장음표시 사용
521쪽
q88 HIs TORIAR vM GALLII mutabilem esse: praviderent, antequam experti agnoscerant diem in duodecim horas dimidi, quarum se udrima cum prima , aquabilitate eoincidit portentum esse. Rarum nunc Regimilitem , asi mox novis delectibus supplendum exercitum et fortiorem ex casu assurgere gigantem , qui nillam-Borbani oppugnat, brevi expugnaturum arcem , aut bremi morit rum. Male in Roha ossem poni, cui nec in promptu pecunia, neque miles : ingentem esse qua iliata Secta ad Fauinios clades , vulnus adhuc recens , jacturam irreparabilem, nisi post longum tempus: quos huic pratio fortuna subduxit vis cramenti sui bello abstinere, neque communi caussa militatu
ros , nisi post sex menses. Albigenses qua transitus menturo subsidio in armis esse prohibendo, si quod inferri debet e insessam ab Engoti mense Tarm utramque ripam e distributum militem qua vado transmeabilis, cetera plane impervia esse, aut profunditate aquarum , aut abruptis natura tittoribus. O
vallus, Ado, & Cham ieruς : Vrbem dedi posse negant, ni μmul de pace in universum transigitur , de qua cum pacisci nequeant ipsi ex mera impotentia, supervacaneum esse quod pro ponitur : scriberet Rex ad Rupeliana Comitia, ad Rosianaum delegaret, quod Comitia, quod Rohanaus saluerint Montaia
banensibus pro lege fore. Ioin villius ad Monasterium iisdem sernae diebus, fossae hostilis munimen extimum contrascarpam fossae appellitant impetu facto invadit : post praelii aestum inter nuda
cadavera inventa foemina corpore ingens , quae mentita sexum sub virili habitu diu sustinuerat pugnam , donec inter
Ado in Urbe primipilus major inclinans affectu in partes, regias quanquam in eam diem dissimulaverat urget dediationem, negans urbem defendi posse, deditionemque ex regula militari pro legitima haberi, postquam fossae admotus hostis muros jam, jamque tenet. Rohanaeus audito creditam sibi Montalbanensium fortunam, scribit ad ejus municipii magistratum : Pleraque sibi in arcanis esse qua metu prod rionis nemini credere ausit, si una conferre dabituν sibi abunde esse , quo pacem Jeret. Ado & Cham ierus delegati Regis permissu viae se accingebant, cum falso pactae inter primores deditionis rumore, populus ire Oratores vetat: suspectabatur Adonis fides , neque immerito : mutandae de
522쪽
nequeat, necessario, nihilque intermisso intra muros munere quo defungitur: Chamierum Regi adeo invisum esse , ut in dubium venire possit fides, sub qua vocatur : substituitur utrique Nobalianus municipii syndicus, natura & rerum Nabaliam
experientia sagax , & quod praecipuum apud delegantes, Sectae summe fidus. quod Adoni pro injuria acceptum usque
adeo , ut ipsemet die transfugerit in partes regias. Nohaliano Desplanus a Rege admovetur tractandae paci: Rohanaeum simul uterque adit. Plura hyc promovendae paci proposita, se ustra : neque alius ejus congressiis effectus suit, quam ut Nohalianus Rohanaeo aperiret arcana urbis, queis exponendis praecipue missus : delegationi color a pace quaexebatur, re vera. Summa petitionis erat subsidium militare, quodsi promoveret diligenter, se ex aquo,nempe misie ct ducentos legionarios , transigendam Regi in ea obsidione hyemem , neque capiendam postmodum urbem. Haec ad partium ducem Nohalianus. Rohanaeus paratum subsidium respo det,sperarent, ct qua virtute coeperant pergerent : his additum qua venturi via, qua porta intromittendi , quo signo irrupturus in regios aperiendae viae , praesidii miles. Sic ludibrio fuimus, sic quae procurandae paci deletatio fuerat,valuit bello protelando. Per idem tempus urbem inter &Testoni rivum qua par- teriliaci, Est illaciquc cohortes metabantur, interceptus hostium explorator non alio indicio , quam quod alte defixus haerebat non progredi ausus, in vincla conjicitur ; rogatus quidnam alta secum mente perpenderet Respondri, Catholicum se, ex Petragorico seu in expeditionem tota illu- De Poeanstrem Gassia venis, Regi ut militet : irritis prodendo crimini interrogationibus , namque apposite respondebat et investigatur accurate omnis viri supellex , inventumque tandem papyri solium omni ex 'parte albescens nullo
scripti vestigio Auxit suspicioneincharta , in homine rustico haud incertum proditionis indicium ; quid eisini
homini illiterato charta opus prodebat innocentem quod alba papyrus , & scripto vacans arguebat reum, quod symbolum esse poterat ipsa albedo. Circumfertur per castra papyrus, inveniendo qui aenigma solveret. Demum nemine aperiente arcanum , in ignem desperato secreto
523쪽
4 o H TORIARUM GALLI aio et t. projicitur; &eece statim litterae apparent, discusso quo tegebantur humore; retracta ubi primum concipiebat ignem papyrus, integro adhuc charactere legitur, patetque scriptas ab uxore Forcaei ad virum litteras, queis arcana continebantur haud parum Regi profutura: summam ejus scripti curiosius investigatam, accepi, in haec serme verba. Patientia opus , se quantacunque calamitas es qua u rentur obsessi, sperandum ex subsidio prima quaque die me iuro : scriptas a se ad Robaseum litteras . queis rem Monta banensium in ultimum discrimen venisse submonebar, nisi actutum militum delectu succurritur : rescriptum A. R. nao , expeditam a se cohortem Cebennicam milie legionarios, , clam aut aperte irrupturos ut fortuna dabit r cohorti profectum esse Sacrifortium , longa belli experientia celebrem --rum , de cujus virtute nemo ambigit quin si per obstantia i rupturus. Huym s subsidii exitin infel x erit; non ideo δε-1perandum ; eonvocatos a se, Aginnensi se Petragorico solo amicos , quorum unanimi voto sententia subsidio Mon albanensibus inferendo inclinat. Si Rohanas conatus in irriarum cesserit, si defecerit miles Cebennicus, non defuturum
Petragoricum, aut Aginnensem. Ceterum Regis exercitum
in dies minui per morbos, aut desertione ; defectu stipendii parum abesse a seditione qui in Castris manent, nec persituros. Regem ipsum ladio longioris obsidii discessum meditari: inter belli Duces discordiam misceri . MDenium Lunao i dignari , ab imperio armorum prave affectato in Principes, qui tyro .s : instare hemem, qua etsi reliqua omnia defic/rent , una satu sit desolandis caseris se liberanda urbi. Hate
Postquam patuit, Sectae exploratorem esse , . qui se mentiebatur Catholicum ; militari judicio in furcam agitur: moriturus , P. Langladaeo is Franciscanus ex Recollectorum familia committitur, certoque praedestinationis indicio convertitur ad Cati talicam fidem , quo momento in necem rapitur. Haud ignarus sum plerosque pro commento accepturos , quod sequitur ; aequi , bonique consillat Lector; mihi rei probatio est quanta esse potest, nempe ex ' Langladaei scripto , quod ipsius manu obtignatum accepi:
nec satis mihi eo scripto, accessit &Sclarmondi fides id reo nomen , qui se mihi non multo post exhibuit reducem eae
524쪽
Lin TR DECIM 1. 493 --:r voto, quod Deiparae Montis-Sarrati in Catalania nuncupa- 16ai. ra verat. Sesarmondus momento instante, quod omnium de- Nostrem
ra cretorium est, Audiisse se, inquit, de Deipara Virgine plera- ο que , qua fidem superant, cui in spemsalutis votum nuncu- 's para ausit: si fatum eluctari dabitur, iturum se ad Basilicam Montusarrati ubi colitur Virgo , agendis pro vita b a nescio gratiis. Ad haec Langladaeus a Salutem anima , sis credis Virgini ut patrona, nihil est quod a Iudice timem, , prima matris apud lium gratia est , reliqua desserata sunt, i post capitala Judicium quoad mortem deposceris. Nihil his
commotus Sciarmondus votum Deiparae Virgini nuncui pat, si vitam sibi impetraverit, iturum se ad Montem-Sari ratum habendis ab accepto beneficio gratiis. Per manua- , lem scalam sublevatur , funeque in collum adacto projicitur i jam humeros premebat serati vestigio tortor, morti accelerandae tota corporis mole insultans, cum fracto funereus in terram cadit. Ad haec Capitalium praesectus du- GProutiplicari funem imperat, patibuloque iterum sussigi reum; legitur firmo stamine duplex lanis . agitur in sublime reus, mox detruditur, & proculcatur ; jamque pro mortuo habebatur , cum senis iterum rumpitur. Statim ingenti vociferatione personant castra, ea voce , Miraculum, miraculum : confestim ad Capitalium praesectum accurrit circumstantium globus , mortique ut eximat petunt misi rum hominem , quem Dem vivere adhuc velit : ille
laxari restim jubet , quae vestigium jugulo tam alte impresserat , ut nemini primo intuitu addubitatum quin expirasset ; cum ille placide oculos explicans vitae indi- .cium dedit. Capitalium praesectus , diplomati liberatorio impetrando ad Regem properare, crebrescenteque miraculi fama, Sciarmondus ipse advolvi sacris genibus, petere a Rege veniam ex crimine , quod aperto miraculo diluerat Deus. Rex ultorem se negans , ubi Deus mira- culo parcit , vitam donat , exsolvendoque voto dimittit
si reum. Haec mihi Hippolytus Angladaeus scripto tradidit:
. haec eadem confirmavit Sciarm ondus ex Monte-Sarratore-
dux , haec vulgavit fama publica; tuum esto judicium , qui
Ibat audentior Mayenius in obstantem sertunam , cou- adversis casibus queis affictabatur ; : Itantiamque opponebat
525쪽
1621. tur; valla iam in ii Ar Borboniae fossam produxerat, spedis Tran- rabaturque , mox sequutura deditio, cum Idus circa Se-His IA:vM GA In
ptembreis a Guilio & Schombergo vilitatus, excipiendis amice hospitibus in valla utrumque ducit, exhibendo cui totus incumbebat labori : mirantibus diligentiam & sedulitatem, Nihil, inquit, es hosti quod Jeret, breviquo Lεr e res nostra erit Villa-Borbonia , si pluteos qui e regione porta iniani usus . fossa sunt bellicis tormentis disjecero. Sic effatus , designando loco , assurgens , vallo exerit caput , cum col-Harque, O limato in eam partem rotulato miles selopeio , quem Ocum lis jam diu sequebatur principem , in sinistrum oculum serit , levi in speciem vulnere, sed lethali. Vbi per ca stra, caesii Mayenii fama pervaserat , statim miles statine sua absistere , renuntiare sacramento, projectisque alamis munia deserere, quali consecto bello nece imperat ris sui. Guilius victo gemitu namque Mayenii patruelis erat agmina celerrime circumequitans , voce Mexemplo acies erigit ; Adesse amisso principe Lotharingo. alium Lotharingum , redirent ad castra , inventuros in Guisio , Muenium quem desiderant. Schombergus dilapsos qua precibus, qua minis in valla retrahit, manetque in statione confirmandis ; Guilius sub noctem dolori impar secedit. Vbique in Gallia, pompa & Iuctu ingentibus Maycnio parentatum : audivi ego, dc legi postmodum praelo datam lanebrem in publico luctu orationem, uua eleganter Iudae Israelitae comparabatur Princeps , in
pulum Urael. His addebatur : Solvamus bono principis pendiarias lacomas, flent omnes, fient amici, flent qui
videbantur inimici; omnes enim non imperatorem tantum,
sed se parentem patria obiisse illacrymant , su que omises funera dolent mu , heu l sublatus es , ct omnia simul tocum, omnes pariter obiere delicia ct latitia nostra , jam cura irruant, jam molesta hine inde pulpant, ct sela an-
. cus ni haec verba ex sacris paginis; Nequaquam, ut mori solent Unavi, mortuus es Abner i manuta tua ligata non
sunt , ct pedes tui non sunt compedibus aggravati , sed
rusia te abeunte remanserunt. Finiebat Orator pati eti-
526쪽
M. Haec de Mayenio vulgata, statim ab excessu. Certe indebitus hic magno Principi finis ab imbelli manu, caede clandestina & inulta. Ferunt patratam destinato caedem , quaesitumque & inventum tandem ab obsessis qui vano nunquam ictu disploderet. Mayenium distinguebant a vulgo, vitta caerulea, regii sodalitii insigne cui asincto Spiritu nomen, de proxima gigantatae statura; hinc continua in ipsum displosio , ex vitta, & procero corpore , certis velut indiciis. Sic finiit Henricus Lotharingus,
Dux Mayenius post captas ea aestate arces decem de quatuor; Neracum, Calmontium, Castro-jalo uitum, Mansum- Miae. erdunt , Insulam- Iordanaeam , Malovicinum , Albialium , Calmon
Lurniquellum , Nigrampelissam , Calciatana, Regalem uria cum j-bem, Mombetonium , Bartas , & Corbarrium. Postridie quam caesus, in arce Mombetonia serali pompa exponitur, μὲν η. triduoque post in gentile tumulum ossa, secundo Garumna VIII ra,
Acutionem nullo apparatu invecta, ubi suprema exsequiarum etiamnum debita viro Principi. Statim atque occubuisse Sectaria manu Mayenium Lutetiae constitit, fidem se- arabisa perant populi planctus&lamenta;ingenti omnium ordinum Nuνσιlisse.
moerore parentatur Principi, cujus majoribus tanta in urbe causside. autoritas fuerat, ut privata potestate aequarent regiam. Pompam funebrem sequitur seditio commota in Sectarios,incertum , ultionis studio, aut vesana in praedam libidine, quod ob ais . passim incitamentum est vulgo, in omne nefas : a jurgiis &procacitate exordium, sequuntur verbera & ignis, ignem
direptio & praeda; seditionem restinguit magistratus, distributo per urbem praesidio militari, actisque in furcam autoribus. Non procul Lutetia oppidum cui Carentonium no- charanum
men est, sue conquere soliti Sectarii Parisienses per stata tempora exercendae Religioniquam profitentur: prohibitum Lutetia seditiosum vulgus, Carentonium properat , direptisque pagi aedibus templum invadit;congesta in acervum
scamna , sellae manuales, ipsaque pastoris cathedra crema tur , unaque templi fornix e ligno vetere .Haec vulgus a Ma-yenii caede vecors & serens: unus publico in luctu Luy naeus, pulla veste abstinuisse sertur: intercesserant inter utrumque odia: Luynaeum aspernabatur Mayenius; timebat Mayenium Luynaeus adeo capacem omnis ausus , ut sibi periculum vitae
527쪽
494 Urs TORI vM G faceret in omni loco; adorantibus vitulum aureum aulicis passim omnibus, unus cultu indebito abstinebat, negabatque conductitiam operam inimico, unde ex Principis caede intumuit, velutque semis exsolutus prorupit audacius. Vigesima quarta Septembris provecta nocte ex improviso Lutetiae ardent pontes duo , quibus a mercatoribus & m Iitoribus nomen ; hujus jactura levior quippe a carbasea supellectile, in eo loco venalisnerce, nihil pretiosi absumptum igne ; ab illius incendio ingens damnum ; supra aestimati
nem aedium octingenta aureorum millia ex mercium pretio mercatoribus periisse memoriae traditum est , argentum
solidum , signis aspera pocula, pura, caelataque vasa primum ignis liquavit, dein absorpsit defluens ; crete ex liquato auro, argentoque parvi momenti jactura suit, facta collatione cum unionibus & lapillis , quae vel aqua, veIignis hausit. Tantae calamitatis caussa vix probe liquet: su re qui Sectariis imputarent in ultionem commotis ab incendio Carentoniano; est falsa credulitas vel ex una dierum computatione; quippe XXIV. conflagrasse pontes co stat , Carentonium oppidum biduo post: praevaluere quiabus placuit ex vulgata in Sectarios suspicione submissi ab ipsis ad pontes ignis, commotam csntra incendiarios seditionem, quae MVeniani fati nuntio accedente percrebuit, adeo ut Carentonii pagi vastationem & ruinam provocaverit.
Mayenio suffectus Marescallus Theminius statim posteaesum imperatorem dissimulandae militum consternationi verberationem acrius redintegrari jubet, ictusque machinarum muralium a meridie in vesperam numerati centum& quindecim. Dividitur ab urbe, Villa-Borbonia, amne per pontem commeabili: pontem peti placuit, Arimendo penitus inter utramque urbem commercio: longa & pertinax verberatio, donec agnitum, irritos esse conatus e lo sinquo, in ingentem ex solido lapide molem. Vergentem La Mine. linem Septembre cuniculo ad Mommiratum effosso subjicitur ignis: propius accesIerat muris regius miles irrupturus qua monstraret ruina viam. Triste spectaculum tresilit in regios disiecta humus , propiusque suggretas Obruit ; inter obrutos Maesonaeus, major Capetianae cohortis primipilus, magnum sui desiderium reliquit: non antEruina
528쪽
ruina ex euniculo vastior ; at utrinque pavor; obsessis ex icat. cuniculo impraeviso, obsidentibus ab effectu improspero. Lantasius in Normannica cohorte centuriae praesectus, qui Lotari primo irrumpentes sustinere debuerat, sepultis succedit, factoque per ruinam impetu irruit, centumque una legi narii; Baroni Guepio, propulsandi munus desertur, sorti- Ginris ter utrinque dimicatum, quod patuit ex card e utriusque ducis Guepit, & Lantalii. Pelluntur regii, reparandae ruinae sceminarum agmen dolia, humum , tigna, & lapides congerit , non impunE; quippe huc collimata bellica tormenta, ingentem hostium stragem edunt, quo intermissum tantisper opus, donec facta irruptione hostis ingenti vi in eam partem grassaretur, unde displolio: sic verberationi impositus modus. Longa hic pugna dum novus a tergo ducitur
murus ubi ruina fuerat; per noctem munimentum penitus. reparatur ; sic irritus Regiorum labor & conatus. Parum abfuisse memorant quin Forcaeus , Orvallus, Castronouanus, & Puteanus primus municipii Consul, quorum autoritati, & consiliis inerat rerum summa sub muri ruina sepe lirentur; vix enim pedem loco extulerant cum immani hiatu aperta humus, ex cuniculo.
Rohanaeus cui subsidii Montalbanum immittendi munus& studium, decipiendo vana deditionis imagine Litynaeo,
alebat secreta cum eo commercia per internuntios, lentoque papavere soporabat dum in viam dabat se Bbsidiaria cohors. Ibat ultro, citroque De lanus , cui &pari fraude illudebatur.Forte exeunte Septembri Castrum venerat Despia- castre nus, ubi tum Rohanaeus agebat: multa utrinque de Montalbani deditione; tandemque conventum , ut iret una cum
Desplano in urbem Insulanus flectendiς oppidanorum animis. Fidus Rohanaeo Insulanus . rerumque haud expers :ita palam conventum ; clam dicta lex spem ut saceret Montal Sanentibus proxime adventantis subsidii. Postridie O-r tores Montalbanum ingressi publico conventu excipiuntur ; Desplanus multa de Rege, ut potens, ut in obsantes felix is pertinax ; ut elemens es, misericors in subje- 'ctos ; ut perierint quicunque in eam diem obstare ausi, ut perituri qui ob stabunt.Insulanus quia coraim Desplano loquebatur j doditionem disserri posse negat, exhaustas recenti ad Fauchium clade Rohanai copias , inteUectum Tarnum , tria
529쪽
6ri . gintaque per hostile solum emetienda militaria, adient risubsidio quod, etsi promittitur, pro desserato haseri deBer Alarios Regis hac illae late per vias distributos. Si honeue deditioni subscripserint oppidani denino pugnaturos ; periis se penitu si contumaci ferocitate provocant Regis iram. Porcerent , quod intin habebatur , prasidio ; parcerent militi subsidiario cujus certa ruina sit, venienti. Nec omnem - sestem in Montalianositam. Haec Insulanus. Oppidani obstupescere ex impraeviso sermone, nihilque haerentes quin obscurus, & dissimulans loqueretur, promendae clam sententiae, in conclave vocare. Intercedit Desplanus ; ob ciens nisi palam omnia transiguntur , justam sibi suspicionem fore. Hinc factum , ut suspectis quae Insulanus dixerat responderent oppidani Desipiano: Si dabitur a Rege ad Rohanaum commeatus liber, missurosse qui certius inquirant . ,s Insulanum ex ipsius sententia loquutum apparuerit , satim dedendam urbem: ita illusum Regi. Saepe Rohanaei constantiam tentavere Dux Suillius, & Marescallus Esdiguerius; o stitit infracto vir animo, ut non immerito dici possit, debitum uni Rohanaeo, infelicem Regi, Montalbanensis obsidii
Obsessis post tot praelia debilitatis, desperata erat salus ,& nisi novo delectu reficerentur, imminebat deditio, cum Rohanaeus expeditam cohortem mille & ducentos legionarios Castro educit per calcatum hostem ituros, aut, si sic fata serrent, in via morituros. Patebat subsidiariis via tri- η ἔ. plex; inter Albam Augustam& Insulam Albigentium lata planicie, vado interjecto qua Tarnus haud aegre commea--πρη bilis; hac primum iter. Altera via erat, Regi ina praevisa, ἁ st.. ι 2 eoque facilior ; nempe Castro Revellum , Revello Carma-cam . nium, quae Sectariae urbes , Carmanio Montalbanum; transmeabili ad pontem Villae-Borboniae Tarno. Tertia, per ab-LOmbers. rupta montium Castro Lomberctum , Lombercio Fanum Sinnioni , Antonini, Fano Antonini Montalbanum : potior visa haec ,
quia monti cellis passim asperata;sylvis profundioribus obte- η gebatur, quod legionariis percommodum , alariis . qui ob -ε aufort. stituri venientibus, infestum erat. Lectus Belli sortii miles in expeditionem,qua non ante periculosior,non gloriosior: primum iter viro sorti Castro Lomberctum est. Interea Rob naeus di versum agit Engolisinensem a via, commento , qua-
530쪽
libus fertile ipsus ingenium fuit. Simulatur ad Lauragilesios i62 i. expeditio, educuntur Castro tormenta bellica , omnisque belli apparatus in obsidionem proximam , cujus, quo ficta erat, eo specie arcani, spargebatur latius fama. Quatuor illi peditum millia, trecenti equites; haeret Dux Engolisinensis inter utrumque hostem; quippe Bellisortium audierat Castro tendere ad Albigenses, Rohanaeum ad Carmanios, utrique ad Montalbanos iter, si pergerent. Haerente& dubio quam in partem signa converteret, praetergreditur Belli sortius , perque alta noctis silent i a suggressus primo diei crepusculo Corduam venit urbs est Catholica) ubi alariorum sta- cordes. tione leviore , quam ut viae obsisteret, sub vesperam Fano Antonini succedit, ab hesterno die jejunus. Avarionem inta L PAE ς' ter, quo sanum Antonini, & Tarnum , quo Montalbanum alluitur, lata est planicies & aperta, nisi quod interjacet sylva profundior , cui nomen Gresini a ; cohortem suam La Grsnis . in duas turmas dividit Belli sortius, viamque in nemus molitur , sperans fore loco ut opportuno , quiete & cibo reficeretur miles e trium horarum iter est a Fano Antonini in sylvam , Rossetierio primum agmen perinissum , extremam La Rus: aciem ductabat ipse, tandemque nullo obice in sylvam ventum; hic transacta dies integra: sole in vesperam inclinato, denuo capellat iter cibo refectus miles: longis ex viae ignoranti a erroribus transigitur nox per quam intromitti debuerat cohors. Primo diluculo apparuere elonginquo Montalbani turres ast aperte progredi periculosium per altam diem: tutius visum in sylvam regredi, donec in proximam noctem inclinaret dies. Haec inter luce adhuc ambigua apparent de- .cem non procul γ equites; impraeviso aspectu tanta militum consternatio est, ut turbatis statim ordinibus sugam molirentur ; donec agnitum non alios esse qui equitabant, quam praesectorum eius cohortis servos dominorum equis subvectos, qui & ipsi ignorantia viae errabant. Eo argumento abunde constitit levi alariorum praesidio potu i si e debellari timidum , dc a longa via exhaustum militem, quod Engolismensi probro datum. Brevis mora in sylva est Anaelico militi, jam enim triginta horas jejunus exegerat, repAitur Fanum Antonini: hic dubius spem inter & metum Belli sortius haesitare; mora in urbe turpis, regredi in glorium Sc periculosum: insessis ab hoste viis, progredi exitiale videbatur: