장음표시 사용
201쪽
RECITANDIS TIT. XLIV. PRaeterea sententia in alio loco, quam eompetenti lata, nullius est effi
caciae. ι.emn Cisus'. ι.ε- .listra ced. Vnde sententia lata,quam iudex
non sedens pro tribunali, ipse ex scripto non recitauerit iplo iure nulla
x Sent,ia interlocutoris etiam potest dici vada.
IN hoc titulo proponuntur plures casus, quibus sententiatam interlocutoria,quam definitiva iplo iure nulla existit, de quibus in is adiit. de re iudic.diximus.Posulanterlocutoria. Nam licet de iure ciuili ab inter- loeutoria, nisi habente vim diffinitiuae Gail lib.I.olyaso. appellare non lice.at,tum ut compescatur temeritas litigatium , satagentium impedire processum,tum quia hoc gravamen per sententiam diffinitivam re arari pintest.Ferear.inform. appellai .ab interlocii U pro bu criptu,n.3.tamen potest dici nulla tiam lex prohibitoria appellationis non est extendenda ad causam nullitatis.ι. ivero, de,seo. . solus.muirim quia nullitas Se appellatio sunt separata,at ex separari non fit recte illatioλPviminim .de minor.Innocem
tius tamen contrariasserit in c.dilecto.ext.de appest.
DE SENTENTIA QV AE SINE CERTA QUANTITATE PROFERTUR.
m. lt.b.t.&hoc est quod iust. dicit in s.c debet ludex,ut certam rei ferat sententiam. Nisi tamen illud incertum, quod sententia comprehendit per relationem ad aliud, ad certitudinem reduci possit ut si Iudex condemnais erit Titium in id, quod est in actis probatum vel quando natura negotis non patitur, ut iudex certam sententiam ferre possit, uti in noxa libus act. in uniuersalibus iudiciis io insumm. Od.h. tiι Danielabid. l. Leod tunc enian sententia non vitiatur extioc'ubd est incerta, cum sit conformis libello, . qui incertus eo casu subsistit. . , iMert lyssis DEDissilire by Cooste
202쪽
A vlla cerra sententia proferri possiti de eo quod interest dubitatio
inde oritur, quod cuiusque interesse in facto consistat. v. uerru 24. f. de rv. uoti Facta autem omnia sunt incerta,t. bi s. f. qui id quod. Τ.de verb.obi .
Sed hanc dubitationem sustulit hic Iustinianus, Linciens iudicem debere omni casu proferre sententiam certam, quando pro eo quod interest agitur, licet petitio fit incerta. interei sequatenus hic sumitur, est relictissimum' commodum pecuniarium alterius culpa omissum, vel impeditum l. 2. .vit. f.de eo quod certo isto, quoties st. Τ.de ver, Oble. Necobstat quod linteresse in facto con sistat du. quaienns. ideo definiri non possit nam quae in facto consistunt, ad Itanton pertinent cicer. in Top. Vnde Alciatus existimauit interesse definitio. nem nullam tradi posse. Sed respondendum est,quod licet definiri non possit, quan hum cuiusque interest, quia hoc ex singulis facti circumstanta j det initur; tamen generaliter definiri poteit, quid sit quod intere st,qua. si habens communem naturam quandam intellectu separatam a singulis
rebus, idque pulchre docet Aro lib. .dediaid.σindiaid. Omitti diuisione Aecursit aliorum qua interesse aliud commune, aliud conuentium aliud fingulare: item aliud totale, aliud particulare faciunt interense laliud est circa rem,aliud extra remi Nam semper singulare interesse quatenus cuiusque interest, quantum scilicet abest, totaliter vetitur. Vocamus autem intei esse circa rem commodum proueniens, leuit cum alijs dicam damnum ducrum, quod ex ipsa re nascitur. Et hoc interesse continet inprimis p im rei aritimationem tu eius circumuentum, quo plui is nunc valet, quam cum dari dubebat. Deinde fructus
percepto Gobuem innesin acquisitiones seruorum vide l. venditor i. veis quemadmodam Me aere iact. venda isterili , . - per venditoren ,IId act.em'. IMteresse cxtra remi est commodum, quod non ex ipsa re, sed occasio.
ne rei amissum, vetimpeditu est. Amil sum dico propter damianime mers geu .lmpeditum piopter lucrum cessans, utriusque partis exemplum estin ἐ.f. tam eν eκditorem. Differt autem interesse ab obscura, quia incon.
203쪽
tractibus bonae fidei sine aliqua conuentione a die morat debetur l. r. o om , in contractibus stricti iuris non debetur , nisi in traiecti. tia pecunia ex sola promissonet. ρm i, .is quibusdam,s de vel no minatim fuerat deducta in stipulationem, quo casu peti potest, licet nihil intersit. I. 3su. D sur.t.24 foepraescrip. erb.Praeterea usurarum modus certus est,id vero quod interest, incertum est in casibus incertis. Causa huiuslconstitutionis erant dubitationes IC. nam ante Iustin.dubitabatur, utrum in id quod interest veniret omne commodum , Elu.crum,quantumcunque actori abest, u quod habere potuisset,si nulla cud. pa aduersari interuenisset , an vero ad certum modum veluti ad du.plum,triplum, id quod interest, esset reducedum,4 utrum non solum in
damno, sed in Iucro versaretur, vim d. . cuinpervenditorem. I.Titi AII. a R. emptι. Has dubitationes Omne prout possibile est, tollit Iustin hac,
nica lege, sanciens primum, ut in omnibus casibus qui certam quantitatem vel naturam habent, id quod interest non excedat dupli quantitatem Casus autem certi sunt fit in quibus id quod principaliter versatur in quae itione, est eius naturae,ut facile stimari possit, quia vel certa quantitate vel certa specie concludituri ideo si irpium est in condemnatione eius quod interem, quod venit duplandum. Sed hoc non ita intelligendum,ut iudex semper debeat id quod interest ad duplum estimation is principalis reducere, potest enim minoris interesse actoris, sed sic intela
ligendum ne id quod interest,excedat duplum .i. i. f. de eo quod certo loco. d.f. cMm provendit. I. I. f. 'per fide adi.e t finge eentum dolia vini Franci ei esse empta Ile aureis minis Decembr. moram fecisse venditorem intra dendo , Udeinde petita fuisse mense August.cum valerent 2 oo. aureis, emptor petit quanti sua interest vinum conuento tempore fuisse tra ditum, idque aestimatris . quia omnibus notum est vinum tanti valere cum petitur. Haec utilitas est circa rem ideoque in aestimationem venire debet id quod interest. Sed propter Iust.const.non potest condemnare reum ultra sto Oo aureos,quia casus certus est. Deinde ubi jcit Iustin. Iudicem incasbus incertis non debere quantitatem, siue id quod ex iustis ineris, o friuolis causis interest, excedere. Casus autem incertii sunt i qui non continent certam quantitatem vel naturam qiiod iusta aestimatione duplari possint. Huiusmodi sunt onanes in quibus nudum factum versatur. Natura enim obligationum in faciendo, est,nequis praecise cogatur factu in praestare, nam hoc esset in ciuile& ser. uile,aγοι .ruis, i fde cond. demonst. sed liberatur unusquisque praestan. do aettimationem eius quod intei cst;/ji Id. cere iudicis NON A COMPETENTE IUDi CE IUDICAT v Ess E
SEntentia a non competente iudice, hoc est, cuius iurisdictioni vel no
tioni reus vel catla non sunt obno ij, lata, quoque dicitur nulla, tot. h.
204쪽
t v. nisi consensu partium prorogatu fuerit .s conuehurita.de iis d.
DE OF NA IVDICIS QUI MALE IUDICA
VIT, UEL EIUS QUI UDlCEM VEL ADVERSA
Q Epoena Iudicis male iudicantis, inius qui ipsum vel aduei sarium L corrumpere curauit, in hoc lat.constituitur Poena autem iudicis,a. tia est secund ii qualitatem delicti. Si enim per imperitiam iudica.uit , litem suam facit parti contra quam male indicauit tenetur, inquantum religioni iudicantis Visum flerit, ι. lιι tr. f. cis ars erexιraord.cmavit.ν. i. i. Ilig.qua ex quasdelicta nasi. Quod si ver,dolo malo inique tua dicauerit, veram litis aestimationem ei quem sententia sua laesit,praestare, omnia damna ei refundere tenetur, insuper fit infamis. . i. h. tit se n. tentia autem tenet, nisi iudex pecunia corruptus malesiudicaueritu quo casu sententia non valet. . .flv qMM.prouoc non est e. Us4 grauissime iudex punitur. Quinimo is qui iudici pecuniam dedit ut pro se iudicaret causae sua forte diffidens, causam amittet, . .. 2. hoc tu. cui tamen nouissimo tu reparcitur,si seipsum deserat amb.nouo iure,hoc tit.
Spntentia semel ite lata neque a iudice qui sententiam tulit rescindi potest , quia simul atque sententiam dixit, functus eli officio,
iudex esse desiit, . iudex, . Usde re iudi . Neque eiu luccetar, quia idem est tribunal prioris Iudicis successo is, Neque praetextu omissae perem. ptoriae exceptionis retractari sententia potetis .inibi Bart.b.t.
D FRUCTIBUS , T LITIVM EXPENSI S
hoetit.intelligitur iudicem non tantum de re ipsa, sed etiam dee-d ius rei fructibus & litium expensis 'sententiam proferre debeIe. quod verum est, si petita fuerint, alias iudex super j v pronunciare non te. De tui cum debeantur tantum officio iudicis, de iudex officium suum non petenti inpertiri non compellitur, obfde damnat emi. Sed haec non obtinet in uniuersalibus iudiciis , in quibus fructus debentur iure acti n. r, atque ideo intelliguntur petiti cum alijs rebus principalibu5. i. o. . r. ιr vltim is de pet haered. An autem si expens e non fuerint petit udcx
205쪽
possit ex suo officio reum ad fructus&expensas condemnare hoc communiter Diuasserunt in fructibus post litem coni.perceptis, ct c. arg. l. adiala ,s sciendum,ssia AEdilis. Edict. Ferrar.ius m. lib.in reali as.. V.Et expensis,ubi pleuissime expensmMer tractas. MIU .cent. 4.obf. s. maxime si illa clausulazPeto
mihi ius iustit administr.&c adiecta fuerit, Gail ιib, i r U. iv ubi quoque docet, quod expensae non petitae statim post sentent adhue peti possunt
SEntentia lata effectus est, quod post lapsum doCem dierum, si illa per
appellationis remedium non fuerit suspensa, transeat in rem iudica tantia effra.de avellat. Res iudicata est lis siue negotium,de quo iudiea tum est Sententia est ipsa condemnatio Vel absolutio, quae differt a te tu dicata, tanquam eausa ab effectu nam ex sententia nascitur decursu legi timi temporis res iudicata , quae neque praetextu repertorum postea in. strumentorum, neque praetextu rescripti a principe impetriti, rescindi.
Forma execursacis D. Q Tempora aviae indicatis rastisata.
3 An in ruina exemtiom. debeat nou inprocesim institia. 4 A parum esset sententiam serri,nisi data mandaretur executio ni ideo postquam sententia transiuit in rem iudicatam,statim iudex ordinarius siue ipse iudicauerit,sive delegatus ab eo,debet sentetiam per suos ministros exequi,&Quidem secundum: formam GDiso Pis L ff. de re iisἐ.ves iuxta statuta illius loci ubi coeptum,ὐ araαι 2. --c .liber. d. ρv. -'-. 23. Dixi statim,quod sane intelligendum est. Nam iudicatis ad soluendum certa tempora praestituta texi quinera tis dabantur illis triginta dies Gesiim I ii . v. i. Postea ex alia quadam lege iudicato faciendo duo menses dati fuerunt. i. i. codic Theodo de 'san rei iudici Hodie ex Imperatoris Iustin. Constitutione dantur iudicatis ad soluendum qua. tuor menses Iez. 2. Mut seσμeηti quod verum est in personali actione mera: nam in rei vindicatione, vel reali fit executio sententiae , statim , si res restitui possit alioquin datur tempus ad restitutionem . satisdatur de praestanda aettimatione , si non restituatur res
206쪽
Le hicinae,a actum;is .instit. λ c.iud. Nec obstat .isfideicommisit stae Uur quaa ibi agebatur ex testamento , non rei vindicatione. Nec obstat quoque Ijicum exceptione . . auodsi hon ,sfquοιm-uc se quia ibi agebatur actione quod metus caula,qua personalis est ut ibid.annotauimus. An in puncto executionisi debeat nouus processus inlii tui. - Galilib. 3.obfiiJ.cq ii ex Zas ad i. intra,n. i. de re iud. dicit summariam'tialemcunque petitionem sufficere, ne processus in infinitum trahatur, dis ex lite ori. atur, quod' plerumque hodid obseruatur, si officio iudicis agatur proeNecudione. Si vero graues exceptiones executioni opponantur, illae coram iudice ventilantur,lωω .l.Ialia.
Itim e m rei iudicatae iure nouissimo quoque fideius ri,m competit. LIcet humanitatis causa condemnatis a tempore iudicati, vel si appellatum fuerit, die confirmationis primae lententiae, quadrimestre tepus ad sonuendulae iure concedatur, uti in praecedentibus tit. diximus: tamen hoc fideiussori rei condemnati denegabatur, II. find. οβ VerumtIustinianus fideiussoribus mandatoribusque illud quoque praestat, cum alioquin is ad solutionem faciendam compulsus , reum pro quo fideius. sit,ad redditionem praestationis facte cogere possit, cu fic beneficium di. lationis a lege indultum inane foret, 1.jam liniri nou. 2.hoc sit. Quod si reus quadrimestri tempore lapso pecuniam non soluat, vi uras centesimas non pro usuris ex priori contractu debitis, abrogata,l. i. c.TMOLeod.ω sed pro sorte praeitare&soluere obstringitur ita. i. e l.*ι.h. .
MNATI SINT. IIT. U. OValiter executio fiat, si plures una sententia sint condemnati in hoc itulo traditur, scilicer,ut pro virili portione contra eo sententia
QVIBVS RES IUDICATA NON NOCET TIT. LVI
RH inter alios iudicatae, neque emolumentum afferre, neque praeiudicium debent irrogare his,qui in iudicio non interfuerunt. l. b.t. LRebibi vide Dd. ff. de re ita unde sententia lata contra coniuncta micrsonara non praeiudicat alteri coniunctae personae, nisi ratificauerit, I. .hoc ιιι. Vnde quoque executio impediri potest a tertio interueniente , ut notant Od.in .isaepe,e. cum siper eois Panormtae sest.
207쪽
Ille titulus declarat comminationes, praefidis interlocutiones,pro ζrammata, Epistolas, subscriptiones non esse sententiam, siue tre ctu in rei iudicata obtinere. nec γ- , .dem Mu . rei iudicata ,setit denique non omnis vox, non omnis voluntas iudicis sententia est, sed ea tantum quae causa cognita ab ipso iudice de libello claris perscripto literis recitatur,&absolutione vel condemnatione rem de qua agitur init. idec
si rix FALSIS INSTRUMENTIS VEL EST IMO-
SEntentia ex falsis instrumentis, vel restimoniis lata detecta veritate rescinditur, Disum hocnt. dependente causa falsitatis,suspenditur exe.eutito,iaudicati εοὶ Sed ut hoc procedat,tria neces Taria sunt. Primo ut falsa instrumenta sint producta. 2. vi de false non sit cogitatum siue cognitum. 3 ut propter illa salsa sit iudicatum.ιFraba ,hoe,it.
TIT. LIX. De hoe tit dixi .F. eod. tit.
tem suam petitam ab aduersario soluens, cohaeredibus non praei v. dicat,t...hαι. nec frater fratri deferendo iuramentum, paciscendo, transi. gendo, donando&α officit, cammireboct.Nec hic tit. est superfluus. Nami generali lex loquitur tam de actis extra iudicium, quam de iudicatis ti tutus ver sv p. quibus res iud. non noc loquitur de iudietatis tantum.
DE AE ELATIONIBUS. IT. LXI. DE APPELLAT ET CONSULTATIONIBUS. TIT. LXII. DE TEMPORIBUS ET REPARAT CONSULTAT TIT. LxHI. QUANDO PROVOC NON EST NECESsE. TIT. LXIV.
208쪽
QVOR APPELL. NON RECIP. IT. LXV. Si PENDENT APPELL MORS INTERVAENERIT.
eu stis viri iudiei competat executis, Wc. prior iudex a quo fit citandws, o c.
OEbis titulis ins satis diximus, nee multa quaestiones pro instituto nostro huc aptari possunt, tamen duas hic proponere statui.
Quarum prima est' viri iudiei competat executio, quando iudex superior priorem sehtentii co firmauit Culae lib. ria, obf46 existimat executio. nem pertinere ad iudicem, quo est appellatum Sed alij communiter di-cnnt pertinere ad iudicem superiorem ι..tita b t. a th. si qu litigamiumsur. de Episcop. aad. t mo est, quia totum' negotium robur accipit a sententia connirmante. Quod si iudex appellationis seu supelior Pronunciaret appellationem ei e desertam, vel este nullam executio in dubie ad prio rem iudicem pertineret.ι.uti de tempor. appellat. ratio prioris est, quia iudex non habuit iurisdictionem in appellatione deserta , ratio posterioris est, quia sententia prior non potuit sit spedi per appellationem, qua nulla est.Sentelia vero qua iudex sentetia inscrioris cofirmauit vel reformauit, quia executione habeat a iudice superiore, dubiu non est Ga lib. i. V 33. Altera quaestio est an prior iudex a quo, sit citandus defendendi sui ho . noris, cauta 8 minime, si tractetur tantummodis de simplici reuocatione prioris sententiae: citandus vero est si tractatur de poena ei indigenda. Poer. dec fas Infaenι. 3.οU82.Ratio differentiae est quia posteriori casu agitur de damno S in te esse iudicis inferioris atque in quolibet negotio cituri debent illi quorum interest , cum citatio sit introducta, ne cuipiam contra ius naturale defenso adimatur. Sed priori casu de nullo prorsus damno aut praeiudescio priori, iudicis agitur, sed saltem de modico tractatur,si quod ,est praeiudieium, quoniam multis modis contingere potest,ut lanient i a fit lata citra ullam culpam dolumve prioris iudicis.
TIT LXVi II. Restitati misori non prodest maiori licet conserit. APpellatio via iuri omnibus prodest, s simul fuerunt condemnati, I.ce υἰι .eod. m. 'pestram ec obstat,quod sententia inter alios lata,alijslieque prodest, neque obest; nam alia est appellandi ratio, alia sententiae de rei iudicatae quoniam per appellationem tota suspenditur iudicis in ea causa potestas&iurisdictio. Extraordinarium autem restitutionis re- medrum, quod minoris aetati fauore singulari conceditur, ad litis concutem natorem non e teditur,quia est personale beneficium. si in n.t , t. Diuitia in Ci
209쪽
COD. LIB. UILSU DE MOMENTANEM POSSESSIONE F v ERIT
, AEn modo ι -c accipienda. Asententia in causa possessionis momenta aedata,non sicet appella re, L mka.ι. qui at siquid peccatum est, potest reparariti reformarim causa proprietatis. Deinde causa possessionis celeriter est expedienda unde appellatur momentanea, quasi breui momento tantum duratura. Hoc quidam speciale esse arbitrantur in quaestione momentaneae possessionis, qliod ab eius sententia non appelletur,&tantum restringunt ad quaestionem retinendae possessionis,quasi liceat a sententia recuperan .dae vel adipiscendae , appellare. Sed Docti l . Cui ac.d.I.,nic quoque ad inter d. adipis pos Miarenae unde vi extendit per .momemaneae of Ῥηde rei, , de Atomi sum.hoc ιin
NE LICEAT IN UNA E ADEMQUE CAV
Hoc intelligendum est, quando duae sunt conformes primae sententiae. Item est intelligendum quod non liceat tertio appellare super Eodem articulo,ι.vnti . inctu. Sed haec exceptio trium t conformium se n. te tiarum, ne sciliceat tertio prouocare in camera, non attenditur, quia poliat quisque in seriorum ducum in praeiudicium imperis in suo ducatu plures facere in statias. ωsic illudere iurisdictionem supremi tribunalis. MFUcent. ..bsi Qui BONI A MED. POSSUNT TIT. xx L ualli, sion huesicis debitor reriunctare postis. De hoc diximus in feodia OV aeritur utrum cessionis beneficio debitor renunciare potest pi quod Dd negant, quia pactio improba ei quae homini libertatem adimit,l.Tuto o fde condu. redemo H.ati infringitur libertas homini, cui non datur facultas recedendi .i.-2Τ.de liber.bον exhib. cuius conditionis est ille qui carcere constringitur. Non obstat, quod quilibet favori suo te nuncia. re possit; nam iisquiunt,hoc verum, nisi quoque in fauorem reipub. st introductummeq; etiam obstat quod debitor quinquennalis habens induci. acconcessas, a celsionis beneficio excludatur,l. vlt. eod. nam debitor ipse no
210쪽
Et hie in in t . satis explicatus est. DE PRIVILEGIO FIsCI.
cicastio a s 'im mulieri praeferatur. Notum est fiscum in bonis non vacantibus ex causa fiscali obligatis,
alijs creditoribus iure praerogatiuae anteferri,ijicum Vc tam h ι. Sed anhscus mulieri,quae pro exactione dotis priuilegium habet,praeferatur, an mulier fisco Et dicendum, ut prior tempore potior sit iure, ι quana 4. ii ut in duabus mulieribus de dote contendentibus,& duabus fisci stationibus obteruatur Nou. 9l i, catac hoc est, si mulier prius contraxerit nu.ptias,vel fiscus prius cum marito contraxerit,alteri praesertur is quida. bet prioritatem tempOIi Sud. I. quamuis hoc ιιt.
De priuilegijs dotis abunde sup diximus. DE REvOCANDIS HIL QUAE IN FRAUDEM
HAe de re differitur in s.si quis infraudem iηst. Dact. min feod. ubi docui mus de actione Pauliana. Vtrum creditoribus ex delicto compe talia uliana, controuertitur v. g. Titius furto rem meam subtraxit, mihi dupli aut quadrupli poenam debet, postea sua bona in fraudem alienavit, ut ex reliquis poenam dupli aut qua upli consequi minime valeam. An in cluam, res in Seium alienatas reuocare possima Caula dubi tandi hcc est,quia villule actioni sit locus, non satis est si debitor alienans fraudandi creditores animum habuit, sed insuper necesse est creditorem re ipsa fraudatum esse: atque creditor ex delicto, re ipsa non videtur si a u.
datus,cum n diminuatur eius patrimonium propter poenam non a quisitam. quia ratione tamen dubitandi non Obstante, communiter Dd. tenente reditori ex delicto dari hac actionem reuocatoriam nam textus in d. .iιem siquis. De distinctione docet creditori dari hanc actionem, atq, creditor ex delicto vere est creditor Nec obstat argumentum contrariu,
nam huiusmodi creditor intelligitur re ipsa fraudatus poena dupli vel quadrupli, qui ante alienatione ei erat debita, de quasi in suo patrimonio.