장음표시 사용
161쪽
viis roniser. Mοηopoliam quia. 3 Pt modusant monopeIis., T liberaei sint emptione' prohibentur omnino monopoliat hoc tu. Est autem monopolium t quando uni competit potestas tantum vendendi certum genus mercium. Cui simile est pactum,quo mercatores inter se conueniunt de rebus certo pretio, A non minoris vendendis. Fiunt autem monopolia tribu, modii aut enim in rebus,vel in mercibus. aut in personis, aut in certo loco in mercibus monopolium quod fit,proprie dicitur monopolium,&de eo tantum lex uni loquitur. V luti cum mereatores coinueniunt inter se, ut vel pectines,Vel totum piper emant,di non allo pretio quam conuento vendant c. vide latius de hac materia Sichard ad .Ym . hoc tit.
VT celebres hi mercatus liberius exerceantur,prohibetur aliquide.
uehi ex mercibus ratione loci:deinde statuiturivi mercatores tunc nequeant conueniri ratione debiti priuati: Li. hoc ιit. quamuis de crimine conueniri possint,i.2. .de exhibendis reH. Hoc priuilegium t Barr.in I. 34f. ad LIAI maiest valde extendit. α inter caetera ampliat illud procedere nou modo in accedendo ad nundinas, scilicet ut non possint conueniri aut molestari: verum etiam in recedendo a mercatu.nec obstat aere absens f. proinde init. ubi dicitur, qui merces aliquo loco vendit, Vel deponit, debet ibide nae defendere. Nam ob contractus quos mercatores in ipsis nundinis contraxerunt,possunt conueniri:
TIT. LXI. Non omnes resqnae vehuntur, his omnibus sunt obnoxiae, sed dunta xat i ii qua venduntur ad usum familiae . nisi hoc r. porro qui vecti gal non soli ' riuatur illo mercibus quarum nomine nihil soluit.
NON POSSE T. LXIl. Ag rhic emsolhem periis et vectigaliam impositis. CV m ad Imper ij summae maiestatis potestatem pertineat vectista liuin impositio, unde absque mandato principis nemo vectigalia
no pri testim nox ere, t. m. i'ct in his en in quae sunt principi reseruata.
162쪽
-xclusa est omnis potestas is feriorian ali incipe,adest nullu alius piae lc principem potest illa ira partiri l. i. de iur aur. Aout laetiuoi equitur quod ciuitates non pose in t noua vectistalia instituere licet in nouis te lus utilitas rerum publi Larum aliquando efficiat, ut noua quaedam rici. plantur 3Lin rebinde const. prm. . ideis hac, erisoriin sarι. i. t. ve HIEMI p l. 'ecte. Sichard.in rub cod.hoc it.
DE MERCATORIBUS ET COLIMGRClls.
MErcatores sunt: qui cum Romae dona iei lium similiamque sua mina.
beant,interdum ad aliquot menses inprouincias excurrunt cr-cium exportandarum, aut importanda ruin causa. Negotiatores sunt qui in prouincijs sedem ac domicilium fortunarum suarum habent: ncque Romam nisi census tempore, hoc est,qui illo quoqic anno veniebrat. Putant hic aliqui Dd. mei caturam omnia. odo non esse prohibitam nobilibus; sed faciunt differentiam inter mercatorern negotiatorem. sed quicquid sit vilissimum est doctorem aut nobilem mercaturam exer. cere,vide Guidlap.deris. 196 3.hoc tu. ut inter plebeios negotiatores facilius sit emendira vendendi commercium.
TIT. LXIV. insti,M Omodo permutaιi distinguatur a contracta, den Equitur de contractibus in nominatis, inter quos praecipuus est,per.
o mutatio:& postea de praescriptis verbis, de his diximus si de proprijs
titulis. Quomodo permutatio distinguatur a contractu do ut des hie quaeri solei t Et in hac opinione sunt diuersae opiniones. um .iir 7 id de actἰ co ir lib.2.- c.e.r . putant permutationem ita distinguia contractu do,ut des, Ut tunc sit permutatio, cum datur species pro specie, veluti standus profundo contractus ver,do vides,sit quando genus pro genere, siue quantitas pro quantitate citatur. Quidam sic distinguunt,quod in contra crudo
vides,possit pro redari precium in pecunia numerata, ι. t. f. hoc tu. de reriper. d.i. . . .in verb.eisipetua sed in permutatione nunquam pol, intercedere pecunia numerata, M. . Quidam verbputant nullam essedit se rentiam inter permutationem contractum, Do vides,per .H Τ.depro re,. erior dicitur, G. .
163쪽
TIT. LXV. rarum merces possit ση istere in atrare quam inpecinis namerara. Λ Agna est controuersia virum mercest possit, consistere in aliaret tquam in pecunia numerata Hoc coras lib. 2. fchesi. c. io. Pinesim ad i.
nio probari videtur phol.fio et M. Metis quae proculdubio, inquiunt, io quitur de locatione, cum utatur verbo locasti, cumque illa exponatur sub titulo de loca tot conducto: Leges autem sunt intelligendae secun dum illum titulum sub quo ponuntur, . mula. f. i. insine de emeia cod. Atqui in d.l olereti pro eice de datur oleum vel vinum.Secundo probatur per Le hac distincti lc. hi in feod. Alii negant, idque propter argu . . Dem pret Instis. de empl.Li. .Siquιs Stichaim depositi. Tu bgita. Aliquando Quid semitam,dicam.
DE hac materia ad tit in s. s ager vectipiet latissime diximus.
aeritur. Vtrum a re Emphyleuti possit expelli propria domini directi aut horitate: Sunt qui putant expelli posse pro ι.2 boctis Attamen eorum sententia est communior qui tradunt eum expelli non posse directi domini propria aut horitatem. I. non estsingulis de ret Iuris. Nec obstat l. allegara, quia nihil aliud eo loco docetur , quam emphyleutam ipso lure cadere suo Iurevi expelli posse a domino directo modo Iudicis aut horitas interuenia , vel modo emphyleuta non reluctetur. An autem Canon' propter incursum hostium remittatur. Quaestionis est. Riod Canon propter sterilitatem non remittatur tritum est; etiam ii penso Obstet ilitatem remittatur Qui Conductor ratione fructuum pensionem soluit, quae ideo est minuenda: Sed Canon ab Emphyleuta non soluitur ratione fructuum, sed in recognitionem directi domi iiij.
Dd. in e propter sterilitaιem extra.de Iurea byιemico. In Quaestione autem proposita quid luris sit diuersae sunt opiniones. Aliqui opinantur Canonem Π0n esse soluendum, quia incursus hostium inundationi est similis. I. cism yym,s.su. Meret .iMLIud.psia ud per inundationem perit res, interdum i . de acquires . Et ie perempta liberatur emphyleuta a Canonis praestatione luitur propter hostium incursum emphyleuta a Canonis praest tione Lberatur. Aliqui ver,simpliciter negant per ι. I.iscin quod quam diu res extet sit eanoti soluendus,& respondent ad obiectum, in cursum Dissilire b Cooste
164쪽
hostium quidem similem est ei nundationi, respectu possessionis, in quam praetor vult aliquem mittere. Et sicuti Praetor, inquit Borch. bes. 6 de tabula.κοκ mittit in possessionem praedij inundati, ita non potest mittere in
possessionem praedii ab hostibus occupatici quia neutro casu possessio eorporaliter apprehendi potest δε nulla posi essio potest acquir isi a.
. Sponsalia viae dicta. em depe dissoluentis. Sponsalia quomodo de rure canonico, D Proxenetica qua. quomodo de lare ciuili dissoluantur,
Ponsalia' dicta sunt a spondendomam moris fuit veteribus stipulari, spondere sibi uxores futuras, inde sponsi sponsaque appe latio facta est, unde olim non contrahebantur nisi per stipulationem, .rlfeod. sed hodie nudo pacto non solum inter praesentes, sed etiam inter absentes per nuncium vel Epistolam, contrahuntur, ι. r. 4. CVS f. hoctiis. De iure Canonico sponsalia defuturo, de quibus hic tit. loquitur, nopossunt di tui, ne quidem per subsequentia sponsalia de futuro licet
iurata nisi consentu utriusque contrahentis . . e Piliuit e. ex literis si praeterea
eod. Sed de iure ciuili dissoluuntur sponsalia, licet alter contrahentium repugnet, . i. b. tit quod tamen ita temperandum est, ut si quid a sponso sponsae arrha nomine datumst, id sposus perdat si per eum stet quo mi. nus adimpleantur nuptiae. Quod si per sponsam steterit, hoc duplicatum debet reddere, non aliter quam in contractu emptionis venditionis dicitur de arrhis datis ι. ἰLbOct. quod si casu fortuito veluti alterius morte sponsalia dirimantur arrhae simpliciter erunt reddenda , 3Τ. boctis. Adquid ergo,dices, in .a .horii. docetur sponsum absentem expectandum esse per biennium, si indistincte renunciari possit sponsalibus sed ibi pactum fuit, ut sponsa per biennium sponsum expectaret,unde non poterat sponsa ante biennium expletum sponsalibus renunciare nisi maluerit inarthis duplicatis reddendis puniri. Quomodo ai rhae possint in sponsalibus interuenire, cu a matrimonijs debeat abesse omnis poena I.Titiatis. d. Vob. I. posset quis dubitare, sed dicendum, aliud esse arrham,aliud poenam poena enim aliquid magnum continet, Arrha plerumque exiguum. rtat Proxe
165쪽
Proxenetica di euntur salaria,' quae debentur proxenetis pro Copulatione,&c Accursu risa oe .paulo aliter Corianusio s.c. . -j &ossunt peti extra ordinem .i proxeneticis,- -οn.insum.b.tis.cisc.D.
SI RECTOR PRO Vl NOAE, VEL AD EUM PER
TIT. II. Explicati l. 3. 81 erit. vet. Pertiuentes qui dicantur.
a Vod dictu est arrhas duplicata se Ie reddendas a sponsa nolente
matrina onium contrahere, non habet locum in ea quae cum rectore pio uinciae,vel aliquo ex eis domesticis sponsalia contraxit.tantum enim abest, ut praestet arrhas duplicatas, ut etiamne arrhas quidem acceptaSteneatur restituere, i. nila. boctit. Nam magnates cum humilibus sibi subiectis contrahere non possunt: praesumitur enim id metu concussione fieri Sichard ad dI.,nis num L finito tamen officio contrahere possunt. d.I.,nisi tuo. Cui tamen aduersari videtur si si quu effiam s.f de rit. nut. ubi docetur mulieres arrhas reddere. Sed honestum cui dom est vi mulier arrhas reddat, sed non est necessarium, iraculae. infin. boetit Pertinentes tautem hic appellantur domestiet familiares rectoris siue habentis potestatem publicam,d.ι. nic. qui quoque durante officio maxime si rector contractui opera dederit, non possunt in prouincia contrahere
DC DONATIONES ANTE NUPTIAS, UEL PROPTER
Drferentia inter arrhia σροή. largit. Donatio seu sponsalitia largitas in eo differt ab arrhis. quod arrnae dantur duntaxat sponsae, quodque reddantur secutis nuptiis, vel a- mutantur,si per sponsum steterat,quo minus subsecutae fuerint: vel duplicatae redduntur,si per mulierem steterit. At donationes sponsalitiae tam sponso quam sponsae dantur, nec duplicatae redduntur ab eo per quem stetit,quo minus sequerentur nuptiae. Quamuis si per donatorem staret quominus sequantur nuptiae rem donatam amitteret, inuptiae non subsecutae fuerint ob mortem,nihilominus sponsa si osculum interueneri lueretur dimidiam partem donationis sibi factae; quia per oscula donator factus est, plus quam sponsus, ut qui osculo virginalem pudorem duas delibarit. Quod si tamen sponso a sponsa donatum est,tota res eum catur nulla habita osculi ratione, i6.hoc tis.quia masculorum pudor non ita delibari dicitur. An ver donatio inter sponso facta praesumatur sponsalitiainoccommuniter Dd. affirmaRt- .era octit. Elt enim differentia inter sponsalitiam largitatem, donationem propter nuptias, quae solum fit ut mulieri optime sit consultum in dotem e A ui suis b.
166쪽
4 GV finales. Uptiae dicηntur a nubendo, feb/ubd obnuberentur vel ve Iarenturo nouae nuptae: quod introductum est antiquitus propter verecundia,
ex qua causa sunt is alia quaedam antiquitus obseruata, nimirum, de ducta ad domum mariti, limen eius ipsa non transcenderit, sed a quopia inferebatur,quasi nolens eb veniret ubi esset amissura pudicitiam. Definiuntur autem nuptiae in ι. i. f. hoc rit hoc modo Nuptiae sunt: mmis aetamine coniunctio, consortium omnis vitae, dinini vel humani iurisco- municatio. Cuius verba alibi explana uim us. Necessitas vi utilitas nuptiarum ex multis antiquis solennitatibus potest intelligi, maxime ex hoc quod veteres iubebant nouam nuptam attingere ignem aquam, ut declararent, nuptijs non minus opus esse in vita communi, quam esset aqua& igne elementis duobus maxime necessa ijs, quod Cic. praeclare in amicitia declarat, causae matrimoni,siue nuptiarum duae sunt principa les, multae ver,secundariae sunt principales sunt prolis susceptiori for. uicationis vitatio e. bis ita P. . quast. 2. Causae vero secundariae sunt pulchritudo, diuitiae,familia,&e. An autem matrimonium ob huiusmodi
causas contractum valeat dicendum Valeoc sese Peri 32.4 6.α. arg. iIaeob filio Isaac qui ob ducendam Rachelem pulcherrimam seruiuit se
PTHS TIT. U. N,'ria metestae M. Dissere,iria niter neces rivi -'M. Nupt. a incesta seu nefariae dicuntur, quae natura repugnante seu Ierediuinavi iure naturali, vel gent prohibetue contrahuntur Selineid.isi Aenu ἔθι. Et quamuis incesta Se nefariae promiscue accipianturvam ea secundum, mi in rubr. nefariae proprie dicuntur, quae inter ascendentes Hescendentes contrahuntur, visa ue in infinitum, siue sint naturales&legitimi simul,sive naturales tantum, vel etiam spurq&incestuosi, Luviis usibMist. lnceis verbi uptiae proprie dicuntur, quae inter collatea rates consanguiueos in primo & secundo gradu lineae inaequalis contra. huntur, nam δε is gradus a iure diuino prohibitus est Leuit. 8. item inter qnasdam ratione affinitatis, in primo&secundo gradu affinitatis inui
167쪽
cur hae personae pupillam ducere probιbemt-. cur filia tutoru pupillo nubere potest. CVrt tutor vel tutoris filius, curator vel euratoris filius prohibetur pupillam siue adestam uxorem ducere, rationem hanc habet, ne eo casu cogantur rationem reddere suae administrationis Tutor autem vel curator non prohibe tui filiam sua pupillo vel adulto nuptui dare, . his ι.quia pupillust vel adultus recte a tutore vel curatore rationem admi- instrationis exigere potest, licet habeat eius filiam in uxorem, neque iii mut viros timent uxores, ita maliti uxores, quod tamen hodie non raro euenire solet.
Valiter prohibeantur nuptiae ratione officij quod publicum est au-elioritate&utilitate in hoc tit. traditur. Nec hic it est superfluus, quia loquitur de nuptijs, titulus Vero si rector pro ui uciat, loquitur desponsalibus. .era insum.hoc tis.
s L NVPUAE EX RESCRIPTO PETANTUR.
Tl T. vlILOVi nuptias incestas contrahunt virtute rescripti a principe impetrati puniuntur, quia qui per obreptionem seu mendacium praesu. mitur tale rescriptum impetratum . nam rei cuius ibet cuius est denegata
euastio an huiusimodi paenae quoque in mi γ aris seruextur. POEnae secun db nubentibus mulieribus praestitutae sunt, non quidem solum infamia, si forte intra annum luctus nubant, i sed etiam a. ii post annum luctus,ut quicquid ex bonis mariti vel eius ultima voluntate, vel et ianu ex donari ne aut qua habeant, ex quo nuptias secundas contraxerunt, tantum habeant erus usum se vel saltem dominium Iimi. tatum eoqubd bona mariti ad liberos prioris matrimoni deuolui debe-int moriente muliere, quae secundo nupsit. ι femina L hae Edictari .hoeisiadhoetii. Quod si mater ex praedictis bonis aliquid aliena uerit, alienatio nullum
168쪽
nullum sortitur ecte et um,atque ideo liberi possunt ea bona vendicare ἶ-pud quemcunque sunt possessi, remi. s. ω6. U.iι xque, huit quia prohibitio legis impedit domini j transsatione tia. Non obitat d. ι faemia in V. nam si quia existim rebm. Nam ille locus intelligendus est quando huiusmodi res alienata sunt consumptae, tunc enim nulla fili j competit rei vindicatio, noautem directa, cum res non extet, neque utilis, si possessor non deserit dolo possidere unde fit ut ex maternis bonis refundendum sit damnum, scypassi sunt liberi ratione alienationis factae, ut aute liberis prioris matrimonii sit magis prospectum, bona matris sunt eis tacite obligata, d. l. hae Elictidi. . Omnibm. Porro temporibus Theodosj Impetat bona a marito ad mulierem pro se ela, poterat muIter cui vellet ex boni se Iargiri .d. I.'imina. At Iustinianus constituit , ut hoc lucrum inter liberos aequaliter diuida. inr authent.bo lacrum, hoc Fit quia omnes liberi ex priore matrimonio natia qualem sustinent iniuriam per secundas nuptias a matre initas , at . que ideo oportet aequale capiant solatium ex bonis praedictis Carte. rum inter poenas secundo nubenti indictas, haec etiam est, quod mulier secundo marito prohibeatur relinquere plus, quam illi qui inter liberos primi matrimoni j minimam partem habu ei'it. i. hac Erictali in print.boctit. quod amplius dederit secundo marito, applicabitur liberis primi matri. monij, quia liberi ex secundo matrimonio nati ex hac re non laeduntur. - b. ad eos, h. t. per quam corrigitur iuxta Dd ι.quoniam, b.tit quae superfluum inter liberos tam secundi matrimoni j quam primi aequaliter diuidebat. Deniq; quae de matre post annum lutatis nuptias iterat edictitur, Victa sunt,ea quoque de patre locum habent. GMd.pap. cf. 228. Sed an hoc quoq; in avis&auias seruatur.' Et dicit Sicharis d. l.'imnae, s. i. ,n 3. quod quoad lucra quae auus ab auia habet, vel e contra idem ius seruari debeat, pelica patrem matrem inconstitutum idque arg. aut hueμηcto, inst.ad Tert. ubi dicitur quod patrii matri magis debeatur haereditas,in tamen poena privationis proprietatis illis imponitur, si transeant ad secunda vota.
Sed haec ille bonus practicus dicat, ego asserere formido, cum lex siue costitutio tantum de patribus loquatur. De his post nis4 alijs latissime ad
MVIi et secundo nubens, iure ciuili perditissum fructum quem illi
maritus in testamento reliquit,t. cera. h. tit quod nouissimo iure tuc procedit,si maritus hoc expresserit, siue in testamento, siue in contractu
169쪽
OOs, ut antiqui loquΡbantur, aut datur, aut dieitur, aut promittitur. Dote dari testea tradere dc si dicere est eam promittere nudo pacto. Dote vero promittere est ea promittere stipulatione interueniete: quavis autem ex nucio pacto non detur actio attamen doli rudo pacto promissa, potest exigi. I.Mexuitiauemb. t. hiset enim dos multa priuilegia ex eo quod puniice intersit dotes mulierum conserirari. I. Jol.mMr. Vtrum verbia- scatur actio ex nudo pacto, si dos pro inittatur incerta: quod negari videtur in l. t.b.t. Contra id ipsum affirmatur tui. 3. . t. in .ctim post, flerer, fiat dor Duar. D. i. e. s6.clicit si pater mulieris incertam dotem promittat, eum obligari, non autem extraneum obligari promittentem dotem incertam. Ratio dit Terentiae est, quia patris est officium filiam dotare, atque ideo pater filiae dotena iacertam promittens intelligitur promittere quatenus facultates pati unit e,& quatenus splendor natalium viri postulat. An vero pater teneatur dotare filiam diuitem Hoc negat Bart in Isi miter A .cκ proponeretur. J. ad Sc. Trebia pro quo facit' d pater non teneatur dotare fi lliam iure adtionis, ted tantum osticio iudicis, ut tenet co m.opinio MI.εκιἐiberos i9. f. derit. nupti atque non et aequum, ut iudex impartiatur officium suum filiae diuiti a patre dotem petenti. Sed his non obstantibus Bald. ini. u. hoetit existimat filiam quamuis diuitem esse dotandam, idque aer d. l. vltim. v bi docetur omnino paternum esse officium dotem vel donat ante nupt. dare pro suis liberis.
ad maritum fructi dotis perιinent. M. De priuilegos mulier.circa dotem.
ERuctus dotis ad maritum pertinent propter onera matrimonii qui
sustinet oro oneribus, h. t. Mulier onera matrimoni j,& ideo non Iucratur fructus donationis propter nupt. a in si .c. de δε i. te nup. Iulia sunt dotis priuilegia mulieri copetentia.tria in primis illi pro dote bona mariti sunt tacite obligata, secundo habet ius praelationis. Utrum vero mulier pro dote consequenda praeseratur creditoribus, expressam hypothecam priorem habentibus : certum quidem est mulierem praeferri creditoriis bus tacitam hypothecam priorem habentibus. Item eam praeferri creditori s ex pretiam habentibus, sed posteriorem. Sola dubitatio est an pre seratur creditoribus qui obligata habent mariti bona antequam matrimonium contraheret, pars Regans probatur per ι. assidui ,c.qui porcinpig.v1U. temporia tui I. 'si quibus Verbis I stiri. significat mulierem solis crediis orat, re perferenda in qui tacitam habent hypothecam Nam qui expres
170쪽
in habent,non habent priuilegium oum hypotnecam militan beant x conuentione sua,quam ex beneficio legis. secundb,quia honesicium fi- e priuilegium principis est ita interpretandiim, ne alteri noceat, a. .ma. to,isne qui M.miscopuM. e. Pars vero affirmans quae subtilissimis diu ardet, probatur m d. . Pritu item quia mulier praesertur illi cuius pecula res est empta vel refecta, με. dat.oαώ. .his esse restato iste praefer. ar creditoribus expressam hypothecam habentibus, licet priorem,ἰ intem meum q.Τ σωροι.iam . Ergo mulierest praeserenda credimribus ex. ressam hypothecam priorem Iabentibus. Me D. Alib.2MfSL
E REI UXORIA ACTIONE IN STIPULA
onstat actionem ex stipulatum v Iieri pro dote repetenda esse bonae
Yfide so Iuto matrimonio fueratorem Q. AEI. Eo Aecontrouersum,an actio marito competens pro dote petenda sit quo-
tode stipulatione dicta de tacita hypotheea.Ide iustaud. sed et statu nac sua stipulatione esse bona fidei, iatio est cur actio exstipulatu tax parte mariti si uxoris,sit bonae fidei,quia maritus uxor sunt correla. ua,quoru de ius est avit delud.vid.ιοι. Nec obstat oes actiones bone fides censeri m f. inimium, μή assi inter quas nulla fit mentio actionis ex sti. ii latu competentis marito. sed dicendum, eam satis recenseri is aeria re dum dicit ibidem in bonae fidei dicitur actio ex stipulatu, omne. iis mulieri. Nec obstat cinο--naritus est sibi: puIatus dati suras . ergocum in contractibus bona fidei a temporei orae debeantur usure,etiam citra stipulationemalec actio marito com. etens,non est bonae fidei.Nam hoc non sequitur, quia eo loco non nestat usuras deberi a tempore morae,si stipulatio no interuenisset De eo dimidisputatur,an actio ex stipulatu extraneo competens sit quoque bo- fidei:quod recte negatur. nam quoties docetur in iure actionem ex sti-ulatu esse bonae fidei pro dote competentem, fit duntaxat mentio de aio ne quae nascitur ex stipulatione ficta, per Iust introducta,qui actionelam quam dedit,late interpretari volui ouper consequens autem eam te bonae fid i, quia beneficia principum late sunt interpretanda, Inis d. Heisc. Actio autem ex stipulatu compete extraneo, non est nata ex be. t ficio legi sed ex conuctione eius qui dotem dedit.nam extraneus mueri dotem das,no habet actionem ad eam repetendam,nisi fuerit nomittim stipulatus de ea sibi reddenda.De natura huius actionis vide lativias .praeter alios fuerat. Ego aliquandoplenius de ea dieam.