장음표시 사용
11쪽
sve, aut brevius per Graecam vocem sensa reddi queant, iure hoe uti non contendo. At videtis cur heie προνοια dicitur, quae recte providentia, aut prudentia appellanda venit 3 cur illic καγῶ λεε οἰadhibitum An suavissimo homini dictio ad amussim sordet 8 Vide
quaeso quam insipide pro obirer παρεργοου, pro inopinato παραδοξο- σιρον substituta 8 haec vero verba λεπτω κρωτὶ an non male pro tenvi corpori, παρα δοξαν, pro praeter opinionem, oe θιm exibentur Ego sane haec advertens κλαίειν και Oiμωζειν pro flere, ae plorare reposita, continere risum nequeo. Quum enim Latina lingua non
modo non inops, sed locupletior etiam quam Graeca Ciceroni Lib. I. de Fin..dicatur, aut ignorantia isti, dum pro Latinis Graeca adhibent, laborant, aut certe contemtu. Quod & de Etruseo nostro Idiomate nulli alii impare dictum velim. Illud vero perquam ridiculum est, impensius a nemine hunc usurpari abusum, quam a qui. bus leviores in Graeciam progressus sunt facti, quasi Attica civit te se procul dubio donandos per hunc inanem lo3uendi apparatum arbitrarentur. Tum ego: Id tamen in Republica literaria minimum quod arguatur videri potest. Illud potius dolendunt eo devenisse
apud exteros Graecae linguae usum, ut ubique Graeca effundantur, quumque Graeci alicujus verba recensentur, nulla versionis Latinae apponendae ratio habeatur, minima sane apud eosdem in hoe Idio. male versatos jactura, sed tantum ingenti nostro omnium incomis modo. Ita me Deus juvet, aliquando si non utilitate, ac necessita. te Itali impellentur, ut Graecis literis operam navent, si in con. sertium plurimarum, earumque inter eruditas insigniorum gentium .dmitti gestient. Nam gravissima nobis inde damna exurgunt, integraque non raro istorum recentiorum volumina sine tali ope lecti,nem nostram fugiunt, quod olim mihi in Salmasii, Scaligeri, ali
rumque magnorum virorum operibus contingebat. Et mirum quidem i est, suscepit Ursius, in hac urbe vestra, in qua tot sublimia visendi ingenia, adeo viluisse literarum Graecarum familiaritatem, ut de his ne pusillum quidem solicitus quispiam habeatur. Quamquam si Mutinenses incusandos idcirco putem, non video cur universa Italia in reatum compellenda non sit, utpote quae pari iam. dudum in ignorantia versatur. Quia vos magis excusandi, dum publieis hujus scientiae prosessoribus caretis, quibus permultae in Italia civitates, frustato tamen successu abundant. Interque has urbem nostram studiosorum parentem reponendam sciatis, ubi nemo publicum.ad praeceptorem confluit, di vidua sedent anno toto constituta. ad hoc Diuitigod by COO 's
12쪽
ad hoc gymnasia. Immo id mihi Romae quoque conspectum, qua
in urbe olim ego a Michaele Bruguerio illustri nostrorum temporum vate prima Graecae loquutionis rudimenta hausi. Hujusmodi autem infelicitatem acriter deplorabat ille, quum & illic praecipui otiarentur exterarum linguarum Professores, quodque pejus est, damnum non intelligeretur. Ego certe, inquit Rangonius, elapsum aevum augurari mihi non desino, & licet vetera reminisci in arguis mentum mihi doloris cedat, adhuc a civitatis hujus praeconiis temperare nequeo, ubi olim tot floruerunt & omnimoda eruditione, Mitia praesertim commendabiles viri, ut nulla nobis unquam delatura sint ad virtutem exempla, sicuti ad pudorem non desunt. Erant &hete praestantissimi homines publica conducti pecunia, ut Graecis
literis adolescentes erudirentur, quorum e disciplina celeberrimi saepe viri prodierunt. Ludovicus potissimum Caslel vitreus, qui vitae infelicitate non minus quam scriptis celeber evasit, sibique duraturum paravit nomen privatam excitarat Academiam, ubi praeter lias honestas artes Achivum sermonem suis Auditoribus tradebat, compluresque revera, quorum nomina mihi modo non succurrunt
digni tanto praeceptore discipuli inde fluxerunt. Is etiani Senatui Mutinensi Auctor primum fuit, ut publicis impensis linguae hujus
professores alerentur, ad quod munus ante omnes longinqua e regione accitus fuit Franciscus Portus Cretensis, ille qui editis scriptis clarus, & pene inter Graece eruditos sui temporis Princeps misero tandem exitu Genevam se recepit, Fidei se unum hominem, ac Mutinae hominem doctissimum subducens. Et eodem quidem aevo degebat Franciscus Maria Molia, quem divinum appellant. Iste scientiis reliquis sibi jam comparatis linguarum Latinae, Graecae, Iudaicaeque peririam copulavit, ita ut ei in quacunque persecte loqui, & scribere liceret, quod etiamnum scripta illius luce donata testantur. Sed quid de Sigonio nostro, cui urbs nostra parem no dum invenit, neque superiorem latura est posterior aetas, de quo praestat silere, quam tanto viro imparia loqui Τ Ille a Francisco Poristo edoctus, ut ejusdem transfugae praeceptoris defectum impleret, vix natus duos & viginti annos publicam literarum Graecarum C thedram conscendit, ibique tandiu mansit, quandiu ad Patavinum Licaeum majora meditatus se contulit. Caesar quoque Pasqualinus idem munus subiit, & plures Graeco eloquio elegantissime conscriptas orationes reliquit, eumque excepit longo tamen intervallo Peregrinus de gli Herri dictus, qui & Psalmos Hebraice summo cum Tom. XII. B Uibis
13쪽
Urbis plausu diu fuit interpretatus. Praeter vero quam plurImos a. lios non minori eruditione praecellentes viros, quos ab antiquariis nostris memorari audio, Bartholomaeum Faustinum nostratem didi. ci , in Urbe tua, Ursi, Graecam publice professum suisse elocutio. nem. Quae dignitas postea Camillo Coccapano itidem nostiati feliciter fuit collata. Laelii demum, & Gabrielis amborum de Bixiolis non apud nos tantum, sed apud alios memoria viget, eorum enim adhuc eruditi labores extant. Neque minor Paulo Bellencino laus, qui anno, ni fallor, MDXLIII. storuit, Iulioque o tonello, quem alium ab eo reor, qui adversus Florentinam Academiam pro Tassio nostro satis docte dimicavit, nam noller Mutinensis. ille Fanatientis perhibetur. Naque ipsis, quod mireris, noliris faeminis id decus ere. ptum. Vivit, aeternumque vivet omnem supra oblivionem Tarquiniae Moliae fama illius, quae Sigonio coeua plures e Graeco in Latinum reddidit libros, in lignique demum diplomate in ejus virtutis monumentum emisso a S. P. 4 R. publice Romana Civis fuit coci. salutata. Et illam licet non adeo felici progressu imitatae sunt Lucia Ploppa, Ludovica Foliana, aliaeque non inferiores eruditione muli res sub vultu faemineo animum, & ingenium virile complexae. Sique fas mihi foret Majorum meorum laudibus insistere . non paucos producere possem hujus etiam gloriae participes, quorum tamen postr mus mihi non silendus Marchio Tadaeus Rangcnius nostri Marchio. nis Tadaei proavus, utpote qui in domestica Academia. ubi insignis librorum, ingeniorumque copia suppetebat, Graecam Literaturam diu enixeque coluerit. Sed in istiusmodi exemplis nobis, mihique praecipue erubescendum potius quam superbiendum, magno et enim rubore noli ro hanc urbem cernimus praeter externas aerumnas, quibus nunc
quatitur, interno etiam viru. desidia videlicet, consumi, nosque nostri immemores in sola ui .ere veterum Mutinensium fama. Adhuz tamen parum mihi videretur infortunii, si Linguae hujus seposito studio cives nostri ad caeteras saltem eruditionis vias, quae spissae adeo sunt. converterentur. At ego lum inquam: Vide mi Rango. ni, ut melius desideres. Optabilius quo ad me reor Graecas primum addiscere literas, quam reliquum eruditionis prosequi . Vin rationem Z En tibi illam. Si quidem in ipsa sermonis Graii cognitio. ne, si bene perpendas, eruditio simul taciteque ebibitur, quod versa vice non accidit. & uno hoc in animum alte immisso constantissime in alia studia ruere homines animadvertimus, quasi sibi sat vitium isde iecerint ad majora curanda, aut ut cupiditatis. Veluti enim
14쪽
qui humanioribus litteris se addicunt humanitatem quamdam pie. rumque, & dulcem morum facilitatem inde hauriunt, ita qui in
Graecas incumbunt Literas magnos plerumque contrahunt animosti mirandum quoddam eruditionis robur, ut excellere deinde in bliis studiis mitum in modum cernantur. Et hercle velut certissiumum experimentum proponere non ambigo, nempe ubi Graecae lo. cutioni operam adolescentes noliri navarint, eos ardore summo ad quaslibet scientias ultro promovendos. Nam quum id se tenere pedispiciant, per quod magni viri ad cujusque scientiae culmen devenει re, id praestabunt, ut tam alte jacta fundamenta aliqua superi
posita mole non destituantur. Deinde quo pacto vere aliquem eruditum appellas, si Graecae is est linguae imperitus, quae una Scparens, & altrix eruditionis merito venit nuncupanda ρ Ne queso, tum suaviter excoepit Ursius tam praeceps in Graecorum castra te coalicias; in te enim ego adeo ingentem instruam Latinorum niciem, ut manus dare cito cogendus fueris. Immo ad te, inquam
ego, vir scitissime appellabo, si quemquam mihi obtrectantem i, veniam. Ipse tu longe plures quam ego doctissimos viros & lectic ne & visu tibi familiares efficilii, ut pro certo habeam jam pridem tibi deprehensum absque Achivorum foedere neminem pariter docti simum evadere posse. Tum ille: ego sane, si verum fatendum, in
Italia non id passim usurpatum credo, quantumvis non paucos noverim Graeco imbutos eloquio, ac inter eos potissimum eleganti res e nostris Poetis Carolum Mariam Maggium, laudatumque n
per Bruguerium, ut Petrarcam, Tassum, Artilodemi auctorem C, rotum de Doctoribus, innumerosque alios silentio premam, qui in vivis esse desierunt, nostraeque Poeseos Principatum arripuere. Sed in Gallia quo me praeteritis annis contuli, id a me plane potuit animadverti, nam uti in beatissima pace tum temporis regio illa deliciabatur, sic ibi unice, mirumque in modum literarum cultura
fervebat. Inter omnes porro eruditissimos homines, quoscunque illi ea ut convenire , aut fama noscere mihi accidit, neminem Graecis immunem literis reperiundo sui. Quin etiam eruditorum vulgus, ipsasque etiam foeminas inspicias hoc tantum praecellere ornamento, quantum ad constituendum magnum inter nos virum satis foret.
Plerique praeterea Proceres ex iis, qui aut in Ecclesiastico Regi mi. ne collocantur, aut Regi praecipuis inserviunt in muniis, eo lorugius aliis hoc studio praestare nituntur, quo altius dignitate illos exuperant. Verum quod Galli absque Graecorum consortio ad sciem B a tias
15쪽
tias non accedant, reliquisne obstat, quin eruditionem omnem a
tingant, modo ad illam ingenii nervos solide intendant 3 Aut nimis magnifice de Graecis, aut de Latinis nimis humiliter sentis. Ad quae ego: Multum & operis & temporis procul dubio haec posceret quaestio, si ad eam excoquendam accedere nobis animus foret. Sed adeo mihi de hae veritate certus videor, ut de illa non ambigendum quidem rear. At inquit Rangonius, cur verbis parcimus, neque tu id prodis, quod nostras alat vigilias, meque in Graeci sermonis addiscendi cupiditate confirmet Θ neque enim semper amBacchinus noster, aut tu edocendi mei laborem fugietis. Pulchram quidem, tum ajo, excitavimus quaestionem, sed majori quam me atque eloquentiori Patrono dignam; neque me iuvat vos in Aud,
tores nunc demutare, qui hucusque meo ingenti cum emolumento docentis vicibus langi consuevistiς. Caeterum cogitationcs meas exinplicare non dubitabo, quoties sermonem meum adjuvandum magis quam auliendum suscipiatis. Et Ursius, age, inquit, nobis morem gere, tuisque Graecis Panegyricam orationem contexe, ut & mihi paretur unde alios ad hajusmodi concitem studium Graeceque eruditos uberiori deinceps aestimatione complectar. Vide tamen ne Latunis nostris ullam ingeras altercationis causam , tum enim tantum verit, ut adstipulatores tibi nos parias, quin tibi adversarios, quantum vires serant, irreconciliabiles sis concitaturus. Ego tum responde , 3c magnifice, omnique obsequio vestram sententiam tuebor, Zepro dignitate majestatem Latini sermonis excutiam. Nam si consa. Tatur uterque sermo, Latinus omnibus, Graecus quam plurimis mea sententia necessarius videtur, ille communi ut luate, hic propria nobilitate magis commendabilis, uidi amplectendus, iste non negligendusia Primum vero quid pro eruditis a me intelligatur. palam s siendum, nequct enim eo sub nomine accensendus venit Poeticulus quispiam, cui, ut Epigramma aliquod cudere, aut unum Poematio ex iis, quae Sonulos nuncupamus, expuere valeat, satis est MugELnae opuscula legisse, aut rythmum aliunde hausisse. Sed omnes ego inter eruditos adnumerari posse censeo, qui scientiae cuivis, atque ipsi etiam Poeticae animum irae addixerunt, ut e limine tantum m do salutasse contenti non sint, illas exponendi, tuendique quum ropostulat, satis gnari . Usus tamen apud nos impetravit, ut purus ille Leguleius, qui citare tantum, cumulare, seu potius dicam infarcire hinc inde Digesta. eorumve Interpretes novit . eruditus non indigit,
tur. Cuiusmodi etiam sunt puri Logici, aut Scholastici. Moralis
16쪽
UIU ET PRAESTANTIA. 13 Theologiae Professores, aliique, quibus nunc spene dixi solis regiones istae abundant. Iccirco apud nos in eruditorum ordinem pra cipue coniiciuntur quicunque in antiquitate perscrutanda versantur, eamque in reliquarum scientiarum ornamentum traducunt. Ut ut vero vocabulum hoc interpretemur, certum hoc esse debet, nonnubias dari scientias, quae Graecorum adminiculo non adeo indigent, ut stare sine illis minime valeant, nam ut de Morali sermonem faciam, quis non videt eam e cerebro propemodum, librisque tantum recentiorum Auctorum pendere ρ Mathematicarum quam plures modo
consimili tractari queunt, & scholasticae illae, Metaphysicaeque inanitates, queis plerumque distinentur, immo discruciantur frustraneo labore cucullatorum ingenia, utique ut expleantur, Graecas ad se accire literas opus non habent. Verum & in hisce studiis suus etiam
esse potest earum usus, immo quaedam necessitas. Nemo enim, ut
in Philosophia traditur, scientiam tenere dici potest, quum ejus asserta propugnare, obiectaque diluere nequeat. Hoc vero absque Graiorum adiumento faepe saepius praestari vix potest. Quandoquidem in Morali quot Canones, quot Sia Patrum afferta erumpere solent quorum ratio, atque explicatio reddenda sit, utpote quum ex iis eonfletur potissimum istiusmodi Theologia Z In omnibus porro concertationibus facile est ut sub Hisceptationem cadant tum integra Scriptorum veterum loca, tum unica quandoque dictio, cujus genuina explicatio Argolicae linguae imperitum fugiat, fimulque in maximis relinquat ambagibus. Nonae idem eontinget in Philosophi. cis, ubi veterum auctoritate plerumque nitimur tum Aristotelicae, turn aliarum sectarum Professores 3 Quid si ego eiusdem Aristotelis ,
in cuius verba rura re cIaustra coguntur, quaedam verba producam, queis mirum in modum sententiae aliquae Cartesianae confirmentus,
quid inquam hoc hominum genus reponet horridis illis tantummodo
vocibus assuetum , quas neque bonus ullus Latinus. aut Graeco
fomniavit - Caeterum in reliquis scientiis uti in Theologia doctrinaeli, & exposititia, in Medietna, Astronomia, Geographia, sacra pr fanaque Historia, ti sexcentis aliis huiusmodi studiis adeo Graeci eis sequii necessitam nobis in eum hir, ut nulla ex iis persecta hauriri, ac possideri fine hae ope queatia Sed tis ante omnia, inquit Ursius,
quoniam in compedep eoniicere euncta studia hib, jam tu animum, Induxisti, nullamne tot versionum rationem habes k quibus incedunt Et para Graecorum omnium opera ρ An illae tibi, si ad Graecos fit Et vocandum, cuicunque disputationi manum imponere posse non ub. dentare
17쪽
dentur Et si majora quaeras, non paucas tibi versiones commonis strabo nedum Graeco adamussim respondentes magistro, sed & elo. cutione , aliisque ornamentis praestantiores . Herodiano interpretem
Politianum quidam Praeserunt; Plato per Ficinum, aliique a veteri Rustino Latio donati non elegantius Graece quam Latine loquuntur, & haec laus insignibus viris communis facta est, Petavio, Si mondo, Ducaeo, Xilandro, Casa ubono, Grotio, innumerisque aliis, ut si Graeca omnia laberentur exemplaria, immanis aliqua nobis non immineret jactura. Etenim quisquamne clarius, aut accuratius ea sibi vertenda ducit, quae acerrimorum , atque ut ita dicam, Graeci ssimorum ingeniorum curam meruere Ad haec ego, arduam prosecto inquam, & unam forte, quae Graecarum literarum studio obstet, mi Ursi, quaestionem exeruisti. Illam tamen, si per vos liceat, brevi ita prostrare conabor, ut & vos levis esse ponderis sa. teri adigamini. Verum ab altiore sermonem repetam, vel irisque auoribus nonnihil de Graecae linguae amplitudine ingeram. Nam ut iulius antiquitatem primum ommittam, quae Latinam per multa secula praecessit, inter eruditos convenit nullam aliam sono magniti centiorem, sique Hebraicam demas, nullam uberiorem, nullam e primendis rebus esse aptiorem. Cicero quidem, ut tu mox retulisti, aestimationem Latino sermoni conciliaturus illum supra Graecum existollere non dubitat, verum alibi non dissentit iple, faecundiorem Graecis adscribens loquelam, quorum vocibus exprimendis imparem quandoque Latinam experitur. Sed & linguae Latinae egellatem au. te Ciceronem Lucretius Lib. I. sui Poematis, & Manilius, quo lo- eo non memini, fassi sunt. Agellius insuper Lib. II. Cap. XXVI. Non infitias, inquit, imus quin lingua Graeca , quam tu videre legisse, prolixior, fusorque s , quam nosra. Hinc D. Hieronymus
praecipuarum peritissimus linguarum multa asserit esse verba, quae de Graeco in Latinum transferri nequeant, & in Commenti ad
Epiae ad Eph. linguam Graecam latiorem, omnibusque feliciorem merito definit. Mirum itaque non sit, si in quocunque dicendi genere, di in qualibet Meseos structura Graeci excelluerint, linguam enim' aptissimam, omnique ex parte beatam sunt nacti, quam Isidorus Orig. Lib. IX. inter caeteras gentium clariorem haberi, Latinaque & omiabus linguis sonantiorem testatur. Neque ab hae sen.
tentia Lyricorum Princeps discordat Horatius, inquit enim alicubi: Graiis ἰngenium, Graiis dedit ore rotundo Musa loqui.
18쪽
υς ET PRAEIT ANT I a. a I . Ae idcirco perdunt superbum ut ille ait aurium iudicium, qui
Graeca destituti sunt lingua. Quantus vero fuerit hujusce sermonis usu; incredibile dictu est. Quandoquidem ad usque Ciceronis tempora a doctis tum Latinis, tum alienigenis ferme omnia Graece scribebantur, adeo ut se priorem Tullius fateatur, qui Philosophiam, aliasque scientias vernaculo idiomate loqui docuerit. Quod consilium praeterito seculo itidem ab et ruscis nostris in lingua nostra usurpari cae. pit, & qua ratione ommissum ignoro, simulque doleo. Hoc idem in caussa est, quod nulla pene demtis quibusdam Poetarum operubus, nunc superlint Latina volumina ejusdem Tullii aetatem exupe.
rantia; nam una tum Graeca regnabat elocutio. Atque adeo apud
ipsos Iudaeos impense excolebatur hoc studium, ut ne ipsis quidem
Atticis concederetur. Quod expressum etiamnum iaciunt nobdissimae Philonis, ac Iosephi lucubrationes nequaquam Platone aut Thucidi de inferiores. Primum autem omnium Graecis Literis Romani pumri inlli tuebantur uti Lib. IX. Instit. Quintilian. & Lib. IX. Livius
habent, quemadmodum etiam Latinis imbui nunc temporis pueros nostros curamus. Et licet sub Romanis Imperatoribus servire Gradicia didicisset, plurimumque Latini sermonis cultus caepisset extendi, adhuc sua praecellentia, ac majestas linguae Graecae servata, a Athenas pristino more retento erudiendi gratia plurimus Romanae gentis concursus est factus. Unde Ze expostulantem invenias Iuvena. lem Satir. VI. quod Romae suo aevo, nempe circa Trajani tempora, Greace omnia peragerentur. Et ita quidem se res habuit tum temporis ut Graeciae famulae suae Roma famulari quodammodo vuderetur. Quum vero in Byganthinam regionem una cum imperio Romanam fortunam transtulisset Constantinus , tum ingens literis Graecis amplitudo est facta, universo orbe a Graecia obedientiae leges habere coacto. Et exinde totus oriens Graeco uti sermone occaepit , quod suo etiam aevo hoc est ad seculi quarti finem D. Hieronymus fieri perhibuit. Quis vero ingentem illam librorum s
riem, quae Graecis ab ingeniis emanavit, non miretur λ Nos quudem quibus vetera tanti non aestimantur, ut praesentia snt fastidio, quum inspicimus tam longe proferri nostris temporibus voluminum copiam, seculi nostri saecunditatem stupore prosequimur, & praeterita secula vinci clamamus. Verum non satis aequam festinamus
sententiam. Cui enim in suis Bibliothecis & ne ipsas quidem V
ticanam, ac Paris ensem excipiendas reor septingenta voluminum
millia numerare fas est, uti olim e sola Graecia unus Aegypti Rex
19쪽
Ptolomaeus coegit 3 Quot vero nova in apertum prodire volumina ab illius Regis aetate ad Ciceronis tempora, & inde ad nostra potuerunt Certe hic in Tuscul. quaest. fatetur a Graecis Bibliothecis, quibus etiam Urbs affluebat, infinitam librorum multitudinem asseris vari. Et hinc non modo, sed ab ipso quoque Diogenis Laertii li. bro conjicere potestis, quanta librorum supellex temporum voracitati cesserit. Ego profecto, quamquam plurimos manu, oculisque versare posse libros exoptem, adhuc tantam Codicum colluviem, quibus fatigatur orbis, quin moleste seram non possum. Ingens Bi. bliotheca ingens malum est Zc si rogetis, quid commodi ars Impres.soria non intulerit, ego reponam, quid non incommodi ρ Nam liv.
mana sibi nequicquam temperat ambitio, atque ut de Graecis Cice. ro conqueritur, eadem conscribuntur a multis, immo excribuntur,
imprimendi facilitate morbum hunc fovente; & nisi aliquando te m. Ius cribrum admoveat, quo progressura est insana haec eudendi li. ros, & potissimum in Iurisprudentia prurigo Graeeos quidem Auctores hac ex parte commendandos non duco, quia tamen studiis partium agimus, immensam eorum saecunditatem vos non latere volui, ut Graecae linguae amplitudinem perspectiorem vobis exhiberem. Comparate nunc utrumque sermonem, & Graecum procul du.
bio quam Latinum feliciorem, suaque etiam melius felicitate usum affirmabitis. Hic a Ciceronis afvo spectabilis ad se in mum evadere caepit, vixque per duo saecula fortunam sibi aequam periclitatus ad Trajani mortem devenit; ab illa vero per impotentiam Tyranno. rum usque ad Constantiniana tempora magna cum Scriptorum steriis litate progressus iterum quidem & praecipue apud Chri ilianos Patres non exiguum visus est edere Conatum, ut resurgeret, pristinoque splendori restitueretur. Quum tamen Anno Epochae nostrae CDX. sub Honorio, & Arcadio A. A. ipsa Urbe infando, ae miserabili impetu a Barbaris vastata, Romana res in deterius rapi caepisset, exinde Latinae literae precario in Italia manserunt, & tanquam in domicilio non suo. At Graecia ante ipsum Tullium tantum sibi praeitantiae in studiis quaesierat, ut, nisi ulterius stetisset, adhue subis secuta Latinorum tempora meritis praecedere potuisset. uid si continuatam illius gloriam atque imperium ad annum MCDLIII. quo Tyrannidi Turcarum cessit, egregiis, ac praeclarissimis Scriptoribus. suaque usis lingua perpetuo affluentem nostris oculis subiiciamus Quid si adhuc durantem multis in regionibus Graecam Ecclesiam,
20쪽
libri, neque apud ipsos tantum Graecos, sed & apud Latinos Θ Faώtehimur prosecto Latinis non ingenium, sed fortunam defuisse, Grameis vero ne illam quidem. Nam neque ulla unquam lingua tot peragravit provincias, ut Graeca. Alexandrum Macedonum Regem secuta Asiam totam pervasit ad Indos usque delata, & quum in. gentem Europae, Africaeque occuparet partem ubique flabilem securitatem est naela, & immensis regionibus gloriam suam comm nicavit. Haec quidem ratio fuit, quemadmodum CL Du. Fresalua animadvertit, quod ab antiqua sua puritate recesserit, non enim ii ri poterat, quia illa inter adeo diversas, ac barbaras gentes aliquam sensim contraheret corruptionem, quae ut in posterioribus Scriptor,bus apparet, ita etiam nunc temporis apud Graecos indigenas perdurat. Sed pusillum hoc Graeco sermoni infortunium est, neque iule a paucis naevis, sed a totius corporis majestate aestimandus. Natamen ea, quae hucusque a me dicta sint in unius tantum Graeciae laudem collimasse arbitremini, ea iccirco a me prolata sciatis, ut in iis monumentis, quae etiamnum supersunt ultra oblivionis inst. dias non modo pensandam vobis Graeciae magnificentiam relinquam, sed & necessitatem Graecas addiscendi literas nobis imminere patefiat. Nam si Latinis ideo operam impendimus, quia per vetustos illius linguae auctores nobis eloquentia insinuatur, & quicquid scieα- tiarum, & eruditionis tum sacrae tum prophanae in illa habetur, discendi facultas nobis aperitur, quanto magis deserendum est Graecis, qui pluribus in quacunque rei literariae notitia laboribus fuissrunt, & adhuc fulgent 8 Equidem constanter asserere non dubito sine comparatione plura extare apud nos Graecorum volumina, quam
Latinorum ex iis quae usque ad Annum MCD. in lucem prodiere,& non plura modo, sed & longe majori aestimatione digna. Naquaeso frontem corrugetis, aut nasum acuatis, id enim brevi ape tum in diem efferre conabor. Neque heic me de Latinis indignum quicquam sentire censeatis. Fuere quoque inter hos beatissima qua dam ingenia, queis praestantiora nunquam invenit Graecia. Nemuni certe Graecorum cedit divini Poematis factor Virgilius, & illi propiores ovidius, ac Lucanus, nec non Comaedorum Principes, ac Satyrici, quorum hi, sublatis edacitate temporum Graecis omnibus, quemquam in gloriae suae partem minime recipiunt. Livius, ac T citus paucos habent ex Achivis aemulos, & foecundissima alioquia tellus difficillime alterum nobis Claeronem, aut Quinctilianum, aut juniorem Plinium ostendet, vix Tertullianum, aut Hieronymum, Tom. XII. nullum