장음표시 사용
31쪽
tet quanis Valde autem Uereor, ne non satis agnostas in te donum DEI,
T lii M& quia exercitatos judicio sensus non tenes, nullos, aut nimi- . b. ' ' um hebetes te habere plane falsus eXistimes. . Intende aliquando, & pertenta virtutem ingenii tui, daque Gloriam DEO equa illum, teque fructu, Rempublicam commodo defraudas, si perpetub , quod alii tibi praecinunt, recantaveris, postque
meditationem aliorum , res propria tua Meditatione ulterius discutere praetermiseris. Videndum, quid alii de re senserint, dc expendendae rationes, quare de rebus ita statuerint, nec ceLsandum , donec vel has ipsas plane solidas tuo quoque iudicio repereris, vel melioribus aliis inductus , novam diveriamque Quod,mo- in Sententiam promOUearis. Agcr pinguis Sc macer unde di-N AS i ut si possunt. nisi duin coluntur 3 Ut illi laus nulla prae alu
am exeret. tero, quamdiu gramina mera cum lotus, quae natura consu rati Π dς'gunt , utrumque infarciunt: ita homo, non excolens ingeni- - P'μ um suum, ejusque vim ac potestatem nunquam admiratus, Vel
admodum lente & segniter animo suo assurgit in DEUM, ut ei gratias referat: vel plane, quod se non accepisse sibi persuadet, Creatori suo in acceptis referre omittit. Curam quidem primam vitae bonae atque Virtutis este oportet, absque n glebu tamen Scientiae, publicaeque Utilitatis: maxime, climVirtus sine Scientia erret saepius, raro acquiratur. Unde necesi
se est , ingenium diligenti Meditatione colere, ut fructus uber Scientiae solidae, DEO gloriosae, prosicuae tibi, Reipublicae peris utilis proveniat, Hic meus in hac re sensus est : jam ipse, an aequum sit, ut mecum consentias, tuo judicio decerne. VIII. Latitudinem rerum quod spectat, ego pariter cupio, . . Se unumquemque intra limites Consistere, atque non alias res erarum omni-plorandas assumere, nisi quae sibi neces Iariae & utilissimae sue .is rint. Ut enim ne quidem Vita nostra sussicere potest rebus muti obrui omnibus, quae sciri positat, Vel de quibus in Mundo quaeriture ' ζας ita pariter unusquisque nostrum Dona DEI, dc facultarem Ra- qua Vog-tionis, ad mensuram duntaxat r cepit, nihilque tot ingenia maia i ni Mu'gis confundit, ac destruit, quam immoderata cupido, singulista bis ' in distiplinis excellendi. Una earum, quae Vocationi nostrae, gruunt, si quam prudenter secuti sumus, praecipue expedit, studio totota ista . excolenda est : & si illa pariter, uti solet, suis argumentis late 4 diffusa sit, in his quoque delectu agendum est, dc selectorum argumentorum unum post alterum seriae Meditationi subjicie dum. Sic lente progrediendo, bene beateque ad finem pervenitur e tumultu Vero speculationum proteruntur ingenia, d eiusque, ut sibi videtur, in omnibus, recte in nullo sapere deis prehenditur. Ne dicam, haud reperiri Distiplinam tam unam,& solam, quae non plures in partes tribuatur, vel Principia saltem s
32쪽
tem, aut media, aliis E Distiplinis repetere debeat. Sat ergo Q. perque tu egeris, si in una facultate meditando perfectus evaseris, Sc quae proxime cum illa connexa fiunt industrie disquiras. Ad hoc te valere, nisi penitus natuna non valeas, te usus docebit. IX. Quia verb actum te agere sup contenderas, si prω Meditatio. prio sudore exquirere velis, quod ab aliis jam dudum repertum nihV existimatur : pacatus ut feras, Oro te atque obtestor, si penitus V .is' nihil in his te esse pronuntiem. Tria enim obstant, ne tutum n*n iiςM. sit homini cauto, ac provido, abstrusis ac dissiellibus in rebus quemcunque alium sine propria distumone absque formidine sequi. Primum namque usius docuit, unico Authore, cui plu. 'iarimi, citra solidum proditi ab eo argumenti examen fatali qua-κ' in idam conjuratione adhaeserunt, errores crassos, crudosque, Lepe errores in& impios, seculis pluribus ita invaluiste, ut Mundum in sequeia Vl: 'Iam traxerint, Facultate nulla tam immuni, quin utiquando Monstra ejusmodi deformia excluserit : quae tamen Mendacia prudentis hodiernae Criticae studio sic elusa sunt, ut immensanos Admiratio subeat, Mundum aliquando sic decipi potuisse. Apposite in rem haud ita pridem Vir summe eruditus e , Pars., maxima Lechorum credunt potitis, quam laborem suscipiunt, examinis. Sed huic multitudinis veterno haud est credendum, nimis: quandoquidem unus tubicen, classicum canens, totam, aciem dormientem excitare potest. , X. Alterum est, quod rard admodum Auditores Magi-- , 'strorum, & Librorum Lectores, Doctorum sententium ac Menis splieare fa tem integre pervadant. Haudquaquam docentium quilibet ea μοῦ ' Mest facultate, subinde nec Voluntate, ut, Vel ore, vel calamo situm s 'suo, totum, verumque sensum suum arduis in quaestionibus nolunt, si perspicue exponere, prodere, cumque Auditoribus, aut LechΟ- possunt. ribus communicare, sive possit, sive velit. Quare nolint ali. qui, ego non disquiro : cur nequeant, hanc reputo causam, quia Viri, speculationibus profundis immersi, rebusque tantum sublimibus intenti, dictionem persaepe negligunt, dc ideo, propter improprietatem verborum, sententiam suam obscuram, ι dubiam, implicatamque essiciunt: vel, quia sapientiae suae comitem claritatem in exponendo natura non habent. Cui a cedit, eosdem, quia docti sunt ipsi, doctis vicissim selumin do scribere plerumque , fundamenta & elementa scientiae jam supponere in aliis, neutiquam tradere et uti praeterea terminis, quod ajunt, technicis, qui Arti sunt proprii, quin eos in gratiam tironum exponant. Nonnulli brevitatem sic contactantur , ut obscuritatem non devitent: alii prolixitate era
33쪽
cursuum Argumenti nexum ita distrahunt, ut intellectiam &attentionem Auditorum sive Lectorum nimi opere pariter dissipent. Quae omnia quantum discentibus, quorum ingenia stamiliter maxime varia sunt, in assecutione sitorum Doctorum . incommodent, nemo non facillime intelligit. ouis i. XI. Sin porro abesse haec omnia, & sexcenta alia prosedbaggnidim optati impedimenta largiamur, Tertium certe est, quod rarta,
h.ῶ hri: simum plane, nisi prorsius imposIibile sit, Magistrum quem
exdosi is piam, licet omnibus optimi & sincerissimi Doctoris dotibus e- PR Rhy, m ximie polleat, remotam aliquam & abstrusam quaestionem tra supersint.' ' et indo exhaurire sic posse, ut nova nulla circa eam dissicultas aut stipersit, aut ex ipsa legentis apprehensione nascatur. Quod si itaque meditari tu ipse nolis, quis tibi hunc nodum eXpediet, cum plerumque copiam tui Doctoris non habeas, & interim, resic implicata, eam necdum intelligas echricia XII. VideS igitur, quam aegre, immo quam nunquam enqueps inde ore, vel calamo Magistrorum, recte tutoque sapere possis. Quid, ut i ii. 'igitur tibi, ne intelligendo desipias, aliud superest, nisi, ut rem, propriae quam audisti, sive legisti ex alio, tu ipse Meditatione propria ab
M 4 Rx φ ovo excutias, teque ipsum tua ratione convincas 8 Id si seceris, aut penetrabis in rem, &certe scies: aut, si eandem te pervadere non posse perVideas, eam te scire nunquam cum temeriritate jaftilbis e Hoc pacto radicem superbiae, multaeque stultitiae tolles, damnabis linguam, aut calamum, ad contendenodum procaces, tacebis, ubi non sepis, usuque dulci experieris
illud Sapientis : Qui moderatur sermones suos, Doctus es pru
dens est,spretio spiritus Vir Eruditus. Dum quo
que i. e. ignarus argumenti, de fluo tunc qUaeritur ' istacuerit,
sopieris reputabitur, res compresbit tilia, intelligens og, diplo XIII. Cogita in sacris doctrinis tot sinctos Ecclesiae D
Ss. Pa- Ehorcs, ac Patres, in profanis Philosophos, Comicos, Poetas ri. 4mqu. quorum Authoritas tibi sorte pariter tanta est, ut si sententia Philolo- quaedam eorum testimonio asseratur, irrefragabilem censeasa, obit,. Unclo inj tam Profundi sensus, tam gravia dogmata, tam acu. tae maXimique ponderis gnomae, per omnium deinde hominum Ora pervagatae, nisi ex propria Meditatione ' Non eosdem aevo suo tam ingens, ut hodie, Magistrorum, Librorumque copia circumstetit : pleraque omnia se ipsis, ac perpetua Consider Modus ve-tione simi assecuti. Cui negotio rationis utilissimo ut otium .nti,Med reperirent, non propterea se gravibus Zc excellentibus pro E lationis. Cleliae Vel Reipublicae commodo Muneribus & ossiciis desides in hac parte subtraxerunt: sed voluptatem, delicias, Opes Sc gram
34쪽
dra dignitatum nomina, vanitatem denique omnem respuebant Praecipue vero sobrietatem ita coluerunt, ut rebus grandibus, mente versendis, opere exequendis, apti jemper, diem in commoda publica, noctem in bonas profundasque Meditationes exispendere possent. Solicite praeterea servabant, quod unus ipsorum, nisi princeps, Magnus nimirum Augustinus, universis consiliuit, veritatem feliciter assequi contendentibus. Nemo no susim diciat, D e invenisse veritatem : c eam quaeramus, quasi ab unisque ne latur. Lea enim 'diligenter, re concordiser quaeri poterit, si nulti contraria praesumtione inventa re cognita esse credatur. D Ρonebant nempe anim5 suo praejudicia pertinacia, ac veritatem scrutaturi, in utramque contradictionis partem indiflerentes erant, illam amplexuri, quam certiorem diuturna meditatione deprehenderenti Nunquam in rebus abstrusis ac dissicilibus pro veritate cernatur, sed mera lis inanis instruitur,
uoties principio statim disiputationis jam fixum es , hune, non
iam sententiam tueri. Perniciosium quoque veritati, si arbi. tremur, passim dc liberὸ fieri, ut unusquisque sensiu suo abundet. Sic namque Mens a Veritate, quam assequi desperat, ab stracta, sisti contentioni, semel a sie caeptae, cum triumpho pro movendae intenditi
XIV. Concludo cum nobili certissimoque Melliqui Docto- p ustiaris effato quod velim tibi selicissimus usus manifestissime com Riuin m probet. , Primum quidem ait ipsum fontem suum, id est, Mentem, de qua oritur, purificat Considetatio. Deinda, regit assectus, dirigit amas, corrigit excessus, componit mo , res, vitam honestat, & Ordinat; postremo Divinarum pariter humanarum rem uentiam confert. Haec est , quae confusa, disterminat, hiantia cogit, sparsia colligit, secreta rimatur, verta, vestigat, verismilia examinat, a re fucata explorat. g Non Μεὐ6 minaberis, hanc tibi a me ex Mellifluo lectionem hic praelegi, Doctu , Μ quamvis ea mores potissimum spectet, si siemel intellexeris, cumque toto animo probaveris, quod irrefranabilis eertitudinis reiiciter vi est, nimirum : Neminem in disciplinis quibuslibet utiliter sapea' ' 're, Doctique nomen vere tueri posse, nisi qui vitam, pro instituto suo, recte, feliciterque componere novit. Recte, ut e cutiat jugum assectuum, horamque imperium animo sito, cui debetur fortisssime asserat: Felicitur , ut in tanta rerum viciL studine mente tranquilla sibi perpetuli constet. Haec demum vera & scientia&Sapientia est, unicuique priae omnibus necessaria: sine qua si clamantes in omnibus pulpitis, perorantes in omnibus Libris , Doctos esse se credant, sive credantur, immensa de ceptio est. Haec recta , Sc felix compositio Vitae, primus densorum tam liliens. Tom. I. c au.
35쪽
aureus fructus est Considerationis, 1sque praecipuus: cui circumspecta Historiae lectio, de qua statim, per Exemplorum copiam , quibas optim sapimus , incrementa perpetua subministrat.
mum de Fundamento Historiae Diplomatico ,
ejusque Cautela, de usu. Tha., ni L 'Uicilli credunt, duas plenisque Syrtes inter temere Da
Plomata, vi ant. utrobi Gue naufragium facillime facturi Sunerea ib u. nimirum , quibuS ratio credendi prope sola est. rem commis
his eredere niter tradi, vel publice scribi: quasi omne illud , quod prelo μ μ μ . emittitur , fallere non posset, aut, quicunque scribit, rectissimE semper ad id comparatus fuisse censeri deberet. Hi tales de nullis aliis Testibus Veritatis uspiam curant, si famae publicae suffragium adesse existiment: quo uno communi prope errore totum desipit Vulgus indoctum. Contra qui magis alti quid sapiunt, de Testibus utique quaerunt: promiscue tamen eos admittunt, & maxime cumulo eorum abunde contenti, quanta sint fide, rite explorare sive negligunt, sive ignorant. Utros-rue ad Forum ablego, ubi de Jure contenditur. Nonne ibi em, qui suum aliquid asserit, illicti ad fidem Judici faciendam compellitur quia nihil, quod Juri non Visum, probatum. Tribus autem in foro fit fides, Literis, Testibus, Jurejurando. Cl mat Litera , quod ajuni Jureconsulti : sed si vitio nullo labo
tet. Testes probant, si omni sint exceptione majores. Juri randum non nisi extremum fidei remedium est, cui locus non datur, dum Testes, & Literae suppetunt. Idem in Historiae L ctione usuvenire oportet, si Veritas quaeratur. Iurisjurandi. ibidem nullus est usius: ctim nemo Scriptorum in quaecunque dicta sua Animam obliget, Literae, quae creberrimae adducuntur , & communi Diplomatum nomine veniunt, multo ex mine egent, & cautela permagna. Adversum Testes, ipsos inquam Scriptores , multa merito e cipi possunt. Primum Diplomata e endumvll. Diploma- n. Complectimur hoc nomine Chartas omnes, ad fidem ii . . faciendam in publicum editas , ac Testibus, atque Sigillis de quuntur, bite munitas ,& facto, Vel Actioni, quam exhibent, coaevas , .s. . Hie, nisi sublesta suerint, & fraude quacunquo vitiatae, inuti censentur: ctum rebus , quas perspicue edocent, Eruditorum omnium sensu Testimonium praebent. Quae porro res ibidem obscurenuant'. liti duntaxat, terminisque non conceptis, de inrasi non absoluta
36쪽
insinuantur , cum dubitandi locum plurimum faciant, variae subitant interpretationi, ac proinde multo pariter errori Viam percommodam insternunt. Id, quod maxime fit, cum pertinacior cujusdam ad Literam scriptam adhaesio accesserit. Sunt interim , qui nihil, quod fundamento Diplomatico , uti co lumna basi suae, non insistit, certi tutique criterio dignantur. Nimili lane Sed hi prosecto nimii sunt, multamque Historicae Veritati Ve- quivi lnam succldunt, nervumque plurimum subducunt. Chartae WV etenim publicae, Juris, non FIistoriae , uti neque Genealogiae iundame gratia eduntur. Unde, si verum nihil, nisi Diplomate roborta ρ,' tur, jacet Historia, jacet Usus Exemplorum, quibus ad Vitam non inarurecte instituendam informamur : quia Origines, & Successio- nes Principum, aut Familiarum, Conversiones de fata Regnorum, Bella, Foedera, Exempla denique Virtutum, ac Vitiorum,
nisi ex occasione, vel pro parte aliquando commemorentur, Pinblicis Tabulis describi, Seculi nullius more introductum fuit. Id unum fore, extra Jura, commodi ad Historiam adserunt Di. plomata, quod Personas, Loca, Tempora, moremque Avi sui, sedulo contemplatori demonstrent. III. Causa porro, cur Diplomata, si vitio careant, fidem tam irrefragabilem facere soleant, haec adstruitur : Quia suntone. Dia
ipsa Quodammodo res gesta, & Personas, eandem veluti actu ge Plom xi
rentes, colloquenteS, 1 ingrapham adhibentes, Sigillo munientes fide repraesentant, praeterque Achionis naturam, causam, conditionem, ac modum, hominum eam celebrantium Nomina, Statum, Ρarentelam, Progeniem, Cognationem, Assinitatem, Possessiones item, ac Stemmata, Insignia, Loca insuper, atque aera de epochas, sui adhaec Seculi normam, & faciem totam , Juris sormulas, characterum figuram, stili qualitatem, Sigillorum speciem, tanquam praesentibus nobis ob oculos ponunt. Quae proinde singula, uti nemini rectius, quam Ad ribus ipsis, constare potuerant: ita pariter k nemine alio securius certiusque meis moriae tradita esse, imam tradi potuisse, merit: arbitramur. IV. Uerumtamen ceu nihil humanum tam erroris eXemistum ; ut falsi formidinem omnem undequaque eXcludat: sies, νε Diplomata pariter tam seipsis quandoque sunt Sisa, quam er-m ea opis rore sorsitan, aut raude transcribentium, vehementer decipiunt. α 'i' unde inseras, quantum illa, si proba ad nos pervenerint, Scriptoribus in fide facienda siustragantur z tantum Vicissim eorum ΕΨMori iaprobitatem ac fidem li consensu Scriptorum pendere. Ex his da sunt henim plerumque integritatem aerarum & epocharum, Sedis an. nos apud Pontifices, ac Praesules, Regni de Imperii, Vel Princi; asten rumpatus, apud Imperatores, Reges, Duces, explorare oporiet. Quamvis vicissim Scriptores perfrequenter in epochise pluriuniamendaci. Diplomatum concordia omnino corrigi debere, nemo diffiteri di
Easton Campum s. Tom. I. c a queat.
37쪽
queat. Nihilo tamen secius Magnus Malisionim, de post eum Hever. D. Godestiam Abbas Goti ricensis, ambo Rei Diplomaticae Francico - Germanicae summi, totoque Orbe celeberrimi illustratores, compulsi sunt, ad excusanda nonnulla Diplomata, Scriptoribus coaevis, quod ad epochas, nimium dissona, Regulas quasdam adinvenire, ac tradere, sed magna cum caute- Usua verbia adhibendas. Idque tanto magis, quo certius est, tam Dipi ' ζα ,-mata, quam Scriptores, a nemine tuid adhiberi, qui illud eum ram exi curR non facit, & absque longa eXercitatione, sedulaque chargim tarum Scriptorumque Collatione, hoc ardui negotii Genus inconsulta temeritate pMsiumit. EX quo ulterius infero, eum,
qui hodie scribit, & siuae sibi industriae, probeque arrosorum
ungium conscius est, non statim cohorrescere debere, dum Adversarius aliquis machinas contrarias Diplomatum, Scriptorumque intentat : vicissim vero nec indignari, frontemque perfri- , cham ostendere, si alteri cuidam sors benignior melioris notieehartas de scripta , quae fidelius docent, magis propitio sidere
obtulerit. Sic charitati, sic veritati consulitur. Autog=a. V. Circaea, quae Diplomatibus insunt, primum certe ad phorum Vertere Oportet, multum omnino interesse Autographa inter,' hὸ ' sive originarias chartas , earumque Transumta. Cui namque cium inte- Diplomatis ipsius inspectio contingit, omnia, quae hujusmodi λά. Ebes Literis fidem, aut Vitium faciunt, suis Oculis experitur. Legie
modissima ipse, nec falli potest, nisi seipsum decipiat. Videt habitudinem
Scripti, apices omnes, ductusque literarum, numerorum so
mam, dialectum primigeniam, Sigilla, eorumque vel innectendi, vel appendendi, vel imprimendi rationem, praeterea materiam, qua constant ipsa, capstulaeque, & loculi eorum, quaque parte sint integra, qua forte deficiant, his oculis explorat. Quae 1ingula homini, ad haec rite instituto, criterium Diplomatis promtissimum reddunt: dum interim Transumta nihil horum edocere vetilent. Tum itaque, cui praesens est Autographum, Nomina, elogia, tenorem, stilum, formulas eloquendi, figuram characterum acute meditari, cumque epochis adscriptis,& Sigillis, eorumque imagine, ac modo conserre debet, disici to rigore secum ipio disquirens , an predicta singula aevo adnotato, epochisque descriptis conveniant, vel forsitan contradicant. Ubi sanh, ne quid intemperanter fiat, usu, atclue prudentia, itemque circumspemone plurima, collatione similium di. ligenti , dc prudentum quoque consilio, praeter non minimam Historiae, Reique Diplomaticae cognitionem, est opus, ut judicio temerario via omnis precludatur. Habent etenim veteres
Chartae praesumtionem pro se, manentque in possessione fidei, donec luculente sublestae demonstrentur. VI.
38쪽
VI. Explorata autographi Diplomatis integritate, stiperest Applieatio ejusdem ad Historiam Applicatio : quam verti pluribus e capitibuq intutam falsamque reddi, usus me docuit. Primum num- storiam is que alia saepe dies erat, qua Judicium & Aetio, in Literis con pς intuta. tenta, deliberando ac concludendo celebrata sunt, & alia rur. r. Quod Α-sus, qua ipsa Charta signata fuit: dum interim Testes iidem, qui nisti
actioni interfuerant, etiam in charta leguntur, tametsi actio-Chartae sae-Dem inter & Expeditionem integri, ac plures quandoque Menses intercesserint, qua sub intercapedine mortes quoque Te- annis dist,stium acciderunt. Exemplum in ipso Serenissimo Duce Funis M, si
datore nostro Leopolia VlI. Gloriolo leges hoc Tomo Fallor. ii,dem id'Decad. III. l. n. 63. Atque idcirco Diplomata ipsa subinde scripti . Locum, ac diem diversum, quibus actio, Litemque fiebant, conceptis formulis, Si vocibus, Actum Datum provide omnino distinguunt, quamquam Notarii non ubique tanta solicitudine bucrint. Non memini , hoc Monitum alibi me legisse , quod interim elle momenti maximi duco. Quis enim , illorum praecipue , qui fidei proram ac puppim in fundamento Diplomatico statuunt, non usque ad ravim, etiam contra torrentem Scriptorum, tueretur, Testium aliquem, in
simili Charta laudatum, ea die, sua illa signata fuit, omnino &vivum, & L.oco illi praesentem ruisse ΤVII. Habent & hoc incommodum Diplomata etiam Au. Quod
tographa, qudd Notae numerales Annorum, itemque Dierum, quibus edita fuerant, oscitantia Notariorum, absque interpun- annorumetione nonnunquam ita conjungantur, ut maXime dubium re- en linquant, an postremi numeri epochain anni compleant, an ad inde sie
Nonas, Idus, vel Calendas determinandas pertineant. Sic v. c. R e' . leges , Anno Dominice incarnationis Mcccclxvij. Calend. April. nequeani In cujusmodi positione pluribus eXemplis edoctus fui, num di orni. rum Septenarium , aut alium 1imilem , Omnino ad Calendas . reserendum esse. Id iterum, quod sine cura , & studiosis examine Personarum, Locorum , & Actionum, nemo secure e pediet. Dissimulare praeterea neque postum, neque debeo, sic 3. Quod pigritasse Notarios , ut etiam in Prolibus unius Patris descri- ' η'i. - bendis ordinem Nativitatis neglexerint. Quod luculente metaberis uni. docuerunt, S. Leopolus Austriae Marchionis trina Diplomata, in quorum unoquoque Nomina Filiorum ejus ordine semper sciibutim permutato descripta sunt: quemadmodum in Propyleo Fas oram nostrorum HE. VI. f. VI. n. LII. uberius Ostenciam. Mi oleo Di
tilis eos exactos suis te, atque Dignitati Testium in eorum subscriptione attendisse , pariter haud una vice observavi. Qua duplici ex incuria certe fluit, Argumenta in Genealogicis pro ordine Nativitatis inter Liberos , vel Dignitate Stirpis aliculus,
39쪽
e stilo chartarum petita, non statim invicta censeri debere, sed
crebrti dubia atque incerta eXistere. Neque metus omnino abia
est, quandoque falsa plane Ρersonarum Nomina hac e Scribarum socordia & inattentione in Chartas irrepsisse. VIII. Occurrit insuper & mihi in una alterave Chartarum beri z, nostrarum, quod Clariis. Mab Hon. Annal. Benedict.Tom. III.
ae mmoris p. min. δc post eum Cl. Ρ. Aorqvarae Her oti. Geneat. Aug. qui, Diplomat- Tom. I, ΡrOlegom. I. n. XVI. p. XIII. adnotariant: que adhibi-Voculas nimirum , heatae, home, piae , sanctae memoriae, non
'S'' semper ad solos defunctos, sed etiam quandoque ad vivos honorandos adhibitas fuisse. Quod prosectb communi harum Vocum acceptioni oppidd adversum , apud ignaros Rei hujus novum in Scriptores depugnandi fontem prolicere posset. Reis r. nnbd ver. ' D. Godefridi Abbatis Monito , prolatisque exemplis in , . . sis Chron. Gott ic. L. II. p. 186. R. n. XXIII. reperiuntur, Di
Dipio P plomata, annis anterioribus edita, posterioribus demum in esse tum sibi ctum deducta , quorum Res dc epochae neutiquam cohaerent, ,hi P. i immo subinde ad unum eundemque Principem reserri non polis charia sunt. Item gemina quandoque , Rem eandem concedentia ebi,fuit. Largitore Codem, adscripta nihilominus epocha diversa. T lia praeterea , quorum contenda cum Scriptoribus coaevis e dia metro pugnare , Videntur , nisi benigna utrorumque interpre-6.Quodob tatio, quae tamen Omne dubium non aufert, admittatur. Nosub ies' eXempla tenemus Panchartae duplicis pro Cainpililio nostro . prima quarum prior est inocari Bohemiae Regis, altera Rudophi I. Im peratoris: ubi primum Exemplum, qubd Notarii per incurimendari am quasdam Ρossessiones nostras aut falso Nomine descripse- ρο μ' rint , vel plane praetermisierint, altero corrigi, emendari, suppleri debuit, novo sane documento, Notariis hoc pacto I '. nubd hi, pronum ac facile fuisse. Qubd amplius liquet ex tot erro 2 atribus Annorum Sedis , Regni, Imperii , Vel Ρrincipatus, aesedi. aut praecipue indictionum: adeb, ut nulla prope Charta uti liceat, η δἰ il ἡ priusquἔim hi numeri ad calculum revocentur. Atque haed-μδ' 'omnia, hactenus animadversa, in meridie certe ponunt, Diplomatum usum sine Scriptorum collatione periculi plurimum in Historia habere. chinis IX. Superest verb, diligenter adhuc ut moneam , Diplo.
mala nihil omnino asserere , stabilire, tutoque evincere post vetustiora, extra res tum praesentes, de quibus universae , si adscripta lega-Proh ri tur, Testium turbae certissime constitit. Unde si tenor Char
' tarum prolixior varia Historica Seculorum anteriorum , ad asserendam Ρrivilegiorum Antiquitatem, Stemmatum Claritudinem , Iurium Originem , suggestione impetrantium commemoret , inutile totum est ad robur Veritati conciliandum.
40쪽
Nihil hue confert sive Samstitas Pontificis, sive Caesaris, R
gisque Majestas : qui, dum Testes Veritatis annosae quaerunis tur , ad peVum , se multiim anterius, ut homines novi rectissime censentur , tametsi , nostrorum lcmporum contrapositim
ne Veteres habeantur. Quocirca in Bullis Pontificum, quo ties antiqua referuntur, sere semper adjectum est: Vii aes tur: Regiis vero in Chartis praemitti solet: Praesentatum es obtutum nosiris r Exhibitum nobis fuit: horumque similia. Quae formulae sive occurrant, sive praetermissie sint, semper aequum erit Criticis circumspectis, Asserta Rerum, quae longe superunt aetatem largientis, sive praecipientis, aliis e fundamentis Diplomatico - Historicis studiosius de fide explorare. Dudum, dc recte, lateque hoc exploratum est a Cl. P. Marqu. Heruolt loco supra laudato h num. XVII. quantumque usus Ρoliticus & HL storicus Diplomatum discrepet, rite animadversum. X. Transumtis deinde Diplomatum, quorum hodie copia quodammodo infinita, e forulis Archiviorum extracta, publicae luci exposita est, non paulo cautius, quam Autographis, fidendum : cum in iisdem creberrimi gravissimique errores usuTransiimia eorum reperiantur, iique tanto ampliores, quanto pluries Di-2pi' ε', plomata transcribi contigerit, de maxime, dum etiam typo subinadhue eauia
iceta sunt. Ut enim, quod vulgo serimus, oculi plus vident, et Π Vis quam Oculus, ita plures quoque Manus plus pariter peccare i. 'transcribendo, quam una, consueverunt. Cui non officit docti cujusdam Recensoris Librorum siententia, qua tuetur, Diploma, quo saepius a pluribus, quibus de se mutuo non constitit,
diversis in locis, variique usus causa, transcriptum est, tantti securius probare, quantb minus ambigere licet, illud, tot oc dis lustratum, dc manibus contrectatum, Vere exstitisse, atque sublestum esIe non posIe. Pro erroribus namque Transcripti
nis hoc neutiquam spondet : praeterquam qudd vir ille de A tographo potius pluribus viso, quam de Transumto loqui videatur. O) Liberitis longe Vir alter Eruditissimus edicere ausus est, centum & mille Exempla , aut Apographa, diversis &.'succedaneo tempore eX Autographo desiumta, vix ac ne vix quidem prototypo aequalem habere Austoritatem , & muliti munus pondus ullum ei addere posse. b In quo alterum Ducem i& Criticum Gallicum secutus est, asserentem et Transumtum tDiploma reniti minus roboris & authoritatis habere, quanto eiusdem consectio longius remota suit ab Autographi ipsius imspectione, ut proinde Exemplum Exempli semper infirmius pro