장음표시 사용
641쪽
ita . Luod licebit Serenusima D. Infanti, se uisupra, acquirere Roma dissensationes , Indulgentias , Iubilaa . omnes gratias qua videbuntur religioni, ct conscientiis μis competere, se undecumque libros quoslibet Catholicos sibi
Luod servi, ctfamiliares Serens a Infantis, qui in Amgliam migrabunt, suscipient juramentum fidelitatis Regi magna Britannia ; modo nullast clausula, neque verbum , qua contradicant Religioni Romana in conscientiis Catholichrum io, si forte sint vasasii Regis magna Britannia, idem Iurame tum suscipient quod Hispani, utrique insequenti forma. Ego N. juro Sc promitto fidelitatem Serenissimo Iacobo, magnae Britanniae Regi . & Serenissimo Carolo Principi Walliae, & Mariae Hispaniae Infanti, quam firmiter & fideliter observabo: & si quid contra personas, honorem,& digni-- tatem Regiam praefatorum Regis & Principum , statumve,& commune bonum regnorum intentari cognovero , statim
renuntiabo dictis D. Regi, & Principibus, aut Ministris ad id constitutis. Ruod leges qua sunt, vel erunt in Anglia , ct aliis regnis spectantes ad Religionem, dictos servos, ct alios ut supra laicos non attingent, qui tum legibus , tum poenis , contra transgressores earum impositis erunt exempli; ct contra Ecclesia suos solummodo eorum superior Ecclesiasticus Catholicus procedere valeat, prout apud Catholicos Romanos fieri consuevit. Luodsi Iudex aliquis secularis Ecclesiasticum virum comprehenderat propter aliquod delictum ς eum ut pradicto sιo Superiori Ecclesiastico ct Catholico statim tradat se remittat, qui contra ictam juxta canones ct regulas juris procedat. Luod leges contra Capholicos Romanos lata, vel ferenda in Anglia, ct aliis regnis Regi magna Britannia subjectis, non attingent liberos ex hoc matrimonio oriundos , qui liberὴ jure successionis in regnis dominiis magna Britannia fruentur. Luod nutrices qua lactabunt liberos Serenissima D. Infantis, Catholica Romana valeant esse; earumque electio ad praefatam D. Infantem spectet, sive sint ex natione Anglicana, sive ex alia quacunque, prout Serenissima Infanti placuerit,
ct familia sua annumerentur, Cusique privilegiis gaudeant, ct potiantur.
642쪽
Ruod Episcopus se persona Ecclesiasica, ct Religiosa ex
familia D. Infantis, poterunt retinere vestitum ct habitum sua dignitatis, professionis, ct Religionis, more Romano Pro securitate quod dictum matrimonium numitentu aliqua ex caussa dissolvetur, Rex Britannia, Carolud Princeps verbo Regio parifer, honore astringendi sunt. Praeflabunt insuper quicquid a Rege Catholico propositum
fuerit, si enim decenter, ct commode fieri possit.
Luod bi is filia. qui ex hoe matrimonio nascentur, penes Serenissimam Infantem, ut minimum usque ad decennium educentur ζ ct libere Iure successionis in pradictis Regnis, ut dictum es, fruantur. Luod quomodocumque loci servorum se strvarum, quos renissima D. Infans secum attulerit, nominatos per Regem Catholicum fratrem suum vacare contigerit sue per mortem, sive per absentiam, sive ex aliqua alia caussa, seu accidenti, subrogentur per dictum Regem Catholicum omnes servi is familiares, ut supra. Pro securitate quod totum ut capitulatum es compleatur, Rex magna Rritannia, ct Serenismus Carolus Princeps , juramento obfringendi sunt, ut omnes Consiliaris Regis tractatum chirographo firmare debent; inssuperque predicti Rex se
Princeps Regis fidem daturi sunt, se facturos quod ptimio est,
ut omnia supra capitulata per Par lamentum stabiliantur. Luod conformiter ad ea qua tractata sunt, omnia i propcmenda . o, exponenda sunt Sanctissimo D. Papa, quatenus approbare, Apostolicam benedictionem , ae necessariam diastensationem ad effectum matrimonii concedere dignetur, &c. Memorandum quod die is anno supra in calce hujus tractatim memoratu, Serenissimus S potentissimus Princeps, Iacobus Deigrati , magna Britannia dcc. Rex, Dominus meus Clementissimus, prasentibus atque assislentibuι qui supra nominantur, cum multis aliis proceribuου magnatibus, dedit, prasitisque juramentum pro observatione hujus tractatus, secundum formam supra scriptam , in sacelio aula Regia apud Umonasterium , omnibus se singulis articulis prius lectu, ac publice recitatis, Reverendi mo in Chriso P. Lancelato Episeopo VI entoniensi, o sacelli Regii Decano, tenente, porrigenteque Regia M sati Sanctissimam Euangeliorum lia brum. In cullus rei tesimonium, ego Georgius Calveri miles,
643쪽
positam a Philippo Rege columnam, primo ab Ume mi L ri, quo loco disjunctitavicem Principes : illustrabat Opus Regium, tiariptio in haec verba.
Hic ubi fausta sors tulit ad praerupti montis radices in late patenti Campulo, solenni Regum venatione nobili, sed insolentis rei eventu longe nobiliore.
D Hitinus quartus mssaniarum, Indiarumq- Rex si tholicin, o Carolvi Seranismus macri Princeps, pactis eum Maraa Serenissima Infante nuptiis . ad quas petendasci, fama per orbem in Hesperiam properarat, dextras dede runt, ct in amplexus peramanter ruentes , pacis o amiculaaterna foedera nodo astrinxerunt Herculeo. magnum ct immicium Regem, par sine pari: nudus mi Hercule . Hercules
contra duos, is potius contra omnes perfidia frendente duo Alcida solo, saloque insuperabiles. Sisse fama , non plus
Viderunt, suspexerunt, stupuerunt, duo AUriaca sobolis incrementa maxima , Carolm ct Ferdinandus serenassimi Infantes, G par olivariorum , Excel. Comes . A besti, natu que Consilus sacri Cubiculi, ac Regii buli summus Prae fetus, Didacus Carpentis Imrchio, cui fas urere sacratio
644쪽
LIBER DECIM vs TERTIUS. 6o Atiti limen. Ex Britannis Heroibus , Ioannes Comes Bria I 6 et 'lius Orator extra ordinem , Guillelmus Astonius Legatus ex munere, Baro Mnsingtonius Pratoria ι militia Britanni ci Princeps. Pos TERITATI SACRUM.
Vix in Angliam redierat Walliae Princeps cum mutatur illi, repente cum coelo animus; eadem &Iacobo patri mutatio, autore apud utrumque Buhingamo : huic ex occultis caussis studia tum impediendo sorderi, quanta fuerant pro movendo. Bullam dispensatoriam concesserat Vrbanus , nihilque perficiendo negotio desiderabatur ; cum Bristolius Angliae in aula Hispana legatus, Friderico, Iacobi Regis genero, Palatinatum utrumque qualis Hispano, qualis Bavaro possidbbatur nec non, &. Electoratus jura restitui petit. Transit in offensam Hispano Resi petitio , de qua nihil antὀconyenerat, statimque mutuo astensu a fide disceditur. Redeo ad res nostras: quanquam& dici possunt res nostrae quas re tuli, nunquam , transigendis Henricaeae Galliarum Infantis,
cum Principe Nalli e nuptiis quibus accingor nisi post irritum foedus, quod Hispani & Angli pepigerant. Soluto foedere, de quo diximus, delegati a Iacobo in Gaialiam Comites Carlilius, & Hollandus Henricaeam Ludovici sororem Carolo Principi suo, deposcunt : deperibat virginem Princeps, visam in transitu, cum Parilios diverterat nu per molitus in Hispaniam iter : forsan ex ea caussa irritum cum Insante Hispana matrimonium. Rex sorte tum Com- compte dipendii agebat opportuno in venationem loco: lecti e Consi lio veterani, una cum Anglis Oratoribus id nesotii expe- diunt: tandemque in leges conventum quarum silmma haec
Paeta conventa inter Ludovicum , & lacobum Galliae, & Angliae Reges, super matrimonio in eundo , inter Carolum Serenissimum mallia Principem, & Henricaeam Regis Christianissimi
sororem. I. Iploma tontrahendo matrimonio dissensatorium Rex
Christianissimus a summo Pontifice impetrabit.
645쪽
162 3. 63o HIs TORIAR vM GALLI RII. Postquam pacta in matrimonium conventa solenniseera, mento firmaverit Anglia Rex , procuratorem eliget, nomine Principis mattia uxorem ducat, more ma orum, ira Basilica, ritu Ecclesia Catholica, Apostolica, Romana. III. Celebratur Lutetia Parisiorum matrimonium, qua olim formula et lebratum inter Henricum ΙV. rum Navam.
Regem, O, Margaretam Valesiam, Henrici secundistiam. IV. Regis Christianissimi sumptibus vehendam Caletum
Dominam Henricaam, Britannicoque legato tradendam
sub depositi fide ; exin Caleto, in Angliam sumptibus Ser
nitatis Britannica transfretaniam.
V. Vbi in Angliam venerit Domina , legentur palam legat rum in id negotii procurationes, ut es, dicta matrimonio leges: dein fides utrinque renovabitur, actu mere politico, nullis Ecclesia ceremoniis.
VI. Principi Henricia ; necnon c, familia ipsius universae, nascituris ab ipsa, Religionis Catholica, Aposolica, O, Romana usin ut liber sit, se publicus ; ut item privatum sit illi in palatio Oratorium, O, publica in continenti Ba
sica, Ecclem ornamenta pro dignitate, O, Ecclesila Rector qualem dixerit. lVII. Euangelii pradicatio, adminiseratio Sacramentorum ex ritu Eeclem Catholica, Apostolica, O, Romana tibernut sint Domina, O, ipsius familia in omni tempore; necnone, Iubilaorum celebratio, qualia Sedes Apostolica perflatntempora indicit. Sepeliendis Catholicis assignandum vitanda profanationi, conclusium pariete locum. VIII. Inter Domina familiares futurum sub magni Eleemosinarii nomine Episcopum , cujus plena erit autoritiau, omnimodaque jurisdictio in his qua ad religionem Catholicam Romanam spectabunt. IX. Si Clericus apud judicem laicum conveniatur ex quati-ennque caussa scrimine majestatis excepto ad prafatum Episcopum: si cupitale crimen, aut sanguine quoquo modo expiandum , ad judicem ordinarium spectabit cognitionempe psquam ab Episcopo sacris exolutus rem, O, dimis
sui fuerit. Absenti Episcopo substituetur qui subeat vices
X. Vt ia Principis aula Clericorum numerus ultra Xxv
esse non possit ; quos inter si quis monachus , ut sit ipsi cu-
646쪽
XI. Rex pater, mastiaque Princeps ipsius filius solenniDer
mento fidem adigent,non obstituros se quovis modo,quo mi- . nus Domina in fide Catholica Romana perseveret.
XII. Familia is esto, qualis nuper Maria Infanti Hispana promissafuerat. XIII. Luos Domina in privata familia munia secum ex Gallia in Angliam ducet, ut catholici sint, se Galli iudia gena , pro delectu Chrisianissimi Regis : defunctis . vel pro
Domina arbitrio amotis , ut substituantur catholici item. indigena Galli, quales ipsa dixerit, γ probaverit Rex
XIV. Sacramenti ab hisce familiaribus practandi hae eris
formula. Ego N. Serenissimis Iacobo Britanniae Magnae Regi, Caroloque ipsius filio Nalliae Principi, necnon & Domina: Mariae Henricae promitto obsequium & fidem ; & quandocumque contigerit mihi innotescere noxia ipsorum saluti, aut perniciosa regno Anglicano, ea me ipsis, aut ipsorum ministris in id constitutis, bona fide revelaturum polliceor : ita mihi sit sospes Deus. X V. Domina Henrica dotem fora octies centena nummorum misita numeranda Londini; nempe semissem pridie ante nuptias, semissem residuum pos exactum a nuptiis annum. XVI. In casum viduitatis, restituenda sponsa dotalitia es dotem e in Anglia morabitur,sive redierit apud Galios,
cujus optio penes ipsam erit : non obstantibus csi qua iu contrarium) Constitutionibus Anglicanis.
XVII. Vt proprietas trientis ex ea dote ad liberos pleno jura portineat , matre usi ructuaria remanente : ut reservati trientes duo ad eosdem liberos post matris obitum deferantur ; nisi ex secundo matrimonio liberi forte suscepti concurrerint, quo casu per capita dividetur hareditas. X VI II. Liberorum plena educatio , usque ad annum deci
XIX. Si uxori superstes vir sine prole , ut inter Reges dos ἀ- qualiter dimidatur: si viro uxor supervixerit ut isti sexa- ginta aureorum millia in singulos annos dotalitii nomine accedant, seu que nobilia assignentur, cum domibus regiis, qua asceniant AEd eum reditum : ut ea seu sub Du-
647쪽
6r a HIs TORIAR vM GALO et eali aut Comitiali titulo possideantur; beneficiaque, O mu nera annexa illis ut pro arbitrio diseribuat vidua. . XX. Muliebrem mundum nurui procurabit magna Rex Eritannia , cujus assimatio non sit infra sexaginta aureorum
XXI. Renuntiabit Domina successionibus paternis , maternis, ct fraternis quibuscumque. XXII. Lutetiani Parisiorum is Anglici Par lamenti aeris inserendum matrimonii contractum , quo in promi , ct in
futurum valeant pacta. XXIII. Promittimus invicem medio juramento, Ego i domicus Rex Galila, Ego Iacobus Rex Britannia magna,
observaturos nos sedulo, se bona fide prafatos articulos: qui peieraverit luar socio quater centena aureorum millia, in poenam fidei non servata.
Actum Lutetiae Parisiorum x. Novembr. M. DC. X X I v.
per nos Regum legatos. Rupisiilcaudius, Arm. Richelius Cardinales. Aligrius, Schombergus, Lomenius , pro Rege Galliae: Carlilius, Hollandus, pro Rege Britanniae magnae, oblignati. Hisce articuIis palam exhibitis adjecti tres , de
quibus convenerat inter Reges secreto transigi oportere, quorum haec summa. 1. Catholicos Regis Iacobi edicto nuper in vincula conjectos, non alia caussa cognitione, in libertatem asserendos.
II. Non inquirendum posthac contra indigenas, si qui res gionem Catholicam, Aposolicam, Romanam in Anglia profitebuntur, qualiter in hane diem inquirisolitum. III. Resiluenda Catholicis qua ipsis dempta quoquo modo, in promulgatione edicti pr ati in hanc diem; nis qua penitus consumpta fuerint
Lam ηἰ . Pacta in hunc modum conventa Lomenius , & Villacteia tLa Vinaux ricanus viri spectabiles , qui Regi a secretis erant, in An- gliam deserunt, queis Rex, & Walliae Princeps ingenti popularium applausu subscribunt. Vt laeta primordia , subsecuti essectus tristes ex non servata ab Anglis fide , infra memo-
Ineunte ejus anni Aprili Butev illius, e Mommorancia lstirpe generosus vir, dc summe audax , Pongibauto singulare certamen indicit: caussa duelli in incerto est: creditum ple- , iisquet i
648쪽
LIBER DECIMusT TIvs. 6l 3 -- iisque non aliam suisse, ab aemulatione laudis gladiatoriae, I 6δη quam uterque naevo seculi assectabat. Butev illius honoris impatiens, quem per arma meruerant commilitones , ex so- cio transibat in aemulum , serroque experiebatur promiscue, si quis armorum fama valebat, quo comparatione vilesce- - ret: quis credat transigendo duello lectam a Christianis diem Christi resurrectioni anniversariam Pongi bautus purgatis apud sacerdotem Christi Vicarium noxis, ad lacram Synaxin proxime accedebat, cum a Butevillii interprete , Barone Lamonia Chantatio, levi in aurem susurro provocatur : haesit diu in- chantat. ter extrema duo Pongi bautus Dei ne caussam abdicaret an hominum ; praevaluit falli honoris libido, qua passim in vecordiam agitur nobilitas Gallica. Bini in binos pugnant: grave Pongibauto vulnus insertur , & nili amicorum manus opportune adveniens obstitillet decretoria erat pugna. Procuratore fisci actore inquiritur in crimen ; moxque animadvertitur in absentes: capitale judicium in tabella exponitur, supplicio in larvas inani,& parum profuturo: nec diu in propatulo suit, pedissequi, & aulae omnis ephoebi, quod assolet, furcam amovent : lata dein sententia in id gladiatorum g nus quam ante acerbior, effectu nullo. Recessisse Anglum a foedere cum Hispanis per nuptias pacto, ex caussa Comitis Palatini supra memoravimus : urgebat Iacobus Angliae Rex, enerumque, & nepotes petebat, nedum in seuda sua restitui, sed & in jura Electoratus, per injuriam transsata in Bavariae Ducem: negabat Austriaca gens restitutionem fore, nisi sub certis legibus, quarum hic tenor.
Conditiones ab Austriaca gente proposita: Ram latinatui restituendo, sub annum
. D C. XXIV. I. CIFrideriem, olim Palatinus Comes, Casarea Majestata, submiserit se, in obsequium personale, quod prasabit c
ram Imperatore Domino,qua humilitate Casallum decet.
II. Post Mom a patre sie prastitam, restituetur ipsius primogenito seudum,cujus erit nuda patri adminiseratio , donee
III. Iure Electoratus utetur fruetur Bavaria Dux , post
ipsius mortem ad prafatum Friderici filium redituro. h
649쪽
634 HIs TORI vM GA In His adjecta duo capita. Si Friderici res, futurus expacta restitutione Palatinus, ct Elictori filia Imperatoris nupserit; interoque dum adolescet ,si in aula Imperatoris educabitur. Inclinabat Iacobus magnae Britanniae Rex ineas Ie-ges , venerumque apud Batavos inglorie degentem , Miransiugam hortabatur quotidie per missos Oratores , ne
diutim precariam animam traheret: indecorum Principi qui etiamnum pro Rege agit.stipendiaria annona victitare impensis alienis; turpe accipere erogatam velut mendico stipem e
penderet se qui natura Princeps ct Elector. qui dives est . pensione accepta degenerare, O gravem esse populo largienti: f
mitteret vicura Ferdinando fortunam suam: restituenda in tempore post longam pacem , qua hodiesperari nequeant, a toritatem ,Iura, qualia otim fuere Palatinis: indebite num pus quod lente fortuna operabitur, concederet illa spatia temporum queis mutari possit. limam se amicam natura medelam esse, qua lente operatur vulnera ιnterdum ipsa curatio
ne recrudescere .si precipitantior est. Haec Iacobus ad Frid
ricum generum. Ille indicti impatiens jugi neque obsequium personale quod petebatur praestare capax, in hanc summam rescribit. Si exhibuerit ρ coram irato uice quod jubetur parum sibi cautionis , fore ex fide data a Casare, apud quem
pro haretico audit: axioma id Catholicis Romanis probarum 'ossa ; fidem haereticis non esse servandam ; Lui perandum sibi qui in aula Casaro nedum pro haretico, sed is pro hoste
publico , pro Germanica quietu perturbatore dili amatur. Bis accedere privata Casaris odia ex Bohemico bello : saviturum in se , qui Bohemorum populi a icti caput est , qua nuper crudelitate in membra saviit; exhaustos ferro inimico
jus regni ministros, quia faverant Palatina caussa : quid Vsi i latino sperandumsuspectam prorsus educationem filii sui in aula Casaris ; tenellum adhuc florem, quem, quam es facile metera i si defecerit mascula proles, quod imminet, statim adi i
Auctu iacos Palatina seuda transitura nusia reversionis speIu- :ra , Electoratus ad Bavarum : gratiam summam fore ado- lescenti, si vita permittitur: in aula Casaris , infanti tenello ingens fore periculum ex Romana doctrina. qua imbtietur: satim mirilberga, ct toto passim Palatinatu pellendos proscriptione reformatos inrigenas, neque libertatem religionis fore nisi qualem Casar permiseratres sese Palatinatus legitimum .
650쪽
hos rem,natura Principem, , imperii Ele Torem: quid er- omnijure insilium transato adminifratorem se ferat, qui est Dominus λ neminem adeo hebetem esse, ut credat res tutum iri sibi, aut filio suo, qua rescripto imperiali divisa recens , inter Hispanum Regem , Bavaria Ducem, Archiepiscopum Moguntinum , ct Neuburgum , velut inter coheredes: satius fore, si aperto besio vindicabuntur, qua inter Principes ridiculum es in stipulationem deduci. tanquam inter privatos. Invidia in Austriacos, ct metu majoris in Ae mali, paratos in sub tum Imperii Principes, Saxonem ct Brandeburgum,
ipsium Dania Regem in procinctu esse, asserendo per besium ius uda sua Principi spoliato ; idis si alungitur Britannia magna Rex, cu res praecipue caussam agi tota Europa clamat, δε- cessur Austriacis suda usurpata,totaque late Germania vindicandam statim, qua penitus opprimitur, libertatem. Nou re saturum amicam opem Christianissimum Regem , Palatinis Principibus ab omni tempore foederatum , nedum ex eo titulo, sed ex augmento Aufriacagentis majore, quam ut aquo anι-mo f. ri possit: eadem S sudia esse ordinibus Batavis, quorum caussa praecipue agitur. Denique qui Palatina ad Rhenum semilia pater , socer, se avus est . si quid preces enixA. si quid valet publica ratio, futurum familia ejusdem restauratorem: id Germaniam sperare , id gitare confoederatos Principes; deberi iolia aspicia, genero , ct nepotibus spoliatis. Haec erat summa litterarum Palatini ad magnum Britanniae Regem, quae sperato successu plane vacuae. Debuit certe ex proborum sententia Iacobus , dum calebat adhuc Dederatis Principibus ex recenti injuria sanguis, debuit serrum distringere, ordinibus Batavis,Duci Saxonum, & Bran-deburgo adjungi, urgere Christianissimi Regis opem nunquam affictis denegatam; nec inanis spes, ii quid pro genero valuisset socer: ast rarus huic Principi militiae usus, Optima certe indoles: id naevo datum quod pro Regis sor-runa, vita tranquilliore fruebatur: in libros tota ipsi inclinatio, quoiacem in Anglia aluit donec vixit. Redeo ad Suhίb, res Gallicas. Prasident auPer haec serme tempora excessit Antonius Segui erus, in Porumeno partamento Lutetiano altera primo Praeses, filius Seguieri, Eviri superillustris, qui in eodem Partamento magna virtuti Suisi, isama Praeses fuerat: utrique vita incorrupta, natales in Nar- en Languι-