장음표시 사용
31쪽
nophon 3. Atque eum rerum ordinem reCte bSerVaSSe per se est manifestum. A enim Thrasybulum narrat eum Classe
in Asiam missum esse, quia Lacedaemonii Rhodiis auxilium petentibus subvenerant et decem naves Atheniensium interceperant, quae Philocrate duce Euagorae subsidio veniebant 783.
Itaque Diodoro, qui Thrasybulum iam Ol. 7, dicit Athenis
profectum, cum Rhodiorum legati nondum Spartam venissent 7 'i, non est fides habenda. Periit dux ille Ol. 97,3 hac de re non est quod dubitemus ''3. Id modo dubium est,
utrum eiusdem praetoris anno, quo diem supremum obiit, an anno ante sit domo profectus. Verum utut hae res se habet, eum iam anno ante Christum 30 missum Se non Vere demum anni 380, hoc inter omnes constat hi). Et veri simillimum Sane videtur Thrasybulum non aestate, Sed vere anni3 iraeum cum classe reliquisse δ). Itaque Aristophanis verba ναυς ει καθέλκειν κτλ. non anno 380, id mi Ol. 97,3, in Caena potuerunt pronuntiari. Verum S ineunte anno 30O in theatro sunt audita, mrii se habent recte. Nam hieme anni 30ani vidimus Lacedaemoniorum legatos infecta re remiSSOS SSe. Itaque poeta Cum aestate vel autumno anni 30ΙComoediam Componebat, tum ipsum illi, qui a pace erant alieni, putandi sunt in contionibus clamasse et popOSCiSSe, ut ad hostes reprimendos naves deducerentur Qua in Classe 76 in L L p. 45 sq. p. 49. adstipulatus os ohodari L p. 118 adn. 1. 7 et La IV. 8. 25 sqq.
78 Ad hanc classem non spectare Aristophanis orba: αὐ δεῖ καθελκει vix hest dubitari. oeta magnam nimirum expedit nem significat, qualis perlongum tomporis intorvallum non sit inomata Cypriis autem docem modo naves erant decretae oasque κε,α , id quod iuro observavit Fro orgo ad Lys. orati XIX, 21. Nam hanc orationem re vera ad famis editionem spectare, quas Philocle duce Cyprum est suscepta, non ad am do qua agit Mn. Q. V. 1. 10, idem vir doctus contra Barium Scholic hypomnem IV, p. 19 sqq , Franchenium Quaestion Lysiae p. 13 ), lassium La voL 1 p. 531 adn. 53 recto confirmavi os praelat ad hanc orationem p. 27 adn. 45).79 Hoc praetor domum Nicotes esso laetum OL λη tradit Diod L LXIV, 97. 80 et Diod La XIV, 99. 81 et Fro orgorum L L p. 439, p. 442 adn. 27. 82 et Fro s*sruma L p. 439, p. 442 adn. 27 FGrium L L p. 7 adn. 1; Curtium L L p. 201.
32쪽
- 24 exornanda Athenienses eo tempore, qu spectabatur fabula, id est ineunte anno 30o, iam erant CCupati, ut Met: ἡ στολὶς πλέα θορυβου στρατιωτων, περὶ τριηραρχον βο , ιιισθου διδομένου, Παλλαδίων χρυσουμένων κτλ. f. ACh. V. 45 qq. Quibus expositis iam redeamus ad scholiastam, ne eum plane omisisse videamur. Natalicium igitur fabulae annum studuimus probare Ol. 97,2 Atheniensium Boeotorumque Ο-cietatem ad praetorem Phormionem CenSuimu referendam GSe. Itaque si cum choraewskio et Schneidero statuimus vocem δυο, quam SSe integram propter scholii condicionem iure sane diffidere licet, ex numeri quaternarii notulara exortam
esse, ne Choliastae quidem auctoritas est impedimento, quominus fabulae natalem recte enucle se videamur. Nam inter
Nicotelis praeturam Ol. 97,2 et hormionis magistratum Ol. 6,Ι quattuor annua imperia sunt interiecta AuCtor
autem scholiorum interdum et illum praetorem, a quo proficiscitur, et eum, ad quem deSCendit Computatio, non in Censum vocasse iam supra indi avi. dem recte observavit Τchorgewskius. Et nostro loco eandem rationem non SSe
admissam quis est, qui nobis persuadeat Θ
33쪽
Cum bello Peloponnesiaco opes et fortunae Atheniensium ita SSent ConSumptae atque exhaustae, ut, quidquid facultatum supererat Civibus, ad rei publicae Compagem SuStentandam vix sufficeret, non poterat fieri, quin illis potissimum sumptibus studerent moderari, qui non imponebantur neCeS- Sitate, Sed rebus quondam florentissimis erant inventi ad vitam humanitate et iucunditate instruendam. Itaque tantum aberat, ut artium liberalium studia, quae Periclis patrocinio ad summum provecta fastigium diutino armorum trepitu neglecta iacuerant, pace facta in pristinum locum restituerentur monumentorumque series ab illo incohata novis augeretur operibuS, ut ne muri quidem, in quibus salus et praesidium urbis erant posita, Atheniensium pecuniis restituerentur. AC ne in templis quidem delubrisque deorum Colendi Curam et diligentiam paulo maiorem licebat illi ConSumere, ut Erechtheum ex parte incendio deletum aliquamdiu relinqueretur semiustum ). Quam ob rem non est mirandum, quod etiam pomparum ludorumque sollemnium magnificentia evanuit. Nam cives deficiebant facultates ad sumptuosa hilla officia praestanda, quae pertinebant ad Semeles filium ludis
scaenicis Celebrandum. Et cum munerum theatralium in ordinem id esset ultimo loco receptum, quod spectabat ad Choros Comicis poetis praebendos ), facile intellegitur ingra-
1 in Watasmu hi libram: is urbe Athomonsium antiqua p. 578. 2 in Platonis περὶ διαφορας κωνιψδtω ero. 3 et Lysias orat. XXI 4 et Boseisium do oecon pubL civitat Atheniens. odit tori voL I, p. 39 sqq. p. 44.
34쪽
- 26 vescente temporum iniquitate Comoediarum actiones primaseMe in periculum vocatas. Etenim quamquam plebi erant iucundissimae ), tamen non eodem utebantur vetustatis et sanctitatis praesidio atque alia eiusdem generis Certamina et
illi ipsi civium ordini, a quo sumptus impendebantur, Propter Cavillationes erant infestae atque invisae. Itaque Cum iam pridem Antimache ' et Syracosiana' rogationibus comi- Corum petulantiae essent freni adhibiti, temporum angustiis
magi magisque adauctis Comoediae univerSa ratio Coepta est Commutari. Nam Cum Ranarum fabula non esset in scaenam
inducta nisi duorum choragorum facultatibus Collatis ), Cursum Sublimiorem propter subsidiorum tenuitatem ne Aristophane quidem Comoedia potuit tenere. Verum etiamsi Agyrrhii ' rogatione mercedem poetarum Comicorum minuentegraVe quoddam detrimentum esset acceptum, quoad eius fieri poterat, priori volatus fecit pericula. Etenim nondum malignitate inestae ' erat lege constitutum, ne qui ampliuSChoris Comicis Sumptus suppeditare Cogeretur. Quorum
auxilio quamdiu licuit uti, omnibus ingenii facultatibus evocatis id egit Aristophanes, ut pristinae comoediae dignitatem
tueretur. Atque in studio eo persequendo etsi fortunae iniquitate oppressus ad extremum cessit temporum rationi et inclinationi, tamen non facile iustum et tenacem propoSiti Virum Civium ardor a consiliis removit Cuius pertinaciae
6 in Schol ad Ach. v. 67 v. 1150. Cobet obsorvat critio in Platon comici res mas p. 9 sqq. Berosi scripta minor. II, p. 450 adn. 7; eo hi quasclion Aristoph. p. 12 sqq. Zioliushium De partitione comoediae Atticorum antiquae p. 55 adn. 6. Ubi quaeras Antimachi cognomino suspicatus est dissertationem eius de lege Antimacho conscriptam mihi non licuit inspicere, vereor ne de eis sit idem indicium Mondum atque do moliori citractino do Diotimo commentis. Vide D Aristophano et arto critica historica p. 703 sqq. Ceterum cs Littorar Centralbi. a. 18M, p. 1391; hilolog Rodscha a. 1884, p. 983. Bursim. Jahresber. a. 1884 IV, p. 364.7 CL schol ad M. v. 1297 Borosi conmisnt de reliquiis comoed. u. antiquae p. 372 et script minor Vol. II, p. 459; sineti histor critio com. Graec. p. 40 sqq. Cobetum l. l. p. 36 sqq. ' s. Aristot apud schol Ran. v. 404. 9 CL schol ad Ran. v. 367 schol ad colos. v. 102.10 CL schol ad Ban. V. 153, v. 404.
35쪽
Be argument et dispositione fabulae.
Quam tractatur Sumus quaestionem, eam in Singuli rebus non bene profligari posse arbitramur, nisi priu universa fabula in uno Conspectu posita et quid agatur et quomodo agatur, SpeCtaVerimuS. Qua in re, unde argumentum sit in- Ventum, eam quaeStionem, quippe quae nihil huc pertineat, libenter iubebimus valere. Id agimus, ut percipiamu indolem et naturam fabulae, qualem habemus traditam. Et si totam Contemplamur, quamquam profecto iure clostedus
Μuellem ' mihi videtur perfectissimis Aristophanis comoediis
eam adnumerame, tamen Certo quodam discrimine seiungitur ab aliis, quae eadem laude dignae sunt. Est enim genere mixto et ambiguo et praeter argumentum e foro et re publica repetitum, quod unum omnibus fere antea Comoediis Aristophaneis est subiectum, prima assumpsit e domeStiCAS. Quod Cave, ne parum respicias, Cum a in re appareant prima initia eius comoediarum generis, quod ad humiliora delapsum una Cum re publica hororum exuit et adiumentum et plendorem. Quamquam non potest negari etiam in prioribus fabulis inesse, quae ad vitam privatam pertineant, velut in quitum et Nubium partibus prioribus. Verum tamen hoc intercedit discrimen, quod res domesticae eo modo consilio ibi sunt admissae, ut haberet poeta, quod quaSi fundamentum Substrueret actioni paulo post transiturae ad rem publicam. Erat enim argumentum non Semper eiusmodi, ut aeque atque in Acharnensibus et Lysistrata statim ab initio pansis Veli per altum mare ferretur Comoedia. Sed tamen, si poetae ora erat legenda, priusquam praeberet CarbaS VentiS,11 CL Histor littor Graec vol. II odit tori. p. 231. Idom iudicarunt Beorius in libro, qui os de numero histrisn Aristoph. p. 109 Drusenus inversionis praefatione.
36쪽
ad maiora tendere, aut si forte paulo diutius detineri sibi videbantur Athenienses, rerum consilium et sententiam illis aperuit '). taque quamquam plus semel prologos Euripideos habuit ludibrio velut in Acham. o. 47 Sqq. ECCl . . I Sqq., tamen illis ipsis locis Euripidem non solum ideo est imitatus,
ut eum Carperet, Sed etiam ea de Causa, ut ipse quoque eiusmodi prologorum utilitate et commoditate perfrueretur SpeC-tatoresque facilius et Celerius ea edoceret, quae ad rem intellegendam opus erant. Adde quod praeterea, quo VeloCius ad rem ipsam perveniret, poeta non est dedignatu CauSarum narrationes more Euripideo ' interpositas, ut ACham. V. I Sqq. Eq. V. 4 Sqq. VeSP. 6. 54 Sqq. ΡRC. 6. O qq. Iam concedes ubique Aristophanis deprehendi Consilium, ut res ad privatam vitam pertinentes ut inferioris generis ex- Superaret quam Citissime.
Et si spectas locum, facile cognosces inveniri eiusmodi res maxime in primis prologorum partibus, priusquam horuS adventu suo rei etiamtum humiliori addidit spiritus iacentemque excitavit et erexit ad dignitatem. Quod maiestatis faStigium quamquam interdum ut in Lysistrata et Equitibus retinetur per totius fabulae decursum, tamen saepius fit, ut inde a parabas peracta inclinetur argumenti natura. Etenim Consilio, de quo certabatur, ab adversariis iam probato vel re ipsa ut in Pacis fabula bene perfecta, quia deficit ardor et Contentio, remittitur etiam argumenti gravitaS. Itaque extremis in partibus a cursu instituto saepius deflectit Comoedia reditumque aliquo modo facit ad initium. Etenim iam dissolvitur actio in complures imagines, ut ita dicam, quibus ostenditur, quomodo illis, quae sunt Constituta et instituta,
singuli cives privati assiciantur cf. acis et Avium fabulas).12 Vesut M. V. 43 sqq. 13 Quas narratiuncula sis in postorioribus sabulis sunt evitatae, amon non crediderim hanc rem esse ab Aristophane correctam commoto obtrectatorum castigationibus, qui eum uripidis ot irrisorom et imitatorom cavillabantur cf. schol Platon Bochor. 330, Cratin is 30 in oerii oditione Aristoph. g. 47I Bero. Prolem do comosd. III. 12). Illi enim idonis potius eius levitatem in argutiis sophisticis expromendis vituperasso, quibus utitur interdum in agonibus es si aliis locis altorum facit alterum do aliqua re accuratius iusti
37쪽
- a Sed tamen res semper ita est disposita, ut singulae particulae, quippe quae prolabantur ad Vitam privatam, perSonaea, quae primaria SuSCepit partes, ut a Trygaeo et ithetaero Contineantur atque ab ipsi Consiliorum auctoribus reflectantur et revocentur ad ipsam rem publicam. Quomodo fit, ut ne eiusmodi quidem in rebus plane omittatur gravitas
consilii et rei publicae utilitas.
Quibus statutis λε si ia111 ECClesi usarum SpeCtamu Rrgumentum, usque ad Chori priorem parodum vel potius exitum omnia procedunt ex pristina Consuetudine et cum Lysi- Stratae prologo summam produnt similitudinem. Atque ne id quidem, quod carmen parodi loco poSitum non Cantatura prodeuntibus, sed ab exeuntibus choreutis, etsi apud Aristophanem nusquam alia est factum in fabulis, quae aetatem tulerunt, per se quidquam facit ad rem. Verum quae inde Sequuntur, Statim plane alius Sunt generis mirumque in modum desciscunt ab antecedentibus. ExspeCtamu Sane ViroS femineis vestimentis indutos et conquerentes Contioni ademptae facultatem. Sed quid fit re veri Prodit senex Conqueren uxori malitiam ipsiusque praesentes angustias nihil memorata rei publicae Calamitate, quoniam ipse non poSSet civium iura in contione exercere. Et qui paulo poS Sequitur Vicinus, easdem in quaerimonias est 'usus. Ne huic quidem patriae salutis in mentem venit, ut nemo non Statim agnoSCat eius comoediae similitudinem, quam imitationem Vitae, Speculum ConSuetudinis, imaginem veritatis recte dixit Cicero. Atque tantis illi utuntur in colloquendo ambagibus, ut poetam videas an sermocinationem ipsius Causa admisisse populumque voluisse ea delectari. Itaque nihil est, quod spectat ad rem publicam ne nomine quidem monemur confabulantes esse cives Athenienses. Atque si Scaena sine ulla dubitatione erat ita instructa, ut duae vicinorum domuSessent in Conspectu, tamen poeta poterat inducere δημοτας,
14 tires in hises posta consiliis constituendis Ranarum xemplum omittere posse mihi videor, eum hanc fabulam constet proprium locum obtinere. Proficiscitur enim ab arte studiisque poetarum Rus ad rem publieam iam non portinet nisi per ambages. Praetersa non agitur apud mortalos, sed apud mortuos. Itemque luti comoediam prorsus fglexi, quod post Molestallusa domum ea, quam abomus retractationem, et ost in fragmentis vero comicorum nihil arbitror posse elici, quo quas posui aut commondentur aut infirmentur, quoniam quam sedem singula habuerint in fabularum eontextu, prorsus ignoramus.
38쪽
qui dignitatis et maiestatis populi Atheniensium memoriam
non plane deposuissent. Verum quod omnino res est ita disposita, ut agatur inter Cives eodem loco habitantes, atque scaena a tota urbe vel foro publico iam est Coartata et quasi constricta in vici Cuiusdam angiportum, hoc ipsum rerum inclinationi satis est documento. Itemque quod histrionis, cuius exitu significatur . 720, adVentum praeter ConSuetudinem non indicavit Aristophanes, haec quoque res a fabulis prioribus est aliena. Nimirum erat ille quoque vicinus aliquis, qui domi suae Blepyri cum uxore iurgium ausculta-Verat et, Cum Sycophantis periCulum imminere exaudisset v. 5623, subito. ora Se proripuerat. Quam Cum OV Comoedia similitudinem si perspexisset BeeriuS, nunquam fabulae integritatem vocasset in suspicionem J . Atque etiamsi poeta prius interdum iocis Concesserat locum, qui rem ipSam non promovebant, velut in Paci fabula inde a V. 62, vel adeo, ut intellegerentur, longiorem exigebant quasi praefationem, Velut in VeSp. V. II 3 Sqq. voci εριωλ N iocosum veriloquium ab ,εριον et ολλυι ι Cf. εξ-ώDὶς, Τιαν-ώλMN repetit, tamen Semper paucioribu versibus erant inclusi et quasi intercalati Nostra vero in fabula eiusmodi facetiae totum explent pisodium. Neque enim metus est, ne qui mihi iure opponat ex Vespi VV. I 37 usque
ad V 2IO, quia quae ibi fiunt, pertinent ad hilocleonis rabiem ac iudicandi cupiditatem aperiendam. Itaque ad rem sine ulla dubitatione inde aliquid lucri redundat. Et plane
eodem modo Sese habet res in Ranarum parte priore, ubi Varii rebuS, quae aguntur, naturae Dionysi levitas et mollitia aperitur. Nostro autem loCo tu quam exaginta ersibus v. ΙΙ - . 372 ad rem ne tantum quidem proficitur. Quam ob causam, Si qui prioris Comoediae formam exprimendam SUSCiperet, Certe totam an particulam nequiret non delere. Immo Salva re a v. I posset fieri transitus ad . 372; neque quidquam deSideraretur, Cum V. 374 Sqq. id breviter ComprehenSum repetatur, in quo prioris pisodii omnis inerat vi ComiCR. Iam videamus Cetera. Atque quae sequuntur inde a v. 372, bene Cum fabulae prologo ConSentiunt et re vera Colorem ostendunt antiquum Verum in Blepyri cum raxa-15 Cl. l. l. p. 10 sq.; ngerum in Annal. philol. ol. 8, p. 258.
39쪽
gora uxore obiurgatione denuo emicat futurae comoediae imago. Dixerit fortasse quispiam, hoc Coniugis cum viro CongreSS poetam non potuiSSe Carere et praeterea in eo in Se Satis, quo notetur feminarum astutia et procacitas.
Concedo utrumque. Sed quid lucri capitur ex hac cavillatione, quoniam postea nil sequitur, quod inde pendeat Et si quis nostrum locum comparaverit Cum Lysistratae V. 829Sqq. ubi inesta cum uxore perfida Congreditur, facile intelleget, quid inter fabulam vere antiquam et nostram intersit discriminis. Nam quae illic aguntur, Cum aliis rebu Commenticiis bene sunt coniuncta et adaequata, id quod inde optime perspicitur, quod inesta ad uxorem domandam non ei rebu utitur, quae re vera suppeditabant civi Atheniensi, Sed ipse quoque agit ex natura ficta et fabulae condicioniadaequata Sed in Ecclesi usis etsi agitur Causa, quae non
m Vera, tamen poeta quam maxime est imitatu Veritatem. Neque quidquam est, quod fiat Contra rerum naturam, Sed geruntur omnia ex hominum more et Consuetudine. Quo fit, ut nihil graviorum sententiarum in eo sermone reperiatur. Hae enim pendent ex causis animo et cogitatione inventis, non e rebus, qua in Su et Consuetudine vitae aurium
vel Culorum opera perceptas imitantur poetae. Atque itare iacet humi , ut si ex tota comoedia nihil nisi hic locus Super Set, ne poetae quidem nomine asservato, profeCt ViXeSSet quisquam, qui Aristophani vel alii, quorum comoedia prisca virorum mi ho fragmentum attribueret. Peracta obiurgatione iam ad agona , quem nuncupaVit Zielinskius, accinguntur. Cuius de forma pro reliquis mutilata et Pluti simillima non est, quod pluribus diCam, Cum estphalius ' et Zielinskius y satis ea de re egerint. Verum non solum forma antiqua est neglecta, sed ne in re quidem et sententiis pristina Consuetudo serVata. Nam quae aguntur, ab illis, quae in fabulae prologo erant proposita, prorsus Sunt aliena Cf. V. 74 Sqq. I93 qq. , O Sqq.)Νon enim pertinent ad rei publicae salutem, sed ad virorum feminarumque libidines fabulose explendas. Eiusdemque Sunt generis, quae inde subsequuntur. Etenim Cum neque Praxagora ipsa neque aliae mulieres ad rei publicae guber-
16 Os de re strica Graecorum vol. II, p. 402 ann. 1.17 a L l. p. 28 sqq.
40쪽
magis magisque delapsi humilitas, id quod satis etiam declaratur languidarum percontationum et responsionum Serie
saepius decantata velut V. 773 qq. 799 Sqq. 862 Sqq. CLVV. 436 qq. Ρraeterea ea, quae post parabasis locum legimus uv. 73 Sqq. Si Comparantur cum prioribus fabulis, item aliam ostendunt mutationem. Etenim sicut supra vidimus, parabasi
tramaCta argumentum non semper eundem Semat tenorem,
sed interdum dissolvitur in varias, quas dixi, imagines. Quod cadit etiam in Ecclesi usas. Sed quanto discrimine In aliis
fabulis velut in Pacis et Avium alia res sequitur aliam, ut poetam omnibus viribus videas id egisse, ut novarum rerum eventus pluribus quam latioribus et copiosioribus exemplis OStenderet peCtatorumque animos variatione et festinatione teneret defixos, ne hisce rebus minoribus averterentur a Summa. Cuius quidem consilii in nostra fabula nulla vestigia deprehendimus, sed duo, quae habemus exempla inde a V. 73O, tanta ducuntur per ambages, ut per se sit manis tum, ip-Sorum auSa se allata neque maiori graviorique subiungi consilio. Atque in tanta verbositate, qua imprimi mulierum Communio Calcatur et traducitur, id praeterea offendit, quod quae Suaserat Consilium, Praxagora, ipsa non iam
agendi suscipit partes. Aliis autem in fabulis id semper vidimus fieri nec fieri sine causa. Itaque ne speCie quidem fabulae pars posterior Coniungitur cum principio '). Quinetiam, quae initio propter ingenii sollertiam ad praeturae honore erat VeCta, ut argumentum per fabulae decursum a
rei publicae sublimitate ad rerum domesticarum humilitatem est delapsum, ipsa est loco deiecta et in fabulae exitu videtur inter parietes coercita non imperare nisi servis et ancilluliS. Quae cum ita sint, satis mihi videor demonstrasse, ECClesiaZusarum fabulam nullo modo antiquiori comoediarum generi esse plane adnumerandam. Est ea potius genere mixto et 18 Cs sor. l. L p. 110.