장음표시 사용
61쪽
DE ARTE ' iocincs affectus auisunt lenes aut concitati, illud
genuό Graeci ethicon appellant , ad naturam, erad mores ad omnem uita confisi rudinem ac commodati :hoc pateticon nominantiquo perturbantur animi, concitantur,vehemens,incen isum,incidisti :quo causae eripiuntur,quod cura
piae fertur, justincri nullo pacto potest. Affectus, etiam ct philosophorum sint, no aliunde quam ex -
topicis trabuntur,ut a loco,tempore,persona, si mili,contrario exu,aetate. Crc. Sed regulam aura lream,quae sit multarum instar,ad omnes affectus mouendos adhibeamus, quam deceptus memoria ills.6. cca mintilianin non aliquo tradente ed experim to suo ac natura ipsa duce inuenilbe se gloriatur: cum a Cicerone multis uerbis, Cr ab Horatio in te poetica per multa carmina, Cr denique a
sab.t Persio sit repetitum praeceptum hoc,ut si quem
mouere uelimus, nos prius moueamur. Verba ciorat. a ceronis haec sunt. Non me hercule unquam apud iudices,aut doloretit,aut misericordiam,aut invia dium,aut odium excitare dicendo uolui,quin ipse
in comouendis iudicibus ijs ipsis ficu bus,ad quos
illos adducere uellein, permoverer . Neque enim
facile est persicere ut irascatur cui tu uelis iudex, tu ipse id lente ferre uideare:neque ut oderit ea
62쪽
D I c E N D I. sa ἐuem tu uelis, iis teipsum flagrantem odio ante uiderit,ueque ad infericordiam adducetur, iis ei tu signa doloris tui uerbissentent Avoce, uu, tu , collachomatione denis ostenderis. Haec eralia multa cicero sub Antoni persona egregie distulat. In genere demonstrativo historici poeties epilogo non utuntur: orator tamen ad confirmanda auditorum memoriam non inconcinne cum alia qua delectatione utetur.
In suasorio praecipua totius orationis fiunt reis pcrenda, affectusque mouendi, praecipue i hic est amplificandum, Cr in locos, quos communes voαcan excurrenduἰinducendis sunt prosopopoeia quae huius generis uidentur elye propriae . de quisbus in elocutione. De qua fit quam dicamus, pauca de memoria sunt libanda,quae distiositione maxime adiuuatur, nde eam quidam distosti nis partem ese dixerunt.
ri a Emoria est firma animi rerum ae verboruoldilbo illauis praeceptio. Rhetores Omnes qui de memoria praecipiunti huc demi in tendat, ut nia
63쪽
D E A R T Eut nihil ordine de diltpositione certa certius desivi esse credant. Quare qui methodo quaescripseri ordinarit:aut ab alijs scripta incthodo ipse
collegerit facile quae uolet memoriae mandabit. JAunc pauca ex O intiliano bubtexam siqui plurara uolet Uum adeat. Memoria cui alia omnia excobedo augeturi Plurimum ualet diuisio π recta compo tritis,nam qui recte diuiseri nunquam in rerum ordine errare poterit. Proderit er per partes edificere:er hae partes nou sint perexiguae. Non erit inutile aliquas in margine apponere
nolutis,ut anchoram si de nauist dicendum, stio culmis de praelio. Iuuat plurimum isdem quibus scripseris charatis ediscere.
Nox interposita plurimis habet firmitatis.
Haec ex Qvintiliano. likii cap. a Nec audienda tantum , sed uidenda etiam punt quae memoriae mandare uelis: nam usu magis quam auditu excitantur animi.
coriandri gratia saccaro induta constes uulgo dicunt post cibum assumpta uinos a cnecis ita prohibcnt undἡ memoriae conduclint. Vii e
64쪽
Postiremὸ nil unquam memoriae mandes quod non ad unguem intellexeris. DE ELOcVTIONE.
'Locutio propria pars oratoris est, quod erromen ipsum indicat:non enim inuentor,aut copositori,aut actor haec complexus est omnia ed . Cr Graece ab eloquendo Rhetor, Cr Latine Eloαquens dictus est caeterarum enim rerum quae sunt in oratore,partem aliquam bi quisque uendicat: dicendi aurem, id est eloquendi, maxima uissoli huic conceditur. Elocutio esst orationis exornatio: cuius duae sunt partes,TropM,CT Figura.
TRO s est elocutio in singulis verbis,qua propria significatio in alia mutati r. cms Oramuis mutatio propriae Agnis risiis sit aut ex cauu DE TROPIS s da
65쪽
D E A R T Esli aJ effecta ubiectis ad adiuncta,re comparatu
ad comparata: ex oppositis ad opposta:ex toto ad partem: aut contra: statuor tantum existunt genera troporam. Metondimia,Metaphora, Diania,Sγnecdoche. ' ΑMetolomia est mutatio significationis ex causis ad efficeta, subiectis ad adiuncta.CT contra
Hunc inquit Cicero in Oratore pallagen rhetores, quia quasi ἴμmmutantur verba pro verbis: metorvmiam grammatici uocant, quod nominata afferantur. Primus eius modus est,ci in ex causis effecta significamus. Terent. Sine Ce, rre C Libero friget Venia sic Mars pro bello,' 'Icai nus pro igne. Itas inuentor pro re iuuenta, aut cui praesidet portituri. materies pro materiato, nani materia causa est,Vt ferrum pro gladio, pinus pro navi. Virg. AEre ciere uiros,Martem accendere cantu. Secundus modus poetis ei,
familiarior, insignificare uolunt ex cilectis causas. Virg. Pa cntqs habitant morbi, tristisque sco
nectus. Horatius . Pallida mors aequo pulsat pede pauperum tabernas,regus turres. Tertius modus, cum nomen proprium subicctae rci adsignificandum rem adiunctam traducitur .ut contianens pro contento. Virg. laή incidita Roma impe
66쪽
riunt terris, animos aequabit Obmpo. sic Italia pro Italis,sicilia pro Siculis , carcer pro uinctic c etiam epotin calicem dicimu π bene morataε urbes. Huc etiam pcrtinet cum posscssore pro re posse sa ponimus Terent.Eamus ad me. Virg. Iam proximus ardet Ucale eon. Quartus mori AEne.χdM , cum ex adiunctis res subiectas intelligimus. Terent ubi ille scelus est qui me perdidit Scellas, And. . pro Scelesto. Ouid. credulares amor est l. amam Epist. stor Virg. Quid non mortalia pectora cogis,AM; AEncis risura fames sic dicimus quo non penetrat auadistia Fides ualui Iustitia confecit. Quintus tuo lus ex superioribM compositus, cum adiuncta pro alio adiundis sumitumq; non uno modo na
junt aliquando duo epitheta duobus fiubiectis uda inexu inproprie tamen,nisi fuis ubiectis pestitutatur. Virgil. ibant obscuri, sola ub nocte per lim* Amab .Libanti Esub obscura nocte. Hic tropi simpallage dicitur,quoties couerso rerum ordine aliquid dicimM. capitur etiam adiunctum pro adiu a . ilo per onotomiam,quado duo nomina coueniue
in uua significatione ed illorum alteru aliud praetereasignificat. ut seu s Ο immanis idem signis scant , IN immanis etiamsignificat ingens ut immania ίempla. cgia ergo sinus pro ingentisiu
67쪽
DE ARTE , ne i mltu est metalepsiis. Virg. Saevus ubi
AEne.ia telo tacet Hectora. m. Nec minus AEneis mari ternis seumn armis. Sic dixit Idcm numina
Geon v pro mistra. Nam mitter a uerbo ino, prori AEne.a sterum Discat in augurijs.Etuntonuit Ichnim Ridiculum autem est quod afertur a commentaria in se tr fmGrade nobis ese lauri
aut contra. Homeru saepe monet Plutarchus,
plurimus est in metalepsi uocat enim insulas ueloces, cum ueut acutus inteyigere: quia acutum utramque ignificationem complactitur uerbaGrae Od 1.3a Iocem appellat noctem,qu)d umbra terrae sit ac tu:aut bore eodem Plutarcho. Virgilius pliam tristes appellat Iupinos.boc est amaros. Nam amam rus tristem etiam igniscat.ut hostis amare quid oco.a increpitus Horat.Libet iacere modo sub antiqua ilice. antiqua.Lmagna ac proinde umbrosa. Mὶ enim hoc aliud metalepsisgenus,quido gradatim AEne.1 itur ad id quod erat propriu. Viri Spelucis abdicBucit dit atris. i. profudis. Iia. Post aliquot arist . Naper arista stica persticas messees,per messes. . pates per aestates annos intellistimus. Sic Cicero 'suas in Antonium orationes uocauit Philippicas. 'LEis Simartialis corvinu piscem uocauit gloriapri
68쪽
re. Alexander enim Pellaeu fAlexandria condidit.
Metaphora siue translatio est mutatio signifeationis ex coparatis ad coparata aut clim exstra . .
mili simila significamus. ut parturiret arbores lo' et escunt genae,lux ingemj. Huius tropi genera uelle persequi superuacaneu cst, Cr infiniturni tum late patet genus hoc quam genera naturae. Nihil est enim ut unguit Cic. in rem natura,cuius riss Orat.3no in alijs rebus po sitams uti uocabulo Cr nominiae. Vnde enim simile duci potesὶ potest aut ex orimnibus indide uerbum una,quod1 militudine com fine translatu lume affert orationi. ΗιαCicero, qui ibide late metaphorae uitia persequitur , q aenosco ullo relinquimus. Exepluetiis fedcinus, quia ita tritus omniu linguis hic tropus est,ut nil fere loqsamur absq;tristatione. Metapbora si ita riuscula sit catachresis dicitur,non tame alius tropiis est mo uerὸ omnis tropus recte appellabitur catachrss. Clacro certe cu Aristotcle translas Oratoritioni sublutigit. Virg. Instar montis equum divina a Palladis arte aediscant. Et ciuir gradem oratione pro magna,minurum antasi pro paruo dicimur. aut cre pro uirtutibus uicina uitia ponimus ut pro forti audaceii pro prodigo dicimus liberale. H uc
69쪽
modum metaphorae Latini dixere abusionZ si metaphora multiplicetur,dicetur Ailegoria fueinuer, hinec diuers-gcnus est a metaphora. Hocam.x rati O nauis refret in mare te noui fluctus o quidam fortiter occupa portum.o toti s ille locus,in quo nauis pro republic portus pro pace, fluctus' pro bellis ciuilibus accipiuntur. Allegoria permplexa Cr obscurior dicitur aenigma, quanuis p
1it ese aenigma fine tropo Huiusmodi sunt rithagorae βmbola:ignem gladio ne fodito cor ne edito: hirundinem sub eodem tedio ne alas. Et illa
EeB.s VirgilibDic quibus in terris. Ironiasiue illusio ne mulatio est mutatio sonificationis ex oppositis ad opposita: quia aliud alia quod dicit intelligi uuli.Terent. Ehodu botaphit, ne Riri cicio praeclaram custodem bussi ut aiunt ' lupum. Haec aliquado multiplicatur,sed propter i., ea non mutat genus, ut credit Quintili vi, qui ις ' modum interfiguras sententiarim colilocat, adducto etiam misi contra seipsi :Quemadmodum inquit allegoriam facit continua metaphorara,sic hoc Schema faciat troporam ille cotextus. Itas continuata ironia tropus est,nonfigura, irrires quamqrue homines nou aliud faciunt animali genus eum sinis , nec immero rerum genera,
70쪽
yd natura mi distinguenda.Terent. scio: cum Aia. patre altercasti dudum,Cr is nunc proptorea tibi succense neq; te quiuit hodie cogere illam ut duci ceres. Vir. Egregiam verὸ laudem Cr spolia am AEne pia refertis Tus puerque ligus: παν- Cr memorabile nome,Vna dolo diuum s foemina uicta duorum est. -cteril M, sarcastinus, Astei mus idem tropus,diuersa nomina. cice. Diberti iniim Philip. cognoui ausim tuum, at te etiam apertiorem indicendo ille nunquam concionatus est nudus,tu hominis simplicis pectus uidimus. Onecdoche est mutatis significationis ex toto ad partem, aut contra Cum tot- erparte dico, genus etiam Cripeciem intelligo. Latine concepretio siue intellectio dicitur.Fit quatuor modis. Privitas cam tot- pro parte capitur. Virg. Pri AEne,
quam pabula gustassent Troiae,Xanthinis bibis
seu partem aliquam Xanthi fluuij. Secumidus crem pars pro toto. M tectum pro domo pupα pis pro naui:mucro pro gladio. Tertius clint gemis pro specie utipocta pro Homeroseu Viragilio: Orator pro Cicerone:Priainides proctore. Hic modus proprium habet nomen, icitur enim Antonomasia. Huc refer cam nAmeru plura ratem profligulari ponimus. cice. Populo impo Ad Bruti