De lingua latina libri qui supersunt cum fragmentis ejusdem accedunt notae Antonii Augustini [et al.]

발행: 1788년

분량: 420페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

401쪽

Properate vivere. Idem monet Catullus suam amicam:

Vivamus, mea Lesbia , atque amemus.

Martialis: Non es, crede mihi , sapientis , dicere , VivamuSera nimis vita e crastina , vive hodie. Vetus inscriptio Narbonae AMICI DUM VIVIMUS VIVA-IIUS. Seneca ad Lucilium Propera vivere , O singulos ses

V1NALIA J Vinalia suere duplicia Urbana, Rustica.

Urbana novo vino libando, Jovi dicata ex voto neae, qui in bello adversus Merentium omnis vini libationem Jovi lacravit. Incidebant in mensem Aprilem, sacrum Veneri, diem IX Kal. Mai. Rustica vinalia a. d. XIV Kal. Sept. procurandis hortis, vitibusque ac vineis, dicata Veneri e cujus templo vinum astatim hoc die effundebatur. Hinc Ovidius lib. 4 Fastor Vinalia appellat festum Veneris: MVarro Satyram inscribit Vinalia, πεμ 'Aφροδισιω . De quibus Vide

ipsum lib. 3 de L. L. Plin. lib. I in Festum. Centussin fitor. Scribendum judico, Certus sim sartor.

Venusta lententia Tu, inquit, Venis, ut mea segete farrias, is me accipia mercedem at ego certus sum sartor mercedis tuae, si labor tuus impensam meam exsuperat Sartor pro sartitor, a sarriendo onius hic observavit, Plauti Capti Vib. VIRGULA DIVINA . In virtute satis esse praesidii ad bene vivendum, ut, si illa limus muniti, Omnia nobis, quae ad Victum cultumque natura desiderat, quasi virgula divina suppeditent. Virtus omnia in se habet , omnia adsunt bona, penes quem si virtus, ait Plautus. Quod in sparagos. J Nonius reser inter genera ciborum, intelligens , opinor, illum seu tum, qui ex asperi Virgultis nascitur Minde Graecis pariter c Latinis dicitur Asparagus. Sed non est Ver simile, Varronem in tam vulgari vocabulo βαρβαρi ειν voluisse. Itaque Vel in onii libri asparagos re-Ponendum, vel ju obtervatio ejicienda quod ego quidem

magis arbitror Nidetur enim Varro quasi ἀλληγορι ς his verbis exponere materiam Satyrae, videlicet, Satis magnam vim esse in virtute ad beatam vitam, etiam hominibus miseri et egenis, quo Vocat Paragos, G παραγους, a Vesti-hus attritisin laceris. Ego nunc postulo Mamemnona. J Agamemnona regem praedicat Homerus corporis proceritate omnes heroa GraecOS

402쪽

antecellitisse : tum oratione gravem suisse e vehementem Hinc personam Agamemnonis inducebant declamatoreS, ut magni, constantis patroni, quod ex Petroni Satyrico licet colligere, me hoc Varronis loco. Tantus cothurnus. Jmo dicit: Tanto ardore Melatione animi sumit personam judicis, Vel, ita se parat ad judicium,

Ut rumanae magnitudinis formam propemodum excedere Videatur cum enim pedibus sit induta cothurnos, genus calceamenti adeo crassum, ut ejus accessa one herois staturam possit aequare insuper capiti imponit aliendrum , velamentum instar galeri, altum atque elatum. Εjus meminitioiat. lib. Serm. Canidiae dentes, altum Sagenae caliendrum Excidere.& Arnobius lib. 6 laiculae, claves , aliendra, fomites, talaria. Porro fastum mulierus in formanda corporis proceritate, quam Varro apte tribuit Critonae judici, eum Juvenalis Pluribus versibus insectatur Satyra , quos operae pretium est omnes hic recitare: Tot remit ordinibus, tot adhuc compagibus altum AEdificat captit, Andromachen a fronte videbis: Post minor est aliam credas cedo si bene parvi Sortita es lateris spatium, breviorque videtur, Virgine Pygmaea nullis aluta cothurnis, Et levis erecta consurgit ad oscula planta.

Et pullos peperit c. 3 is lepidissimis versibus describit

hirundinis, parvae aviculae, summam curam industriam, quam adhibet in nutriendis pullis dum ex diversarum stir- Pium ac cautium minutilii mi seminibus, cibos exquisite colligit, quam maxima potest celeritate ad nidum defert. Vocat autem pullos fritinnientes, quod hirundinum proprium sit fritinnire, Graece τα ιι θυρiζειν Glosi arium Fritinniunt,

cantant.

Sed ancarpineo cibo. Pancarpineus cibus ex omni frugum genere colledius , sicut Pancarpi de coronae dicuntur ex Omnibus floribus coactae. Sed est in nonnullis libris panca:

pineo cymo. Ad quos tum volucres. J Extremo lios Versus Valde corruptos habemu in codicibus Nonianis, ubi bis ad testimo-

403쪽

nium Vocantur. Eos caliger, modica licentia usus, satis concinne in numero redegi lio modo: Ad quos tum volu res venit pusillos,

que ad limina nidica esca vilis.

Ipse legerim postremum . Usque ad limina ipsa pilis. Jultu

Montanus apud Senecam --- amorijsis hirtin Incipit, O molti partitos ore ministrat. Non quaerenda es c. 3 Hac sententia monemur, omnia. quae cadere in hominem possunt, subjecta esse tutelae iotestati virtutis , ut si in ea praesidium collocemus , nulla res egeamus, nihil requiramus, temperque simus invicti. Haec est enim illa virgula divina, quae nullo fortunae impetu facile convelli potest, nulla graviore calamitate affligi cujus munerein beneficio, quidquid optamus, id sine ullo labore aut opera nostra, quas divinitus offertur. Penula, vestimentum crassi sum contra pluviam ex quo dictum Galbae, qui penulam roganti amico respondit, Non pluit, non opus est tibi; si Pluet, ipse utar. Juvenalis :

fremeret saeva cum grandine vernus

Iuppiter, O titio stillaret penula nimbo. ΔΙ' Ο ΚΡΥΟΝ. J Videtur insectatus homines delicatos, qui

in potu utebantur aqua gelida , refrigerata. nam VetereSaquam Varia atque exquisita arte refrigetrabant, maximes nivibus, ut Athenaeus lib. 3 probavit 6 Martialis: Non potare nivem, sed aquam potare rigentem

De nive, commenta est ingeniosa sitis. idem lib. II: Nec ni post niveam Caecuba potat aquam. Unde celebratur meronis principis inventum . decoquere aquam , vitroque demisiam in nives refrigerare , auctore Plinio. Juvenalis: Frigidior Geticis petitur decocta pruinis. Non vides c. Hoc principium quasi communes viil-gare Videtur fuisse VeteribuS. nam utitur Varro lius Satyris tam saepe, ut longum sit recensere, aucretius saepissime, Virgilius interdum Mnestheus medicus nobilis, quem Plinius de Coronis scripsisse refert: alia ejusdem scripta memorat Athenaeus Alsi reponunt Mnesitheum, quem ut celebrem medicum commendat Galenus in initio tori ad Glauconem. Esse prandium caniniuir DPrandium abstemium, in quo ni-

404쪽

lii vini potatur, Caninum dicitur quoniam cani vino caret. vid. Gell. lib. II. Ecclesiam in regiam. J An tituliis Satyrae est Ecclesia P qua

voce Athenienses utebantu pro concione ac conventu civium

tegitim, an potius legendum Ecclesia in regiam aream im- pancrarunt ' ut sit hoc fragmentum e Sesqui ulysse, de pastoribus lyssis, qui illo absente e caularu stabulo in regiam

irruperunt.

Aut frigidos nimbos. J Hoc prognostico pluviae Noniani libri referunt ex Etratione Mihi videtur didit illa corrupta, nihil pertinere ad titulum Satyrae, sed cum sequentibus ver his esse conjungenda, atque ita restituenda:

Aut frigidos nimbos aqua nicta, id est, coelum nivosum. ac stramentitio Acre. J Legerim, Mace stramentitio ακρός. Venusta ententia: Homo meticulosus, inquit, visa Ajacis facie ex stramento, perculsu subito teriore, factu es mutus es amens Nisi quis malit titulum Satyrae esse illud, Ajaces ramentitio,in de inani terriculamento forma quadam proverbii usurpari, ut a Cicerone Foenei homines appellantur: quod Asconius aedianus in primam rationem pro C. Cornelio observavit. Non posset eam. J Noniani libri omnes habent, Varro, Droelio captivos praedones, non posse c. e quibus vestigiis Junius eruit titulum Satyrae, Proelio caprino, πεμ ηδονης re-ile, an secus, alii dijudicandum relinquo. Sera parecte purgatum c. Ita libri Veteres recte. Scito, inquit, exstinctum esse forem adolescentiae, quoniam videbis Romae in foro, ubi semper coetus adolescentium , puero libere

pilam mittere nec ἐκTim, uberta , unde παρέκτατοι, ephe hi, qui de pueritia veniunt ad pubertatem Lucilius lib. 2o: Tum ephebum quendam, quem Voca C. t are raton. Ergo Sera parecte purgatum est vacuum matura adolescentia forum quomodo Cicero verbo Purgandi usus in Oratio- Ne pro Sextio Caedem maximam facias, forum purges. Alii legunt, Serapi recte purgatum L putant, hunc locum esse ex Eumenidibus, ubi de Serapide crebra mentio. 3us tibi annis. J Veteres libri Nonii adducunt e Περπετα- τηκοτων , Vulgati, περὶ γε γαμηκοτων utraque lecti corrupta;

405쪽

saa antiqua, meo quidem judicio , integrior e cujus vestigiis, non ita, ut olim leviter uspicatus sum, sed hoc modo legendum existimo: Per Πελταν:αίπων, nullius tibi annis. Videtur autem is locus esse ex Periplo de regia AmaZonum, quae in bello armatae pelta, multas illustres vid orias ex Asia,

Naagna parte Europae reportarunt eaedem solitae mares, si qui ex concubitu finitimorum in ascerentur, interficere, ut nullius

ibi masculi vestigium inveniretur. An uti πολaπέκλινε διαὶ G. J Vetus haec est lectio,

cujus emendationem certam unius existimat 'Aνθρωποπολtπεὴ γενεθλι et κη'ς ipse tamen suspicor legendum L Ir του ἡ υΘος το - ἔκκλινε διακα iii, id est, procul a sacris averte oleum, Vel caVeto adolere Pingue, cujus augmento posi enisacra incendio consumi. πα ροιμ.ια aperta, quae monet, sacrificia esse mediocritate moderanda, ne adolendo aboleantur ipsa sacra Similis sere Platonica, itan πυρ επι πυρ Horatiana, Olerim ne adde camino. Quamquam constat, homines profusos, ad augendam religionem sacrificiorum, omenta etiam mulista flammis injecisse : quod notat Persius a Sat. 7:Ctim in flamma tibi tot unicum omenta liquescant. Magos vero idem secisse, ad usum incantationum occultarum. Catullus de Magis Persarum omentium in flamma pingue liquefaciens. In omnibus legi πολVπέκλυς περ βαπον DPuto rectius ita

scribi, πολυτέλε:α, πέρβατον.

Ne polliceres c. Est praeceptum contrarium superiori: illud vetat in sacris profusionem, hoc sordes atque parsimoniam , nisi me fallit, hoc fragmentum est e Manio. Porro Nonius observat hic Polliceres, pro Pollicereris. Ego non dubito, Varronem scripsisse, Pollucere, quod est verbum sacrificale, ut antea dixi. Denique omnes. J Hoc reserunt plerique libri veteres Nonii e Satyra In glorio , περι ωτων alii Ι gloperiton unde nonnulli legunt, Gloria περι φθονου forte, Varro in κλοιω, περὶ bobis, de Poenis , aut suppliciis. κλοιο , catasta, boja, in qua vinciuntur nocentes. Sed hae conjediurae leves sunt,& parum firmitatis habent. In Menippais. J Fortassis, in Plutorine e qua Charisius ob servat vocem Scriptulum, pro scrupulum, quam hic apud Arnobium restituendam crediderim ideo, fiod Satyra illa fuit περὶ φθορὰς πλουτουί. cujus insigne exemplum thesauri APOL

406쪽

linis Delphici incensin direpti. Hirundines hospitae, advenaei vel vicinae, ut Virgil. Hospita equora.

I LOGISTORICOS.

Pagina II 8.

Pythagoras auteni. J anc sententiai Pythagorae copiose ea plicat Censorinus in libro de Die natali. CATO, DE LIBERIS EDUCANDIS . M. Cato Censorinus, princeps Porciae familiae, filium qilem ex priore uxore habuit, exquisitissima cura educavit, ut refert Plutarchus in eju Vita. Idem scripsit librum de educandis liberis Da quo fortassis Varor Logistoricem suum inscripsit.

Ut qui contra c. J Varro auctor est , Numerios praenorimine olim Vocatos, qui cito nascebantur de quo videndi Nonius, Festus, S Julius Paris in Epitome Valerii Maximi de Praenominibus. Numeriam autem eam tradit a parturientibus invocari, ut celeritatem partus adjuvaret. Sed Augustinus lib. 4 de Civitate Dei, Numeria, inquit, quae nume

rate doceat.

Hisce manibus c. Aliis placet, Hisce Maniabusu, psio , His e non ibtis; cui assentior Lactant. lib. I Cunina, quai antes in cusis tuetur, ac fascinum submovet. Varro lib. de Re rust. Apud auia fiumia sacellum a pallaribus satam sum ibi enim solent fieri ari lacte pro vino, O pro lacten-

ribus manima enim timis , sive ruma, L ante dicebiant, a ru

mio O inde latiniti subrum agni luerentes , a lacte. Me in initin plutarchus in Romlulo, Mi probi. Augustin. lib. 4. Cum primores cibo. c. J Terentius in P ,rmione :---- ubi erit puero natalis dies, Ubi initiabunt. in quem locum ita Donatus : Legitur arti Varronem initiari pueros Educae, O Potinata, o Cuba, divis edendi, O potandi, O tibandi, tibi primum a lacte, O a cunis transferuntur. Quod Virgilius: Nec Deus hune mensa, ea nec dignata cubili est. Ex quibus verbis apparet, Cubae Deae nomen hic deesse, ita gelidimaque Potinor, cum cubaIione Cuba Augustin. Voca EO,

407쪽

Iicam Deam, quae escam praeberet Potinam Ude potum, Arnobius lib. 3 ictu an Potuam Deas recenset, sed alias ab his Deabus infantium puerorum. A sando ratano, Statulino. Videntur haec verba non male cum praecedentibus conjungi posse,in forsitan ita olim cum illis fuerant conjundi. otione Potina, cum cubatione Cubae. Ubi stare, Stasano, Statilino, quorum nominae habent scripta Pontifices cum primo fari incipiebant, divo Fabulino. Ubi pueri, inquit standi consistendi. potestatem habere incipiebant c. divo Fabulino Lahlantius Statanum, Statilinum norminat, ut eos praesides Massistentes.

Pagina et O.

Cum cibum ac potionem c d Eua est potus unde Vini-huas dixit Lucilius, pro vinolentis Papa, cibus infantium, aut uis a quo Verbum Papare, pro edere, usurpavit Plautus Cistellaria: Novo liberto opus est, quod papet dabitur prabebo cibum.

Mamma, mater Vel nutrix Persius Satyra D: Et similis reptim pueris papare miniatum Poscis, O iratus mamma lallare recla s. Tata, Pater Martialis lib. 4: Mammas atque tatas habet Afra , sed ipsa tatartinet Diei, mammarum maxima iam. ma Potest. Vel maxime illic. Nonius hunc locum aciducit in verbo Contenturum quod cum hoc toto fragmento non inveniatur,

videntur hic quaedam deesse. Sed in orato , ut opinor, excidit illud Cibarius, quod observavit hic significare panem sordidum, ut apud Cic. lib. s Tuscul Sic ergo restituendus Nonius es Cibarius . Varro CaIO, et de Liberis. Fortuna se ilios. 3 Forte hoc copulandum tim fragmento pag. praecedentis, Antistatus est c. atque ita legendum : Id quod doceat erum esse Fortuna se illos non narura praestare , si quid his datum sit esculentum.

Pagina 32 I.

Quod est in assa voce. J Assum est merum, solum. inde Canere assa Voce, lib. 1 de Vita populi Rom. hic Melos

in assa voce, id olt, sola linguae voce contra Melo organi- con, quod ad musica instrunaenia accinitur, ut solent cantores

408쪽

citharoedici symphoniam servare ad pulsus citharae, ex quo P allocitharistae vocantur a Suetonio in Domitiano Asconius Paedianus in Divinat Ciceronis: Ciani remigibus κέλευσμα, per 3mphoniacos solebat, O per assam vocem, id est, Ore prolatam, O interdum, ut in Argo a Vi , per citharam. Etenim nulla sua non c. Plumarius est, qui acu pingit, clavos, scutulas, aut alia, quae plumas avium referant, in Veste attexit, plumarium onu a plumando, quo Verbo utitur onius, . Vopiscus in Carino Prudentius in Hamartigenia: hunc videas lasciυas praepete cursu

Venantem tunicias, avium 'locu versicolorum Indument. OVis texentem plumea teliis.

Plura Turnebus lib. II. Quibus alno , lino J Suspicor legendum: Quibus almo, Iino, quid c Recenset enim opificia puerilia, quae ex calamo, imo, aut palma Calami aptabantur ad tibias , fistulas sagittas de quibus muli Plin. lib. I 6. Calmi pro calami, ut lib. 1 de Re rust. Per furcios defertur in terram. MVirg. --su pende ex vimine circlos. Palmae folia ad funes vitiliumque nexusin capitum levia um-hracula indebantur, auctore Plinio quin etiam sportae ex his contexebantur unde portella palmea apud Apicium lib. 1.

Paulo post libri omnes habent: Nam liberti quasvis causa. ut legi possit, am liberi quaesiuis causa. Dividebant opificia pueris, inquit, liberi in honesti quaestuis causa.

En combomata ac Parnasides. At Arnacidas 'Εγκομβωμα, genu stippari puellaris, aut tunicula alba, brevis, qua in scena amiciebantur servi comici, cujus memini Pollux lib. . 'Αρνακιδιις Plato in Symposio numerat inter coactilia , quibus pede includantur.

Vt rison scribit. Aristonem Chium intelligit nobilem

philosophum Stoicum, quem Cicero etiam celebrat. Alius fuit Aristo Ceus Peripateticus, cujus meminit Laertius lib. 7. Persae propter. J Xenoph. Κυρου παιδ'. lib. IV Ais c ζον πιν

poris eXercitatione, de quibus idem Xenoph. lib. λυρουπαιδ. Clemens lib. et dedas.

409쪽

Pagina 322.

Itaque Ambracis. J Apollo κουροτροφος cognominabatur, eui adolescentes primam barbat ni capillum osserebant sicut Τheseus profectius Delphos comae primitias consecravit Apollini, anteriore capitis parte attonsa , ut refert in ipsius vita Plutarchiis. Quamvis apud Homerum Achilles Sperchio Tu-Vn Deo vovit. Sed de primo capillo puerili, quod Varro hic tradit, non memini me alibi legisse. Quae damna c. J Videtur legendum : Quae damno nimia prohibent, vertim bonum feri mediocria modici sunto. Itaque domi rituis. Meminit Plutarchus in Quaestionibus Rc m. cap. 8. ipse Varro lib. s de Ling. Lat. ATTICUS, DE NUMERIs. Pythagorei ex numeris , athematicorum initiis gigni putabant omnia quam sententiam Varro fortassis disceptavit in hoc Logi1lorico, qui in pleris que libris Censorini inscribitur Articulus; quod non displicet. Nam veteres articulos manus adhibebant supputationibus, Vel aperti sin porrectis, Vel constri diis atque compressis digitis numerabant, ut plenius Beda, Isidorus, Walii ostendunt. Ovidius lib. et de Ponto:

At reditus jam quisque suos amat, O sibi quid sit

Uile, sol citis computat articulis. Juvenalis Sat. IO suos jam dextera computat annos

Pagina 323.

MEsSALA DE VALETUDINE J Marcus Valerius Messala, omni tempore aetatis usus firma valetudine, ad centesimum annum vitam produxit fuit V consul, sella curuli semel ac vicies sedit, quoties nemo alius. Vid. Plin. lib. 74 Valer Max. lib. 8 cap. de Senectute.

PAPpU DE INDIGI TAMENTIS. Varro apud Servium, In digitamenta dicit esse carmina pontificum, quae' nomina Deorum, ratione ipsorum nominum continent Verbi causa, ut Occator Deus ab occatione dicatur, a sarritione Deus Sarritor, a stercoratione Stercutius , a salione Sator.

410쪽

Flaccus librum secit ad C. Caesarem' inscribit appum 8 an

quia hoc nomine indigitabantur senes utrius ille sexus maxime in comoediis initellanis, quarum tituli citantur a Nonio

Papphis agricola, Hirnea appi QSponsa appi Pomponius Pistoribus:

Pantis hac in aede habitat senica, non se cuncta. an a cognomento gentis Emiliae inuod videtur ex eo sumtuni, quod Pappi carduorum flores sint; de quibus Lucretius:

Vestem , nec plumas avium pappo que volantes.

PIU DE PACE DPii cognomen habili Q. Metellus, Numidici filius, quia patrem revocari ab exsilio assiduis lacrimis .precibus a populo Rom. impetravit. Hoc Varronem inscripssisse in Logistorico de Pace, non ausim affirmare: a tuin leviter suspicor ex eo, quod Sallustii historici nequitiam Notat qui lib. V Historiarum hujus Metelli Pii luxum taristum censorie reprehendit. Ejus locus integer exstat apud Mare robium lib. 3 Saturnal

Pagina I 23.

SISENNA, DE ISTORIA J L. Cornelius Sisenna, nobilis ii istoricus fuit cujus libri Historiarum a Grammaticis a Piu commemorantur irreminit Sallustius in Jugurtha, Cicero in Bruto,in lib. 1 de Legib his verbis: Sisenna omnes adhuc nostro scriptores , nisi forte qui nondum ediderunt, de quibus existimare non possumus .facile superavit. SCAURUS J M. AEmilius Scaurus, cum magnificentissimam in Palatio domum aedificasset, ea re populum ostendit, consulatus repulsam tulit, ut auctor est Cic. lib. I iucior. Hinc Scaurus inscribitur Varronis Logistroricu S, cuju tractationem fuisse de Edificiis, indicat fragmentum de glutino, fabrili materia. Ac ntili et ambrosia c. 3 Legendum: Ac nulla ambrosia , O nectar, non allia farda PaIis, emma , lucuns, cibus qui patrisimus multo egNon erant, inquit, cibi exquisiti, ut eorum ambrosa n tar, neque sordidi Viles, ut pauperum allia sed puri lautique, ut salsamenta ' cum pane, Sc pro bellariis hic tans Sarda , piscis, qui saltationein cantu ita asscitur, ut Vel extra mare transiliat, de quo multa Ather aeus lib. 6. Plin. lib. 32, a P. IJ Sarda ita vocatur Pelamis longa, ex Oceano veniens. Ex ea consciebantur laudatissima salsamenta Gadi

SEARCH

MENU NAVIGATION