De Bernanrdo Carnotensi : grammatico professore et interprete Virgilii

51쪽

se assuentia humoris, X ciborum se potuum superflui lato provenientis, ad immunditiam carnis et libidinis ducitur. Duetu immunditia carnis cavea dicitur, qud Serenitatem mentis et discretionis obnubilat u lianc interpreta tionum eo usque producit Bernardus, ut eum deserere neceSSe habeamus, ne ii odam liberius dictu legentis aures Ostendant. Quae tamen, praVitatem minime, Simplicitatem vero tantum redolent animi incauti atque mundi, cui munda Omnia sunt et verecunda Sed nobis uintilianum illud memoria tenendum: i Horatium in quibusdam nolim interpretari u et amputati nonnulii S ad ea quae sequuntur protinu deveniendum: Tandem post longam remanSionem movetur a Mercurio Eneas ut discedat l). Ilio movet sit in crepat Eneam, quia invenit eum ad utile propoSitum non reSpicientem, qui est

Increpat Mercurius Eneam. Consilio illius

52쪽

consoris discodii a Didoni olitosuos ii sodalibidino Dido dosoria moritur H in cineresu vita demigrat l). Desueta nim libido d0- sinit et, servore virilitatis consumpta, in h- villas id est in solas eo italiones transit ii Excipit juv0nlulsem lata aetas ad virilis, ita cujus natura in quinio libro in i pitur. II ic mulatur animus, veluti ab adoles entiae

caligine missus tunc primum solet de antone lis Proribus sevortori censura judicat se, suis desideriis imperare, Seclariqu0hon Slum, cujus vim atque naturam in quatuor locOS,

philosophorum disdiplina, dividens Hrnar-dus, Osdem ludis ad tumulum Andhiso patris ab Enea institutis, selos a simulatos

lamina ad honorem patris cel0brat qui, demissa juvenili luxuria, quatuor virtutum exercilia in virili vilal Deo immolat Permoderationem 2 quo verbo navale certamen, ut videtur, se signat namque ac dipimus lem

pirantiam, quae St moderatri voluntatum.

53쪽

quendis virtutibus priore ni homini oportet 08Se moderationem. Lud unim est qua vitia cohibet, qutu quodamnio doli' sedullit alias virtutes Est enim semperantia rationis in hi dinum atque in dios motus animi dominatio. Per certameni aestuum l), quod plumbi massaguritur, accipe sortitudinem, qua pondus hiboris pro sertur. Est enim sortitudo considerata su80eptio et laborum perpessio. Percursum Vero 2), equ0Strem vel pede Strem, quo equorum vel hominis vel oditas deprehenditur, accipe prudentiam, qua rerum instabilium cursus ut instabilitas lignosqitur. Item in cursu, quidam Videntur Sequentes, quidam sugientos. Ita et prudentia discernitur quae Sint Sequenda, quae fugienda. Est enim prudentia bonarum rerum et malarum utraquo discretio. Per certamen in quo Spicula ominus mittuntur 3), intellige justitiam, per

quam nociva longe removentur. Est namque

54쪽

- 40 --

Verum interea iuvenum Sic Oculatum X caeco, Stabilem X ago, . Sapientem se temerario fieri segre ferunt Vitia Cupidines lue: quem igitur insidiis petere ut a Pessio itinere deterrere parant ii Comburuntur naves l); et dum hiae certamina iuni, Trojan Ρ claSSis, instigant inimica ri, mulieres naVe quaS-dam incendunt. At Iu dum iu liis virtutibus spiritus Xercetur, carnis ragilitates, id est Triunna mulieres, Eneae familiaritalem et consortium abjicientes, voluntates honestas id est naves, ut est antea fusius explicatum)ardor libidinis violare priΡSumunt. Iri Suadent ha)c si uni P0 Irim diversicolorem et soli oppositam siguratur Sensus, qui quidem in diversis spe diebus et potentiis est distinctus et rationi contrapositus. Habet enim sensuS novem potentias Sunt percipiendi ormam, colorem, amaritudinem, percipiendi dulcedinem, percipiendi asperi talem, percipiendi

55쪽

concentuni se discordiani. Trojan u iusseres quatuor comburunt a

V0S c aeterie, pluvia Subito ab Jove immissa, servantur l). Nocte Sequenti, Enea in somnis ab Anchis admonetur u naviget in Italiam 2), ibique Sibylliae antrum ad ut eum in campos Elysio deductura). u Movetur imagine patris ad inseros descendore, Visurus parentem ibi; Uilicet movetur ut ad mundana per dognitionem descendat ibique vi debit patrem qui, quamvis in creaturis non sit, cognition tamen creaturarum cogno Scitur. Ideoque jubetur apud in seros qu aerere parentem, licet celsa inhabitet. Jam ad sextum pervenimu librum, quo descensus ille ad inseros celeberrimus indu

citur u Descensus autem ad inferos quadri sarius est. Est autem unus naturae, altu Virtutis, tertius vitii, quartus artifficii Naturalis est nativitas hominis. Ea enim naturaliter in-

56쪽

cipit anili inissu in hac caduca region0, utque ita in thris il0900udore, atque tu a divinitatu sua r000duruit paulatim in viti uni seclinaruo carnis voluptatibus assentire. Est autem alius virtutis, qui sit dum sapiens aliquis ad mundana lor considerationum dos dendit non ut in eis infensionem ponat, sed ut eorum cognita pagilitate, is ni detis ad invisibilia penitus se converint, it naturali uni cogni lione Creatorem videntius cognoscat. Ἐ0cundum hoc Orpheus et II 0rdulus, qui Sapiuntes dicti sunt, deseenderunt. Est vero tertius vitii, qui vulgaris est, quia ad temporalia duuenil laques intenti, tota in iis ponitur, i Sque fota mente Servitur, ne ab eis animus amplius dimovetur. aliter Eurydic0m legimus descendisse : hi autem irrem se diabilis est uartus vero artificialis est quod ni omantissus s), cum aliquo arti sidio nigro manlido, d aemonum tulit colloquium eosque de sutura consulit vita. o Ex his quatuor viis ad inferos tendentibus, ut se in Secundam Eneas, ut qui scientiae vivido

57쪽

appetuli utque villus, ad hanc, in Ilio ad Pi Silanmaque ani nil f virium coni latione, nocedat. Et primum i Triviae lucos u 1 adit. 6 Eloqu0ntinis studium sormans suum Uctorem ad congruam cognitorum prolationem.

II tu autum Trivia dicitur, quin tribus artibus quasi iribus viis ad eam incudimus. Ut autem persecta habeatur loquentia primo oportet scire loqui absque sol uoismo et barbarismo Deinde si loquendo oportet scire

aliquid probare vel improbare, quod sit per dial00ficam oportu adhuc dissuadere vel

matica adjuvante aliquid intolligere, inluc fida probare, de eodem certi esse, et tamen illud nolle. Id 0 dicitur rhetorica et SunSio. Itaque est grammatissa in ilium eloquentiae, dialectica dicitur provectus, rhetorica persectio. Atque duo dicitur loquentia Trivia. Nemora ver ejus, in quibus ea colitur, sunt illi artes vel libri in quibus haec Scientia docetur. Hi ante sistendum ducimus quam Charta

58쪽

de ii nol)is nilli uti P t pro fi sedi Opsera)pretium, quunt tota in inter prelis nostri rittio noui aut plexi si inus, nihilque post seu indu gantibus nobis obviam sessset, quod utilitati quiddam afferret, vel astidium, subobscura quadam Subtilitate, non noveret quum pri Sertim lammaticus ipse sinem scribendimo sit acturus hoc uno poeta Su Similis, quod operi extrema manu non acceSSerit. Nam xplicato host de se PSH

Spargit aqua, ramuni suo advors in limino figit I)

legitur in codice De liciunt l0suloe 2 innei-d0s ita ut de explanatione ista Virgilii Virgilianum illud pronunciari possit:

Pondent opera interrupta 3 ...

Nonne ea, quae de Singulari isto driplo petulimus. Silvestris nomini quodammodo

59쪽

os scilint, set laudi qua auctor Iohann ParVO, cu Inulatus fuerat, ten0bras, ut ita dicam, nonnullas obducunt Esto; lirrahi in0pla ut absona jure reprehendaS, Uiu diurbida somniantis se dolirantis mente, minime vero a Sano firmoque calli: di Virgilianarum virtutum a stimatoris judicio, fluxisse

vid0antur. Ne credas Vero Bernardum non

nisi a qud legimus vel talia, quum auctori S0Xpli daret, tradidisse discipulis Scriptum enim Jlud in0ditum fori si pus persectum

omnibuSque numeris absobitum, Sed quasi capita rerum et enarrationis commentarium paulo plenius, quo utens dum doc0ret ad subsidium memoriae, Bernardus plurima X tempore add0bat, id praesertim, teste Johanno Saresberiensi, si infigens animis, qUM in Pconomia virtus; quae in decore P0PUm,

qua in verbis laudanda; ubi lenullas t Iuli Si macies sermonis, ubi copia probabi Ilis, ubi X00d0ns, ubi omnium modii S s). Id insuper animadvertendum en Seo h aec omnia in Bernardo improbata non tam ip-

60쪽

Sius Ussse quam dili poris vilia. Eten in Virgili uni illa ae late, apud eruditos in manibusi uisse se mentibus ius is Se p. si se receni incomportum nobis est 1 . Sed discipulis non nisi i est in t adulterata poetae prosthebatur stiligi es. Cujus versu quotidio in sensus inauditos detorquebantur 2). Et illud sane orna pilo laudi dandum judicat nus, quod nusquam Trgilium theologis prophelis venialium erandum censu serit ne quo jus sellata ad tu undam christianam idem adhibuerit. Juid vero ut Virgilium nimis philosophantum animo sibi est ingeros, veterum pSorum exemplo ad ludi potuit. Nonno imperator Alexander Severus L m pridio audiore, Virgilium ipsum Platonem poetarum vocabat 3)ΤNonne dixit Macrobius intur omnia, quibu Semin0bat laus Maronis, hoc se praesertim ad