Dissertatio physiologica inauguralis de fame et siti

61쪽

Pharyngem et cavum Oris certo temporis Spalio jam cessavit; plurimaS aiunt SubStantiuS, quae Sitim diminuunt, transgrediendo Cavum oris et pharyngem, praecipue in Siti alimentationis, et Solo Contactu minime agere, ut Sitis Sedetur, Sed in Ventriculo in actum erumpi, ubi moram plus minus longam faciunt; 3'. multa alimenta dulcia, et quidem farinosa, quae in deglutitione non pharyngem stimulare videntur, brevi post eorum assumtionem tamen Sitim provocare existimave runt; 4'. si justo diutius Sitis protrahetur, Omnium fluidorum penuria, dolor, Siccitas et inflammatio in multis partibus advenit: nihil itaque rari esse crediderunt, quod hoc etiam in pharynge ObSer Vetur, quae Omnia tantum in ipsa parte, propter

majorem abundantiam et secretionum necesSitatem magis evidenti Ora Sunt.

Multi auctores credunt Sitim residere in Ore toto, faucibuS, oesophago et ventriculo si); sed multa adhuc dubia hac in re Sunt, quia quomodo explicaretur, quod pDSt magnas Suppuratio Des, haemorrhagias, diabetem, hydropes vehementi Siti nonnunquam conflictemus, licet partes potandi desiderio sic dictae servientes non assiciantur; quoque ipsae partes Sunt interdum Si CCae, rubenteS et tamen Sitis desiderium non adest. Quoque Sitis sedari potest ope balneorum, lotionum in Cutem,

62쪽

Multi auctores potandi cupiditatem residere in pliarynge et caVO OriS, uti SUPra jam monuimias, credunt. Verosimile tamen eSt, quod Stomaclius Siti, saltem in Siti alimentalionis non alienus sit. Attumen sedem Sitis in pliarynge , Ventriculo vel

ambobus eXistere, tanquam Veritas demonstrata Don habenda eSt ; multa, ut eX pv02Cedentibus liquet, hac in re ambigua dantur. Caelerum Sedes Sitis non tam manifesta ac Famis sedes est. Sed in quonam elemento Sitis Sensationem resideat 3 Sine dubio in elemento nervoso, sin dominetur vel in pharyngis vel ventriculi elemento nerVOSO neSCi mus: alter altero hac in re Hon plus praerogativis fruitur. Etiam: actio impreSSionis, quae basis est Sitis, minime magis SenSibuS, quam actio impre Sionis Similium sensationum perceptibilis est , essecta suo tantum manifestatur, hoc est ipSa SonSatione, atque esSentia Sua Si Cut ac reliquarum actionum similium ignota est. Dicere tantum pOS SUIDUS, CRm ProduCtum esse modo acti vitulis Sitis Organi, in quacunque etiam Corporis parte laten iis, et illam nervorum aCtionem non actioni Che micae vel physicae assimilandam eSSe, Sed Organicam

et vitalem esse l)

Causa Silis non melius, quam sedes Sitis est Cognita, nec non, uti causa prOXima Famis, adhuc in tenebris jacet. Omnes Sententias, hactenus in lucem prolatas, quoad potero, nunc jam allegare studebo.

63쪽

1'. Platonis opinio consideranda est. Cum qui busdam recetitioribus credidit, Causam Sitis pro duci actione animi seu principii vitalis , quod semper, De CeCOuomia animali S nimis quotidianis jacturis deperdeat, vigere, et itaque ΠOS de De ceSSitate potandi commonefaciat. Illam autem liy pothesin Vagam , poStea SA'PHUS regenotum, milliesque refutatam, non dignum eSSe, quae lite ite rum refutetur, facile quivis mihi Concedet. 2'. Alii siccitati papillarum ner OSarum Phuryngis , a Salixae Secretioni S Suppre8Sione ProduCthe , causam proXimam Sitis ad Scripseriunt. Sed non adhuc ce1 tum est potionis desiderium in pharynge residere. Sitis quoque addesse potest, licet pha rynX non assiciatur, nec Siccitas ea observetur 9 25 . Ρraeterea multae SubStantiae non pharyngem adsi

cientes Sitim sedant 9 22 ; et si ea siccitas jum

adsit, aliquando magna potulentorum quantitaS , Ut Sitis minuatur, non adhuc susscit. 30. Alii attentius Sitis finem Spectantes, quae nos de potandi neceSSItate, ut sanguis et reliqui humores hujus ope diluerentur, Commonefacit; et impulsionem, quam magnae exaCuationeS, uti Sudores , diari liceae, diabetes , est SioneS Sei OSae in Sitim cupiditatem producunt obser anteS, quae omnia diminuendo partem Serosam seu liquidissi mani Sanguini8 9gunt, praeci Se in priVatione aquae elementi ipsius Sanguinis, causam proximam Sitis quaesiverunt. Opiuio Bichati quoque ab hac opi Dione non aliena erat, et ipSam Credebat firmare, animadvertendo potulenta, ad Sitim sedandam requisita, quae fere nullam a Systemate ut Sorbente

64쪽

ulterationem acquirunt, et fere non illis ipsis ac tione nutritiva gaudent, Unice tunc, ad princi pium a JUOSum SanguiniS restituendum, destinata ideri. Etiam immortalis ille Vir, ut conjectura ad eam sententiam probandam monebat, quod in

jectio immediate per aquam in Venus, probabilitermixtione Sua Sanguini VenOSO, utilis redderetur, sicut ac potulenta in xias solitas introducta, ad Sitim et minuendam et eXtinguendum. Haec quidem Bicliati conjectura pOStea Comprobatu CSt. Diapuytren enim animalium experientiis Suis ob noxiorum, plia S mini 1Sque diu SOle eXΡ0Sitorum,

Sitim ope injectionum per lac, lac ebutyratum et alia corpora suida directe tu VenaS Crebro eXPlevit. Professor orsita quoque Sitim Sedatam, in canibus ad experimenta facienda usitatis, injec tionibus per aquam in venas jugulares vidit. In Super ipse Professor Orsila experimentis factis itianimalibus, Sitim tolerantibus observavit, diminu

tione cum diuturnitate liquidorum abstinentiae eme. En argumenta in favorem ipSiUS Sententiae ponenda; attamen non facile intelligitur, quomodo ille status generalis sanguinis talem sensationem

localem Sitis producere queat Quoque Sitis, uti

Sensatio proprie dicta Considerata , nonuunquam Ser atur, et tamen dispoSitio particulari S sangui Dis non adest. Illa dispositio quidem cum Statu generali oeconomiae conjungitur, qui priVationem plus minus protractam fluidorum Succedere Solet ,

atque saepissime ipsa dispositio sine dubio cum potionis desiderio coniuncta esse solet, deii tamcu

65쪽

ille potandi sensus cum ista dispositione, a qua

maxime dissert, non est confundendus. Porro re

liqua adhuc contra illam sententiam dicenda, in Consulatione sequentis opinionis allegabuntur. 4'. Consideranda nobis est de causa Sitis proxima opinio Dumasti, quae sub quibusdam relationibus sententiae modo allatae accedit. Ille celeber

auctor, uti jam patuit, dum de Fame sermo fuit, diligenter in causam proximam Famis et Sitis in quisivit: in Fame credidit, uti jam monuimUS, actionem lymphaticam potissimum Vigere, quae

cum dolore absorbendo in stomachi substantiam, Don Obstante relaxatione et debilitate universali , agit. Urgente Siti vero praesertim eXaltationem

virium Systematis vascularis ObserVari, et Cala Samresidere in magna succorum nutriti Vorum, et mi

Di me in ipsorum penuria dixit. Sitim pro Charactere habere stheniam inflammatoriam, et non, Sicut in Fame, a dynamiam autumavit. Ille phySiο-

0gus ad argumentum suum stabiliendum, omneSSitis promovendae causas in systema VASCUJRTO SII1-guineum agere, declaravit: uti febres inflammato rise, haemorrhagiae et hydropes. Porro ait, esseCtuSp0tundi desiderii quoque actiones suas in hoc Sy temate exserere: veluti ruborem labiorum linguae que, Siccitatem oris et pharyngis, calorem totiuScorpori S, febrem, densationem , tenacitatem atque dispositionem inflammatoriam Sanguini S. Denique Vinum, Spirituosa, narcotica Famem in uni Versum Sedantia, Sitim augere; e Contrario Potus nitrosos, qui circulationem infringunt, me lius Sitim diminuere, sicut et parvaS Vende Sectio Hes , animadvertit.

66쪽

At ille physiologiae auctor , uti iam diximus,

dum de causa proxima Fami S Sermonem fecimuS, confundit sensationem localem Sitis cum statu generali, qui abstinentia fluidorum plus minus diu extensa productus sit: quae Simul quidem eXis tere queunt, Sicut jam in refutatione praecedentis argumenti monuimuS; Sed altera tamen nec essentia nec Causa proXima eSt alterius. Certo illae res disjunctae sunt, quoniam Segregatim eXiStere pOS- sunt. Sic Satis quandoque, in morbis localibus in flammatoriis ObServatur, nec tamen magni momenti mutatio in sanguinis statu adest; Sitis interdum quoque minuitur remediis, locali modo tantum, et minime in Statum sanguinis agentibus. Ali quando etiam Status generalis, ab absentia suido rum productuS, adeSt, nec tamen Sitis Setisatiomanis Statur: Verbi cauSa, si mors ex abstinentia fluidorum causata appropinquatur , et pharynX gangraena assecta Sit. Etiam minime intelligere possumuS, quomodo

copia major Succorum nutritivorum in Sanguine aegrotorum CaCheXiu SerOSa, CAI CCI OSR, Purulenta,

diabete, haemorrhagiis, etc. adfeCtorum adeSSet, et tamen hi miseri vehementi Siti conflictantur Quomodo eXplicaretur, eo modo Sitim remediis acribus, aromati CiS, etc. accendi 2 Sanguis tunc non principiis abundat nutriti iS; Sed materiae acres, in sanguinem introductae, ope Vehiculi abundantis, dilui nituntur.

Ergo liquet ex supradictis, Sitis causam proximam

67쪽

minime meliorem, quam causam proXimam FamiseSSe Cognitam. Rem terminemus dicendo, ipsam probabiliter consistere in phaenomeno ner OSO, quod pharyngi proprium esse Videtur; et Semper, paucis exemplis hominum ferme nunquam biben

tium exceptis 23 ), Sitis cupiditatem manifes

tari , dum non potulenta sumimus, et verisimile manifestari in modo allata parte, quia Suppressio a potulentorum abstinentia producta in ipsa parte clarior redditur; sive quia modus sensilitatis hujus partis facit, ut illud genus associationis cum Organi S-mo habeamus, et eam partem aptam reddit, ut in compage organica pro illo negotio vigiletur. Atta men haec tantum tanquam notio abstracta est ha benda, et valde distans a notione cauSae proXimae sensationis externae, quae in applicatione corporis externi, materialis atque sensibilis consistit. Cae terum, Ut Phaenomenon nervosum , Sitis legibus Consuetudinis est obnoxia ) , etiam multi s substantiis in nervos agentibuS, minuS tamen ac ipsa Fames, modificatur.

Utilitas Sitis in eo consistit, ut localis dissiccatio oris et pharyngis impediatur; maxime hae partes dissiccationi Sunt pronae: transitu enim aeris et ciborum, Voce, loquela, Cantu, etC., Continuo hae partes Siccae redduntur; motibus quoque in ipsis partibus , uti productione VOCiS et loquelae, deglutitioni alimentorum Solidorum per pharyn gem , Sumptio alimentorum fluidorum favet. Finis Siti S, quae Stante alimentatione Oritur imprimis

68쪽

in eo consistit, ut alimenta non satis litimida , praecipue dum os et pharynx substantiis suidis noti satis instructae Sunt, humectentur. Utilis quoque est Sitis post alimentorum Salinorum, aromati Co rum uCriumque aSSumtionem. Introductione enim potuum dulcium liae substantiae oeconomiae dele terede neutrae fere evadunt, et non amplius tantopere organi Sino obsunt. Volandi illud desiderium, ciborum solidorum sumtionem Succedens, diges tioni est necemurium, nam liuius ope alimenta Solida ingesta diluuntur, et chymificationi faxetur. Maxima autem Sitis utilitas esse videtur, ut de perditiones quotidianae fluidorum habitae restituati tur , et ut parteS SerOSOe SanguiniS reStaurentur; quoque liuius ope Sanguis certas modificationes non cognitas acquirit; utilitas Sitis tamen non tam recte est Cognita, quam illa Famis. Caeterum Hal Ierus Sitim et Famem inter maxima Creatoris beneficia numerat st) Ecce historiam Famis et Sitis, praecipue physi0-

logice consideratam. Quae Famis et Sitis sunt sensationes internae Seu organicae, Omnium alimen torum solidorum atque sui dorum in apparatu

digestiva introductioni praeeuntes , et digestioni

sunt praeludia. Verum Omitino minus bene Sunt Cognitae, quam eXternae SenSationeS : atque plures etiam obscuritates Sitis, quum FameS OStendit.

1) Halter primae lin. Phys. , pag. 556; et Prael. acad. Herm. B0erh. in Propr. inst. rei med. edit. cum not. Hall. , Vol. IV. P. 475.

TANTUM.

69쪽

Omiles fere physiologiae scriptores credunt bilem eX Sanguine Venae portarum Secerni; attamen hoc non tam recte demonstratum esse , quam Vulgo creditur, StatuimuS. II. Venas absorbere credimuS.1ΙΙ. Alimentum animale et Vegetale maXime pro prium est humanae naturae.1V. SUCCUS gaStricus est productum salivae deglutitae Succuumque pei Spiratorum atque solliculorum.

Causa proxima Famis ac Sitis nos adhuc Ialet. VI. Remedia abortiva exiStere Credim -

70쪽

ω A qua , qua incolae regionis CaSandriae utuntur, non tam corrupta atque nociVa est quam vulgo dicitur.

Regio Zelandica aliis Belgii oris inferioribus et maritimis neutiquam salubritate cedit. 1X. Febris sic dicta Zelandica non pro Singulari Specie est habenda.

In exostosibus incisio perioStii non unicum re medium. XI. Paracenthesis poteSt esse remedium CuratiViam.