C. Suetoni Tranquilli quae supersunt omnia: quae supersunt omnia

381쪽

DE RHETORIBUS. ni homέnem, sed materia facilis in te et in tuos dicis dicere. At quanta merces rhetori est datas Audite, audite, P. C. et cognoscit rei p. vulnera. Duo milia iugerum campi Leontini Ser. Clodio rhetori assignasti et quidem immu--ia, ut tanta mercede nihil sapere disceres. c. Albucius Silus, Ovariensis, cum aedilitate in patria 6 sungeretur, cum sorte ius diceret, ab iis contra quos pronuntiabat pedibus e tribunali detractus est. Quod indigne serens, statim contendit ad portam et inde Romam, receptusque in re Plano Oratoris contubernium, cui declamaturo mos erat prius aliquem qui ante diceret excitare, usoepit eas partes, atque ita implevit ut Planco silentium imponeret, non audenti in comparationem se demittere. Sed ex eo clarus, propria auditoria instituit, solitus proposita controversia sedens incipere,

io et calore demum proVectus consurgere ac perorare, declamare autem genere Vario modo splendide atque adornate, tum, ne usque quaque scholasticus existimaretur, circumcise ac sordide et tantum non trivialibus verbis. Egit et causas, verum rarius, dum amplissimam quamque sectatur, nec alium

t in ulla locvnx quam perorandi. Postea renuntiavit loro partim pudore, partim metu nam cum in lite quadam centumvirali, adversario, quem ut impium erga parentes incessebat, ius iurandum quasi per figuram si optulisset Iura per patris matrisque cineres, qui inconditi acent et alia inra hunc modum, arripiente eo conditionem, nec iudicibus aspernantibus, non sine magna sui invidia negotium afflixit. Et rursus in cognitione caedis Mediolani apud L. Pisonem prο- consulem defendens reum, cum cohiberent lictores nimias laudantium Voces, et ita excanduisset, ut deplorato Italiae hstatu, quasi iterum ι formam provinciae redigeretur, Η insuper Brutum, cuius statua in conspectu erat, invocaretivum ac libertatis auctorem et vindicem, pene poenas luit. Iam autem senior ob vitium vomicae Novariam rediit, OnVο-οataque plebe causis, propter quas mori destinasset, diu asmore concionantis redditis, abstinuit cibo.

382쪽

272 c. UETONIU TRANQUILLUS DE RHETORIBUS.

liqua desidarantur. Supereunt tamen in indie praemiano nomina rhetorum undecim, et post stellaeam posuimus qua Hieronymus in Chronio hinc decerpsit.

L. Cestius Pius testitis Smyrnaeus Latinam Romae rhetoricam docuit anno ab ti. c. 74I . 18 M. Porcius Latro in Porcius Latro, Latinus declama-ιor, taedio duplicis quartanae semet ipsum interfecit a. 75o. 75I . 0 Curtius Rusus Io L. Valerius Primanus ' o II Verginius Flavus 12 L. Statius Ursulus 'Statius Ursulus at Sursurus, al. revius Tolosanus ceIeberrime in Gallia rhetoricam cet a SIO SII . 1 P. Clodius Quirinali. Clodius at Claudius ouirinalis, is rhetor Arelatensis, Romae insignissime docet a 797 79S).11 M. Antonius Liberalis in Antonius Liberalis, Latinus rhetor, magnas inimicitias cum Palaemone eaectrcetia Sor. 8on. 15 Sex. Iulius Gabinianus Gabinianus celeberrimi nominis Io rhetor in Galliis docuit a. 829. 336. 16 M. Fabius Quintilianus in Fabius uintilianus Romam a Galba perducitur a. 82n ... Ouintilianus, eae Hispania Calagurritanus, qui primus Romae publicam scholam et salarium e sco accepit, claruit a. 3 342 . 2517 Iulius Tiro

Minus certa fide has quoquo hine petita existimantur:

Nicetas et Hybreas et Theodorus et lutio nobilissimi artis rhetoricae Graeci praeceptores habentur. Hieronymus in Chronico ad annum ab u. c. 724. MIsaeus rhetor fuit . . . illius temporis, cuius et Tranquillus meminit Scholia ad Iuvenaι. 3, 4.

383쪽

COLLECTA AC DISPOSITAE.

385쪽

Decem primi librorum tituli sic uti retulimus apud Suidam a T. Tραγκυλλος compositi reperiuntur.

Παγκυλλος ὁ Σουητώνιος χρηιιατίσας, γρα--τικος ῬωMuος, γραψε I. Περὶ τῶν παρ Ἐλλησι παιδιων βιβλίονα Suidas.lo 'αγκυλλος Σουητῖνος τις ἐν παιδιαῖς Ελλήνων πολλα μεν αλλας παιδιὰς καὶ συμοσίων λέγε ων συμποσιων μία ων λεωλοκρασία,ετέρα δε ὁ κοτταβος o-υ καὶ ἡ λατάγη. Οἱ νέοι γαρ κωμάζοντες τοποις ἀφωρισιιένοις, 15 περνεσπεραν του χοας καὶ τους βίκους τιθέντες. εκαστος ανδριζόμενος ἔπω τὸν οἰκεῖον o δὲ πιεῖν υκ σχυσε τον αυτου νεα, περιεχεῖτο εωθεν, τῶν συαποτῶν γελώντων. Tοδ εωλοκρασία μεν, τον κοτταβον δε μάθε 'et τω συμποσιέμιστα- ζυγος καὶ λεκανωκαιπαρ'Ἀκατερφ του ζυγου κάτωθεν τῶν πλαστίγγων. αἱ χεκανίσκαι ιεέσον δε εἶχον ἀνδριαντίσκους, ἀνδριαντωκους, ους μανὰς εὐνομαζον οἱ τοτε. οἱ κωμασταὶ πληρουντες ουν οἴνου το τουτων στόμα, 25 λλαταε, καὶ λατάγη δή, ξγουν γρον καὶ ρυσις, τουτο απεκοττάβιζον εἰς μίαν τῶν πλαστίγγων, τουτεστιν αετίνασσον, ἀπέπττον, κενο-. κοτταβον καὶ το οργανον ἄπαν ἐκάλουν τουτο. 18

386쪽

276 UETONII TRANQUILLI - ουν ἡ πλαστιγξ τῆ φορῶ κατέρρεψε του οἴνου καὶ τὸν μναν εἰς κεφαλὴν ήχησε κεκρουκυῖα, ὁ κωu-της συγκω-σταῖς ἐδόκει τῶν γε-- εἰ δ' ου, πολυν ἐλά-ανεν ἄγασθενὴς τὸν γέλων.kκ τουτων βρις συαπασα καὶ πασα φλυαρία λέγεται προπηλακι-ὀς αα καὶ παροινία,

λατάγη δε καὶ κοτταβος καὶ έωλοκρασία Ioannes

riviam historiarum variarum 6 874--896.

O 1 τα περὶ Ἐλληνικῆς παιδιας γραφας, --φορα καὶ αυτος εἰδως κυβων καὶ πεσσῶν καὶ παλαι-ia τάτην εἰπὼν τὴν κυβευτικὴν παιδιάν, παράγει Σοφοκλέους αεν ἐκ Παλαuήδους, ὁuωνυuου τιμηρω δρααα- τος,το ἐκεῖνος ἐφευρεπεσσους κυβους τε, τερπνὸν αργίας ακος' καὶ Eυφορίωνος τό πεσσα αυπλιάδαο Λέγει δε καὶ 15 ἐν εν λίε δείκνυσθαι λίθον, ἐφ' ου ἐπέσσευον οἱ 'Ἀχαιοί, ἐν σε υργει τὸν λεγόuενον Παλαμηδους πεσσον. καὶ τι Πλάτων τὴν τῶν πεσσῶν ευρεσιν Αἰγυπτίοις ανατίθησιν ἐν Φαίδρεν, λέγων αυτους πριῶτον αρι ὀνκαὶ λογιωὀν ευρεῖν καὶ γεωuετρίαν και ἀστρονοuίαν, etsi ἔτι δὲ πεττείαν τε καὶ κυβείαν, καὶ δὴ καὶ γοάαuατα. καὶ ὁτι οἱ του Πλάτωνος υπouiniuατισταὶ ου τὴν παρ' Ἐλλησι πεττείαν σηuαν Hi ναί φασι υπὸ Πλάτωνος, ἀλλα τὴν του λεγοuένου πεττευτηρίου, καταγραφεσθαι γαρ τι πλινθίον Ασπερ ἐν π πεττευτικὴ παιδια δι ου τὰ κι-rs νήuατα του ἡλίου καὶ τῆς σεληνης, ἔτι δε καὶ τὰ ἐλλειπτικὰ πραγuατευονται οἱ Αἰγυπτιοι καὶ τι ἐχρῶντο οἱ παλαιοὶ τρισὶ κυβοις, καὶ ουνωσπερ οἱ νυν δυσί οθεν καὶ παροιαία δελτῶν uηδεν δι αμου κινδυνευον-

των τό ἡ τρις α δ τρεῖς κυβους, ἀπὸ του αεγίστου κκαὶ ἐλαχίστου αριθαου, ἐς uώνηται Πλάτων ἐν Νόμοις

εἰπώw et τρεῖς κυβους βάλλοντες, τουτέστι τρεῖς αον δας κυβον - φασι διχῶς ἔλεγον, αυτό τε τὸ ναρριπτουαενον, θεν παροιuία τραγικὴ τό

387쪽

DEPERDITORUM LIBRORUM RELIQUIAE ITIβέβληκ' Ἀχιλλευς δυο κυβι καὶ τ αρακα ἐξῆς λέγει γαρ δυο μονάδας καὶ τέτταρα ἔκειτο δ' ὁ στίχος ἐν τι- ριπίδου Τηλέον συν αλλοις ἰαμβικοῖς, ἔνθα κυβευοντας τους ἡρωας εἰσήγαγε περιηρέθη 5 δέ, φοιν, λον ἐκεῖνο τὸ ἐπεισοδιον, χλευασθέντος ἐπ' αυτο του ποιηματος Λέγει δὲ ὁ ταυτα παραδιδους καὶ ὁ οἱ- παιδια ταυτη χρώμενιι ἀπὸ των ἐν τοῖς κυβοις τρηματων τρηματῖται ἐλέγοντο, παραγων καὶ χρῆσιν Σώφρονος το

καὶ τι ἐσπουδαζετο ἡ κυβεία ου μόνον παρα Σικελοῖς, αλλα καὶ Ἀθηναίοις οι καὶ ἐν ἱεροῖς θροιυμενοι ἐκώβευον, καὶ μάλιστα ἐν τι τῆς Σκιραδος 'Aθηνας τέ' ἐπὶ σκίρω ἀφ ου καὶ τα αλλα κυβευτήρια σκιραφειαἰνο- 15μαζετο ἐξ ων καὶ πάντα τα πανουργήματα δια τὴν ἐν σκιραφείοις αδιουργίαν σκίραφοι ἐκαλουντο. Ι-πώναξ τί με σκιραφοις ἀτιτάλλεις; Πεποίηνται δέ φησι, καὶ προστάται του υτι παίζειν 20 Ερμῆς καὶ Πάν, καθα τῆς uουσικῆς Ἀπόλλων καὶ Μουσαι. που δὲ πεσσους λέγει νηφους εἶναι πέντε, αἷς

ἐπὶ πέντε γραι ιιῶν ἔπαιζον κατέρωθεν, να καστος τῶν πεττευοντων ἔχη τὰς καθ' εαυτον Σοφοκλῆς

καὶ πεσσα πεντάγραμμα καὶ κυβων βολαί.25 Παρετείνετο δέ, φησι, δι αδτων καὶ μέση γραμαή, ἡμίεροιν ωνόμαζον, ω ανωτέρω δηλουται ἐπεὶ ο νικω-

μενος ἐπ ἐσχάτην αυτὴν ιεται. θεν καὶ παροιμία κι-

νειν τὸν ἀφυεoας, λωον δηλαδή, ἐπὶ των ἀπεγνωσμένων καὶ ἐσχατης βοηθείας δεομένων. Σώφρων ab κινοι δ' ἡδη καὶ καὶ τι ἀφ ἱεροις ωλκαῖος δέ φησιν ἐκ πληρους ευν δ' ουτος ἐπικρετεῖ κινησας τὸν ἀπ άρας πυκινὸν λίθον. ιουτον δὲ καὶ παρα Θεοκρίτετο ab τὸν ἀπὸ γραμμα κινήσω λίθον.

Θιοδωρου δέ, φοι, του Μεγαρικου ἐνάγοντος τὸν τομουτον λωον εἰς ὁμοιότητα τῆς των στρων χορείας,

Κλέαρχος τοῖς πέντε φησὶ πλάνοιν ἀναλογεῖν. Λέγει

388쪽

27 C. SUNTON TRANQUILLI

δε καὶ τους αστραγάλους, α καὶ ἄστρως - αστριχοι λέγονται φροι, πτωσεις καστ' ἔχειν τέσσαρας κατάντίθετον συγκειμνας ὁμοίως κυμ' ἔχουσι δέ, 'πιν, ἀντικείμενα μονάδα καὶ ἐξάδα, εἶτα τριάδα κῶ τετραδα. et 'o δυάς φασι καὶ πεντὰς ἐπὶ κυβιον φωνον παραλαμ- sβανονται, ἐχόντων ἐπαφανείας ξ. καὶ στι των κατὰ τους ἀστραγάλους πτωσεων αὶ μεν θεων μιν ἐπώνυμμος, αἱ o ἡρώων, αἱ δε βασιλέων, αἱ δε ἐνδοξων ἀν- δοιον, αἱ δε εταιρίδων. Λέγεται δέ τις ἐν αυταῖς, φησι, καὶ λησίχορος, καὶ ετ α υριπίδης πτι λέγει ἐκεῖ re νος ὁ α τεοὶ τῆς καν Ἐλληνας παιδιας γράχενας καὶ oτι των κατὰ τολ αστραγαλους βολωνα μεν τα ἔξδυνάuενος φος καὶ ξήτης ἐλέγετο, ὁ δε τὸ δναῖος, ἔτι δε καὶ κυων. θεν καί τις παροιμα πιος παραροὰς - ου ἐάσω, ἐς μνέ ,- αί, φ σι, Στραττις ἐν - sπιος παραστὰς Κωρο-- ψ λέγειWEνθα ἐνθυμητέον καὶ τὸ του κωμικου' πέπτωκεν ἔξω των κακων, ου πιος ἀλλὰ Κεῖος, καὶ νοητέον, et Ἀσφαλται oαφὴ του Κεῖος ἡ ἀλλὰ παρώδηται υπὸ του κωμικου utio δὲ του εἰρημένου Σικυνος κἀκεῖνο λέγει, αυτὸς γραφεν καὶ ἀλλαχου οτι εἰ δος τι κυβεια καὶ πόλις, ἐν si ψήφων πολλων ἐν δι- γεγρογμέναις τισὶ χωραις κειμένων, ἐγίνετο ἀνταναίρεσις. καὶ ἐκαλουντο αἱ ρὰν γρο μικαὶ χωρα πολεις αστειοτερον, αἱ δε ἀντεπιβουλευουσαι ἀλληλαις κλῆφοι vκυνες διὰ τὸ δῆθεν ἀναιδέα Eustathius ad Homeris as. I, Iop. II. Περι ων παρα Ῥωμαίοις θεωριων καὶ

ἀγώνων βιβλία is idas.

Quam rem et alii docti viri et Suetonius etiam Tranquil astus in libro ludicrae historiae primo satis compertam esse satisque super ea constare aώrmat nervias in fidibus brumali die alias digitis pelli, alias sonare Messem , . Ut ait Suetonius Tranquillus, lusus ipse quem vulgo pΠ-richam appellant Troia vocatur, cuius Originem expressit inras libro de puerorum lusibus. Servius ad Verg. Aen. 5, 6o2. Ludorum origo si traditur. ardos ex Asia transvenas

389쪽

DEPERDITORUM LIBRORUM RELIQUIAE. 27sin Etruria consedisse Timaeus reser duo Tyrrheno, ullatri suo cesserat regni contentione. Igitur in Etruria inter

ceteros ritus superstitionum suarum spectacula quoque religionis nomine instituunt inde Romani arcessitos artissices 5 mutuantur, tempus, enuntiationem, ut ludi a Lydis vocarentur . . . cum promiscue ludi Liberalia vocarentur, honorem

Liberi patris manifeste sonabant Libero enim a rusticis primo fiebant ob beneficium, quod ei adscribunt, demonstrata gratia vini. Exinde ludi consualia dicti, qui inicio Neptunnm hono-Iorabant eundem enim et consum vocabant. Dehinc Equiria equis Marti Romulus dixit quamquam alii et consualia Romulo defendunt, quod ea consa dicaverit, deo ut volunt consilii, eius scilicet quo tunc Sabinarum virginum rapinam militibus suis in matrimonia excogitavit . . . et nunc ara cons illi in 1 circo defossa est ad primas metas sub terra cum inscriptione huius modi Consus consilio, Mars duello, Lares coiuo potentes sacrificant apud eam Nonis Iuliis sacerdotes publici, XII. l. Septembres stamen Quirinalis et Virgines. Dehinc idem Romulns Iovi Feretri indos instituit in Tarpeio, 20 quos Tarpeios dictos et Capitolinos Piso tradit. Post hunc Numa Pompilius Marii et Robigini fecit, nam et robiginis deam finxerunt dehinc Tullus Hostilius, dehinc Ancus Marcius et ceteri quoque per ordinem. Et quibus idolis ludos instituerint, positum est apud Suetonium Tranquillum, vel ara quibus Tranquillus accepit. Tertullianus de spectaculis

cap. 5.

Ἀσσαρια . . . Νουμας, ὁ πρωτος βασιλευς μετα ' - μυλον Ῥωμαίων γεγονώς, πο νιδηρου καὶ χαλκου πεποιημιμα πρωτος ἐχαρίσατο γογνιαριον ἔδωκεν Ῥοο-30 μαίοις, τῶν προ αυτου παντων δια σκυτίνων καὶ ὀστρακίνων τὴν χρείαν πληρουντων, απερ ἀνομασεν ἐκ του ἰδίου ονοματος νουμια ῶς φροι Παγκυλλος Suidas S. v. ἀσσαρια Ioannes Antiochenus p. 553 d. milier. Chronicum paschale Aisaeandrinum p. 2I8 Bonn SynceIs ius I p. 39S Bonn enus I p. 26o Bonn. onymus Scaligari p. 54. Chronographus nommsenianus p. 645. Apud maiores theatri gradus tantum fueruul: nam scena de ligno tantum ad tempus fiebat, unde hodieque permansit

390쪽

280 o. AEUETONII TRANQUILLIoonsuetudo ut componantur egmata a Iudorum theatralium editoribus. Soena autem, quae fiebat, aut versilis erat aut ductilis. Versilis tunc erat, cum subit tota machinis quibusdam oonvertebatur et aliam pieturae laciem ostendebat. D culis tuno, cum tractis tabulatis hac atque illa species pictu srae nudabatur interior . . . quod Varro et Suetonius commemorant. Servitia ad Uem Geom. 3, 24. Primis autem temporibus, ut adserit Tranquillus, omnia quae in aeena versantur in comoedia agebantur: nam et pantomimus et pythaules et choraules in comoedia canebant. Sed οquia non poterant omnia simul apud omnes artifices pariter excellere, si qui erant inter actores comoediarum pro sacvltate et arte potiores, principatum sibi artificii vindicabant Sic laetum est, ut nolentibus cedere mimis in artificio suo ceteris separatio fieret reliquorum. Nam dum potiores inse-1srioribus, qui in omni ergasterio erant, servire dedignantur, se ipsos a comoedia separaverunt, ac sic tactum est ut exemplo semel sumpto unus quisque artis suae rem exequi coeperit neque in comoediam venire cuius rei indicia produnt nobis antiquae comoediae, in quibus invenimus acta tibiis pa- χοribus aut imparibus aut sarranis Quando enim chorus canebat, horicis tibiis, id est choraulicis, artifex concinebat in antic autem pythaulicis responsabat Sed quod paribus tibiis vel imparibus invenimus scriptum, hoc significat quodsi quando monodio agebat, unam tibiam instabat; assi quando synodio, utrasque. Diomedes ΠΙ. p. 489 P. cuiustorum caput iam inde a p. 432. Suetonio deberi videtur. Sic a secando dicta . . . Tranquillus autem dicit Cum cuiusdam gladiatoris in ludum emissi gladius curvatus suisset ex acie recta, procurrit unus ad id corrigendum, tumque Ma pugnante responsum est: sic hac pugnabo. Inde sicae nomen datum est Isidorus etymoL IS, , S. Bithus et Bacchius gladiatorum nomina celebrata apud Suetonium Tranquillum sub Augusto. Qui cum multos interemissent, commissi inter se mutuis vulneribus conciderunt asEt cum eodem tempore mulier quae septem extulerat, nuberet ei qui uxores septem amiserat, compositum est epigramma