De Aristophanis Ecclesiazuson tempore et choro quaestiones epicriticae

61쪽

Quod eo magis erat aptum, quia ἐμβάδες σκεθνι- mulieribus certe erant inusitatissimae. Nam quibus solebant uti, Cothurni non videntur habenis circum crura esse colligati et adstricti, sed proxime accessisse ad nostra CalCeamenta Virilia crura et suras latiore ambitu circumdantia' '). Itaque nihil erat, quod Velfenus adieCtivum παγ 0νιμας pro ακ 0νιμα arachneidero inventum in textum reciperet v. o versuumque ordine mutato tu extorqueret CauSae, propter quam Choreularum vel saltatricum operam magis

etiam necessariam fuisse possent sibi persuadere, qui Cum Kockio vel Amoldii faciunt. Et mea quidem sententia verbum κατευτρέπιζε v. IO non pertinet ad novum quendam cultum habitumque perficiendum, sed ad priorem vestitum

de more rumus Componendum et extrema Vestis mutatae

vestigia delenda. Atque hanc in opinionem quivis eam VOCem CCipiet, qui non praeoccupato animo illum locum Jegerit. Verum si quis velit facere cum Arnoldito, certe illi erit

demonstrandum, urnam in orChestram hemichorium modo reditum fecerit, quoniam totus Chorus inde erat profeCtuS, Vel, si hoc dicat propter Praxagoram ex contione deduCendam saCtum eSSemeC Sario, quam ob causam ad duodecim mulierum vestitum priorem restituendum totidem aliae feminae apte a

poeta potuerint inductae indicari. Μihi quidem haec chori inducendi ratio videtur Aristophanis ingenio indignior et eo

etiam ineptior, quia ex illorum sententia adducuntur saltatrices ad rem non modo futtilem, sed etiam plane inutilem perpetrandam. Cur enim Choreularum hemichorium a saltatricibus expeditur, si ab ipsis postea nihil eiusmodi agitur,

ut opus sit veste bene composita Immo si poeta adhibuisset saltatricum hemichorium, Certe earum aditum artius atque subtilius cum re, quae agebatur, ConiunxisSet Cf. V p. VV. 49 Sqq.)99 et orodoti Maeriptionsi in libro VI e. Ira, ad quam bene quadrant verba in v. 346 ci τω κοθορ, τω πόθ' ,2M ενια et v. 319 verbum υφελκομαι a minori in Vind. Aristoph. p. 191 non recto explicatum. Itaque o Praxagorae quidem tergiversationem: λα θοἰμάτισου σωσαtiae v. 544 a vera ratione se alienam quivis intelleget, qui nostratium agricolarum laminas viderit virorum calceamentia non sine magno vestis detrimento uti colorum et Disast o lanatio ma L p. 44. Atque cothumo fuisse ita eo aratos, ut ad utrumque pedem essent apti, doesmur Therament. Ognomine.

62쪽

Iam vides, quantopere per se laboret illa sententia. Sed labefaCtatur magis etiam ea re, quod ab Engero et Arnoldtio

nulla est gravior Causa allata, cur muliere rustiCae, qua Statuerant, non redirent ad orchestram neque Cum Praxagora SpeC-

tarentur in pulpito Etenim si illinc erant una profectae Cum urbaniS, Cur OStea nulla excusatione a poeta facta non redierunt, Cum illae ad pristinum locum reverterentur Nam ad consilium in contione bene perfeCtum non minus aluerant quam amicae urbanae. Nonne id plane abhorret ab Aristophanis Comoediarum consuetudine, et spectatoribus rusti Carum mulierum fuga et desertio, ut ita dicam, non fuit iure aeque admiranda, atque quod ex illorum sententia poStea altatricum Caterva est subito immissa Μihi quidem, si chorus non redisset idem, qui ex orchestra profeCtus erat, Certe per Praxagoram in eius ad chorum oratione videtur Aristophani excusandum fuisse. Retineo igitur sententiam supra indicatam universum Chorum, qui ex orChestra ad Ontionem profeCtu erat, epi- parodum in orchestram fecisse. At quae sunt intellegendae Comites Praxagorae in Caenam advenisse Nam eam ex contione non revertisse solam non facile erit, quin Concedat. Si comparamus ex acia fabulae V. 729 qq.:

περὶ τὰς σκχηνας πλεῖστοι κλεπται κυπτάζειν καὶ κπικοποιεῖν.

δώλὰ φυλάττετε oree ἀνδρείως 'haud scio, an omnes difficultates facile removeantur. Opportune nimirum Praxagoram ducem sunt SeCutae Comite neque seu erat an rem Coram spectatoribus explicare vel eXCusare. Quae Cum illam non possent ampliu Sequi, apte demittebantur in orchestram ea Causa prolata, ut Choreularum pristinum vestitum plane restituerent. Et praeter histrionum Choreularumque iustum numerum etiam pauCas alias personas fuisse ad fabulam agendam neCeSSariaS, Pro Certe demonStratur v. 33, 6 sq. et an uiarum de iuvene Contentionei 'q). Quamquam περιστέαρχος , qui . a iubetur CirCumferre mustelam, meo quidem iudicio non aderat in 100 et Engemma I p. 260 Bosrim i a p. 1ra.

63쪽

scaena Nam verba illa non esse facta secuta Ariphradis mentione iniecta v. a demonstratur ' ). Reliquum est, ut de eis, quae v. ΙΙ3 nominantur ιιείρακες, quid Sentiam, aperiam. Etenim hanc quoque vocem EngeruS et Arnoldiius ad illam de saltatricibus sententiam Comprobandam in usum vocaverunt. Et mihi quidem μειρακες Videntur eaedem personae intellegendae atque choreulae. Verum

illi quidem ut alias hoc quoque loco vix egerunt prudenter. Etenim si verbis ομιος δ' κέλευε συλλαβουσαν si h γινηαγειν σε καὶ τασδὶ ιετὰ σου τας ιείραμις solae saltatrices essent ad cenam invitatae, quid erat Causae,

cur ut in aliis fabulis o Pacis et Avium exitus non tot

Chorus ad epulas vocaretur Atque praeterea, si ex illorum sententia Choreutas non invitarat famula, quomodo Coryphaeus potuit se et mulieres esse invitatas indicare his verbis:

ω φίλαι γ αῖκες, εἴπερ μελλομεν - χρημα δραν, επὶ τὰ δεῖπνον παποκινεῖν V. I63 Sq.)Vel Choreutae apte Cantare: δειπνησο ιεν V. ΙΙ8O Quodne Engerum quidem et Arnoldiium videtur fugisse. Itaque invito Codice Ravennate v. ΙΙ44 sqq. a domin abiu-diCato tribuerunt coryphaeo. Verum, ut haec mutatio alicui placeat, num illi Versus sunt ita Comparati, ut Choreuti propter illos aditus ad epulas pateret Iure igitur Bergkius in altera editione Blaydesius Velfenus, Blepyro ea verba attribuerunt, quippe quae non Spectarent ad Choreutas, sed ad SpeCtatores quoque ad epulas adhibendos. Quod autem illi sibi persuaserunt choreutas non potuiSSevocari μείρακας, quia Semper appellentura αὶ ς, haec CauSaplane est nussa. Comparemus exempli causa ex AChamensibu V. 342 καὶ συ χχταθου παλιν το ξίφος et v. 345 ἀλλὰ

101 Saepius poeta maiorem, quam qui ro ora adest, fingit personarum n morum vel simulat res fieri, quas non in eaona acta avid, es Vesp. v. 179:κα ibis' τί κλαεις Pa vv. 660 sqq. ubi rix dea orat persona muta es donique

Vesp. 362, ubi a duobus servis, Sosia si Xanthia, Philocleo se dies custodiri, etsi Sosia iam post v 14 abiit et ipso Philocleonis partes tuetur sc Beer. l. l. p. 4 3, et praeterea Plui. v. 24, ubi vocatur Cario, qui modo exiit, postquam Paupertatis partes transegiu

64쪽

κατάθου o βέλος, ubi iam scholi in recte adnotavit σημειω-εον τι ἐπὶ ξίφους το βελος τέθεικε. Vel afferamus ex eadem fabula v. 1 3, ubi Dicaeopoli eandem pemonam, quae paulo ante dicta est: - ιφεωρεα v. o56 alloquitur: εἶ γυναι, vel denique v. 228, ubi Dicaeopolis a Clior Compellatur

πρέσβυ Senectuti eius numquam antea mentione facta ' 'η). Iam satis Credo manifestum esse s ειράκιον appellationem non habere, Cur ad Choreula non referatur. Praeterea autem non est neglegendum, quod μειρακες nominantur Choreutae a Serva Satis Sane garrula et laSCiva.

Nam alia Certe esset Causa, si a Praxagora vel Choreulis ipsis ea Verba Ment prolata. Verum ad famulam dominae subita maiestate non mediocriter elatam Cf. V. III sqq. nonne id optime est aptum, quod ChoreulaS, quae quidem ipsae e Semper nominaverunt γυναιμας, Cum levi quadam ContemptioneVΟCat μειρακας, quae erant re vera ' Etenim iuvenili admodum aetate et habitu fuisse, qui Choreularum parte SuSCe- Perant, per Se manis tum est. Itaque ab omni parte retinenda est scholiastae Ravennatis auctoritas, qui invito Arnoldii cf. p. os ad vocem μειρα- adiecit explanationem

Superest, ut ea, quae proxima dissertatione sunt exposita, sub uno quasi conspectu apponam breviter ComprehenSa Vidimus igitur fabulam videri actam festo die Lenaeorum. Neque tamen probavimus eius annum natalicium amoetetio inventum, Sed iam Ol. 97 anno Secundo comoediam esse actam maluimus statuere. Vidimus praeterea ipsum fabulae argumentum Se eiusmodi, ut parabasis locus episodiorumque intervalla non explerentur carminibus, sed esset adhibendum leviu quoddam emboliorum genus, cantus tibicinis. Vidimus denique chorum quattuor et viginti hominum ad Praxagoram

102 Quam poetae consuetudinem si respexisset Leo, non in voco πρέσβυ ostendisso et oius dissertationem, quae inseribitur Quaestiones Aristophaneas et praetereamus Rhenani vol. XXXIII p. 414 sqq. 10M Qua νιειρακω fuerit astas, ea de re id Aristophania riganti grammatici fragmonta et aueh. p. 88, p. 7.

65쪽

in Caenam convenisse, inde descindias 'in orchestram et Carmine decantato ad contionem SSe profectum. Qua per-aCta plenum Choreularum numerum statuimus redisse in orchestram et inde per fabulae decursum per aditum, qui ferebat ad pulpitum, in scaenam escendisse, ut ad Xtremum una cum histrionibus abiret per aditum orchestrae denuo

66쪽

vita.

Kal. Septembr. anni . . LX patre Ioanne ae liter, matre Christina e gente, och sum natus in viculo auen- burgensi, qui dicitur Gross-Zecher Fidei evangelicae iam addiCerer, Ernesto, Augusto, riderico, Carsieno mihi sunt

nomina indita. Puer novem annorum iam patre Orbu magistro traditus sum, qui mihi inculcabat litterarum elementa. Tandem Otto Prahi, pastor tum Seedorfiensium, matrem adiit, ut ad se mitterer erudiendus. Qui Cum mansuetudine non minus quam doctrina insignis aliquamdiu mihi exstitisset praeceptor unice dileCtu animumque allexisset poetarum antiquorum VenuState revoluta, quia morbo heu letali ille implicabatur, ipse gymnasio Laciburgens traditus sum, tein- metetio quod floret directore. Quod postquam frequentavi per quinque annos et dimidium egregia Sus praeCeptorum benevolentia, at Martiis a. LXXXII maturitatis testimonio accepto dignus iudicatus sum, qui studia Cademica CapeS-Serem. Itaque Tubingam me contuli, qui theologiae darem operam. Verum ut ipse iam dudum adamaram studia philologica, praeter eiZAaeckerum theologum auscultavi ut-schmidii scholas historicas et grammaticas Hergogii. Spatio Semestri peracto Lipsiensem petivi academiam, ubi brevi factum St, ut totus ad philologo Converterer. Atque per noVieSSe menSeS, ut mittam theologos, frequentavi scholas Bran-

desii, Bruginanii, Curtii, Ecksteinii, Gardthausent, eingit, Hermanni, iraelii, Langii, Lipsit, aurenbrecheri, eyeri, Overbeckii Ribbeckii, Volgiii, wenckii, Windischii Zamchii. Proseminarii et seminarii philologici moderantibus Lipsio, Langio, Ribbeckio per terna semestria sodalis fui ordinarius. In seminario historico Meyeri, in germanico Zamckii, in paedagogico Richteri disciplina institutus sum. Societatum

67쪽

exercitationibus antiquariis et criticis ut littere&shm, benigne mihi concesserunt Hirgelius Langius, ipsius Ribbeckius. Quibus cum omnibus meritas habeam gratias, eximi debeo Rudolf Ηlrgel, qui studia mea insigni quadam fovit

benevolentia et praesentem et absentem hucusque nunquam non est prosecutus ConSilio et auctoritate.

Examine pro facultate docendi a. d. V et V Nonas Martias a LXXXVI absoluto per annum in Regio gymnasio Christiane Allonensi pueris ratione et via instituendis operam navavi. Deinde mihi contigit, ut in gymnasio atharineo Lubecensi statim susciperem praeceptori munia. Examen rigorosum Nonis artiis h. a. absolvi in Cademia iliensi.

68쪽

Quamquam non possunt probari, quae de acis Aristophaneae vi et consilio protulit Zielinskius, iure tamen ille non priorem, sed alteram Pacis comoediam aetatem tulisse statuit Cf. de partit comoed Attic. ant. p. 63 qq. II. In Lysistrat. Aristoph. v. 563 non ἔτερος δ' - ρῆξπέλτην σείουν a mors σπε ο ηρευς, Sed ἄσπιλο Τηρης esse legendum. CL Thucyd. II. 29.

In Eurip. Iphig. aur. V. 34 Pro: θαυμαστ ελεξας τον φανένθ', στις ποτέ 'Eλληνος ἐκ γῆς πυντ- λθεν ξενον, scribendum esse: - μανένθ IV. In Properi clibr. V. 7 6 corrigendum esse: Sic mortis lacrimis vitae reno Vamu amoreS. Cf. Catuli. 96.3.

Senec. Hercul. etaei v. 276 sqq. legendos esse: durior saxo horrido et chalybe voltus et vaga Symplegade victus minas infregit et lacrimam expulit, non rictus meos infregit Cf. Hercul. Fur. v. 8ω.