장음표시 사용
121쪽
sustineat puncturam , elongationem , eductionem , cum tamen per infammationem nudatus solo attactu totum
torpus facit convelli , vel punctus
Veteres Medici iam dixerunt, quod Conlatio tendines discissi possint coalescere , &4.s tibi'. hunc usque diem consutio exerce. Iur. tur ἰ tunc tendo apprehenditur, eluiaque duae partes uniuntur; tune tendo intra decem dies concrescit, & iterum
agit: hodie haec sutura tantum instituitur in tendinibus nudis', in dorso manus positis , qui ex musculis digitos erigentibus oriuntur, nec fit, nisi descissio reeens facta sit , ad summum intra duodecim dies ; hi tendunes prius nectuntur inter se. post divergunt ad digitos 3 raro omnes quatuor abscinduntur, sed si unus vel alter dissectus sit , reliqui suam longitudinem retinent e quando sutura fiet, manum vel dieitos sursum erigunt'; supponunt machinam, quae impedit , ne carpus flectatur iseorsum εἷ hinc musculus erector tune est laxatus , &rendo stiperior pendulus est ; sed tendo inferior, ossi a sexus, sub cute se
contrahit': descindunt tunc cutem , sumunt totum tendinem , tenacula
trahunt sursum , Se ubi adduxerunt , sumunt alium tendinem, & illos ambos sie elongant , ut supra se invicem eant , trajiciunt tunc acum per medios tendines; sumunt tunc sericum , faciunt inde compressulam , quae sustinet ligaturam, tunc tendo retrocedere non potest; applicant tune spleni uin , & manum tenent immotam Iinungunt locum Balsamo Peruviano vel Copamae; tota euratio in eo consiliit , ut haec pars non eoncrescat cum cute , hinc Ioeus debet teneri
bene humeetitus. In tendine Achillis haec operatio etiam felici cum successu instituta fuit; musculus hujus tendinis est mirabilis, nam per tres iuncturas transit 3 oritur enim a proceiasibus condyloidibus ossis semoris , &inseritur parti posticae ossis calcanei ;hine quando homo firmus stat, facit, ut ejus genu antrorsum Eecti non possit, ita ut ex illis ossibus fiat una Qui N E R V. dic. eolumna; hinc magni usus est ,λubi
homines gravia pondera serunt . A paret ergo, quod in nervo & tendine
nudato sunt horrendi effectus, qui in
eodem involucris suis tecto non apparent . Videmus hinc intelligere , si puncto nervo vel tendini Balsamus Copaybae ea lidus affundi possit , cur
homo nullum sere malum sentiat , sed omnia sumptomata avertantur enam tunc illud succedaneum videtur
Prosredior nunc ad morbos speciales , In quibus nervus nudatus est , dicturus primo
Novistis, se voeari dolorem quendam , qui fit in loco dentium valde abdito, di saepe tam magnus est , ut
omnem non solum humanam patientiam , sed omnia etiam remedia eludat : hine PARACELsus & HELΜ Tius invehuntur in scholas, quod Odorit algiam curare nequeant , sed illi ipsi hoe facere non potuerunt , licet multa areana jactent. Dens sere min quam integer est, quando hoc malum
oritur , sed semper aliquid deficit veI
in radice, vel superne in superficie Iaiata & seabra, vel in crusta adamantina . Demonstravit Du VERNEIus , quod nervi maxillares radici cujusque dentis , in infima ejus parte, per foramen, quod vix capillum recipit , unum nervosum ramulum immittant . ita ut dens, qui duas , tres quatuo ve radices habet , etiam totidem ne vos accipiat. Talis nervulus. Per i tam cavernosam substantiam dentis per-.
gens , distribuit ubique suos ramos . Quando iam a quacumque catria conis tingit ι vitream & politam crustam dentis exesam esse, statim nuditas nemvi adest et dens tunc quidem integer apparet , sed si homo sacchamni coomedat , imo tantum aerem fri dum hauriat, ilico dolor intolerabilis oritur. Hic est primus OdontaIgiae gradus, qui tamum durat , quandiu caries ad novum nervum pertingit , hine homo a Ievissima gausa continuo - hoc
122쪽
Ds o D O Nhoe dolore per annos laborare potest; sed dente plane exeso semper levatur,
quia nervi tunc mortui sunt ; ergoodontalgia in initio est semper saevi Lsima a & qui in pueritia dolorem
hunc acerrimum patitur , in proveoctiori aetate ab hoc malo saepe pro sus est liber; dum tamen fibrillae neris vota infinitae successive eroduntur , semper novus dolor oritur. Quaeritur nunc, quibus remediis licecumii, malum eurari possit 8 accusatur hie
is semper destillatio, sed falsissime'; neentu ' aliud remedium in hoc casu est
ut denudatus nervus occallescat ; sive hoe fiat per radicem Pyrethri, quam nunquam sallere iactat PARACELsus , vel per serramentum candens', caute in exesum dentem insinuatum, vel per Camphoram , nil refert 3 nam causa doloris proxima semper est in nervo, hine omne illud , quod facultatem sentiendi in nervo destruit , dolorem tollit. Recipe Radicem Tormentillae, Pyrethri, Hyoscyami, coque in aceto acerrimo, colaturae admi sce certam
portionem Camphorae & Opii a retianeatur haee decoctio servida tamdiu in ore , donec dolor cessaverit , &tunc eluatur os aqua pura frigida vel calida: in hoc medicamento rediguntur in unam formulam , quae laudata sunt contra odontalgiam ς nam si mentillae succus potest attingere neria vum , illico tralit sensum vi sua adiastringente. Pyrethri radix tam scrvida est , ut copiosum salivae suxum excitet ; hujus vis , addita vi radicis
prioris , nervum eo magis destruit .Hyoscyamus apponitur , ut dolorem sedans remedium 3.Camphora nervis est amicissima 3 Opium narcoticum tacetum acerrimum est penetrantissimum, quod nervos reddit inhabiles .& se facultatem sentiendi compescit. Si non adsint signa magnae inflammationis , possunt sumi spiritus Cochleariae orachmae quatuor, Tincturae Myrrhae drachmae duae , Laudant liquidi SYDEN HAMr drachma una a sivero inflammatio adsit, sumitur spiritus nitri dulcis Ioco spiritus C ehleariae . Reliqua, quae hic laudan-Y A L c L A. III tur , remedia non sunt magni mo
Intelligitis nunc etiam , cur evulisso dentis cum sua radice hoc malum
sanet, nam tunc abrumpitur nervus ,
qui per radicem denti committebatur. Dicunt vulgo, quod uno dente evulisse malum transeat in alium; hoc ideo fit, quia saepe in alio dente etiam caries est, sive ex se ipso, sive ex viciano communicata ; sed nunquam fit , si malum in solo dente evulso haeseiarit . In hac evulsione saepe est mulis tum periculi, si dentes molares radiis 'ees divergentes habeant , nam tunc vel radix sola , vel quandoque etiam
maxilla stangi debet . Saepe tuberculum est versus genas ad partem ext riorem maxi lae, & tunc radix dentis perforat maxillam I in eo casu saepe immedicabilia mala fiunt, nisi evulsio recta fiat . Ultio dentium prosunda hoc malum quoque curat , & saepe uno momento , sed si eschara abscedat, dolor redit. Alii laudant emis plastra valide moventia , ut piceum vel oxyeroceum , quae temporibus apis plicantur, saepe cum levamine i nam nervus , qui vergit ad dentes sexd cim superiores , ramos suos dii tribuit ad tempora & latera syncipitis . U. EusTACHia Tabulam XXI. 3 estque
idem, qui sub titulo pedis anserinι aDU VERx Io descriptus est . Vidi ,
camphoram a exceptam emplastro O-Σycroceo , acerrimos dolores dentium
sustulisse : pr cst etiam vesicatorium ex cantharidibus , poli aures appositum p si ferro eandenti circa proceia sum malloideum proflanda inuratu res chara , dolor sanatur, sed dentes cariosi fiunt U. EusTACHIUM de dentibus , capite ultimo, di Urotechnam chirurgicam S ut arm Lib. II CV. 2o. Empyricus Amstet amensis digitis citaca aures appositis comprimebat sere omnes nervos , & sic reddebat inutiles. Rudis ille homo sine ullo respectu personarum , tam in delicatis puellis quam in viris , eandem servabat
methodum; in quibusdam casibus bonum effectum inde vidi, sed saepe iaciebat coptusiones , vel nervis denetium
123쪽
Ita Da o D o N T A L ci I x tium destructis earies sequebatur . certi possumus reddi de indole istiGQuando mae ad curandam Montalis sangu nis.
aiam in maxilla inferiori comburitur Ex his gingivis rami emittuatur
locus, ubi nervus ad dentes intrat, D ad dentes , unde morbi horum vas dem fit quam a remedio illius Empy- rum dentibus communicantur . Denis riei. tes in alveolis haerent eo laxiores .
Rogo iam , an non eadem & simu quo animal origini propius ἰ quicquid ita mala nervorum , & tendinum in intra alveolos dentium se demergit , aliis corporis partibus oriri possint & implantatae dentium radici immitan non ad omnia ossa nervi distriis titur , prosapiam habet a gingiva : inbuantur λ an ibi non tuti & quieti stetu reeens nato maxillae in superio- haereant inter Iamellas osseas e si vero re parte sunt erasiae , & alveoli lati L. separatis his lamellis sinulis erosio simis ergo lamellae maxillarum in par- fiat. ut in dente, an non ibi quoque te ossea solida recedunt a se invicem, terribiles morbi producantur Credo relinquentes spatium sungosum & cel. ergo , quod chroniei morbi profundi Iulosum, in quo alveoli haerent; ginis in ossibus similes sint Montalgiae 3 giva obvelans unam lamellam , ve. quod ibi non adsit aerimonia , sed niens ad marginem, claudit hoe sp nervus denudatus; hine illi dolores in tium , & manet , ubi dentes em Iertebris, in osse saero &Coxae, qui punt 3 in edentulis penitus concreti ibi saepe per annos haerent, nee tolli sunt alveoli , dentibusque excussis la-Possunt, nisi totus locus inuratur. mellae, quae antea distabant , abeunt m .i; Hactenus egi de odontalgia, quate- in marginem acutum , & tam duisodootal. nus a solis nervis affectis pendet, hanc rum , ut panis bis eoctus inter ma- vero horulam etiam destinavi, ut hunc xillas Dangi queat . Si in his parti morbum propius considerem , liset bus oriatur inflammatio , tumor de. proprie in nervis non haereat. Re auo bet esse in parte exteriori, nam dentem omni conliderata , quadruplex res cedere non possunt ἱ hic vero tuis' sub hoe nomine occurrit morbus. mor separat ginsivas a superficie det Prima est ab inflammatione gingio tium, ergo exilissima illa vasa , quae Ab iis. varum, sue vasorum sanguiserorum , ex gingivis ad dentes transeunt, rum- quae ad gingivas , di ex iis ad den- puntur I & gingivae , quae in sanissis re tium interiora propagantur. Novistis', cuspidatim sursum assurgunt, nunc in- quod gingivae sint tales partes , qui- star cavi arcus premuntur deorsum ;hus nulla fere pars in toto corpore curato morbo iterum elevantur sed similis est, quae tute earent . & te- quando inflammatio semel eo usque nuissimam tantum membranulam, E- processit, ut magna dentis pars a va. dermidi similem , sibi impolitam sis suis maneat separata, adeoOue nu- habent; nil hic musculos , tendin trimento suo orbata , tune dens fit si , vel ligamentosi, sed tractu tem- pallidus, suscus, nigrescens, exsolia. Poris callosam penitus aequirunt du- tur, & denudatur in illis locis , ubi ritiem , uti patet in senibus edentulis, nervi haerent. quibus maxillares dentes excussi sunt 3 Altera odontalgiae species est, quan- ,. in iis pressae nullum sanguinem sum do gingivae . quae per inflammatio- tuis e dunt , cum tamen in iunioribus ad nem recesserunt a denribus , quia minimam pressionem sanguis effluat . continuo humectatae , aerique e Vasa hie inextricabili ratione crescunt: positae sunt , in tabum 'vertuntur . nec tamen multum acerescunt denis & in liquamen mucilaginosum deribus, nam rudi oti digito possunt seis scelidissimum abeunt : quia undia Parari , hinc non videntur verum pe- que huc adsuit magna copia Iiqu rioneum dentibus dare ι nuspiam au- ris' tam salivosi , quam aquosi exha- em sanguis aeri externo magis expo- lamis , crescit magis & magis il-nitur , quam in his locis, unde sic la gingivarum corruptio , quam n stra
124쪽
strates voeant Cancrum aquaticum , mater auere vidi hune in puella pulcherrima , in qua Onania in ea vitate oris ita erant exesa , ut misera circa mortem deglutire non potuerit. Qilam
do hoc vitium procedit , denudatur maxilla , & non modo dentes , sed magnae lamellae ex maxilla decidunt , nam maxilla Matim fiteariosa, simulae gingivae ab illa solvuntur . Haec Odontalgiae species nunquam magis
occurrit, quam in prima aetate , an4tequam dentes secundi prodierunt, e
cussis primis, qui vix radicem habent, hine omnia tune adhue sunt valde laxa a sed post septimum vel Octavum annum raro hic morbus apparet. Nil pejus est , quam si ad eurandum hoc malum sumatur spiritus vini campi, ratus, vel spiritus theriacalis , vel a. lius similis ex sic eans & calefaciens.; nam hi spiritus tollust quidem dolorem . sed vasa inde moriuntur . Nerusta vel eschara, quae inde facta est, debet iterum separari s sed unicum re medium est condire has partes contra
corrodentem acrimoniam & aeris com ruptionem , nam tune natura suinit
ad reliqua ,' quae dein solet separare illud putridum . quod interi m impeditur proserpere . Non adhibendum hie est aleohol, nam illud tantum nO.cet, quantum eonservat . Sumpsi emio salem marinum veliam moniacum,t si rubedo aderat & ealor, nitrum; diluebam in tanta copia aquae, ut lia quor nullo modo haberet acrimoniam shuic myriae addebam pauxillum vini& sueti Citri , & continuabam hoc remedium per aliquot dies , & sola
hae methodo multos sanavi . Cavete autem a crudeli quorundam Chirurgorum methodo, 'qui gingivas infantum tam rudi ter fricant , ut sanguis ex iis prodeat , unde infantes adeo ex pavescunt , simulae hox carnifices via deant 1 sed leniter hie debemus procedere . Potest haec mixtura aeque ainplicari ad genas externas , quam inisterne ad buccas , si videatur opportunum . Ubi magnus ardor adest, s
mo succum Semper viri majoris , &
Ammonia et i si hoe remedium appi, eas , ilico solamen adseit : vel sumo folia Plantaginis lati foliae recenter carinta , humecto in aqua plu'iali, epide r-midem aufero, Ae sic applieo; hoc est luminum remedium , quod dum tollit inflammationem, si I roborat vi sua
Tertia species Montaleiae sit a ra. A perso. dice dentium , per lamellam perforatae mi cariosae maxillae superioris vel rum. inferioris transeunte. Haec species non
fieri potest nisi in dentibus caninia vel
molaribus. Horum radix per infinitos morsus. imprimis in illis, qui dentes sortissime ad se invicem apprimunt , intropremitur , di lamellam tenuissiamam atterit & consumit, di tune dens gingivam attingit , unde fit inflammatio , quae totam faciem in tumorem attollit; oritur tune ad illum Ioiaeum , ubi vitium haeret, tuberculum, quod ad suppurationem pervenit, ex eunte tunc pure ablatus est morbus ;sed post unum alterumve mensem , in
aliis citius , in aliis tardius . stillicidium illud puris redit. QMando morbus ille pergit . radix dentis apicem
suum extrorsum extendit , vel eodern modo retrorsum flectitur versus pala . tum : hoc malum a quibusdam Chu .rurgis habetur pro exostoli, aegrosque suspectos facit luis venereae 3 in hoc casu ergo magni errores committi possunt 3 hoc vero ne fiat, materiam hanc
paulo accuratius excutere constitui.
Vidimus, marginem limbi in ambi- . inrem tu maxillaru in divisum esse in duas πώ lamellas , a se invicem distinctas extium. quibus sunt alveoli , in quos dentes immittuntur : ergo alveoli constant binis iam euis, a se invicem remotis,& dein medio concremento, quod e
una lamella transeuns in arteram u
trasque connectit , & facit inter singulos dentes osseum diaphragma 3.hael a me Ilae N diaphragmata communi eant eum immissa dentis radiee per vasa mollia , quae ergo obnoxia sunt inflammationi , , aliisque vasorum
morbis s sed & cavitates ipsae op.
125쪽
eorundem v a forum eommunieant inter
se invicem , & diaphragmata sunt tam tenera, ut corruptiones, quae hic fiunt, facilius per illa penetrent, quam per lamellas maxillarum . Dillantia haec inter lamellas in homine tanto est ma- or, quanto est origini propior; & in
foetu , ubi dentes molares nascituri sunt, cavum est instar calami scriptorii, quod repletur vesica mucosa , Uaiasis plena, quae postea excrescit indenistem et exeultis ue in primis dentibus , de secundis iam prodeuntibus, minuitur haee distantia inter lamellas, quae tune se contrahunt, & e laudunt circadentem , ita ut dentes, in prima aetate vacillantes , poste a firmentur , &vasa etiam minuantur: in hominibus
vero aetatis valde provectae dentes ex
cidunt , quia lamellis ad se invieem adductis vasa plane abolentur, & dens penitus siccus sit .
Nine ela. Duo Iam sunt modi , quibus den-ἡbri 2 tium at eola laedi possunt r primus est rudior dentium inter se collisorum actio , nam quando vis musculorum, maxillas ad te invicem ducentium , valde magna est , & superat resistentiam in diaphragmate & lamella, dentes complectente , dentes eo guntur. cedere , & diploe facile contunditur: hine ergo sit odonta ia , quae Omnium frequentissima est in prima aeta te, quando infantes duriora commolere incipiunt . Alter modus est , si vitrea dentis crusta consumpta , de lamella exteriori ablata , ossea dentis substantia vitium capiat , quod propagatur ad partem dentis, alveolo immissam , & ad alveolum ipsum , dc in his locis inflammatio , omnesque alii morbi vasorum fani r hinc ergo videmus , quod in morsu sortissim IIa mellae alveolorum tenues , quae ad
radicem dentis sunt , adeo debiliten
tur , ut sensim pertundantur, S dens magis magisque extrorsum promineat,
& s e structura in diploe maxillarum penitus turbetur ; & hoc fit plerumque in exteriori parte utriusque maxillae , quia dentes in morsu perpendiculariter in se arietant, unde primi
insultus fere semper in Iamellam e
teriorem sunt . A quaeumque harum causarum orta suerit inflammatio vel corruptio in diploe, dolor oritur im. manis . nullis remebiis tollendus , s lis narcoticis obtundendus . Si hiefiat suppuratio , materies retinetur , de convertitur in ichorem , qui disepcrgitur per cavernas diploes non resistentes , & in hoc ea su visum suit , integras squam mas maxillarum separatas fui sse . Memini , quod ad me consulendum venerit vitriarius in hae urbe , qui intolerabili oris dolore jam per annos laboraverat ἰ omnia in eo inflammata 8e tumida visum distinctum prohibebant ς misso sangui ne , exhibitis purgantibus & gargarismis , exterius applieari iubeo sue eos Semper vivi majoris & Plantaginis cum aceto ; incepit quidem paululum
subsidere tumor , sed omnia atramenti instar erant niserrima i caries con
cepta in diploe secit, ut lamellae frustulatim exirent, & tandem homo miserrime mortuus cst . In alio maxiti Iae inferioris exterior lamina laxa &mobilis erat, & frustum integrum erat separatum , haerens inter integumenta viva ; decoctum Malvae tenebat ore ;
tegrum excidit. Si vero materia exitum habeat , tum aegri semper cloacam scelentem
in ore suo gerunt , & fit fistula maxillaris vel Odontalgica a quod si aegri mane has partes premunt , pus iuxta dentes exsilit , & toto die Iiberi sunt ; si vero coalescit haec eloaca , horrenda odontalgia oritur . Viadi rusticum , cui dens molaris sinistram maxillae inserioris partem , &tandem etiam musculos & integumenta perforaverat I dente evulso , om
nia , quae ore sumebat , per hoc foramen elabebantur . Si dens cariosus si , & fistula perpetuo manans rema net , sertur utcunque in maxilla superiori ; sed si fiat in inseriori , ubi tot molles glandu Iae & musculi sunt, omnes hae partes in loquela & deglutitione laeduntur , & ab hac causa
126쪽
Caula bacidis Cura hu. as mali.
perfoditur, nam dentem eximere non
possum , nisi palatum simul frangere
velim . Omnia haec mala sunt imprimis in prima aetate , nam consolidata maxilla , tantus metus non est. &dens potius peribit; quando ergo vobis occurrunt, non facile accusare deis betis catarrhos vel destillationes , sed semper cogitare , quod vitium haereat in maxilla vel dente , unde omnia alia mala expectanda sunt , nisi dens, simul ac commoda occario adsit , evel
Hic vero morbus a nulla Te magis
sit , nisi ab acido sorti r si enim homo multos fructus immaturos com
derit , sentiet stuporem dentium 3 spergat hic morbus , crusta exterior eroditur ἔ quando tunc tantum aer frigidus aecedit , statim fit odontal gia . Pessimum ergo est artificium , quo dentes Nigri redduntur albi, nempe per acidum vitriolteum, nam tunc smul erusta externa tollitur, dc sentit
homo, ae si dentes aqua frigida ablum Tentur 6 3e post paucos dies fusti
fiunt . Tentandum tunc est, an d
tes adhue restitui possint: sumitur al-cahest Gla uberi , vel oleum tartari per deliquium , quae ambo antaeida
sunt , haec multa aqua Miluuntur , di hoc remedio dentes per aeida erosi ab imminenti malo conservari possunt a sivero malum iam penetraverit ad in istima , sola evulsio 3 uvat ἰ hae enim
facta , vulnus recens patet 3 repurga. tur omne , quod incipi Lbat currum. pi, comprimuntur omnia vasa, di to. tum cavum deletur I frustra ergo novus dens exspectatur , nisi in infantibus , in quibus secunda dentitio nondum facta est. Habetur in observationibus Rirrs-CHII , quod , dum Sceleta tentabat
reddere alba ope aquae cum acido miliae , si paulo plus spiritus miri vel
aquae sortis immiscebat aquae, ossa fiebant flexilia. , ita ut magnum Os s moris in quamcumque vellet formam adaptare potuerit 3 ergo acida tollunt
solidescens illud , quod in osse facit Ψ ALET, Io Ilium 3 hinc quando dentes habent in se aliquid , quod illos teneros &molles reddit , eatenus alcalia juvant. Ut vero evulsio fiat usi malum haeserit in dentibus caninis, Chirurgus deinbet bis vel ter dentem leniter concutere , ut alveolus utcumque dilatetur,& se instrumento suo vecti sermi dentem potius potest eximere, quam evellere; si vero una vice hoc facere tentati, tune lamellam perseratam saepe penitus frangit . Si contingit in po- 1l remis dentibus molaribus , ut per morsum pressi radices suas divarica verint , tunc oritur ingens tumor , de
maxilla assidue dilatatur, si tune dens retrocedens in dilatatam partem benignitate naturae elevatur ab altero deniate , aeger in manducatione non laeditur ; si vero radices protensae manent, ita ut maxillam pertundere incipiant, tunc oriuntur tot tubercula, quot sunt
radices ; maxilla ibi fragilis fit , di frustulatim excidit; in hoc casu da
da sunt assidueocollutoria oris, quae a putredine praeservant: hue faciunt F
lia Rutae, Scordii , Alliariae , Absinthii, cum vino At pauco aceto macerata, & aeger simul debet moneti, ut hac parte oris non manducet e dens etiam saepe conterendus , non autemper serramenta, sed per fistulam laba cariam , quam inveni hic optimam limam esse , imprimis si vulgare tantum genus adhibeatur 3 hujus ope dentes tuto teri & politi reddi pollunt , sed hoc tam liu repeti debet, donec cuspides abrali sint. Quarta species Odontalgiae haee est . Ultinis
Saepe eontingit , dentes caninos superiores tam longos' esse , ut radicibu, alae.
sui, infimam antri Highmoriani lamellam attingant. Antrum hoe in homine adulto aliquot dachmas liquoris capere potest, sed in infantibus non imvenitur 3 emissarium habet in cavum nasi, & in omni sua superficie tegitur periosseo , quod ab omni alio dive sum, a solo RuYsCHIo bene des cxiptum est , quod sit papyro longe tenuius ,
& arteriis innumerabilibus gaudea t, quδ sero- mucosas vocat, quia non in venas
patent, sed rectis tramitibus exhalant
127쪽
liquidum, quod stagnando mucescit . Si ergo homo nixu sortissimo dentes ad se invicem adducit, premit radicem dentis canini cootra lamellam infimam hujus antri, eamque saepe pertundit sita ut radix dentis assurgens inflammationem faciat in periosteo subtili si simo hujus antri, quae se ulterius dis'. pergere , & in suppurationem verti potest e superior ramella hujus antri facit orbitam oculi , hinc vitia , hic nata, possunt propagari ad ipsos oculos , & haec ratio est, quare hos denistes caninos vocaverint ophthalmicos .
Si membrana antri tumescit, viam in nares occludit, & nil geniti humoris per nasum exit; corrumpitur ergo hie
humor , qui tunc saepe per lamellas huius antri sibi viam facit, &pessima ulcera producit. Nihil hic est remedii , nisi ut dens Ocyssime evellatur ,
nam tune aut rum statim se repurgat, inflammatio cessat, & humor Natura. le suum iter recuperat; dente evulso,
per immissam mulam potest injicivinum cum scordio, alliaria, & sale,
Quoniam vero in Odontalgia saepe . in , accusatur Catarrhus , paucis hie loei πω. inquiron, quid de hac re sentiendum
sit. Catarrhias vocatur subitus tumor, absque manifesta causa se ostendens in variis corporis partibus . Latini hos tumores vocant destillationes , quasi humores eo versus destillarent. Tales sape fiunt in membrana SCHNEIDE R i ANA , in faucibus , larynge , bron. chiis, & tussim excitant, quam catarinrtiosam vocant, quae tam frequens est
in senibus, in quibus dentes iam deiaciunt . Ergo homines non laborant O . doni algia ex causa catarrhois , sed semper a causa topica in dentibus haerente. Quaeritur ergo nunc, quinam nervi
hie hssiciantur Scimus ex Neurolo gia , quod nervus quinti paris abeat in tres magnos ramos , c V. ΓυsTA II Tab. XVIII. qui ad omnes capitis externi partes distribuuntur . Nervum, qui ad maxillam inferiorem
tendit , concomitantur arteria x vena . Sed praeterea ramus portionis dum
nervi auditorii ingreditur aquaedua
mas tot deum iterum egreditur, &tunc distribuitur in ramos , qui abeunt in
varios faciei & auris externae musculos , & cum memoratis paris quinti ramis communicant , Ac hi sunt nervi , qui in Odontalgia assiciuntur shine aegri tune dicunt , se sentire ad loca temporalia , quasi ibi destillaret aliquid . Patet nunc , quod , si odon-talgia oriretur a destillationibus , illa in decrepitis senibus & aniculis edenis
tulis dederet esse maior & frequentior, quam in tota vita praecedenti , nam in senici destillationes sunt omnium maximae & frequentissimae; hoe
vero quum non appareat, patet, quod
Odontalgia sit assectio topica dentis , quae ab ejus nervis pendet . Observatum est multoties , quod homines , qui Odontalgiae maxime erant obno xii , postea per totam vitam inde liberati fuerint; & hujus rei causa aliis quando detecta est per Anatomen , nam in substantia dentis infima, qua parte canalem habet exilissimum, qui vix capillum recipere potest , & tamen admittit tria vasa , nervum , arteriam de venam, inventa fuit exostosis vel exodontosis . quae vasa illa comprimebat , & foramen illud reddebat nullum. Triplex ergo causa est, cur homines, qui laboraverunt Odon talgia , ἰpostea ab ea maneant liberi . I. absentia dentis evulsi , unde concretio maxillae omniumque nervorum
abolitio. a. talis dentis ipsius diathe. sis , ut nervus factus sit callosus . 3. tumor ad radicem dentis, comprimens vasa, dentem ingredientia.
Similitudo ingens est inter Parony taliora chiam & Odontalgiam , quod fecit , ronis,
ut hic loci hunc morbum inplicare
constituerim . Uterque enim morbus haeret in nervo detecto , qui in par tem duram abit . Nervi, qui ad dentes eunt , intra eorum cavernulas distribuuntur; qui vadunt ad phalanges edigitorum, progrediuntur per cartila gineam
128쪽
gineam thecam, in qua est causa Paronychiae . Omnis nervus abscis lus , statim retrogreditum sed nervi, qui ad ossa haerent, semper sunt doloris constantissimi: si in dente v. g. mille cavernulae sunt , in singulis filamentum aliquod distribuituri, & dolor tunc
poteli manere per annos. Causa Paronychiae similis est, quia nervus hic in ramos infinitos divisus haeret inter tegmina solida ἰ tenuissima acucula pungitur sub unguibus, manebit sere dolor, donec homo moriatur, omni remedi, resistens: in dente facillima sit earies, sed phalanx extrema similiter est os ea vernosum , quod si a Paronychia assiciatur, saepe excidit. Paronychia ab Arcii NETA desinitio huius tur, quod sit abscestus , natus circa
qu. 'isi. raricem lingvis . Latini vocaverunt Ptomata . Reduviam, quae vox denotat illum semicirculum . qui est ad finem cuticuislae & cutis, ubi haeret unguis. Λ recentioribus vocatur Panaritin m. Morbus illet sedem habet in articulo ex tremo pollicum & quatuor digitorum manuum vel pedum, ad radicem unguis , vel ad latera . Haeret inpri. mis , ubi papillae tutaneae se explicant, & hori Zon taliter incipiunt de- . currere: in hae parte dolor sit adeo
acerbus, ut totum corpus inde concutiatur, de 'omnis somnus tollatur simo fiunt inde febres, convulsiones,, nausea, Vomitus, syncope, phrenitis, &quandoque mors omnibus miseriis inposuit tinem . Ipsa pars affecta saepe
non multum tumet , licet in meta carinpo, carpo R brachio tumor immanis excitetur. Quo major est tumor, eo facilius sanatur morbus quo minor
tumor, eo dolor magis intolerabilis. Si morbus assiciat digitos, tumor Sy pio' terminatur ad flexuram cubiti , ubi biceps tendine suo in radium se inserit , omnesque digiti dolent, quia tendines, qui accedunt.ad phalanges digitorum, inter se communicant; si vero pollex laborat, reliqui quatuor digiti non assiciuntur. Volor hie uno momento saepe insurgit , & main mintra paucas horas admodum propa-
Y C D I Ar irrgatur, ita ut ossiculum vel phalanx existrema philicis aut aliorum digitorum eariosa fiat, & licet per aliquod tempus adhue haereat, tandem tamen excidat . Quantum novimus , in tota Chirurgia nullum est exemplum, quod pars quaedam tam cito sideretur. Incipit etiam sere semper tanguis protru
di , ita ut ultra pulpam digiti assu
gat, tandem vacillat, & intra paucos
dies sine sensu eadit; sed , quod magis mirum est, intra mentem iterumerescit. Putrescit etiam tendo , qui supra ultimum articulum adscendens in hoc ossiculo radicaturr apparet tunc
in fundo ulceris aliquid albi & fl
culenti, quo separato . ultimo etiam putrescit tenax algamentum , alloque integre putrefacto ossiculum non potet manere articulatum cum ossiculo sequenti, & tunc demum elabitur . Hae ratione in tota palma manus poteli se-
paratio seri materiae cujusdam socc . lentae', musculis persecte intactis, sed cutis pollea cum iis concrescit, & tota pars tit immobilis. Haec est in genere
descriptio hujus mali, sed quia singularis
ejus natura a parte affecta pendet, hinc alia paulo accuratius examinanda est .
Vidimus , quod Paronychia non νoritur nisi in phalange superiori paeli- α' cis & digitorum , sed ad unguem obnpertingit , nam sub ea tantum papillae solae sunt. 3e unguis eum iis non cohaeret , sea incumbit., ergo nihil
ad phalangem Leit . In ultimo Plia langis ossiculo tres distinistae ' partes
considerantur 3 apex supernus , qui tam mire fungosus est , ut vix ossius appareat ; medium , quod parvum est; pars infima , qua secundum ossiculum respicit , quae habet cavum valde latum , obductum crusta cartilaginea polita 8e solida, cui respondet cartilago convexa ossis secundi' icaeterum ipsum os est scabrum, spongiosum, cavernosum, ut omnia retia
qua ossa corporis 3 in omnes ejus porros vasa omnis generis Ingrediuntur ,
ejusque scabrities ii amentis inserendisi eruit: crustae cartilagineae valde politae sunt, di in iis nullus Drus vel
129쪽
,18 Dp PARONYeΗ A. per microscopium apparet, R quan- descissa theca ligamentosa aperitur, &tum videmus, tota haec pars vasis in- ad latera premitus, sudabit undique gredientibus & egredientibus delli tui- liquorem, persecte similem album initur. Rogavi RuYscNIUM , ut hanc rem ovorum recentium; hoe liquidum non sollicite indagaret; & responsum ab pingue, sed mucilaginosum, internam eo aecepi, quod, si injectio fieret se- ligamentorum superficiem oblinit. Iiciis ma, invenerit eartilaginem vas. RuYsCHIus porro demonstravit , culosam in infima parte; sed quod nul- quod illa ligamenta per omnem sutata vasa apparerent in alia parte, quae stantiam plena sint vasis, ita ut a in sustinet articulum. Sumsi ossa boum pareant reticula arteriosa & venosa, annosorum, decoxi, & dum subito ex & illae arteriae liquidum suum in has aqua ebulliente eximerem, vidi , quod thecas deponunt; ii hoc miscetur cum . . crulta cartilaginea in omni strepuncto illo muci latinoso , optima fit attenua- speciem haberet vesiculae, pingue quid tio, & nascitur materies , lubricando continentis. Ex binis his experimem articulo aptissima. Eodem modo aguntiis collegi, quod haec pars polita re- artifices, qui novas rotas non solo vera nulla habeat vasa visibilia , sed leo; velisola pice, sed utrisque mistis quod tamen in cavernulis quibusdam obliniunt. Λ iusta copia & eonditi sit pinguedo transudans, quae cartila- ne hujus lini menti articuli flexilitasgineam hanc crustam lubricat, ne per rendet; hoc vero si stagnet , anchy-ν, ea attritum calescat & consummatur. losis oritur. Ampullae nae smegmati-uuus. Infima pars hujus ossiculi primi ita cae non aequabiliter perspirant , sed nectitur cum secundo, ut fleruonem motu articulorum nunc comprimun-&extensione admittat, hinc lig amenta tur, nune iterum laxantur , & liquo- obsequiosa esse debent. Olim in sce tu rem suum exprimunt . Si alicubi in conliabat ex tribus partibus; eruitula commissura ossium de et fieri maxi-
ossea in parte anteriori, parte media mus attritus motus, Creator non
densiori, & tunc in parte posteriori tantum dedit cryptas in ligamentis, sequebatur epiphysis, facile separan. sed alium etiam & mirificum appara da Inter primum & secundum ossi- tum . Sie duo Condyli ossis femoriseulum est capsa ligamentosa, sed illa inferiores, qui committuntur cum L. ois pars, quae nuda est a ligamentis, s bustibiae , primo habent ligamentum pertineo tesitur 3 illud autem eo im ambiens, quod continet duas cartil co, ubi ligamenta sunt, illa transcenis gines semiiunares mobiles, & circa sit; & ubi venit ad alterum os , liga- illas eartilagines inveniuntur aliae anamenta deserit, δή on iterum 3ccre- pullae quam plurimae; in medio ma scit. Idem in reliquis articulis verum gnus sinuI eavus haeret, & ibi adhuc est, quod nempe ligamenta ori Gntur in alia ligamenta apponuntur; ibi sunt illa ossis parte, ubi in prima aetate similes ampullae. Os in nominatum , erat epiphysis, ossi juncta, hinc fibrae habens acetabulum pro osse femoris, ligamentotae distinctae sunt ab omni- accepit ligamenta sortissima, di in me-bus aliis corporis partibus; extendun- dio est ligamentum aliud , Teres ditur illae ab una epiphysi ad aliam , & ctum, & circumponitur bursa flexi- non invenitur mobilis articulatio, ubi lisi si injectio felicissime peracta est, primo non fuit cartilaginea epiphysis; infinitae arteriae.& venae hic ubique di faciunt haee ligamenta ea plutam ea- apparent, de si premitur pars , guttu Vam, tam arcte clausam, ut nulli bi lae ubique emanant. Praeter hoc uni- liquidum intrare vel exire possit. In versale perspirans humidum, & sme his ergo partibus est oeconomia lingu- gma illud mucilaginosum, ad articularis, & morbi quoque singulares a los etiam venit medullosum oleum , interna ligamenti superficies est vade quod in quiete aggregatur, dc per -- polita di obsequiosa, nam in sexuis tum tonsumituri hoc in senibus, scorra articuli nunquam eadem manet. Si buticis, di lue veneria avectis perit;
130쪽
hoe dissiculter penetrat , licet sorte subtilissimum transudans sit 3 quando hoe deficit, artus vix moveo possunt;
data tunc medulla alicujus animalis optimum habet effectum. Obsessa a ee ἔueeica milites caruerunt omni a . nona 3 inceperunt laborare doloribus articularibus; unus erat in arce Chiis rurgus , qui suasit , ut legerent ossa
mortuorum equorum, quorum medullam dicebat esse optimum inmedium, unde omnes solamen acceperunt. Ossa. ouo sustinent masores motus,
zz: lange simile deponitur liquidum, quam
in omni loco, uoi est magnus & assiduus attritus a si quiescit articulus , illud mucilaginosum accumulatur 3 .sed
per motum de attritum attenuatur &expellituri quamdiu haec liquida sup .rditantur, animal se potest movere; desiciunt , pars obrigescit . Si vero contingat , ut loco triplicis huius mitis de insipidae materiae , acris accedat , vel illa acris sat , dolor fit ad minimum motum , & hine illi homines semper debent quiescere , ut dolorem evitent . Si acciderit , ut majori copia adseratur aquam reducitur , ideoque accumuletur', tune liquidissima pars exhalatis, erasor remanet de continuo agῆregatur , hinc oritur tum anchylosis , tum tumor , quae ligamenta expandendo dolorem facit , qui , prout haec materia augetur , continuo i crescit , & saepe per annos durat . Talis tumor semper lente accedit ,
sed a plethora vel sebri solet auferi ἰ & si areti illi maiori copia bibant potus calefacientes , vel maiorem fecerint motum , dolores illorum exacerbantur . Si tune simul
vasa perioltei & vaginae adi pota tendinum assciantur & erodantur , Om. nia cito corrumpuntur , & hoe ma-
Ium inprimis timendum est in aristiculis phalangum digitorum . Hanc pono primam speciem Paronychiae a Hoc malum curatur, exhibendo talia , quae nullam acrimoniam vel crudi
tatem habentiae ergo princeps est remedium, sed ne nimis facile acescat, parum saponis Ueneti addendum est , dein serum lactis, vel jus carnium sine multo late paratum. Lenis etiam
motus fieri debet, & nil melius est ,
quam omni mane flectere, & extenis dere, & leniter comprimere suos e tus ι nam hoc modo malum optime praedaveri potest et tandem etiam frictio inter remedia probatissima est. Sequitur altera Paronychiae spretes Ligamenta, capsulam articularem s
cientia, ubique vasis sunt plenissima , ita ut injectione feliciter facta tota rubescant f injectione non facta , separato periosteo, theca ligamentosa a paret exsanguis, & tamen est pars varuculosa. Omnia haec vasa per motum articulorum eontinuo abbreviantur Beelongantur , hine humores omni mo mento mutantur; & quum praeter leges circuitus habeant hanc mutati nem , ergo omnia illa vasa accipiunt omnia bona & mala, quae pissu ut o riri ex hoe motui possunt ergo in his Ηgamentis oriri inflammationes, supinpurationes, degenerationes scirrosae&gangraenosae, possimi hie fieri inspissationes humorum & hydropes ligamentorum nullum tune est vitium in cavo articuli, sola ligamenta mutantur ; & si levis tantum in iis sit ia-
flammatio , dolor fit ad minimum m tu mi si' accedat suppuratio, tota capsula perit: hine fiunt tumores tam im
manes & duri, ut prae magnitudine Chirurgorum & Medicorum judicium saltant 1 & hoc imprimis observatur. si illi homines cogantur se movere . Sed ligamentis incumbit periosteum , quod ubi eousque pervenit, deserit os,& superscandit ligamentum , hinc Perios eum circa ligamentum facit faciscum , qui materiam , sub ligamento
haerentem, coercere potest et hinc t mor quicumque hie natus atrocissimum
sensum facit, & si hic morbus eontigeis rit , facit lento gradu corruptionem . Sognoscitur hie morbus, si in hominibus , ad rheumaticos & pod