장음표시 사용
71쪽
24. Ἀντίστασις est, cum idem verbum repetitiir in contrario
Una salus victis nullam sperare salutem. Et: Ex illo Corydon Corydon est tempore nobis. lii Iaste Latine dicitur contentio. 25. μετάστασις est vel μεταβασις, cum a loquenlis persona ad personam aliam transitum facimus, ratione aliqua vel adsectit, ut: Non haec Euandro de te promissa parenti Discedens dederam: in
deinde: Et nunc illo quidem spe multum captus inani
Deinde: Infelix. Iuniis nati crudele videbis. 31Ιli nostri reditus expectatique triumphi 'naee mea magna sides 3 At non. Euandre . pudendis Vulneribus pulsum aspicies. Haec ingura dicitur variatio aut transitus. 26. 'Aποστροφή est, cum sermo a recto et instituto Ordine in di- reversum ae contrarium vertitur, ut:
Scipiadas duros bello et te, maxime Cae Sar. Eii impulerit serro . . . I Aline conversio dicitur. Inter metastasin et apostrophen hoc interest. quod metastasis personarum multiplicata variatio est et ab alia ad aliam. radeinde rursus ad aliam et deinceps gradatione transitur: at in apostropho commutatio est personae sere unius. 27. Sunt autem et aliae figurae, mire orationi decus ornamentumque tribuentes. Eas hoc a superioribus discernere oportet, quod non tam sententiarum perpetuarum Sunt figurae qu3m Singulorum paene verborum, hi quod carent appellationibus propriis. Fiunt autem Per casus, numeros. praepositiones, genera, personas es si ilua sunt talia: quarum exempla summatim breviterque Ponentur. 28. Figura per casum genitivum, ut si dicamus: constans vir animi, pro constantis animi. llem alia, ut se habent ista: aes
Isque amens animi et rumore accensus amaro. 3 Aen. 2, 354. b Ecl. 7, 70. 9 Aen. Il, 41. 12 ih. 49. 15 ih. 53.22 Georg. 2, 170. 23 Aeli. 2, 55. 36 ib. 4, 203. 6 contentio Capp.: inieritio I T alloquenlis B 8 aliam add. Chris id nati lunus Vers. 20 a recto Se: alleclo Π 22 hello duros B 23 impii
Ierat Vem. 26 gradatione R: gratulatio Π, gradatim M npostmplie Capp. ranastrophe n 29 eas nos: om. II, quas add. R discernere ne discere Boportet Froueherr te oportet u 32 sunt talia: quarum R: sunt ali tuarum B
72쪽
Ei: At non infelix animi Phoenissa. Et: Actulum pius Aeneas atque in leger aevi
Et: r, uic annis gravis atque animi maturus Aletes. Et si quis dicat pecuniae dives, ut: Insula dives Opunt: et: Dives equum, dives pictai vestis et auri. .
Item: quas illi laeta bonorum. Et: Expediunt sessi rerum. Et: ille mihi ante oculos felix sunctusque Iahorumio Egregiusque ani mi. Et si qua sunt talia. 29. Figura per dativum, si quis dient timeo illi pro limen pro illo, et talia, ut:
Et pariter comitique onerique timentem. i5 Et: Tunc decuit metuisse tuis. Et: Ilaec cum Dardanio Aeneae miranda videntur, pro ab Aenea. Et quae antique dicta sunt: cui nomen asylo Ilo manum est. Et: cni nunc cognomen Iulo additur. Ita: Cuillhemulo cognomen erat. Et: cui nomen amello secere agri re cola e. Item si qua sunt talia. 30. Figura per accusativum, ut si quis dicat togam susus, pro su-sam togam habens, ut se hahent ista: nodoque sinus collectas luent eis: et: Scissa comam: el: Et roseas laniata cDMAS. t: lumidusque novo praecordia regno: et: as Inslatum hesterno venas, ut se inper, laccho. Et: Ecce, manus iuvenem interea post terga revinctum. Et quae antique dicta sunt: sorsan et haec olim meminisse illvabit. Εt: numeros memini. Si verba tenerem, pro numerorum Io memini. Item si qua sunt talia.
3 l. Figura per ablativum, si quis de quopiam dieat, magnus Vir lute, honus bello. pro in bello, et erectus capite incedit, ut Sehabent ista:
5 anni R 8 laborum Verg. s ante nitos fortunatusqtie laborum Vero. I 2 pro illo es: illo B lo dum Vero. ls Rhemula vitiose ed. Pim. Amello Π20 sunt inlia M'. sunt et alia B 23 eomas B: genas recis Vero. 25 infinium Uero. : infractum B 31 purpureis B
73쪽
iis extractus. Et: 0uam tua ni, spoliata armis, excus S a magistro. Deficeret . . . Item si qua sunt talia. 32. Figura Graeca: aut casu varietaS. ut
Montibus iii nostris solus tibi certet Amyntas. in Et: placidone etiam pugnabis amori' pro 'tecum certet' et 'cum amore pugnabis'. Εt: Reddi lit una boum vocem, Pro una ebubus. item similia. Aut praepositione detracta, ut: maria aspera iuro: et: Tyrrhenum navigat ae luor. Item quae sui it talia. 33. Figura per personas, ut si quis dicat: Vos, Iuppiter, precor: 1 ut sunt iista: Vos, o Calliope, precor, aspirate canenti. Et: Vos . O patricius sanguis, quos vivere fas est. Item si qua sunt similia. Po34. Figura per numeros, ut si quis dirat: populus locuti sunt, ut: Pars in frusta secant verubusque trem utilia si gunt. Et: - Pars calidos latices et aliena undantia flaminis Expediunt. 2. Et: saevitque animis ignobile vulgus: Tum, pietate gravem ac meritis si sorte virum quem Conspexere, silent. Et Si qua sunt similia. 35. Figura per praepositionem ad , modo semel et simpliciter positam, ut si quis dicat, advolvor illum . pro ad illuni volvor, Pt ac-I cedo illum, quasi ad illum accedo, ut:
Explorare locos, quas vento ac CeSSerit ora S.
Nuntia fama ruit matrisque adlabitur aures Euryali. a
G extractus II corruptum eae exstratus, ut hahent nonnulli libri Vero. il plaetione I ers. Ib Vos superi luppiter superi delendum esse vidit Dra kenbor ad Sil. Dul. I, 222. 29 si implici er Schultim ad Sen. contν Ov. p. 167ὶ: simplice in
74쪽
Electram tirai perlii laetit Allantide cretam. Advehitur Τeucro S. Modo dupliciter elatam, ut: illi in adeat ad eum, aggrediar ait il- Ilii Ia , et Si ipla sulit talia. 36. Figura per praepositionem in , modo semel et simpliciter elatam, ut: in flavit cum pinguis ebur Τyrrhenus ad aras. El: tu calamos instare leves, quasi in calamos . et in eburio stare. Et apud Salliistium: at quo sos a tergo incurrerunt, quasi in eos incurrerunt. Modo dupliciter elatam, ut: Indueral Circe in vultus ac terga ferarum.
Induit in florem et ramos curvavit olentes. i5 Εt: Hanc, ut prona iugo laevum incumbebat in amnem. Et si qua sunt similia. 37. Figura per verborum qualitatem, ut caput velor, pro ea Pulvelo aut capite velor, ut: 2ii capita ante aram Iriirygio velamur amictu. Et: flava caput nectuntur oliva. Ei: Et pecudum fulvis velatur pectora setis. Et: aut pacem Troiano ab rege petendum. Εt: populare penates pro populari. 38. Figura per modos tenuiorum, ut cum dico libens secero, pro 25 faciam, ut: donec me flumine vivo abluero. 39. Figura per adverbiorum qualitatem. ut cum dicimus, ad illum ceno, ad villam moror, pro apud villam; et, terrae iacet, proin terra: et, domi in i l i t i a e it u se res gestas: et, cuius domi nata et annos sexaginta natus: et: tol annos bella gero. 30 40. Figura per pleonasnaon, ut ' aut i tuum obtines, et mortem occumbere. et obire diem, et vivere vitam, et pugnare pugnam, et ire iter, et oculis videre. et voce vocans Hecaten.
2 li lectram, ut G. p., Ailai uide ereius libri 4 ilupliciter elatam Gesner et Sestiuinor simpliciter relatam II aderat B G semel et simpliciter fluuinye seinet simplicem P 10 a tergo incurru ni l3 iii luet et curvabit libri Vero. 20 eapite n aras Vero. ui labar B 2I nectentur Vero Et ante pecuiniim Om. LI 22 eorpora Verss. 23 populare petentes B27 eoeno B 28 domi nata et R . domo nola est D 29 fora. natus, ut: lotntinos. Sic etiam.S. 4o scribemium videtur: oculis videre, ut: voce voeans Hecatenet g. 4I: da tenure, ut: donni habere vim 30 antiquum Ohii nesJ Iulius in his pleonasmus. Sed Rufinianus sine dubio laudaral ex Terentio Nemr. 4, 2or morem antiquum atque ingenium oblives. Rulin h.
75쪽
Et: nunc. oro, sine ine i urere ante furore in. Ac Si qua sunt talia. 4 l. Figura per eclogam verborum, ut cum eminitamus. bonos dicere, sortes pugnare; item, da hibere, da cenare; et: donat liabere viro. Et: SCunctaturque metu letum Itie instare tremescit. El: da sternere corpus. Et: da iungere dextram. Et: quale per aestum Dulcis aquae saliente sitim restinguere rivo. Et: hoc ridere meum tam nihil. li, 42. Figura per eclogam adverbiorum, ut cum dicimus: magnum tonat, tumidum loquitur, ut: magnumque fluentem Nilum. Et: llique volutus Ad terras. immane sonat Per Saxa.Εt: ne longum laetabere. Et: grave olentis Averni. Εt: hor- i5rendum intonat armis. El: navibus insandum amissis. Et si qua sunt talia. 43. Figura per pronomina, ut, nullus dixeris, pro ne dixeris.
44. Figura per eclogam nominum, ut cum dicimus: Bonum est revirtus, malum insanit a. ut: Dulce satis humor, depulsis arbutus lia edis. Et: Τale tuum carmen nobis, divine poeta. Quale sopor sessis in gramine. I,
si telumque Vers. 9 aquae salientis. liena roguingere B l2 uu tiddidi 14 ad terras. et, immane B I 6 recie Veta. editiones et navibus insani umi amissis 22 haedis B: lioedis v. 24 nobis carmen aliquot libri Vergiliani.
76쪽
Mliemata dia noeas, id est, sigurae sententiae fiunt, cum in sensibus aliqua a vulgari et simplici specie cum ratione mulamus. Cum omneS autem, quae orationem sensu silgurant, generaliter sigurae communiterque dicantur, haec tamen proprie figura ac specialiter dicitur, quae in scholis vulgo usur-s patur nomine controversiae figuratae. Huius specialis figurae usus multiplex. Unus, si dicere manifeste parum tutum est, ut dicitur in eum figurate, qui sub condicione abolitionis tyrannidem deposuit, ut: Praesens tutor libertatis neque tamen immemor legum Sum, quae mihi seni per sacrosanctae fuerunt. Hoc enim adverSarium per. Is cutit, cui non semper Sacrosanctae leges fuerunt. Quale est illud forsitan
apud Vergilium: Tu que prior, tu parce, genus qui ducis olympo:
Proice tela manu, sangui S Piu S.
Nam simul causam belli civilis ostendit in Caesare fuisse, dum dicit prio- is rem illum debere parcere, simul dolorem ' consessa et in iudicio suo quaerit, tamquam ideo parcere prior debeat, quia sit Anchisae pius sanguis et ab Olrmpo genus ducat. Secundus harum usus est figurarum, cum quisl oblique enuntiamus, quia dicere palam minime libet et inhonestum est, ut sere ligurae in adulterum patrem siunt, cum quis hoc modore patrem vellicat: Placuit condicio matrimonii meo etiam patri et ago illi gratias, quod, ut uxorem hanc potissimum duce
I flgurae - - mutamus scripsi: figuram sententiae intuentibus, aliquo a uulgari et simplici cum rationo mutamur P; cf. sevintil. 9, i, S. lir ultero modo figura dicitur , quo proprie schema dicitur, in sensu vel sermone aliqua a vulgari et simplici specie cum ratione mulatio. 4 lamen M: tamen quae B li nomine add. Capyemunier: usurpatur. cosTno v EnsIAR Flo URATAE B, usurpatur i. e. dicitur controversias rata R 6 totum B, es ouintil. 9, 2. g. 66. dicitur in eum figurate es: dicuntur in eum figurae B I3 sanguis meus Gri Verg. Ib consessa etc.J haec corrupta; verba facit apud Vergilium Anchises. 18 nunciamus B, m. Capp. libet nos: lieet B, decet R eou. luintil. 9, 2, 66: alter usus est , si non decet et B: aut es 10 in adulterum SI: in alterum B cum quid hoc modo patrem
uel ligat B 20 matrimonii Mai l. mpud Capper. : patrimonii B 2I ducere B
77쪽
ia iii, ii oriatiis est. l er haec enim Soceri cupido in nurum dologitur.
Otiale forsitan Vergilianum illud possit videri: Illum non populi fasces nec Purpura regum Flexit et insidos agitans discordia fratres,
Non res Romanae perituraque regna. I, Nam illum, sentit et dicit, non res Romanae periturae et regna flexere. Verum per res Romanae latent imperia dicta . sed regna vocat. tan piam non de imperiis Romanis ista dicantur, sed de quiluislibetr ignis. Τertius usus est harum figurarum, ipium gratia venustatis adhibentur, qui tamen ironiae est proximus. Sed eius modi figurae, quae iii- invenibus in schola lasciviunt, ut Cornutus ait, minime maturae sunt et Iiarum causis soroque conveniunt. Nam in his, quae prodee,se aut obeSse
causae videntur, cur quod nolis intellegi dicas' aut cur quod cupias intellegi involvas '2. ΠροκατάDiii ις est schema dia noeas, cum id quod adversarius ar- 15 repturus est alipte obiecturus, PraeSumimus ac praecipimus, ut illud: neque me Argolica de gente negabo: Hoc primum. Et: Scio me Danais e classibus unum Et bello Argolicos sateor petiisse penates. In I.atine haec figura dicitur praeceptio vel anticipatio.
3. Προκατασκευή est procatalepsi proxima, eum rei, de spia acturi SumuS. Colorem Praeparamus atque praetendimus, ut in illo: Anna Soror, quae me Suspensam insomnia terrentiusque: quae bella exhausta canebati Nam primo de insuinii iis que-1Ssia i st. dein admirari se virtutem hospitis dixit et veram iidem esse, adiis illum genus ducere: misereri etiam caSus et errores, ut verecundius postea de amore lateretur, iluasi in affectum hospitis vel insomniis vel admiratione virtutis vel miseratione calamitatis inducta sit. Haec figura dicitur Latine praeparatio. :m 4. Ἀνθυποφορα est figura Sententiae, qua adversarioruni nobis Sententias ac dicta proponimus ac siil,stituimus, in turi: taulinia, ut illis re-
Spondeamus, ut: 2 Georg. 2, 49b. II V frg. Aeli. 2, 77. Is ib. 3, 602. 24 ib. 4, 9 14. I iii aurum II 6 peritiira ei regua Se et latetit Sl: latet II S de ad i.
Si l quum vir doctus in ed. Cayy.: qui II uillii beluur II : qui gr. c. adhibetur misio It iuvetii hiis iii s. lasciviunt St: iuuenilius iii schola insciiiiiiii it II, iuvetii lius in s. lascivi uni . . F. Heusinsscr: videtur lascivire h. l. idem esse quod in
Promptu esse, ii hunde si IγPelere minime maturne Pithoeus minimae naturne B
I 2 causis Mailiem. ganeis B, eanis Pithoeus 12 cupias I riste lauias Di 6 nique R : aut quae II praecipimus Re praedicimus B 20 Iliacos Vero. 26 dein admirari nos: demum mirari Β 28 laterentur B 29 virtutis vel miserationo ii supplevit 31 Antipophora n 32 opponimus coni. R
78쪽
Verum alac pes pugnae fuerat sol l lina. Filisse l.
Sed periisse satis se iii et est. Peccare suis sol Ante satis. v I vitiite illellii r oli positio vel obieetio. 5. Σχέσις proxima figura est anthypopliorae. pia nil versariorii iii BD sectum is aenalit, et lingimus, cui respouileam iis, ut in illo: In digia uin est Italos Troiam succendere flammis Nascentem et patria Turnum consistere terra: tu Quid face Troianos atra vim ferre I. altilis' Haec non ita luno proposuit. piasi maiii seste Venus indignum cyse dixisset, sed istasi indignum esse Veneri fingeret vel suspicaretur. Haec La lino dicitur ad sic tio. 6. 'Aνασκε νη est yii periori ni proxima figura, ipia ab adversariis ma- i5 xiiiia proposita destrii inius ac redarguimus velut salsa, ut: Nunc Lyciae sortes, nunc et lovo missus ab ipso Interpres divum fert horrida iussa per auras. I aline dicitur destructio vel evacuatio. T. 'Επιτί σις sest etiam proxima figura, cum adversari lini tisit m re verbi R. luibus ab eo lacessiti sitimis. I,er illimus. ut in illo: Quis deus in fraudem, ii ii a e dura polentia n o R i r a
pila scilicet Ventis dixerat: Si nulla est regio. Teii cris ilua in det lita conitin x
Et: bis caliti Phryges. Latine dicitur obii irgatio. 8. Yποκρισις si figura se iii iitiae, eiiiii adversarium gestu Pt pro- nutiliatione extollimus vel allicimus et silerni inii A. ut in illis: Canta udo tu illum' aut uiti quam tibi sistula cirram Itincta suit Auditur eiiiin: Tu titilliis alio pii, illuni alii 'ni magii iiii, in ran udis. Non ego Daplini in
2 Εi add. Capp. 8 cireunidare flammis I ero. 12 Veneri Ir Venere ed. Ronst. nulla nota adiecta: titiligulam Ueneri, t. e. interolabile, scrihendum esse proposuimus in Ph moi III, Isid, cum solum exemplum n nk. ad manus haberemus. Is adversarium St: ndi tersariis I 2l Egil om. II, iaddidi e Vers. 2n Fryges B at alidii ii r-: addi uir II ridetur dicit μι. I canendo deesse 32 Κl: non ego Se Da plini B 34 Sellistot Π: viii lieoi II an laudis etc.J tenturimus: lalidos ornandi specie et niagnificalidi
79쪽
non sine derisu in contrarium tendens. ut in illo: Egregiam vero laudem et reliqua. Ibatine dicitur dissimulatio vel irrisio. 10. Xλευασμος est ironiae proxima figura, cum aliquos amara Oratione non sine derisu insectamur ac laedimus. ut: En, agro S. et quam bello, Troiane, petisti. 5Hesperiam metire iacens. Et: Lue age, nulla tuos currus fuga Segnis equorum . . . Latine dicitur insectatio. Inter elileuasmon autem et ironiam lioc in-l prest. quod ironia specie magnificationis illudit et . dum laudat, irridei: iuat et doliasinos palam cum amara insullatione castigat. l. Σαρκασμος chleuasmo proxima est et similis figlira, qua adversariorit in facta cum exacerbatione admissorum lacessimus, ut apud Sallustitim de Sullae critii litate: Ut in M. Mario, cui fracta prius crura . . . artus expiraret. Latine dicitur exacerbatio. 1512. 'Aντίφρασις est sigura sententiae . cum quaedam negamus nos dicere et tamen dicimus, ut apud Lucilium: Non tango quod avarus lio most quodque improbus mill D. Et apud Vergilium: m Juid memorem portus Literinoqite addita elaustra' Latine dicitur omissio. 13. 'Hθοποιία est alienorum assectuum qualiumlibet dictorumque imitatio non sine reprehensione. Latine dicitur si gur alio vel ex is
I4. Προσωποποιία est figura sententiae . qua oratio ad alterius personae orationem imitandam retorquetur. Latine dicitur deformalio vel es siguratio. l5. 'Eνάργεια est sigura. qua formam rerum et imaginem ita oratione substituimus, ut lectoris oculis praesentiaeque subiciamus. M
8 lluc: age B la admissorum Gemer: admissi eorum D 13 Sallustium RI4 fora. criidelitate in M. Marium locus ex aches. Meani 2, 173 ais expleri potest reui praeia prius crura, braclita tet amputata braehia et oculi ellassi, scilicet ut per singulos artus exspiraret. I 8 nvarus homo est quod pie improbus Νι: auarus mi doesi ne iue liuod improbus I tu mitto Dousti: omitto D 2l An memor in ι σν.2l imitatio At: mutatio II 2u nil Din. n imitandam Sit tintiandum N 27 detorquetur malim 2s Enargia 'iapp. et Gesner: Litergi: I; V. Uvintil. 2. 32 et S. 3, 6 I.
80쪽
Collibitum est nobis, in lexi seliemala quae sill t. Trino ad te. Messi, perscribere singula versu Et prosa et versu pariter planare Virorum. Κομμα. Parii et lae membra efficiunt, liaec circuitum omnom. Particula est comma, ut versu tria commata in illo: 1 Arcadiam petis. inmensum petis, haud tribuam istud'. Κῶλον. Membra ea sunt quae cola vocant: ea circuitum explent: Nam qui eadem vult ac non vult'. colon facit unum: Huic adiunge sequens: is delmina est firmus amicus'. Περιοδει. Circuitus, peri quam dicunt Od Os. orta duobus io
Fontes ei Ioel similes ab Herm. Sauppio indieati. 5 Oraculum apud Herod. I. 56. cs. Alexander in Rhetor. Wallii VIII, p. 446. DR Plotnis v EL scii EMArinvs C l-3 In cod. , pii in hac sui parte lalem traxit, hodie non supersunt nisi Mee: Gillibit J est nob in lexia a . . . pariter placare uirorum, seia invenism est in bibl. Parisina amyraphum a Sirmonsi faelum, quo te Gre cocleae etiam integer erat, ea quo L. Deliale v. Bibliotheque de recole dea Martes, 4e - , Irim MI, I 6IJ tres vergus prioris et infra ν. 33 eι 93 publietidiu. 3 planare aeripsimus ut sit idem quod explanare : placare C, Et prosam versu pariter replicare priorum Ruschi in N. Mua. Rhen. XVIII, IS9 sq. 4 Particulae membra efficiunt, haec inviinxit A: Partieulne ei membra. eniciuni liaee P d eoma C T Memhrea