Caroli Boucheroni De Priocca, Vernazza, et Valperga Calusio

31쪽

tam rustica, quam urbana , herilibus stipendiis et imperiis ob ege- Statem assuesceret 8 Adde iam vetera urbium dissidia, quae brevi tempore consopita , in animam Sent eruptura , si ipsae sibi relinquerentur.

Sed omnem, si qua erat, liber- . tatis spem ademit Napoleo, qui

anno seculio, serrea regum Longobardorum corona Mediolani sumta, Italiae rex renunciatus est. Inde perbrevis illa Insubrum aetas su-Xit, qua nescies, an alia post ultimum sortiam incrementis artium fuerit illustrior. Tunc magnUS CX-stitit proventus Statuariorum, calptorum, caelatorum, in pictura vero

primas tulit Andreas Appianius,

32쪽

cuius perclegans et multiplex ingenium sub trium Charitum forma, pulchre in marmore expressi Vc-nctus Praxiteles. Nec minus memoria dignus Iucundus Albertollius, qui in victoriolis, Ophoris, triglyphis aliisque architecturae ornamentis, diu depcrditam Graecorum Venustatem renovavit. Erat insuper ardor c festinatio artificum se mutuo aemulantium, ut tri lustri spatio,

in templis, in asilicis, in urbanis ambulationibus, plus operis publici

Persectum sit, quam seculo confici posse videretur. O accedebat Concursus virorum doctissimorum, quorum inventa, vel ex alto repetita, vel casu oblata, scienter lii P0Stea

explicata physica disciplinas prae-

33쪽

termodum auxerunt. Propago haec erat paullo superioris aevi, sed cum excellentia ingenia rarius, densius, in quavis gente se prodant, fortuna temporum effecit , ut coniunctim florerent. Quis Mascheronium Gal-Vanium, ollam , Orianium non audivit aut legit, quibus neque haec felicitas defuit, ut Gallos nostris Persaepe iniquos, suorum laborum Socio et laudatores haberent Θ ΙΙis aliquanto senior sui Iosephus a-rinius , urbanissimae satyrae in- Ventor , idemque summus stili artifex , in lyricis tamen, quod in arte nimius, durior interdum, quam suavior. Huius auditor sucra Ugo Foscolus, domo Graecus, cuiuS St,

ne singula persequar, grandiloquum

34쪽

carmen de sepulcris, poetico spiritu in primis insigne, cui postea ippolytus indemontius, uti erat a natura comparatus, leniore Musa respondit. Sed cunctis, si minus doctrina, at certe inveniendi copia anteivit incentius Montius, qui intermortuam ligherii famam iterum cxcitavit, vir praedivitis venae, qui Pindaricos volatus, et molles Anacreontis aut teretes Metastasii versus, perinde posset aemulari. Hunc Ugo, Xacta aetate, morbo iacentem vidi iniecto de literis sermone, nescio quae de ingruente arbaria locutus, cum lacrymi Orabat, ne

Subalpini homines, qui serius in

contentionem Studiorum cum Ceteris Italiae populis venirent, quae-

35쪽

sita iam sibi decora obscurari incuria scriptorum paterentur. In praecipuis Montii operibus italica Ilias iure censebatur, quae ariOSteam linguae varietatem et antiquum Homeri colorem in primis

refert. Hanc maxime XoptaVerant viri docti, et tunc sermonibus serebant, ut Cesarottii versioni op- P0nerent, qui, immutata ipsa poematis inscriptione, multa licenter DOVaverat. Nec enim tunc in Insubria conticescebant Graecorum literae , sed vehementius quam nunc

in iisdem oppidis colebantur Ticini eas publice docebat Butturinius Sa- lodiensis , diligens nec indisertus uti ab eius auditoribus accepi, veterum poetarum enarrator Bono-

36쪽

niae Cloti la anthronia , illustris semina politissimis latinis verbis a Philippo Schiassio v. l. OS mortem laudata , quam Appontius et Colomesius a puellaribus pensis ad

interiorcui doctrinam deduxerant , complures alii praeterea hoc cruditionis gener florebant , Jacobus Morcilius, quo nemo Octior, Lampi cilius Pisanus , vir artium plurimarum, et Aloisius Lambertius, qui Bodonianae IIomeri ditioni Parmae

praefuit, addito coniecturarum O- luminc, ubi, si minus Benticianam divinandi vim, at certe criticum acumen Passim invenias. Iis adnumerandi adolescentiores Graeci, qui X continenti turra atque X

37쪽

discendo Patavium quasi ad alteras Athenas, convolabant. Horum contubernales suerant, Ugo ille oscolus modo memoratus, et Andreas Mustoxidyus Corcyraeus, VenuStiS- simus Ierodoti interpres, idemque poeta, cuius plane graeca Sunt, arguta comitas ct doctrina. Ad hanc aetatem pertinet Iosephus Biamontius, Intemelius, qui xu abhinc annis italicam eloquentiam cum laude docuit aurini. Eius animus ve-tUStatem legendo, uti de se scribit Livius, antiquus fiebat, e quo interdum in aequales acerbior, graeca et latina unice laudabat; vir tam assidua lectionis et stabilis memoriae, ut . remoto libro integros

Sophoclis aut Euripidis locos no

38쪽

spiritu recitaret. Cum Graecis Italos scriptores optimae notae coniunxerat, unde tam inaffectatum ver- horum candorem hauserat, ut Omnes mirarentur, eundem tam pure

simul et populariter dicere potuisse. Camillum poema inchoavit, nec absolvit Iphigeniam tragoediam, Probante Alserio, vulgavit. Sed homo limatissimi iudicii in parvis melius

enituit ad coronam Orantem , Si altius vellet assurgere nervi et latera desciebant. Huiusmodi serme tunc erant literae in pleraque Gallia Cisalpina, et in urbe praesertim totius Insubriae principe. Ibi Napoleo Eugenium Beauharneum, Iosephinae uXO-ri s vice sacra imperantem OnSti-

39쪽

tuerat cum regio cultu, non tam ad speciem inani, quam equis et armis, et bellica aulicorum fama insigni. Inde nova rerum acie , tribunitiis vociferationibus in assentationem conversis, inde etiam urbis celebritas, ubi maxima negotia per Napoleonis interpretes et colloquia principum gerebantur. Nunquam sane Mediolanum post seculum XI, tot undique assi uentibus opibus

ad tantam amplitudinem creverat. Strepebat urbs vernaculis et peregrinis vocibus gre operarum et pilenta matronarum vias obsidebant; hic pulverulentae aedium ruinae

deiiciebantur, ibi sora signis et quadrigis ornabantur , nec inde procul locus ad aurigationes et naumachiam

40쪽

deligebatur. Dixisse Insubres , qui paullo ante otia pacis molliter so-vcbant, longo tunc somno excitos,

ad eos mores rediisse, quos Galli Oloni Brum auctores, sibi olim indiderant. Et eorum quidem iuventus, quae vel in equiri is agilitatem, vel in militaribus exercitationibus patiens laborum corpus Stentabat, in castra educta, magna virtutis specimina in plerisque bellis ediderat. Quae omnia spem in animis augebant, fore, ut opulentissima urbs toti occidentali taliae aliquando imperaret. Haec ita in proscenio, paene di-Xerini gerebantur, quum novi belli rumor Germaniam pervasit. Erat annus seculi XV, quum Napoleo