장음표시 사용
131쪽
TIT. XXXIX. Di his titulis in feod.diximus.
DE CONSOR TlBUS EIUSDEM LITIS.
Ti T. XL. OVI unam eandemque rem de qua litigatur communem habent,litia consortes dicuntur. potestque alter pro altero defendere, quod ve- eandem litem circa rem indiuiduam habent.nam si circa rem diuidduam , tum lite non contestata consors litis non nisi pro sua parte agere,otest. commine, explosis,h. . Decetteris sequentibus titulis in flabunde diximus.
UpERIOR Iibro actum de actionibus realibus elamixtis , quo fit tu hoc libro de personalibus tractetur ex contractu vel quasi natis. Quare primus titulus est deret ut buse reditis, quia res creditae complectuntur omnes
mnino contractus, quibus alienam fidem sequimur, mox recepturi aliquid./.Mηprim. fh.t. At statim de iureiurando
132쪽
instituitur sermo, vel propter illius in contractibus maxmum usum,vel quia per iusiurandum alienam fidem sequimur. De iuramenti speciebum is effectilini .eod.& in paratacon π.adhue dicemu .
Quaeritur an sit aliqua certi condictioi specialis, quae pro mutuis appellatur,&altera generatis: Quod existimant Accurs&Balae iurus .f. eod.Donet .vero'. 2 ad. Zascin rubr.nu. 6. hoc negant' l.ς sis tit.vbiIurisconsultus docet,condictio non est nomen speciei,sed nomen generis. Neque enim, inquiunt, ulla ratio adferri potest, cur ex mutuo detur potius condictio quaedam specialis certi, quam ex alijs contractibus. Sed eommunior sententia est, quam quoque alter Papinianus, Cuiac.tuetur.
quod ex mutuo specialis competat eon dictio.
TIT. III. istinἐκ-laes vijintegeam'. ALciatus contra Glossam in bri c. eis. qua putabat suffragium a pi pro eo,quod pro patrociniori id est, pro salari datur lib. 2.Parad.e a. t eum secuti moderni, tradunt nomine suffragii hoc loco significari intercessorem apud Principem, veluti qua do aliquis ex proceribus ad alicuius instantiam erampetret officium vel dignitatem , is oblitatur ex illa promissione. Quae quidem obligat io inducta est per hane legem unicam. Communiter tamen d sumunt pro aduocatione, patrocinio seu adiumento. Unde inquiunt, quia aliquando pro aduocatione siue propter suffragia aduocatorum,eis certum salarium promittitur,quod condictione certi petitur Ideo hic titulus de suffragio superiori tit.subiungitur,quo Merentur aduocati salaria. Eis .in vir.5.L
133쪽
SEquesteris appellaturi apud quem plures eandem rem de qua contro.
uersa est. deponuntit eque ter fis ob. D. Sequestratio regulariter ea probatat, ebi nemini inuito possessio vel res est auferenda regulariter,
Ex hoc titulo tres Dd constituunt conclusiones , qua potius in praxi obtinent. Conclusio primat quod indebitum ciuiliterin naturaliter simul quocunque sit errore solutum siue Iuris , siue facti . repeti potest. Nec obstri ι. in summa 6s Ad quoque3. b.t. ubi falsa causa repetitionem imp diti sed Dd in pressent loquuntur de falsa causa preci se obligatoria compulsoria, .g. si centum tibi soluo, quos filio meo te numerasse puto, ob iussum meum causa haec praecisa est, quia talis est,quae si vera foret, compelleret me soluer Vnde quia nullatenus apparet, me habere animum donandi, ideo mihi datur repetitio at ind. . ad Poque agitur de causa Voluntaria Nam dedi εentum Titio, quia putaui negotia mea ab eo esse adiuta, causa dandi fuit voluntaria non obligatoria, nam licet negotia meavere a Titio fuissent adiuta, iure ciuili tamen non obligare ei quicquam: Deinde patet me habu uise animum donandi, atque ideo inhibetur repetitio Conclusio secunda est: Quod indebitum naturaliter ωdebitum ciuiliter repeti quoque potest, quocunque error est solutum .l.eleganter 23 Db.t. Ratio est, quia condicti, repetitio nascitur ex aequo bono. .pen f. eod. Atqui aequum est me repetere, quod naturaliter non debui. Unde fit, quod qui exceptionem habet fauorabilem, repetat quocunque errorelo luerit, i. o. o. Quia, ut existimant, talis non debet naturaliter, sed ciuiliter, nam cum exceptio nascatur ex aequitate, aut propter equitatem a legislatore sit inducta argum ιι .s de doli mali exceptione: Conlequens est ut id aduersus quod fauorabile ciuiliter tantum non naturaliter debeatur, ne
inlicet aequitas aequitati repugnet. Dicunt perpetuam nam qui dilato.
riam temporalemque habet exceptionem, non repetit, quod soluit, Ddiemio. f rit.Conclusio Iertia i indebitum ciuili terra debitum naturali ter errore iuris solutum repeti non potest,secus est si sit solutum facti er. rore. ι deicommis tit. Quapropter ei qui non habebat exceptionem perpetuam odiosam, non datur repetitio ius quod per errorem iuris solutui est . qui od seod. Ratio quia qui habet exceptionem odiosam perpetra am
134쪽
perpetuam debet naturaliter , quandoquidem non est introducta in n. uorem eius cui datur huiusmodi exceptio, quasi aequitas suaderet eum liberandum, sed nata est in totius creditoris odium, qualis est iacedonia. na competens filiosam. adiacrius eum, a quo mutuum accepit.
Condictio ob causa dator restitui cu tibi dederim dece ut alite disce da, si illa causa non sequatur, ira tu pergas mihi negoti facescere an ud iudicem,tunc, o petit mihi cumdictio ob causam datorum, quia causa non est secuta dummodo dandum aut Acicndum sit honestum, possibile,&oer accipientem stet quominus impleatur Dixi honestum oblitui. de coiid ob turpem causam. Dixi possibile Nam si impossibilis causa adiicia
tur contractui scienter , tunc dan SH Pncondicit . i. cuimpe rrorem. st des aues of ω Dd. vii similitem, b. t. nisi ignorans causam impossibilem, a dia vel contractu adiecerit puta do tibi centum Vt mare ebibat, si puta rit mare ebibere posse, tunc locus est repetitioni rit. . i. 2 f.eia. quod fallit, eonditio impossibilis per dictionem si adiecta fuerit. nam illo casu in distincte datum repeti potest, nou quidem per condictionem quia ne dum pendente conditione ut cur que impossibili dominium est transsa tum)sed rei vindicatio. in cor tractibus enim impossibilis conditio vitiatc5 tractum, ita ut nulla obligatio inde oriri possit,imas
SAM. IT. VII. euaudesdarum, turpem cacam connipsit., Ah ublica meretri pete' sit id ξηρ si ij iique verae se acta eaereo ουνὰκιis, promissum est. Hi et itulus in is satis illustratus, ita, nulla ulteriore egeat explana. tione Sed tantum Vnum hic notandum monet Bart. in idipetigijser. o. ut tum demum datum ob tu spem causam piae teritam condici possit si causa fuerit expressa , ut d tibi decem quia stuprasti Beriam , sec. vide Siobard tu rubrie.hoc titui. Per ψt. An autem publica meretrix in iudicio petere possit quod sibi pronus xi est ratione opeiae in acti venereo con
135쪽
num. uer .ia in6.WI. d. q. f.quod meretrici, ff.de denat. Mulier quidem turpiter facit quod si meretrix non vero quod accipit, peccat. Non obstat quod ex obligatione turpi non detur actio, neque obligatio, quodque iudex in rebus turpibus partes suas non interponat. Nam promissio&petitio haec non est turpi respectu meretricis, quamuis sit turpis respectu datuis promissoris . Neque iudex se interponit in rebus inhonestis, quantum attinet ad mulierem : nam mulier non petit sibi dari rem proniissam , quatenus pro milito consideratur procedere ex voluntate vene. rea, sed quatenus promissio facta.
ΤIT. HI. , An reperemptafurtiua dominu ipsim rem condicerepositi, e eius aestimat. DE hac condictione dictum est in f An re furtiua penes furem perempta, dominus ipsam rem condicere possit, an veris rei aestimatio.
nem Quod ipsa res condici debeat, probari videtur exl. 3. in V .namsumor. tua hominem candicaι consecuturrem at retia baereditat 1, f. b.t. siferum I .f.bona, 'feod.
Contra vero quod corpori sistimatio condici debeat, non ipsum corpus, probari videtur . iurea.j.hI.in VU.condictio ex muuionu. Accur findI.8. putat praecise petendum esse corpus peremptum , sed eius aestimationem prae. stari oportere, sed Accurs repugnati .l. 8.quae manifeste probat quoque i. psam aestimationem, quanquam rei aestimatio sit semper soluenda.quid igitur dicemus in hac diuersitates puto in arbitrio actoris esse petere vel rem vel aestimationem. id sartoI.in Q.stipulatio=aes non diuidunι Ar, .celsus f. deverb.Oblig. Nec obstat Isi seruam t. f.Yltis do. ubi dicitur aestimationem per empti corporis non deberi,atq; ideo peti ea non posse. nam eo loco agitur de re danda, at cum de re danda agitur, post moram rei aestimatio non est in obligatione, sed tantum in solutione hoc autem loco agitur de re restituenda, atque quando agitur de re restituenda in obligatione est rei aesti. matio post moram.
hac materia diximus in L de condict. ex leg.&de condica. sine
136쪽
tum materiam cessionis SI cumulationis actionum complectemur. Quod ad cessionem attinet, sciendum est, cum actiones personales sic in . haereant ossibust contrahentium, Vt inde euelli nequeanti. 46 i7. Τ. depe ui. utilitate exigente inductum esse ut actiones istae caedi possint alijs. . hoc tit. scuti enim traditio proprie pertinet ad res corporales. Iicbard.ind.ι.
Cessio propriei iuris' de actionis transsatio est mam percessionem iura actiones in eum cui cessit,transferuntur. quia sicut in venditione, vel quolibet titulo alienationis rei corporalis necessaria est traditio, quantum ad doministransatione ita ad translationem rei in corporalis scilicet iuris fie actionis, utimur cessione, quae reputatur pro traditione. Cessionis effectustest, ut cesso narius aduersus cedentis debitorem, ve Idirecta actione uti possit nomine mandantis siue cedentis,uel utili suo,ι. h. I. mibigIUL.hoe ι is necesse autem est, ut directam cedentis nomine inten tet, non suo , quia actio directa penes cedentem remanet non obstante celsione, quare si cedens reo aliquid reo debet, id reus conuentus a cessio. nario compensare potest, Guide p. deci . . quia compensatio loco solu
Notandum tamen pro maiore intellectus huius materiae, exl.pere. συIt. cod.mand cessionem non aliter absolute valere, quam si debitor creditori pro debito cesserit, vel donarit. Caeterum non valere nisi pro ea parte qua datum est.Vnde Bariolus ait ind.l.pemit. in dubio semper lege prefumi cessionem simulatam, maxime si paruitas preti Dintercesserit. Qtuod materiam cum ut i cst attinet, communis Dd.'sentetia est, plures actiones in uno eodemque libello, si ex diuersis causis, ad diuersa aga tur,coniungi atque cumulari posse: Barcin .edita, c. edendo GM Lb. i. obj. 63. ni. si quando actiones sunt conti artat. l. Lino. defari vel prima actio se tam a. bet ad secunda, quod absolutoria lata in prima, possibile est parere exceptione rei iud in secunda. di mater s. eandῆ,l. cn quaeritur,f.de except.rer. iud. D nus in c. nemopluribm,de reg.hir. in 6. Im,si actor probabiliter dubitat de genere actionis, et iasi ad inuices no compatiantur, actiones diuersae cumulari positant inco con Τιtaininu. 9. dei est. in integr. vide latim B.irt.ina. I. edita
137쪽
HAC unica imperiali constitui ius vetus abrogatur, quo obligatio quae non coepit a defuncto, vel contra non poterat ab haeredes, vel ς00x a haeredem incipere, poli. mori.is. de mut stip. Sed ex hac constit. permissum est, ut ab haeredibus, contra haeredes actiones: obligationeSincipiant.
NE UXOR PRO MARITO, VEL MARITUS
PRO UXORE, VEL MATER PRO FILIO
3 Excepitones me fallentiae. REgulariter uxor pro contractu delictio mariti non potest conueniri, tactviis licet pro marito fideiusserit habet enim exceptionem Senatusconsultus Uelleiani.ιοι.rit Τ.ωcMIQVelleia Imb ipso iure est tuta mulier,etiamsi saepe pro marito intercesserit auιh.Ytnust iudicum .iEad Ye. νο. ubi dicitur, licet uxor saepe pro marito intercesserit,iperinde tamen erit ac si nihili fuisset factum. Ex quo sequitur, quod licet uxor pro marito interceda ce renunci et beneficio Senatusconsultus Velleian cum iuramento tamen istam regulam non porrigi ad nouam illam authenti. cam, quia adhuc non obligatur uxor, Unde, inquit Sichard ad i. .num. 6J.t. cauti Notar ij quando faciunt tales renunciationes mulierum , debent scribere mulierem renunciasse SQ Ueli &nouo iuri authen. nam eo casu obligature frica citer mulier alias sane renunciatio tantum facta in Uell. non posset porrigi ad iura nouissima quia renunciationes sunt stricti tu ris, nec egrediuntur personas resque super quibus sunt interpositae, lata
stipolatius. chrysogonm,derito. Itaque uxor cum pro marito non teneatur, fit ut bona uxoris confiscari nequeant, propter flagitium mariti, sicut necdos, .l hoc titulo, .mnia autem quae diximus de uxore ut pro marito non teneatur: econtra quoque de nistat dicuntur armam. rubrie hoc tittit. Falliis consuetudine vel statuto aliter receptum constitutum sit , nam huiusmodi consuctu do , vel statutu in valet , ut tenet Rota deci . . de consuetud.
138쪽
ismus. εkx.iniselen. 13Jdeiud secundo fallit in macito uxore mercato ribus,puta communem negotiationem exercentibus,quia tali colu uxor quasi iure societatis, tanquam correa debendi pro marito tenetur, ne bona fide contrahentes inique decipiantur, l. tripev.fde exercit.aci. Tertio fallit haec regula, quando mulier adhuc tu trix filiorum primi matrimo. nil, nondum distractis rationibus suae administrationis ad secunda vota conuolat,quo casu secundus maritus pro uxore tenetur,&eius bona liberis primi matrimoni tacite obligantur. I. peu. c. inquιbmca .m tac.contr. Multi profecto in magnas disticultates cla lites incidunt, qui viduas tutri. ces, nondu redditis rationibus,& inuentario confecto, in uxores ducunt, proinde caueant sibi, rebus qui suis ante matrimonium prouide consulam. dmonente Baldoind.ι. penult. in is ubi dicit: cave tibi cum contrahisis trimonium cum vidua,ut facias primo, quod reddat rationem, Iat ei resutatio, alias bona secundi mariti erunt cincta liberis primi matrimo.nij. vi Gallib.2.οU. S. γ, .
REcte subsequitur hic titulus Poterat enim esse dubium quid iuris esset statuendum infit 1j s&patribus: a pater posset conueniri exo, ligatione vel ex delicto fit ij, Me conuersd: item an patronus pro liberto, dominus pro seruo, quod ad patrem attinet dubitatio ex eo oriebatur, nam scimus patri sis fili j personam pro una haberi .eivee in i .de inviiliti pulM. Dubitatio autem circa patronum Ibertum ex eo oriebatur, quia libertus hoc totum quod est,a patrono habet. μολα ins liberi ereor.liber. Tamen his non obstantibus Imper hic statuit nec patrem pro filio, nec patronum pro liberto, nec dominum pro seruo, Me diuerso posse conueniri Pater itaque non tenetur ex contractu filij emancipati, nec etiam si sit in potestate, nisi peculio tenus&ex iussu patris filius contraxerit,i.nesi in b. t. Se alijs casibus quos enumerat Sishardita indv.neque nu. .
An Anumissione contingit, ut seruus renascatur& nouus homo fiat. ι. Loqui res .area fit maιν. unde quaesitum an seruus ex suo facto post ma- umiisionem teneatur Et de eo quod quis contraxit vel gessit in seruitu
139쪽
in delictis vero regulare est quod liber factus teneatur,taιcet hoc tu. niti in dominum deliquisset manumissione nondum facta , quia inter dominum seruum iudicium constare non potest . uestrAi d.
QVANDO FISCUS, VEL PRIUATUS DE
BITORIS VI DE BiTORES CONUENIRE POSSIT,
LIcet prohibitum sit,alium ex contractu alterius tonueniri tamen si fisci, vel alicuius priuati croditoris debitor condemnatus aeri alieno distrahendo idoneus non sir, debitores eius interpellarii ad solutione compelli possunt, di debiιam l. non prim hoestit.
DE ACTIONIBUS H AEREMIT ARII S.
TIT XVI. LIcet quoque supra demonstratum sit,alium pro alio non teneri, sane inhaerede locum non habet nam is cum sit successor iuris uniuersi, pro defuncto tenetur actionibus haereditarijs, is sustinet onera quae defunctus sustinuisset,&commodis quoque ijsdem fruitur, uti supra adiit ut ac'. ab hared. c. diximus. Sunt autem haereditariae actiones quae tran1 eunt ex persona defuncti ad haeredes vel contra haeredes vide Brant.
QVANTVM HAEREDES CONUENIANTUR.
i. Actio ex delicto in haeredem non transmittitur nisi lite eonte lata. IN quantum scilicet ratione delicti ad haeredes peruenit tenentur, ne ex defuncti delicto lucrum capiant, I 2. insin. ff. de ibon.rapr. vltra vero non obligantur, quia non debet quis alterius odio pregrauari. Sed hoc intelligendum I delinquens mortuus fuerit ante litem contestatam. Nam si lite contestata mortuus sit, actio transibit ad eius haeredes,quia actiones ex quasi contractu venientes transeunt adhaeredes, at quasi contrahitur per litis contestationem d. i. idemsribit f.de pecui Actiones vero ex delicto prouenientes ad haeredes passi excepta muniarum actione g. cum
tem inst. peri'. in tempor. rcf. transeunt, quia dantur propter patrimoni j dem inutio ae m. vide Iasius cuiat. b.
140쪽
DE PROBATIONIBUS. DE TESTIBUS TIT. XX.
r. index iuxta allegata probata, vel iuxta conficiemiam iudicare debeat.
HAnc materiam in Tiro instituto nostro satis tractauimus. An Iudex secundum allegatat probata,vel iuxta conscientiam
iudicare debet, grauiter controuertitur communiter Dd.sart. Accursin I.rstia iis tris veritas f de Usto, praesid. couar. ιb. i. ῬM.refol. e. r. communi voto assensu hisce Vlpiani verbis incisiuitas g. ve nihil aliud continere contendunt, quam iudicem in iudicando actavi probata, non vero scientiam animi sui, siue ut illi loquuntur, conscientiam suam sequi debere 'uod probare conantur, M. Ἀοι.tit plus valer quod g. l. 2. c. deerr. aduoe. rem non novam c. de iudic. maximὸ ex Q2 de Usc.Ordin m c.pastoratu f. quia vero deos deleg Etenim hanc Dd sententiam ab Vlp. mente plane alienam nonnullineoterici Dd. putant, inter quos sunt Baldu ,Bario. catac. lib. n.ias V coras miscea lib. 4.caao. Quorum fundamentum nititur author ita te Agellij I ly. 2.noct.vitie. Se maxime cic.in oratione pro Fonteio , ubi dicit iudicandi aequitatem in consi bio iudicis, non autem in testimoniis,vel actis constitutam esse. In eandem sententiam apprime D. Hadrianus Imper. scribit in .sis det ibi. Ex sententia animi tui te existimare oportet, quid aut credas, aut parum probatum tibi opineris. Si verissimum est inqui-untaxi. s absentem f.depems,ut est verissimum satis em relinquere inpunitum facinus nocentis, quam innocentem; qui negare poterit illum qui falsis accusatus est& conuictus, potius absoluendum, quam supplicio tradendum, qui enim contra conscientiam facit,aedificat ad gehennam, e. literas ders.stoliat.D.Paulti ad Rom.c. t .Deuter. 7.Haec illi. Ego aliquando latius volente Deo de hac quaestione tractabo. Quod ad materiam de testibus attinet, suse in Leod. de ea diximus,&alibi dicemus.
DE FIDE INs TR UMENTOR UM, ET A
MISSIONE EORUM, ET DE POCHIS, ET ANTA PO
i. memorumsterier. 3. Regula de amissi r. 2. Firma. 4. De Antapochm Apochis. IN exercendis litibus eandem vim obtinent,iam fides instrumentorum, quam depositiones testium Est autem instrumentum t vel publicu,vel priuatum,I conuacto .in exercendis his. Formam tynstrumentorum vide in No. 7.ut instrumentis proponatur nomen Imperatoris,& in Nou. 73 de instra. mentis. Porinam impugnandi instrumentum ob falsitatem vide in I. si qui dam eod Forma comparationis facienda videt.inco .irationis eod.