장음표시 사용
61쪽
Praenotionibus istis de Otio & Negotio Rationis in legendo,
de ustu atque Cautela Diplomatum, ac Scriptorum, plura candidius, ac multi optassent, monuerim. Fidelis dux viae, lapides omnes, ac stridies, quibus offendi posset, retegere debet. Tertium ii causebuntur, quorum Omnis legenis di ratio curiositas rerum est: His Crisius frequentes praesentibus in Fastis desipient. Ego vero postulo ab iis, meminerint, privatorum causat publicum bonum negligendum non esse. Propositum mihi fuit, veterem Austriae Historiam integriorem reddere: quod absque rectis , & utriusque partis allata sententia revictis errori. hus, fieri non potuit. Dabunt ergo hoc Patriae commodo , ut se ipsam inspicere melius vel serti incipiat. Protestatio XIV. Quhd superest, cum omnia praesentis Libri dicta, to-s,h oah toque deinceps in opere dicenda, Orbis docti Arbitrio commit-Hae Dri tenda sint: eadem praecipue Sacrosanetae DEI Ecclesiae, quae colu- .i. n. mna & firmamentum est Veritatis, humillime subjicio. Res enim
mnia snia inter publicas Acta etiam complura, ad Historiam Ecclesiasticam ii φη u. attinentia, tac occurrent: praeterea in Rebus ordinis de multis,
pietate eximia florentibus, & fama Sanctitatis celebribus , quin Ecclesiae judicio Sanctis adnumerati sint, memoria ingreditur. Omnia itaque sola fide humana referri, ac niti, scire velim uni
XV. Quidquid interim lae laboris est mei, T. O. M. DEUS
Gloriae suae humillime sacrum pius & misericors respiciat. Clementia quoque Augusta exiguum hoc Munus calami devotis mi sibi ex tile, deque Genu dicatum agnostat. Cedat opella haec universia Patriae bono, ordinis mei honori, Campililii amantissimi Gremii mei utilitati. Et, si gratiam in oculis Domini pe cator miser inveniam, Scriptum hoc meum Lectoribus omnibus Admirabilem illius per orbem terrarum PrOVidentiam, Bonitatem, ac Patientiam, singulis apicibus ita contestetur, ut bonorum simul atque malorum exemplis hic recensitis eruditi salutbriter, una mecum timere, & amare illum, qui est Summum b um, toto corde con istant, ut
62쪽
Nomen, antiqui Possessbres, Insignia, Si
tus, ct Vicinia Campi lilii. OCUS, quem Astetae nostri Cister-e,. iiii ο
cienses in sesqui-leXtum iam Seculum, pro eodem lo-
vidente & indulgente T.O. M. DEO, felici. ''si bivr occupant, & in quo Monasterium ipsum primum ' a Serentisimo quodam optimoque Prin sui u cipe LEopoLDo VIl dicto Gortorio, Ducum Austriae & Stiriae Bahense Dorum penultimo, sub Annum MCCl. clementissime erigi coepit, primis etiamnum AEdificiis suis plurima adhuc ex parte consistit. Veterrimae Traditionis su flragio a copia Liliorum Nomen ata Virium, propter Aquas vivas hic undique scaturientes uber popi Lilio tim excrescentium, pervulgato A antiquistimo nomine Lilien. pestilum yeia, sive ore ac calamo veterum Lillamveti, Limveli, Liere eis, Iatinc Campus Liliorum appellabatur. Attinuit jam saltem Seculo Xli.''' ad Nobilem quamdam Prosapiam : de cujus jure, ma- nibus, ac posse ne, lege concambis, ac praeponderanti recompensiatione, hunc Locum cum omnibus stertinentiis suis se exemisse, ipseSereni Ilimus Fundator in utroque Fundationis Diplomate liquidis verbis testatur. Erant autem hi possidenter, ait Ortilo noster po- ptimi pos.stea integre legendus in Libello suo de Exordio Campili lii, sessiores Gumanus re Uxor HADMuDis, cum filiis inire E, LEvτομο, ρο .adisi . ' HEamum, iucti a Loco, in quo hactenussedebant, LIUEMVELDAail: Fastorum Camelliliens. Tom L A po Diqitigod by Cooste
63쪽
postea retrahentes se in montem vicinum, vocabantis in Moreri Non itaque loco nomen dedere, sed 1 loco nomen assumpserunt Horum Domini isti: in quorum memoriam retro Monasterium Versus in m. v. Orientem ArX quaedam parvula cum capella domestica nomen retinet das Liliensetier . Suhseleis . & vallis, qua pergitur ad Montem illum, quo se retraxerunt, appellatur das unc ren-Bal. Stemmat quasi Vallis Nobilium. Prosapiae hujus, cujus Λvos, praedictis .iiset: ' anteriores, nulla diligentia nostra assequi licuit, Tabulam Stem. malologicam, in quartum usque Seculum per novem Gener tiones productam, exhibebimus rimo III. Diplomatico - Genea-iht- . logico Lari. II inter Familias in L. n. 3I. addit6 Sigillo: unde eon. discimus, deigma eorum fuisse scutum, fascia per medium diu, sum, supra duobus, insta unico Lilio inscripto, ignotis coloribus.lbi etiam caetera, quae de hac Stirpe, Nobili quidem, nullis tamen, quod sciamus, Actis illustrioribus clara, fundamento Hisplomatico, & Necrologii nostri beneficio, ex Antiquitate vindicare potuimus, Ordine pandemus. Fundator II. Caeterum Serenissimus Fundator, luculent5 Pietatis suae hisin.hvib Marianae indicis, noVum ordinis Mariano . Cisterciensis Mona. lis B. MA- sterium, in vicem profani nominis Liliensia, appellatione nova,.L '' & sacratiori, juxta tenorem Diplomatis sui, gallem Beatae MAE AE nuncupandum decrevit. Attamen, quia vulgus, Antiquitatis Sed vetus tenacissimum, insueta jam labiis vetera nomina dissicillimE ab- 'uὸ olet, Coenobio etiam nostro traditum k MajoribusNomen usque
io, perse- hodie inhaeret, adeo quidem, ut apud neminem prope extero- ς δνix- rum aliter quam tam lilium audiat: a nobis Verb, sacro proe-
fanoque Nomine juncto, Rassis B. MARIAE nuinis de Campo Ins nia Liliorum scribatur. Qualiter porrli in Nomine, ita & in Insio
nostra tri/ gniis nostris etiamnum tria Lilia supersunt, memoriae Veteris er-'' gli, & imitatione Antiquissimorum Dominorum de Lilienseta :quamvis antehac longiori inconstantia jam unum, jam duo, jam plura, jam plurima Lilia in Sigilla DD. Abbatum nostrorum immigraverint, uti videre licebit Iom. H. 2 b. XI. N XII. . valli, no- III. Ipsiam interim nomen gallis Beatae MARIAE. huic Ioeo,b...his , FundRtore decretum, facile quemlibet commonebit, Coen xidis eingi- hium nostrum ampla quadam in planitie minime consistere. sed tur: & no' Montibus omni ex parte coronari: per quorum proinde juga ter-mQmisa mini nostri tam IOnῖο, quam Vario flexu circumducuntur. ctatur. Quare E sensu notissimi carminis RaraaDus Rasses hic pariter inhabitat. Neque tamen propterea adeo rigidi, vel compressi sunt montes, qui nos circumstant, ut Carcere saxorum nimis angusto horridoque includamur r quin e converso pedes Montium horum tantum a se invicem sejunctos conspicias, ut non solis aedificiis nostris, vertim etiam hortis, piscinis, agris nonnullis, pratis, & pastuis, haud minimum spatium facianti Verti-
64쪽
ces porro eorum fagis, pinisque, populis, & laricibus, nec non& aliis Arborum generibus pulchre amoeniterque frondescunt: immo & sylvas insentes, atque perpetuas nutriunt, . quae CerUA& apris, aliisque sylvestribus feris optatissima latibula praebent. Contigui ierh sunt Monoes isti, nisi potius innexi, celeberrimo in
Scriptis veterum citio Monti, plurimorum e Montium jugis ca- iidem tena longillima coaliti, ut eum veteres haud immerito Parie-ΜontiCeti tem, vel certe Limitem saxeum appellitarent, ipsa 1 natura con ''' 'SV 'structum, quo Pannonia a Norico divideretur. Vixdum enim tertium a Mon alterio Miltiare in ortum transgressus es, Com.
geno in Monte consiliis, qui de praecipuis es Ie jugis Cetti Montis, dudum jam ab Eruditis aestimabatur. IV. Locus Medicorum suffragio hic saluberrimus est, circa salubritas quem vivorum undique fontium limpidissimae. & frigidissimae L' -- scatebrae sunt: quarum percnni influxu frequentes Monasterii Fontanae, & quae adsunt Piscinae, perpetuo restagnant. Praeterquam qudd Septentrionale potissimum Monasterii latus amnis, Fluvio vel potius quali justae magnitudinis Fluvius alluat, inti lio quid ηκ' dem Tressius, aliis T id mus, vel Trasma, vulgarius Irasena, Verinnacul e 2ra Hen, quasi μα-sam. i. e. gyro vagus, a fluxu suo at Qui non modum obliquo & tortuoso appellatur. Cursu suo multa mi, ' ἴ'
liaria emetitur, habξtque ad ripas suas ante Monasterium no- minia diu
helmspurg. Urbem S. Hippolyti, celeberrimas Canonias Regula. res Ducum burgentem, & S. Andreae : ubinde longius adhuc decurrens prope Campos Tulli nos, sive Tuinenses, tandem se, pluresque alios amnes ac ri UOs, in se antea receptos, in Danubium
exonerat. Si Lario fidem dederimus, audiit aliquando apud Quirites, in hac provincia rerum potitos, Fluvius k; Me Sanae: qualiter etiam legi in vetusto quodam codice M S. to Celeberrimae Canoniae Ducum burgensis, cuiusdam relatu addidici. Cla- . ruit quoque vetustis temporibus illustris Himilia, par fere Primcipibus, Advocatorum Ratisbonensium, Comitum ae Dama, Liberorum de Lengenbach, quorum Dominio omnis propem O- dum ille Terrarum tractus parebat, quem Fluvius ii e permeabat. Interim is apud , & circa nos, non modli molendina complura impellit, verum etiam, nisi turbine vel imbribus intum γιscat, adeo vitreus & limpidus eit, ut minutis Iimos in fundo suo tibi' ζά. lapillos, ac praeterea trutas, thymallosque. & alia nobilium pi--cundus
scium genera, quibus D EI henedictione foecundus est, intuenti. φιbus gratistimo delicio redhibeat. V. Sed neque vallem istam pererranseuntibus ullum scan v i viiii
dendi montis fatigium incommodat, via se adeli sensim sine sen- nostra pla sit attollente, ut plana omnino videatur. Verbo tam gratus est'
Monasterii nostri Situs, ut jam dudum celeberrimus Lambecius A a in
65쪽
in Diario suo Sacri Itineris Cellensis p. m. II. ita scripserit. Brceleberrimo itaque Monasterio LILIErAvo - - excepit Sacram Cars AREAM Majestatem Reverendig. D. MATHEUS , cognomine MDVEIS, non tantum Iolenni Sacro, verum etiam lautissimo prandio : nec minorem totus Comitatus Ausicus, quam ipse G
ΕΛωb his d. SAa, humanissimi istius Antistitis Hospitalitatem ac Muni centiam: . . t expertui s. Quo minui tamm haec recreario ab omni parte beatastimonium. esst, continua impedivit duidem dies pluvia : per quam AviodivsrarE JucvvDISSIMAE ISTIUS EREMI integr/hui non licuit. Quoniam porro. eXemplo LSopo LDI Augusti, de quo hic sermo est, aliae quoque Sacratis Iimae Majestates, non semel, Summi tam Ecclesiastici, quam Politici Principes iterum iterumque, Nobilitas medii ac infimi ordinis creberrime, Plebs deinde maximo numero statis annuis Supplicationiblis Campililium nostrum in singulas aestates, devotae ad Thaumaturgas Cel-h . his, .st id MRri Π in stiria poregrin tionis causi, pertransire consue kst, . .laverunt: Verissime dicas, Vallem nostram hyeme quidem, ubi publica Pe- Montes ac viae longis nivibus & glacie rigent, venam esse Er id c i mum, Ritate Verd Viam quodammodo publicam, & quotidia.
tensium. num innumerorum Hospitum Diversorium.
Κό. V A'i VI. Plurimi horum Vienna, Augusta illa Caesarum Austria. h. '' corum Metropoli, Veniunt, a qua Coenobium nostrum decem lapidibus distat, & unde ad nos gemino itinere pergitur. Brevius unum, si pedibus conficiatur, sed asiperius, adversus Ortum per Montana, & valles, wlvasque ex inclito S. Crucis Coenobio via p., Cistercienti ducit ad Montem Comagenum: prope cujus latera Eb- Via Confragosa transire oportet Vetus Castrum Arraberrense, num. Oppida Munberg, Halastu, & S. Viti, nostrae singula ditionis. in x p Alterum contra Septentrionem via Regia quatuor Stationibus uis '''I cursoriis ad usque Fanum Urbemque S. Hippol i. curribus potissimhm a Nobilibus agitur: qud & advenae Transdanubiani conveniunt. Inde pergitur ad Oppidum nostrum Gulielmo
lim, vulgd milhelmspurg, itinere pauid plus quam horario: ex
quo tandem, vir duarum horarum pone Trasenam emensi,MO. nasterium nostrum subintratur.
D. A. VII. Hinc qui denuo moverit, tertio lapide sive hora con tibis i sistet in Oppido nostro mirnite: ante quod, uti & deinceps,
vallis angustior evadit, montεsque rigidi magis, rupibus asperio. ribus horrent, & reliqua ad usque Cellas Marianas via peregrinantium patientiam fatigiis multis, sed non sine merito, exerce νε Mon Transeundi stant enim Montes Sacri et primum quidem poste Sacros: capellam ad Septem Fontes elegantem, is, qui olim Da heroaudiebat, hodie a Templo, Sanctae Christi Aviae dicato, & mut
tarum gratiarum causa celebri devotione frequentato, Mons
S Annae appellatur, quemque altera post Dumitium hori eme
68쪽
tieris. Huic proximus est Mons S. Ioachimi humilior breviorique: cui post 'ntem Viennensem succedit Mons S. Iosephi omnium prolixior: post quem non longo intervallo, & nostrae ditionis, & Austriae ipsius fines cgrestus, Stiriam subintras. Residuus Mons S. Seba fiam modicum praebet negotii, moxque ipsas Cellus Marianas fessis viatoribus plurimo selatio praebet spectan-u, qua CEDdas: ad quas vel segni peregrino ex Monte S. -ue quarta hora, i, Mari coelo non nimis turbato, pertingere liceat. Vli I. Verumtamen ex vicinia, qua exposita Silus Uallis Mon, Cil nostrae tanto amplius claret, redituri ad Monasterium, paululum adhuc in via Dibnitdensi haeremus ad Montem Calvariae, qui iuri' sere in ripa Trasenae occurrit, & pro peregrinantium aedificatione atque sistatica, sumtibus Archi-Confraternitatis nostrae Josephinae erectus est, & conservatur. Distat is a Monasterio bono quadrante, isque summitate ejusdem eminet Christus Crucifixus, addita capelli ejusdem sepulti: ad quam ex utroque latere Montis Scalae plures lapideae flexu vario ducunt, peristitiis aeque lapideis ornatae, quarum basibus complures statuae similes impolitae, manu non rudi fabricatae, praecipua Dominicae Passonis Mγsteria piae devotorum meditationi Obijciunti Hic porro pro omni Ecclesia devote orantibus Benignitate Apostolica, quOties contriti & compuncti id fecerint, centum dierum indulgentiae sunt concellae. Tota igitur haec per nostram ditionem ad Cellas Marianas via Christo, ejusque beatae Famille, undique sacra est, Templisque, & Sacellis. ac Stationibus inter i ediis, sibi jugiter succedentibus, illorumque cultu dicatis, sanctis peregrinantium aflectibus, perpetua subdit calcaria, viribus praeterea corporis refocillandis, atque nocturnae quieti, commoda diversoria statis locis subministrat.
I. A Mplitudinem Monasterii uno conspectu haurire qui apud
o nos cupit, neces le est, ut vicinorum quempiam Montium aliquantisper saltem constendat, & cx alto Fabricam omnem circumspiciat: quae nimirum in valle ipsa consistenti neutiquam apparebit, aedificio uno alterius obtutum impediente. Exactam ejus imaginem, ad Geometriae & Opticae Regulas ii R. P. Emanuele Mair Gremiali nostro Sexagenario studios8 deli. Dearum, aere postea sculptam, ex adversis hic damus. Compa. rent in ea tredecim areat magnae: quarum quaelibet si Ve unic Α hi; ud, aedificio quadriato, sive pluribus per quatuor latera positis in-Monasterii cingitur. Longitudo Monasterii ab ortu in occasum geometrice dimensa explet Orgias duas & septuaginta stupra centum, vel
69쪽
pedes Viennenses mille duos & triginta: Latitudo Septentrione
in meridiem pedes Mille trecentos instuaginta, i. e. Orgias triginta siupra ducentas. Peripheria universa intra ambitum murorum , quibus undique cingitur, si circumeunda sit, justae mediae horae spatium insumet. Descriptionem ejusdem ad leges Iconis adjectae ordimur illo a loco, quo e Gulielmopoli venientes, Septentrionali e Regione, Monasterium subintrant. II. Primum itaque, salutata praevie eleganti lapidea Statua a Sisaee Naaeei Apostoli, quam olim peculiari devotione curavit R. P. Christantis Arbeser Administrator Diirnbacensis, paucis passibus facti, transire oportet sub Turri captivorum, quae flu-hq ἀ n. i. Vio Tr sena alluitur. Collatione siquidem Seren. Fundatoris, νὴ Tu & Approbatione Siderici Il. imperatoris, ac caeterorum subse-
Captivorsi. quentium Caesarum confirmatione perpetua, Aulae nostrae Praefectus, & Judicii Provincialis Administrator, Jus Gladii ad haec usque tempora duodecim in Dominiis & Oppidis Monasterii,
Statuas, nemine contradicente, exercet. Hanc deinde Turrim subini bis u tranti quantocius ObVertitur Statua alia magna, denuo lapidea, ceni. manus admodum artificis, nimirum Dramdelia rae, mox juxta
ingrestum pontis, qui eiesuper Trasenam, basi quadratae sectorum lapidum imposita. Ornutur haec basis peristylio lapideo :e cujus area media basis alia exurgit, quatuor clypeis votivis conspicua. Huic insistit veluti pars quaedam Pontis Pragensis, flectente desuper S. Joanne Nepo=nucraro Martyrium subituro, adstante a tergo ejus Carnifice, qui eundem in aquam praecipitet. In quatuor porro peristylii angulis totidem flectunt Genii caele. stes, quintus ante ipsam Divi imaginem: quorum quilibet lucernam tenet, Stellae forma fabricatam. Ut namque ex vita constat, Sancti hujus Athletae, quem Ecclesia veluti Proto. mam tyrem Sigilli Consessionis honorat, sacrum Corpus, Mencestii Pitri Bohemiae Regis impio furore Moldava haustum, inter meis dias noctis tenebras quinque lucentibus stellis caelitus proditum fulti Hanc ad Statuam quotannis, in ejusdem Sancti solemniis, Venerab. Conventus sub Cruce, Reverendissimus D. Abbas cum Insula procedunt, ibique Lytaniae, & Cantus de Sancto, complaudentibus tubis ac tympanis, extra sacrum selemne in Ecclesia decantantur. Inchoavit hanC Devotionem, qui & Statuam erigi jussit, Rev D. Abbas Sigismundus II. III. Superato ponte, flexoque in Occidentem Vultu, passi. bus aliquot centenis pergitur juxta Pomerium satis amplum: in cujus aliquo latere exstat Molendinum exterius Monasterii, una. eum machina scissoria, ubi trunci lignei in afleres dis Iecantur. 'ἴόi, Ex adversb est Piscina major, ubi carpiones & lucii, cum anatilio. bus, & oloribus natanti Hanc porro exornat, ejusque delicias, Hospitibus verti quam nobis gratiores, adauget Solarium, in me.
70쪽
dio ejus E lignis constructum, palisque impositum : quod horto Conventuali peristylio intect6 plurium orgiarum conjungitur,
tantaeque amplitudinis est, ut integer ibi Conventus reficere posset. Homerium integre praetergressus adstas ad primum Mona s4pium sterii septuin, videlicci Murum, turriculis geminis clausum : cu- primum jus ostium lubiens, stas in Area prima ad Cauponam, siVe Taber- 1 pzias nam publicam, vulgb nobis iue Porten dictam, ad formam Cru. ve Tabernacis ample satis, in usum praecipue ac diversorium peregrinan-Pμhi ς tium constructam, cubicula multa numerantem, cum Equili suo ex adverso. Post Cauponam in Area altera a dextris vides Eeelesiola Ecclesiolam Parochialem cum Caemeterio suo, D. Magd nae 'et' sacram, pro plebe, quae Pagum parVulum, & Oppidulum, Mo-ehulis. nalterio viciniora, vel alia loca propinquiora, aut ipsa septa Caenobii inhabitat. Hic omnibus Dominicis & Festis Sacria ordinaria fiunt. Laevo ex latere pertransis Nos Ocomium, nuper Or-Ηosipitale natius relectum : ubi pauperibus inibi receptis quotidianae cibi pδψῖς um potusque reliquiae de mensa Religiosorum, & Pitantiae, sive pomtiones pro quolibet defuncto per triginta dies dari solitae, dispensantur.
lv. Emensa hae Area ruesium alia Turris occurrit, quam Turris pise dicimus Piscatorum: sub qua pauperibus Advenis eleemosinae ' ' μ' pecuniariae fiunti Per hanc inanitens, Aream tertiam ingrederis longam S spatiosam, lineae tamen obliquae, & in meridiem Conversic, quo currus adventantium hospitum viam flectunt. Latus laevum stipat Hortulus longior quam latior, frugum nobilium ferax. Uextram occupant aediculae plures sibi succeden. Theritro-tes pro famulis: retrli Verti Monticulus visitur, pascuis & arbo ph Η 'ribus obsitus, quem Theriotropheum sive Lustrum ferarum, vulgd Thier arten appellamus: ubi quandoque cicures, cervi, damaeque pascuntur. Hic obliquo flexu mutnam deinde Monasterii partem a latere meridionali circumcida: Exstat in hac fons publi- area etiam Fons publicus, cum grandi Imagine lapidea Virginis Immaculatae: ac praeterea parva Piscinula, ubi trutae pro mensa Pistioni Hospitum, quotidiano pabulo, insignem ad magnitudinem
V. Ad Aream quartam ducit Porta marmorea cum coelumnis & statuis, quam aperit Tractus longissimus, latus occi-&Hospit λdentale conficiens, qui unacum latere Septentrionali, sed muliti breviori, complectitur Cubicula Caesarea, atque Hospitum. Quorum priora, quae ad Septentrionem sunt, praeter ornatum decentem sed modelium, grationa facit prospectus liber in Vallem amoenissimam, quae fluvium habet, agros, prata, sylvas, mon tes, subjectamqne piscinam, cum solario, & Paristylio suo. Uu- de E fenestris pisces, anates, olores, pane prolecto jucundissime pasci, veti etiam selopis trajici pollunt, maxime ex turri, qualis