장음표시 사용
221쪽
DE DUOBUS REIS STIPULANDI, ET PRO
MITTENDI IT. XL. DE duobus praeced. tir. in suo loco inis diximus. De contrahend. com. stip. diximus adiit. F. deverb.obl. de penultimo tit videaturtit. instit.de inutilib.stip.per tot.postremus vero tit. in is eod. explicatus
DE FIDEIVS sORIBVS ET MANDATOR IB.
unasti, fideiusso pro solviβο-c ercedens liget finem Moricos Elutit. materia in L eod. satis docuimus. Quaeritur an fideiussor pro furioso,tpupillo,vel prodigo sine u ratore contrahente intercedens obligetur pars affirmans probari videtur per I.Marcellus 26 1eολ. I pMpillus 27 Τ.de'.οHis sed his non obstantibus negativa verior est, quae probatur Uri pare 73. I afuraolo. f.,.t. I. is eri 6. ubi Dd.f. de verb.Oblig. ratio est,qui ait fidei uitares teneantur,oportet ut vel ei uili,vel naturali obligationi accedant. L,.inst. b.t at huiusmodi personae principales neque naturaliter, neque ciuiliter obligantur,ergo&α nec obstat d.I. elim umd.ἰ pvilias. nam ibi furiosus vel pupillus ex re natu raliter fuerunt obligati. De hac materia aliquando plures quaestiones tractabimus, DE NOVATIONIBUS. IT. LII. Nouatio est prioris debiti in aliam,vel ciuilem vel naturaIem trans- susio ι. r. f. d. vii ibid.diximus.
DE SOLVTIONIBUS E T LIBERATION L
BUiS TIT. XLIII. Anselatio particularis' admittenda. ' E ma seria solutionis in Leod. docuimus. An solutio particularisi sit admittenda, hoe est,an creditoreoga. tur inuitus partem dc bibi accipere, quaeritur quod regulariter nega turra I.obligatione o. h. tir. 3ffumii. cist. Paul s M.ff.b.ι ι.ιμιο 41. a uini f. 'ser. Laaiai q. f. depe Ratio est, quia solutio part Hilaris est imommoda creditori. Nec obstat.ι.quidam exsitimaueruηι,3 jsi cert.petat.nam ibi solutio particularis ad initti debuit, eo quod pars dcbiti sola liquida crat, non lotum debitum. Nec obstat ratio ibi assignata, nimirum quod ad prato rima entineat lite minuere, hoc. n.Vei ueli, qua do pars es liqu)da, ut per altera litigatus, at hic ponimus totv d bbitu e se liquid u. Nec illati vir. ti b. mo.
222쪽
ρουδMMarain eo loco fuerunt plura diuersa debita, unde creditor compei tapotest unum debitum accipere sine altero, neque enim tunc dicenda est solutio particularis.
ACoepti lationis materiam dractat Iustin. a item, ψ.pavin Mamr -
TIT. XLV. -nia denunciatisferi debeas.
DE Euictione in f .aod.diximus. Quaeritur quando denunciatio fierildebeat Respondeo, denunciari posse. donec sit in causa conclusum fremrρ.f.vit f.eod non obstat . qm concubinam 29. Ihaeres1.de Iet 3 ubi videtur esse denunciandum, ante litem contestatam. Nam illa verba priusquam iudicium acciperetur,si. gnificant priusquam iudicium accipiatur cum effectu, ita ut iudicis se. tentia nondum sit pronunciata,nec conclusum in causa.
NON DEBERE. IT XLUI.CReditor qui rem pignoratam vendit iure creditoris,minime tenetur de euictione,nequidem ad pretium restituendum , nisi de ea re conuenerit,aut sciuerit rem esse in bonis debitoris, Li.2.buit.
3 imiis patria potestate. Ex hoc titulo tria notanda sunt: primo quid sit patria potestas,deinde
ex quoiure sit,denique quinam,quos in potetiate habeant. Patria potest est ius quoddam , t quod habent qui sunt de imperio Romano in liberos suos legitimos tinaturales. Ovisam. M. Linin est introductata solis Romanis Romulo sic constituente Dionsulis. 2. -- ιου. Is de bu quisunt seives ali iam In potestate nostra sunt liberi nostri, quos ex iustis nuptiis procreauinaus,f.3.i .eod. Dixi iustis nuptijs nam a ti ex coniunctionibus illicitis, ut ex concubina, meretricibusque,in potestate nostra non sunt ι.P--,dfdestia.hom. cuius rei ratio est, quia spuri; patrem habere non videntur.iModestinis i ι.vulgo 3. f.deflaturam uiri igitur ex te uxore tua nascitur, in tua potestate est. Item qui ex filio tuo&ixore eius nascitur test, nepos tuus, neptis,aeque sunt in tua potestate, pronepos, proneptis,4 deinceps caeteri ciui autem ex filia tua nascitur,in tua potestate non est, sed in patris eorum,s.1 2.m unde filias non
223쪽
patii sed marito filium L parit, familiai ρε. f. deverbri. Quia qui nascuntur patris non matrisfamilia sequuturritaq; quod filia parit,no auo,sed patrioneri est, pen sis agnos liber.Porro quamuis uxores quae in manus ni con uenerant,mariti erant Vip. reg.ris 42 nihilominus tamen in patris potest a. te manebant, ut respectu mariti matresfrespectu vero patris filiariam. dicerentur, quia nuptiae patriam potestatem non perimunt, quod tamen moribus usurpatur,&C.DE ADOPTIONIBUS. In XLVIII. DE EMANCIPATIONIBUS XLIX. De his duobus tit in s. eod. latissime tractauimus. DE INGRATIS LiBERIS. Ti T. L Ollata liberalitate,filius emancipatus se indignum reddit,si patrem
petulanti procacitatis lingua sectetur, conuitijs lacessat,&atrocibus iniuriis,puta manus inferendo,pulsando, M opprimendo, ipsum officiat. his enim ex causis,cum ex haeredationis culpam committat, dubium non est, quin damno immeritae libertatis plecti, iescissa emancipatione in patriam potestatem reuocari possit,ι.vmis hoc tis.
minicam,qui seruos recenter natos exponit, nec enim quis suum dicere poterit,qui pereuntem contempsit, L 2. hoerisAE. Suscipientes autem nullum ius possunt vendicare in eos, quos aIuerunt, ι, .hoetiti sed fiunt sui iuri dicet nati fini serui d.ι. lemmavi, eq.
Consuetudo' est ius non scriptum, quod usus approbauit, siue quod
diuturni mores consensu,tentium comprobati induxerunt. . exrm criptota'. rurimi gen. Consuetudor est duplex, generalia & specialis, ge i neralis est quae generaliter obseruatur Specialis est quae certis locis vi lerclesiastiearem ii dist.
224쪽
pio Mu ira in eo loco fuerunt plura diuersa debita,unde creditor compulit potest unum debitum accipere.sine altero,neque enim tunc dicenda est solutio particularis.
friando denuntiatio feri debeat. DE Euictione in Laod.diximus. Quaeritur quando denunciatio fieri' debeat Respondeo, denunciari posse. donec sit in causa conclusum ιμν- ρ.f.,It f.eοι non obstat L qm concubinam 29 Iibaeresssde et .vbi videtur esse denunciandum, ante litem contestatam. Nam illa verba priusquam iudicium acciperetur, si. gnificant priusquam iudicium accipiatur cum et sectu, ita ut iudicis se. tentia nondum sit pronunciata,nec conclusum in causa.
CREDITOREM EVICΤIONEM PIGNORIS
NON DEBERE. IT XLVI. CReditor qui rem pignoratam vendit iure creditoris,minime tenetur de euictione,nequidem ad pretium restituendum , nisi de ea re conuenerit aut sciuerit rem esse in bonis debitoris, ι. .1.b.tις.
, is simis patria potestate. Ex hoc titulo tria notanda sunt:primo quid sit patria potestas,deinde
ex quo iure si,denique quinam,quos in potetiate habeant. Patria potesta est ius quoddam,t quod habent qui sunt de imperio Romano in liberos suos legitimos&naturales. θια .m. s. Κm. est introductata solis Romanis Romulo sic constituente Dio .clibr. 2. -- L8.1. de has quisvi Fui vel alterutis . In potestate nostra sunt liberi nostri, quos ex iustis nuptiis procreauimus, . 3.init. eod. Dixi iustis nuptijs nama ti ex coniunctionibus illicitis, ut ex concubina, meretricibusque,inio testate nostra non sunt ι. Paulin ii.=de 'M.b-.cuius rei ratio est, quia spur ij patrem habere non videntur μων vivi. go xj. de statu1om. Qui igitur ex te uxore tua nascitur, in tua potestate est. Item qui ex filio tuo ix re eius naseitur, id est, nepos tuus, neptis,atque sunt in tua potestate, pronepos, froneptis, deinceps caeteri. Qui autem ex firi a tua nascitu in tua potestate non est, sed in patris eorum, s. et aa .vrude filias non
225쪽
patri sed marato filium f. parit, ιfamiliai 6. ff. deverb.M. quia qui nascuntur patris non matrisfamilia sequuturritaq; quod filia parit, no auo, sed patrioneri est,t.nnst de nos lιDr. Porro quamuis uxores quae in manus unicon. uenerant,mariti eranti. Vlp.r .ris. . nihilol nus tamen in patris potesta. te manebant, ut respectu mariti matres f. respectu vero patris filiae fa m. dicerentur, quia nuptiae patriam potestatem non perimunt, quod tamen moribus usurpatur,&C.
DEJ ADOPTIONIBUS. IT. XLVIII. DE EMANCIPATIONIBUS XLIX.
De his duobus tit in is eod. latissime tractauimus. DE INGRATIS LlBEMS. Ti T. Collata liberalitate, filius eniancipatus se indignum reddit,si patrem petulanti procacitatis lingua sectetur, conuicijs lacessat,&atrocibus iniuriis,puta manus inferendo,pulsando, M opprimendo, ipsum officiat. his enim ex causis,cum ex haeredationis culpam committat, dubium non est, quin damno immeritae libertatis plecti, iescissa emancipatione in
patriam potestatem reuocari possit,i. in hoc rit.
DE POSTLI MINIO ET REDEMPTII AB HOSTI BuslTIT. H. De Loe in s. eod. diximuS. DE INFANTIBUS EXPOSITIS. TIT. LII. Psteriam potestatem perdit qui Liberos exponit,ut dom inus perdit do.
minicam,qui seruos recenter natos exponit, nec enim quis suum dicere poterit,qui pereuntem contempsit, ι 2. hoc ιιι.ε. Suscipientes autem nullum ius possunt vendicare in eos, quos aluerunt, ι ι. hoc tit sed fiunt sui uuis, licet nati sint serui d. vii camaathseq.
Consuetudo' est itis non scriptum, quod usus approbauit, siue quod
diuturni mores eonsensu,tentium comprobati induxerunt, s. ex re. crvioia'.de iur migen Consuetudor est duplex, generalia & specialis, ge- neralis est quae generaliter obseruatur Specialis est quae certis locis viis porem obteruantiam habet, facta di ir. c. noliιee. eeclesiastitarum ri dist.
226쪽
poliemor autem consuetudo priorem tollit, si in eodem municipio uiuersis temporibus diuersa consuetudines oriantur.nam si diuersis locis, secus, r.ext.de coemat.spirit neque enim diuersae consuetudines aliquorum debent aliorum contrario more subuerti c. studia distinct. Quamuis fautem rubrica quaerat, quae dicatur longa consuetudo, non tamen soluit vel decidit; ideo ius canonicum hac in parte sequendum est.arg. ι de κοα oper.minc quod decennium tantum ad introducendam consuetudinem exigit.
De hae materia ample scripsimus in tFeod.
DE DONATIONIBUS QUAE SUB MODO,
v ED CONDITIONE, NEU CERTO TEMPORE
Donatio sub modo ita fit est dono tibi praedium illud, ut me alas,l. t.b. ι donatio sub conditione itast dono tibi praedium illud,si a patre mmancipatus fueriS,ι. . . b. .
Donatio autem ex certoIempore fit. ldono tibi sun dum illum eo pacto, eaq; lege,ut proprietas fundi eius ad me redeat post quinquennium, vel ut redeat ad L. Titium eri .3. Metis ideoque finito tempore quinquen. nij, licet Titio, veteri iure viricto,quisbi stipulatus non est, non coma petat actio, dat ut tamen utilis ex constitutione D. fratrum, eadem se. que: donatori competeret,put praescriptis verbis,vel condictio ob rem dati,
usellia an quiἰιbet donais ob superuenientiam liberoram donat reuocaeensi. Donatio semel rate perfecta temere reuocari non potest. Peificitur autem, cum donator, suam voluntatem scriptis aut sine scriptis manifestaverit, .a. hoc tis.& ad exemplum venditionis eas in se habere secessitatem traditionis voluit lustiniantis ut etiam si non tradantur, habeant plenissimum& pei sectum robur, D traditionis necessitatem, d. . r. Asseruntiar tamen duae causa donationis reuocandae, prior est si do
227쪽
natorius ingratus fuerit erga donatorem: posterior, si post donationem liberi nascantur donatori. non quaelibet ingratitudo sit licit ad donationem reuocandam, sed ingens requiritur, ut si donatarius iniurias atroces in donatorem effundat, vel manus impias inferat, vel rebus eius magnum adferat detrimentum, vel eius vitae insidietur, vel non impleat ea, quae ut explerentur conuentum est, ι. vlι.hoc tiι. mater tamen, pr ut neque haeres donatores d.l vlt ob ingratitudinem filij reuocare donationem ito potest, si vel ad secundas nuptias conuolauit, vel luxumo 1 e vivit. l. b. Nι. exceptis tribus casibus, quando filius insidiatur eius vitae, quando flagellis eam effecit,vel omnibus eius facultatibus insidiatus fuerit. Auth quod materiboctit. Quod ad secundam donationis reuocandae causam attanet, necesse est, ut donator tempore factae donationis nullam habuerit sobolem. nam si vel unicam tantum habet prolem, donatio non reuocab: tur pluribus postmodum natis liberis, ratio est, quia cur donatio reuocetur propter superuenientiam liberorum, hanc habet rationem quod si donator cogitasset deliberis, donationem minime facturus fuisset, utpote cum non praeponere intelligatur velle suo sanguini extraneos, .cum auu. f. decoxd. γ demon; r.ι. cum acaιφinetisv de fideicommi . An autem quilibet donator, possit reuocare donationem propter superuenientiam liberorum iuxta dispositionem I.Ii unquam, f. hoc tu hoc inter Dd grauiter controuertitur vide Conan ιιb. s.c.I .n.3. c.
DE DONATIONIBUS CAUSA MOR. TIS TIT. VII. De hac materia in T. eod. disputauimus, vide latius Aron. in sum. h. t. DE INFIRMA NDIS POENIM COELI BATUM ET OR
BITATIS ET DECIM ARPIS VII LRII TIT. LVIII.
OLim viri coelibes,&mulae res orbatae viris, nihil ex testamentis ci-oium Romano mim capere poterant,i. i. b.t. Otim per . Papiam statu. tu in erat, ut decima pars eorum quae relinquebantur viro ab uxore, via econtra applicaretur fisco, i. vlt.bin m. Sed illae leges hodie cessant,d. i. M. I t.
TIT. LIX. Otim pater emancipato non succedebat, nisi impetrasset a principeius libet orum,l. i. hoc iis vide Bald adiit. si depairia ρ testate Olim quoque mater non succedebat filio, nisi tres liberos ingenua, quatuor libertina peperisset; sed utrumque hodie cessat,ι lι hoc iis S parentes liberis suis non extantibus descendentibus succedunt sine ulla distinctione.
228쪽
stat accusereposiint. Ea empla qui accuseriprohibeantur.
M Arcellus iurisconsultus omnes accusare posse respondie, quibus
a iure non est interdictum, I. i8. fis arcns Itaque haec res Edicti prohibitori est. Interdictum est autem,t pupillo, mulieri,magi Irratui, inta. mi, militi, hic qui duo iudicia aduersus reos subscripta habent, nummosue ob accusandum, vel non accusandum accepit: item filio paretem, libello eualumno patronum suum suspecto de calumnia pauperi, qui minusquam so aureos habet d.ι. 8 nisi hi duo iniuriam suam exequantur, mortemque suorum defendant I.h. ι amensf. d. tit sane in atrocioribus criminibus; puta laesae maiestatis, haeresis, simoniae, P defraudatae annonae quilibet ad accusandum admittitur, t. pen hoc tit. e. heli extra desimon. a. Misi . dd. f. de accus Qui vero accusari non possunt,'sunt legati, praefides, magistratus Pop. Rom. alijque qui honore publico funguntur, ι in. Τ. de adult. Item infantes di furiosi, .ins s Dd DoridesiccariPraeterea absentes, I. absentem infri seq. Nec qui semel crimine ac iudicio absolutus, potest iterum de eodem accusari, i cuil de accus nisi praeuaricatione prioris iudici rapprobata . . . it. . adultu.3ssis auaris.VUri' inparat. 1. de ac f. nec ab alio, nisi iniuriam dolorem suum persequatur, di doceat se ignora se ab alio accusationem institutam,d.Isi cui, erc.
DE MUSTODIA AE EORVM. IT. IIII. De histit. in s. eod. diximus. DE PRIVATIS CARCERIBUS INHIBENDIS.TIT. U. priuatis non licet habere carcerem. NEmini licet priuatum carceremi habere vel exercere, praeterquam magistratui, unde is qui carceribus priuatis aliquem detinet, ut&iii dices,qui huiusin odi, genus hominum non puniunt, tanquam criminis laesae maiestatis rei, ultimo subplicio subduntur,I. Hiis. eisit. si Dj9jtigeo' Cooste
229쪽
REo defuncto extinguitur accusatio,nisi mortem sibi consciverit 6- scientia criminis,'i. Quod si ex pluribus accusatis unus moriatur,contra reliquos iudicium peragetur,t. - m. quia accusatio duntaxat perempta est quo ad defunctum. Similiter defuncto accusatore iudicium extinguitur,ut eius haeredes nec compellantur, nec possint prosequi crimina per defunctum inchoata, nisi instar quorumlibet extraneolum de nouo causam agant intra So. dies post crimen abolitum numorandos, L .
A is qui principi maledixit, tun ludus sit, quaeritur rudistinauitur
iniquis imperatorem appellauit perndum, tyrannum, rufum S c '' non punitur, lubricu eniti lingua facile ad poenam trahi nond:bet, ι μι- . . manec aut ex insania furoris, vel rabiei vinii miseratione digitus est,aut cum deliberatione, animo iniuriandi &Imittendus est ad principem, ipse videbit siue cognosce, ex qualitate personarum,Vtrum crimen punirι,Vel an non debeat, iste, tu
DE ADULTER. De his titulisina docuimus.
QV stuprum i cum virgine vel vidua honestὰ vivente eommittit
patitur dimidiae partis suorum bonorum publicationem, si hone
ueis . atan'. pub iud. Sed putori pupillam stuprans deportatur. Minsa per omnium bonorum Mitur confiscationem,quinimo potest subdi illi poenae, quae raptoribus imposita est,t hoc ιιι.
DE VLlERIBUS QUAE SE PROPRII s
230쪽
His ituprum acriui punitur uuam alias. Seruus enim comburitur, mulier subit poenam capitalem, bona eius perueniunt ad cognatos mutiet is .isic hoc tis licet alias applicentur fisco, ,t.iηθ.de bonis damavior.
CRimen raptus virginum, sanctimonia thim vel viduarum est publi.
cum,&eius poena ultimum supplicium, se ademptio bonorum ut cedant raptis. Et non solum puniunturi qui crimen commiserunt,sed Hequi illis auxilium tulerunt, qui adhuc flagrante crimine comprehensi impune a raptarum consanguineis interfici possunt Parentes vero si remulso dolore,consensum accommodauerint, deportatione plectuntur: quod si raptor seruilis sit conditionis, igni traditur,l.vmicitae tit. An poena haec de iure canonico sit sublata, i controuertitur, nos sententiae benigniori fossae adsidepuestis ius 36. quaest. 1. V ouar.in lari. t. LI. n. 9.adhaerentes existimamus poenalem illam ablationem tanquam liber. tali matrimoni interruptorem raptam officientem, merit,aiure explosa in esse, cgemma ext.deston alis.
Dominus quidem potest seruos flagellare Memendare, sed non dolo
malo occidere,quin non incidat ii l .corneide siccar.ι. - boetit.
Sεniores propinqui quoque possunt emendare, sed modice. -. Me
TIT. XVI. ritηrutrumsabire debeat pernam ordinaria qui unum pro alio interfecit.