장음표시 사용
21쪽
I iam ex eo quod ad praegressae Dil Iertationis calcem concessi,
rem urgere velles ultei ius, meque ut exponam sollicitare, Num, uti rem non impossibilem censeo,Naturam producere, sic nec opem Artemve humanum excedere judicem , Magnetes utiles invenire vel parare, qui enluvia exotica inferioris regionis Terrae , vel superioris resionis Mundi detineantὶ Egiὸ pollem aliam responsionem dare, quam , perdissicile id quidem , nee tamen omnino impossibile a me haberi: Proindeque neminem , curiositate & industria praecellentem , deterretia conatu velim, quo per Experimenta sibi satisfaciat: quandoquidem Jecis leu densi detectio rei hujus indolis non levem praestate usum poterit in investigatione naturae Aeris, praesertim in particularibus quibusdam locis nec non in indagi-Hiae illius commercii, quod, Aeris interventu , partessuperficiales Globi Terre iris colere possum tam cum regionibus 2bterraneis Tetrae, quam cum caelestibiti Univeisi. Quedam ex iis, quae expertus sum vel vidi, ad cognitionem hanc spectantia, certis de caulis silentio mihi hic sunt praetereunda. Hoc solum notabo, nonnulla corpora, quae experientia teste, aliquid ex Aere imbibunt retinentve, ut cal- cinata quaedam Mineralia, Marcastae nonnullae, nonnulla filia, tam factitia quam naturalia, ctc. apta esse posse quae saepius ei exponantur, & deinde rursus ponderentur, porroque diligenter examinentur, utrum illud quod pondetis facit incrementum, mera sit imbibita humiditas, an praeterea quid aliud 3 Similitet etiamnum separabile sit a corpore nec ne; vel utcunque illud insigni oti aliqua qualitate sustiuxerit ' Et si forte contigetit, te in bonae notae Magnetem incidere, poteris, ejus adminiculo, multifaria experimpiata peragere, exponendo eum Aeri in regionibus multum discrepantibus climate, vel Solo, vel utroque; exponendo eum in erdiu duntaxat, vel noctu , diversis tempestatibus anni, diversis temperiebus
Aeris, diversis iisque insignioribus Aspectibus Siderum Planetarumque; separando ab eo magis et minus crebro illud quod ab Aere sibi comparavit: verbo di
cam, varias circumstantias notando . quas curiositas de sagacitas tua suggerere ti
bi potest. Variando quippe hoc pacto experimenta multis modis, poteris sorsan , hujus vel illius Expeti menti beneficio, inopinatam quandam, attamen aesti inabilem, cognitionem acquirere, quibus scit . effluviis abundet vel destituatur Aet in particulatibus locis & temporibus: nec non commercium aliquod inter Tetrestrem α AEthereum mundi Globum detegere.
22쪽
si mihi objeceris, cogitata haee extra oleas vagari; nec id mirabor, nec ideo
edit in rixabor: Veisim , ii sors mihi L. illet in conlei vandis iis, quae expeti neu- , observationes, alia ite cui rositatis mcae, qua in ciuilinodi dis iiiiiiones aliquando secebar, producta mihi procuraverant, non Dite extravagati luitates. Verum , licet ea mihi non sint hoc loco ulterius commemoranda , nec nisi unum corpus notare velim, ru mpe Titriolum, sive crudum immatu simve, vel ui loquum ut Chymici emt yonatum, sive sp agyrice paratum ; quaedam tamen Villiolaratum lorum substantiarum Phaenomena hunc, spero, nonnihil potet unec miser uti tuam moderari, quam Atte in me mingeris eo nomine , quod ad ejusmodi Observationes instituetidas te adigam,quas vel eor, Tu ipse judicibis succciasin hiud pollicentes, quasque viii, Te minus benigni, φαιῶσps laborare e xistimabunt. Atque ut insigni exemplo tibi ostendam , Aerem non modb notabilem edidisse operationem in Vitriolum , idque postquam intensus ignis aetere in illud ulterius nequibat; sed etiam, operationem hanc arptime variatam fuisse ex circumstantiis: initium faciam eorum quae mihi suppetunt, ab observatione, quam e pertissimus Guelserm ex occasione habuit, quaeque ad cautelam introducendam ectat circa praeparationem aliquam Chymicam Vitrioli. Ille enim, edocto Lectore suo, Colcothar, serti distillatione paratum; non esse corrosilvum ; negat su-tiis sui ipsusmet verbis utar a disti zatione Sal ex eodem, a P .ὶ elici pose, sed tum prius, ubi aliquaudia aeri expossitum fuerit Tunc enim at praebere atri quandoque candidum, quandoque purpureum , spectu pulcherrimum, quod aliquando in copia ac ut is te se, ct penes se asservare assit mat, quandoque etiam Nitrossem. Quod Spantici candidi testimonium eo magis apud me valet. quod depi ehendam, id quod ipse de tecens & tartiter calcinato Villiolo assi mat, bile scit. sal seditiis expers, cum incis quibusdam de Vitrioli coerulei Colcmhare Experimentis apprime convenire: quod sessile Vitristam puta in concretum est adeo heteroclitum , ut
consi illum judicaverim , experimentorum de eo celebrationem saepius commendate compluribus viris cutiolis, quibus commodius erat, quam mihi, sedem adeo fixam non habenti, ipsa continuare. Memimqtie, quendam eorum, Utrum indi
strium Se Chymicarum operationum callentem, mihi retul sse, non solum differentia Salium genera se obtinuisse a Colco bare, Aeti per aliquot men' es expolito, commodisque tempotibus substantia quam acquisiverat,s soli. ito: sed etiam tractu temporis idipsum adeo mutatum invenisse, ut insigniorem genuini Mercurii cutientis quantitatem obtinuerit.
Iam igitur, ut resumam conclud inque quod de Col 'hare dicere institui, duo vel tita sunt, quae Tibi, aliisve vitis Philosiophis, qui juvate me in his de huc Calcinato quod nefas sit Terram damnaram vocare in Experimentis voluerint,
observanda proponam. Primum est , ut quasdam nolent circumstantias , quas plaerique Observatores Drte praeterirent; Tales sunt praeter indolem Soli Aetis temper es. Meldis de Venti; netc non Atmosphaerae gravitas, Maculae Solis si qua foci int, Etas Lunae,
ejusque locus in Lodiaco , Planctatumque ci reliquoium praecipuorum Sideium
23쪽
Aspectus prima iii. Etenim, licet audaculum fuerit a rmare , ullum horum, vet ite omnia haec junctim , partem sibi aliquam vendicare in productione Salis autetiusve substantiae, in Colcothare genitae vel detectae; in rebua tamen novis de ab-
normibus, quandoque sarce temerarium fuerit dc dictatorium,negare etiam ea,quae non pollunt citra te inelitatem decretorie assis mari: Et in calia nostro, levis molestia notandi quadam circui nitantias abunde compensabitur minima quaque detectioile, in rebus adeo te conditis gravibusque acquisita. Atque uti necdum possumus, nequidem nega ι 'e , pronunciare, an Libratio ranae , dc Motiti Solis, alio-iumque quorundisii. Planetarum, circa centra sua,poindeque diveis arum corporum illorum partium ad nos obversio, operationem aliquam exerar in diti sphaeram
nostram ; ita nil obstat quod sciam , dati in iugentibus illis partibus interioribus
Terrae, cujus tellium crustam hic illic homines cffoderunt, insignes materiae inarusas , quae pati poliunt periodicas Re voluciones, vel Accensiones, vel A ltuationes, vel Fermentationes, vel, ut verbo dicam, alias aliquas notabiles Commotiones, quatit in cili ivia de effectuS Operationes edere pollunt, hactenus non animadversas, in Atmosphaeram aliaque corpora particula ita ei expolita ;. licet hae petiodi Dite surrint v ct omnino irregulates, vel ligula litatem aliquam habuerint ab ea, quamq iis exspectat et , discrepantem. Quemadmodum novimus mare conspicuum eiate ingentibus illis intumescentiis , quas Angli Spring-Tides, i. e. AElluum in lignestumores, Graeci- ρας vocant, non quotidie, nec ullo aliquo die certo mensis vel septimanae, sed circa Plenilunium de Novilunium: qui Altuum tumores apri, De augemur, non singulis in cnsibus , sed bis annuatim , circa AEquinoctium scilia
vernale dc autumnale: Quae observationes non eam serunt aetatem nec tam diu suete
cognitae , ac Maiis Fluxus ac Refluxus diuinus. Pliscorum Etesiu non iam immorabor, nec Obiervationibus illis, quas alibi,puto, me commemorasse de Antiquioribus incolis Insularum Caribensium, qui co tempore, quo Europaei primum ad eas commigrabant, ventis Hurricanis nonnisi semel septem annorum spatio ii seu bantur; deinceps non nisi sena et annis tribus; novissimis vero temporibus, sere singulis annis. Et Medicus quidam, qui inibi degerat, mihi retulit,ie vix unquam cos observallie nisi intia i pati uin duorum mensium immediate se invicem consequentium. In quibus Instantiis , nonnullisque aliis, quae norari possunt demutationibus , quae ingentibus materiae quantitatibus accedunt, Natura delectari videtur te quadam periodica, non tamen eo modo qui nobis quidem regulatis
Hac occasione ad icere fis fuerit memorabilem illum locum,qui habetur apud doctissimum Vae tum 'de Thetinis illis Germania, quas Piperinas vocat, de quibus a si mat pluribus uno locis, eas id habere peculiare, quod quotannis incipiunt de desinunt fluere cellis temporibus: incipere quidem circa tertium Mais, delinere vetb i . Septem. circiter, quo tempore in quiete esse solent usque ad vetproximum. Verum enimvero, licet quantum ego quidem scio , Geographi nostri observatio obtineat in Fontibus calidis seu Thermis; non tamen extendi ea debet ad omnes , saltem si admittamus quod refertur ab accurato Iohanc de Lae
24쪽
At hie non est locus disserendi de causis, quae suspicionem mihi injiciunt,dari. in Globo Tet restit motiones de cetin motiones quasdam Peliodicas. .ctenus di- ct i eo tantam fine allata fucce, ut invitarciti te ad notandas circumstantias in tuis de Glab hae c biervationibus, cujus aliqua P ro potest, cum majori specie probabilitatis, ad longum tempus expolita teneri, cum deprehenderim , repagula sestea Fenelirarum aliasque erectas virgas terreas tractu temporis a Teitae eis iis statum Magnetismum acquirere. Secundum caput, quod commendare institueram , hoc est, ut scit. observetur non m G genus Vitrioli, unde ii: Colothar; ego enim pals ii utebat caeruleo Girrisu Dami ano puta, Titi tolum Martiale , Vmiolum Hun aricum , Titi Alum Somanum,&c. quibus ego, curiositatis ergo, addidi Villiolum a nobis ipsa hieparatum ex solutione, in aqua facta ex Marcalitarum patribus magis talmis, abs que usit Mo Ferti vel Cupri addita ent ted etiam, ad quem utque gradum insti tuatur Calcinatio, de quousque calcinata matella a sale per aquam liberata sine enim circumstantiae, in nonnullis taltem locis, alicujus momenti esse pqlsint, denotabilia forte indicia nobis prabere de Atmosphaerae in particularibus locis constitutione, aeque ac de omnium optima Olcoibaris praeparatione adissi ivia exotiaca detinendum. Atque eb magis cuperem Experimenta iterum pei agi in aliis locis cum Colcothare ad staminum gladiim non calcinato neque t. im exquisi e edul-cuo, ut non aliquae palles nitia n eo remaneant in futtilum incrementum; quia aliquoties consulto experimentum cepi Bustra, q id Capur mortuum Vitrioli caerulei, cuius oleum aliaeque pastes vehementi de continuato igne abacta Deiant, nollet, quando recens eiat, ullam sali edinem aquae lar iit; nccputem, me ex aliquoi unciis data opera eduliaris unum S ilis granum obtinuisib. Atque hoc GL thar Salis expers expositum cum suiiset Aeri, tum a me, tum 4b amico non
longὸ a me dissito, pars quidem illius per complures septimanas, alia verb pars per aliquot menses, non invenimus illud mani se id pondus tuum pii isse, vel tensibilem aliquam sali edine in acquisville; id quod, supposito nihil insolitum incile Vitriolo, seniosem mihi suspicionem iniiciebat, peculiare aliquid inisse Aeli in illa Londini plaga, ubi peracta fierant experimenta , durantibus saltem temporibus illis quibus a uobis peragebantur; quod non solum experimenta antehac a
me capta hic in Anglia me cellum reddiderant, C cothara nonnulla augmentum luctari non contemnendum dum Aeri exponuntur; sed solic con liti stus de in morata nuper succeiliis carentia apud ingeniosum peregrinatorem , qui in diversis regionibus cui iositate ductus fuerat vitiiola eorum examinandi, iplum audivi ac severa luem , se, licet in mole haberet Colcrabar sis uua probe edulcandi , intra ta- meti quatuor vel quinque si maius se illud insigniter ab Aere cui expositum suerat , g avidatum competisse.
25쪽
Superest, ut unam adhuc Notam de Villiolo subjiciam, hanc nempe, quod com peti illud tam eximium cum oere commercium cole te, ut praeter iem non foret, expeti mentum capere non tantum de Cel thare Vitii olorum differentium s sive simpliciter methodo communi, sive citra ullum additamentum metallicum, quod
pyritibus glebisve vitaiolitis adiici solat, paratorum sed etiam de aliis Villioli
Praeparatio uibras, quales sunt. expositio Vitrioli, solummodo ad assedinem a i dii, Solatii us calcin. ti, vel etiam ultei ius ad colorem intentiorem benigni Ca-Ioiis adminiculo, vel calcinati penitus, tumque suimet olei tantillo impraegnati. In hujusmodi quippe subitantias vitrio latas operari poterit Aer , quin imo liqui- de Vitrioli praeparationes peculiari modo allici ab Aere pollunt, atque hac ipsaia: ne utiles reddi ad indicandam praesentem ejus temperiem, vel ad imminentes quasdam mutationes cjns praenunciandas. De cujus conjecturae usu, peculiati puta
Aciis in vici iolatos quosdam liquores Achione, memini me viris quibusdam curiolis novam oliendi ite initantiam , capto Experimento, quod sequitur. Alibi mentionem facio Compositionis a me excogitatae, parandi scit. cum Sublimato, Cupio & Spiti tu salis, liquorem colo iis viridis perquam elegantis. Sed in descriptione illius non commemorabam cum nihil attineret id ibi Dceie circumstantiam aliquam aeque mirabilem, ac gratus erat ipse liquor. Aer enim tantum praestat in vi oris hujus productibiae, ut facta Cupri Mercuriique solutione cum Spiritu Salis . vi tati non sit illa stilutio, imo ne quidem vissens, quan diu obturatam eam servaveris in cucurbita similive vase, in quo peracta fuerit. At sit si eam effudetis in Phialam, quae clausa non sit, eamque proinde Aeli exposueritis, poli aliquod temporis spatium, citius tardiusve, sucundum illum virorem acquis et, qux tantopcie iuvat oculos spectatorum. Hoc adeo mirum videbatur
Philosophis illis, quibus id primum narrabam, Expetimentum; ut ii qui conjicere non poterant quibus modis id obtinebam, vix rei fidem adhiberent. At eo non tu ibabar ego, qui ut mihimet satisfacerem noritantum de Experimenti veritate , sed etiam de eo quod minus erat contingciis quam alia multa, illud aliquoties repetebam , competiebamque solutionem, donec floridam eam redderet Aer,
colore lutulento subrubente praeditam, a viridi planὸ distrentem Adeo ut m minerim, quod, cum aliquando aliquid liquoris illius asstes vatem in eodem vitio ovali, in quo factasti erat tolutio, speciem ille prae te serebat lutulentae aquae, dum aliae ejusdem solutionis pollio , quae Aeri exposita suerat, smaragdi colorem aemulabatur. In qua mutatione notam dignum est, quod ad liquorem hunc clarificandam, virolemque trans parentem ei conciliandum , nulla iacta fuit, quod percipere poteram, matellaei ordidae praecipitatio cui alteratio illa adscribi posse Ut tamen eb probabilius fieret, mutationem hanc non proficisci a subs dentia opacae materiae , aliquot dierum quiete eis cta; aliquid solutionis illius per aliquot menses asservabam in tenui phiala obsigillatum, quod tempore illo illapso nonnisi opacum lutosumque liquorem inveni, quam foeditatem brevi tempore peti ille vidi, postquam, citracto Sigillo Hermetico, Aerem in eum agere peImisi. . Atque hoc porro in variis super hoc liquore, experimentis observavi, quod, jux-rata materiae aliarumque circrintlantiarum indolem, viror ille nonnisi certia tempo
26쪽
rum periodis obtinebatur, eo se initidum intra biduum triduumve, interdum nonnisi novem decemve diebas, depion ue.JQuam exigua saccelsus fiducia aggredienda sint experimenta eo tendentia, sub illa de quibus naodb egimus, collimant, non consideratio duntaxat, sed ipsa quo que experientia me edocuit. Non tamen deterrere virorum Philosophantium cariositatem vellem , eos ve a tentamine ex levibus Piobabilitatibus iaciendo avocare, ubi subjectorum & scopi praestantia talis est, ut exigua etiam tincta omnino sint ambienda. Et donec peticulum factum fuerit in magni momenti rc bus, non facile nobis fit satis, homines sibimet non defuisse: Id quod illustrabo duntaxat exemplo quodam,quod ad rem pixsentem accommodare opus, credo, nonsuetit. Audaces illi Navigatores, qui itinera instituerunt ad Tertas incognitas per non lalcata maria detegendas, quando pii insim aliquid obscurum prope Horizontem magna distantia discernebant, saepe dubitatunt, num quod tam subobsc . re videbant, Nubes esset, an Insula, Montesve: At, licet interdum majorem veli- smilitudinem haberet, Nubem id est e s quippe quae res erat crebrius occursans quam quicquam aliud; in ipsi tamen consultum judicarunt cursum suum eb flectere , donec clariorem rei aspectum consequerentur: utcunque enim Meteor,nsolet illudens, tantam tamen iacturam facere nolebant levis adeo laboris dispendio, ac, si Regio aliqua esset, in illius rei jactura sacerent, quae divitis Terrae d tectionem possessionemque ipsis praebuill ei; atque si nimis cito 1 curiositate sua desisterent, jure sibi satisfacere non poterant : utrum Nubem sprevissent, an neglexissent Regionem.
27쪽
Aeti in Minera sua Expositorum.
It plane attinet ad praesens inititutum meum, examinare, utrum Metalia de Fgilia, ceu gnus quoddam subterranearum Plantarum, propitE, V getabilium in morem, crescant vel generentur. Haec quippe Dis tu litio alterius est loci, non hujus. Quando enim L ctorem huc remitto praegiessae Dil sertationis 1 .non eo iei notDe Generatione Metalla tim aliter disserere quam sensu lato dcs putari , quo Me alia dici polluiu crescere seu generari , si, allignata quadam portione Materiae,in qua necdum repetiti potest M tallum ullum,puta Aurum,Stan-numve, vel nonnia certa ejus quantitas; ea, inquam , portio Aeri exposita, post aliquod temporis spatium vel cippeditat aliquid Metalli, ubi nullum apparebatant ἡ . vel majorem, quam pilus habebat, ejusdem quantitat . Cum huju generis Ob ervationes multum temporis deposcant, nec non v acin am ad illa loca ledem, ubi Foisilia abundant: parum equidem aut nihil oppo tunitatis mihi suppetit, ut istiusmodi ullas ipsemet instituam, ea saltem cautela, quae requiti ad eas observationes videtur, quas Actu non ita faciles arbitior. Q are contentus sim oportet ea tradere, quae ex meo cum Metallurgis N Poegi ii istoribus commercio addiscere potui, iiique nonnulla ad icere,quae in bonae fidei A thotibus mihi occurrerunt.
VEteranus quidam rodinarum Possessor, interrogatus 1 me , Possetne alitet quam ex Traditionis vulgatis Conjectutis probare, Fossilia, etiam posta quam e ilae venae fuerunt, generati Z Relpondit adit malive; Rogatusque ut ar- .sumetua sua id probantia me edoceret, suggessit quae sequuntur. Assit Dissiligod l
28쪽
Assirmabat, non procul b aediutis ipsius es e Fodi iam P ineum, qu*m pos Io ros v erant aiebant diu de: elictam Dille, nonnullis, quid, in . Aeremibus , petannos octoginta; aliis vero, per anno a centum & viginti,quia scit . bditione de cibblatione suae omne Metallum a te liqua g Lba icci everant; cum tamen annis aliquot novissim' eam invenerit palliculis Metallicis ad eb locupletatam, ut denubnerit cum insigni pioventu elaborata, aliisque quibusdam Foditiis, quae operis
Metallurgicis actu urgebantur,nec unquam sit vacuatae saeiant, praevaluerit. Cuinque ego obiicerem, probabile ille, idipsum cx Operariorum illius ien potis socordia imperitiaque proficisci, qui in gleba Stantium illud, quod nuper separatum suerat, quodque tum separari potuisset, reliquerant; rc sponsulanuli, exploratum esse ruri degentibus, istis temporibus Metallurgos maloii cura de induitii a partem Metallicam a gleba separasse, quam moderni faciunt. Idem apud me assirmabat, suo ipsius tempore quosdam ex colonis de vicinis Dis quorum opera ipse utebatut cum omne quod poterant Metallum ex grandi terrae mole, e fodina Stanni effossa, eruissent; residuum ingentibus cumulis
Aeti expotuit te, ac intra viginti & triginta annorum spatium , ita denuo ditatum reperille,ut iursus idipsum cum lucro elaboraverint. Denique alleverabat, in opere quodam si io, cui peritiam & experientiam suam gnaviter impenderat quam multi perinsignem praedicant) ut omnes particulas Stanni a Submn: iis Terrestribus, una cum illo ex Vena Metallica effossis , separaret rise aggeres struendos curasse ad teri eam illam lubilam iam siliendam , quam fluentum a minera eluebat, concesso aquae meatu nos quam hanc si ibstam iani praecipitem dederat; qua subitantia in cumulorum forma Aeti exposi:a, ipse intra decem vel duodecim annorum, aliquando pauciorum , spatium, examinavit hunc illumve cumulum, comperitque talem in iis particularum Metallicarum copiam contineri, quae eum ad novam eorum elaborationem , eamque cum fructu lconjunctam, polliceret. Et tamen hic vir adeb in separandis partibus Metallicisa caetetis hujus Minerae Staianeae peritus erat, ut postem non sine admiratione videre, quam exigua corpuscula valcret, ad explendam Curiositatem meam, ab ingentibus spectata proportione in Terreae, alteriusque matellae fossilis quantitatubus separare.
Narrationes hisce consentaneas accepi ab alio perquam ingenioso Viro, qui in Fodinis stanneis erat versatus, nec longe 1 quibusdam talibus domicilium suum. habebat. Eb magis sollieitus eram in procuranda de Metalli hujus incremento inserm tione, quoniam, cum partem ejus maximam, quae per Eur Mam usurpatiar, suppeditet Anglia, ratam vel nullam de ejus inclemento mentionem in scriptoribus Exoticis iuveni.
29쪽
QVo ad Maetationem Plumbi, Aesi in Minera expositi, mentem subit, me eale re inquisivisse apud Virum quendam spectibilem , qui Diplomate Regio
Facultatem obtinuerat Fodinas aliquot Plumbeas , quae Argento fixtae credebantur, effodiendi, quique ipse nonnullas earum, impentis non levibus, nec tamen sine lucro, elaborabat. ille veto, ut memini, hoc responsum dedit, Mineram Plumbeam, quae et iborata fuerit, &in cumulos aggesta, tractu temporis Metallo rursus gravidiri, & experientia teste , adeo locupletati, ut Opctae precium ellet, eam secunda vice operi Metallurgico subjiceie. Et sane Metallographi nonnulli ccii generalem observationem tradunt, Incrementum & Renascentiam Metallorum magis esse manifestim in Plumbo,quam in ullo reliquorum. Fessularum Mons in Hetruria, ait Toccati ci Certariam , qui hoc pro re indubitata tradit, Florentia Cibitati imisineus, Lapides Plumbarios habet, qui si excidantur, brevi te oris statis novis incremeitu iustauratur. I. Gethaid. in Decade Quastionum, pag. m.z2. Et Alricola, De Fodinarum Inclemento in genere verba saciens ,ait, Tu subtilius ne quaeras, sed tantummodo refer animum ad Cuniculos, considera, eos adeo interadum memoria bomiuum in angusum venisse, ut aliqua Di parte nustum aut perdissicilem praebeant transitum, cum eos satis Iate agere soleant Fossores, ne transituros imp diant. In tales autem angustias sunt adduhi propter accretionem materia, ex qua
An veto hoc Incrementum Plumbi observati detur In omnibus Fodinis Plu beis, propterea dubito, qubd a Viro quodam Spectabili de Chymices perito, qui Sedem habebat Fodinis aliquot Plumbeis vicinam , quique unius alteri sisve Pro
prietarius erat, qais etiamnum elaborati curat, certiot redditus laetim, in Re zioue ubi ipse desit, quam mare disterminati Viro supra- memorato, se nunquam observasse, Monetas Plumbeas inclementum capere, vel evenis erutas, vel in v nis adhuc stabulante. , sed in locis quibus darx ibi Minera ante iginta , quadra ginta, vel etiam quinquaginta annos estostae suerant, se non percipere in lateribus locorum , unde elutae fuerant glebae Metallicae, ullam aliam in earum locis rena tam . vel loca illa, licet ante angusta, sensibilitet coarctata, nedum obstructa fuisse. Et sanὀ, ni alia argumenta seppeterent in hoc usu, vetustorum locorum tracta. temporis coarctatio nequaquam me convinceret. Quando enim expendo mecum, Tetras illas quae abundant Metallis, plerumque etiam abundare aquis, quae passi a Terra vicina imbibuntur; quando insupet conlideto, Aquam aliquatenus expan
dida .ra in glaciem convertitur, atque hanc expansoneta ut saepe sui opertus m
30쪽
eri tardiuscule, cum vi tamen pei quam vehementi, qua saepe extendit frangitve vata quae eam continet t Quurdo, inquam, haec talia mecum pensito, in hanc suspicionem propendeo, quandoque ciet centem meatuum subterraneorum in fodinis angustiam otiit ex eo pol Ie, quod terra, meatus illos ambiens, si profundi
non sint, aquam ab illis imbibitam habere possit in hyemibus valde gelidis conglaciatam : Qua glaciatione, madefacti tersae portio non potest non violenter conari sui expansionem . atque actu etiam in contiguis partibus ad usque meatum expandi, cum nullam ibi resistensiam inveniat: Et quamvis expansio uno vel altero anno facta non nisi exigua fuerit, proinde nec obseruria ; multarum tamen hyemum lucceissione, gradatim evadere notabilis pote: . Non tamen eo amino suspieionem hanc luggero , quasi velim Metallorum inclementum negare, sed ut hoc Argumentum ulteriori considerat io ni commendem. Caeteium potiorem hanc probationem arbitror, quam est ea,qua Metallogra-pbi nonnulli nituntur,dum urgent in Templis aliisque splendidis AEdificiis, plumbo obductis , tecta Metallica longo annorum tractu mulio fieri pol derosiosa,adeb ut saepe necellum sit ea amoliri, de cum aeneis commutare. Etenim quamvis speciosum hoc argumentum ab aliquot scriptoribus urgeatur, & inter illos a Doctissimo Iob. Ger bardo, pag. m. 6. vereor tamen, ne eriori id ipsum supeissiu-xerint. Cum enim occasiones mihi suppeditatae fuerint observandi, atque in hoc Plumbi genus inquirendi, mox suspicatus sum , luci emcntum ponderis quod qaandoque sane permagnum este potest) liquido non piobare leale ipsius Metalli incrementum. In eo quippe , quod, occasione serente , i pie luitrabam, pondus adscititium luxta ac moles oliri videbantur ab Acetosis aliisve Salinis lignotum Edificii corpusculis, quae sensim exhalantes, lauisqtie illud Plumbi, cui adhaeresccbant, corrodentes, id ipsum unci secum in Cerolam quandam convellebant. Atque hanc iuspicionem breviter probabilem reddam, notando, r. Deprehendille me experimento de industii a s cto, ligna suppeditate acidum, clicet non
mere acidum in liquorem , Plumbum corrodere valentem. 2. Notum esse Plumbum in Cerussam versum insgniter pondere augeli, assii manibus nonnullis ipsi enim mihi experiti commodum non fuit ultra sex septemve Libras in centum. 3. Ex laminis Plumbeis , quae per longum temporis spatium Templa similiaque Edificia obtexere,saepe radedo obtineri insignem quantitatem Plumbi Albi quod ab egregio Artifice vulgati Cerussa praepositum suisse novi, quando Pigmentum album erat adhibendum. Et, sin transitu ut id moneam in hoc ipsum quod Cerusio non ab illo Plumbi latere invenitur, quae exponitur aeli externo subi vix unquam quicquam ejus observavi sed ab interiori latere, tigna respiciente, errorem eximere iis potest, qui credebant, Cerussam este Plumbi, a radiis Solis immedi se Metallum ferientibus calcinati , partem. Ac si huic rei adiiciatur, ex distillatione aliisque modis me causam repertile suspicandi, Alaballi item albumque Marmor spirituosas partes emittere, Plumbum invadentes ; dubitati equidem potest,
Num quod Galemti narrat de magna Plumbeorum nexuum sive vinculorum,quibus statuae Stylobatis suis conneliebantur. intumescentia, solidum sit veli Metalli illius in Aere incremens argumci Lam