장음표시 사용
41쪽
A. T Icetne , absque nimia inquirendi temeritate,quid Libri tam attente legas, in-J teirog.ue 'B. Licere, facile credes, cum D. Hobbii ci Ie nuper editum Tractatum,Probi
matum Ph si torum , quem legebam, respondero. q. Quousque, quaelo , ista in Lectione progressus es B. Finem teitio Dialogo seu Capiti, cum ingredereris, imponebam,meaque, quamvis non nominarer, maxime intereste deprehendens, ilia, quam observasse videris, attentione lingula perpendebam. A. Quorundam Experimentorum tuorum adeo expresse inibi fit mentio, ut quilibct rem tuam isthoc Capite agi etiam line haruspice noverit ; ideoque, quoniam attentὸ perlegilli, mihi veniam des, Oto, de de D. Hobbii opinione, α de ejusdem ratiocinationibus de Vacuo, quid censeas , inquireIe. B. Opinionem ejus quod attinet, me curiositati tuae in praesentia sali 1 facere non polle, doleo ; jamdudum enim itatui, statutis insuper steti hactenus, de mundi plenitudine quid censeam, in occasionem quae nondum taltem sese obtulit,omis nino celare. Ad alterum vel b quellionis membrum, de D. Hobbii nempe pio abloluta mundi plenitudine argumentis, religio mihi nouerit, prompte rei pondere, ratiociniis ejus vim istam cogendi deeste videri, quam pro sima, quam cap tat. proque modo,quo tum antiquos tum neoteticos ab ipso distentientes excipit Philosbphos, jure expectare pollemus. A. Fas mihi suerit tibi dicere D. Hobbium vatia pneumaticae inae machinae Phaenomena, , aliter quam tu soles, explicasse lidque dictionibus forsan, qui morationes esse potui sient: ὶ ut mihi nunc persuadeas, te hanc non tulille tententiam, ut ipsi par pali referres, optimum erit, Vacuistarum aliquantisper accedere partubus, ut argumentis , quibus illorum opinionem hoc capite refellere satagit, inte-
B. Cum meam super hac lite propalare sententiam, uti nolli, semper evitatem, Vacusarum notionibus de principiis me non adstringam; neque Ple auarum plincipiis tantillo licet tempore, me opponam ; eatenus tamen tuis obsequar studiis, ut scilicet vel ex doctrina Propuo torum vacesi,vel aliis ex fundamentis,dispiciam, utram hic D. Hobbii Dialogus, suam, de Scholarum alleitionem, v da i I cuum, argumentis probaverit cogentibus; & num quaedam naturae Phaenomena, quoium rat On m reddere suscipit, recte explicaverit, nonnulla piaecipue in nostra Machina Pro lucta, quorum causas reddere genuinas in se recipit. Atque polletior haec
eisquisitio eaeli, quam mihi maximc proPono. A. Hinc
42쪽
- D. M OBBU PROBLEMATA DE VACUO. ;
A. Hinc colli ho , si explicationes tuas, Problematum Antagoni x de Vacuo, probate poteris, ca que ostendere eius explicationibus anteferendas elle . te voti compotem fore , tuumque secundatium tantum esse scopum, indicare, D. Heb-bitim tua solvendi methodo, locum seipsum urgendi Vacui ita piabuisse, quamvis labii Plenisti univei siti omnes. B. Quid velim , acu tetigilli; quocirca sine ulteriori prasitione , ad pallicularia Phaenomen , quae D. Hobora considerat, procedamus ; quorum primum est expetimentum quod pioposui, triget imo pii mo Experimentorum co-Mechanicorum , de duorum Planorum ita Laevigatoium Marmorum adhaetione, atque hoc ipsum Aeris presbneio lucie volui. lilud autem expcrimentum , usque adeo firmiter mundi plenitudinem D. I Abbia videtur evincete, ut hujus tantum solius mentionem saciat, licet multa tibi dicat cogenita elle argumenta, quibus eam
Probat, quia hoc, inquit, sussicit A. Quam eo exprimit confidentiam , de vi insigni hujus Argumenti, tanto inus me movet, quod olim in suis Philosiophia Elementis, ut memini, ad universi plenitudinem Piobandalia, unico vii Argumento ipsi sat visum suetit; atque
istud unicum ex harpagii desum ierat vulgari Experimento Vcrum enim veris, mim, quae in tuo Dialogi De Natura Aeris examine contra illationem , quam ex isto deducit Phaenomem , oblectili, num ve O , aliae considerationes apud ipsum valuerunt, hariolari nolo. Sed video, illum Experimentum cohaerentium marmorum nunc praestire.
B. Non abs te erit, integrum ejus discursum de illo Experimento , licet locus prolixior iit,ex Libio hoc quem teneo legere. A. Quandoquidem mea causa non gravatis operam impendere, ut ipsi respondeas, hae legendi mole ita te liberari aequum arbitror, quam propterea, tua venia , in me recipio. De marmoribus itaque sic ille. A. Ad probandam unidie splenitudinem, nultam nostin' argumentum coge Us' B. Imo multa; unum autem scis ex eo s. um , quod duo corpora plana , si se mutuo secundum amborum planitiem communem iis gant, non facile tu instante di-
ad duritiem Iapidisse peraudam. 51quidem vero maiore vi adse arationem Fussit quam ilia, qua moventur eparata, iis A num est non dari Dactium. A. Agyrtiones ita demonstratione inrigent. Priu b aurem ostende, quomodo ex duorum duri sim artim corporum, conjio ctorum .id Superficies exsciis te taves, diremptione di sciti. sequatur plenituri triu. EryB. Si duo plana, dura, polita corpora sui Marmora ) costacentur unum sistra alterum , isa ut eorumsupe scies se mutuo per Omnia pu Ela e fle, quantum seri ρο- is, contingant, ista sine magna di cultate ita didiezi non possunt, ut eodem instante
per omniapunicta dirimantur. Heruntamen marmora eadem, si communis er ιμώ- uicies ad Mori intem erigatar, aut non valde incli re tir, alterum ab alte, o facit ime suis=ὶ etiamsito pondere di abentur. . Nonne causa hujuι rei haec HZ,quod labenti marmori succedit aer,Wrelictum sic semper implet.
43쪽
B. Quando vero eadem uno instante ditiessere conaris, nonne multo major vis adhibenda est; quam cb ea: ama. A. Ego, ct me m puto) omnes, causam statuum, quod statium totum inter duo tila marmora divul a , simul unio instante implere aer non potest quantacunque eleritatefiat divulsio. aB. An qui statia ia aera dari vacua contendunt, in icto aere seu dari negant qui marmora illa conjuncta circand.D A. Miuime , sed ubisae interspersa. P. Dum erro idi, qui marmor unum ab altero revelientes aerem comprimunt, ct per consequens Vac-m exprimum, vacuum jaciunt locum relictum per revulsionem, nuta ergo separationis erit dist cultas, saltem non maior quam eri di cultas corpora eadem modiendi in aecepsquam separata fuerint. Itaque quoniam concesso Vacuo dist cultas marmora illa dirimetat nasia est, sequitur per disi cultatis experientiam, nullum epe Viacuum.
A. Redie quidem iPud infers. Mundi autem plenitudine suppesita, quomodo δε- monst/abis possibile omnino esse ut divellanturὶ
. tes di trahi, qua tamen partes non minus exacte in communi plano se mut o tau unt quam lavi ima marmora. Iam quo pacto disrahatur Cera , conssideremus. Nonns perpetuo attenuatur donec in flum evadat tenui simum , cr omni dato crasso tenuiuι, si sic laudem didiellitur ' Eodem modo etiam durissima columinia in duas partes dias abetur,si vim tantam adbibeas, quanta si scit ad respitentiam duritiei perandam. Sicut enim in Cera partes primo optime distrabuntur, in quarum locum subit aer; ita etiam in corpore quantum libet duro aer locum subit partium extimarum, qua prima vulsionis viribu, dirumpuutu . Vis autem gras perat rementiam partium extima rum duri,faciles perabit resistentiam reliquarum. Nam resistentia prima ect a tota duro, reliquarum vero tantum a residuo. A. Ita quidem videtur consideranti, quam corpora quadam, praesertimuero di et
An tibi haec r. tiocinatio aeque cogens videtur, ac proponenti visa est B. Non videri, citd senties; ue debere quidem sorian censebis, s , quas ejus lectio cogitationes mihi suggessit, mecum perpendere tibi placuerit. In primis profiteor. D. Hobbii modum argumentandi in Va u stas, quorum opinioni meum non adjicio calculum in mihi nequaquam satisfacere : nam ubi
ait, D in erga illi q i marmor uuam ab altero re Pellentes aerem comprimunt, ac per consequens Vacuum exprimunt, vacuum faciunt locum per revulsionem residium
nulla ergo separatinuis eris di cultas,saltem non major quam Hrdit cuias corpora eadem tu aere movendipostq/ιamseperata fuerint. Itaque quoniam concesso Vacuo,dises culti marmora illa dirimendi nulla est, sequitur per dis cultatis experientiam nullum esse Vacuum. Mihi obi curὸ tantum sese exprimere videtur, & Lectori conjiciaendum relinquere , ad quid vox illa, Dum, ieseratur. vcium hoc loci id voluiias e vidatur, quod, quandoqaidem Assertores Vacui non sollim in Aule, conjuncta
44쪽
. D. HOBBII PROJ LEMATA DE VACUO. 39
mormota circumplectente, ver diu etiam in m. bistre acre reliquo, vacuitates
intes spe .sas admittunt, nulla ratio sit, cur separationi marmorum ulla insit disti. cultas ; saltem nulla ratio, quod dissicultas tepilationis superet dissicultatem movendi marmota in isto Aele poli ipso in separationem. Verum, ut inquirere iu-pei sedeam, vel iri necne advcrsalii illius dicam cribet e phrasi eius exprimendi Hactium quali este corpus aliquod; facile ipsi respondebunt, vacuitatibu quas inambiciate ag . oicular non obliantibus , manis liam rationem dii sicutiatis, qu. in in marmorum divulsione experimur, etiam secundum tuam hypothesin , teddi posse. Cum enim vacuitates, quas agnoscunt, inici spersae tantum sint, & parvae admodum, cumque Atmosphaerae coipuscula,cx illorum sententia, gravitate praedita sint, tot superiori incumbunt lupei sciet, supelioris mrimo iis, ut lapis ille noli possit sui uil&semel perpendicularitet ab infeliori contiguo marmore sustolli, nisi vis adhibeatur quae pondus corpusculorum actiorum , ipsi ii cum bcntium, superare queat. Hoc item pondete proximae ambictitis Ac is partes adeo iam constipatae sunt, ut ei, qui supelius marmor ab ii seriore per perpendiculum attollere voluerit, haud parva vi opus uelit, ut vulsionem ciliciat , cog tque partes incumbentis petis, jam contiguas, polos & inteistula, quae intercei ci. ni iub-
ingredi. Conariis quippe ejus, qui superius marmor attollet e nititur, dum lupers die in ipsius inferiorem ab Atmosphaerae prest ione, inscii O: is marmoris contactus tuetur , aeris inter ipsi ingtellum prohibcndo,non iuvatur pondete seu presesione Atmoiphaerae, quae cum marmoribus semel scparatis, pati vi premat in se iorem sui ei ficiem supeιio iis marmori, , ac incumbens atmosphitica columni su-pirioiem c juscem marmoris supelficiem premit, manui equidet in , quae mal morin liberum aera attolle te nititur, nihil iesilit, nisi parvum illud ipsius marmoris pondus, quod sacile supcratur. A. Sed de ratione quid lentis, quam D. Hobbitu, & ut ille u itat alii omnes, dissicultatis saepius jam nominatae, divulsilonis reddunt, netvrer star Liminter d.. o illa marmora divulsa simul uno instante implere aer non potes, quania neeleritate Oat di tibi.ρB. Aio, Plenista, experimenti hujus probabiliorem quantum ego intelligo in
posse reddere rationem, quam hic reddidit D. Hobbhu; ideoque ab utraque abstrahendo hypothesi, dicam praeterea, genuinam Phan Orient cautam eam videliquam iam assignavi; dissicutitatemque attollendi lapidem supeliotem,qux comitatur impossibilem totius : eris uno initante introitum , ad occupandum spatium marmorum, ex separatione inter ipsorum luperficies relictum , hinc olixi, quod, donec spatium istud aereat mosphaei ico reple itur, manui ejus, qui sapei ius attollere vult marmor, Aer infitiorem ejus si pei ficiem Prcmendo, Plene opem serie non potest.
A. Hoc quidem Paradoxum est, ideoque quibus innitatui sundamentis, scire cupio'
B. Quanquam pro conjectura tantum, ex abundanti proposita, illud adduxe rim. hae t. men occulo ne duobus ei suffragabor; ptimum cli, quoniam pio Plenis Dr-m h)pothesi, uti eam propugnat. D. Hobbim, sententiam non dico, non te
45쪽
neor admittere quod commmis explicatio, quam adoptat adversarius, supponit; scilicet aut Naturam horrere Vacuum, uti Scholis placet in aut impossibilem fore marinorum divulsionem, nisi Aet eodem inliante in locum ipsi per divulsionem
datum admitteretur. Equidem Vacuissa diceret, modo vis ad superius malinoisset sum trahendum, corpusculorum actiorum super id accumulatorum pondus iii perare valeat, divulsionem sequuturam, quamvis Omnipotentia divina neque ullum aliud corpus locum divulsione ipsi co cellum permitteretur implere; adiisque in istud spatium irruptionem, non itecessi id comitari, sed ordine natura:& tern-poris, marmor uin separationem iubi eq.o, icie, qcii contiguis ipsorum Cupeis tesambiebat , pondere aeris collateraliter supelio iis in locum , divullione nuper factum, impulso. Sed paradoxo, uti vocas, meo patrocinabor potius experimen
to, quod in hunc fine n seci in Pneumatico no istro Recipiente, ubi duobus planis laevi bulque marmoribus ita aptatis, ut ii scitote fixo , lupei ius illi super imponi pollet ubi commodum foret, d nuo fuitu: n attolli, compeii, si Recipiente probe exant lato, superius marmor , arti si io qusdam , in serioli secunddin latit
dinem imponeretur, non cohaerere marmora ut antea,sed nullo negotio sep uari, licet nullo appareret Phae uomeno, ullum aerem irrumpere potuisse , qui locum,
quo iuretius celseras marmor, occupat et, cujus perfacilis avulsio aequE facit E explica b. t seli perno itram hypothesim; cum scit. pauci illius Aeris, qui in Reci piente remant erat, pressio nimis fuerit debilis avulsioni superioris marmoris insigniter resiliendae, ideo manus, quae id sui sum attraxit, quod superaret, praeter simplex lapidis pondus habebat sere nihil. A. Antipleni la te observMurum expectasIet, dissicilem marmorum in Aetes atente separationem , possibilitatem Vacui potius probare, qua n ejus impossibi-itat eis. N im, si Aec a lateribus eadem celeritate luccede te posset, qua fit divulsio. Vaca J.ι pollet quaerere, unde separationis diis ultas proveniati' Si vero Aetnon pote it omne spatium, separatione marmorum ipsi datum, eodem quo divelluntat initanti ci plete, qua ratione evitatur Vacuum . illo quantulocunque tem pore, quod necellarib requiritur, ut Aer ab extremis ad loci nupet dati meditullium transeat ξB. Quid argumento tuo respondeant Plenisti, ipsi viderint; probabiliorem tamen Phaeuomeni, de qui, nunc agimus, rationem reddere eos polle, quam hic reddidit D. Hobbim, auguror. A. Qua de civi i tibi ejus displicet explicatio PhanomenirB. Duplici de causa ; una est, qui bi causim improbabilem arbitror, quam reddidit ; altera, quod aliam meliorem jam redditam opinor. Et primo, ubi vim tantam ut marmora divellantur requirit, quanta lassicit ad lapidis duritiem superandam, id gratis asset itur, quod fieri non debebat; cum ne 'laa litam sit vero limite, tam paucarum librarum pondus et se duritiem lapidum tam lolidorum, ac sunt quibus in hoc experimento utimur, superare, ad eb, inquam paucatum. ac limi quae cohaerentibus marmoribus, quotum diametet est, verbi gratia . circiter transversi pollicis, separandis lassiciunt. Et, licet universim creda.
iut facilius, Gruris paribu/,latiam nectere siquidem fieri pollit aut dis ingere ma
46쪽
DHOBBII PROBLEMATA DE VACUO. i
n oti uti uin, quam multo angustius; cum tamen, neque .go, neque ullus alius quod fam, nec ipse, ut credo , D. Hobbiu , obsci vavc Iimus unquam , marmotum eparationi restitem Dira pio majori vel minoii lapidum ci: stitie dimetae; per- peia tamen experientia competio, latitudinem marinoium cc haerentium, caterui albi, d si ungendi d: iti ultatem trepense augete; usque adco. ut, cum paucae libae, ut diceba N, mai mora pollicis unius aut minoii diametri, sesaxare valeant; oi diametrum ad quatuor adauxi pollices, aut circitet, nisi me fa .lit immori. ,ἐiti complures succulive ea divellere attentativi , reque triren totis vitibus id eiscere potuerint.
. A. De illustratione autem manomeni, qua niandi plenitudine supposita, ex oppostarum ora paritum distractione deducit D Hobbiim, quid censes' B. Extra chorum saltasL existimo. Nam primo, partes cerae dividendae mollis ae cedentis consistentiae sunt, de , ut ait, ductilis, vel si arridet magis, iracti lis
naturae, non solidae admodum & durae, instar pallium adhaerentium marao: um. Secaudo, Cerae partes non cohaerent supeificiali duntaxat duorum laevium planorum contactu, quemadmodum i mora de quibus nobis est sermo; sed implicatas habent partes ac velut invicem intricatas. Quocirca, quocunque collocm-t ut situ , ab omni dilabendi, instar maimorum , dispositione, toto dillant coelo. Praeterea, Aerem in locum, a recedentibus atrenuatae cerae partibus succciiiv relictum , succ deret polle , patet; verum neque patet, necdum bene probavit D. Hobbi.ti, Acrem pariter inter marmora succedete, quae, ut modo notavi, ad istum
non divelluntur modum, sed, ut ipse loquitur; ret omnia puncta eodem instante separantur. A. Nori, te non obi visci eius quod dicit de divisione dui illimae columnae in partes duas, tanta vi adhibita, quanta ad duri:iei ita lentiana luperandam sussicit. B. Hic neque antimat, semetiplum, neque alium fide dignum , factum id vidisse; neque , qu modo columna frangenda iit, nobis explicat, erectone, inclinato, an horizontali situ; neque circumstantias particulares describit,quarum meminisse convenisset, ut solveretur Phanomenon. Quare, quae de columna D. Hob-bius ait, donee de facto mihi constiterit, vix illo quim conjecturae loco habere possim; quae nunc tanto libentius praetelibo, non solum quod res sit a laevigatis nostris marmoribus longe alia, quae sunt corpora actu distincti, sibique , qua committuntur, tant sim contigua; verum etiam quia festino ad secundam rationem quam
supra attuli , quareμ. D. Hobbii explicatio mihi di pliceret, nempe causam meliorem antea assignatam esse, a pressione se. Atmosphaerae in par es omnes extimas superioris ina: moris, iis exceptis quae planum tangunt inferioris. A. Si quod inter alia Physico- mechanica experimenta aggielsas es, prospere celsisset, cohaerentia scilicet disjunge te marmora , suspendendo ea horizontali tetin tuo Recipiente pneumatico, aeremque ipsis circundatum exantiando, parum
abfuisset quin in partes traxisses D. Hobrium illi saltem crucem milles: Nam cum conatui successus dec sset quamvis rationem ejus haud improbabilem reddet est
Dialogo de natura aeris, ansam ille arripuit, in magnifica haec erumpendi verba. Nibia i uis erat quod augeretponia nexperim to hoc excogitari totra opinionem eo F ram
47쪽
G, in qui vacuum asserunt alia argumentum fortia. aut evidentius πρn potuit. amsi duorum coharentiu/n alterni um secundum eam viam , in qua jacent ipsa cutigua
Dperficiei, propulsum etsi, facile separarentur aere proximo tu locum relictu niue e lito e semperi si uentri, sed i a ita drvellere ut simul totum amitterent conta in m. postile est,mundo pleno. Opora cret enim avi motum feri in instante,aut duo cor a
eodem tem ore in ei dem esse loco: quoram utrumvis dicere, est absurdum.
B. Vbi experimentum illud refero, meminisse porciis, me spem exprimere, cu instructior solem q iamsunc temporis eram, tentamcn illud lucccssu prospero repetendi; prout pollea, machinam nactus minorem illa qua antea usus fueram, cujus ope dei melius exantiaci diutiusque excludi pollet, expetimentum illud alacrite ii cra. i. Vt itaque palim fieret, quando cohaerentia duo Marmora holia snt alii et in Ait: e sultinentur, modo nominatam Aetas pressionem causam elle quod non
divellant ut abique ponderis notabilis ope, ii duorum aut tuum pollicum ipsis sit
diametei ego marmora talia cohaercntia, in amplo Recipiente sui pendenda curavi , pondete ad inferius appenso ; quo immota magis detinerentui, pei parvi tamen erat momenti rei pectu ejus quod eorum cohaesio luperare potui: Iet: dehinc aerem gradati in exant lati cur .ivi ex Recipiente, Sc tempore haud exiguo firmitet cohae- sciunt mai mora, quia illo lpatio aer in tantum exhauriri non potuit, quin remaneret quant sim satis citet pondus culo divulsionem molienti sullinendo: Aere vero ulterius exant lato, tandem, cum pauci, licet non parsim expanli , acris relii tantis
vis Elastica, in serius cum appenso parvo pondere marmor diutius debilitate sua sustinete nequiret, juxta expectationem nostram deciderunt. V q. Experimentum hoc, de H bbii inodo recitata vel ba, fiduciae de triumphi
plena, non adeb bene conveniunt. I. Per me equidem D. Hubio ante victoriam triumphum canat licet, ejiis aeconiecturae ex confidentia commendentur, dum noli rastatas habeat iii cccssiis. In confirmationem autem meae de Phanomena noliro explicationis, hoc addam; li ut nempe experimento proxime recitato cujus repetendi occasio mihi saepe data in apparet, contiguorum noli solum marmorum cohaesionem, at molyhaerae pristione iubduata, cellaturam; silc alio quod seci experimento,patere, supti venientem ii iam prelluram iusticere ad cohaesionem hancem ciendam. Nam dum tentaminum in
do memoratorum unum prosequeremur, ac Recipiente Piobe evacuato,duo mar
mora, licet latitudine essent notabili, uno in alterum de more impolito, adlia fione sit ulla in adeo debili , cohaeiere invenisse imi sui superius ab altero in altum facile traheretur; unum alteri rursus tria posuimus, acieque externo induere in Recipiens permitto, marmora jam, pro expectatione ii ostia, mordicus cohaerete in v nimus, neque luperius attollere potuimus quin & innitus quoque una cicu .etur. Sed mi Olo marmoruin expolimcnto me nimis diu re de ita utile agnosco: Et licet, qu .im ii eo collocat D. Hebbiria fiduciam, iri hi Apologiae loco furii in t pinem, ut tamen patientiam tuam aliquatenus remunerer . in re quis , quae ii Dialogo illo De Vacuo, examinanda rellatu, brevior ero. Neque d dic: te et id si em hanc solvere ,& cauce limiti ita sup ei et se ut nitid uade cetrimenti cabi at qualido qui em adem sei e sunt omnia illa, quae in Dialogo De nctis a Astru a... ea in Oposuit, qui
48쪽
bus brevi poli templa in meo Dialogo, illius Ex is respondi,nde6que mihi eo tantum remittendu eris, ubi argumenta ista ad incudem revocata reperies hic solummodo nonnullδ biungi ii Animadversiones in pauca illa haud magni mo- me iti quae in Pro actio ad ecit. A. Mihi itaque prolix ita loco,cui hactenus immoratus es proximum illum subjunge .idum autumo, qui habet: Ad Vacuum nunc reverior ou.υ uώρ- ρ iisne Vacui reddituri u esectuum, qui ostendunetur per machinam Aram qua est in Costulo Glestiarnem. B. Machina illa -- B. sistas hic paulisper, o D priusquam procedamus, duo, quae ad senuentem hi tinςnt discursum, observare ossim. Quorum primum est, appare e e obsit Dia ea de Aere, explieationes Phanomerium quorundam Machiva BO si ' , quas ibi tradit, paltim in Viror illos illos, ei, qui postea Sori tatis Regi ixulo olionei titi sed te partim in illius machi- iis Autorein, collimasse, quali 0ς Pppi Wipue destinarentur ad probandum V euum. Et quoniam easdem nunc ructi ζ expicationes, nectile duco rursom l cinculcare, si vel Societatem illam, vel me pi aeui is habet prosessisse gruiς ipsum silli, & longe abellare a scop03 neque inini illi iteque Ego nunc usqucis diem peο Vacuo aut contra Vacuum, sciatentiam instram ex possem; u Alterum quod observari velim, hoc est, D. Hisbiam se Vitari recte intellexille, Litem non satis attenditie,in quo praeeipuὸ eo usi x ζmolumentum, quod Vacusa ex nostra machina contra ipsum pricipere po unx, quandoquidem enim nor uno loco perquam est sollic 'i , ut cavitatemet eum lici nostri Recipientis robet non prorsius vacuum ' ς 'istae ipsi -icere pollent, in pse ab tatara mundi plenitudinem asi op0πςre eiu i quod ievcra Acit, non tantum magnas vacuitates teli ' ς mit imar atque interspersis istas, quas illi inter so lita aliorum eo. - Wm 00min/tim vero Aeris, cpaeustula intercipi supponunti adeoque ii γ o iς Qt, licet probaveriti pcipem e nostro, diliginussimEdiluani , non dari imagn m aliquam ea i*ς G Qtot in vacuitatem, vel, ut ipsi loci iantur, Vacuum coacervatum, cum * ς ac di seminatae vacuitates istis ius S erint. Ideoque credere possi p 00ibni suis plurimum favere, non so-Iam vados patii ulares ni: 00st xx Vsimctu , ted etiam generale hoe phὰχο - - cra ψ'Meat imi si cumst nul ,aerem communem seu aimosi hae iseum , di iocam Rccipientis nost i ς-viιλ zm, antequam anilia exerce tetur. ΟΩίὸ bii Gantliam vita et i μpζxium aera pro majore sui parte traduci, ne his, aliquantulo saltei pQ ς, c vitatem repetere; nihilominus ex ulliso uallegationib- non constat, ullum aliud colou, as i , οῦ, a ' i
49쪽
ri m qui vacuum asserunt ali Ada iumentum fortia. aut evidentim n n potui . amsi duorum coharentium alterutfum secundum eam viam , in qua jacent ipsa chi quasi perficies, propulsum Usci, facile separaremur aere proximo tu locum relisi inritie e si die semperi fluent ; sed i ta ita divellere ut simul totum amitterent conta in tim. 'o sibile est,mundo pleno. Opora cret enim aus moium feri in instante, aut duo coi raeodem temvore in ei dem es e loco: quorAm utrumvis dicere, est absuri . B. Vbi experimentum illud resero, ein inisse porc is, me spem exprimere, cu initi uctior forent q iam tunc te mi cis eram, tentamen illud succcitu prospero repetendi; prout poli ea, mac binam nactus minorem illa qua antea usus fueram cujus Ope ocr melius exant ali diuti utque excludi pollet , experimentum illud alacritetii cra . i. Vt itaque palam fieret, quando cohaerentia duo Marmora holizontalii et in Ai e sultinentur, modo nominatam Aeris picissionem causam esse quod non
divellantiit absque ponde iis notabilis ope, ii duorum aut trium pollicum ipsis sit
diametet; ego marmora talia cohaercntia, in amplo Recipiente sui pendenda curavi , pondete ad inscitus appenso ; quo immota magis det inerentui, pei parvi tamen et at momenti respectu ejus quod eorum cohaesio luperare potuit Iet: dehinc aerem si adattin exant lati curavi ex Recipiente, de tempore haud exiguo firmitet cohaeseruiit mai mora, quia illo Pallo aer in tantum exhauriri non potuit, quin remaneret quan tym satis esset pondus culo divulsionem molienti sullinendo : Aere vero ulterius exant lato , tandein, cum pauci , licet non pallim cxpanli, aeris selli tantis vis Elastica, inferius cum appenso parvo pondere marmor diutius debilitate tua sustinere nequiret, iuxta expectationem nostram deciderunt. MA. Expertinentum hoc, ct Hobbii modo recitata vel ba, fiduciae 5: triumphi
plena, non adeb bene conveniunt. L. I)ei me equidem D. Hobbio ante victoriam triumphum canat icet, eju qae conjecturae ex confidentia commendentur, dum nostras ratas habeat succcssus. In confirmationem autem meae de Phaenomena noltro explicationis, hoc addam; sicut nempe experimento proxime recitato cujus repetendi occasio inibi saei datatu apparet, contiguorum nost solum marmorum cohaesionem, at mois haerae pristione subdu a, cellaturam; sic alio quod feci expetimento,patere, supei venientem ii iam preituram iussicere ad cohaesionem hanc cienda . Nam duin tentaminum in di, memoratorum unum prosequeremur, ac Recipiente pio bE evacuato,duo mar mora, licet latitudine ellent notabili, uno in alterum de mole impolito, adhaesone sit ulla) adeo debili , cohaerere invenis lemus ui supelius ab alteio in altum faci-lὸ traheretur; unum alteri sui sus imposuimus, acieque externo induere in Recipiens permitto, marmora jam, pro expectatione nostia, mordicus cohaerete invenimus, neque supcrius attollere potuimus quin & inferius quoque una cicu et ur. Sed in solo inmmorum expolimcnto me nimis diu re de inui illa agnosco: Et licet, qu im in eo collocat D. Hebbi, fiduciam, inihi Apologiae odo iiiiii in siporem, ut tarzen patientiam tuam aliquatenus remunerer . in iel, quis, quaelia Dialogo isto De Vacho, examinanda rei ant, brevior eio. Nequed dici te ei a fidem hanc sol v re .&caula limit; ita supei esse ut niti l inde detrimenti capiat quando qui ein eadem se te sum omnia illa, quae in Dialogo De ncrara Airi, antea poposuit qui
50쪽
D. HOB I PROBLEMATA DE VACUO. 43
bus brevi post tempse in meo Dialogo, istius Ex ni .iespondi, adeoque mihi
eo tantum remutendis eris, ubi argumenta illa ad incudem revocata repeties hic
solummodo nonnullas bimis in Animadversiones in pauca illa haud magni momenti quae in P Ac de Cai o ad ecit. A. Mihi itaque prolix illi loco,cui hactenus immoratus es proximum illum subjunge .iduin autumo, qui h bet; Ad Vacuum nune reverior nu.u causiusti ρ uisne Vacui redditumV sectuum , qui senduntur per machinam illam ιὰ est in Col gio Glestiamen .
B. Machina illa A. Silias hic paulisper, pro ut priusquam procedamus, duo,quae ad se rue
tem tui Mnt discursum,observare
Quorum pri mDn est,appa exe obsit Dialoro de A- , explieationes Phari nomenam quorundam MachiVa Γυ si M., quas ibi tradit, pat tim in Viror illos illus, es, qui postea S Geta: Segi mulo ohonestati Dete, partim in illius machinae Autorem, collimasse, qaasi' per reipue delimarentur ad probandum V. 'euum. Et quoniam easdem nunc tepctit exilicationes, necisse duco rursum inculcare, si vel Societatem ill in , vel me pi, maeui tu habet professis g ςgiς
ipsum salti, & lopse abeii re a scopo; neque inim illi neque Em nu'c usquc
- diem p o Vacuo iut contra Vacuum, sententiam instram expos--mus
Acierum quod observari velim, hoc est, D.mbb uis si in videres recte intellexille, saltem non satis attenditie,in quo praeeipuὸ eo usi t pinQlumentum, quod Vacisti ex nostra machina contra ipsiam pricipere p. Mim, quandoquidem enim nor uno loco perquam est sollic 'i , ut cavitaten ei cuimatici nostii Recipientis robet non prorsus vacuum ' ς ipsi -ice e pol sem,cus ipse ab Grais mundi plenitudinem ass, Qp0xtere eum i quod icvcra facit) non tantum magnas vacuitates inie ς kς ct minimas atque interspersas illa , Du im iitrei solida alio um eo. - ψm; 00mi 'λ im vero Aetis, coaeuscula latercipi supponunt: 'adeoque ipse iς 'ς ςt, licet probaverit Rςcipente nostro, diligon αερ in iis , non dati magnam aliquam ea et 'ς seliatim vacuitatem, ves, ut iusilbo latur, Vacuum coacervatum, cum Q ς c dii seminatae vacuitates iris, sufi, erint. Ideoque credere possi Q QP n. 00ibus sui plurimum favere, non so-Iam vados parti utaresim inα nost x cffcctus, sed etiam generite hoe phὶ ο - ,h iis quo p M sv lanii ci cu stantii laetem communem seu atmosi hae iseum , qt to alla Rccipientis nost i c. Vixa em, antequam anilia exerceretur. ος-sὸ bii π liam 'it pςxium aera pro ma ore sui parte traduci ne 444 aliquantulo saltem ς PQ ς, cavitatem repetere; nihilominus ex 'uniuri allegationib- non consta ullum aliud eo oti