De amicorum in Ovidii Tristibus personis. ..

11쪽

lax versibus illis, initos in prima epistula e P0nt ad Brutium missa legimus inebus idem titulo differt. Et epistula ui sit Non occultato nomine missa docet cognoscimus 'idii ipsius sententia has epistulas eo tantum distingui a ristium elogiis, quod in illis viros, ad quo sint scriptae, nominatim allocutus est. Quod ne in Tristibus faceret,

una artis maxime ausi commotum esse ), ut et miserum desertumque a sui et maximae principi reVerentiae plenum se depingeret, minime nobis videtur esse Verisimile. Immo vero, ne amico suo in Caesari inVidiam adduceret, nomina

eorum reticuit poeta. Quin enim Augustus, quinam SSent Ovidii amici, haud ignoraverit, quamquam non OSSumu dubitare, tamen eum iure fuisse indignaturum, Si ii, quibuscum familiaritate coniunctus erat, quorumque multi erant magna in republica auctoritate, cum Vidi etiam post eius relegationem tam apertum habuissent usum, qui ne multitudinem

quido illis carminibus publicatis fugeret, facile intellegimus. Ρraeterea Ovidius ipse in ristium elegiis saepissime profitetur

SeSe neque OSSe nominare amicos neque illos ullo id fiori, volui rist. lib. V eleg 9 Vers 1 eq.:,O tua si sineres in nostris nomina poni Carminibus, positus quam mihi saepe forest utque ex ep. X 0nto III, 6 cognoscimus etiam posteriore tempore amicum quendam, cum id tutum non esse crederet, nomen suum in Ovidii carminibus appellari nolitisso. Itaque poetam tum demum, cum Augusti iram imminutam esse audi-3 Id nim o et solius in pra0sat ad versi0n. aristium pag. 1835 dicit.

12쪽

. . . . . .. - . . . . . . I. . .

C0eperat Augustus deceptae ignoscere culpaec nomina amicorum in carminibu Romam mi8Si prodere ausum eSs Verisimile est. Cum autem ristium elegia et ex onto epistula temporis pati tam exiguo inter Se distent, ut quintus illarum liber eodem anno, anno . Chr. 12 - prorsus sit absolutus Romamque missuS, quo prima harum carmina sunt compositaλ), perae pretium Videtur esse paullo accuratius ex epistulis ex Ρ0nt conquirere, quinam fuerint viri illi, ad quos Ovidius singulas ristium elegias miserit. Quoniam vero in his carminibus raro invenimus, quae ad illorum Vitae Ondicionem pertineant, carminis cuiusque indolem et tanquam sonum reSpicere debebimus, Saepius autem in eo acquiescendum erit, ut carmen aliquod amico cuidam inscribendum esse satis probabile demonstremus. Sunt autem in Tristium libris septemdecim elegiae, quae ad amicos fideles Romam missae Sunt, reliqua carmina aut ad lectorem ' qualemcunque aut ad uxorem aut ad Augustum aut ad erillam aut ad invidum pertinent. Jam igitur quos ad amicos Ovidius carmina illa scripsisse Videatur, ita quaeramus, ut primum de Cotta et Sex. ompetu,

qui inter omnes intima Ovidii familiaritat usi sunt, tum de Ρauli Fabio Maximo, de Attico de Bruto de Caro diSSeramuS

13쪽

Primum Videamus, quidnam de huius viri vitii t moribus sit traditum. M. Valerius Maximus, cuius Tacitus in Annalibus uepius facit mentionem '), patre M. Valerio Messala Corvin natus -), postea ab Aureli C0tta ad0ptatus'), ne gens clarissima, ex qua mater erat Orta cuiuSque nulla Supererat proles, funditus

exstingueretur, in Aureliam Cottarum familiam transiit. Quam ad rem Ovidius ipse spectat in epist. X onto III, 2 ad Cottam missa, ubi Vers 10 seq. haec legimus: Adiectique probent genetiva ad nomina Cottae,

Si tu non esses, interitura domuS.et

Quo facto M. Aurelius Cotta Maximus appellatus est. Pra0terea fratre u M. Valerio Corvino Messalino mortuo, eum cognomen Sibi assumpsisse Messalini, Velleius aterculus in libr. II cap. 112 narrat ). De magistratibus autem huius viri num quid nobis traditum sit, viri docti dubitant', eum

in in nu. II. 32. IV, 20 V, 3. VI, . . . XV, 32.* d qu V. Masson. q. l. pag. 6 eq. t Pauly. Πeyelop. S. V. ' ut tradit scholium ad Porsi satir V, 2 ,Quin damus id suporis, de magna quod dare lanulN0n possit magni Messalae lippa propag0ς ubi adu0tat Seh0liasta: Per Messala autem propaginoni eo Vult 0Stendoro, qui non pura conscientia diis sacrificant. Hic autum Cottam Mossalinum dicit qui tam viti080s culos in senectute habuit, ut palpebrae ius iueXteriorem partem vorterentur. Fuit autum et multis oditus vitiis. Hie ab ur0lio χ,ita adoptatus . Aurelius aximus vocabatur, originem trahens a Valerio ossala, qui septio fuit u0nsul te.' cf. Masson. l. l. pag. 106. ip perdoy ad acit. un. II, 32. Baalili in Pauly onuyclop. Vol. VI Seut 2 pag. 356. Friodlaondser Reeensi amicorum et comitum Caesarum Sque ad Severi tempora. Auad. Alb Regim. 1873. IV pag. Sittengeschiulite Vol. I. pag. 200. ' es. Nipporde y. l. o. aakh. l. c. Fri Odlaender . . Matthias K00h: Pimsopographia Ovidianae lementa. DisS. ratiStav.

MDCCCLXV pag. T.

14쪽

oiastilem uia11 p. Chr. 20x nepotem Mossala Corvini misso suspicentur. Quod identur conclusisse ex acit. Ann. XIII, ι4, ubi et M. Valerium ossalinum consulem anni p. Chr. 58 pronepotem Messalae Corvini fuisse traditur et urelius Cotta quidam commemoratur. Hunc tamen ipsum quoque oratoris illius pronepotem fuisse ex illo loco colligere non poSSumuS, nam per luXum a Vita ope dissipasse dicitur. Cottam Rutem Messalinum filium Messalae Corvini multo minorem natu quam M. Valerium Messalinum consulem anni a Chr. . fuisse constat. Ex epistula enim e Ponto II, 3 quam Cotta Maximo inscribendam esse paullo inha demonstrabimus,v0rsu T seqq. Vidium viginti fer uetatis annis Cottam superasse intellegimuS. Quae cum ita sint, si hunc virum

irca annum . Chr. 23 natum HS conicimuS, eum anno p. Chr. tricesimum extuni tis. 20 quadragesimum annum aetatoni consulatus accipiendi lege conStitutam, egi8Se apparet'). De post0riore autem Vitae eius parte comperimus a Tacito, eum maxima in gratis Dberii Caesaris fuisse et anno . Chr.32 accusatum ab hoc imperatore per epistolam defensum esse ,repetit inter se atque Cottam ami 'itiae principio crebrisque seius ossiciis commemoratiset '). Moros huius viri si respicimuS ut in auly encyclop. l. l. fit n0qu ex ill Persi scholi Supra laudato neque ex loco

in Tacit. III. 2. Hengen Inscript. 419 p. bullet arch. 869 pag. 122 C. J. . . pag. 4 b. Di ind. lib. VII. t mahomus igitur hanc genealogiani: M. Valerius ossala Corvinus M. Valerius Messalinus . Aurolius' otta Maximus ossalinuμ

M. Valerius Messalinus M. Aurelius Cotta

M. Valerius Messala Corvinus

15쪽

- si qu0dam minii; recto concludemus eum heluonem fuisse, num hic cibus tantum ab illo compositus commemoratur. acitus autom Cottam virum haud minus claris maioribus quan Iwpidum, Sed animo diversum Ann. II, 32 , Vel saevissimae cuiusque sententiae auctorem eoque inveterata invidia A nn.

VI, b et pauli infra hominem nobilem quidem, sed egentem ob luxum per flagitia infamem Ann VI, 7 appellat et, qui dΤiberium humiliter abiectoque adulatus insontesque crudelisSime perSecutus Sit, Vehementer eum Vituperat'). Qua in re sive scriptor ille non sine ira et studio iudicavit, praesertim cum Cottae partes non Sequeretur, De vera tradidit', tamen non est dubitandum, quin revera Ovidius a Cotta multa et magna aeceperit beneficia, cuni illum suos donis largissime adiuviss00 hominem liberalem se praebuisse aliis quoque exempli confirmetur Velut Juvenalis in satir. I, 5 v. 10 dicit: Quae is bonus, quae Cotta solebat Largiri et idemque ostendit inscriptio quaedam in sepulcro incisa Aureli, Cottae Maximi liburti, Zosimi, in qua distichi largitas domini

laudatur ). Priusquam autem ea, quae ex vidi ipso ad Cotta iniuginem adumbrandam eiusque more cognoscendos colligere pOSSumus, exponamuS, non alienum nobis Videtur esse breviter demonstrare, quaenam epistula ex onto ad Cottam ess linum sint scriptae. Interdum enim poeta in illis nulla nisi allocutione Maxime usus est, ut saepius dubitemuS, utrum

epistola Cotta Messalino an auli Fabio Maximo sit tribuenda Codicum autem inscriptionibus nulla habenda est fides, cum plerumque nihil praebeant nisi vel ad aximumcvel Maximo vel sMaximo amico sum et titulos epistolarum illa-

Plinius Η. . , ed. Sillig: Sod quod constat, MeSSalinus Cotta, ossala oratoris filius, palmas pedum ex his torrere atque patinis cum gallinaclorum cristis condire reperit tribuetur enim a me culinis cuiusque palma cum fide.' Ann. II, 32. IV, 20 V, 3. ' ut octo in Annal. instit arch. XXXV pag. 10. dicitur.

' Logimus hunc titulum in ann inSt. Meh. l. c. . .

16쪽

rum non a poeta ipso sed a scholiastis prosectos esse verisimillimum sit'). Certium est epist ex onto , 2 t III, 3 auli Fabio Maximo esse dandas, nam et illius Vers. 3 90 1: Qui nasci iit 0880S, quamVis cecidere trecenti, Non omnes Fabios abstulit una diescet huius Vers. 2 so sidus Fabiae, Maxime, genti adeS Fabiorum gentis fit menti0. Eidem vero amico libri III pistolam ' tribuendam esse Vi quisquam negabit Nam e Sus T Ρurpura Saepe tuo fulgens praetexit amictus multo aptius de Fabio aXimo vir multis honoribus perfuncto

dieitur, quam de aximo Cotta. Ad Maximum autem Cottam opistulas II, 8 0 III, 2 scripta eSSe, ex allocutionibus Maxime Cotta ΙΙ, 8, 2 et Cotta ΙΙΙ, 2, 1 satis apparet. Eidem autem tribuimus II, 3. Nam quod ochius in dissertationis sua pag. et eid-norus ad JuVenalis satir. III, 7, 95 aliique epistul. I,

Fabi Maximo inscribendam esse censent, minime probare POSSUmu propter Vers. 7 seqq:,Μ tuus ille pater, Latiae facundia linguae, Quae non inferior nobilitat fuit, Primus ut auderem committere carmina uinae Impulit Ingenii dux fuit illo mei.et Num ex aliis epistulis ad Cottam scriptis, ut paullo p0Stea ampliuS exponemus, cognoscimus hoc loco nominem nisi M. Messalam Corvinum, Cottae patrem, intellegi posse. Quin autem epistul. I, 5 eidem Cottae tribuenda sit, non erit dubium, si huius carminis vers. 7 et 8 Gloria VOS aeuat, Vos, ut recitata probentur Carmina, teriis invigilate choris compara Verimu cum p. ex ont IV, 16 V. 41 0q:ae tamen in turba - nempe poetarum, n0n ausim Cotta silere, Ρieridum lumen praesidiumque fori

17쪽

0 verba illa respexerimus in pistol. III, 5 quae in codd. Muximo Cottae inscripta est vers. 3T: O iuvenis studiorum plene meorum. Huc accedit, quod totius epistulae I b color nullum alium nisi Cottam indicat. Itaque neque hanc epistulam Nipperdotum ad acit. Ann. I, 5 secuti aullo Fabio Maximo attribuimus, neque Viro illi doctissimo assentimur, quod pistulam I, 9 ad undem Fabium missam verisimile esse arbitratur. Quo in carmine nihil nobis demonstrare potest, ud quem Scriptum sit, nisi Versus 2 seq.: Cumque suis fratris Vires adhibebit et omnem uti levius doleas, experietur opem. Quamquam autem et Cotta et Fabius aximus habuerunt fratr0m, tumen de Fabii Datre Q. Fabi Maxim Ahicano, qui uianci . e. 44 consul fuit λ). hoc loco non posse cogitari nobis 'St 0rSuaSum. Hunc enim nullum amicitiae et usus inculum Videtur coniunxisse cum Ovidio, cum hic in epistolis ex Ponto ad Fabium missis ius nusquam faciat mentionem )nullamque ad eun miserit epistulam fortasse ille iam tum ' Vita erat egressus. Qua cum ita sint Ovidius . Valerium Messalinum Voce fratris significat, quocum Ovidio hiisse

usima quemque ibi auXilium laturum Sse poetam Spera8Senon uni loco demonstratur.

Restat epistula ex onto III, 5, cuius versu 3 iam Supra Si Sumus. Quae quin ad eundem Cottam' scripta sit, minime dubitari potest. Quod enim ochius . . pag. 20, obstare Vocem iuvenis in Versura et 3I, ne hoc carmen Cottae MuXimo inscribamus ideoquo in hac pistula de fili huius viri cogitandum esse censet, Vel eo refutatur, quod, ut SupraeXp0SUimus, non nepos sed filius ipse Messala Corvini eonsul anno . Chr. 20 fuit. Virum autem triginta se anno natum optime posse iuVenem appellari constat ).

Susto vit Claudii cap. ΙΙ.* Kochius i. t. pag. 4 adnot. dicit eum commemorari ab Oridio epist. ex ont L 10 20 et II, 3, 9 sqq. Quorum locorum illo nihil de fratro Maximi continet voluit fortasse laudare I, 9, 20, de quo loco agimu hic autem in epistola ad Cottam, non ad Fabium missa legitur. - es odio inscriptione et VerS. 6.' es. an o. p. Censorin do die natali XIV.

18쪽

Ex his autem omnibus epiStulis Videmuη, utim arta et firma amiciti Ovidius cum hoc amico eiusque familia a Frimis aetatis semporibus coniunctus fuerit. Ac ne tum quidem, cum poeta rebus adversis amictu esset, eum amicum deseruisso sed fidelitatem maximam praebuisse et miti animo nobilibusque moribus ornatum se praestitisse Ovidius profitetur. Quid maioribus num laudibus extollere poterat amicum, quam cum Scripsit p. ex ont II, 3 V. I seq: Maxime, qui clari non10 Virtutibu aequuS.

Nec sinis ingenium nobilitate premi Vel p. X onto ΙΙΙ, 2 v. 10 se 1: Adde, quod est animus semper tibi mitis set altu0 Indicium mores nobilitatis habenti et paullo infra in eiusdem carminis vers. 109 seq. Cottam ita all0quitur:

Digne Vir hac Serie lapso Succurrere amiCOConveniens istis moribus esse puta 3Jan vero ad quaestionem illam Veniamu et Videamus, quaenam Tristium elegiae et quibus de causis Maximo Cottae tribuendae Sint.

Ac primum quidem logiam 4 libri IV alter Messalin0rum inscribendam esse Vi quisquam negabit. Eandem enim facundiam, quam amicum habere Ovidius Vers. 5 nostri carminis his verbis dicit:

sCuius in ingenio est patriae facundia linguae, Qua prior in Lati non fuit ulla forot Messalinum et Cottam a patre suo, oratore ili clarissimo, qui ab Ovidi ipso Latiae facundia lingua0 ep. ex . II, 3, 5 appellatur, quasi hereditatem accepisse saepius in epistulis ex Ρ0nto commemoratur. Velut in epistula ad Messalinum scripta ex onto I, 2 v. 49 seq. d. om hoc de fratribus illis

praedicat poeta noster ,Vivit enim in vobis facundi lingua parentis, Et res heredem repperit illa Suum.et et Messalinum ipsum Versibus antecedentibus ita est ullocutus:

19쪽

,Νunc tibi et lo iiiii nitor ill domesticus adsit, Qu0 poterus tropidis utili esse reiS.e Atque maiorem otium claudem Cotta 'loquontiae tribuit in epist. ΙΙΙ cum dicit Vers. 7 eq.: Legimus, o iuveni patrii non degener OriS. Dicta tibi lono verba diserta foro set se orationibus ius hoc facit iudicium Vera. 14 Seqq. ,Viribus illa suis, non OVitate placΘnt. Felices, quibus haec ipso cognoScere in uetu, Et tam facundo contigit ore fruit Eundem autem Cottam in epist ex ont IV, 16 praesidium fori nominari iam supra VidimuS. Huc accedit, quod ea, quae Ovidius in nostru elegia Hamici patre et de usu, quem cum eius familia habuerit, dicit, ad nullos aptius quadrant, quam ad eSSalini S. EX BrS. Onim 2 Seqq : Nam tuus est primis cultus mihi semper ab annis

in te certe noli di8Simulare, pater, Ingeniumque meum, pote hoc meminisse, probabutΡlus etiam, quam me iudice dignus eran1 Satis apparet amici patrem et re et consili Ovidii ingenium d- iuvisse eumque esse adhortatum, ut carmina componeret et publicaret Id autem . Valerium essalam feciSSe e nonnullis epistulis ex Ρ0nto discimus. Legimus enim I, 7, 27 Seq.:sΝ0 tuus est genitor nos inficiatu amicos, Hortator studii cauουaque faxque meis

Vel p. II, 2, b d . inate ille tuus primo mihi cultus ab aevo eandemque sententiam invenimus in epist. II, 3 V. 75 seqq.V0rsus autem nostri caminis 33 et 34, quibus se a prima Vitae aetate in familia amici esse versatum Ovidius his verbis profitetur ,Νon igitur tibi nunc, quod me domus ista recepit, Sed prius auctori sunt data verba tuoc de Messalinis dici, multis locis in opistolis ad illos scriptis confirmatur Fuit nim Ovidius Messalinorum domus primis Venerator ab annis sex onto ΙΙ, 2, 1), cuius sub lare sempererat ex Ρ0nt. Ι, , 58), fuit inter cultores familiares Messa

20쪽

- 10 non ultimus inter Cotta amico I, 5, 1), atque minime Sunt silentio praeterimittenda verba illa, quae in epistul ex onto II, 3 V. 3 eq. legimus: Quod cum vestra domus teneris milii semper ab annis Culta sit, esse vetus me tibi cogit onus se illiu paullo antea poeta dicit V 69 eqq.):,Movit amicitiae tum te oonstantia longae, Ante tuos ortus, quae mihi coepta fuit. Et quod ras aliis factus, mihi natu amicus, Quodque tibi in cunis oscula prima dedi. Ex his omnibus, quae attulimus, satis Videtur apparere Tristium eleg IV, 4 ad Messalinum aut Cottam esse Scriptam. Nunc videamus, vitri sit Manda. ochius pug 14 it Haishius in aut encyclop. l. l. eam essalino inscribendam esse lutant Neque tamen recte, quantum mobi Videtur. Quas nim illi viri docti afferunt causas h), minime OS Ogunt,

ut de eo potissimum eogitemus mam Ῥodem iures inde ad Cottam Scriptam esse epistulam lolligere possumus Immo quin Ovidium at hunc mostram elegiam ScripSiSSe putemuS facere non possumus, si in carminibus illis videmus poetam multo maiore amore Cottan esse ampleXum, quum eSSalinum. Quod non solum ex eo cognoscimus, quod alter alteri pignora studii sui misit, sed noster etiam saepius id in carminibus profitetur Nam iit imittamus Cottam ep. ex onto II 3 V. 3 appellari: Culte mihi supremum Vitae tempuSadusque meae , in numero fidelium amicorum eum principem Hi fidei et constantia tenor locum p. ex ont ΙΙ. 3 V. 25-34 praedicatur et in eodem carniin V. 1 eq. aperte dicitur Τ tamen ante omni ita sum OmplexuS, ut unuSQuolibo in casu gratia nostra foreΝ.et Praeterea autem illa morum nobilitas, quae initio nostra ' elegia laudatur

in Ex comparatis enim Tristium eleg IV, 4. V. 27 qq. cum p. X Ponto seq. et ex ont. II, 2. 99 et Trist. IV, 4 b eq. eum p. ex P. Π, 2, 1 locis id concludunt