C. Suetoni Tranquilli quae supersunt omnia: quae supersunt omnia

411쪽

DEPERDITORUM LIBRORUM RELIQUIAE. 301 propius causas liburnio praetendisset, nec adversantibus ventis remeare posset, vi pulveris ac favillae oppressus est, vel ut quidam existimanta servo suo occisus, quem aestu deliciens ut necem sibi maturaret oraverat. Eae libris Naturalis 1 historiae Plinii Saeo. ΑΙ-XU. . . De hoc refert Suetonius Tranquillus quod valde miratur virum militaribus officiis deditum tanta componere potuisse etiam ratione vitae; nam,

ut dicit idem Suetonius in libro de Viris illustribus, dum idem Plinius legiones in Siciliam duceret, eruptione favillarum ab

10 Aetna eructantium praefocatus interiit anno vitae suae quinquagesimo sexto et in Sicilia tumulatur. Brevis adnotatio de duobus Pliniis ... collecta per Ioannem Mansionarium Ueronensem anno circiter IaI3 apud Reazonicum I p. 7.

His librorum de siris illum ribus reliquiis certis addere 15 tamquam per saturam libet particulas aliquo chronici, quas utrum Suetonio an alii potius scriptori debere Hieronymus dicendus sit di

verse doctis Visum est.

Nigidius Figulus, Pythagoricus et magus, in exilio mori

di Servius Sulpicius iuris consultus et P. Servilius Isauricus public funere elati a. Io. Artorius medicus Augusti post Actiacam victoriam naufragio perit a. 725. 726. Anaxilaus Larissaeus, Pythagoricus et magus, ab Au-2s gusto urbe Italiaque pellitur a. 726. Pylades cilix, pantomimus, cum veteres ipsi canerent atque saltarent, primus Romae chorum et fistulam sibi praecinere fecit a. 732 733.

Servius lautius Ial. Plautust corrupti filii reus semetis in iudicio interficit a. 777.

Iunius Gallio, frater Senecae, egregius declamator propria se manu interfecit a SI7. SIS. L. Annaeus Seneca, cordubensis, praeceptor Neronis et patruus Lucani poetae incisione venarum et veneno haustoso periit a. SIS . . . Sotio philosophus Alexandrinus, praeceptor Senecae, clarus habetur a. 765. 766. L. Annaeus Melas, Senecae frater et Gallionis, bona Lucani poetae filii sui a Nerone promeretur a. 82I. 822. Titus Musonium Rufum de exilio revocat a. 833.

412쪽

302 C. SUETONII TRANQUILLI

Praeter hos decem titulos apud Suidam coniunctos hi sero libri Suetoniani enumerari posse videntur:

M. οἱ πάλαι Λυδοὶ διειργάνωντο καὶ τους καλουμένους σανδυκας aντωνες δὲ πιαν et αυτῶν ευρημένοι, λινων μὲν οἱ διειδέστατοι, σανδυκος δὲ χυλῶ - , βοτάνης καταβάπτοντες αυτους σαρκοειδὴς δὲ ὁ χρως τῆς βοτάνης ους αἱ γυναῖκες των Λυδῶν γυμνω τῶ να ματι ἐπισκιάζουσα ουδὲ - ἐδοκο- ῆ ἀερα μονον περικεῖσθαι, κάλλει δε ἔξω του καλου κά σώφρονος ἐφείλκοντο τους θεωμένους. ποιουτω ον Ηρακλέα χι-1οτωνι περιβαλουσα υμφάδε ποτε -πῶς ἐρωντα παρ- θηλυνε ταυτη καὶ Σανσων Ηρακλῆς ἀνννέ N, ως υπουλήιος ὁ Ῥωμαῖος φιλοσοφος ἐν τῶ - ραινομέναν Ἐρωτικῶ καὶ Παγκυλλος δε προ αυτου ἐν τῶ περὶ

ἐκ νήμων πορνῶν ἀνενηνοχασιν. Ioannes λα---1stius Lydus da magistrat Rom. 3, 64. XII. Secundum Suetonium in libro de vitiis corpora-ld Noe arvina est pingue durum, quod est inter cutem et viscus: alii arvinae nomine laridum dicunt. Servius ad Aen. 7 627. Hirqui Hiro Isidorus sunt oculorum anguli secundum resuetonium Tranquillum in vitiis corporalibus. Servius ad Uerg. Ees 3 8. Isidorus etymoI IR I, 4. Ulna proprie est spatium, in quantum utraque extenditur manus . . . licet suetonius ulnam cubitum velit esse tantummodo. Servius ad Verg. cI. 3, Io5. 24 Graeci ἱερον ὀστουν, Suetonius Tranquillus spinam sa- oram appellat. Ego me neque Graecum neque Latinum vocabulum ullius membri nosse mallem, dum istius doloris expers vitam degerem. Fronto ad amicos I p. 288 Rom. cf. supra p. 99, 5. Isidorus etymol. II, I, 96. at XIII puer, pueri cuius femininum puer dicebant antiqui, unde et puerpera dicitur quae puerum Vel pueram parit . . . Quod omprobat etiam Suetonius, diversos ponens usus in libro qui est de institutione officiorum. Livius in Odyssia se purea, quid verbi eae tu ors suprans a Idem Iibi: Nararum manibus confectum pulcherrims. Non est tamen ignorandum, quod etiam hicin eam set hi et hae puer vetustissimi protulisse inveniuntur, et

413쪽

DEPERDITORUM LIBRORUM RELIQUIAE. 303

puellus puella Lucilius in XI: Inde venit Romam tener ipse etiam aιqus puellus caecilius in Umbris Age age, i pures, duo me ad patrios nos decorarum opipars Atranius in Incendio: O puere puere, sine prospicere me mihi. Plautus in Lenonibus geminis Doιe hic velitis sese venum ducier. Lucilius in IIII Cumque hic tam formosus homo ac te dignus puriius Livius in dyssia Sancta puer Saturni Alia regina. Naevius in II belli Punici Prima incedi Cereris Proserpina puer. Varro in satura quae in- 16 seribitur υλλος ουτος Ηρακλῆς Gravidaque mater mi perit Iovi puellum. Prisciamus 6 S, I 42 p. 697 P. f.

annes Laurentius Lydus de magistrat Rom. I, 34. o PreIIer de regionibus p. do nisi forte verba supra p. 55, II scripta spectat intricatissimus Iocus. XIV. Longe iucundissimum poema . . . de tribus Sue-Dtonii libris quos ille de Regibus dedit in epitomen coegisti . . . In his Versibus ego ista cognovi:

Euro amque Asiamque duo vel maxima terrae Membra, quibus Libyam dubie Sallustius addit Europae adiuncιam, possit eum tertia dici, ab Reynais multis, quos fama oblivera et quos Barbara Romanae non tradunt nomina linguae: Illibanum timidamque avelim, armumque Vononem. Et Caranum Pellaea dedi qui nomina restum, Puique magos doctist mysteria vana eche 3υε, Go Et qui regnavit sine nomme o Sesoostris. Ausonius ad Paulinum, epist. I9.

XV. Suetonius Tranquillus de Rebus variis Praepositiones, inquit, omnes omnino sunt Graece duodeviginti, qui

numerus inter omnes criticos grammaticos profectis conve- 4nit nostras ver esse has ab ad praeter pro prae, prope, in ex sub super, subter Iulius Romanus apud Charistrum p. Io P.

Praeverbium an adverbium dici debeat 7 Suetonius et-

414쪽

204 α IUETONII TRANQUILLI enim Tranquillus praeverbium putat dici debere quod ante, vel adverbium quod post verbum appellationem etiam nomenque ponatur Iulius Romanus apud Charisium p. I75 P. Isto vilius Rex qui vocabat ad caenam, si sibi ea res exhibenda indiceretur quam exhibere non posset, respondit, sui Tranquillus refert: isto vilius hominis erit caena HIius Romanus apud Charisium p. IS P.

Potest me titulus, qui est de Rebus variis, cum insequenti qui est Pratum sive Prata, ita videri coniunctus fuisse, ut inscriptum di rit: c. Suetoni Tranquilli ratum sive de Rebus variis libri . . . Maomen tutius duxi separatim ponere.

XVI. Quia variam et miscellam et quasi confusaneam doctrinam conquisiverant, eo titulos quoque ad eam sententiam exquisitissimos indiderunt. Namque alii Musarum inscripserunt . . . partim Λειμῶνας . . . Est praeterea qui Pra-1stum Geuius praefatione 5-8. f. supra p. 294, 26 Pl nius nat hisι praefatione 23. Suida s. v. Πάμφιλος. Signa autem tempestatum navigantibus Tranquillus in Pratis sic dicit: utatio tempestatis exspectanda est in asperius, cum in nocturna navigatione scintillat ad remos et adrogubernacula aqua. In austrum Venti mutatio est, oum luiligines cirundinesve volant, aut cum delfini totos se saltibus Ostendunt aut caudis aquam seriunt: nam semper ventus inde oritur, quo illi seruntur. Nec mirum est muta animalia divinare sub gurgite semper enim incipientis aurae motu aquaera inclinantur, quam permutationem maris primi undarum incο-lae sentiunt. Itaque propter impetum pugnant, sive metu ne

deserantur in litora, sive natura ne aversorum cervices unda

praecipitet. Numquid ergo delfini tantum hanc iniuriam timent Immo et ceteri pisces, sed hi tantum apparent quia ad exiliunt. Isidorus de natura rerum 38 I. De nominibus maris et fluminum in ratis Tranquillus

sic adseruit dicens: Externum mare Oceanus est, internum quod ex ceano fluit, superum et inserum quibus Italia adluitur. Ex iis superum Adriaticum dicitur et

Tuscum inserum Fiet mm angustum, quasi fervens, mare, ut Si- Adriaticum superum Vocatur, Irrhe Mnum inserum, ut Iunilius et Tranquillus dicunt, quibus adluitur Italia Scholia Bernensia ad Verg. Geom. 2, 15S.

415쪽

DEPERDITORUM LIBRORUM RELIQUIAE. 305onium et Gaditanum. Aestuaria sunt Omnia, per quae mare rioissim tum acoedit tum recedit. Altum proprie mare profundum dicitur. Vada sunt quibus in mari potest

stari, quae Vergilius brevia appellat, qua eadem Graeci

5 brachea Sinus maiores reoessus maris dicuntur, ut est

caspius, Arabicus, Indicus annores autem anguli dicuntur, ut aestanus, Amyclanus et ceteri similes. lustra sunt motus maris sine tempestate fluctuantis. Naevius in bello Poenico sic ait inerariae onustas stabam in Mawis, 1 ut si diceret: in salo. Mo es quae eminent et procurrunt mari, de quibus acuvius: Omnes latebras subacto mole obstrusas sinus caecus uetus tumens necdum tamen canus, de quo Atta in Togata sic ait Pro populo fluctus caecos Domunt per discordiam, et Augustus: Nos 15 venimus eapolim uotu quidem caeco Litus quidquid aqua adluitur. Flumen Omnis humor qui vel modice fluit. Torrens fluvius quia pluvia crescit, siccitate torrescit, id est arescit de quo Paouvius ait: Mammeo vapore torrens torret ostia exitus fluminum in mare Tolli aquarumas proiectus, quales sunt in Aniene flumine quam maxime praeeipiti. Isidorus de natura rerum 44,I- ed armali. De nominibus ventorum Quosdam autem Tranquillus proprios locorum status certis appellat vocabulis, quo e numero sunt in Syria Syrus, carbasus in cilicia, in Propon-istide Thracias, in Attica Sciron, in Gallia circius, in Hispania sucronensis. Isidorus d natura rerum 37, 5. Nolui hie mater Versus de XII ventis Tranquilli physici,

quos e libro Broeliens no 1072 Saeo. XII. Theodorus Deliter edidit in nseo Rhenano 1842 p. 130 sqq.s Stipulari Suetonius autem passive protulit in IIII. Prati rum Laetoria, quae metat minorem annis rigisti quinetus stipulari ἐπερωτασθαι, . Priscianus ' , I p. 94 P. suetonius in IIm ratorum minor viginti quinqus annorum stipulari non potest passive dixit Priscianus IS, I9,Ma49 p. II64 P. Suetonius in VIII. Pratorum: Fassi dies sunt quibus is fatur, id est dicitur, v nefasti quibus non dicitur. Priscianus , 4, 29p. 793 P. Isidorum natura rerum I 4.

416쪽

306 c. UETONII TRANQUILLI Meropes galbeoli, ut putat Tranquillus. Hae genitores

suos recondunt iam senes et alere dicuntur in similitudinem ripariae Vis, quae in spem ripae nidificat, ut in libro X. ostenditur. Scholia renensia ad Uem Geom. 4, I ed. stillar. V. Plinius nat hist. 3o g. 33. Suetonius Tranquillus diei Parthenopen Sirenem sepultam in Campaniae litore, a cuius nomine Neapolis Parthenope vocitata existimatur. Scholia e snsia ad Uerg. Georg. 4, 6 ed nullar. corrotum senem per transitum tangit historiam memo-1οratam a Suetonio. Pompeius enim victis piratis cilicibus

partim in cilicia, partim in Graecia, partim in Calabria agros dedit. Servius ad Verg. Gsom. 4,I27. Homo rebellis dicitur, res ipsa rebellio, non rebellatio. Sic suetonius Serrius ad Uem Aen. 2, 35. 1s Scriptor librarius bibliopola, uti veteres dicebant, quod et Tranquillus amrmat. Scholia ad Horasi artem po 354. Emeriti pars ultima iuris significat congluviales dies, ut ait Suetonius, in quibus quod ante intermissum fuerat gerebatur. Soholia ad Moarium 5 7 ed. mber ad Ponti belua crocodilus canis Aegyptius lambit et fugit. Dicit Suetonius Sehoιia ad Lucanum , 764 sd mber. V. Phaedrus fab. I, 25. Inohoavi ab inchool Sio dicendum putat Iulius sodestus,

quia sit compositum a chao, initio rerum. At Verrius etes Flaccus in postrema syllaba aspirandum probaverunt; O-hum enim apud veteres mundum significat, inde tractum incohare. Tranquillus quoque his adsentiens libello suo Ie-nissime aedem incohatam ita disseruit Diomedes p. 362 P.

Non sine fastidio ac solum propter raritatem exemplorum sub δρiunximus misella excerpta, quae splendidissima Palaemonis et ranquilli nomina prae se ferunt, sed bonae frugis parum continent. mi sumus eodem codice Montepessulano saeculi x, unde Dor illius a.

iras protulit.

Differentiae sermonum Remmi Palaemonis exta libro Suetoni Tranqui Ili qui inscribitur Pratum. Inter gnatum et natumi gnatus est qui ex aliquo genere efficit aliquem parentem ipse nascendo, natus est in saltu

417쪽

DEPERDITORUM LIBRORUM RELIQUIAE. 307equus, tructus alicuius rei ita alterum ad parentes pertinet et ad ius Iiberorum, alterum ad possessionis fructum. Inter terminum et finem terminus est loci finis rei et terminus dictus est ab eo quod quasi terram minuat, finis pot-

est esse etiam ultra terminum.

Honos honor si fuerit honos, ut nepos dos sacerdos, genetivo casu sit honotis, ut dotis sacerdotis ita dicimus honor ut arbor, honoris ut arboris. Inter laetum et mare fretum est angusti maris fauces, 10 mare est patens et late effusum ita quod mare est non est fretum, quod fretum utique mare est. Inter absconsum et absconditum absconsum, si quicquam et sublata praepositione posset esse consum nunc cum sit conditum, melius est, quod etiam nunc servat originem i. suam, absconditum.

Inter potentem divitem locupletem pecuniosum beatum et opulentum potens viribus et imperio dicitur, locuples dicebatur apud antiquos qui locis plurimis abundabat, dives pecunia auro et argento a nummorum copia dictus, pecuniosi et a pecoribus dicti sacilis enim erat rerum commutatio cum his qui ea habebant: beatus animo qui etiamsi opes non habet, tamen quia eas non desiderat, ab hoc contemptu quoad animum beatus dicitur opulentus est qui indulgentia fortunae propter delicias lentior est, ideo opulentus opum indulgentiam lentus.

Inter Ometum et pomarsum pometum est ubi poma nascuntur, pomarium ubi poma reponuntur, item pomerium locus circa muros est sacer dictus. Inter alas et pinnas alae sunt quibus pinnae haerent, 3 pinnae autem in alis.

Inter lintea et lina lintea sunt contexta, velut tunica stragulum velum, lina quae singulis positis filis habent aliqua intervalla. Inter coeliarium et Ooliaret coeliarius est qui cocleasas vendit, cocleare est quod utimur. Inter vinetum et vinarium vinetum est ubi vina nascuntur, vinarium est quod utimur.

Firmiter et firmis nihil est, firmus et firme recte dicimus.

418쪽

308 C. SUETONII TRANQUILLI Lupus et lepus similem habent vocem, non similem da-elinationem facit enim lepus oris et lupus pl. Expertus et experrectus expertus in re aliqua vel in negotio, experrectus a somno et quiete ita illud astutis est, hoc inertiae. Spolia et exuviae quid differunt spolia saucii gladiatoris et victi esse diountur, exuviae in bello interfecti ducis

nominantur.

certat et certatur certatur verbum est nominandi, cum aliquis in foro aut in loco certatur certat autem ille cum illo. 1οSi aeneum esset, aes aenis fieret genitivo casu cum aes aeris faciat, aereum dicimus, ut ipse Virgilius ait: neaeaeques Aere rabes, et ille artifex aerarius dicitur, non aenarius. Neutra quaecumque plurali numero incla exeunt casu nominativo, ea genetivo casu in tum dicuntur, tamquam doci-15lia laoilia agilia forensia, facit enim singularis numerus hoc forense et docile. Item cum docilia genitivo casu dociliumlaolat agilium et facilium, dicimus forensium non forensiorum ita dativo et ablativo eas fit forensibus agilibus et la-ollibus. 20 totus est rei quae amicitur nomen, amictus Veste circumdatus.

Inter annale et annuum et anniculum annalis liber est qui annua acta continet, annuus fructus qui su redit tempore anniculus potest dici infans vel aliud animal. 1sInter mendum et mendacium mendum est scripto et

a mentum mentaX.

Inter aut et vel aut necessitatis est, vel voluntatis. Inter supervacaneum et supervacuum D supervacuus cuius usus in praesenti inutilis est, necessarius autem futurus; ad supervacaneus est cuius usus omni tempore supervacuus est.

Erga me et adversus me hoc differt, quod alterum pietatis est et benivolentiae, alterum contentionis. Inter barbarum et barbaricuml barbarum est moribus vel sermone, barbaricum peris demonstratione facit velutextum.

Speoular an speculare omnia neutra quae plurali numero per i enuntiata fuerint, cum ad singularem numerum

419쪽

DEPERDITORUM LIBRORUM RELIQUIAE. 309 rediguntur, sublatis cia, adposita e littera, quidquid fuerit respondebimus, ut specularia speculare, cocliaria Ooliare. Inter hoc et huc hoc pronomen masculini et neutri generis casus ablativus, huc adverbium est loci. Sed videntur errare qui hoc adverbium loci putant esse, squamquam dixerit Virgilius livo illuc vinclorum inmissa volumis versat.JQuodsi hoc adverbium est Ioel, dicimus: quod est pronomen id erit adverbium.

Inter offensam et offensionem offensa nomen est rei ορ- 16 sensio culpae, tamquam nota et notatio nota enim nomen rei est, notati actio notantis.

Inter patrem et parentemi pater est alicuius , parens vel masculus vel semina quod inter coniugem et virum interest, hoc inter parentem et patrema coniux uterque dici-15 tur, vir qui maritus est Ita et parens uterque, alter quod causa sit partus, alter quod pariendi habeat materiam.

Inter velle et cupere qui vult non cupit, qui cupit

etiam vult. Hi an hae grex quaecumque monosyllaba correpta adfiniuntur x littera, seminina sunt ut nix pix nux oru grex.

conplicui an conplicavit triplicavi et quadruplicavi, non triplicui et quadruplicui ne oonplicui, et nec dicimus Onplicit sed conplicat. Duobus et ambobus ambis si dixerimus, ambigua est si-as gnificatio duis aeque aliud significabit quod est de situ sugiendum nobis est hoc vitium ambiguitatis. Nunc etiam necesse est nobis ut dicamus hos duo, quia si dixerimus duos locos talos, necesse est dicere duis et ambi ut mali si adiciemus duo et ambo, ut duo duobus et ambo ambobus. so Fious an ficosi ficus arbores, ficos poma dicimus, ficus

tamquam manus anus, ficos tamquam favos.

Decurrit an decucurrit recto dicamust ea quae geminanda erunt verba temporis praesentis, praeterito tempore unam sn-labam accipient, tamquam currit cucurrit, spondet spopondit. 35 At cum praepositio accesserit, perdent syllabam, tamquam decurrit non decucurrit, et despondit non despopondit. Hoc ita verum erit, si non plus quam V. aecipient praepositiones nam cum sit mordet, et facit momordit ne tamen facit demordit.

420쪽

310 RUETONI TRANQUILLI Inter Saturnalium et Saturnaliorum si dixero saturnali rum ut subselliorum, Saturnaliis facit ut subselliis et ideo dicimus Saturnalium, ut possit fieri SaturnaIibus. Inter alium et alterum hoc interest, quod alter ex duobus, alius ex turba. Inter gnavum et gnarum ignarus est insolus gnarus trahit significationem Ignavus quod si is qui celer est navus

est, qui piger est ignavus gnarus autem dicitur sciens, ex oontrario colligimus ignarum esse insolentem. cornu, cornum, cornus quid differunt cornum pomum is significat, facit enim Orna; Ornu telum significat, tamquam genu facit enim cornua tamquam genua mus autem est

arbor.

Inter a lac et lacte lao et lac non recte dicimus, quia nullum nomen in o littera desinit, ita nec duo nec lacris rectum est neo lao: nec Iacthin i littera aliquod nomen finitur ergo quod superest, dicimus lacte.

cor a cors omnia quae consuetudo vitiosa fecit, antiquitas emendavit cor assuevimus dicere an recte dicamus, ex conposito intellegimus et his quae mutari non poterunt; mdioimus enim excors et vecors, non excor et vecor et si esset cor coris laceret. Nunc cum cor cordis faciat, existimo ita posse dici. Rusus an rursusi si rursus iterum significat, debemus rursus sic scribere tamquam iterum pero litteram; non dici-asmus enim iteum, et dicimus tamquam quorsum et seorsum,

non quosum et seosum.

Tribunal an tribunale et anima an animale Procellus ait quae latuerimuntur in declinatione, seminant eandemditteram, tamquam ms msιus e se fellis, facit ita tri robuna tribunallis et anima animallis. Sed erravit, primum quia monosyllaba in exemplo posuit, deinde quaquiares non gemina nec vigil ne pugil. Ita dicimus hoc tribunal tamquam agile facile docile, agilia facilia docilia tribunalia. Quaeia in plurali numero finiuntur, ea cum ad singularem veniunt, Me littera terminantur. cervical an cervicale neo ervical ne cervicale recte dioitur est enim epitheton et genus ab eo quod accessIt a