장음표시 사용
231쪽
terea nonnulli actus Intellectus sunt simplieitet persectiores aliquibus voluntatis acti hus, U G. viso Dei est simplici ter per fictior amore pecuniae ἰ dc d eontra aliqui volunta. tis actus sunt smplici ter persebi res aliquibus actibus intelis lectus, V G. amor Dei est persectior limplicitet cogniti
Ad dignoscendum in his eas bus quodnam ex duobus sese mutuo excedentibus debeat diei simpliciter , dc absolute persectios regula generalis, cujus mentionem Deit Amo, si is a. Nobilitas simplieiter, de absoluid attendenda venit pen/s ea, quae con veniunt rebus egentialiter, V. G. Homo simplicitet, & absolut/ est nobilior Leone, quia nobiliorem obtinet disserentiam essentialem, nimirum rationale, quod est nobilius quacunque differentia irrationalium. N bilitas vero, di excellentia secund sim quid attenditur peis n/s ea, quae accidenta liter, vel respectivg ad aliud eonveniunt, V. G. Leo dieitur nobilior Humine secundam soristitudinem, adeoque secundi1mquid ; quia sortitudo est di serentia quaedam accidental;ter utrique competens. Eapro. pter cum nos si h a. probaverimus, potentias sumere speciem , idest speeificari ab obiecto; idcirco illa potentia et linobilior simpliciter dicenda , quae habet nobilius obiectum formale, seu nobiliorem rationem formalem objectivam. a. Tres pereensentur opiniones. Prima tenet, intellectum, de voluntatem esse persectionis eiusdem . Hane te. net Λ versa, eontra quem iacit id , quod dictum est in hoc 3. libro q. prima art. a sy. r. ubi vidimus, ea quae sunt diis vetis speciei non esse ejusdem persectionis essentialis. Intellectus autem , Et voluntas non modo specie . verum etiam Ordi M. genere, & linea differunt, eum intellactus stgeneris, ordinis. dc lineae cognoscitivi ; voluntas vero sit lineae, generis. &Ordinis appetitivi. Secunda profitetur, voluntatem esse simplieiter intelle. ct u persectiorem. Hane amplexatur Seotus sui s eum gregalibus, D. Bona v. Oeham, Gabriel, Argentina, Rureolus. Λlensis, Ac alii . Tettia sentit, quod intellectus sit simplieiter voluntate persectior. Sic communitet Thom istae, quos sequitur Du.randus, Vasqueet , SuareE , Ruvius, Conimht. de alii, missis illis, qui utramque probabiliter tutantur partem .
3.1 TIdendus S. Th. p. p. q. 8a . art. a. ubi hoc ex professo
Peculiarem pariter, dc emcacem hujus rationem pro is ducam in Ethica q. r. art. I. u. a. num. 7. Interim cum communi
Probi. Potentia, cuius formale obiectum est absoluid, di simpliciter persectius, est simplieitet absolute persectior; sed objectum formale intellectus est smpliel ter misectius objecto voluntatis: erga dce. Mai. praenitet ex dictis n. i. nee potest resputab Adversariis, qui, ut probent voluntatem esse simpliciter persectiorem intellean, ad majorem confugiunt obiecti persectionem, dicentes, honum, quadest voluntatis objectum esse pei ctius veto. quod est intellectus objectum , ut videbimus num. I. Min pnib. Quo magis aliquid est abstractum abstractione sot mali est peti eis citus; sed obiectum intellectus est simpliciter abifractius ob injecto voluntatis : ergo dcc. Μai ex eo elatestit , quod quanto magis aliquid est abstractum est immaterialius, mi. nlis habens de materialitate, proindeque minus de impetia.ctione. Min .erob Objectum praescindens ab existentia est abstractius abstractioue formali ; sed obloctum intellectus praescindit ab exissentia, non sic vero Objectum voluntatis:
ergo dcc. Min. est palam, eum voluntas non moveatur a
bono abstracto, Deos posset avarus di vitiis in abstracto inspectis satis i. Maj prob. Exissentia importat rei singularitatem, conditionesque individuales, ae materiales, quae sunt hic, de nunc in rebus corporeis: ergo dce. Respondes, duo salsa innosita involvi probatione. Primum, ouod obiectum praese indens ab existentia si persectius. Melior namque est quidditas com existentia, quam
line existentia. Secundum, quod voluntatis objectum stduntaxat bonum existens. Voluntas squidem fertur etiam ad b inum in abstracto, & in communi, imo etiam ad impossibile, saltem peractum smplieis complacentiae. Sed Contra . Quandoquidem primum , vittaquamquod estiam satis nostio in rati ei in probatum, adhue Ostenditur. Quidditas litat inesse rei sit melior eum existentia, dc singularitate; non tamen in esse objecti: ergo dce. Prob ant. De singularibus ekistentibus non est possibilis latentia, ed mcontinuae sint mutationi obnoxia . Secundum quoque fit palam. Dato etiam, quod uoluntas possit serti in bonumineommuni, dc etiam impossibile; tamen solummodo potest serti impetievi, de ineffraciter, at non persem, sed potentiae perinio sumenda venit ex actu illius pei sectissimo, non vero ex impersectis: ergo Ece Min .esseonspicua. Non enim voluntas eliκit media ad honitatem in communi, vel ad aliquid impostibile. Intellectus autem persectissimὰ In ipsam sertur quid ditatem, intima quaeque illius penetranis do. ob idque de illa, neutiquam vero de singulatibus se ien tiam habet. . Prob a. Potentia, quae modo simplieiter persectior ad suum tendit objectum , est simpliciter persiti or, sed modus, quo intellectus ad suum sertur objectum est simpliciter persectior modo . quo voluntas ad proprium tendit obiectum: ergo oce. Mai. videtor manifesta, Tum quia modus tendendi ad ob estum debet esse promiti a tus -- tentiae. Tum quia potentiae speciscantur ex modo, de Otis dine tendendi ad obiectum. Min. prob. I uel lictus trahitobjectum ad se, voluntas vero trahitur ab obiectra extra se , clim pro voluntate non dentur species inteiuionales eam in imantes; sed persectius est trahere intra se, quam trahere extra se: ergo dcc Min. est constans, quia quo magis aliquid est independens ab extrinseco, magis habet perse
Cons. Persectius est . tendere ad obiectum absoluid . quam tendere ad illud comparati vh. quia tali modo inde pendentiam praesesert majorem ; sed inteli ctus tendit ad obiectum absoluth, voluntas vero comparati v l: ergo Ece. Prob min. voluntas tendit ad objectum praeelia vi sundat rationem convenientis, dc disconuenientis, ae proinde ut se habet comparative ad alia, ct non praeelia in se; intel-
ectus veto tendit ad illud ampliori modo, Et secundo in
s. prob. Demum alio ratiocinio, quod Iterum Indigitabitur s. sequenti num. Magis habet de persectione Ani. mae intellectus, quam voluntas: ergo occ. Prob. ant. Inia limior , dc assinior est Λnimae intellectus , quam voluntas rergo dce. Prob. ant. Intellectus priusqua in voluntas ab Anima dimanat: ergo flce ε Nihilominus voluntas seeundo in quid est Intellectu persectior, quo ad ea nimirum , quae scripsi num. x
Adoresantium argumentationes dissomunrar . r. Α Rg. i. ex Seoto in senti dist s. q. . Quae sunto. priora generatione sunt imperfectiora ; sed intelia lectus ordine generationis est voluntate prior, cum nihil sit volitum quin praeeognitum ς ergo Ece. Mai. est conlplena in Hominis geoes , in qua Embryonis sorma, quae prius signitur est imperfectior. Resp. quod ratiocinium hoc contra Seotum insertam in
Emica q. I. art. r. s. 3. num. 7. lnt 'iam dist. in his quaeptaecurrunt essentiam , dc constitutivum rei squo modo dispositiones antecedentes quanto Magis a forma sunt reia motae, sunt magis imperfectae, ) concedo semel ess titi, constituta, seu ultima essem tali forma introducta, neptimaj dc data min. nego conseo. Eaproptur prima passo est misectior secunda, et secunda persecta magis, quam ter. tia. Cum itaque intellictus H, minis eisentiam immediati consequatur , dc voluntas dimanet ab Λnima mediante intellictu, iam ece. Item subitantia est ace.dente prior, de tamen est persectior. Nee est vetum id, quod Seotus inquit. nimirum quod intellectus oldinet ut ad voluntatem tanquam ad finem. Noo, inquam , sed potius ordinatur ad illam tanquam medium di manativum ad dimanatum, non secus ae prima proprietas ad secundam. Videri potest S. Th. p. p. q r. at t. r. ubi ordinem describit, qua potentiae ab Anima su unt, aqua prios prioritate a quo dimanant potentiae, quae iunt
232쪽
sunt Animae proximiores, mediis quibus profluunt aliae. At quo Animae sunt propriores, eo sunt per sect i ores, quia quanti aliquid est suo principio proximius est persectius. Si equod est igni propinquius, est calidius: aqua sonti pristior est purior. Λngeli Deo proximiores sunt excellentio. est sydera Soli prouimiora sunt lucidiora . Vide dictarum. s. & retorquo arg. g. Arg. a. retorquendo ratiocinationem a nobis num . h.
productam. Potentia, euius obiectum est simplieiter petis 1 ectius. esrumplicitet persector; sed voluntatis obiectum est simplicitet intellectus object, petfectius: ergo Se Prob. min. Voluntatis obiectum est bonum, intellectus objectum est res, aut velum; sed bonum est smpliciter persectius ente, EU veto : ergo &e. Ptob. min. Bonum dicitur me convertentiam cum pet secto, di persectio entis per bonitatem explieatur; at non se verum dieitur ad convertentiam cum pellicto , nec emis persectio per veritatem explicatui:
Resp. cum eommuni dist. min. est smpliciter persectius materialiter, & in esse entis, concedo, formaliter in esse obiecti, nego min. Ex conseq. Esto namque in esse rei obiectum voluntatis majorem sortiatur persectionem , quam obiectum intellectus , quia eorum, quae per voluntatem attinguntur . existentiam importat ἰ non tamen est peris sectius in esse obiecti, quia, ut num. 3. scripsimus, intellectus objectum ceu magis abstractum, est immateriale maia
Contra . objectum voluntatis est In esse obiecti perse. Bius: et gocte. Prob. ant. Est persectius in esse honi ut nuperrimὰ ici argumento probatum est; sed in esse boni est
Cons. Illud objectum est in esse objecti perseolus. quod effractorem movendi vim habet ; sed hoe est objectum
voluntatis: ergo Ege. Prob min. Bonum, ex finis dicunt ut ad eonvellentiam ; sed finis habet vim movendi essica .eiotem: ergo dce. Prob. min. Finis est prima omnium rauisti: ergo dcc.
Urg. Finis est ultima rei persectio simpliciter; sed s.
nis rei est bonum honitate finis: ergo bonum est objectum simpliciter persectius aIio quovis obiecto . Resp. ad inst. nego ant. Λd proh. dist. mai. est persectius in esse boni, sumpta bonitate in esse entis, concedo, inesse obiecti, nego mai. dedistinguo min. ln esse boni est obiectum voluntatis inspecta honitate in esse obiecti, eonis
cedo, in esse entis, nego min. Zc e seq. Inspecta namque in esse objecti , eeo minus abstracta , proindeque minus immaterialis, est vero imperfectior.
Λd Cons nego min objectum siquidem intellectus eum
habeat persectiori , nimirum immateriali ori mado , mois vere, effractorem quoque movendi vim obtinet. Cuius signum est , quod bonum non movet voluntatem , nisi si existens, verum autem movet etiam ut praecisum ab existentia. Ad ptob. t ultra responsum Cavini) nego ite rum min. euius ad prob dist. ant. finis est prima omnium causa in esse entis, eoncedo, in esse obiecti, nego ant. &conseq. Si quidem .edm ut seripsimus nam. s. dc s. prima potentia, quae dimanat ab Anima st intellectus , etiam ptimum Obiectum movens debet esse obiectum intellectus . Eapropter retorqueas arg. Ex quibus Resp. ad id, quo Urg. Mai. esse veram in esse entis , at non in esse obiecti . vel dicas, quod etiam verum suo modo est sola potentiae intellectivae, quemadmodum uniis
versim objectum quodcunque est finis illius potentiae, quae ad illud terminatur de ab illos et seatur.
q. Arg. 3. Eandem oppugnando rationem. Ideo Intelis leuus asseritur simpliciter uoluntate persectior, quia eius
obiectum est abstractius, & smplieius, sed inanis est ratio ista tergo dce. Prob. min. r. Et intellectus potest eogno
scire obiectum abstractiu/, ct intuiti , ct quo ad quid-ditatem, dae quo ad an est sub ratione exerella existentis a. Cognitio intultiva, quae est de re existenti, & praesenti est abstractiva perfectior , Thomisticis haerendo princiis piis 3. Deus ut coneeptus eum praeeisone a suis attribuistis est abstractior; de tamen minimε sequitur, quod prout se maiorem praeseserat persectionem 4. Relationes Diis inae concipiuntur ut quid abstractius, com de sui linea ton dieant evissentiam ; & tamen de sui linea nullam dicunt persectionem frequentiori in Thom Ista tum plaeit . Cons. Tum quia etiam voluntas attingit obiectum Indes versali, ut eum amat virtutem ut virtus est , ex ul-Dνι Um versa Plu. Tom. Iutellos ad impossibile quoque serri potest , ut s quis optet,
Λngelum esse. Tum quia tum verum, tam honum con sequit ut ad ens inquantum ens di ergo s veritas competitenti in abstracto, etiam bonitas. Tum quia voluntas praeci sua magis uidetur, de abstractiva , quam intellectus , cum possit voluntas attingere unum relativum suo absque correlativo ; ad dictetentiam intellectus , qui unum non
valet absque allo relativo eoneipere, eam relativa sint f
Urg. Huiuscemodi piaecisionis status est ens quoddam rationis s realiter namque verum, de bonum sunt idem a
sed ens rationis non valet tribuere enit reali maiorem per
sectionem supra aliud ens reale: ergo Ace. Re . ad arg. nego min. Ad a. prob. primoddm dieas . quod intellectus indirectὰ duntaxat attingit obiectum sub exercita ratione exissentis iuxta dicta q antegressa 3. art.a. Plaetetea tametsi directd eognoscat tamen huiuscemodi cognitio est illius actus minus perfectus , minusque principalis; potissimus vero actus ejus est cognitio quidditatis abstrinae . Perfectio autem potentiae penes potiorem ejus
actum attendenda venit, juxta dicta num I.
Λ d a. Resp quod eognitio intuitiva si si etiam quid inditativa, ut est viso beati sea, est persectior put/ abstra. ctiva; s autem sit praeelse intuitiva, e noscens existen tiam, est impet sectior abstractiva secus sensus externi so-rent intellectu praestantiores. Alia solutio indigitata fuit tib a. suitq ε .ada inst. a. arg. contra a. p. Concl. Λlia pOtest videri apud Cavinum hie ad x. arg. Λd 3. dc ε. nego eonseq. Discrimen est . quia abstra- Pio ab attributis, ves ab existenila non majorem in Divinis facit immateria litatem ; quia in Deo dimnia sunt actus purus. Adde, quod relationes, si non dicunt de pio prias inea existeutiam relati νam, dieunt existentiam absoluistam, quae est communis omnibus Divinis attribuiis , dc proprietatibus Divinis. Ad cons. Resp. quid ad i. primit/r habetur scit ullo e κdictis num. 3. Praeterea Resp. quod voluntas attingit aliquod objectum in universali, cum ordine tamen ad satum particularitatis, in quo est aeo uis hile , de habet rationem comvenientis . Λd id , quod subditur Rela ex D. Th. p. a. q i I. ait. I. quod voluntas sertur ad impossibile, non ut impotasbile, sed sub conditione, quod sciret possibile , vel inis
quantum apprehenditur in ordine ad existentiam , seclis
Ada. Resp. primitiis, ant. esse verum in esse entis . non vero inesse objecti. Praeterea eum aliis Resp. quAd veritas, de bonitas ad ens alio, di alio sequuntur modo. Bonitas namque sequitur ad ens, quatenus istud dieit oris dinem ad existentiam, re fundat convenientiam. Verum autem sequitur ad ens abstractivd, de in omni statu ; pro.
pterea entia mathematica . quamquam bona non snt, ut
Philosophus inquit; sunt tamen veta; relatio quoque secundelm esse ad nec persectionem , ree sm persectionem peculiatem dieit, iuxta non pauens Thom istas ; AE tamen uera, AT intelligibilis est . Eam ob rem s sumaturvetum in eommuni. ut omnem comprehendit intelligibilem quidditatem est universalius hono, non transeendentali, sed ut determinatam importante rationem objecti,
ex finis voluntatia , quatenus issa est patile utaris p
Ad 3. Resp. quod uoluntas potest esse praeci sua et rea
nonnullas duntaxat res in partieulari, at non circa quid-ditates , dc res universales, ex in communi, nec potest
esse praecisua ab ediistentia, seu test praeci suus intellectus
Ad id, quo Urgetur Resp. quod liedi sit quoddam eos
rationis; tames ab intellectu eonsideratur , ae s soret rea te; quia intellectus attingit res per rationem abstractas , ae s solent ab illa realiter separatae, quoniam tune nul laienus exissentiam attingite non abs mili modo, aenonis nunquam potentiae realiter disti ectae , ut intellectus, ecvoluntas, Ece. attingunt Objecta virtualiter duntatiat diis stincta , ut verum , dc honum, &c. o Arg. 3. Potissimus voluntatis actus est simplicitet persectior potissimo actu intellectus, sed ex dictis num. a. ex nun o. persectio potentiae absoluid attendenda vente ex potissimo eius actu: ergo&e. Prob. maj. i. Potissimus voluntatis actus est actuseharitatis, amor nimirum Dei,
potissimu verti intellectus actus est e nitio Dei, sed Delamor est simpliciter persectior cognitione Dei, tum tuis
233쪽
diee Apostolo a. Corinth a 3. misi, autem Γονum est ela-ν ras tum Iudita D. Τh. p. p. q. II. art.ε. ad 3. dicente , quod Λngelorum Uido, qui excedit in amore, nimirum Seraphin praeeminet ordini, qui excedit inscientia , nimirum Cherubin t ergo die. a. Illud est melius simpliciter euius oppositum est simplicitet pejus ; sed odiom Dei est sim
pliciter peius quae unque ignorantia Dei, & quocunque etiar re circa Deum e ergo die. I. Amor est unitivus eum Deo magis, qua in quaecunque intuiti vaeognitio . cum opponatur peccato. quod est elongatio, & averso 1 Deo a sed actus quo madis est Deo unitivus est simplieiter persectiorietgo α e. a. Per Virtutes morales, & actus voluntatis di. cimur abloluid, de simpliciter honi; at non per v rtutes intellectuales, de actus intellectus: eraci &e Resp. interim saltas mittendo doctrinas, quae adduci eon sueverunt in tract de Charitate a Theologis, & videri potest orae settim nostet vincentius Ferre, tum aliis in matellis dist. nisi. moraliter, hoe est in esse moris, conce. do , metaphysice, nego mai. & distincti min. nego eon. seq. Qua distinctione universis fit satis adductis stilationi
primae quidem. Amor namque Dei est eognitione Dei persectior duntaxat moraliter, at non quAadessentiam . Et in hoe sensu Λpostolus tibi t. Hae etiam ratione Seraphin praeeminent ipss Cherubin, qui, ceu meedentes in amore, sunt moraliter praestantiores. Secundae quoque . Clium namque Dei moraliter, at non metaphysed est ignorantia pesus . Tertiae similiter, quia amor Dei est magis unitivus duntaxat assectivὰ, adeoque moraliter . qua ratione adversatur peccato, quod est moralis a Deo averso.& elongatio. Demum ultimae. Ideo namque per morale virtutes res dentes in voluntate, & per illius vlituosos actus diei mur simplicitet boni, quia sunt simplicitet persectiores inesse moris, at non metaphysici.
Vel aliis sub nominibus diras ; potissimum uoluntat tractum esse simpliciter persectiorem actu potissmi Intellectus bonitate, & persectione Theologi ea, quae eadem per inde est, ac bonitas moralis, quae ad Theologos spectat ἱ at non bonitate philosophica , seu metaphysiea , quae ad nos
Diees. Ideo metaphyse/ Intellectu actua est smplieiter praestantior voluntatis actu , quia attingit objectum absita niue ; sed ratio ista vel nimirum, vel nihil probat : ergo nee metaphysicd, &e. Prob. Min. Siquidem inde sequeret ut, quod Fides esset simplieitet Charitate persectior ; sed
hoe adversatur Apostolo, eunctisque Theologiae ergo Se. Sequela ex eo elueescit, quod Fides attingit Deum abstia. cti .d, &praescindendo ab ordine ad exere itium . Resp. nego min. Λd prob. dieas, quM Fides est chall. rate persectior metaphyses, at non moraliter . Sicqua Theologia loquitur xx. Arg. . Voluntas se habet ut potentiarum Regina , Intellectus vero, & reliquae potentiae se habent ut lilius subis diti r ergo &e. Proh ant. Voluntas obtinet dominium suis pia intellectus, eae tetarumque potentiarum actus, ceu illa, quae sola est libera i ergo &e. Resp. eum communi, nego ant. Ad prob. nego ant. loquendo originatis/, ad cujus prob. dist. ant. sola voluntas est potentia libera subjective, & formaliter , conredo. orl-ginativ/ , & radicaliter, nego ant. & eon seq. Tora squidem uoluntatis libertas originatur ah intellectu, nimirum m iudieii indifferentia. Cuius fgnum est, quod si intellectus proponat objectum undequaque , & eomplete bonum. ut in Beatitudine , voluntas circa illud non manet amplius libera, sed neeessario illud amat, Thomisti eis ins s endo vestigiis . Eam ob rem intellectus potius se habet ut voluntatis Dominus, &veluti Rex ; quia totum Reginae hujugdominium ab ipso derivatur Rege intellectu, & ad sum. mum subditus diei valet secundom quid. Adde , ex hoe duntaxat sequi, quAd voluntas si praestan. llor tantummodo secundam quid, nimirum in genere cautae meientis , quia voluntas in movendo alias potentias se habet ut eausa. Persectio autem potentiae simpliciter attendenda venit penes eausam formalem extrinseram, nimirum
nes objectum , 1 quo specifieatur, hoc est speciem sumit id. S. Th. loco relato supra num I.