장음표시 사용
171쪽
nii et e tum, quoad conditionem usu capiendi, sed possidere quantum itinet ad alios iuris etffectus. Nam fructus iacit suos,item habet in teidi. tia aduersus eos a quibus de re deiecta est.
SI ne eausa non potest coniunx altero inuito matrimonium dirimere, nil et dotem vel donat. propter nuptias perdere velit,l.conten M,C.ι ere. ad. xiti Brand. distii guentem inparat.h.per ιοι qua in re ab antiquo iure recessu ie' ito sine causa perim rus erat impune libellus renudi j de Bodis. de rep. s.1 ε 3. sed hoc nouo iure coiuges possunt matrimoniu tantu mutub conia sensu dita luere, i. q. hornis. Et iure nouis limo nequidem mutuo coniugum consensu praeterquam castitatis causa seruandae matrimonium di potui
IN s. eod. promisimus hie dicere quid iuris Ist, si matrimoniu soluatur
morte filiae , an tunc quoque actio pro dot 2 repetenda patri competat: de certum est dotem profectitiam ad patrem reuerti,i. q. it. Ratio est, ne patri aliq:cto addatur alia a me lio, quod contin eret, u pater filiam perderet dotem insuper quam ei dedit: quod in dubie verum bit, quando fi l iam oritur libet is nullis relictis. Verum grauis est qu silio, si alia moria. tur liberis ex relictis,utrir meo casu quoque dos ad patrem reuerti de beat:quod Bart.opinatur in I.post dotem 4 o. f. h .q iem multi secuti sunt verum sententia negans placuit Martino ind. l. . . quem sequitur Olden-
orphetisse , ast et O. haec sententia in praxi est recepta videri oenb ius
LVI RV ERIT. TIT XIX. Constante matrimonio dos non repetitur,nis rem familiarem mari to dissipante, vel eo ad inopiam vergente, . bi adhuc 29. Apr.de iur. dot. vide D. Alib. 2. sis. St. Quod si tamen inanitus re in dotalem conita me matrimonio reddidit uxori, ea defuncta repetere poterit Luctus ab eadem interim perceptos Ratio est, quia huiusmodi dotis redditio est instardo irationis, quae intercon iuges est prolubita, quini modo ipsa potest repeti.
172쪽
NE FIDE IUSSORES VEL MANDATORES
RAtio. ne causa perfidiae generetur inter eos cumque etiam absurdum sit, uxorem quae absque fideius re se marito committit pro conseruatione rerum suarum fideius rem exigere, Se non velle in admia istrandis rebus suis marito fidere gener.llite sod. Contra directe facit, quod pro dote pignora dari postat .quod autem . si uxor.fde donat.inter tr. ω πλοr. i. i.f. qui M. in pu ergo pro dote dari quoque possunt fidei utares. Nam eadem ratio videtur pignoris&fidei utam. DA . in ιract desol mair c.4 admittit posse accipi fidei ulla rem pro dote pro quo etiam facit,l.cii QOtι,4 ff.de ur. dοι. Non obstat presens titulus: quia in quit, non est eius sensus , quod fideiussores a marito dati uxori ratione dotis non obligentur, sed sensus est iste quod mulier nequeat compellere maritum dare fidei usiorem pro dotis securitate. quae Duar. interpretatio,quanquam nouastvi repugnans communi Dd. sententiar, tamen non de iure omnino reijcienda est, quia napp. in ι i. h. iii iubent aboleri illam legem,quae cogebat maritum dare fideius rem uxori.
DAM MARITI AD DICANTUR, ID EST PN SOL in
AD dicete bona mariti, est ea collocare apud mulierem, eamq; bono tum mariti fieri posses rem. Haec additio pro dote debita mulieri citra formam h.eοψt.Hic. fieri non debet. Sed si maritus non soluendo decesserit, uxor se in posses honor mariti rei seruanda causa mitti petere potest, qua impetrata advenditionem, vel alienationem, vel adiudicatio. nem domini reram mariti,si emptor non inueniatur, ulterius obseruata iuris Arma,procedere non prohibetur,d.ι. rui J.t.
173쪽
ET de hoc titulo in T. eod. diximus.
DE ALENDIS LIBERIS A PARENTIBUS.
TIT. XXV. V parentes alios .iκfin b.iit. Ita liberi parentes alere dicuntur ossi clo iudicis,l.I.
c. concubinatu matrimis Istecies.
CV m concubinatus matrimoniispeciem pretis serat,prohibetur quis
habere concubinam constante matrimonio l. c. hortis nec ea potest esse inconcubinatu fit ij, quae ante suit concubina patris, ι. 1.b.Miri nec potest quis simul habere plures concubinas. In concubinatu esse potest tam liberta quam ingenua, modo si nata obscuro loco nam ingenua in loco conspicuo nata non potest esse inconcubinatu, sed in uxorem est dueen da, alioquin consuetudo habita cum ea domina erit stuprum.
DE NATURALIBUS LIBERIS ET MATRI
svs EORUM ET EX QUIBUS CAVs Is IusTI EFFICIANTUR. TIT XXV M
i Nae es qui dicamur quomodo Iim,m nuncsuccedant. uist modis liberi naturales legitimem ur.
Aturales liberi dicuntur: qui ex concubina&soluta nati sunt isti
quidem patrem habent, sed non iustum: iustum enim sole nuptiae demonstrant.f. t.in Τ.depair.pote i. In prima huiu rubrici parte tractatur,an de quatenus filii naturales succedere possint patri naturali. Et quidem si pater moriatur, ab intestato iure ciuili nihil de eius bonis conlequuntur fi- iij naturales,I.humanitatis,h.sit. At iure nouissimo, si pater moriatur ab intestato, nulla legitima prole relicta, nec coniuge legitima, consequuntur duas uncias substatiae paternat, quaru parte mater eoru adhuc vives cose.)uetur. Quod si vero legitima proles vel coniunx extet, nihil qui de iureuccessionis accipiut,tanae successores illis aliquid donare debet. h.licet piari,b. huiusmodi. n. naturales filios pasci boniviri arbitrio est noeesse inquit Imp.m d. thuicet. Pater vero si testameto moriatur nulla sobole legitima relicta,poterat iure ciuili relinquere suoru bonorusemisse liberis Uuu natu
174쪽
nat tiralibiis, si modo pareiatem non reliquerint. d. l.ham Hilam. At iure no-itissimo tota in subitantiam ii occasu illis tribuere potiti, vel inter vivosv li tima voluntate.d.auti .licet patri. Quod si vero parentem vel libero treliquerit, naturalibus iure cluili, eo itimque matribus unciam tantum potordor Ulinquere, tit quod quoque coirectum est nam hodie si non sint libiti te gitimi parentes non facient, et pater nequeat relinquere vltra Mod:rtia liberis naturalibus , nam relicta legitima parentum poterite Di ut ijs relinquerc.aura nunc sti,auistii et i existente prole legat in pater silio non pol sit rellii quere nisi unci an cuni persone pror-m extraneae legit ima prole exiliente, pro I: bitu possit relinquere, inrodb iberi iustis integram relinquat legitima in quis mirari piisset. At hoc idc,m paterii Lia cla coeco amore praeferat liberos naturales proli iusta aut saltem ne eos ditiores faciat,atque prolem iustam. Quod attinet ad altera P partem huius tituli , sciendum cst liberos naturales tribus modis legitimari, persubs quens matrimonium, oblationem cumae, rescriptum principis .iae quibus singulis in Nou. quibus mod. natur. dice
QVI PETANT TUTORES VEL CURATORES.
VBI PETANTVR TUTOR VEL CURATOR.
IIT XXXII. D his titulisinis diximus.
DE TUTOR 1BVS VEL CURATORIBUS ILLU
NT Riv M. Ti T. A XX lii. et OVomodoc quales tutores illustribus vel clarissimis personis dentur, in hoc tit ii aditur. Pupillis Romam litiscibus praefectus urbiscum decem senatoribus praetore dabit tutorem:& si ille solus non sufficiat, plures vocabit ad tute am: quem senatores praetore zgerint, conrirmabit praefectiis 2 de concedenda administratione ci decretumpi coris interponetur. nec actione factum subsidiaria sicut caeteri magiitratus tenebuntur. In prouinciis tamen tutores vel curatores clarasti inarum personarum nominantur per curiales , qui in subsilium
175쪽
ex noministi ne tenentur . Yntc.hM .sed haec accipienda destiis quinus intestamento tutores dati non sint, vel si legiti in non supersint I. h. iustos' qui' i rust-- larissimi ideca laeta
RES ET QUI AR PObs VNT, VEL NON
Ti T. XXX. V. Et de hoc titu. in feod. diximuS.
QVam DO MULIER TUTELAE OFFICIO -
DT. XXXV. 1. 4κomodo mulier vel mater ω aura utrices esse possim. Tutelam administrarr, virile munus est,&vltra sexum inmineae in. fit talis tale officium est,s. i.h. Lunde mulier utrix este prohibet irr, nisi a principe impetrausi it filiorum tutelam l . vlt. F.de tutelu. Sed hodie malle; aulaeotiam naturales I.3.-tit. I debitrices Auth. ad haec eod. non extanti is testamentaris praeseruntur legitimis&dativis, illis permit tu tutelae onus subire secundum ordinem, ut mater primo, postea auia admittatur. . nratribocii . nec tenentur iurare,de non iterando nu ptias, sed simpliciter debent renuncine nuptijs simplici verbo&auxilio SC. Velleiani momni beneficio visi sorte quandoque occasione tutelae pro pupillo se obligauerint non iuuentui alioquin non contraherent homines cum ea, quod impuberi noceret Auth acramentum hoetito P in m. cou. hoc tit. Quod si vero conuolauerit ad secundas nuptias expelluntur tutela, salua minoribus omni inris cautela d. Amb. furan: rion. met res mariti sua tacite sunt obligatae impuberi,l. 2. 1ocm.
BE TI, TUTOR UEL CURATOR DAR POTEST.
Rrgula iuris est , tuto cem habenti, alium dari non posm inter aruin Τ.de curartice hoc tu Haec regula tamen non est perpetua,&faepe ta- torem habenti tuto recte datur: puta si in locum furiosi sana interualla habentis non solumi et s.fin. de extus mior muti ksirdi tutoris, altituto. res dentur, I pen4s de tui aut si aliarum rerum, non earundem puta in alia prouincia datur fra-ii fite ι est. ut si reipub. eaus .absit, vel missus it quasi legatus &c. His enim o similibus casibus tutorem impeditum habenti, alius tutor in subsidium recte datur: qui quidem si prior impedimento durante moriatur in eadem causa manet,uoὶ ecpt: pillus efficiatur pubes.
176쪽
ET DE PECU Ni A UPILLARI GENERANDA VEL
3 enescium cellionis. ἀPRomisimus ad hunc titulum tradere,quomodo SP quo ordine tutores
Et sciendum est, si sint plures tutores vel curatores, quemlibet eorum in solidum conueniri. 16 ιres tutores in princis. de adm ivior quamuis eis ex q-quitate . remedijs succurratur nempe diuisionis, ordinis, cedendarum, iactionis utiliis, de quibus Dd fis distulant in I.i. c. de transiis. Beneficium diuisionis est.' quo inter tutores si otianes soluendo sint,diuiditur tutela prorata portione, I. .f.nunc hactenus Τ. de ratione distrab. Beneficium ordinisti unc locum habet, cum ex pluribus tutoribus vel curatoribus unus vel duo tantum administrauer uni hi enim primo conueniendi sunt, I. u.c evilministr. tu . Et post eos qui gesserunt, si soluendo non sint, ad magistratus peruenit irrZQ.Visiare f. istin .errM. r.&denique ij qui ongesserui, quos honorariosa penamus conueniuntur, vide rarim λυή. in . sciendum iis taeestii β.tuto .Beneficium t cessionis competit,si unus ex tutoribus exi-
stens tantum soluendo, exigatur insolidum&soluerit nam is potesta pupillo petere sibi cedi actiones aduersus contutorem, quibus contracti
experiati ,si sorte ad mellcrem fortunam perueniret. d.I. I.f.num tractemu .
beneficium actionis titilis est, qua omissa cessionis petitione collegam is qui soluit conuenire potest, d.l. i. . nunc tractemus etiamsi haec actio fideius ribus denegetur, .utfideiussor. f.desdem . l. 7is. I press desol rationem diuersitatis tradit Bart. I. MAsinium dest. Se dicit,quod plurium tui rum correorum una videtur esse obligatio, Leadem ratio Τ.d. .eu.Sed fideius rum plurium non videtur una eademq, esse obligatio, nec unus soluens videtur alterius contemplatione soluere, quia fideiutar solues, negotium principale gerit, di pro principali reo soluit, non autem pro- confideius re,nec ad eum spectat principaliter, sed in duobus reis tuto ribus ad utrumque spectati Quod si vero tutela a testatore vel a iudice di. uisa est, tunc non opus est his beneficijs, quia clari iuris est quemlibet pro administratione sibi destinata tantum obstrictum esse, Porro si om
177쪽
nes tutores earuntque haeredes non soluendo sint, peruenitur ad fidei ui. res, si qui dati sint:quibus excussis, si nec tum minori satisfiat, magistra tus conuenitur, uti in L adiit de mag. conu. diximus.
CVRATORIS, MINORES AGERE, VEL CONUE
SI' EX PLURIBUS a VTORIBUS VEL
CURATORIBUS OMNES UEL UNvS AGERE VEL
Et de his tit satis sup tractatum est.
LI A SCONDUCAT IT. XLI. DAtus vel constitutus tutor prohibetur vectigalia conducere, idque
hac ratione, quia omnia bona conducentis a fisco obligantur fisco, LI. infres ibiMeaftaci pig.contra, At nemo duobus unam eandemque rem sine crimine falsi, . i. .ιatoresΤ ad cor. Di obligare potest ergo recte prohibetur vectigalia conducere, quum prius sua bona ob administratio nem tacite fuit ob Iigata pupillo. Euitat tamen poenam falsi, si utrique satisfecerit vel ante tutelam susceptam conduxerit. . vim.Doctu.
DE IN LITEM ' DANDO UEL CURATORE:
duobus superioribus tit in si . diximus. de postremo vides vli. inst.
DE AEO 2 QUI PRO TUTORE NEGOTIA GESSIT.
Et hic tit. in is explicatus reperitur. SI MATER INDEMNITATEM PROMISERIT.ΤIT. XLVI.
178쪽
teκetur ex illo Dcto, sed iudex si malum tutorem dederat, in subsi
TUTOR DAT U SIT. IT XLV LI. ET mater petit vel dat tutorem, nee eontra eius voluntatem alius dari potest , in tantum, ut si aliter datus stiri tutela citra existimationis
UT CAUSAE PUPILLI POST UBERTATEM
ADIIT TUTOR. TIT. XLVsI . Ovamuis tutela pubertate finiatur in prine inst. qum mod tui. Pin.
tamen ratione conini et lonis tenetur tutor ea, quae ante inchoata sunt, post pubertatem explere, dummoddin curatores non sit tranfata mitio I. i. hoc ιιι.Sedi admonere debet adultum,ut sibi curatorem petat, talauuiem .sii ut is ite ad μι-.
De kqxentibus titulis usque ad finem latis pro instituto nostro
Via seruus fugitiuus sui surtum facit, ideo ne ei capi, nec longo tempore praescribi potest: O.hoc iit.Et is qui seruum fugitiuum occultat in eo plectitur, t teum seruum restituere debeat cum alicis niti, vel o. solidos, . . hoc sit. Qui autem seruum fugitiuum occultat, pro poena loluit et libras argentil. pen. h. is. Quis dicatur seruus fugitiuus ins Od. diximus.
179쪽
LIcet poena furti ordinaria si duplum aut quadruplum aliquando tame fures eorporaliter extraordinarietium utur i. vli f. ea . quae poena extraordinaria Ozarbitraria ad ultimum supplicium extendi nequit, nam licet praesectus vigilum seruum furti insimulatum summo affecerat supplicio,ι.peη.f.de.co dic s. causa dat Attamen nostra propositioni hoc non obstat,quia sententia praesecti vigilum iniusta fuit plurimas ob causast tum quia processit sine causae cognitione, tum quia supra suam iurisdictionem erat surti cognitio, cum seruus ad praesectum urbi esset remit. tendus, ι. 3. f. infra s/eo prcf. igit.z nd.I.pe . Quaeritur an famosus fur, id est, qui ter furtum fecit,ut communiter Dd. interpretatur,poena mortis affici possit quod Dd negant, nec obstat, Levitalium sigrassatores Isa. mosostfde parsis nam hoc speciale est in grassatoribus latronibus, ut illivltimo supplicio plectantur, cum non bonis surreptis contenti quoque sanguinem profundant, quod non est in furibus. De caeteris tit. h. libri sequentibus usque adiit. De repudianda honor. pols in tΕdiximus.
Hie in controuersiam trahi potest, num si filius fam.ex haeredaens in fingat testamentum, Emancipatus coserre teneatur, si ex paterno testamento suceedat VIure veteri quippen 6.tenebatur, ι.εn princip) . ubi latius diximus. Nec iure novo; tum quia hoc non satis clare decisum videtur in iure nouo. tum quia maxime collatio ob eam rationem est in. troducta, ne ab Emancipatis filijs iniuria afficerentur, a quibus persa tremi nititutis, mancipae praeteriti auferunt portionem haereditatis per bonor. possesI. conir tab Sed his non obstantibus in proposita facti speeie arbitror correctum esse ius vetus , sic ut iure nouo collationi sit locus. Nam olim quidem collatio introducta est a praetore, ne occasione Emancipatorum filii Diniuria afficerentur. At hodie nouam respexerunt imperatores rationem, hanc scilicet,ut inter liberos seruetur aequalitas, ext.expressus in ath de riente semisses illud. Item per text. t. i7. t Iiberu/οetit. Quaerituri quoque utrum Ema acipatus Emancipato hodie conferat Et Ieerium est olim ex Edicto praetoris illos ad conserendum non fuisse ob ligatos,cum ratio iniuriae, quae priscis temporibus spectabatur hie cesset Plerique putant quoque hodie inter Emancipatos collationi non esse locum. Prim b, quia in si Em-cipatmboctis docetur cessare collationem si utique
180쪽
si utraque sint filiare mancipati secundo, per d. l. v tiberAin verbo manciγι videlicet ιberta trιussu exus pro tenore praecedentium legam, ea quae in ipse emorip tione c. atque tenor prae d. legum est, ut en ancipati inter se ncin conserant. Et haec vidi ture ne Aaonis sententianu. 3. Sed haec Aronis sententia imp Denari potest per d.I. t liberis, ubi doeetur locum esse collationi si .ue liberi sint, siue sui iuris, siue in patris potestate aliquando maturiore consilio, meam in hac. M'. sententiam dicam.
ORDINENTURI TIT. XXIII. Testamentum imperfectum inter ιιbe νοι Iicet sustιneatur, tamen quandoque ob nimiam inaequalit impugnata . enhaeredita ex ιestamento isnperfe-
Αcto relictu,naturatae debita tens eruta ad impediendam cond.indebiti. An pubes ne ι centia curator is im ιο alia. 06 it Γ', histribus titulis quoque in T. diximus, ita ut eorum explic , tionem hic omiserimus, monentes saltem hoc unum obseruandu, quod licet imperfectum testamentum finier liberos sustineatur tamen
illud non procedere, si euidens foret inaequalitas. Nam licet Imper. p ternam voluntatem propter aliquam solennitatem omissam noluit in firmari. I. I. ι. f. ex perseis c. detest verum ideo non voluit sustinerepa ternam voluntatem in magnum praeiudiciu in liberorum, quando bibe. ris multum inaequales portiones sunt relictae Nec mouet quod iura, quae loquuntur testamentum inter liberos ratione solennitatis imperiectum valere, loquantur indistincte, quia sic ea esse interpretanda, docet ratio allata:probabile autem est expressim non distinxisse, eo quod bonita. tres fere aequales portiones soleant decernere,sciente quod iniqualitas magnas inter liberos discordias& lites gignat. Quaeri hic potest lan haereditas ex te ita mento imperfecto relicta, naturaliter debita censeatur ad impediendam condictionem indebiti quod regulariter dicendum videtur arg. l. desdeis ubi legata ex imperfecto testamento soluta non repetuntur. - Alex.cons. 7 .n.Iι7.lib. 2. An pubes qui curatoremn habet, sine licentia eius testari possit MVi. deri poterat quod non, quia non potest recte contrahere sine eius con .sensu, quo non ob Itante affirmandum cum glossa in I. Aarelim Gaio f. de liber. legat. ratio est,quia pubertas est artas sufficiens ad testandum i s. aquas de ι etiam & testamentum est publici iuris is erat voluntatis, unde non debet ex alieno arbitrio pendere, sicuti contractus&c. viri, h