Hermanni Boerhaave philosoph. et med. doct. ... Praelectiones academicæ de morbis nervorum quas ex auditorum manuscriptis collectas edi curavit Jacobus van Eems, medicus Leydensis. Tomus primus secundus

발행: 1762년

분량: 149페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

131쪽

motum subito oriatur magnus dolorcum.ardore circa has partes , & sebre intensa , qui dolor ad minimam ste-Σionem augetur , sed in quiete pac tior est : ligamenta enim sunt extemsilia & corrugabilia , & quia illa e tensio in omnibus partibus est aequalis , hinc quando in statu naturali sunt , nullus est dolor ; sed quando

magis extenduntur , dolor fit vehementissimus ; & si quis imprudenter

flectit articulum , vasa vel crepant , vel sunt in statu crepationi proximo es ergo podagrici insultus suos con stanter , quiete, ope diaetae tenui s,per octo dies ferre possint , satis mitem' morbum postea experiuntur: & si ad locum, ubi dolor suit, oritur diapho. resis cum pruritu ad articulum , &leni de uammatione , tunc iterum possunt ambulare: si vero, prae doloris sustinendi. impotentia , lamenta his partibus applicent, & sic vasa dilatent , tunc omnia quidem citius pacantur . sed juncturae longiori tempore manent immobiles r se admodum ple thorici sint , per moderatam venae sectionem optime iuvantur , potet aeger lac cum aqua, decocta levissima

carnium vel cornuum cervi per octo

dies o ultra nihil requiritur ; abstineat ab omni cibo , crassum chylum faciente , omnibusque acribus 3 jus earnis vitulinae in hoc casu optimum est remedium s ubi partes sine dolore sunt, id est, inflammatione peracta ,

instituatur lenis in tus , ne materie Iubricans in articulo colligatur . Maxime metuendtis est ille morbus , si

articuli usque adeo exercentur, ut per

lassitudinem dolere incipiant f imprimis hoe fit, si frigus ad partes cali. das admissum suerit. Dixit HIPPoc RATEs , quod a nulla causa oria tur vehementior dolor , quam si agricolae in summo aestu habuerint solem aestivum splendentem supra has partes ; illi homines a iurorsum maxime inclinant, dum erectis se moribus humi legunt herbas ; si tunc sol servidus luceat , oritur ardor & exsicca tio, unde dolores enormes, viX de in .ceps levandi s saeta hic est nimia di.

nes non utantur diaeta blanda , tota vita miserrime laborant . Vocor iam ad morbum tertii generis, qui haeret sub membrana cellulosa , quae capsu Iam ambientem separat ab articu . Sed mirabundi forte rogatis, qua re de Paronychia agens loquor de . aliis morbis qui huc non videntur per tinere ' Respondeo , quia Omnes tumores , qui memoratis partibus adis scribuntur , nullum exitum habent

quam per ligamenta , & haec scuta resistentia & flecti impotentia faciunt,

ut vitia hic nata v Ide inter se cono veniant. Creditum suit olim , Par

nychiam oriri a verme , veneno, vel aqua acri . sed nullae observationes hoc demonil ranis constat autem, quod theca ponatur circa articulos , nullo

modo dilatabilis, & quod ligamenta,

capsam articularem facientia , sint plenissima vasis ; omnia autem haec vasa oriuntur ex periosteor, dum'illi id ligamenta superseandit it ergo quando periosseum asscitur , malum peringit ad ligamenta. In toto corpore nullum vas nulla consissbra , nullus tendo libere decurrit sed semper haeret in vagina quadam ha thila.

mssabili, facile extensili , naturaliter

tenuissimo oleo repleta ἰ haec vagina pertinet ad memhranam ceu ulosam , quae ubique est in corpore. In hora iis ne obeso tota haec membrana apparet

pinguedo crassa s haec vero si pra te naturaliter aquam accipit , sacit hydropem Anas arca 3 quando exhausta est omni liquido , tunc evanescit, Aepars , quae distinguebatur ab hac membrana , concrescit cum alia , & quidem tam arcte , ut fiat unum non perspirabile corpus. Ratio , cur membrana pulmonis non conprescat cum membrana suecingente costas , est ,

quia humor se interponit; qui si de

sciat, pulmo accrescit ad thoracem,& hi homines. antequam moriuntur sali limite intolerabili vexantur 1Λ Haec membrana invenitur quoque I iis .

ubi periosteum, ossa deserens , ligamentum superscandiis facit haee , ut vasa liberrime ex periosteo in liga.

132쪽

D o P A R mentum transeant , & quod morbi possint fieri inter diem anam exteriorem ligamenti , de interiorem pe

Quando materies eeraeea iam mo ε In . . eum effectu injicitur in foetu , totoniatio in corpore repleto , epidermis & corpus reticulare nullum habent vas; papillae nervosae coronantur vasis rubris circumpositis ἰ pars vasculosa eutis tota rubra est i in membrana cellulosa nullum ordinatum est vas , sed materia cerac ea effunditur, & tota illa mem. brana est quas integra cera : si ergo

non tantum Per arterias oleilm pi

me deponitur, sed ipse sanguis , ille tunc haeret in his cellulis , oritur inflammatio cum summo dolore . Quando hae in hoc loeo facta est ,

M vasa in initio per magnam venae sectionem non ita deplentur , ut saning s relarberi possit per venas , dum adhue fluidus est . , necessario corrum. pitur; ει quamdiu durat, sanguis ac cumulatus haeret inter ligamentum sor. tissimum, resistens, de inter periost eum tenue, vasculosum,.nervosum, sensilissimum; hinc tumor hie natus dila cerat perio eum , & separat a liga.

mento

Interim materies aggesta , a vi cordis pulsa, impeditur transpirire, ecim primit vasa , di si duplex inflammatio , nec ullus datur .locus. pro evacuatione: ligis menta sunt tam tenacia,' ut a quatuor equis non possint diu rumpi ; hinc bursa cellulosa eolligit hanc materiam , quae distendens pe. Hosteum iacit dolores immanes. Nulla pars acrius sentit quam nervus mi ni mus extensus p hoc apparet in ho minibus, quibus extirpatur os tibiae ;. smint illi hoc malum . satis constanter , sed illo momento , quando culter pervenit ad perios eum, s Chi.' rurgus perios eum aliquantum trahat, tantus fit dolor , ut saepe convellan tu e Sed sia hoc casu. de quo agi mus, 'durat morbus per liquot dies ἔ elatus tumor incipit sensim. cestrui ι mem. brana acutissimi sensus coercetur a li

ctione dilaceraretur, malum tota offa inscit , & actiones partis laeduntur . Maxima vero est dissicultas hanc ma teriam elicere , quia haeret intra pe- riostes thetam, supra quam adscendunt tendines, vaginae tendinum, ligamen. ta cartilagiaosa , materia pulposa diagiti , series papit Iarum nem earum , membrana adipola , cutis Ze epidermis . incipiat nunc materies cIausa disponi, ut se liberet, tamen non poterit, nec ulla emollientia hie aliquid facere poterunt nullus apparet tumor, quia inteflumenta non possunt elevari &omnia corrumpuntur . .

Intelligitia ergo . quod si innam. Et saν matio tendat in suppurationem, dum

illa fit, dolor imm is esse debet. sed

in insammatione impeditur etiam peri iratio . quia vasa sunt compressa , hine tumor fir maior , qui imprimis tendit versus perlineum, quia hoc mi. nul resistit ovam ligamentum 3 sed quia hoc valde nervosum est , dolor fit intolerabilis. Ponamus nunc, quia hoe malum fiat in ultima phalange digitorum r quando materies hie elau si incipit disponi, ut se liberet, nullam partem elevare potest Bee ullus tumor extrorsum apparet , quia liga menta attolli non possunt , caeterum inflammatio consuetum suum ordinem,servat ; Videtis , quod haee pecies Paronychiae una sit ex pessimis r si fiat subpuratio, materia colligitur sub .periosteo , & supra ligamenta , & si pus abeat in ichorem vel meliceriam , tune roduntur illae partes; 8e si dissol

vatur PeriOsteum . tunc nudatur liga. .mentum , hinc facile concrescit eum

partibus vicinis , δέ si immobilitas si

ne ullo apparente tumore e perios eo consumpto, patet, quod articulus e citremus digiti debeat privari omni a fluxu arteriosi sanguinis , adeoque in e nutri Rentum desinit. Morbus cognoscitur a loco .a eeleri do Diun cursu, a tum re nullo externo, commv. R 'nicatione mali per dolorem potius quant per tumorem. S non iuvetur in tempo. re , materies, ouae tune continet ursub

133쪽

Curatio

culum extremi digiti, Je impediet influxum vitalis liquidi . & in hac spe.

ei e P aronychiae unguis semper cadit. Chirurgi , ad haee mala vocati , dum tantos dolores inveniunt , statim sua emollientia applicant, sed sine fructu ; imo motus augetur per calorem , hinc destructio iit maior , quia materies exitum invenire nequiti: tandem in extremo apice digiti apparet stigma subnigrescens , instar morsus pulicis , quasi esset carbunculus 3 post aliquot horas fit parvum foramen , quod pullulam purulentam minatur , qua se expandente sensim sit eruptio , & tune actum est de illo articulo , nam periost eum deliructum est , quod hic nudum est , &apicem ambiebat s definicta est quo.

que tota capsula et hoc stigma non prius fit , nisi materia nutriens amisplius eo ferri non possit. Si per omnia signa constat , hoe

malum adesse , requiritur, ut conditio loci singularis in communem mutetur . Si ei3o subitaneus & magnus

pr5gressis sit inflammationis , sive

vitium sit in perio steo , sive in tendine , aperienda est pars , antequam putrefactio nata sit , ad ossa usque , a parte laterali digiti r hare apertura tantum fit scalpello , ut omnia ligamenta uno ictu descindantur usque ad membranam perio stet a tunc digitus per quadrantem horae teneatur in aqua calida , donec tres vel quatuor

unciat sanguinis effluxerint; hoe peracto applicatur dene digestivum ex Balsamo Peruviano cum pauco vitelis Io ovi i dolor tunc quidem cessat ,

sed post duodxcim horas Chirurgus

invenit ingentem exivisse fungum , ita ut partem perituram putet 3 materies inflammata enim incipit se exinonerare per vim vitae , & hic tantum porta aperta est 3 ergo omnia exeunt ν & vasa extrorsum dilatata apparent; hoc vero potest praecaveri,

si digitus in aqua ea lida maneat , ut sanguis exeat , vel si emollientissima

apoli centur. Cogitatis sorte , cur apertura non

fit in dorso, vel infima pute digiti λ

riorem partem primae phalangis veniat 3 nexor autem a parte anteriori ulnae & ligamento intem si eo inter ra

dium & ulnam oritur ; si ergo hunc tendinem de seindis , vitium usque ad radium , & ulnam propagatur: idem

verum est de musculo extensore iuparte superiori s sed in parte laterali

disponuntur nervi, arteriae M venae ,

ouae hie sine periculo descindi pos-iunt. Et hie locus est corrigendi maximos scriptores de rebus Chirurgi cis. Hi LDAMus dicit , se habere remedium generale contra Paron chiam , nempe ut statim applicentur emollientia : hoc verum est, si tantum Paronychiam vocat , ubi tumor adest supra illam eapsulam, nam tunc haeret in membrana cellulosa. Quando SEvL Nus dicit, hoe m tum tolli, si digitus immittatur aceto servido : imo quando H POCRA. Trs dicit, quod Galla quercina . coincta in aceto, valeat ad Paronychiam, illi scriptores eadem ratione limitanis

di sunt i similia quoque in aliis scriptoribus observari poterunt . Intelligimus iam triplicem hujuss generis dolorem ἱ primum a degenerante succo

intercar lagineo , alterum a degen ratione ligamentorum , tertium a Periosteo ; sed transeamus ad aliam huius morbi speciem. Articulus ultimus digitorum habet

etiam suum perios eum, sed quod inhoe loco distinisti aliquid habet ab omnibus aliis locis a incipit in illo loco , ubi insertio ligamenti ultimi articuli desinit, pergit , ubi glabrities est i sed in ipso articulo i credibile quam parum sit perioltei v.

nam phalanx pollicis ultima a parte interiori visa , tertiam partem inse- .riorem scabram habet , superiorem quoque pro magna parte , ita ut pririosteum tantum in medio si , nam ubi scabrities est , ibi ligamenta fuerunt: perios eum hic pervenit ad apicem; & non secedit, ut in aliis arti culis , sed ambit apicem . Novimus ,

quod haec membrana nil est nisi sim-

134쪽

plex textura vasorum . quae materiam oleosam ad ea va ossium deserunt ;hine si eoquatur phalanx , semper dabit aliquid pineuedinis a & si diiunditur , in omnibus ejus cellulis invenitur oleum: simulac hoc oleum qua cunque de causa ablatum e It , totum os fragile existit r ne autem in hoc loco facile fiat fractura, sapiens CREATOR apposuit duos clypeos , I. a parte anteriori mollissimum pulvinar , natum ex substantia pulpo j a digiti , quod omnem impetum retundit. 2. a arte posteriori unguem , qui in n is quidem rectus eli, sed naturaliter crescit Incurvatim, Δρ se opponit digito , ita ut hamulus ultimus sit in

linea horizontali cum pulpa digiti rsed licet digitus ita praemunitus sit ,

si tamen in hoc I co a corporibus externis apex ita laeditur, ut contunda. tur periolteum & oriatur in staminatio, oritur nova Paronychiae species, quae totum articulum pessundare potest , nam: fracto perios eo , & scabritie contrita , spes nulla sanationis supere it 3 hinc pars illa putrescit , fungola fit , & cadit: si vitium peristingit ad eapsulam , tunc simul aderit prior Paronychiae species.

Cognoscitur hoe malum a causa exinni gnofis terra praegressa, Sc hinc per prophy- - ' lactica antiphlogistica citissime pros pici.debet . Nil , vero magis cavendum est , quam quod vitium ab extremo veniat ad periolteu in medium: ibi enim in serius perforatur per tenis dinem flexoris digitorum , de superius per tendinem extensoris P dum erago in spatio tam exiguo minimum vitium tendinem assicit , intelligitis facile , quod illud ad musculos sta. tim avolet , & reliquis partibus com . municetur e hine cura antiphlogistica instituenda propter febrem intentam , quae etiam in frigidis hominibus nascitur; optima ergo est missio sangui. nis , & dilutio per aquosa , quibusnilmsa admiscentur I caveatur etiam , ne alimenta nimis erassa adhibeantur;& diaeta sit potius*valde tenuist curandum quoque , ne hic putrefactio oriatur , quae semel nata octis cariem N R I Ar ruproducit 1 hoc vero obtineri potest

per applicata externa , quia hic nec crusta cartilaginea , nec ligamenta ad sunt, quae actionem impediunt: ergo duo hie nascuntur indicata , I. humores ab osse allicere extrorsum . a. alleictos praeservare a putredine . Priamum ait per emollientia , v. g. fartinam secatinam cum pauco aceto ,

quod remedium antiquum est & o timum . Absinthium , Abrotanum , Ruta, Scordium, Acetum, Vinum , Spiritus Vini satisfaciunt his indicationibus. Si locus affectus mollescit,& in tuber assurgit, nil metuendum a sed tune debet aperiri , & emollien. tia & anti septica apponi: si vero tu mor non veniat , oritur prior species Paronychiae ; hinc etiam apertura facienda , & pars ad suppurationem duci debet . Vocamur nune ad illas Paronychias, Quinta quae oriuntur a laeso tendine, qui si Τῖ --ς nem habet in prima phalange . Ten do ille forte longissimus est in toto corpore ,.sii consideremus originem musculi , quae est supra inferiorem partem ulnae inter binos flexores car pi 3 caro ejus supra supinatorem desi nil, Ze ibi tendo incipit , qui transiniens supra periosleum & thecam: ligamentosam phalangis secundae , tandem sere extremitati phalangis inseritur . Magna vis Mechanica impenditur m vendae phalangi', hinc implantatio ten.

dinis ultimi fit longe magis ad finem , quam in caeteris phalangibus ;& priusquam hoc fiat , periolteum , hactenus ossi accretum , secedit , de per secessum hune ingreditur tendo , qui hic facile ossescit. Volens CR A TOR flecti posse tres phalanges digiis

torum , adhibuit tres musculos tu bricales , qui ex quatuor tendinibus musculi persorantis oriuntur , ct ad primam phalangem Vadunt : hi quatuor tenbines nunc imponuntur qua tuor aliis , qui inieruntur phalangi se. cundae, tunc ni quatuor in seriores eme

giat per fissuras, & jacent super illos

priores , quibus ante succumbebant. Si consideramus auferri a palma ma nus cmaia integumenta, tunc videtur expans

135쪽

ata linis si tenda vis.

expansio tendinosa, quae ad unumquemque digitum bifariam desinit , & qui tendo . sub armilla demissus , abit in

longissimum musculum , qui oritur ab osse circa nexuram cubili: quando ille musculus , palmaris dictus , abscin

ditur, apparent quatuor tendines mus.

culi sublimis ; si hi abscinduntuν , sub

Iacent quatuor musculi lumbricales , qui oriuntur a parte tendinea musculi

profundi . Hi tendines in parte phalansis interiori propter flexionem im.

positum habent scutu in cartilagineum , vaginale, coercens illos tendines, hine omnis tractio determinatur; & ne ex .silirent, CREATOR in metacarpo armil.

lam posuit, sed quae non est in dorso

manus , nam ibi manus tantum praeparatur ad apprςhensionem; hinc tam tum unus musculus extensor digitorum

omnibus phalangibus datus est : ergo tendo phalangis primae quatuor pro . Prietates habet , I. quod sit ilongissi.

mus. a. quod per fissuram tendinis blafidi secundae phalangis transmittatur . 3. quod musculi lumbricales in palma manus ab illo oriantur , & q. quod sub armilla ponatur supra musculum

Pronatorem quadratum. Profundus hic musculus originem habet ex suprema ulnae parte , unde earneus valde Pr .eedit 3 huic superincumbit Flexor car pi ulnaris, qui non tantum oritur eae

osse , sed ex ligamento intermedio in. rer ulnam. & radium: si ergo in ten. dine phalangis extremae digiti oriatur morbus, habebit multa singularia , quae

in nullo alio tendinum morbo apparent.

Omnis morbus tendinis est duplex , vel enim laedit tunicam mucilaginosam , intra quam tendo haeret , vel substantiam tendinis ipsam. A tendinpaffecto oritur dolor Neonvulsio, quae se extendit ad musculos , illi tendini assines. Assectio tendinis solvit vel ir ritat illius fibras , hine assicit etiam illas fibras musculosas, quae sunt propagatio tendinis si ergo fibrae inci

piant agere , tune in toto musculo

enormis fit agitatio . Hoc si fiat in prima phalange digiti , non debemus cogitare, quod terminetur in solamus. culo prolando i vidimus enim', quod 3 N Y C H I A οῦ ejus tendo transeat per fissuram bisi. dam musculi sublimis; dein lumbrua. les etia in a mobili tendine profundi

oriuntur; hinc non miramur, si ten.

do musculi prosundi irritetur vel dissecetur , quod tunc convellantur o.

mnes musculi phalangum. Quando diu

continuatur haec convulsio, concutitur etiam cerebrum , & totum corpus

quandoque inde obrigescit. Ab hae causa fit etiam dolor , di . verius ab omni dolore alio, qui quan do atrocissimus est, sequitur delirium& tunc aegri non amplius sentiunt , vel cerebro assecto , oritur svncope ,& ablatio omnis motus. Conflat experimentis, nationem esse, quae ad quaevis tormenta veritatem non confitetur , modo tortor corpus vehementer concutiaL r nam quando doloris .causa sic concussit corpus, ut

oriatur quies in sensorio communi , omnis doloris sensus ablatus est . Quum hoe tantum sat in solis neria vis abdominalibus , c de quibus postea ὶ & in phalangibus digitorum , quaeritur , quare hoc in his locis ita obtineat. λ Respondeo, quod in nulla

corporis parte ossicula tam parva moventur a musculis tam magnis , quam

in ossiculis extremis phalangum digitorum; hinc si proportio sit inter distractionem & magnitudinem musculi,

nulla etiam ossicula in toto corpore vehementius trahentur , quam hac rhine si fibra quaedam hic incipit coris rumpi & separari, fibrae tendinis s per littes ita distrahuntur , ut.a vel

tantur lente ab osse, cui accreverant,& hine fit tormentum maximum . V.CuRTidM de Vita ALEx ANDRi MAONI L. VI. cap. II. ubi narratur historia PHILOTAE, qui accusatus erat.conjurationis in Regem : hic . dum cruciatur, primo non modo vocem, sed

etiam gemitus in potestate habebat ssed postquam corpus ulceribus in tuis mesceret, flagellorum ictus, nudis os.sibus incussos , ferre non poterat ;stiioc si tormentis modum adhibere vellent , dicturum se , quae scire expeterent , pollicetur . Hac mala sunt

ex laesa tendinis substantia. Nunc

136쪽

nνehi. . qui laesae tendinum vaginae superve- apicem phalangis fere extensum , potianiunt . Haec vagina semper super- est laedere, & facile accidit . si qui iriri. . tenditur toti musculo , nec musculum imprudens apices digitorum in Mili vel tendinem deserit , donec ille ossi culum elasticum offendit i vel si ictu, insertus est. In hac vagina nascuntur e mallei aut senestrae imprimatur in ex- iam inflammatio es , sed quoniam ea- tremam phalangem , vel si apis hicrum indoles eadem est cum iis, quae in mordeat; nam S AMΜERDAMMius deia membrana cellulosa oriuntur, hinc non monstravit, quod in aculeo apis hae- repetam, quae antea de hoc morbo Iam reat venenum , quod ergo in hoe I

dixi. Quando hic suppuratio fit, non eo miros effectus praestare potest ; vel nascitur pus, sed sanies vel ichor, potest punctura fieri per spinas, festucas

Se in his locis cito etiam oritur Mn- ligneas , vitreas , ferreas &c. : si graena. Ubi apud Auctores mentio haec in reliquis phalangibus fiant, si lardi in ulceribus , semper de- tantum periculi non habent, quambetis cogitare de assecto panniculo in prima phalange, ubi summum adimis . Oritur , v. g. inflamma- dolorem faciunt . Si ergo applitio in brachio & tumor 3 quod hic eatis his causis , et to oriatur sumia tumet, interjacet inter musculos & mus dolor in phalangibus, in v cutem 3 interstitium hoc moritur ; la manus , armilla A c. nullum emortuis sub eute vasis , illa non am- dubium manet ; dolor , qui hieplius nutrita flaccescit , aperitur , & supervenit , quasi igneus est , s sietune illud lardum pingue & sanguino- enim ab omnibus aegris vocatur lentum apparet 8 ergo gangraena io his & tantus, ut nunquam possint manere loci, nil est nisi tabefaetio illius , quieti , imo ut immineat phrenitis ania quod antea inflammatum vel sup- xietas circa praecordia, & tandem animi puratum erat in hoc panniculo va- deliquium. Sequitur Prognosis. ginoso , tendine interim sano manen- CELSus dicit, levem morbum ex . te de mobili. Tendo de vagina mus- tollere, quo eum curando plus praesti a '''culi lumbricalis unum corpus faciunt tisse videaris, Thrasonicum est i sed cum membrana mus euli profundi , & magnum morbum relinquere, temera- cum iis simul assicitur vagina tendinis rium . Si ergo videatis,iquod recens in- musculi sublimis, qui ex ipso osse cu- flammatio partem occupet . haec sinebiti oritur. Motor extremae phalangis multis malis curari poterit 3 si vero sub motore secundae phalangis di sub iam tendat in suppurationem, tristia palmari haeret, cujus tendo hic expan- symptomata expectanda erunt; possumus sum operculum facit; quia hic tendo tunc quidem sanationem promittere, sed se extendi patitur, hinc omnes illae simul indicandum est, quod aeger uis partes possunt assurgere, & apparet quasi sum digiti sui perditurus sit: fi vero pulvinar in palma manus; nec tamen bulla in epidermide iam notat adesse in hoc loco rumpuntur apostemata , gangraenam , tota cellulosa com sed semper ad radices phalangum , vel pages putrefiet, hinc concretio muscu- ad latera manus; s vero vitium hoc li cum musculo fiet, di tota manus pergit per volam manus, directe per erit immobilis. Pergo ad curationem. brachium inserius vadit ad cubitum, Ergo simulac Medicus vocatur ad e-& in hoc loco fit terribilis tumorum aegrum, in quo. cognoscit eausam lae-' ' campus: ulcera hic nata fiunt sinuosa, dentem applicatam phalangibus, at- vitium per omnem musculi membra- que inde secutum suisse dolorem , nam propagatur , depascit omnes mem- tunc statim topica antiphlogistica ad-branas, di sic Ont plura ulcera, quae hibenda sunt: fiat ergo ingens mis inter se mutuo communicant. sio sanguinis, & larga diluentium po- Certo scimus, quod hic morbus adsit, latio, iisque addatur pauxillum nitris cognita causa externa : v. g. si hic pomtur vas cum aceto vini supra - ignem,

137쪽

ignem , ut illud in vaporem resolvatur,' teneat aeger digitum suum supra hunc vaporem, & tota manus ad Olla usque laxabitur ; apponatur cliam solus ex Oxycrato; nunquam delictis

sumere acetum solum sed lcmpcr a quam cuin aceto, ita ut ad unam partem aceti sit ni quinque partes aquae :si tunc apparcat ii mor externu S . OP rima eli spes , nam tunc per laXatas Via, commercium extrorsum paratum erit. Si malum haereat circa ligamenta . tunc em ilientissima , anti septicis

N narcoticis missa, adhibenda sunt . Sumite ergo soli a recentia Alilaeae , Hyoscyami Papaveris horiciniis, flores Papaveris; haec cum farina lini vel avenae & lacte coquin tur In cataplasma; huic addatur tam patum salis Ammoniaci , ut sapbr utcunque salsus sit; tandem huUrum inlullum I& si metus putrefactionis sit, parum

vini vel aceti admisceatur; nec etiam aeger cibum potumve stimulantem a l. sumat : si vero his applicatis poli tres horas videas omnia esse irrita , Smala crescere, tunc eventus Incertus

est ; hine prudentia suadet, ut tunc alium Medicum vel Chirurgum iri auxilium voces, & his incisionem proponas et si haec approbetur, debet heri iuxta latus & si inde oriatur remi I

sio , sussicit ; si non , in ipsa plaga fiat incisio, id est , in illo loco, ubi

prima causa applicata est :sorte, an ergo laedam tendinem dedubi totum corpus periclitatur , tendo non multum curandus est.

- Δ, Simul ac illa Vc so ad vivum os ut que eli peracta, ilico dolor remittit; applicanda tunc sunt leviter roborantia I anti leptica, quia hic facile pro- pullulat caro iungosa; & digitus inaduam tepidam inmitti debet. Si ve ro huc mali genus a corpore quodam, tendinem ili mulante, rodente , pun. ente oriatur , tunc eadem stre fiunt,

quam si infelici venae sectione scalpelli

apex sorte pupugerit tendinem bicipitis musculi; in hoc casu locus aflectus audacter incidendus est a plaga, quae a scalpello relicta fuit, usque adtendinem; tunc imponatur calidus Bal. ONYen I Arsamus Peruvianus niger, quo vix aliud remedium melius habetur ad nemvos vel tendines laesos, inprimis si spathula calefacta intro adigatur; si tunc

loco affecto applicentur emollitntia, malum etiam superari poterit. Lauda. tur hic Fomentum ex floribus ros runt rubrarum & sambuci, aquae insulis , additis etiam nitro di acetosambucinoi his peractis fit suppura tio, ct membranae cellulosae tendinem

involventis separatio, in qua Medici N Chirurgi magnam spem ponunt Ised tunc laepe fiunt bscessus sinuosi , qui circumquaque se infirmant inter musculos eorumque interstitia , & ab

una parte ad aliam decurrentes nova ulcera faciunt: si hoc animadvertatur, pars fovenda vapore memorato I emes

lientia , laxantia , debilitantia ilico applicanda, de videRdum, ubi apertura fiat ; reliquae parti ita applicetur splenium, ut prematur , εἰ unus tantum

locus a pressione liberetur. Si in primo initio horum malorum statim de

his cogitaretur, magna spes seret, ae.

gros ex his periculis poste eripi. Mulier quaedam Taurinensis incidebit in dolorem intolerabilem extremi digiti, duodecim noctes insomnes transigebat; dolor haerebat fixus in latere pollicis prope unguem p nullus

tumor externe apparebat; ergo hic

adsuit Paronychia, 'li aerens sub liga. mento; Chirurgus secabat quidem persupeisiciem, sed sine levamine , defungosa caro mira excrescebat Ocatur tunc Celebris Medicus BA IRO, qui examinans casum huius mulieris, pollicem incidit usque ad ossis duritiem ; sacta sectione imposuit albumenovi, conquassatum cum proprio vitello, & hoc circumduxit toti pollici; nullus erat amplius dolor; mulier dormiebat per viginti quatuor horas, de solo hoc remedio continuato lana

Transeo nunc ad c liderationem tali, A.

scuti cartilaginei. Tendinibus, duas tonphalanges extremas digitorum flectentibus, Ze vaginae horum tendinum, circumponitur theca valde sortis chon-droneu rodes, sive semicantilaginea vel

138쪽

DE PARONYeΗr Ad ri semiligamentosa a haec arcte applicatur euit, quod illud perichondrium idem

digito in parte interna, ubi tendines sit pro eartilaginibus , quam perio nectentes sunt; haec in pollice & di- lteum pro ossibus; id est, non est pro-gitis oritur in illo loco, ubi finis est prie membrana, sed textura Vasorum tendinis perforati e pergit inde us- adferentium & reserentium ; scribitque ad finem digiti, sensim angustior , porro, quod facta felicissima iniectio-

mollior . tenuior 3 constat duris, par- ne perichondrium non tantum rube-

vis, solidis, parallelis & semiannula- scat, sed ipsa cartilago ad tertiam foribus ligamentis ς ad medium digiti re partem sub perichondrio.vasculosa

Iateri eius adcrescit, & format ibi va- appareat: omnia ergo vitia, quae se ginam; haec sie nata includit, tegit, rio steo laeso accidunt, hic quoque ne coercet, defendit tenesnem, ne in fie- ri possunt .se Si ergo quacunque de cau-xione recedat ab osse , quod flectit : sa oriatur instam matio in pericho theca illa durior est omni ligamenta drio, vasa illa tenerrima facile corrum- cognito , mollior omni cartilaginei, pentur; & malum erit eo deterius, ita ut hac ratione aliquantum cedere quia cartilago, corrupto perichondrio, possit, si manus flectitur, Ze in pu- eo modo non separatur, quam OS, quod, gnum contrahitur. V. EusTACHII Tab. destructo periosteo , desquam matur ι25. in manu sinistra , & Tab. 28. in hoc casu post summos dolores ori-3o. 32. 3s i sub hac vagina teri . tur illa bulla Ze macula , quae exelidines eunt redeuntque, haec habet' sua perichondrii signum est: si hie aqu ligamenta ergo pati potest eorum sa applicas, fit tabescentia ; si balsa- morbos . tam in luperscie superiori mica, oritur inperspirabilitatis species squam inferiori. Si forte rogetis, qua . praecavent quidem putredinem , sed re dorsum digiti hac vagina careat Z meatus , per quos putrefactum exire respondeo, quia hic nullus metus est, debet, obitruunt ,.hine inflammati

ne exsilirent tendines , nam quando nim & corruptionem augent. In hoc extenduntur, quantum possunt, cum ergo morbo, ut in omnibus morbismet acarpo lineam rectam faciunt; sed periostei, princeps remedium est A- ad carpum datur armilla, quae ibi et- loe , inprimis Soco trina dicta ; hareiam requirebatur, quia hie una est si in pollinem trita loco affecto appli-l

extensoris sive erectoris actio , nam catur, omnem sere paginam absolvit; 'unus ille musculus plus facere debet, stimulat enim vasa , putredini resistit, quam musculi lumbricales, prosundi viseida attenuat, & amicillima est ner- Ee sublimes; simulac unus ille muscu- vis . Sequitur Mistiche , quae paulo Ius agit , in rectum aguntur omnes tenacior est quam Aloe, sed optime phalanges et videtis ergo , quod alia cum ea misceturr huc etiam faciunt mala digitis accidant. in parte interio. Murrha , Olibanum, Sarcocolla. Sucines, quam in exteriori I illae partes eis cinum; Terebinthina exsiecata, & innim coercentur etiam per thecam, de pulverem redacta , eadem essicit. Haec impediuntur, ne extrorsum appareant; sunt quidem optima remedia, sed sae& hie potest oriri maligna valde Pa- pe applicari non possunt, quia Iocus ronychia , quae allicit membranam , impeditus est; hinc digitus per horas hanc thecam involventem. aliquot macerandus est in lacte . dein Veteres notaverunt , dari quandam per lanceolam aperiendus usque ad ma

ti,uia speciςm P ronychiae, in qua idem se- culam illam in theca eartilaginea, &si cita re a paret , quam in peste r id est , memorata remedia tune applicandaramnν. post dolores ingentes subito oriuntur Videatur HiLnΑNUs Centur. I. Ob- ' rubrae & durae bullulae , ulcera insa- ferrat. y7. , in qua hic morbus , α, nabilia relinquentes. quae non sananis methodus eum curandi eleganter dotur, nisi facta majori apertura, ut hae scribitur. Huic thecae in uigito pars cartilagines se expurgare possent . RuYs- adhue singularis superincumbit, quam

139쪽

Ix DE PAR ONYCHIA: pice dissere a reliquis phalangibus . quia crassior est, & spiralibus fossulis

excavatae videtur eius substantia quidem accedere ad acipolam , sed durior est, & intus tota vasculosa r si ergo in hae parte fiat inflammatio , lapPu-io, vel gangraena, malum diu perstat; in hoe ea su fit aequabilis tumor & tensio , & epidermis secedit punde patet, quod malum non haereat. sub theca cartilagine is

Curatio requirit re is temperata, quae leniter emolliunt, & putredinem avertunt . Emplastrum de Neliloto hie satis eommendari nequit , nam eximiae virtutis est , ubi ambigitur , num inflammatio vel se irrus adsit . Lmplastrum de Mue ilaginibus, & im. . primis Stichticum PARACLLs I requiritur, ubi partes pro dae sunt vivificandae 3 erus ingredientia usu probata sunt praeter Magnetem, quae hic nullum usum praeitat , sed emplastrum 1antum pretiosum reddit : ii tumor tamen pergat increscere , pollen alu minis usti pauea tantum copia cum fructu inspergitur . Galla eum melle remedium est , ab HIPPOCRATE lauia datum, quod in hoc casu etiam prodest . quia Galla vi sua adstringente simpliciter eorroborat sine ulla aerimonia. Dixit ΛPuLEIus quod Milla , subacta eum pane & aceto, sanet Paronychiam ἰ certe hoc remedium emollit , & simul putredini resistit . Scribit HimANus, quod hoc malum curari possit semento ex lacte & Ω ribus Chamae meli i abradendo supremam cutem, & incidendo maculas ruinhras , ichore plenas p & apponendo spiritum theria calem volae manus , carpo & brachio. Videtis, quod magnus ille vir non distinxerit species nurus mali , nam hoc remedium v Iet , si morbus haereat supra vaginam cartilagineam . sed non sub illi. Sa. vh Risus Libro de estieaci Medicina pag. IOI. dicit de Paronychia , quod necessitas in hoc vitio homines docuerit , ut digitum affectum in feris ventem aquam immittant, & inde iterum quam citissime eximant a additisque , illud remedium etiam approbatum ab Hir RONYMO FAERIeIO Se P TRO BAvno , licet ille acetum acre majoris aestimet : & novi, quod hoc remedium quandoque bene successserit, ubi malum in dorso digiti superiori haerebat; nam quia acetum se vidum est penetrantissimum liquidum, hine digito immisso fit concusso , Zessic separatio omnium partium sub

epidermide, & resolvuntur omnes inias ammationes , quae resolvi poliunt .

Absolvi nune historiam hujus morbi , in qua exemplum dedi , quod nil mnino certi de eo dici queat , nisi

parte affecta exquisitissitne cognita . Agam nunc

DE MORBIS UNGUIUM.

In digito iam nil amplius superest, ConMe. nisi solum integumentum externum , id est cutis, quae iterum dividitur in

cutem & euticulam , cui MAIPI- mi um GHI us addidit corpus reticulare. RuYscHIus per suas injectiones demonstravit , quod cutis sit membrana, intanitis vasis repleta , & quod etiam neris vos habeat innumerabiles , omnes duros , qui contexuntur inter aris rias & venas. Toti huic communi integumento superincumbit membrana, qua

se ubique insinuat, hine in areolas variae figurae dividitur . Quando epidermis

exacte aufertur, tunc apparet corpus,

quod MALPI Hio reticulare dicitur , quod in toto corpore quidem conspiscuum est , sed omnium maxime intactus organo a in hoc corpore constaderantur duae superficies, una epide midi contigua. N inferior, quae te turae vasorum & nervorum , cutem constituentium , incumbit; ubi nervi ad hoc reticulum veniunt , amittunt suam duritiem , & non ampliu& v eantur nervi , sed papillae eutaneae :injectione selieiter facta apparet, quod vasa terminentur in concava parte hujus reticuli , & quod dictas papillas

ultimo ornent di ambiant i hae papil Iae utcumque eminent supra reticulum, hinc ablata epidermide, in parte concava apparet materia quaedam

140쪽

rupta .

ando nunc avellitur epidermis . apparet , quod nullus pilus ex eo meiatur , sed tantum per eam transeat; de quia pili sunt fortiores quam epidet mis vel corpus reticulare , hinc ab- Iata epidermige pili retrotrahuntur N in parte inseriori epidermidis tot sunt cornua, quot sunt pili. Putavit NALPIGHI us , quod epidermis haberet parvas theculas, quae laxatae emita terent sudorem , sed constrictae illum

coercent. RUYsCHius vero, postquam Omnia examinavit, invenit nil esse nisi inversas pilorum vaginulas. Omnes papillae ubique in toto corpore ponuntur perpendiculariter , sed in radice unguium inclinantur hori. zontaliter . Ungues sunt externe gibbi, interne concavi , duriusculi, non

fragiles , sed rastes , sed in rusticis

laboriosis fragiliores fiunt ; conveniunt sere cum cornubus ; nam e

dem in utrisque durities , elasticitas , pelluciditas , scissilitas, incurvatio .

nam si non praescindantur , crescunt in unci formam i inveniuntur ad viginti dorsa phalangum extremarum manuum & pedum 3 resistere quidem possunt vi externae, sed quo duriores fiunt, eo magis sunt friabiles 3 apparet hoc in unguibus pollicis pedum illorum hominum , qui semper calceis induti magna itinera faciunt; patet tunc, quod ex parallelis lamellis conficiantur , nam prae duritie quandoque in squam

mulas dissiliunt ι quando nimis gibbi

crescunt, ut contingit illis , qui nimis arctos calceos gestant, tum utrim.

que inter vivas partes ab epidermide desertas, se insinuant, & fit dolor in tolerabilis'; idem enim fit, ae si se-stucam sub ungue intruderes 1 in hoc casu pes imponatur aquae , ut ita pars latera lis extrahatur, & aeger liberetur, Modus erescendi conspicitur, si gutatula solutionis auri apice pennae scriptoriae radici eorum applicetur , nam tunc stigma purpureum inuritur, quod sensim versus anteriora accedit , de post .septem vel octo septimanas ad . extrema unguium haeret so ex abscis.

Tom. I.

sis unguium segmentis magna e pia salis volatilis educitur per Chemiam , eodem modo ut ex cornubus .

Ungues in .Ethiope nigri sunt , in Brasiliano flavi , in Europaeo albi ,

imprimis circa radicem . RuYsCHius demonstravit pluribus exemplis , epidermidem .Et ni opis albam esse &perspicuam , suppositum Reticulum MAL-m GHII esse nigrum , & cutem coloris sanguineti in Europaeis epidermis est alba , secundum & tertium integumentum eoloris sanguinei; ungues etago hune colorem sequuntur i cohaerent.illi duplici loco eum reliquo corinpore , I. superficie sua eava infima , de ibi tantum eum papillis nervosis cohaerent. a. in fine ad radicem cum epidermide . Infima cava superficies Unguium ineumbit tantum papillis nervosis , sed ad extremum cohaeret euticulae de Reticulo M ALPIGHI AN , quae sub ungue non erant . Ungues

papillis nervosis superincumbunt instar clypei , hine si minimum apost

ma est a parte infima, cadunt. Ex accuratissimis praeparatis mihi apparuit, quod corpus reticulare, ubi ad radicem unguis venit, fiat molli iasima ejus pars in homine Europaeo alba, in AEt ni ope nigra I mox cum paulum induruit, jam est unguis; de simulac est unguis , totum reticulum delinit p.& simulac unguis desinit, totum reticulum reditas hinc eredo , quod ungues sint revera illud corpus reticulare , destitutum .epidermide , quod hic induruit, ut papillas desen dat , illasque recta deducat . RUGsCHIus dicit , se unguem habere pro papillis elongatis & inter se concretis rsed si consideretis , quod ungues in AEthiope sint nigri, & quod ille e lor a Reticulo M ALPICHIANO pendeat , de quod illud reticulum eme gat , ubi desinunt ungues', feretis . quod ego illos habeam pro reticulo indurato . si manus hominis mortui immergatur aquae calidae , & diu in ea retineatur , ut unguis lente possit elevari , tunc apparet , quoa superficies ejus interna contingat papillas nervosas : si paulo. I plus

SEARCH

MENU NAVIGATION