Universa philosophia aristotelicotomistica, veterum, recentiumque, præsertim Maignani, Cartesi, Gassendi, &c. placita non segniter excutiens, in quatuor distribuita tomos. Authore P.F. Joanne Syri ... Tomus primus quartus Tomus tertius Physicam parti

발행: 1719년

분량: 233페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

221쪽

De Anima

conseq. Idel namque non extat sensus impotens sentire, quia nori exist sens us agens. Quare autem non extet sensus arens dictum est s. 1. num. a.

Dices ea Da Ha mel. Intellectus agens, hoe ipso, quod non est intelligens nequit species pingere r ergo ad nihil

deservit.

Resp. nego suppositum. Supponit menim imperit quid speciei pingi indigeant . Quod tamen esset rudd loqui. sunt namqne similitudines naturales objecti suapte natura . Quod ergo saeli intellectus agens est tanquam uirtus luminosa iure spirito li perfundere phantasma, quod tali lore illuntatum elevatur ranquam Instrumentum ad producendam speetem spiritualem ut ibi ritualem Dial vir spiνi a Iem . quia ut repraesentativa producitur principaliter a phantas. mate, quod em te praesentativum assimilat sibi talem spe elem : Intellectus enim agens non est repraesentati τus. De quo iterum ait sequentis. I. ins . Λd i. C. ns Resp.quod sutari. sequentldieetur deteris minatura Phantasmate. Ad a. dico, quod intellectus pons bilis est simplaeitet persectior . quia licte sit simplieiter

passi pus, tamen habet actionem intellectionis, quae est loti.

8 persectior actione intellectus agentis. Vide dicta supta

7. Arga. una, eademque potentia potest esse format l.

va, & receptipa speeterum e ergo non est necesse duas rea litet distinctas ponere potentias. Prob. ant. r. Intelle a uas ut infra dicetur) ex praeconceptis speciebus in sententia pro babili sermat tertiam speciem. a. Potest optimὰ idem se. eundom diversam rationem esse activum simul, de passi. vum, in actu, de in potentia. 3. Unus, atque idem est Doeentis, di Utentis Logicae habitus ἔ dc tamen habitus Logi d entis respicit modum sciendi, ut contemplabilem , de habitus Logi e utentis respicit modum sciendi ut actibilem , de usul mandandum . 4. In communi sententia dem realiter est intellectus practieus, de speculativus ratio superior, de inferior. Resp. nego ant. Ad I. prob. nego cons . et par. Disertis mea est, quia intellectus dum ex praeeonceptis speciebus ter. t am format speciem , supponitur aliqualiter actuatus per aliam speetem e gnoscendo, & componendor. Non se . tem supponitur in actu ante primam speciem, nee potest se

agere componendo, de cognoscendo ; quia sne specie noust cognitio. Λd a . Resp. primit/t, quod tune potest idem esse agens, de patiens seeundam diversam rationem. quando divellam non respicit objectum sot male iuxta dicta n. 3. Praeterea Resp. quod nos ibi φiximus. posse aliquid esse in actu applicati v d. Ac smus in potentia elicit lud. Si autem non ex taret intellectus agens realiter distinctus, idem esset in actu, de in potentia applicative ; quia idem intellectus seipsum applicaret. Ec reduceret ad actum. Qua ex re Λd 3. habetur discrimen, Tum quia Logica Doeens , de utens habent idem obsectum sor male. Tum quia Log

ea utens non determinatur intrinsecEa suis instomentis ,

quae saeis, sene potentiae 1 specie ab extrinseco immissa de termisantur ad alia a faciendas, ut intellectus agens a Phan.

tasmate.

Ad Diserirem idem est. Tum quia intellectus practi

cus non determinatur a suo opere. Tum quia ininteum, ec peculativum conveniunt in una ratione formali entia, veticognoscibilis, seu potias intelligibilis ; quod vero si pl.cti eum, vel speeulativum de materiali se habeti quemadmodum respectu visus de materiali se habet, quod aliquod si album, vel nigrum. terum agentia, dc possibiliam.

tellectus obiecta in nullo conveniunt ad nnum constitaenis dum sorinale intellectus obiectum ἔ quia agentis intellectus chiectore est quid materiale in actu ut faeiendum immate riale in actu. Materiale autem nullam obtinet rationem ur.

telligibilis ab intellectu possibili, qui spiritualis es.

PERCONTABERIS.

Num ιn prire Intellectita exter Memoria , ct aa fit patentiis re δειεν ab Inrellectvi dis acta .r Uant m ad p. p. universi consentiunt eum D. Th. M p. 3 q 79. art. s. quod in parte intellectiva extet Me motia dempto Λ virenna . Ralio in promptu est, quia me

lios, sortiis, de per manem i os recipit intellectus, qu1m sensus, com intellectus sit spiritualia potentia long/ per te. ctior ; sed in parte sensti saertat potentia conservativa specierum sensibilium, ut probavimus lib. a. Mendo de sensibus internis r ergo multo magis in parte intellectiva extabit Memoria sues ut inquit S. Th p. a. q, s. art. .l Memora ii va, quae thesaurus quidam est specierum intelligibillumeonservatrix.

s. Obi ieies. Sllo patre intellectisa eo ars arent ut species, sequeretur, quod intellectus foret ineunctanter traactu secundo intelligens a sed hoe experimento salsum evincitur : ergo dcc. prob. maj. Intellectus spee e Decundatus habet quicquid ad intellectionem desideratur ; sed potentIanaturalis, qualis est intellectus, dum euncta obtinet requi-sta operatur : ergo Ece.

Resp. nego sequesam. Siquidem nee sensus Internus est incunctanter in actu secundo lentietis . Ad prob. dist. mai. Recundatur specie Wr modum actus seeundi , quando nimirum merasone eiusdem, ses alterius smitis , aut saltem aliqualiter eonnexi, excitatur speetes Illa conservata, conis cedo ; signate, ae veluti habitualiter, nego maj. Et data min. nego e seq. Perseverant namque in Memorati va per modum habitus ; habitibus autem occasone data utimur quando pro libito volumus. 3. Quantum ad a. p. tituli Resp. cum D. Th. p. 1 q. s. art. r. quod Memoria non distinguitur realiter ab intellecto , sed una, eademque potentia est duplici eum munere, nimirum conservandi species, de intellistenda. Ratio sufflasa. t ut . Siquidem memoria respicit objectum praeteritum; sed ratio praesentis, de praeteriti non sum unt ad realiter dias inguendas potentias in parte intelliti tua i ergo dce. Prob. min. Disserentiae eontingentis, de necessarii. aeterni, de temporalis, practaei, dc speeulati τι non sumetunt ad realiter distinguendas potentias. de attinguntur ab una, eadem, que potentia sub universalissima entia ratione r ergo similitet Ece. Cons. Potentia conservativa specierum seos bilium est

sensitiva r ergo pariter potentia eonservativa specie tu mi

relligibilium est intellect iva. Cita igitur potentia Intelle. uiua sit intellectus, jam die. injicies. In parte sensuva Memoria dIstingvltur res. litet ab aliis sensibus: ergo de in parte intellectIva realiter ab intellectu distinguitur.

Resp. d toant. nego confra. de par. Rum quia pars miel. Iectiva est incomparabiliter amplior . Tum quia sensus comteeipiat dependenter ab Organo corporeo, diversam ex.

postulat dispostionem pro vi hene retentiva, ae pro vi bendreceptiva efflagitet.

s. Quibus non obstantibus adhue loeum habet id quod

famulate apud Theologos est eum D. m. nimirum Homi nemptae se ferte Trinitatis imaginem in memoria, intelle.ctu, de voluntate. Locum, inquam, sicit reali er non distinguam ut . Personae veto realiter omnes distinctae snt aula potentiae istae sunt simi itinio deficiens vaIde , & imper se a. vid. S. Th. loco relato.

ΛRTICULUS SECUNDUS.

Num PMntasma e -υν --νrar una eum inteluctu agente ad Dee et i meliινιbπιι productionem, di quomod . i. A Phantasia phantasma compellatur . estque sma. o go rei sensibilis exiliens in Phantasia peractum eius. dem phantasiae ; vel alterius sensus externi producta . Exploratum est, phantasma necessario exposci ad speciei intelligibilii productionem, quia intellectus agens est indisseretia ad hujus, vel alterius rei speciem intelligibi Iem Pro.

ducendam , tum in se nian habeat rerum omnium speiacies, seelis , principio rerum omnium produceret species ou agens ut potentia naturalis I ergo determinati in

diget a Phantasmate . Dubium itaque emergit prout in

titulo,

, . Nonnulli cum Suain, Ee Ruvio semiant, Phan.

tasma concut e te in Senere causae duntaxat materialis & per modum exemplaris, ex quo intellectas asens habeat ideare& vel acti pinge te speciem. Λlii eum Seoto tenent, eo urrere per modum musaeptinet palis, licet partialis, dc non totalis. Thomistis autem eunctis plint, concurrere Phantasma,

ut in

222쪽

Liber Tertius.

atlastrumentum intellectus agentis. Sed adhue dissidium

iotet eos extat in determinando modum lassiumenta litet tene urtendi. Pro quo

scito, quod duplex solet illuminatio distingui. Alsa di

ritur formalis, de alia objectiva. Formalis si per inhaerentiam lueis in obiecto illuminato. Ob ectiva si per extrinse. cim luminis assistentiam iacient is apparete obiectum se. que intellectus agens per suam lueem habet assii elephan,

ulmati, ut in eo appareat natura sine singularitate, ec ina terialitate .ptimus dicendi modus est Caietant, qui p. . q. 24. ait. ε. Ecq I. art. I. ponit, quod intellectus agens operetur in Phantasma per illuminationem, non formalem, sed ob. yctivam, quam sumet emem putat , ut phantasma con .

cultat ad productionem speciei intelligibilis , seque intellectus agens per suam lucem habet assiste te pharasma.

mari, ut in ea emicet natura sine sugularitate, dc sine materialitate. Secundus dleendi modus placet Ferrariensi, Banner Com. yl. con imbr. dc aliis, sent lentibus, phantasma nec forma.

litet, nee objecti. ἡ, sed radicaliter duntaxat illustrati , quatenus Phantasia radicata in eadem Λnima, in qua est intellectus agens, producit phantasmata apta . ut ab eisinistinus agens abstrahat species. Quae aptitudo reddit phantasma actu liuelligibile. Tertius dicendi modus communior apud Thom istas est, quod phantasma illust tetur scit maliter ab intellectu Agente illustrationes armati, a quo aliquam recipit virtutem, media qua elevatur ad instrumentaliter plodueendam spe .cem intelligibilem.

te receptam . . 1 u 1

3. Ud ad duas pilores partes explicaid docti ut 1 D.

M Th. quod1. a. art a. de quodl. r. art. 3. & q. to. de vel ait. ε ad ν Et prob. a sum eienti di Wisione, emeros omnes respuendo Elceadi modos phantasma non eo eurrit in genere cau pure materialis, nec in genere eausae formalis, nee in genere causae finalis: ergo eo neutrit in genere causae e Tincientis. D ificultas tota sita est in prima anteeedentis parte, quia quoad reliquas ab Universa conceditur . Prob. itaque ant. quo ad p p Si concurret et in genere ea usae materialis, vel eoneurteret ut causa materialis proprid, vel f ut alii dicunt in genere eausae materialis dispositivae , nimirum ut dispositio vel e neor teret tanquam exemplar, ut alii dieunt, sed nullo ex his modis eone rit

Min quo ad p. p. apud eunctos est in consesso, de meriti quia causa materialis accidentis est subjectum, ex quo educitur; speetes autem intelligibilis haeret intellebui possibili, at non phan asmail. Proh praete ea min qui ad a. p. Dispositiones requis tae ad essectum spiritualem debent spirituales esse, sed phantasma nequit esse spitiinale, aut spirituales ponere dispo.stiones. ereo non eoneutrit dispositi τὰ ad moductionem

speciei totelligibilis, quae spiritualis est. Prob demum eadem min. qui ad 3. p. Tum quia i uti a.

phys uidimus exemplar non eansae, nisi ut cognitum , scut & id/a , sed intellectus agens non est eogno itivus retgo die. Tum quia, ut ibidem vidimus, idea, de exemplat reducitur ad genus causae effetentis. 4. Quod veto con trat ut eausa instrumentalis, non vera ptineipalis prob. eontra seorum, quia phantasma est quid eorporeum, Et materiale, sed nullum corporeum , di materiale habet suffetcntem virtutem ad producendum pincipaliter effectum spiritualem, qualis est speetes: eristo die 3. Quod demum non lasseiat illuminatio radiealis. Prob.

Si phanta sia ut in Anima radicata posset producere phan

launa obtinens uirtutem aptam ad ea usandam speciem intelligibilem. istud phantasma esset eausa principalis, quia don indigetet ab intellectu agente adjuvari, sed hoc va-Bri Dareosa Ph L Tom. III.

num est: ergo 3ce. Min. ultraquam quod ab uolsersis doce.tur Thomittis Prob. dc simul oppugnat ut responsum Seo tistatum quia si semel Phantalia ut in Λnam a radicata posset set, ece. chmetiamsi non extaret intellectus agens, adhue radiearetur in Anima, etiam sine tuo pol ut Ecc.

ainoque frustraneus foret intellectus agens . Itaque con eurrit ut instrumentum Illuminatum sormaliter. Ut instrumentum, inquam, etc vatum ab intellectu agente aliquam per virtutem sbi intrinsece communicatam .i

cum, ut a. Phys. q. a. art. I. vrdimus, instrumentum neces- ,

satio participet virtutem sbi intrinseeam a prineipali causa

derivatam .

Nec objeetiva lassicit extrinseca illuminatio . Non , inquam , quia talem per illuminationem , ceu extrinseram, Phantasma non mutatur intrinsecte etgo remanet

loti insec/ sculpitus, adeoque seu ii ptios erat intrinseςd impotens ad productionem intelligibilis speciei, ita de imis potens etiam talem post illumitiat: em erit. Neque satis est cum Caiet. dicere , quod illuminatio obiectiva iacit, quod in phantasmate appareat natuta uni. versalis sine sngulatitate, exteritque materialibus condi tionibus. Non, inquam, est satis, quia, mi dictum est,

talem per illuminationem cum non mutetur intrinsecὰ , remanet scut antea, proindeque s antea naturam exhi-hebat materialibus vestitam eonditionibus , ita dc talem post illuminationem objectivam.

s. A Rg. r. in fauorem Suatea eontra p. p. conci. Ad speciei intelligibilis piciductionem reo uiritur exemis plat: sed non aliud est excogitabile praeter phantasma: erisgo Phantasma e currit in genere causae exemplaris. Prob. mai. Species non semel ID Τ h. prae lettim lib. de Memo ria, de Reminiscentia lech. 3. compellat ut pictura objecti sed pictura fit mita ci exemplar: ergo Ece. Resp. nego mai. Ad piola dist. naiu. pictura, quae est ensgies, des militudo arti sciatis rei, concedo, suae est simia Iitudo, de essigies naturalis nego min. de conseq. Respou sum nitet ex dictis anteglego art g. 3. ad a. arg. sub finem num s. Vide etiam lib a. q ult. art. 3. ad 4.ζΛlg. . contra a. p. in savorem Scoti. Effectus assi tut eausae principali, sed speetes intelligibilis assinulais turi non tantiim intellectui agenti: etgo ece. Prvix min. Quatenus spiritualis assimilatur intellectui agenti, de qu tenus repraesentativa assimilatur phantasmati: ergo Ecc. Cons obiectum concurrit principaliter ad speciei productionem, sed obiectum e currit mediante phantasma.

Rei p. dist. maj. assimilatur ea usae principali in eo quod nobilius est, concedo, in ignobiliori, de minos principa II praedicito, nego min. de eon seq. Etiam namque instru mentum sui a phys. q. a. arta. dixi cam suam habeat allionem praeviam . potest per illam sibi assimilate esse. ctum, se RG litat stimo, ut seissio est , mrtespondeat

se trae; quia tamen non correspondet illi ut scissio alii set is est, idcirco solus Artifex , non vero serra e curtit mincipaliter ad artisetosam scissionem. Ratio autem reis praesentativi in specie eli praedieatum minas principale , poti ssima veri eius ratio est ratio spiritualis. Contra. Quemadmodum intellectus agens concurrit ad productionem speciei intelligibilis ut sp, ritualis est, dc phantasma concurrit ad illam ut repraesentativa est , ita intellectos possibilis concurrit ad intellecti em ut vitalia est, de species concurrit ad illam ut determinata est. Quod idem est de eaeteriae notestivis potentiis. Similiter Deus neutrit ad entitatem, de creatura ad des imitatem p rati, sed nee spretes dieitur, ut instrumentum intellectus possibilis eausare intellectionem , nee creatura dieitur cauis 1a instrumentalis peccati: ergo a pari lce. Resp. nego mai D. serimen est, quia phantasma, ctu quid

materiale, subordinatur in speciei intelligibilis productione intellectui agenti, qui spiritualis est: materiale etenim su oldinat spirituali: Caeterum speetes quamqtiam vitalitatem aliquam a potentia participet , tamen non subordinatur simul ieitet potentiae; quia potentia respectu speetes passiisve se habet. Similiter etea tuta non subordinatur Deo pr ducendo preeati de imitatem; quia Deus nullatenus mois vel erraturam ad deformitatem peeeati.

223쪽

a 2 De Anima

oppugnabis. Causa seeunda est' instrumentaliter dum. taxat eauset ratio em entia tu suo effectu . quia tamen ea sat Ptinet paliter caeteros gradus, dicit ut eausa, nos instrua mentalis, beia veto principali si ergo de Phantasma esto Instrumentaliter tantum causet rationem spiritualitatis in specie ; quia tamen causat illam minet diter feeundem

rationem repraesentativi, esce.

Resp. quodam eum Nupero in m. s. nego e seq. discit. men est, quia ad hoc, ut aliquid si proprid instrumentum

debet eausare instrumentaliter, non rationem communem

omnibus rebus t seras foret instrumentum universale com mune omnibus essectibus) sed rationem aliquam particula rem . Rallo autem entis est communis eunctis rebus ; non sie sero est eommunis ratio spiritualitatis in specle. Qua ex re insito, quod Coelum non eli prine ipalis causa viventium quorundam, quae Wirtute ipsus ex putri procreaantur, sed est eorum raula duntaxat inst umentalis, ut insitumentum Intelligentiae.

Ad Cons dieci, quod obiectum lie/t eauset prineipaliter

species intentionales in potetitiis eorporeis ; non tamen spe. cles intelligibiles, eum si materiale . . Arg in favorem Fetiariensis. Phantas a lo H mine ut radicata in Anima rationali elevatur ad participandum aliquem di seorsum: ergo etiam potest elevari ad pro ducendum phantasma aptum producere speetem intelligibilem a

Resp. quod participat discursum aliquem formalem val-ddimperfectum. Ob idque solum senuitur, posse participare spiritualitatem dua taxat impetiectam insuffieientem ad productionem speciei intelligibilis, quae debet esse s m. pliel ter spiritualis, quemadmodum intellectus simplicit spiritualis est.

s. Λrg 4 Dilectileontra nostram assertionem. Mate-tiale nequit taltem naturaliter eleuati ut instrumentum ad

productione me sectus spiritualis: sed phantasma est quid

mater talei ergo te. Proh mai. Siquidem nonnis miraeu. Iou Saetamenta elevantur ad ea Mandam instrumentaliter gratiam ; Ignis noenis miraeuloia elevatur ad torquendos spiritus.

Cons Phantasma non in intellectu est, benὸ vero in alia

distincta potentia, nimirum io Phantasia 1 rgo nequit ei salnstrumentum intellectus agentis. Conseq. est exacta . Non enim potest Artifex v. G uti Serra tanquam instrumenta,

s ista st in alio a se.

Reis. ad arg nego, vel dist. mal. s illud materiale nia.

Iam habeat connexionem cum spirituali. eo edo, secus. nego niat.& distincta min. nego eoo seq. Ad prob. nitet diserimen, quia nimirum res materiales, puta aqua baptas. malis oeundam se nullam eum gratia connexionem habet,seut nee ignis eum spiritu. Adde quid gratia est super euralis etiam respectu Λnimae, de Angeli licet lpirituales

Ad Cons. Resp. quod litat sit in alia potentia , tamen ista alta potentia non est disparata, sed est subordinata . Quod sumit.

llo. Arg. s. Phantasma nequit virtutem aliquam reelinpere ab intellectu agente: sed de ratione instrumenti est participare virtutem a raula principali, iuuia dicta a. Phys . a. It. I . ergo&e. AM. maj. virtus illa vel est spiritua s: Ethoenon, quia spitii sis virtus haud rapax est, ut reeipiatur in subiecto eorporeo . vel est materialis: Siequa suffeleos non erit ad spiritualem producendum effectum. Resp. ex dictis ioco relato in arg ad a. quod licit virtus spiritualis eompleta Moueat reeipi in subjecto eorporeo per modum permanentia, b d tamen virtus ineompleo, des ulla per modum transeuntis. aa. Ex dictis eoillae . quod Phantasma in productione mei es intelligibills luam habet propriam actionem praestam , sevi ad instrumenti rationem exigitur . Actio nam que ipsus propria praevia est, per quam attingit rationem repraesentatius in tali specie, ut num. r. ad a. dixi.

D. Obj.Eo Inreli/Ras P Ibitis TS a quoque in quaestione iter resolvendae dubitationes sese 1 offerunt, quarum prima est.

. I.

a. o Raeeipua, & quidem non modiea dubitandi oeea siti A est , quia palam est , erratum intellectum ad aliis quod etiam infinitum intelligibile attingendum elevari, vitiastum Deum ipsum ut est in se, qui non est objectum illi

proportionatum, de eo aturale. Et ex alia parte objectum opus est, esse proportionatum. 3e e naturale P

tentiae .

Duplex autem distingule suevit 1 non paueta adaequa tum objectum. Unum dicitur extensivum, idest adaequatum extensiud, Ac est illud, ad quod qualitereunque extendi potentiae noscitiva potest . sive virtute propria, sive ut superiori adista virtute. Aliud dieitur obiectum adaequatam intens ud, sive proportionis , quod attributionis obiectum impellatur, estque objectum naturali propcirtio innatum potentiae eo noscitivae. Et hoe est obiectum illius speciscativum . e usus ad varietatem variantur intellectuum speetes, pura intellectus humanos ab Λngelieo. AE plures intellectus Angeli ei inter se. Mihi tamen νidetur, quod esse obieetum sit idem prorsus, ae esse extensi sum . quia

obiectam eo illud, ad quod potest evrendi, idest pertingi rsetit idem est esse tefminum V. G ae esse completivum . a. Plures hae in re sunt dieendi modi. Unus est quot undam, qui in intellectu distinguunt id , quod est capaeitatis gener eae, dc passivae ab eo, quod est virtutis, ec activitatis. Λliud evit m t 1iunio est in latet.

lectu eapacitas passiva, aliud vero activitas hiusdem. Capacitas collespondet intellectui primi bili ut est sub statu puraepotent ae, nimirum ut est quid persectibile . Virtus autem eidem correspondet intellectui ut formato speeie sibi eo, nato tali, ides eorrespondet modo habendi spe etes ei innatu. tales, sis per intellectum a sentem abstractas, s se per substantias spirituales infusas actuetat intellectus ut 1 pro prio motivo i Tanta enim est virtus actima, quantum Objectum motivum.

Λd hune direndi modum alter reduci ut direndi modus Godo , qui p. p. q. ra.duh. a. super ara I. D. Th. dupli. eem distinguit in intellectu nostro formalitatem . Unam secvnddm quia ereatus est, securidum quam lationem di-eli, quod objectum eius speciscativum est ens loquantumens, modo finito attingibile. Et tunc asseverat , Deum ut elard uisum contineri intra Objectum specificativum intel. lectus. Aliam seeundom quod humanus est . Et hoe modo negat , Deum elard visum eontineri intra objectum intelle.

ct speeis eativum . Uerom enim vero uterque recidus ista resistatus manet ex dictis lib. a q 3 art. a. ad 3. num. g. tibi eontra Caietanum vidimus, eandem rem, etiam se

cundum diversam rationem nequire doplex habere specifi. eativum . Videri etiam potest Cavinum hie disp. a.

o diuras repres a in re materian ma farti Φινὸ δε- p νas sals es quid vitas ι us au ma. 3 nsentiunt isti omnes , quibusdam reeentlerthnsium Philosophis, tum Theologis demptis. Sieque sentit Λngelicus, qui p. p. q 's. n. 7 in cor p. inquit, quod alesti Etis ναρ ei/ satim o Mam Dean.um ν ριοσι communem enisa, ereu/d satiauctas passbus, es, quia .s .masa fieri. Idem docet q. gr. art. 3 ad a. de allia non infrequenter. Et Prob. p. p. r. a priori. Extensonis objectum illud diei. tor, ad quod valet potentia extendi, iuxta dicta num. r. Sed intellectiva potentia potest extendi ad omne ena intelligibile finito modo: ergo&e. Prob. min. Intellectiva po

tentia sundatur in immaterialitate omnem exeludente ma tetiam, Ex corporei talem , ut ejus ea operationibus proha

224쪽

tum est a. Phys. q. i. ari. 3. g. a. sed hoe ipso, quod talem obtinet im mater talitatem, de spiritualitatem in seipsa teli ad omne i melligibile finito modo attingibile pertingere : e o Ece. Prob. min. Hoc ipso, quod immaterialis est, de spiritualis est ea pax modi immutandi cujuscunque obj dicti intestigibilis r ergo Ecc. Prob. ant. Modus immutandi , 3t informandi, quo immutatur totellectiva potentia ex parte objecti intelligibilis , quantumeunque Objectum stpersectissimum, non est alius. quam modus spiritualis , dc immaterialis r ergo die Quae ratio motat etiam de specisis

ea iura.

Prob. a a post eadem pars inllibet intellectos potest se

extendere ad omne intelligibile finito modo, elim elevetur intellectus nollet etiam ad Deum elard visum ; sed nulla potentia Walet attingere id, quod non est suum objectum r

aeterea quod ens in tota sui latitudine queat esse speeiλeativum intellectus obiectum . Prob. Ideo negatur esse objectum spee seati vum,quia di τersum 'eel ficat i vum objectum

habent humanus, de Angelieus intellectua ; de id minimi obtinerent, si ens in tota sui latitudine solet objectum intelis

lectus specifieativum eo quia uterque , ut vidimus, valens attingere omne ens finito modo attingibile , idem sortitetve objectum specificativum. Sed haee ratio nulla est: ergo die. Prob. min. Tum quia sufficit diverso modo attingere.

Tiam quia etiam omnes Angeli lant diversae speciei, adeoque habent intellectum diversae speciei. Sed de hoe plura in tract. de Visione dicam . . Secunda pars prob Intellectus Animae nostrae pro hoe satu est in itismo intellectualitatis gradu : ergo objectum eius proportionatum aliquid esse debet intelli bile insimum,

Ac impet sectius ; sed hoe est quid ditas materialis r ergo h. lectum proportionatum,nimirum specifieat sum intellectus nostri pro hoe statu est quiddilas rei materialis, seu reperta in quidditate materiali. Consa. Experimento deprehendimus, nos non intelliis pete, nisi per eognitionem a sens hil bus, de per eoenotationem ad phantasmata : ergci signum est . Animam ibi habete, de reperire sua intelligibilia proportionata pro Me

statua

Secundo . Quidiatas rei sensibilis modo quodam spirituali sumpta est intellis ibile quoddam in actu i ergo debet esse

e naturale alicurus intellectus Objectum ; sed non alte rius, quam nostri r ergo die. Μin. Prob. Est namque intelligibile infimum, adeoque infimo correspondens intellectui. Prob praeterea eadem secunda simul, de tertia pars . obiectum proportionatum, et specifieativum intellectus opus est, esse eodem in immaterialitatis gradu eum intelle .ctu ; sed quod est in eodem spiritualitatis gradu eum intellecto nostro pro hoe statu est quidditas rei materialis, de pro statu separationis est ejusdem Λnlmae quidditas i ergo die. Praenitet maj. Gm namque objectum cogn statur secundum quod est in cognoscente. ideires s naturaliter eomo. itur, eonnaturaliter in in e noscente; non est autem eonnaturalitet in ilici, nis conveniat in modo essendi pedes immaterialitatem , quae totius cognosciti vi oldinis est sua.damentum Min. prob. Et primo quoad p. p. Anima prohoe statu est partim intra, Et partim extra materiam s est enim nonnihil intra pel receptionem , seu informationem , fle est aliqualiter extra, quatenus est independens in esse, dein sui virtute intellectuali a material sed haud aliud est , excogitabile, quod sit quodammodo in materia de quodammodo extra illam , nisi quidditas materialis abstram a sngularibus: ergo&e. Prob. praeterea eadem min. quoada p.

1 meienti divisione. Si quidem nee Deus, nee Angelus, nee quidditas materialis est in eodem immaterialitatis gradu eum Anima separata: ergo sola ejusdem Animae quidditas. Prob. ant. siquidem Anima separata lic/t actum non si ma. teria ; est tamen forma ex se materiae conjungibilis ; sed tes retialis est actu in materia, Deus veto , ec Λngelus nec potentia, nee actu est in materia : ergo dcc. Et quidem quod non si quidditas rei materialis palam est, quia Anima separata non intestigit per convelsionem ad phanis

tasmata .

pto huiusci rati,inationia notione non es praetereunda doctrina D. Τh. p. I. q ra. an. . ubi tres distinguit immate rialitatis gradus, qui ad ites extendi possunt. Primus ea. tum est rerum, quae habent esse in materia individuali, de

sens hili, a qua separari nec per intellectum possunt, ut sns Ua HV PLI. Tom. III.

sunt singularia. 8t sensibilia. Meundus est earum, uuae na habsint esse in male la individuall, dc sensitiis , a qua

nequeunt separari semodom teri . sunt tamen separabiles Per intellectum, ut sunt essentiae rerum materialium . Ter elus est earum retum, quae se odam rem separatae sunt materia, non tamen 1 potentialitate, quia habent essenissam realiter ab evitantia distinctam, ut substantia Ange .llea . Quartus est rei, quae seeundani tem est leparata ab omni potentialitate, de carens omni compostloee, quia emaliter est suum esse, Et sua operatio, de actus purus ,

tam lium Deus.

pugnantium argumenta digestiuntur. 6. A Rq. r. Potentia nequit exite limites sui obiecti setieviendi i quod idem est ae extensi τὰ , ut praeciem petur de objecto extensivo ut petitio principiti sed eos in t ta sui latitudine evredit limites objecti Specificata ui lutet .

lectus : einci nequit intellectus creatus extendi ad omne ens. Prob. min. Deus namque elud visus excedit intelis lectum nostrum .

Resp. dist. min. excidit quo ad rem . nego , quo admodum infinitudinis , eoncedo min. 8c nego eooseq. Recole dicta num. t. Et quidem posse intellectum eleuari ad elatam Dei visionem spectat ad Theologos probare infract de Visone. Nos autem id supponimus hie . dc quod Deus se clare visus si proporticinatus errato intes lectui , novi sibi relicto, sed ut adjuto supernaturali virtute elevan te finito modo ad objectum las nitum elaro modo sidendummodo finito, sed finitudine excedente alias finitudines. r. Arg. a. intellectus saltem pro hoe statu non e noscit spiritualia r ergo Mectum eius extens vum non est ens uni isset salissim8 inspectum Prob. ant. Intellectus pio hoe Mintu cognoscit ministerio sensuum ; sed horum ministerio nequit spiritualia deprehendere t ergo dee. Resp. dist. ant. non emnoscit spiritualia ut sunt in seipsis, eoncedo, ad modum quidditatis materialis, nego ant. de

Contra. Id minim8 su Teit . ut res in tota suIIatitudinest mimarium intellectus objectum t ergo Ece. Prob. ant. Quotiescunque unum attingitur per ordinem ad aliud M.qolt per se eootineri sub objecto primatici r ergo si spiritu, ita non attinguntur, nisi per ordinem ad quidditatem materialem, Ece. Resp. nego ant. Ad prob. diu. mai. si id ejus exigat Eatura, conredo, si duntaxat per aceidens illi eveniat, negomai. Et distincta min nego cocis . Quod enim spiritualia admodum quidditatis materialis attingamur est per accidens , nimirum ratione dependentiae, quam Intellectus pro h

statu 1 sensibus habet. 8. Λrg. 3. Obiectum intellectus nostri non debet esset sequi vocum, elim de ipse potentia uatuora sit; sed ens in

tota sui latitudine est analogum : ergo dce. Resp. i. ex dictis in Logica Syntag. r. prodromo ait. s.conel. ult. ad a. quod quemadmodum ens rationis esto non

si simplieitet stibile intrinseed, dc subiectiu/ ; est tamensmplieiter tale extrinsec/. Et obiectivd : Ita eos in Ommuni esto non si uni vocum intrinseta, de subjecti M ; est

tamen univoeum exitin istaec obiectiva. a. quod lic/t non si uni vocum in esse entis, nimirum in praedicando: est tamen uni v eum in esse obiecti, dein specifieando. Nos uti

nem aliam promitto in Meth. q. I. prodroma art. 3. s. I. ad I. cons s . arg. sub num. r. s. Αtg. 4. eontra a. p. Si proportionatum intellectus nostri objectum e statu solet quidditas rei materialis, sequeretur, quod Λnima etiam unita eorpori impassibili post resurrectionem haberet pro Iroportionato obiecto talem rei materialis quidditatem : ted hoe propugnati minime potest : ergo dce. Min. est I. Th. 3. p. q D art. a. uia Ostendens, quomodo vii Christus potuerit seientia inissa absque eonverso ad phantasmara, in fine eor potis diuit, quod Animae Beatorum de anteia de post resurrectionem inis te iligere possunt absque eonvertione ad phantasmata . Maj. prob. Tum quia etia in unita eorpori impassibili est in infimo intellectualitatis gradu. Tum quia etiam tum veri fieatur, esse partim intra , dc partim extra materiam.

Resp. nego sequelam. Ad probationes dist. de allas esseleuata supta talem statum per virtutem aliquam supet natu-D d , ratem,

225쪽

a 4 De Anima

lalem, eoneedo, see is, nego. Isaee itaque est eonditio animae rem prehensoriss inquit S. Th. loco in arg. relato arvod nullo m odo suo subdatur eorpoli . aut ab eo dependeat,ed totaliter ei dominetur. Eapropter post resurrectionem redundiabit ex Anima gloria ad corpus. Σου hoe autem Anima Hominis viatoris indiget ad phantasmata con.

verti , quia est obligata corpori, re quodammodo ab eo de

pendens .

Diees . Ex hoe sequeretiar, quod Anima Hominis in statu innoeentiae non indiguisset conversone ad phantasmata i sed hoe vanum est : ergo die. Liquet sequela, quia tali in statu persectum habebat supra corpus dominium.

Seotus in I. sent. dist 3.q .duh a. tenet, Hominem in statu innocentiae intellexim absque eonversone ad phan. tasmata, putans, indigentiam conversonas esse poenam peeeati originalis. Contra quem stat S. Th. p p. q sa. art. a.

tibi hae ratione docet. qudd Adam in statu innocentiae An. gelos per essentiam non viderit. Igitur Resp. nego sequelam. Λd prodi dico, quod litat perse.ctum dominium tale tune haberet supra corpus , quod nul Iam sensus edi periebatur rebellionem , non tamen ita quod non indiguerit ministerio sensuum ad intelligendum . re. Arg postrem5 contra ultimam rationem. Ideopto. portionatum intellectus nostri obiectum pro hoc satu est

Iidditas tei materialis. & pro statu separationis quidditas

inimae , quia obieeium in eodem.esse debet immateria. litatis gradu sed ratio ista vel nihil , vel nimia probat: et .m dce. Prob. Min. Si quid probaret, probaret etiam . quod etiam hoe pro statu proportionatum obiectum foret eiusdem

Animae quid ditas. sed hoc non admittitur: ergocte. Plotainai. Anima prci hoc natu est in eodem lae materialitatis gradu cum intellectu i ergo &e. Resp. nego min. Ad proti nego mai. cuius ad prob. dist.

ant. & ah s imped mentum obviat eκ alio capite, com

do, sua nego. obstat enim hoe, quod est intelligetaministerio sensuum , qui non valent ministrare speciea telspiritualis, qualis est Anima .

vertentur duntaxat eirea accidentia , eo quod substantia non est perse sensbilis . Tamen accidens in virtute sub .santiae potest ut in stramentum eius propriam preducere substantiae speeiem , non min As ae ut substantiae lusitu. mentum aliam queat producere substantiam.

ARTICULUS SECUNDUS.

I. I.

r. Uatuor pereensentur sententiae. Prima absolut/annuit, quam post Durandum defensitant Se tus, Suarer , & alii apud Martiner . Secanda negat non solam directam eius repraesentati nem, verum etiam & distinctam , solum admittens eon susum conceptum. Haec attribuitur Caiet.ec Capreolo.

Tettia distinguit, di dieit, quod loquendo de speciebus iqni primo abstrahuntur a Phantasmatibus, indirect/ don taxat, & in obliquo repraesentat singularia. Quae vero dea serviunt secundae e nitioni, & praesupponunt primam in intellectu, repraesentant direct d . Idem di ne de spretemptesia . Hanc tutantur Compl. Philippus a SS. Trin. de nonnulli in m. s clarissimi cuiusdam ex nostris. Quarta respuit repraesentationem directam loquendo da aconque specie , approbat vero propriam , de distinctam. Pro hae stat Fetratiens s , Bannea, ec alli, inter quos Ovinus.

u. II.

latium , intellectus vero de scientia universalium . Prima pars Piob. a. ex Gonetale Ep. p q .art. II. ratio ne, quam ipse dicit, esse apud sapientes dein strativam . Intellectus huinanus medium catinet loeum in genere eo

gnostiti vi inter sensum, de intellectum Angelicum , sed

sensus ceu materialis, ac organo a fixus eorporeo , cognoscit dilect d, ec propriam per speetem singulare male vitiale ; intellectus vero Λngelieus eeu penitos spiritualis , nec unitus 1 olmae eorporis, attingit cibiectum spiti tua teremo humanus intellectus quia non est materialis, Ec alias est vitius Λnimae, quae est corporis forma debet haberepto objecto proportionato , ae speciseativo quid male. riale . non quidem materialiter , sed immaterialiter inia spectum, quod idem perinde est , ac dicere abstractum aeonditionibus singularibus, de consequenter singulare materiale non repraesentatur ei direct/. Prob. a. eadem pars. Ad hoe, ut singulare materiale dire id repraesentaretur deberet repraesentari vel primario , .el seeundario per speciem intelligibilem setiam enim eb-jectum ieeundat tum potest direct/ attingi, quia attinge-1e indire id sumitur, ae attingere resexd, di per regressum

ad pii ipia sed per speciem intelligibilem nee primario,

ee secundatio repraesentatur singularer ergo non reprae sentatur, nec eognoscitur directe. Prob. min. Spretes intelligibilis est a sagulatibus abstracta rergo die. Nitet ant quia, uti seriplimus supra, ad hoe ponitur intellectus agens , ut speciem 1 materialibus conditionibus depuratam produ

Cons. Species intellig; bills repraesentat direm obiectum proportionatum intellechus possibilis, sed ho et ut praegretaso art. vidimus est sola quidditas rei materialis, non vero singularitas materialis: ergo die. Diu uel datur mai si mni , & min. Quemadmodum sensus , eeu materialis , respicit pro obiecto proportionato quid materiale & prci pterea species sensui deserviens repraesentat singulare, sequia intellectus noster est quodammodo extra materiam, obiectum eius proportionatum erit quidditas materialis , proindeque species intellectui deserviens habet directh te piaesentare materialem duntaxat quidditatem. Quod veth nee per spetiem expressam , aut secunda.

tiam possit dire id repraesentari Prob. Tum quia & istae desetfiunt intellectui humano, qui medius est sensum in ter, & Angelleum intellectum. Tum quia ratio, ob quam primatia species, & impressa nequit directe repraesentares tigularia , est quia spiritualis est, di immateria sis , sed talis est quoque species seeundaria , ct expressa: ergo flee. Dices eum praelaudato in m. s. quod prima est sacta me abstractionem . singularibus, Deos secundae. Sed Contra, Tum quia sive sint ah stracidi a singularibust, sue non; tamen humano deserviunt intelleetui, qui me dius est , &α adeoque semper viget prima ratio . Tum qui, & isti sunt abstractae a singularibus saltem media id, quia producuntur media specie impressa, quae fuit a

singulatibus abstracta. Rationes istas redintegrabo in metaphys q a. artia .s . . tibi de alias refutabo solutiones.

. Qisod demum singulare distine d repraesentetur de

eognoscatur Prob. quoniam ni elard repraesentaretur, & eo

gnosteretur, sequeretur, quod nunquam posset intellectus unum sngulate materiale ab alio disternere, sed hoe va num est: ergo dce. Min. prob. Quamvis etenim duo singuis laYla summoper/ smilia haud de facili disce=nantur ; ta men non est absoluta denegandum , posse unum ab alio singulare secernit quemadmodum eertum est, discerni Peia

itum, qui est Vit a Ioanne, qui est puer, tametsi eandem habeat speciscam quidditatem.

I. III.

226쪽

Liber Tertius. a I

ale εσουν iorum argumentatIonas disservus uν . . A Rg. r. singulare materiale est per se direct/ ab ali. o. qua in potentiis cognoscibile ; sed non a sensu iugo ad intellectu. Nitet mai. Est namque ens quoddam , Et cognosei bile reale . Min. etiam , quia sensus attingit

accidentia duntaxat extrinseca . Resp. a. n m maj dc dino, esse cognoscibile tantummo

quod ens, & eognostibile reale, tamen est penitus mate. tiale, quod ossicit, ne si direct/ab intellectu attingibile di secundum sui entitatem non est aecidens, adeoque non tapetia sens bile . a missa mai. nego min. Extat nam. que sensus aliquis, praecipu/ internus, qui attingit obiecta modo insensato, nimirum AEstimativa, quae sulset ipsi. mus in quaestiuneula ult. posita in fine quaestionis s. 3 est xinus apprehendens de sensato non sensatum . Contra. Singulare materiale est dilecti emnoselhile ab intellecti Wa potentiar ergo die. Prob. ant. Non minos est spiritualia ν'luntas, quam intellectus; sed singulare materiale est direct appetibile a voluntater ergo Ace. Min. elua

rescit. Non enim voluntas amat naturas universales, quae a patre rei non extant.

Resp nego ant. Ad prob dist. mai. reliquis paribus, nego,

exteris disparibus . concedomat eum min. de nego cons .

Discrimen situm est diuerso illo in modo tendendi ad objectum, qaem habent intellectus, de voluntas. Intellectus siquid,m eam obiectum ad se trahat, sbique illud uniae indiget, eum reeipere materialibus etiuium conditionibus. Non se autem voluntas, quae licti spiritualis si, tamen

non trahit ad se objectnm , nee illud sibi unit, sed potius trahitur affecti ψε ab obiecto.

Contra. Et est Objecisci contra primam ratἰonem. V .lantas nristra esto trahatur ab obiecto, tamen est media inister voluntatem Λngelieam, & appetitum senstivum 4 non

sicas, ae humanus intellectus si medius inter Intellectum Alipelleum, de sensume ergo currit adhue paritas. Cons. Et iam Λngeli intermedii sunt medii inter supremam. de insimum Λngelum; de tamen euncti direct/ attingunt sin aulatia matelialla: ergo pariter lices latet lectus humanus sit medius Ece. Urgetur. Etiam Angelorum, Et Animae separatae species sunt immateriales, imo magis quam illae . quae nostro deseruiunt intellectui pro hoe satu ; sed hoe non obstante illa reptae sentam di telid singularia materialia r ergo

etiam Ece.

Urgetur magis. Et iam intellectus Animae separatae est medius inter intellectum Angelieum: Ze sensum; sed hoe non obstante cognoscit dire ad singulatia materialiae M.to 3ce. Resp. ad Inst. quMqu5 ad hoe voluntas non se mediat. quia nee Angeli voluntas se tur ad uni εersalia snrit, desngulatia, setit Angelleus series intestes os ad Uoiversati, de singularia directe. Nee Anulus amat res abstractas, quae em non exulentes, nullam ad se trahere volum

ratem valent.

Ad p. Cons. nego eonseq. Non enim Et potentia aliqua murat directe attingere simulate materiale iat in quae-tunque intermedit ratio , sed requiritur, quia se.media inter Angelicum intellectum fle sensum immediat/, ut verum si defeere ab Angeli eo in hoc, quod attingit duntaxat quidditatem materialem; de exeedat sensum in hoe, luti quandam obtinet i natet alitatem, nimirum quid isitatem abstractam, de non eonditionem materialem. In

senium autem dc intellestiam Λngelieam mediat intellectus humanus.

M a. dist. mai. sunt Immateriales immaterialitate habila per abstractionem a phantasma ibus, ec a singularibus, o, secos, eooeedo mai. cum inin. Ec nego eo seq. Sunt tamque a Deo insuta. Caeterhm pro hoe statu n queunt virect/repraesentare singularia, quia sunt a singularibus , adeoque a snsularitate abst ractae. tacea. Angelorum species tametsi repraesentent obiecti eum eorum singularitate . ae eo ditionibus materialibus adhue sunt immaterialest ergo etiam species nostro deseris ientes intellectui possum peci hoe statu repraesentare obie- eum ipsorum sngularitate, adeoque absque eo, quod

ab eis abstractae de adhue esse immateriales. Resp. nego eoiam. Diserimen est, quia species Angeislieae non sunt aceeptae a rebus, sed sunt a Deo infusae. Spe.

cies autem nostrae desumuntur a rebus materialibus, adeo que nis deputentur ab earum iutinaterialitate remanent ma teriales, scut sunt materiales res.

dem in statu separationis non intinediate Uediat inter Λngelicum intellectum & sensum. quia mediat intellectus in statu unionis. Sa dc Anima separata ad modum Angelirum per species a Deo insutis intelligit, ut in Meth. qdesensabimus. s. Arg. a. Intellectus nostet pro hoc statu cognoscit singulare materiale per eonceptum distinct/ illum lepraesentantem. ut disti Mintur ab alto, dc ab ipso universali: ergo dari debet speci a ita pressa diremi ipsum repraesentans. Λnt.

nitet, Tum quis vimias dis loci/ amat singulare; amor

autem supponite nitio ea. Tum cuia Prudentia est est-ca sngularia agenda hie, Ac nune. Tom quia formantur propositiones, In quibus uaiversalia de so gularibus enunciantur. Conseq. prob. Hoc ipso. quod intellectus cognoscit distinctὰ singulate dati speetes debet illud distinct/ r

praesentans; sed hujusmodi qui tesse speetes repraesentans direct/ naturam universalem. Ecduntaxat indirecte snguiniare: ergos Ece. Prob. min. Speetes repraesentans naturam

univet salem abstractam . te praesentat, non distincte, sed solummodo eon et singularia: ergo Ace. Cons. r. Natura univet salis est indigeuas ad hoe, vel filia sngulare: ergo species naturam repraesentans univer salem, nullum determinald singulare repraesentat, adeoque

istud nullatenus erit distinct8 cognoseibile.

Secundo. Non est explicabilis repraesematici indirecta . Non enim diei potest, speciem repraesentate singulare reis Reese, cum species non ut reflexiva, hiat res existis intellectus sit. Resp. nego eonseq. Ad proh nego min. Λd prob. dleatur, verum esse, quando natura abstrahitur a pluribus indeteris

minatii , seclis quando ab aliquibus delet minat E abstrahitur.

Tune enim aliqua determinata importatur c notatio ,

lichi abstractiost pure negativa, de non postiva explicata in Logica Syntag. 3.q I. art. 3. y a Siquidem esto abstra. cito negativa non attingat terminum a quo, tamen ea sap- sta intellectus regressum quendam facit reflectendo, si e . Muer exd attingit illum. Ad I. Cons. Resp. vel quM ant. verum est de o tura ii pluribus indeterminatis abstracta. Vel quod aeterminat ut ii phantasmate, a quo fuit abstracta, de eum quo eonnexio.

rem habet.

Ada. nego ant. aedi eo quod ly indisem ex parte speeiel idem est ac purἡ connexivd , ea patre sero intellectus idem aeresexd, ut hactenus dictum est . .

6. Λrg. 3. Quicquid potest potentia inferior , potest etiam superior, de di quid plas . sed sensus , qui est intellectu inserior potest direct d attingere singulare materiale: ergo Ace.

Resp. dist. maj. potest eodem modo, nego, persectiori

modo, concedo mai. eum min. & nego conseq. Intellectus namque cognoscit sngulare refleκὰ, quia cognoscit praescindendo eooditionibus materialibus . Ea propter cognoscere directe sngulare est quidem persectio in sensu, at non an intellectu. Diees. Si ex sui persectione impediretur, nee Λngelus

posset.

Resp. quod impeditur ex persectione impet sectioni admixta, quia nimirum spiritualis est, de ali a pro hoc natu intelligit per eonversionem ad phantasmata accipiendo spe. cies a rebus. Ob idque ut illi pio potes onatae sant indigent abstrahi ae ditionibus individuantibus . . Arg. postremo pro 3. senti ex melaudato in m. s. datur In nobis propria species expressa de Deo quo ad an est, putaei im forma toneeptum, quo mihi objicio. primam dat causam : ergo a sortiori dati eonceptus potest proprius primario expressi. us sangularis, qui sit pur/arguitivus, Ac non

quid ditativus. Quemadmodum namque Deus, de Λnge. lus non sunt primario a nobis attingibiles ratione tantae imo malet talitatis, ita nee sngulare ratione tantae suae materia. litatis.

Resp dato ant. nego conseq. Di se timen est ex dictis Histens, quia nimirum pro hoc statu species nostrae sunt a s n. gularibus abstractae. Ad annexam prob dist. ant. in se accepti, concedo, ad modum rei materialis, nego. Pro h sta iu

227쪽

statu namque e noselmus Deum, & Angelos ad modum rerum materialium . Quo pacto non sunt objectum improportionatum intellectus nostri pro hoe statu, tibi habet pro objecto proportionato sut supra diximus quidlitatem rei

materialis.

8. Colligitur, singulare materiale non esse e gnosei. bile direct 3 summum.esethild, ben/ veto inspectum sis gnate , idest dire u .est eognosethllis quid ditas singulatita. tis, nimirum ipsI singulatitas in eommuni, quae habet ra. sonem quidditatis abstractae . q. Colligitur etiam, sangulare non esse primo eognitum . Sed de hoc in Meth. di eam q. a. arn 2. Eca.

ARTICULUS TERTI Us..

C. unius intelligere, quatenus unum dicit ordinem alat Iud vel est ratio aliud cognoscendi, aut inserendi , ut seribit s. Th. q.8. de ver. a te. r. ad ε. v. G. praemissas, &e elusionem, &e. Dubium itaque emergit num possit si mul plura intellipete dispara id se habentia. Λnnuunt eum Seoto in h. sent. dist 3.q ε. Motistae, quihus adhaerent Suarea, Conlmb. di alit. Λbnuunt vero Thmmistae.

. II.

CONCLUSIO NEGAN s.

Ouam e scribit Arist a . Top eap. . ubi can Iuli, a I .plina selas sintellige de scientia habitu alij non auis

rem evirari, ave inteIDII . Ex professo autem eam sta. tuit S. Thom p. a. quaest 3 s. art . di primo eontra Gentes eap. 33. Et

a. Prob r. Nequit Intellectus uniea intellectione pluta per modum plurium intelligere ; sed si posset ea simul in. telligere , iam unica intellectione plura ut pluta intelligeret tergo &e. Min. concedit ut ab obversantibus, secus posset intellectos sint diversas ut diversas et laete actiones per moadum plurium , quod est impossibile, non seeos, ae sit tm- possibile, idem moveri per se moti hos diversis , ut in fines Phys dictum est. Mai. prob Actus, scut re potem in peeificantur ab obiectis squod esse verum, saltem a post.

licet non a priori vel Scotns annuit) ergo uniea nequit intelis lectio esse circa obiecta ut plura. 3. Proba. ratiocinio, quod habet S. G. loco citato ex p. p. Species expressae se habent ut figurae terminantes poten tiam intellectivam ; sed nequit idem corpus duplici simul terminati, seu sigurari figurar ergo neque idem intellectua duplici smul informati speeie, consequenter Se. Non enim potest intelligere plura , nisi perplures species. Mai. diluet. datur. Quemadmodum eorpus term datur figura ut utilismo termino, ita potentia inrellectiva terminatur verbo ,s ve speeie expressa tanquam ulliinti termino in linea intelligibili . Min. prob. Figura est ultimus terminus quantitatis ut habes eu dies is in Logici Suntag η. quaestione 4. in appen dice post .art. . collocata ; sed nequit idem, duos sortiri terminos ultimos, secos illorum alter esset, &non esset ultimus : e go &e.

I. III.

ses assur obversae paνιιι argumen . . A Rq. . sensus unieci potest actu plura sentire t ergo&intellectus intelligere. Conseq. est ex acia a pari . Λnt. perspicuum est in visu , cui unico intuetur acto al

ratd omnia se habent. Resp. omissa 1esponsis Banner, & Ferrarienss dist. ant. ret modum unius, concedo, per modum plurium, negoans di conseq. Visus namque attingit album, & nigrum, Hominem, S Equum dic. sub una eademque ratione lucidi colorati, adeoque per modum unius. Et etiam diverta

species illa talia te praesentantes objecta se habeat pet

modum unius . esto obiecta illa disparata se habeant inesse entis.

Contra. Quemadmodum .isus omnia alti agit sub xati ne lucidi colorati, ita intellectus omnia attingit sub ratione entis, vel veri r ergo si &e. Resp. discrimen esse, quia tua, quae est ratio formalis sub qua potentiae uisivae, est in omnibus ejusdem speciei ira omnium sententia. Ratio autem scit malis sub qua ipsus Intellectus est abstractio a materia. quae t ut in posteriori-ssieis vidimus) multiplicatur speeifici . Certum namque est, Deum habere diversam spee id abstractionem ab illa, quam obtinet creatura . α sic de liis. Idcirco respectu visus non dantur objecta dii paratii se habentia in esse attingibilia , bene uero respectu intellectus. γ3. Λιg. a. di est oppugnatio eius, quod diximus n. s. Non repugnat, intellactivam potentiam pluribus simul in ima isti speciebus impleuis : ergo nec plusibus expressis, pr in indeque &e. Consequentia tenet a pari. Λnt. a nemine respui tui. Et reapse idem Christi intellectus de eodem objecto habuit & insulas, di acquis tas species.

Resp. nego eons . re par. discrimen inaeo stum est, quod impressa tametsi termini rationem obtineat, quatenus Obiecti loeo suffeitur, quod est potentiae terminus ἔ non ta men termini risecti rationem sortitur i quia vices gerit objecti. obiectum autem est, non tantom terminu . se tum etiam intellectionis principium , adeoque non est per se id terminus. s. Λrg. 3. ad idem. Species expressa, qua Λngelus eo-gnoscit seipsum, & expressa qua cognoscit alia a se, sunt smul in ejus intellectu : ergo cte. Resp. quod se habent per modum untur, quia illa qua cognosti talia a se suboidi natur , cev in serior, illi, qua co gnoscit seipsum, ceu superloti. Idem dicas de specie eipressa eognitionis Beatae Io Chti. sto in ordine ad cognuionem ereaturatum, cui suboedinatur speetes expressa scientiae in se sae , vel acquisitae . r. Quare autem plures formae naturales contubernium non admittant eodem in subiecto, dictum est a. Phys. Reliqua argumenta soluta vide apud S. Th. loeci ex

p. p. citato. I

ARTICULUS PRIMUS.

actionis .

i. 'T Esnitur intellectio actasse undas furialectivae so. θ renatis υνι δειerpere mentis objectam . Hanc vetam esse operationem habetur ex D. Th. q. g. de ver. art. Lubi diserimen assignat actionem interi re operationem . quod actio transit in externam materiam ; operatici Teici manet in agente v ejus perflectio, ut sensatio . intelle .ctio &e. litat vulgo actio, di operatio usurpari pro eodem

eonsueverint. l

Λnnuunt Ior Gonetalea, Coolmbr. & alii apud Compl. Λbnuunt vero Thom istae omnes, quos sequitur Sti ex

a. 'MEgat S. Th. p. p. o. II. art. a. & lna. senti dist. 8 1Ν q. . art. 3. ad 3. ubi actιο ,s unit, serandum qu δου es pν dieamentum dula aliqviod faena. motum αδ agente. Et opusc. 7. cap. 7. ubi ιηιHIetera , scribit, cis ariνe fuat ariisnes immanentes Ia victina octam ιη eu e nisi , vel sent endi uso actu ιn inι euuenta , . I sent ente. Haec autem aEia Immaaen an es δε- νιῶὸ in praedicamento actionis. Item 3. Phys ubi illam solam vocat proin id actionem, quae conjnnesam habet transmutationem, S motum physicum. Idem q g. de ver. art. 6. Et probi. Λctio quae physicum non importat motum non perti.

228쪽

Liber Tertius.

ρεitinet ad actionis praedicamentum ; sed actio iis potians

motum physicum non est intellectio, nee ulla immanens actior ergo intellectio, aut ulla immanens actio non spe. l ciat ad actionis praedicamentum Prob. maj. Actio praedi- eamentalis inseri passionem praedicamentalem, sed ubi ex tat passio proprie praedicamentalis , extat motus physi. eus, quia patiens ex vi passionis ad novum, de ulteriorem transi terminum, qui transtus fieri nequit, nisi per

morum physi eum, vel alterativum, vel localem &e. ergo &e. Min. vero enitescit ex dictis in exordio 3 phys uia vidimus, motus definitionem convenire quidem mutatio ni insta maneae physcae, at non mutationi instantaneae in tenti nati . 3. Prob. a. Actio praedicamentalis duo essentialiter di. eit , seu connotat, nimirum principium a quo , de effectum, quem indueit in passum, sed intellectio non e violat essentialiter effectum a se realiter distinctum piciis ductum in pago e ergo itie. Mai. ex eo elueescit, quod actio, de passio praedicamentalis relationem iandant prae 4ἡicamentalem inter agens, re patiens, quia ut constat ex dictis in L Tica Syntag. . q. s. inter fundamenta pratisica mentalis relationis supputatur etiam actio, & passio. Min etiam est palam, tum in uisone beatisca, quae verbum non producit; Tum in sensatione sensuum externorum,

qui ut insta patescet, non habent producere verbum, seu

speciem ea pressam.

. III.

Admersariorum argumenta solvuntur. . A Rg. I. probando , motus definitionem convenire

Ix actioni etiam immanenti. Verum id solutum lege in ptaeloquiis tertii physicorum. Λre. s. Intellectio, de quaevis alia intentionalis actio veram obtinet actionis praediramentalis essentiam 1 ergo Ece. Proh ant. Actio praedi eamentalis est ea utilitas agentia, & seri effectus, sed intellectio est eausalitas agentis , de se i effinus, nimirum verbii ergo dce. Resp. nego ant. Λd prob. dist. maj. eum motu physeo,

conredo, secus nego. Legenum. 2. Contra x. Essentia praedicamentalis actionis constitubtur per hoc , quod sit actualitas agentis , non veto permotum physeum, eum ab illo realiter distinguatur: ergos intellectici &e. Seeundo. Quod est erentialiter seri alterius, est semper cum motu physeo , quia est actus .mperiecti relinquens in potentia ad ulteriorem terminum, sed intellectio est essentialiter seri termini, nempe Velia: ergo&e. Prob. min. Si non sciret essentialiter feri iodigeret fieri per aliud seti: ergo Sc. Resp. ad a. dist. ant. ln recto, eoneedo, in obliquo Magoant. de eons . Motus namque est quid essentialiter comnotatum , dc necessario requis tum ad actionis praediramentalis egentiam , quae proinde sne illo non salvatur, licet non sit eius in recto eonstitutivum. Idciteo ejusdem essentia est causalitas agentis, non utcunque, sed eum m tu physico. Dices . Illo minatici non est eum motu physeo. Item ambulatio est actio immaners; de tamen ponuntur in acti

nis praediramento.

Resp. primitde , quod non est adeo eertum , huiusce.

modi actiores poni in praedicamento. Praeterea non omisnino sunt sne motu . Illuminatio namque est eum motu

saltem praecedenti , quia supponit corporis luminosi lo.

calem motum . Item ambulatio est eum locali motu . Imo deambulatio non est actio omnino immanens , ut vudimus lib. a. q. r. art. a. ad s. Λd a. nego min. Solum namque permissue id importat, non vero positive intellectio. Ad prob dico quod quando non est fieri eoneeptus intellecti, est saltem feti ipsius subjecti ut intelligentis; quia intelligens tit qtiaci est subis lectum, quod si intelligens ut quad. Undil intellectio semper est fieri ut quo. unum autem quo non indiget alio

s. Arg. 3. Omnis substantia ponitur in praedicamento substantiae, Omnis quantitas in praedi ea mento quantitatis , omnis qualitas in praedicamento qualitatis ponitur: ergo a pati omnis actio debet in praedieamento actionis poni ; sed intellectio est actio: ergo &e. An Unitiersis Phil. Tom iri. Resp. nego in Ia. sublilatam. Intellectio namquc elusit actio vet8 de propri8 prout ly Mνd ρνυνie e nitadistinguitur a purd metaphoriee dc pure grammati ealiter : 'tamen non est simpliciter actio, sed potius est simpliei. .

ter operatio. Differentia autem inter actionem, ec ope. rationem, habetur ex dictis supra eum D. Th num. r. s. Si autem petas ad quod pia dieamentum spectet a Resp. spectare ad praedicamentum qualitatis. Λd quam autem speeiem qualitatis spectet λResp. cum Thomistis, non speciare, ut asseverat Sua reet, ad tertiam speciem, quae est passio, dc passii bilis qua litas, quia istae sunt termini alterationi , intellectio au. tem non est alterationis terminus. Spectat itaque ad primam qualitatis speeiem, nimirum ad speciem disposti nis, quia Len/ disponit intelligentem. Nee sequitur , processus in ins nitum ex eo, qu omnis qualitas indiget per aliquam produci actionem. Non, inquam , quia id verum est duntaxat de qualitate , qua . non est eminenter actio . Intellectio autem est emine . t et actio.

ARTICU Lus SECUNDUS.

Num intellectio H qualitas distincta a specie expressa,

seu verbo ment s.

q. I. a. Q Peciem expressam extare plausibilis simul, de em

δε ea x suadet ratio. Est namque neeessaria species haec expressa, seu requiritur hoe verbum mentale ab intelligente productum , quotiescunque obiectum non est actu intra intelligentem eum debita proportione, ut eontemplatio terminetur ad illud petet piendum in se; quia cum intelligens intelligendo trahat rem ad intra immateriali modo, si objectum stabsens, aut extra intellectum modo immateriali, non potetit intelligi , nisi traha ut intra ab intellectu cognoscente; sed: ad hoe minimἡ iussi. cit, quid si intra per speciem immessam, quia intellectio non tendit, nee terminatur ad speciem impressam , sed potios ab ipsa est, ut a principio: ergo intellectus necessatio debet formare verbum ex indigentia habendi obis, lectum intelligibile in actu seeundo intra se . Veram ex tat etiam Verbum ex abundantia , ad hoc nimirum , ut id , quod intelligitur aliis pandat ut per internam locutionem proserendo verbum; sicut Unus Λngelus alteriloquitur . In Divinis etiam est necessarium ex infinita abundantia, de foecunditate intellectus Patris concipienistis seipsum, di omnia, quae in ipso sunt, seque exprimentis Uetbum sta consubstantiale. Exploratum es, verbum hoe, sive speeiem hane exis messam realiter ab impressa specie distingui , stando ineleatis. Palam namque est , q od intellectus seeeundat uxspeciebus impressis, quae in memo ita tonset vantur, modo intelligit, modo vero pon intelligit, adeoque verbum non sormat. Praeterea species impressa um cum intellectu est eausa, de pr.ncipium efficiens speciei exple . Tres hae in redimicant sentetitiae. Prima quamcunque ekeludit distinctionem intellectionis a verbo. Eane tuen. tur Scotus, SuareZ, Vasqueet, ct alii.

Secunda quandam agnoscit distinctionem modalem . Hane ex nostris tutatur Soto Bannez, Tortes, de alii.

Tertia astruit distinctionem realem entitativam res ,re. Hanc reliqui omnes propugnant Thomistae. II.

CONCLUSIO.

3. Thomae verba lege apud Compl. de Cavinum. 2 Prob. a. a priori. via, ct tendentia ad terminum realiter distinauitur ab ipso termino, sed verbum es teris minus intellectionis, de intellectio se habet ut via , de tendentia ad illum: ergo ZEc. Mai. est conspicua, stetis posset, idem esse simul in via, de in termino. Min prob. Einctus est terminus actionis, quae est via, dc tenden. in

ad effectum , cum si seti essectus , sed intellectio est E e actio ,

229쪽

2IE De Anima

actio, seu potios operatio, perquam producitur, seu ex.

primitur ver hum: ergo&C.

Cons. si verbum sciret realiter ipsa intellectio, sequeretur, ouod viso beati flea esset ipsa beatitudo, non solum formalis, verilm etiam obiectiva, quia esset ipsam Verbum, quod esset species expressa Dei, ct ipse Deus. Nequit autem Beatitudo obiectiva cons stere in aliquo creato,

ut videre est apud S. m. p. a. q. r. arta.

. Quod vero distinguantur realiter entltati τὰ suadeatur , quoniam sunt quid eompletum, Q quod direct/ in qualitatis praedicamento collocantur: ergo Se. Quemadis modum de relatione in Logiea probavimus.

IMBastaν argumenta adversarioum, s. A Rg. r. super suum est hoc verbum realiter ab Intelo. lectione distinctum t ergo dic. proh. ant. Una, eademque intellectio facit ouicquid saeeret verbum realiter distinctum ergo die. Prob. ant. Vethum habet constituere intellectum in actu secundo intelligeniem: sed intellectio constituit intellectum in actu secundo intelligentem, e mia actus secondus potentiae intellectivae r ergo &e. Mai. guae alias est rena prob Species impressa constituit intelleis tum in actu primo intelligentem: ergo expressa constituit in actu secundo intelligentem. Resp. nego ant. Ad prob. nego Iterum ant. euius ad prob. dist. maj. verbum habet per modum termini constituere in tellectum in actu seeundo intelligentem , concedo , per modum operationis, nego mai. A distinguo min. Intellerato e stituit&c. per modum operationis, e redo, per modum termini, nego min. & eonseq.ε. Λrg. a. ex Mauro. si Verbum distingueretur realiter

ah intellectione, esset objectum immediatum ejusdem intellectionis ; sed hoe vanum est: ergo &e. Maj. enitescit, aula obiectum est id , ad quod terminatur actus, & pote ela . Min. pr . Dum intelligitur Homo, Equus , &c. intellectio habet pro objecto immediam Hominem , uum, dic. existentem a parte rei, seut eum videmusorem, vel audimus sonum, die sis o habet pro objecto immediato colores, auditio sonum: ergo&e. Cons. Nullam in sidendo produelmus imaginem naturalem distinctam realiter a visone : ergo nec intelligenis do &e. Resp. primit/r, quia esset obiectum immediatum intelis lectionis reflexae . Praeterea habes in dictis q. s. quod species expressa est Ipsemet rel repraesentatae natura in esse in. tentionali. Λd Coos patescet ex dicendis in sine huius quaestionis,

ubi ostendemus, sensus externos non produeere verbum. Dices ex eodem. Dum nos aliquod e noselmus objectum, non expetimur. noa cognoseere hoe verbum et lamin esse intentionalit ergo &e. Resp. eum Serra, quod liret non experiamur, nos e gnostere verbum ut qualitas est, ct ut imago obiecti in actu s- gnato i experimur tamen . nos illud eognostere in actu exeretio, quia exercitd experimur, nos erinos re res ut bstractas , conditionibus materialibus , ae per e se. quens in aliquo, in quo habent esse immateriale, nimirum in verbo. T. Arg. I. Variis aut horitatibus S S. PP. D. Anselmus in Monologio eap. a x. habet, quod ipsa eun tia, seu eos ratia es fui imago . Dama c. lib. a. Fidei ortod. dieli, verbum esse naturalem morum, quo inteliectus metiuit. Aug. s. de Trin. cap. Io. ait, quod Brabam nl. Ianud. s. quam actuans no Illa eum amore, & alibi non infrequem et verbum Det voratur ab ipso cognitdo, Aνs, veI Iamen i is Dei. Resp. ex doctrina STh. p. p. q. 34. art. r. ad a. eos loqui in sensu eausali, intelligendo, quod verbum sit ipsa intel. lectici eausaliter . quatenus per cognitionem caulatur, ¬itia dicitur tui imago eausat lud , quatenua sui causat masinem .

ARTICULUS TERTIUS.

i. Ictio haud aliud est, quam actio productiva, s τε I d expiessiva , sue ipsa expressio , seu eonceptio

Dubio procul est , intellectionem sub ratione formalilmelleoloris non eae productivam Uerbi; quia intelligeres ut etiam inquit S. Th. p. p. q. 34. art. r. ad 3. mportat duntaxat habitudinem intelligentis ad rem intellectam; in quo nulla importatur ratio originis, sed solummod 3 imporis ratur informatio quaedam in intellectu nostici. Dicere autem principaliter importat habitudinem ad Verbum eoneeiaptum nihil enim aliud dioere mentaliter, quam menta leproserte Uethum 3 sed mediante verbo importat habitudinem ad rem intellectam , quae ipsi intelligenti manifestatur in ipso verbo a se prolato. Ille . Qua ex re habes, quod Verbum ad sui productionem ultra purum intelligere petithoe, quod est dicere, ut idem expoolt Angelieus q. . de

s. Prima sententia, quam tenet Scotus, Suaret , de Molina, assit mat, distingui realiter. Secunda, quam te. nuit Ferratiens s. & Torres arbitratur, distingui formallis ter modaliter. Tertia, quam reliqui propugnant Thomistae, est nostra.

s. II.

Iatellectu, er D ct a. non νι Brer, sed duntaxat vista litra , ides fata ratione ναι oe natadssutiantuν. 3. Q. Th. Har/ loquitur tum loeta nuper citatis, tum p. p. ct q. a r. ait. a. & eo sentit Aug. 23. de Trin. cap. ro. ubi ponderans illud sapientiae a. vixeνant apud se eulpan. res non rect/, inquit, exponiι si dest Scriptura) ρυιd Ma aereant apud se, cum advidιι cogitantos. Ille . ubi syM /νuar idem est, ae eo taverunt . Pi M. Per unieam , eandemque intellectionem intellectus eonstituitur in actu secundo producens Verbum; sed id, per quod constituitur in actu seeundo producens verbum est dictioi ergo dictio, & intellectio sunt una, eademque rea liter actio. Prob. mai. per unam, & eandem actionem . per quam constituitur in actu secundo intelligena intellectus , constituitur et lam in actu secundo producens Vethum, si verbum sit produeendum i sed e stituit ut in actu secundo intelligens per intellectiorem di ergo &e. Prob. mai. Per unam . eandemque actionem per quam eonstituitur in actuseeundo agena seu operans intellectus, constituitur e iam in actu seeundo productus verbum , s istud sit produeendum et sed per actionem, per quam constituli ut in actu secundo intelligens, eonstituitur etiam in actu secundo agens, climiotelligere si quoddam agere, di operari vitaliter: ergo &e. Prob. mai. Agens actione transeunti, per unam, eandemiaque actionem , per quam eonstituitur in actu seeundo operans , &agens, eonstituitur etiam essictum extra seipsum iergo multo magis agens actione immanenti, ceu persectius.

maiori proinde unitate gaudens, &e. Nee direre eum Mastrio iuvetit , quod intellectio est actio puta grammattealis. Non, inquam . Siquidem nisi fore tactici, alia indigeret actione, per quam produceretur ;qula quiequid emeitur vel ea actio, quae est id, quo aliquid emeitur, vel est id, quod per adtonem e Meitur. Eo vel maximd quod intellectio non est aliquid necessario resultans dimanativ/, ut proprietas, sed emeitur ab Intellectu quando soluerit. Idei reo promiseud hic sumuntur actio, & op ratio, esim nee diato sit actio cum motu physeo etiam me versarios. 4. Proh a. eum communi. Diuio sui universannuunt est actus intellectus ponihilis; sed omnis actus intellectus possibilis est realiter, imo sui Mastris praeoccupetur evasio aetiam formaliter intellectio: ergo dictio, di intellectio sunt eadem realiter , & sorma litet actio . Prob. min. Omnis actus voluntatis est volitio, omnis actus potentiae vis vae est M.

230쪽

Liber

est viso, &e. ergo a pati dee. Alias probationes lege apud

CaWinum Nee dicere valet, discrimen esse , quia aliae potentiae non habent producere aliquem terminum . Noti, inquam . Quandoquidem saltem voluntas terminum producit, qui

dicitur pondus, Ae in Divinis est spiritus sanctus per Pa. tris, & Filii uoluntatem procedens .

I. III.

s Ioansu ν adversaνIorum argumenta. s. A R g. r. ex Scoto . Si intellectio,& dictio essent eadema A. realiter actici sequeretur , quod Omnis intellectio sciret dictior ergo intellectio die. Resp. dist. antecedentis sequelam omnis intellectio ste. eunda foret dictio, eoncedo, seeos, nego . Quemadmodum Seotistae sustinentes, quod stultio sit idem ae amor, di eunt, quod si uitio est non quicunque amor, sed dunta. xat amor rei praesentis, ut videbimus in Ethica q. 3. art. unico s. a. seeas desiderii amor solet stultio. Uid. Cav. Contra. Ista tacunditas est quid realiter ab intellectione distinctum i ergo si in illa erinsistit dictio, jam dictio est realiter ab intellectione distincta . Prob. ant. Foeeunditas est realiter ab intellectione separabilis : ergo Ne. Prob. ant. Stat intellectio sine dictione ut uiso beatifica, Ace. Resp. nego ant. Ad prob. dist. ant est separabilis ab in. tellectione . cui eonvenit, nego, De eis, concedo ant. ex nego conseq. Frecunditas itaque est modus quidam, non realiter, sed duntaxat virtual iter intellectioni superadditus. Li est autem talis modus separati queat ab intellectio. ne, cui non convenit tin. quo importatur separatio quae indam puri negativa, non veri positi ua non tamen ab illaeul eonvenit. & eum qua realiter identiscatur . Contra. Dictio est prior intellectione ; sed si taeundi. tas, in qua dictio eons stit, esset modus uirtualiter dunta. xat superadditus, dictio non foret intellectione prior : erispo dce. Min. est conspieua, elim modus sequatur, non vero antecedat rem , cujus est modus, vel sequela reali, si est realiter superadditus, vel sequela virtuali, si est virtualiter superadditus. Mai. prob. Tum quia verbum est id, in quo Intelligitur obiectum ; id autem, in quo objectum intelligi debet. supponitur ad intellectionem . Tnm quia intellectio est unici vita lis obiecti ut repraesentati in vel bo ; Unio au. tem supponit extrema unibilia. Cons. Dictio supponitur ad intellectionem : ergo Zce. Resp. dist maj. dictio est prior intellectione sumpta intel lectione in facio esse, de ultimata, eoneedo, in neri, nego maj. Ac distincta min. nego eon eq. In fieri namque est productio Verbi, litat non ol timetur, nisi in Vel . vel tum ad instantiam, tom ad Cons. dicatur, quod intellectio com importet diversa munera, eontemplationis nem pe, dc dictionis, potest secundam diversa muneta esse prior, de posterior.

nos, ct modos tendendi sunt realiter distincti ; sed dictio , re intellectio habent terminos, de modos tendendi distinctos r ergo&e Prob. min. Dictio respleti verbum, illud producendo, intellectio vero respicit objectum illud specu

Resp. quod habent modos & terminos distinctos, tamen subordinatos per modum primarii, de seeundarii; quia quod ptimatio intendit ut est objecti contemplatio , clim non modueatur verbum, nisi ut pio persecta contemplatione deserviat. Contra. Etiam Deus, ex proximus se habent ut obiecta Charitatis per m dum ptimatil, Ae secundatii a & tamen alius realiter est actus, quo amatur Deus, & alius, quo

amatur proximus.

Resp. quod Deus, & proximus sunt objecta prἰ maria respectu actus is Merum est , quod sint actus diveis ) lic/t sint per modum ptimatii 3e seeundatii tespectu habitus etiaritatis. Dixi, si verum est, quod sol actus divers ; quia

non video repugnantiam . quae Oeeurrat in Me , quod eo. dem actu Deus ametur , ac proximus. oppugnabis. Superest assignare, quare etiam verbum, de objectum non snt termini primarii respectu actus intellectionis. Resp. rationem. esse Tum quia actus intellectus maiori pollent amplitudine, quam actus voluntatis, quemadm 31νι Universa Psat Tom. III.

Tertius. 2I '

dum potentia intellecti in maiori gaudet extensone, quam

potentia volitiva. Tum quia eae eo, quod alius realiter sit actus, quo amatur Deus, de quo amatur proximus, non sequitur, aliquem extare voluntatis act um, qui non si volitio ; si veto dictio esset alius real ter actus ab intellectione. sequeretur, quod actus aliquis intellectu , nimi tum d cito extaret, qui non sit intellectio, ut scripsi num. . . Λrg. 3. Philosophus o. Meth. tex. νε . hane assignat disserentiam inter actionem immanentem , dc actionem transeuntem,quod in ista est aliquid operatum praeter ipsam, Deses veto per illam ; sed intellectici est actio immanens rergo productio verbi non est realiter intellectio. Resp. prima ius intendete, quod in actione immanenti non adesi post i ve essentialiter quid productum praeter ipsam . at solum permissiue extat. 1 dei reo non omnis in. tellectio producit verbum, ut dictum est n. s. Praeterea intendit , non habeti quid productum e 2 ita ipsum suppositum agens, cum negari nequeat, per actus immanentes stequentatos produci habitum . Dicis idem philos. r. Meth. eap. r. docet, quod quando per actionem produeitur terminus distinctus , terminus est actione nobilior, de finis actionis; sed actio immanens nequit ordinari ad tetminum ut ad finem, quia snt idem docet Philos. s. Μeth. tex. rs. actio immanens est ultima mintentiae operati vae perfectio : ergo&c. Resp. Philos. in maj. loqui de actione productiva tetmini propter ipsum terminum ; non vero de actione pro ductiva termini propter seipsam, ut est intellectio, quae verbum produeit , ut sbi in sui obiecti contemplatione deserviat . 8. Λrg. . Una qualitas non est producti Wa alterius; sed intellectici, & verbum sunt de genere qualitatis : ergo productio verbi, nimirum dictio non est intellectio. Resp. primiter, quod etiam dictio est de genere qualitatis. Praeterea ad hoc habes ex dictis art. I. I. 3. num. ε. so lutionem.

D. Appetitu rerum Cognoscentium . IUxta triplicem rerum ordinem S. Th. p. p. q. 8 . art. t. pereenset appetituum diversitatem , unum nimirum inis Datum , quem naturalem compellat , alium senstivum,& alium moralem. Λd quamlibet namque formam inquit S. D. aliqua sequitur inclinatio, se ut ignis ex sua forma inclinatur in superiorem locum , & quod generet sibi smile ; grave naturaliter inclinatur ad eentrum illud. ue appetere dieitur appetitu naturali , nimirtim innato .n illis autem, in quibus extat eognitio, quia adest forma persectiori modo, extat appetitus elicitus ; in Bel vis quidem sola sensitiva eognitione senstiva dotatis, appetitus sensi ivvs ; in Hominibus vero , qui intellectu donantur . appetitus rationalis , qui voluntas nuncupatus . De appetitu seeunoo , & tertio modo, nimirum cognoscentium proprio, agemus hie , qui definitur a Stagyrita hic tex. so. Potens a B latis pinna nata maiινι a bona apprehenso. Dieitar potent a prista, quia esto non trahat objectum ad se, illud in se recipiendo, ut potentiae sa-eiunt e noscitivae ; tamen trahitur & movetur quando alis licitur a bono apprehenso. In hoc squidem distinguitur potentia eognoscitiva ab appetitiva, quod illa trahit ad se obiectum, ista vero trahitur ab objecto ; dc sicut appetitus ut se, de absoluta movetur ad bonum , ita appetitus e noscentium movetur ad honum cognitum , seu appre.

ensum.

ARTICULUS UNICU s.

ron instequenter eontingit nonnulla sese mutui ex

o redere in pluribus praediratis ; sicut in subjecta

materia intellectus dieitur voluntate persectior, quatenus ista sine illo, idest sine illius propositione nihil velle potest: Voluntas vero quatenus est libera dc primum movens , dc applieans A exercitium suorum actuum eum intellectum , tum reliquas potentias, dieitur intellectu persectior: Prae. E e a terea

SEARCH

MENU NAVIGATION