De apologia Athenagorae, patris graeci IIe seculo florentis. Thesim

171쪽

APP. I. ATHENAG0RAS APUI, VIP SE CULLII IE0L0G0S l 3Tu a Scripturae Sina plicitate discessisse , sed tantum Proverbia Sapientiamque Salomoni e SS Secutos, cujus theologiam SanctuS Joannes ineunte SUO Euangelio, Summa brevitate jam cunctam coli 0gisset dicens In principio erat Verbum D. Ex his igitur omnibus latibusque quid d0mum ad hujus libulli propositum concludi potest nisi thenagoram XVII suculo in Gallia cum a catholicis tum a protestantibus viris diliguntissime lectum, tran Statum, citatum, perpensum sui S Se eum denique a cuncti tanquam unum e certissimis pristinae christianae sidui testibus, praesertim de Sanctae Trinitatis doctrina, continuo suisse habitum atque invocatum

172쪽

Quam fidem mereantur Athenagorae documenta ad artium historiam spectantia.

In Dologiae caput I ' commentarius, ubi Germanici doctoris ForSlercle hoc lisputatio anno 868 Vulgata, expenditur.

Athenagora quidem Apologiae capit 17', quod Supra XPendimuS, ut pagano deo recente esse probaret, cum picturae tum Statuariae primam originem descripsit, deinde cujuSque dei artificem dici posse denuntiavit, atque hujus exempla attulit decem Graeca inter notisSima signa, quorum nominatim de Signavit artifices Illa autem documenta quatenus fide digna sint utilissimum e St exquirere, ut decerni OSSit num antiquarum artium his loriae prodesse debeant atque inde judicetur quae auctorita Athenagorae estimoniis in universum tribuenda sit. Haecce indagatio jam a Germanico doctore quodam Richard 6rster rati flavia anno 1868 patrata est in sine dissertationis Ueber die itesten mea bilder, ubi

uno excursu Athenagorae illius capitis omne de Signi ver Susattentissime ad unum perpensi Sunt os Ver vice OStra eamdem Viam repetamuS, Si forte deceSSOri OStro non admodum con Sentiam US.

Quod primum ad artium inventionem attinet per Sauriam Samium, Cratona Sicyonium Cleanthem Corinthium Corinthiamque Virginem quamdam de duobus primis ideo dubitare coepit eruditu Vir quoniam eo nullii alius commemorat, qua Si plurimi inter

173쪽

Al)P. l. - ATH ' D0 CUM EX Tl Al ἈRTES SPECTANTIBUS. 139Veteres nos de hac materia locuissentis eorum tertius vel quartuS Athenagora non potui S Set quaedam reserre quae non cognoViSSent aut non reputavi S Sent ceteri Sod suspicatur censor ab Athenagora Sauriam Samium delineationis inventorem propter hanc nu Same confusione declaratum Sse, quod ami excogitata fuerit aeris fundendi ars, atque item ab eo Cratona Sicyonium cum Telephano Sicyonio esSo Onsusum, quem Plinius Major inter veterrimo pic-lores citavit. Quam mira subtilitate in seni utitur ut Athenagorae, ne Sei cur auctoritatem Spernetur lCleanthe Vero, qui versatur apud Athenagoram, a Plinio Majore confirmatur sed in proprium nomen 6c' invehitur ForSter, quod pro appellativo nomine κόρη, Ob propria nomina quae praecedunt, is Se repOSuit VOX κορ' probabilior manet, prae Sertim, quod notat Otto, cum articuli1 et ης ante οριυθυ χς de Sit, quem ante Superiora et propria nomina con Stanter reperi S. Celerum haec eadem lecti a Schwari quoque admiSSa St. AdverSatur porro Verbi κοροπλαθικη et κοροπλχστικ ii Origini κόρη ductae OrtuSSe lamen lati origo defendi queat, praeterea nequaquam etymologiam, hoc loco aperte corrupto, re Spe XiSSevidetur Athenagoras, Sed illud dicere voluisse : ab ina virgine pupa Ss ingendi artem esse inventam'. Quam inventionem jam enarravertit Plinius immo ambae narrationes simillimae sunt, nisi quod Lati nus Scriptor Sicyoniam esse Virginem dixit, Corinthiam Noster, ejuSque patrem nominavit Plinius ' Dibus adam. Cur autem hic Athenagora sabella alteri impar judicatur Quiane uno antea Seculo vixerit Plinius Minime, sed quoniam Graeca de Scripti si non Sati poetic per singula quaedam afflatur Spiritu , quod contra

in rerum hi Storia conscribenda veri argumentum haberi Olet. Tum convincitur apologeta minori propriarum in arte rerum intellegentiae quod apud eum Virgini pater v αγλυ' ας τη περιγρα V

benter confitear, nec mirum propter no Stram harum obsoletur una

in artibu viarum inscitiam; num autem multo liquidior Plinii Sententi quibus lineis pater ejus impressa argilla typum secit aut potius nonne scriptore ambo idem de Signa iSSevidentur

1. Naturalis iis loria, . XXXV, c. vl. Plinium citamu ex editione quam cum Gallica versione dedit E Lill 1 e anno 1848 Conectio Nisard).2. s. Otto, P. 6 n. 15.

3. L. XXXV, C. LIII.

4. anc Oli SSimam sabellam, aut potius talem, inter ceteros, nuper finxit

174쪽

Praeterea levitatis causa vituperatur Noster quod hane primam effigiem reserat sua etiam aetate Corinthi servari Plinius contra re bene doctus is laudatur quod dixerit: si eum typum, servatum in Nymphaeo, donec Corinthum Mummiu everterit, traditiit , itaque hoc pretiosum opus commentatur criticus illo anno 1 Ii, ante Christum natum nimirum periisse Sin aulem Superfuerit certo Romam allatum suisSe. - haec St etiam mera,POSt O aliaS, conjectura, atque, ut Omnis culpa in Athenagoramex industria conseratur anteponitur illius Sententia qui res auditas eae traditisne refert, huju affirmationi qui res regionis ipsiusquam ineolii graviter SSe Verat. Sequentibus autem VerSibu Athenagorae ili Vertere coepit asperrimu idem en Sor dua inverSione S, Daedalum scilicet post

Plinius si plaSlicen priorem quam Statuariam fuisse is declaret . Dein reprehenditur No Ster quod Sicut Plato ac Pausania S, Daedalum revera artificem suisse credideri Sed nunc hoc ipsum haud pauci recentiores admittunt eruditi, inter quos L. Pollier a docta disser- latione quam Daedalo nuper tribuit in celeberrimo quodam repertorio , re ipSa eum hominem fortaSSe XSliti SSe et circa Septimum seculum floruiSSe en Set. De Theodoro quoque Athenagoram erravisse putat ForSter quod i Milesium , non Samium illum dixerit Sed optimus omnium

inter Veterrimo Graeciae artifice S. - Forsan vero eum Plinio injuria admisit Athenagoras a Theodoro non fundendi aeris artem, quod re Venit Sed plaS licen inventam esse, quanquam hoc illi haud nominatim attribuit. Quae autem Noster de Endo eo reser haud pauei confirmantur testimoniis ab hoc inter cetera Athenae simulacra Athenam Sedentem saetam esse e Statur Pausania id, 26, 4, et VII, et ligneum fuisse Athenae Urbicae Signum, quod ab indigeni sun datum. Servabatur al) AtheniensibuS, asserit quoque Plutarchus

Gallicia quidam pictor, nomine Henr Picori, qui anno 1895. Ollemni tabularum Expo Sitioni, vulgo dictae . Salsi . Que undam dedit picturam, Enfancede Ar inscriptum, ubi juveni virginis umbram in pariete projectam delineare Stenditur. . L. XXXIV. C. XVI. 2. DICTION XAIRE DE AXTi ut lTES, ut liet usum a dii ectio de M. DABEMBER Gel EDM. GLIO, Paris, Hachelle, 18ζῆ-1898, nondum consectum puS. 3. L. XXXV, C. LIII, 2.

175쪽

APP. II. - DE ATI CUM EXTIS AD ARTES SPECTANTIBUS. I 41 apud Eusebium Prae p. Euang. III, c. ). - Epho Siam vero Ptem idem ab Endo eo sic tam esse Solus docet AthenagoraS, quanquamidum no muri orsan reddidit Plinius i. XVI, c. LXXIX, 2), ut saletur ipse Fors ter namque Romani Scriptoris reserunt optimi codicessi an deme On , quod alii Pandemion, si ΝDoIo is alii legerunt.

Solus porro Diodoria confirmat, immo aug0 I, 98 id quod Athonagoras de polline Pythio a Theodoro simul ut Tuleel subricato ait dein non curavit Noster animadvertendum illud signum suoplo tempore non jam X Si Ster Ob ha dua leviores causas apologetae stirmationem suSpectam habet severus doctor. Huic tamen non arbitramur mirum videri duo artifice in eo doni operulaboris Socio fuisse, quippe qui idem cito post in Apollin Dolio admittat. Quod nim addit Noster de hoc signo, Tectae Angelionisque opere confirmatur a Pati Sania II, 32, 5, o IX, 35 3), a Plutarcho D Musica si , a Macrobio Saturn I, 17 . Sed cum Artemidissimulacrum Deli X positum memorent nec PauSania nec Plutar chus, ne ullum quidem ibi sui SSe concludit Forster quod minimo verisimile est, nam haec dea maXimum oblinebat honorem Deli ubi qui fabula natam e SSe contenderet atque haec Sub nominibus Δηλιας, ορτυγι Vel K υθι celebrari sol0bat Supra vero, in principi di Spulationi sua es te Stimonia pur- ponderat Fors ter quae de Simul neri Herae attulerat Athenagoras

orat usu disserendi de omnibus o Stri documontis ad artium historiam Spectantibus. Quod quidem de ora Samia thonagoras asserit, a PauSania confirmatur, qui addit hoc signum ab Argonautis in insulam Samum Argis S se Sportalum' eram autem Argivam mili dis opus esse tantum ideo in incertum revocavit Fors ter quia hoc non alter nitatur documento. Sed illud non satis os t. Ceterum benevolentior aut oliu aequior alle eruditus es-

dum consuit, ita ut haec verba auSanine e Stimonio congruerent ac significarent era Samia quae et Argis fuerat is Forster autem Sine nuS SuSpicatur Athenagoram, OStquam meram a

1. Newton, alicarnaSsus, In Ser. , ' is HoratiuS, Carm. IV VI, 33, pud Darember et agito, cit. di SS. Diana p. 13 et 149.2. P. 12.3. VII, 4, . 4. Vide Otto, P. 80 n. 2.

176쪽

censori argumento Sunt, ne Scio quomodo, Athenagoram minorem aequo cum Vera artium hi Storia con Suetudinen habuisse into dilor illo SchwartZ apologetae codicum periti SSimuS, On-susa et lacuno Sa D SSe atque si haud pauca intercidisse apparere declar3l.

Quod autem de Aphrodita Cnidia a PraXitele fabricata narrat

Athenagoras bene cum celeri congruit testimoniis attam senexchimat Fors ter Nonne Sic Onant Sta erba ut paene crudi

possit Athenagoram de ceteri a Phidia siclis Aphrodita simulacris prorsus nihil novi SSe In Sta igitur iniqua vituperatione noullum quidem jam adhibetur argumentum. Denique ulli mi VerSu errorem praebent, si idem fidem habeas, maXimum, immo Solum. Si nobis credas Aesculapii uim Epidauri signum Phidiae, pro ThraSymede quem reser Pau Sania S, tribuitur Schwart autem Summa nimirum prudentia si Phidiae nomen huc corruptela tran Statum S Se D SUSpientur. Ad summam igitur non mirandum Si Se 'erior ille en Sor Oncluserit ea quae de artium hi Storia reserat thenagoras minime ess curanda nisi ubi alii quadrant e Stimoniis p. 12 : uni dominulto errore et consuSione admi Si SSe, quae codicum corruptelae nequaquam tribui 0SSint p. 34 . denique eum nullo modo proprias artium vias intelleXiSSe illarumque historiae plane imparem scientiam habuisse. u i r die Techni der uns bestiit er e in Versiundnisa, ou threr Geschichie ' er gana unqenligende Kenni

nis .

Ut autem magis infirmetur Nostri auctoritas, conseruntur hic pusilla duae aliae confii Sione ab eo in tot Apologiae tun re est ectae, nec non aliquot e Xigui Vocularum errore qui Scriptorem in plurimis citati loci fugi Sse videantur ' Sed qui revera non auctori nostro, Sed aut auctorum X emplaribus, quibus uti solebat aut ipsius codicibus videlicet SSignandi sunt itaque levissimorum horum errorum nonnullo ipSi thenagorae editore Sponte cor rexerunt , quin etiam ipSum aliorum Scriptorum lex tum a codici-

177쪽

APP. l. t E QTu' ' D0 CUM EXTIS Al ORTI, SPECTANTIBUS. abus traditum per Athenagorae lectione nonnunquam corrigendum cenSuerunt quidam critici . Ergo quantum et quant Saepe erraverit, non die Athenagoras, s sed Fors ter quani continua et aperta obcaecatus sit iste Zoilus mal0voluntia in hac di S Sertatione, quam potius accusationem jure appellaveri S , Stendimu S. R ipsa vero, inter plurima ab Athenagora tradita documenia plura iii a scriptoribu alii confirmantur Un Um modo repugnat, ultim uni Scilicet. Quamobrem cetera, quae Solii refert christianus apologeta, nulla prorSUS graVi ratio Ob Stat, ut Supra tertio capitubi sevitur jam colligebam, quin plena fide admittantur. Immo nostra vel aetate, non multo e SS Sive philo Sopho Sive theologos qui priscam patriae Suae artem ejuSque historiam tam diligenter per SpeXerint, Suspicari licet.

. Sic , sese e censuit de nonnullis Sancti Matthaei locis a ostro allatis Dei Bries an ioonetos, p. 49 V. OStrum Indicem I, A. 188 1).

178쪽

APPENDIX III

Christianorum quaedam pro imperatoribus precatio I seculo habita.

A S. Clemente relata et anno 18 5 inventa.)

EX eunte no Stro capite P, ubi preces quas radito more ChriStiani pro imperatoribus ipsis effundere solebant, StendimUS, precationem quamdam e Veterrimis a Romae episcopo, Sancto Clemente allatam eamdemque nuper inventam partim citavimus. Primae quidem Clementis ad Corinthios Epistulae textum Sque ad annum 18 5 maneum fuisse, notissimum est quippe qui onStitutus esset ex Aleaeandrino Codiee ubi ultima Epistula capita de Siderantur. Illo autem anno, in anaria Constantinopolis bibliotheca inventu est quidam codex anno 1056 exaratus, qui lotam Ontinebat Epistulam hujusque sine primum reddebat. Inde persecti denique Operi ae curalissimam editionem, Xeunt anno 1875, Constantinopoli dedi Dryennios Serrarum metropolita. Quam OX confirmavit codex alter, Clementis Syriacam versionem continen Sac ID conseri plus seculo hic enim anno 18 6 a Densi in Ventu S, lum a Cantabrigiae bibliotheca ubi nune si aequisitus S LItaque hanc novam partem in secundam suam aneli Clementis Romani editionem, quam maxima opera anno 1890 Londini dedit, J. D. Licthtf00t, . II, p. 1 8 sqq. inseruit et X planaVit. Illud vero supplementum si evolvas, Oecurrit in primi quRedam pro pagani. imperatoribus precatio, qua Romani Videlicet

1. De hoc vide dissertationem Clemens Romanus inscriptam atque a Salmon compOSi tam in Dictionum os christian Biouraphy, Londinii, Υ - 1887 et consule editionis Lightfost librum I lubi Bibl. Paris. c. 5. 043), de quo usru.

179쪽

ΑPP. II l. - SECULI CHRISTIA X0RUM PRECATI 0. i 3 Christiani, o Pauli postoli praeceptis', ante anno 93-95, inter quos scripta est Epistula , uti Solebant. Hanc rationem ti canonicam n fuisse, Scilicet quae ne uno quidem mutat Verbo ubique, recitaretur, nihil ostendit; sed verisimillimum est hanc fuisse orationis materiem, quam alii alio modo per Singula tractarunt haud

secus ac nun C, cum prece pro aliqua re praecipiuntur ab episcopo, in variis ecclesii pro eadem re diverSi Verbi Oratur. HOC e Sen Se

runt ruditissimi viri cum Ernestus en an tum presbyter vehesne, qui illum textum vicissim anno 1877 et novissime anno 1898 trans tulerunt ' Quae precati ut excelso animo, Sic maxima Simplicitatu distinguitur, quippe quae eamdem praecipuam Sententiam, Saeptu Siteratam et sere iisdem verbi ex pro S sum, potestatem Scilicet regibus a Deo datam, reserat . Hanc igitur, quam Simul antiqui S Simam

eamdemque novi Ssimam merit dicere OSSi S cum apud no non

dum ali nota mihi videatur, propterea haud inutile credidi videm ea in lucem proferre Graecum te Xtum Simulque novam Gallicam edendo translationem L

Tim. II, etc. 2. V. BATIFFOL, Litteraturei rec*ile, P. 12.3. RENAS, Bistoire de Orici ines ut Christianisme, t. V, p. 330 Non tota precati reddita est). Ibid. p. ix 'epitre dite de Clement Roma in ... e re Sente comme celavre collective de Eglis roma in n. - 'ABB L. DUCIlESNE, Origines Eu Culle, chretien. lude sur a Litu ui latine Dant Chariemagus, 2 ed. Pari S clie Fontem o ing 1898, p. 49- 1 quod perpauci modo die bu Saladii, antequam conseci hoc opus). Pagina autem 4 legitur otia leti re de Sa intClement de Rome nous a conserve uti moreeau 'ui caraetere liturgique Iident On ne petit an dout y voir a re productiori 'une Ormille con Sacree, maiS 'e Stis beata specimen d i style do a priere solennelle, telle que exseri.- malent alor te ches ecclesiastique dans es retinion du culte. HUJUS textu meminit quoque Paulus ALLARD Histo ire de Persecutions pendant esueu premier Siectes, p. 169, et evue des uestion hiatoriques, 896 I, p. l).4. Etiam quinqui S. 5. Scilicet hic textus in data a Migne . Clementis editione de e St, quae, antequam est inventu S, edita eSt.

180쪽

1. J.-B LIGIITFOOT S. Clement of Bome, . II, p. 78 sqq. 2. Hanc sententiam reddidi ex his verbi quae, ut lacunam compleret, Supposuit Light oot Ludovicus autem Duchesne ita vertit DOnne a concorde et la at a nous et a totis es habitant de a terre, comme tu a donne a no Aperes ors tu iis 'invo qualent ave so et sine erite Sotami a la tota te-puis sance et a la vertia Supreme de On Om. nos prince S, a ceu qui OUS OUVernent Sur a terre, 'est Oi, eigne ur, qui a sic donne te polivo i de a royaute ... Ex his illud quoque apparet

Secundam sententiam translata es Se Jam idem en an agere videbatur.3. Haec parum diligenter vertit en an Car 'est Oi, ait re celeSte, O ides moniles, qui as donne aiax ensant de hom me S. . . . . 4. Hic tamen ς, υπαρχιυτω sorSan St genetivus neutralis participii ταυπαρχου. α, quod plerumque Significare con Stat ea quae sunt: tune Gallice vertendum Sset . . . . et 'autori te an te domat ne des hos es terrestres , Sic tranStulerunt Lenian et L. Duchesne R. α ... le ou Vol Sur to ut e qui Stola ursae de a terre . . - . . . . . a ui S Sane e Sur es hos se de a terre . . Nihilominus, duplici et tam magna auctoritate repugnante, priorem antepono Sententiam quae res Sior esse mihi Videtur, Ob haec simillima verba quae supra in primi orationi verSibu Occurrunt - τοις αρχουσιV. . . a TLς γῆς .