, re ipsa
in ut temptaret uteolo ili Odque ibi praesidii erat, descendit Maximus, postquani Hannibalem Arpis prosectum et regredi in Campaniam adlatum est, eo die ne nocte intermisso itinere ad exercitum redit, et Tib. Graechum ab Luceria Beneventum copias admovere, Q. Fabium praetorem, is filius consulis erat auceriam Graccho succedere iambet in iciliam eodem tempore duo praetores profecti, P. Cornelius ad exersitum, T. Otacilius qui maritimae orae reique navali praeesset et ceteri in .suas quisque provincias prosecti et quibus prorogatum imperium erat, easdem quas priori anno regiones obtinuerunt XIII. Ad Hannibalem, cum ad laeum Averni esset, quinque nobi-25les iuvenes ab Tarento venerunt, partim ad Trasumennum lacum aditim ad Cannas capti dimissique domos eum eadem omitate, qua usus adversus omnes Romanorum socios Poenus fuerat ei memores beneficimrum eius perpulisse magnam partem se iuventutis Tarentinae reserunt, ut Hannibalis amicitiam ac societatem quam populi Romani mallent, Iem satosque. ab suis missos rogare Hannibalem ut exercitum propius Taren. tum admoveat si signa 'ius si castra conspecta a arento sint, haud ullam intereessuram moram qui urbe potiatur in potestate iuniorum plebem, in manu plebi. rem Tarentinam esse Hannibal collaudato eos oneratosque ingentibus promissis domum ad coepta maturanda redire iu-abbet se in tempore adlaturum esse hac cum spe dimissi Tarentini. ipsum ingens cupid incesserat Tarenti potiundi urbem esse videbat eum opulent m nobilemque tum maritimam et in Macedoniam opportune vinaam: regemque hilippum hunc portum, si transiret in Italiam, Brundiatum cum Romani haberent, petiturum. sacro inde perpetrato ad quod 40 venerat, et, dum ibi moratur, pervastato agro Cumano usque ad Miseni promontorium Puteolos repente agmen convertit ad opprimendum radisidium Romanum. sex milia hominum erant ei locus munimento quoque, non natura modo tutus triduum ibi moratus Poenus ab omni parte
templato praesidio, deinde, ut nihil proeedebat, ad populandum agrum
135쪽
Neapolitanum maris ea quam potiundae urbis spe pro alti dumita eius in propinquum agrum mota Nolana est plebs iam diu avera ab Romanis et infesta senatui auo itaque legati ad areessendum Hannibalem cum haud dubio promisso tradendae urbis venerunt praevenit inceptum eorum Marcellus consul a primoribus accitus die uno Suessulam a Ca. 51ihus, eum Vulturnus amnis traicientem moratus esset, contenderat. inde proxima nocte sex milia peditum, qui praesidio senatui essent, Nolam introinisit et uti a eonsule o ita impigre laeta sunt ad praeoccupamdam Nolam, ita Hannibal tempus terebat, bis iam ante nequiquam temptata re segnior ad credendum Nolanis laetus is
XIV. Isdem diebus et Q. Fabius consul ad Casilinum templandum, quod
praesidio ante tenebatur, venit, et ad Beneventum velut ex composito parte altera Hanno ex Bruttiis cum magna peditum equitumque manu, altera Tib. Gracchus ab Luceria accessit qui primo oppidum intravit, deinde, ut Bannonem tria milia sermo ab urbe ad Calorem nuvium ea. 15stra posuisse et irae agrum populari audivit, et ipse egressus moenibus insile serme passus ab hoste castra locat ibi eontionem militum ha buite legiones magna ex parte volonum habebat, qui iam alterum annum libertatem tacite mereri quam postulare palam maluerant senserat tameuhibernia egrediens murmur in agmine esse quaerentium, en umquam ii 20 heri militaturi essent, scripseratque senatui non tam quid desiderarent quam quid meruissent bona sortique opera eorum se ad eam diem usumtieque ad exemplum iusti militis quicquam eis praeter libertatem deesse. de eo perinissum ipsi erat laeeret quod e re publiea duceret esse ita. que, priusquam cum o te manum consereret, pronuntiat te pus venisse 25 eis libertatis, quam diu sperassent, potiundae postero die signia ollaiis dimicaturum puro a patenti campo, ubi sine ullo insidiarum metu vera virtute geri res posset qui caput hostis rettulisset, eum se extemplo liberum iussurum esse, qui loco cessisset, in eum ervili supplicio animadversurum suam euique fortunam in manu esse libertati auctorem eis dono se fore solum sed consulem M. Marcellum sed universos patres, quoaeonsultos ab se de libertate eorum sibi permipisse et litteras inde consulis a senatus eonsultum recitavit ad quae clamor eum ingenti adsensu est sublatu pugnam poscebant signumque ut daret extemplo Imroeite instabant. Gracchus proelio in posterum diem pronuntiato eon 35tionem dimisit milites laeti, praecipue quibus meroes navatae in unum diem operae libertas sutura erat, armis expediendis quod diei reliquum consumunt. V. postero die ubi signa coeperunt canere, primi omnium parali instructique ad praetorium conveniunt sole orto Gracchus in aciem opias educit nec hostes moram dimicandi fecerunt: decem se-40plem milia peditum erant, maxima ex parte Bruttii ac Lueant, equites mille ducenti, inter quos pauci ad modum Italici, eteri Numidae sere omnes Maurique pugnatum est et acriter et diu quattuor horis neutro inclinata ast pugna nec alia magis Romanum impodiebat res quam ca-
136쪽
pust hoauum pretia liberisti laesar nam ut quisque hostem --ye --deriit, primum apite aegre inter turbam tumultumque abscidendo terebat tempus, deinde Meupata dextra tenendo aput Artissimus quisque pugnator Me desierat, segnibus a timidis tradita pugna erat quod ubi tribuni militum Graecho nuntiaverunt, neminem tantem iam vulnerari hostem, earnifieari taeentea, et in dextris militum pro gladiis humana pila esse, signum dari propere iussit, proicerent evita invaderentque hostem elaram satis et insignem virtutem esse ne dubiam libertatem suturam strenuis viria rium redintegrata pugna est et eques etiam in h. 1ostes emissus quibus eum impigre Numidae eoneurrissent nee aegnior equitum quam peditum pugna esset, iterum in dubium addueta rea cum utrimque duees, Romanus Bruttium Lueanumque totiens a maioribu suis Helos subactosque Poenus mancipia Romana et ex ergastulo militem Verbis obteraret, postremo pronuntiat Graechna me nihil quod de libem 15 late sperarent, nisi eo dia sus fugatique hostes essen XV ea demum vocita animos a endit, ut renovato elamore velut alii repente laeti tantavi se in hostem intulerint, ut sustineri ultra non possenti primo ante. signani Poenorum, dein signa parturbata, postremo tola impulsa acies: inde haud dubie terga data, ruuntque sagientes in astra adeo pavidi tre. 20 pidique, ut ne in portis quidem aut vallo quisquam restiterit a Prope eontinenti agmine Romani inaeenti novum de integro proelium ines ihostium vallo ediderunt ibi si ut pugna inexpeditior in angustiis, ita caedes atroeior fuit et adiuvere aptivi, qui rapto inter tumultum serraeonglobati et ab tergo ceciderunt Poenos et fugam impedierunt. 4laquem minua duo milia hominum ex tanto exerest et ea maior pars equitum eum ipso due effugerunt, alii omnes eaesi aut eapti eapta et signa dum dequadraginta ex victoribus duo milia sermo ecidere praeda omnis praeterquam hominum aptorum militi eonoessa eat et pecus e eptum est, quod intra dies triginta domini eognovissentia cum praeda onusti in astra redissent, quattuor milia serme viamnum militum, quae pugnaverant aegnius eo in astra is perantisimul, metu poena eollem haud pro atria everunt postero die per tribunos militum inde deduci eontione militum advocata a Graecto superveniunt ubi eum pro navi veteres milites primum, Mit euiusquae virtus 35 atque opera in ea pugna fuerat, militaribus donis donasset, uno, quod ad Volones adlineret, omnes ait malle laudatos a se dignos indignosqu' quam quemquam eo die eastigatum esset quod bonum faustum selixque rei publieaecipiasque esset, omne eo liberos esse iubere ad quam se eum amor ingenti alaeritate sublatus esset, a nune eompleni in .st ter se gratulantesque nun manvis ad aesam tollentes inna uini P0-Pul Romano Gra hoque ipsi preearentae, tum Graectus priusquam omnes iure libertatis aequassem inquit, neminem nota strenui aut
ignavi militia notasse volui nune exsiaala Iam fide publiea, ne diseri imen inno virtutis ignaviaeque pereat, nomina eorum, qui detractatae
137쪽
mos ineuis- seeossisnoui patiis arsis Aeerunt, raserri ad me iubebo, vitatosquo inguis lana iurando adimae, iis qui morbus ausa erit, non aliis quam alantea ibuni poti-emque, quoad alapsodia laesent, eapturos esse hau innuam ita aequo animo seratis, a reputabitis nulla ignaviae nota levior vos designari potuisse L signum deinde olligandi vasa de odit, militesque praedam portantes agentesque per lasciviam ae laeum ita ruduiundi Beneventum rediero, ut ab epulis celebrem sestumque diemaeus aeon ex me reverti videron un. 4noventani omnes turba effusaeum obviam ad portas exissent, eo leuti milites, gratulari, vocare inhospitium apparata eonvivia omnibus io propatuis aedium fuerant ad 10 ea invitabant Gra hamquo orabant ut epulari permitteret militibus et Grasehus ita permisit, in publie epularentur omnes ante suas qui8que fores prolata omnia pilleat aut lana alba velatis apitibus volo cum lati sunt, alii accubantes, alii Manios, qui simul ministrabant emebanturque digna res visa ut innulaerum elabrali us diei Graesius, post. 15 quam Romam redit, pius iuberet in aede Libertatis, quam pater eius in Aventino ex multaticia pecunia saviandam curavit dedicavitque. XVIV Cum hae ad Beneventuti geruntur, Hannibal depopulatus
agrum Neapolitanum ad Nolam astra movet. quem ubi adventare on- aut sensit, Pomponio. propraetore cum eo e excitu qui super Suessulam 20 in eastris erat Meilo is obviam hosti parat nec moram dimieandi s -- indium Neronvin eum robore equitum silentio noctis per aversam maxime ab hoste portam emittit, ictumvectumque ooerite su aequi sensim agmen hostium iubet et, eum coortum proelium videret, ab tergo se obicere. 4 errore viarum an exiguitate temporis Nero ex 26 aequi non potuerit, in rium est: absente eo cum proelium commissum aet, superior quidem haud dubie Romanus erat, sed, quia equites non adfinere in tempore, rata compositae rei turbata est non ausus insequi
dentes Mareellus vincentibus suis signum receptui dedit. plus tameta duo milia hostium eo die caesa traduntur, Romanis minus quadringenti Maona fere oenas Nero diem noctemque nequiquam satagatis equis hominibvisque no viso quidem hoste rediens adeo graviter est ab eonsule increpitus, ut per eum stetisse die et quo minus accepta ad Cannas redderesue hosti elades. postero die Romanus in aciem deseendit, oenus tacita etiam eonsessione victus astris e tenuit tertio die silentio no-35elis omissa spe Nolae potiundae, ut numquam prospere templaiae, T rentum ad ertiorem spem proditionis proficiscitur, XVIII. Me minore animo res Romana domi quam militiae gerebatur. ensores vaoui ab operum Iocandorum cura propter inopiam aerarii ad More hominum regendos animum adverterunt eastigandaque Vi-40tia, quae, velat diutinis morbis aegra orpora ex sese gignunt, eo nata bello erant primum eos citaverunt qui post Cannensem cladem agitasse de Italia deserenda dicebantur prinoeps eorum L. Mollius Metellus luctestor tum foris erat iusso. deinde eo eterisque eiusdem noXae reis
138쪽
eausam leere, e in pnrgari nequiserit, prominuamint, est a mili per que eos adversus rem publieam habuisse, quo onluralis deserenda It liae ausa fieret. seeundum eos tali nimis allidi exsolvendi laris imrandi intierpretes, qui aptivorum ex itinere regressi am in astra Ham nibalis inolutum, quod iuraverunt redituros, rebantur his superioribu
que illis equi adempti, qui publieum equum habebant, tribuque moti a
rari omnes saeti neque senatu modo aut equestri ordine regendo cura se eensorum tenuit nomina omnium ex iuniorum tabulis ex maerunt qui quadriennio non militassent, quibus neque vaeatio iusta militia ne 10 quo morbus ausa luisset et sta supra duo milia nominum in aerarios relata tribuque omnes moti additumque tam tristi ensoriae notae iri. sis senatus eonsultum, ut ei omnes, quos ensores notassent, pedibus mererent mitterenturque in Siciliam ad Cannensis exemitus reliquias, ut
militum generi non prius quati pulsus Italia hostis esset finitum stipen-iodiorum tempus erati Cum ensores ob nopiam aerarii se iam loeali nibus abstinerent aedium aerarum tuendarum euruliumque equorum praebendorum a similium his rerum, eonvenere ad eos Dequentis qui hastae huius generis adsueverant, hortarique emisores ut omnia perinde agerent locarent ac si pecunia in aerario esset neminem nisi bello eo 20 secto emniam ab aerario petiturum esse. convenere deinde domini e rum, quos Tib. Sempronius ad Beneventum manu emiserat, re suosque se ab triumviris mensariis esse dixerunt ut preti s vorem aeciperent: ceterum non ante quam bello eonsecto aceepturos esse. eum haesi ineli
natis animorum plebis ad sustinendam inopiam aerarii fieret, Meuniae 25 quoque pupillares primo deinde viduarum coeptae eonseret, nusquam astutius saneliusque deponere credentibus qui deserebant quam in uinea fide inde si quid emptum paratusique pupillis ac viduis laret, a quaestore perscribebatur manavit ea privatorum benignitas ex urbe etiana in eastra, ut non eques non enturio stipendium acciperet, meroe arium-30 que inerepantes vocarent qui aecepisseti
XIX. Q. Fabius onsul ad Casilinum astra habebat, quod duum milium Campanorum et septingentorum militum Hannibalis tenebatur praesidio praeerat Statius Metius missus ab Cn. Nasio Atellano, qui eo
anno medix tuticus erat servitiaque et plebem promiseue armarat, ut e 35 atra Romana invaderet intento onsul ad Casilinum oppugnandum. Lhil eorum Fabium sesellit itaque Nolam ad ollegam mittit, altero exemeitu, dum Casilinum oppugnatur, opus esse qui Campam opponatura, vel ipse relicto 'Nolae praesidio modie veniret, vel, si eum Nola teneret ne dum securae res ab Hannibale essent, se Tib. Graectam pro nau-40lem a Benevento a iturum. hoe nuntio Marcellus duobus militum milibus Nolae in praesidio relictis eum etero exercitu Cassinum venit, ad- Ventuque eius Campani iam moventes sese quieverunt ita ab duobus -nsulibus Casilimim oppugnari oepit ubi eum multa sue dentes immere moenibus Romani militea aeriperent vulnera neque satis ineoptum
139쪽
su ederet, Fabius ommendam rem parvam e iuxta magnis dissicilem Medendumque inde consebat, eum rea malore instarent Mareellua multa magnis ducibiis sic ut non adgredienda ita emel adgresas non dimittenda esse diuendo, quia magna simae momenta in utramque partem serent, tenuit ne irrito incepto abiretur vineae inde omniaque alia ope orum maehinationumque genera eum admoverentui, Campanique Fabium orarent ut abire Capuam tuto Aeerat, paucis egressis Marcellus portam qua rediebantur. Mupavit, eaedesque promiscua omni- rea portam primo, deinde irruptione saeta etiam in urbe fieri coepta est quinquaginta sero primo egressi Campanorum, cum ad Fabium honfugissent, prae-10aidio eius Capuam pervenerant Casilinum inter olloquia eunetationemque petentium sidem per omasionem aptum est eaptivique Campanorum quique Bannibalis militum erant Romam missi atque ibi in carcere. iuesua sunt, oppidanorum turba per finitimos populos in custodiam divisa. Quibus diebus a Casilino. re bene gesta Messum eat, eis 15 Graectus in Lucania aliquot sohortes in ea regione eonacriplas eum pra secto socium in ag hostium praedatum misit eos effuse palatos Hanno adorius haud multo minorem, quam ad Beneventum Reeeperat, reddidit hosti adem, atque in Bruttio raptim, m Gracchus adsessi eretur, ome alti consule Marcellus retro unde venerat Nolam redit, Fabius in Sa somnum ad populandos agros recipiendasque armis quae defecerant urbes proe sit. G-dinus Samnis gravius devastatus perusti late agri, praedae
pecudum hominumque aviae, oppida vi apta Compulteria Telesia Coin. psa, inde Mosaiae et Orbitantum ex Lurani Blandae Apulorum Amea oppugnatae milia hostium in his urbibus viginti quinque apta autus
oecisa et rempti perfugae trecenti septuaginta, quos eum Romam misi ae consul, virgis in omitio aes omnes a de saxo deiecti. haec a Q. Fabio intra paucos dies gesta Marcellum ab gerundis rebus valetudo adversa Nolae tenuit. ' a praetore Q. Fabio, ut circa L eriam provincia erat, Acuca oppidum per es dies vi captum stativaque ad Ardoneas MCommunita.
Dum hae aliis locis ab Romanis gariantur, iam Tarentum pervenerat Hannibal cum maxima omnium quacumque ierat clade in Tarentino demum agro paeatum incedere agmen eoepit nihil ibi violatum neque usquam V a e cessum est, apparebatque non id modestia miIlium aut du 35 Ha nisi ad onciliandos animos Tarentiuorum fieri celerum cum prope modo muria successisset, nullo ad eo 'eotum primurn agminis, ut rebatur, motu facio, castra ab urbe Arms passus mille locat. . Tarenti, triduo ante, quam munibal ad moenia accederet, a M. Valerio propraetore, quies si ad Brundisium praeerat, missi s M. Livius, priore conscripta iuven-40 tute dispositisque ad onines portas circaque muros, qua res postulabat, atauo bua, die a novi iuxta intentu. negi e hostibus neque dubiis so-iuis Ioia quicquam praebuit ad temptandum qua re diebus aliqno hu- atra ibi absumptis Hannibal, eum, eorum nemo AEu a lacum Averni
140쪽
assissent, aut pia venirent aut nuntium nrierem mitterent, vana promissa se temere' semium emens eas ea inde anovit tum quoque int
et agro Tarentino, quamquam lmnia a lenitis nihil dum profuerat, men spe labefactandae fides haud absistens, lapiam in venit, humen-5 tuta ex agris Metapontino atque Heracleensi iam enim aestas exacta erat et hibernis placebat locus, omportat praedatum inde Numidae Maurique per Salentinum agrum proximosque Apuliae Mius dimissi sunt, unde ceterae praedae haud multum, equorum greges maxime a 4m, quibus ad quattuor milia domanda equitibus divisa. 10 XXI. Romani, eum bellum nequaquam eontemnendum in Sicilia
oreretur morsque tyranni duees magis impigros dedimet Syrae anis quam causam aut animos mutasset, M. Mareello alter eonsulum eam provinciam decernunt. Mundum Hieronymi eaedem primo tumultuatum an Leontinis apud milites fuerat vociferatumque si ineri parentandum regi 15 sanguis coniuratorem esse deinde mertatis restitutae dule auditu nomen crebeo usurpatum, spes laeta ex Munia recla largitionis militiaeque ungendae potioritas ducibus, et relata tyranni foeda scelera foedioresque libidines adeo mutavere animos, ut insepultum in re eo us paulo ante desiderati regis paterenturi eum ter ex coniuratis ad exercitum 20 obtinendum remaniassent, Theodotus et Sosis regna equis quanto maximo cursu poterant, ut ignaros omnium regios opprimerent, Syracusas e mtendunt ceterum praevenerat non tima solum, qua nihil la talibus mbus est celerius, sed nuntius etiam ex regiis servis itaque Andranod res et Insulam et arcem et alia, quae poterat quaeque mortuna erant,
25 praesidns firmarat. exapylo Theodotus ae Sosis post solis omasam iam obscura luce invecti cum ementam regiam vestem atque Insigne apitis ostentarent, travecti per Tyinam simul ad libertatem simul ad arma meantes in Achradinam eonvenire lubent multitudo pare proe fit in vias, pars in vestibulis stat, pars ex tectis senestrisque prospectant et quid res 30 sit rogitant omnia luminibus ollueent strepitiique vario eo lentur a mali loes patentibus ongregantur, inermes ex Olympii Iovis templo πο- Iia Gallorum Illyriorumque, .no data Hieroni a populo Romano fixaque ab eo, detrahunt, meantes Iovem nt volens e uius praesinat aera arma pro patria pro deum delubris pro libertate sese armantibus. haeea quoque multitudo stationibus per principes regionum vehas disponitis adiungitur in Insula me tetera Andranodorus praesidiis firmat homea publica loeus saxo quadrato saπlus atque areis in modum emanitus e pitur ab iuventute, quae praesidio tua loci adtributa erat, mittuntque nuntios in Achradinari horrea frumentumque in senatus potestate easα40 XJ II. Lues prima populus omnis armatus inermisque in Ao advnam ad euriam eonvenit ibi pis Conmedia arii, quae in eo vita Meo erat, ex Ancipibus unus nomine Polyaenus eontionem et liberum et inoderatam habuit 'servitudinis indignitatisque homines expertos adversus notum malum tritatos esse: discordia civilis quas importe esades, au-