Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

591쪽

vissima, antherae non in fauce corollae. sed prosian dius in medio tubi haereant, stultusque siccus sit, ex duobus hemisphaeriis coalitus. quorum singulum duo loculamenta distincta habet, semen unicum includentia. Quapropter in honorem Cl. D AN I ELGOTTLIEB MESSER SCHMID, qui ab anno II I9 ad 17r7 Sibi riae plantas dii quisuit, eam Ct Ag- aENSΤREIT Meffersitimidiam vocat, cum character eius ab aliorum generum characteribus dister ut Partes vero huius plantae, eiusque habitus in adiecta tabula aenea delineantur. Altera planta, cuius accurata descriptio hic traditur. est Aschynomene P 3 I samericana in caule herbaceo bi do, filiolis acumina is, is minum articulis semitor datis, bracteis eisialis L INMSpec s. Hed arum caule hq ido mimosae foliis alutis, pinnis acutis minimis gramineis. SLO AN . amaic. AC- curatam figuram ad vivam plantam factam , qualis nulla hucusque aderat . Cl Ructor exhibet. Ter- P. 3as. tium locum occupat Verbe lina fi liis oppostis ouato- aeutis integerrimis, fabris, pedunculorum summitatibus

incrassetis, et folio sis sRuibethia filiis oppostis hirsutis, otiato - acutis, calyce imbricato cylindrico, radii peta- Iis nisiliatis 11NNII ). Absoluta partium plantae huius expositione, Cl. Auctor ex calyce squamoso, thalamo paleaceo et seminibus angulosis concludit, eam ad Herbesnae genus pertinere. Celeberrimus ivs SIEu hanc plantam Lipsiensibus nomino Bidentis f 6nariae folio communicauit, unde semina eius Petropolim missa fuerunt, ubi Cl. Auc for Mars . hanc descriptionem composuit, delineatio nemque conficere curauit, quam Ob plantae elegantiam hic tradere, quamquam ZINNII descriptio et figura interim prodierat, non dubitauit. Quar- P 33Ita est Brassica chinensis foliis ouaelibus subintegerrimis, soralibus amplexicaulibus, lanceolatis, ca Est Zinnia pauci flora I. Linn. Spee. Ed. II. P. I 26 Il

592쪽

I bur unguibur Metaborum Angioritat L INNAE DPlantae huius semina, ex China Academia accepit,

qua occasione Cl. Auctor Varias, eaSque curiosas circa hanc, aliasque Sinensium brassicas, adnotationes tradit.

339. De graiuibus frigoris summis, quos certa fluidorum genera ferre posunt, antequam flant solida. in .

elem abeuntia, atque gradibus jummis caloris, quoraecipere postumi, donec bullire incipiant, et in i a ou sitione continuata, dissertatio experimentalis. Auctore Cl. BRAUN. SCalam graduum frigoris et caloris NEWπONUS primus publicauit, cuius vestigiaNoster, in primis in frigoris scala perficienda, optimo cum successu legit. Materiae vero, circa quaS Cl. Amnor durante hieme anni I 737 et I TS8 experimenta instituit, fuerunt salium solutiones, vina et spiritus vini, olea expressa, Oleosaque corpora, tandemque metalla quaedam. Semper thermo metro Deliliano usus est. Ex comparatione variorum frigoris graduum, sub quibus diuersorum salium solutiones in

glaciem abeant, adparet, solutionem salis commmnis et ammoniaci, maximum frigoris gradum se. I 8 I. et I 82. , minimum se. ISI. solutionem tartari albi ad congelationem requirere. Hinc nullum sal congelationem aquae magis quam sal marinus et

ammoniacus impedit. Salium solutiones igni adhibitae. sub minori gradu quam aqua pura ebullire incipiunt. Vinum generosum hispanicum sub gradu 367. in glaciem abiit, rhenanum IS9. cereuisia O dinaria Isa. spiritus vini rectificatus sub gradu frigori S 197. nullum adhuc congelationis vestigium ostendebat, vulgari iam sub gradu i 9 o. in glaciem mutato. Contra omnia fluida spirituosa eo minori gradu caloris ad ebullitionem opus habent, quo maiorem spiritus copiam continent. Oleum olivarum

gradu i 6 s. iam io massam solidam abat, lini vero

593쪽

sub gradu demum I97. in glaciem mutari et persecto

indurari Noster expertus est, quamquam vulgo illud nullo frigoris gradu indurari existimatur. In uniuersum, oleum quo purius est, eo magis congelationi resistit , hine essentialia expressis longe dissicilius congelantur. Ebullitionem autem expressa olea gradu 3 6o. supra O. Ostendunt, cum vero mercinrium in thermometro, quo in definiendo caloris gradu uti solent, ipsum bullientem efficiant, finem mox obseruationi imponunt. Oleorum vero ebullitio in uniuersum duplex esse videtur, prior ab aqua pendens cum strepitu fit, posterior placida est, sineque strepitu. Hoc in butyro quoque et Cera Obseruatur. In uniuersum oleorum expressorum et corporum oleo rum ebullitioni, gradum mercurii ebullientis tribuere possumus. Plumbum in tent

minibus Nostri liquefieri coepit, sub gradu supra

o. 32o -S96. s C. Falirenti, stannum purum gr. supra o. I7o- Io. se. Fahr. bismuthum gr. supra o. 23S--y . Falir. Zinci gradus liquefactionis non definiri potest, nam mercurius prius bullire coepit, quam etincum liquefieret. Concludit tandem Noster, metalla firma pro congelatis, et glaciei specie reputari debere, quae multo tamen minorem frigoris grudum quam aquae glacies requirit. Quae de congelatione mercurii hic occurrunt, non adeo plena sunt et definita, uti ex meentiori Autoris scripto, quod suo loco indicauimus, cognosci possunt . Initium vero ebullitionis mercurii, figi posse vid tur, circa gradum supra D. I9 - TIS. Falirenti.

Cautelae circa obseruationes meteor Nicas MEL p. bendae. Auctore Cl. PETRO VAN MUSCHEN'E R o x K. Ostendit B. Autor hao dissertatione defectus et impersectiones obseruationum meteorologi-

594쪽

earum, et quomodo sales obseruationes persenae et accuratae faciendae sint, ostendit. Halanum extraordinariarum descriptio. Auctore CL ARPINO. Nouum halonum genus produzit. Vidit enim haloni consuetae circulari ellipticam halonem ita iuniis iri, ut axis minor verticalis diametrum halonis circularis aequaret, maior hori Lontalis sex diametris solaribus circiter axem init Orem superaret. Piscium rariorum e museo Petropolitano ex epto rum descri iones. Autore Cl KoEL RE UTER. In ingenti rerum naturalium thesauro, qui in Mus eo Petropolitano asseruatur, insignis etiam piscium collectio continetur, quae PETRUS MAGNUS RURsorum Imperator, ab ALB. SEB A pretio Comparauit. Cum vero tertius thesauri S EsA ε tomus, qui

pisces exhibere debebat, nunquam editus sit. Noster pisces rariores huius mus ei describere aggressus est. Primus ex his est Gnferos eiecur GRO Nov. s. Clupea pinnis flavis ventro ibus minutissimis L INN. Secundus Trutta dentata, Orsi Plan0, absim ne acuto , ρr0minente, taenis langitudinali argentea, pinna uni longissima. Habucu Brasit. MARGGRA F.ATertius Gobio pinnit pectoralibus fabella in/sentibus, y

nu dors prima rudi um Ia, tecunda I S. Horum piscium accuratas descriptiones et figuras Noster exhibet, accurata omnium earum Partium mensura

rnithologia siue Synopsis Methodica, sisten

Aulum diuisiones in Ordines, Sectiones, Genera, Species ipsarumque varietateS. Cum accurat' cuiusque speciei descriptione, Cirationi .

595쪽

tionibus Auctorum de iis tractantium, Nominibus eis ab ipsis et Nationibus impositis,

Nominibusque vulgaribus. A. D. BRISSON,

Regiae Scientiarum Academiae Socio. Opus figuris aeneis adornatum. Parisiis apud Cl. Ioannem - Baptistam Bauche I 76o ψ. Tom. l. Alph. 3. Pl. II. tab aen. 38. Cum titulo Tom. II. mph. 3. pi R. tab. 3en S. Tom iis. Alph. pl. la tab. aen. 37. TOm. IV. Alph. 3. pl. io. tab. aen 66. TOm. U. Alph. 3 pl. 6 tab aen. a. TOm. V . Alph. 3. Pl. 7 tab. aen. 7. Cui tomo accedit: Suppi ementum ornithologiae, siue citationes, descriptionesque antea omissiae et species de nouo adiectae, ad suaque genera relata

pl. 2I. tab. aen. 6. et

ornithologie ou Methode contenant la Division des Oiseaux en Ordres, Sections, Gei reS, Especes et leurs Varietes. A laquelleon a joint viae Description exacte, de Chaque Espece, avec les Citations des Auteum qui en Ont traite, les Noms qu' iis leur

596쪽

In hocce egregio splendidissimoque opere Clarip

simus B Risso Niregni animalis partes omnes explicare pergis, cum illud tertiam classem animalium, aves scilicet contineat ). Mora verq, quae inter priorum classium huiusque editionem inte

cessit, nata est ex laudatissimi Auctoris desiderio, opus hoc quantum eius quidem fieri possit peris ciendi augendique. Quapropter ex hac re liber hic maximam adquisiuit praestantiam. Plurimae

enim auium species rariores, specierumque varietates plurimae hoc ipso tempore Clarissimo Auctori

innotuerunt, eae scilicet, quae ex omnibus totius terrarum orbis partibus Cl. REA UMUR Io tranSinissae fuerunt, ab iis qui mutuum litterarum commercium cum eo solunt. In uniuersum vero ratio huiUS Operis, cum ea conuenit, quae in prioribus

classibus de quadrupedibus et cetaceis disseruit. Plurimas auium species, quae hic describuntur, Cl. Auictor ipse examinauit reliquarum descriptiones ex optimis scriptoribus desumsit , quos ubique indicat.

Semper autem in auis cuiuslibet descriptione ita versatur, ut primo suum nomen, autorumque syno nyma et figuras iudiciumque de earum praestantia Proponat. Addit quoque triuialia nomina et nomina, quae a diuersis gentibus auibus imponuntur, qua tamen in re, si vel de germanicis nominibus iudicium nobis serendum sit, insignes saepe errores irrepsere, nominumque numerus sine ulla necesi lato maxime auctuS est. Deinde aues, magnitudinemn Regnum sutasse in classes πνοι em distributim, siue nubis meth dica sistens generatem animalium distria butionem in classes IX. et duarum primarum clas πqμs rupe um si ilicet et cetaceorum particularem diuias quem, prodiit Paris Ips6. vid. Uomment. I. Decadis,MPl. 1. P. 1 -

597쪽

nem earum et formam, partiumque rationem et diuersitatem coloresque ample et dilucide verbis depingit, additque loca, ubi aveS nas Cuntur, eoS-que, a quibus Cl. REALIMUM harum auium exempla naista sunt: characteres ordinum generumque

ex pedum rostrique differentiis desumsit, et figuris, 'in septem prioribus tabulis aeneis contenti S, explicauit. In uniuersum ISO circiter genera, et I SO species varietatesque enumerat. In tabulis aeneis circa SO O aues depinguntur, ex quibuS 3 SO numquam antea, ISO autem male delineatae, 32O non descriptae fuerunt. Varias figuras auium nondUm cognitarum a Cl. Potv RE, qui aves Indiae Orientalis magna cura disquisiuit, accepit, has tamen a suis adiecta nota distinxit. In maiorum auium figuris scalam mensurae semper adiecit.

In ipsius operis initio conspectum quendam ge

neralem methodi, secundum quam aues disposuit, tradit, deinde hunc conspectum in tabulis adiectis generum explicat , tandemque se ad singulorum o dinum considerationem conuertit. Aues in uniuersum, vel digitis membranis dem. Toma. tutis praeditae sunt, quae Fi Aedes dicuntur, vel di- P gitos habent membranis per totam longitudinem auctos. et Palmipedes vocantur. FUsipedum autem crura, vel ad calcaneum usque plumosa sunt, vel in parte inferiore plumis destituuntur. Palmipetam digiti vero per totam suam longitudinem membranis augentur, vel fissis, vel semifissis vel integris. Et haec est generalis methodi a Cl. Auictore tradita idea, secundum quam decem et septem auium Ordunes ad Fissi des, nouem ad Palmipedes pertinent. Horum vero ordinum tres priores, in primo huius

operis volumine continentur. Primus itaque ordo

eas con Prehendit aves, quae digitos habent qua

598쪽

tuor membranis destitutos, tres scilicet anteriores,

unum posticum, omnes ad exortum usque aut circiter discretos: rostrum rectum: mandibulae superi ris apicem crassiorem parumper et incuruum: nares membrana crassa et molli semitectos. Unicum g nus ad hunc ordinem refertur, Columbae. Huius

generis sequentes species in tabulis quindecim prioribus delineantur. T. I. quae Octaua est totius Ope xis: Turtur coroliniens, Turtur Pamur 'fcur am ricanus et Turtur gutture maculato se negatensis. T. II. siue IX. Turtur paruus americanus s Columba paseserina LINN. Turtur Cap. bonae spei et Turtur am-

Minens. T. X. Turtur senegalensiis et Columba viaridis amboine r T. XI. Turtur torquatur seneg iensis et Columba viridis phil pensis. T. XII. Glumba

viridis martinicana et russa osyane vir L montana LINN. T. XIII. Turtur iamaicen , s. Columba cya-nocephalos LINN. et Palumbus molaccens T. XIV. Palumbur coemteur madagasarienis et viridis madagastariens. T. XV. Palumbus amboinensi s. Colum- P. I 6. ba indica L. et Turtur viridiis amboineno. Ordinis secundi aves rostro conico incuruo a prioribus differunt. Habent vero ex his aliae caput paleis prae' ditum, quae domesticae sunt, ut Gasiopauo, Gallinet meleagris vel paleis carent, ut Lagopus, Perdis et Pho nur, quae genera sylvestres aues Comprehendunt. Ad Phasianum Noster genus Pationis et Crax LINN. resert. Ex his pingitur: Tab. XVI. Gullo auo s. Meleagris Gallopauo LINN. XVII. Gallus erispus L INN. et iaponitur XVIII. Meteogris s. Phasianus meleagris L INN. XIX. Bonaso pyrenai'

ea mas et Demina XX. Bonnsa canadensis. XXI. Bona a canade s maior et Perdix montana XXII. Bona-sa scotica et Coturnix ludoviciana. XXIII. Perdix

graeca et Francolinus s. Tetrao orientalis L. XXIV.

Perdis smegalensi et Coturnix madagoscari enfr XXV.

599쪽

citurnis psit limen is, mericana cristata et massanin sarius XXVI. Phallanus crisatus indicus, et gulanem Iis XXVII. Pavo cristatus L. XXVIII. Perdix Ilae n. Iis et Pavo libetanus. XXIX. Crax gulauenyis s. nigra L. Ad tertium ordinem pertinent eae aues, quae P. 3o7. a prioribus rostro breui adunco tantum distinguuntur. Rapaces autem sunt omnes et Carni uorae,

variaeque earum species difficile a se inuicem separantur, cum tantopere vel aetatis vel sexus ratione colores mutent, ut non solum una eademque species, sed et unum idemque individuum variis temporibus obseruatum, ad plures species pertiner' appareat. In aliis vero basis rostri cute nuda tegutur, ut in Accipitre, Aquila et mutture: in aliis vero ea plumis antrorsum incumbentibus cooperta est, ut in Assone et Strigis genere. A LINNAEO Aquila et Accipiter Nostri ad Falconem, Asio ad genus Strix dictum resertur. Sequentes leones in tabulis aeneis huic ordini adnexis continentur. Tab. XXX.

Accipiter minor et Gyrfalco s. Falco gyxfalco L. XXXI. 'Galeo inandi cur. XXXII. Asalon eurolianis r s. F lco sparnerius L. et Aeselon dominiee s. XXXIII. Miluus regalis s. Falco miluus L. XXXIV. Aquila marina siue Haliaretur aut Falco holiaretur L. XXXV. Aquila ponticeriana XXXVI. Rex vulturum

s. Vultur papa L. XXXVII, Scops s. Strix scops L. et

Strix cana densis. secundum tomum quinque ordines efficiunt. T. II. Quarti ordinis aues conicum rostrum elonga- p. 1. tum habent. Ex his Coracia, L Upupa LINN. Corvus, Pica Garrulus et Mucifraga, quae genera omnia ad Corvos retulit L INNARus, plumas habent, quae basi rostri incumbunt antrorsum, naresque tegunt. In aliis vero plumae baseos rostri re trorsum versae nares detectas relinquunt. Ad has

600쪽

pertinent Gastu ur, quod genus varias species, a

NN. ad Coraciae, Corui et Fringillae genera relatas, continet, Icterur, quod genus etiam ad Coraciam a LINN. translatum est et Munuciniata s.

Paradisaea L. Ex speciebus, quas hieze ordo comprehendit, delineantur: Tab. I. Coracia. s. Vpupa pyrrho corax L. et Pyrrhucorax ΙΙ. non das risit pensis et capit. b. D. III. Pica candida et fenegalenyis IV. Garrulus ea renensis et canadensis fusiurV. Nucifraga s Corvus caryocotanes L. et Gastulars Coracias garrulus L. VI. Galgulus mindan nyis s. Coruus Benglialensis L. et garrulus I en is VII. Ga gutur ongo enitis et indirus VIIl. IVDrus et Officus ruber. IX. Jhur lateus et Xanthornut cayanenyis MIRA erus niger, minor Uiridis et minor Durius. XI. meos gustuue y et Xanthornus me lacnus XII. Lcterurminor et Xanthurnur iamuleensis, dominicens et icte mcσθα ur cvaneses XIII. Manucoiuinta s. Paradisaea apodo L. et Manumdiata minor s. Paradisaea regalis P. 339 L. Quinti ordinis aues rostrum rectum et mandibulam sup eri orem apice utrinque emarginatam habent. Ex his rostro conuexo sunt Lanius, Turdus, Otingo, quod nouum genus est, viaiza specie a L INNA E O ad Lanios relata excepta: rostro horiZont

liter basi compresso et fere triangulari Musticam, nouum quoque genus praeter paucas species sub

variis aliis generibus descriptas. Detineantur ex his sisquentes: Tab. XIV. Lantur caryaneyr cinereus et evanen in narretur. XV. Lantur cv. b. spei, ludovicianus et madagaseariens minor viridis XVI. Lanius modaginariens minor mas et foemina, mada- gustariens coeruleus et cunnensi luteus XVII. Lanius senegatensis einereus et ruber XVIII. Lantur lucione si mantilens, canadens et madognscarisseis rufus. XIX. Cossurio madngascarie s et Lantur masiensis-riens maior viridis. XX. Tu ut iliatur s. musicus I. INN. et Merula cristata ecp. b.Dei. XXI. Merula