De lingua latina libri qui supersunt cum fragmentis ejusdem accedunt notae Antonii Augustini [et al.]

발행: 1788년

분량: 420페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

391쪽

Sallust. lib. 4 Historiarum: Cum se cibo vinoque laeti invitarent. Advers venti ceciderunt. J Dicuntur venti cadere. Horat. Iib. I Carmin. Concidunt enti, Jugiuntque nubes. Liv. lib. 6 Vbi primum aquilones cecidere. Mare volvere. J Liv. lib. 7 Circumagente se vento, fuctibus tabiis volvi coeptum est mare. Album canem. J Vertit Homeri κυνα, α ογον de quo inter grammatico magna dissensio est. Album vero Nonius interpretatur, mitem placidum. Pitium ideo non Prisci Graeci nulla capitis operimenta habebant tantum velabant caput pallio contra ventum, solem, pluviam Indicat Homeru S, qui nec pilei, nec causiae usquam meminit cum Laerti rusticanti tribuit ιγίην κυνέην κεφαλῆ, lyssi mendico κυνέην, intelligit pellitum munimentum capitis, loco galeae Varro ait, Diogenis Cynici habitum cultumque vestium alium suisse, quam lysiis illius pallium laxum ac demissum tegendo corpori, betando capiti hujus tunica brevis Maret solum corporis operimentum, nec aptum capitis ob nuptui. Ita hunc fuisse capite aperto, quia pileo carebat a quo etiam pictura ejus sine pileo visebatur, donec Nicomachus pileum addidit auctore linio lib. o Quam picturam Varro fortassis hic ita interpretatur, ut Dios enes pallia tu significet Sapientem, lysi es tunicatus, sine pileo, Sapientiae studiosum. Sed in scena Ulyiles palliatus temper ita ducebatur, sive quod Ithacae in colae pallio amiciebantur, sive quod insaniam simulans, eos texerit. Unam enim viam 8 c. 4 Zeno princeps Stoicorum voluit, sola virtute vitam eatam perfici Carneade ea bona, quae lunt in corpore, tanquam Virtuti instrumenta adjunxit Debis sententiis loquitur hic Varro cujus Veiba perscripsi, quomodo recitantur a Nonio Verumtamen libens assentior eruditissimis viris usto Lipsio, uosepho caligero quibus Vi detur, Nonium errasi e reponendumque verbum De sabulare, quod si sabulo sternere.

Horridus miles. Est ab Ennio Annal. 8:

Dernitur orator bonus, horridus miles matur.

Ganeum accensum. Ita calidum lupanar, fervens stupris, dixit Juvenalis:

392쪽

Intravit calidum veteri centone lupanar Et cessam vacuam, atque suam.

Agere volitans. J Prognosticon imbris. Festus Iugere di

cuntior milvi cum vocem emistiant.

SEXAGEsIS. Hac Satyra inducitur senex quidam , qui, cum e longo itineri commisisset, in Via omno oppressius, continuo quinquaginta anno Obdormivit inde exporrectus concelsit Romam, ubi reperit, antiquis, moribus Quiris, quibus stare quondam respublica solebat, nihil esse loci. Ergo quod senex ille multa queritur de contemtu sexagenario rum , ab eo titulus Sexagesi S.

Adest fax c. J Vetus poeta apud Ciceronem lib. I de Divinat. Ades, ades fax obvoluta sanguine atque incendio.

Quam Socrates a tim c. J Quis vero iste Socrates ut aberin depilis laudatur Censeo emendandum, το. κMας esscaluum. Cum si em , inquit, tam laevis, sine pilis, quam caput est calvum factus sum totus setosus, . infestis undique horrens aculeis, ut ericius seu echinus de quo vide Aristotelem, Plinium,in alios. Dedisses aquimenti. J Nonius hoc nomen scribit cum diphthongo inepte. Deducitur enim a verbo Equire, significatque mercedem, quae pro equi, aliarum quadrupedum admissura Glvitur, ut recte Turnebus observavit. Reum ducebat esse κοινὸν DHoc dicit Judex avarus Winhians bona rei, quasi praedam , judicabat, illum esse publici juris mancipii Videtur autem respicere ad proverbium

Graecorum , Κοπος ο Εραγὶς quo significatur, decere communes utilitate in medium asserre. Δὸς και ut ε 3 si proverbium Graecorum, natum a negotiatoribu M, quorum commercia ubique constant vicissitudine

dandi & accipiendi Plato in Axiocho tribuit Epicharmo comico cujus versiculum hunc ait rodico sophistae semper in ore suis :'Η δε ει τηι χειρα νι ει, δός τι ά λόα is τι. Varro concinne jacit, hoc unum fervere in judiciis notanseo iudices leves Miniquos , qui non judicant ex praescripto jurisin legum , sed corrupti muneribus, judiciorum religionem, quasi mercem, Vendunt. De quibus scite Petronius

393쪽

Ergo judicium nihil est nisi tibiica merces, Atque eques in causa, qui ferit , emta probat. Carnales arripiunt. J Al. C. nares, Camar Oscorum limgua signiscat senem. Varro lib. de Ling. Lat. Fest. lib. 3. De ponte in Tiberim. in proVerbium, Sexagenarios de Ponte dejicere de quo multa vid. lib. 3 Fast. Nonius

Marcell. Cic. pro Sex. Roscio Habeo etiam dicere, quem contra morem majorum minorem LX de ponte in Tiberim decerit.

Hui titi. Ita caliger recte. Homines stupidos per contumeliam vocabant mulos Masinos Catuli. Mille nihil sentis. Terentius Eunucho:

Flabellum tenere te a sinum tantum.

Tollit nisi eneno. audit in ambigua notione verbi Tollere, quod Merigo significat, occido Filius, inquit, non tollit patrem, nisi Veneno, id est, non allevat, sed enecat. Similis ambiguitas verbi Sustollo, qua luserunt in Neronem illud: Qrias neget neo magni de sirpe Neronem Sustulit hic matrem sustulit ille patrem. Et oci ρω apud Homer. SYNISTOR. J Notat curiosos astrologos, qui caeli plagas.

mundi fata, atque secreta rimantur, nec, quod ante pedes est, Vident. SYNEPHEA Us. J Inscribitur Satura, quae damnat consociationes infidas instabiles, quales fere sunt inter dominos iu servos ideo quod inter eos, qui una adolescunt, plerumque exsistunt istiusmodi coitiones consensionesque, nec sincerae nec diuturnae nimirum in illis morum studiorumque similitu-co gignit quandam bene Volentiae in tionem , quae mox confirmatis cingeniis cietatibus , facile dissolvitur. Sedin Caecilius comicus Sunephebum dedit. Hodie, possumus. J Accipio Saturnalia, optimum dierum, ut vocat Catullus. Primum, quia is dies servorum, in quos hie Satyrari deinde quia dicatus publicae pri Vataeque laetitiae, quo solemne munera mittere ultro citro , vacare adis spectaculis, ad summam in curi vi Vere, Munum cura

re genium. Quod ergo dicitur hoc die populo deberi, intelligo ludos , fabulas, aut alia spectacula puolica.

394쪽

Pagina 3IO. Hic unum seplasae c. J De Seplasiis dixi iam ante Αν-2ρωπ ουροία. Hedycus Neapolis , est , opinor , unguentaria vel negotiatio, vel conse tio, qua celebris eximia Neapolis Pliniu lib. I , cap. I, refert tres ci Vitates arte consciendortim unguentorum, quae Graeca voce dicuntur hedysmata, laudem meruisse, Capuam Neapolim de Praenestem. Cum octo medicarios c. J Corruptu locus, cuju omen dationem certam non invenio quid tamen mihi in mentem veniat leviter sui picari, non celabo lectorem Putarim leg. Cum octo pedicarios honestos, aut HS semis dare posset , mittet hoc sensu Dominus te manumittet, cum possis illi dare octo pathicos cinaedos, seu meritorio formosos, aut sestertium semis, quod satis ad impetrandam libertatem , quam liberales domini vel libella dabant Vide quae dixi in locum illum Γνωθι σεαυτον, Ad me deca adolescentem. Crede mihi, plures c. J Notat infidelitatem servorum in dominos , celebratam vulgari illo proverbio , Quot servi, tot hostes Multos dominos, inquit, servi occiderunt: at canes dominos peremisse non sciretur, si Actaeon cavisset,in ipse prius suos cane necasset. Non nugas saltatoribus J Nuga monoptoton commune trium generum , pro nugax, dixisse veteres, Charisius Priscianus tradunt. Idem hoc Varroni loco reponendum testantur libri VetereS.

TAN AQUIL J Uxor Tarquinii prisci, quae, ubi Romam

venit, appellata fuit Caja Caecilia, Meam probitatis atque industriae laudem consecuta, ut in nuptiarum solemnibus suerit observatum, nomen Caja boni ominis causa a nubentibus frequentari. Hinc titulus Satyrae Varronis , in qua honestae

matris familias virtutes Mossicia persequitur. Videndi Festus, Plin. lib. 8, cap. 8, Plutarchus in Problemat. I ΑΦΗ MEN trisIOT. Est de structura aedium, in qua homines lauto queritur unitu magnificentia modum excedere. De Menippo Cynico ea, quae pertinent ad rationem inscriptioni , pete ex Icaromenippo Luciani.

Ubi labet ire c. J Verba Plauti Menaechmis: Prandium , ut jussisti , hic curatum tibi lubet, ire

accubitum licet.

Sussimus 3 Antique, ut apud Plautum quo tu scriptuna observaVimus, cum alibi, tum illo Versu in Curculione:

395쪽

Sussidite obsecro, O mittite i lane foras In latiis quond.am. J Foitasse legendum, in erili spondam

ut dicat, Cynicviri praebitorem in con ivio apposuisse utidas uvas, cum domini lautiores soliti praebere uvas optimas lectissimas, hias in carnario, aut in horreis suspensas asservabant de quo ad lib. I de Re rust diximus.

H et παντησις Edones c. J Libri Veteres , e quibus lege, Tim , ii ιυπαντὶ Gi edones ρ An coeunt, inquit, dones Romam in hoc, ut turba fiat carior annona 8 Sed tantum est hic helluonum, ut turdum aut ficedulam, nisi Volantem, ne inmo videat.

Pagina III.

Intendat annonam. J Al. Incendat. Incendere annonam, ut lib. . de Re rust. Excandefacere, Incendere quod postremum etiam

Plin. lib. 33. Flagellare, exare annonam, Ulpinnu Sad edictum. Ut ait Plaurus, peniti,fuma. J Plautus in Persa: Furtiυam adductam ex Arabia penitissuma.

In temet pila. J Pilam terrae dixit lib. s de Ling. Lat. nam

terra rotunda in modum pilae. Ennius: pilam vix sol mediam complere. Loquitur autem de Menippo Cynico cujus nomen hic sorte reponendum : Menippus ille nobilis laondam canes. Romam ipsam in arcii linc. Obscurus locus, cujus sensum nullum extrico nisi si forte dicit, Romam ipsam calumniarentur Orpere, qui judicati vacuum Otiosum tempus. illud, quod nundinas intercedit. In te mandinum , intervallum nundinarum; ut Latermenstruum mensium Interregnum, regni. I lay εχοντος ταρ χείας mihi c. Ita habent libri antiqui ciuo Varii Varie interpolant. Emendarim: IgG ἔχοντος τι τει et μόχου elegans Periphrasis tectorii conclavis,

cujus facies inquit est implexa distin ista parvis insititiis

tessulis, tum pictura orbis terrae exornata. Ic enim legendum, radio ingens Pro adeo insens, ut Virgil. Descripsit radio totum it gentibus orbem. Sed oris ne sistas c. J Quae necessitas , inquit, te cogit media Gomo in pavitarent aquam effundere, cum sint in culina urnarium & confluvium, loca aquarum es usionibus sa

dia, destinata An quia vasa habes pertusa, plumbum non habes, quod est committendis fictilibus assis fractis. venalis de dolio confra sto, domo Diogenis:

-------- eadem plumbo commis a manebit:

396쪽

Sed ipsius reponit polabrum , quod est genus vasis lavandis

In pavimento non c. J Turnebus inducit negationem non recte hic enim sensus dion audes in pavimento facere lacunam, in quam aquarum estusiones deriventur, at in molli, quasi investita humo calceos elixas quo nihil potest esse ab elegantia . urbanitate magis alienum.

Aut cryptis, tibi. Videtur legendum, Ut in cryptis, tibi.

Publica nocte te c. J Emendo Assiete cavernas, quas. Nostetis a Graeco Verbo νοστεω , quod significat redeo, eo , spatior, publica nostetis, est publicum ambulacrum, ut Plinius aestus vocant quod genus hodieque habent civitate mercatu frequenti celebres Haec Numa Pompilius. J Numa Pompilius rex leges tulit de ritibus sacrorum, in quibus etiam, non modo in victa Communi, parsinoniam obsecvari Voluit. Earum legum capita aliquot exstant apud Plinium, ad quae Varro hic respicit: DIS EX VITE NISI SARPTA NE LIBANTO VIN ROGOMNE RES PARGITO PISCEI QUEI QUAM OS EI NON SIENTI EI POLLUCETO SQUAMOSOS OMNE IS PRAETER SCARUM POLLUCETO.

Vt hirundines Aulis. J Legendum puto tigillis Tibullus lib. 2: Illi compositis primum docuere tigillis

Exiguam viridi fronde operare domum. Petronius: Es paries circa palea satiatus inani,

Fortuitoque luto, clavos numerabat a reses.

Quam fullo ululam. J Hiijus dii ii rationem sane probabi- Iem asser Turnehus lib. 29 Advers. celeium est in antiquis libris ulula quod ipsum suspicionem mihi facit, legentium esse, aulain ulula Osarum strepitu Onane genus Vi m terret unde Athenienses ad fugandas ululas, quarum ibi mo- 1 est multitudo, solebant ollas in ediis disponere Aristophanes in Avibus :

Ti δεο υτρα ὀ γ φελησει γλαυρομεν ου πρὸσεισι νωῖν. Hoc est Pugnare oportet, O capere ollas quid autem profuerit olla Noctua non accedet ad OS.

397쪽

n ερὶ φιλοφθονι ας. J Libri vulgati haec attexunt inscriptioni quos sequatur, qui Olet. nam mihi hic tenebrae sunt, nisi sorte totus locus ita legendus Πςρι φιλοπονίοις natis, quo Menipispe haeresis nutricata It tutores do Qui rem Romanan Latiumque augescere voltis. Quod postremum est carmen Ennii, cujus lib. I Annalium seri Audire est opera pretium , procedere recte, ii rem Romanam Latiumque augescere voltis. quorum Versum primum usurpat etiam oratius Sermon lib. Sat et Menippe harem, ut in Modio Delphice colamna.

Repente vado c. Dicit Adonidem puerum, delicias Veneris, dum celeri, festinante gressu insequitur aprum illius ferali dente necatum an igitur legendum , repente fato p id es , subito Mimproviso ut Lucretius: repenti fulminis ictu.

Turpilius:

Cus aspectus repens cor tor Oravit.

an illud vado est a Graeco βάδος Quod si quis undecimo &c. Gellius ita explicat, Pari eo

demque jure esse in decimo mense natos, O in undecimo Alciatus lib. I Parergon censet, testatorem his et hi non agnoscere pro suo partum undecim mensium , sed eodem loco habere cum eo, quem exheredem supra scripsit. Quae interpretatio mihi placet magis, quam Gelliana nam partum undecim mensium Aristoteles solus recepit, ceteri uni Vers improbarunt, auctore Censorino de Die natali Ut mirum sit, Hadrianum Imperatorem scripsisse , id decretum a se faelum ex Veterum philosophorumin medicorum sententia, quo pronuntiavit, in undecimo quoque mense partum edi posse. TOT ΠΑΤ Σ Hoc proverbio significatur, inesse in liberis paternam iugiem, tam animi indole, quam corporis lineamentis evidenter ex Pressam quod occulta quadam ii tute seminis natura essicit, non in homine tantum, sed in omnibus iis, quae oriuntur , juxta illud Horatii: Fortes creantur sortibus, bonis ; in juvencis, es in equis patrum Virtus,

398쪽

etsi Hesiodus censet, hominibus justis a Deo tribui inter cetera

dona, Tικτουσιν δε γυναικες εοικοτα τεκνα, γονὰ τι.

Basiliu in Epistola ad Libanium L δὲ μ υς εστ πρυς, του

Agonos miιhos. J ego, Annos multos. Foras etere jusι Est ex antiqua formula divortii, ad quam alludit Cicero Philippica et Mimam illam suam, inquit, res stias fi habere j issu ex XII ab claves ademit, exegit. lautus Trinummo: Apage sis Amor, tuas res tibi habe. Titinnius Geminis:

At aliquis vestrorum nuntiet Gemin , ut res suas procuret, aedibus facessat. Pacuvius Teucro: Te restidio, nec recipio mature , dico, facesse.

Intelligit autem Varro, ni fallor, divortium Spurii Carvilii, qui Romae primus uxorem sterilitatis causa dimisit de quo videndi Gellius Valerius , Plutarchus, Malii.

Quare sita gem. J Al. Quare sit id ingens Melius, dia gens , Vel dium genus, id est, inclitumin divinum. Ennius Ilia, dia nepos Virgil -- decus sibi dia Camilla.

Teneo pitu κρα ν DAL Teneo idem οἱακον Turnebus legit διάκονον. Junila e manu scripto, Teneo λακρὰν quas alludat illites, quod judices in tabulis dicere solebant, μοχικρὰν γραμ.-μ m . ProbaVerim ipse Tene idem Oi κω ον elegans locutio, metaphora a sponsionibus, qua significamus, nos aliquid asservare, quasi indicium , Vel argumentit m cerrum , aut idoneum signum. Si inquit, est genus ab omni parte divinum non impedio , quo minus tibi astumas ipse quidem illud teneo, ut pignus stirpis . nobilitatis meae quomodo Tacitus vocat Capitolium pignus imperii. Sedem Iovis Optimi Maximi , au picato a majoribus, ut vignus imperii conditam. Ovi . dius uno verbo dixit Pignero idib. 7 Metamorph. Accipio, sintque ista precor felicia mentIs Signa tua , dixi, quod das mihi pigneror omen. Tetrica horrensi. J Apud Virgil. Eneid.

Tetrica horrentes rupes, montemque se Ium.

399쪽

ubi Servius Tetricus mons in Sabinis asperrimus unde homi ne tristes ac ieveri dicuntur tetrici.

Dcicat ad Appiam. J Appia aqua erat sub templo Veneris, ornata signis Concordiae Pacis , Vestae quae inde Appiades Depe nominatae, apud quas urgia litesque conjugum disce-Ptabantur. Ovid. b. Arte amandi: Hias k Atis e templis, multo radiantibus aurct,

Laeta via et lites, Appi rdesque ea. Et lib. et de Remedio amor. Turpe, O mulier uncti modo , protinus hostes : u istas lites, Appias ipsa probat. Varro Mysteriis: In id jurgo dos a femina ut auferatur,

quae poseaquam mihi ad Concordiam dicta est. TPIO AITI PIΦs ΛΙΟΣ. Censet, hominem non posse Ontendere adverius impendente vitae calamitates, nisi firmatum assidua exercitatione, atque instrudium in omni genere Virtutis, scientiae. Ut enim, inquit, equum tradere olent magistro, qui doceat componerein mollire gradum sic hominem , tanquam in gyrum rationisin odirinae duci ono tet, ut discat versare rerum humanarum orbem. Hinc titulus Tria-dite trifolius, Vel τριοδιτ τριφωλιος quo significatur homo constans exercitus, qui in se firmissimum praesidium habet adversia mala animi, corporis,in fortunae vel qui est versatus in triplici genere virtuti sin vitae, otioso, aftuoso,

ex utroque temperato. τρνφωλιος, constans, PerituS cui conistrarium ὀποψ υλιος, anus in indoctus.

Priusquam in Orches c. Eadem similitudine nitit irHoratius, ut ostendat, artem usuin exercitatione perfici: - veluti qui 'thia cantat Tibicen, didicit prius extimuitque magistrum. ubi Turnelius existimat Pythaules dici tibicines, qui carmina in honorem Apollinis Pythii decantabant. πίθω enim carmen paeana vocabant. Sed alii sunt tibicines, qui Vthia canebant, juxta analogiam dicerentur Pythia tales, alii Pithaules per I, quomodo hic scribendum, apud Cic. b. 4 ad Atticum. Sed vereor, inquit, ne te diutius leporesvo detineat rhetor Clodius, O homo pereruditus, ut Gunt, O nunc quidem deditus Graecis literis, ac Pithaulis. Quibus nomen inditum ab eo, quod canebant tibiis impactis in dolio, 'oraminum varietate distinctis qua de re plura v. c. Joseph. caliger in Et-nam Virgilii. Simul a dici. J Fortasse legendum, Si μύλαξ δικε L Di -

400쪽

dium alicuitas Stoici, apathiae sectatoris, qui videri intrepidiis immobilis voluit. Ita sum, inquit, Omni terrore solutus, ut si molaris lapis decidat e caelo, non quaeram, quid portendat. Similiter Horat. Et si nactus illabatur orbis,

Imprvidum ferient ruinae.

TRIPHALLUS J αλ est apex galeae, in quo crista ligatur in milite index virilis animi in vigoris, ut in iunea Oh- servat Virgil. Ardet apex capiti , cristisque a vertice flamma

Funditur.

crisatus Achilles. maxime si insignis tribus cristis, quasi iubatus, ut in Turno idem: Cui triplio crinita juba galea alta Chimaeram

Si sanet. quod ab schylo sumsiit, qui scripsit, τρεῖς κατασκίους λοφου τεινεi. Hinc Triphalus Varronis Satyra, quae in vitas laudat habitum gravem, severum, contra mollem atque esseminatum notat. Hic ita curat. J Melius, dicta curat quod Lucilius Animum attendere dict M. VAE VICTI s. Et naturali, honesto vincendi studio vulgus hominum abi iii, dum effrenato impetu Mardore praeceps fertur in certamina quae nec ad honestatis culium , nec ad vitae commoda pertinent, sed tantum ad inanem vulgi plausum aucupandum spe tant. Decere quemque eniti contendere, in ex virtutis certamine honestistiinam Victoriam cum laude referat, in quo uno Vinci ac succumbere , miserum esti turpe De proverbio, Vae Victis, quo utitur Plautus Pseudolo, videndi lutarchus & Festus.

Quod in solam mihi c. J Proverbii speciem habet, pro Quidquid sese mihi obtulerit in solo terrae, quidquid temere εξ oituito inciderit Cicero ad Paetum Ibi loquor aliquid, quod in solum, ut dicitur. Idem lib. I demat. Deor. Hinc, quodcunque in solum venit, ut dicitur, ef ingis, atque esticis. Huic plane germanum est illud, Quidquid in buccam venerit, quo utitur idem Cicero ad Atticum.

SEARCH

MENU NAVIGATION