Rhetores latini minores ex codicibus maximan partem primum adhibitis emendabat Carolus Halm

91쪽

nem ali adversariis inlatain, ut aluid Ciceronem Verres stibicit: Magno . in ii iit, de cilinas vendidi.

22. Ἐρωτησις est opposita contrario interrogatio: Fuisti igitur apud Laecam illa nocte, Catilina' distribuisti partos Italiae'

23. Percontatio est . quae alternis personae responsum non admit- Stil. ut est illud Terentii: Tace tu: ego te infra omnes homines insimum i litis. 24. Κοινωνία est communicatio consilii vel cum auditoribus vel cum ii,so adversario. icero: Nunc ego, iudices, iam vos consulo, quid mihi faciendum putetis. . 25. Yπέρθεσις est, cum aliquam rem opinione omnium notam Sententia nostra ex Superare volumus, ut est illud Ciceronis: scelus est accipere a reo pecuniam, quanto mag is ab accusatore. Haec Pte pauxesis dicitur. 26. 2. υγχωροὶσις est concessio rei alicuius, ut apud Vergilium: is Esto: Cassandrae inpulsus furiis. Cicero: Do tibi hoc. concedo tibi et remitto. 27. Συγκρι Πς est, quae collatio dicitur, eum comparatione quadam iustiorem causam nostram quam adversarii demonstramus, ut Cicero in Rosciana: Ego contra brevem postulationem adsero et, si ii Ommodo mihi lier suadeo. aliquanto aequiorem. 28. 'Εξετασμος est exquisitio, cum res complures divisas cum interrogati ne exquirentes singulis quae conveniunt adplicamus, ut i icero:0uid tandem te inpedit' mos ne maiorum' at persaepe etiam privati in hac re publica perniciosum hostem morte multarunt. aut leges et cetera.

2: . Παραλει γις, praetor illo. Vergilius: Uuid repetam exustas Erycino in litore classes' Cicero: Praetermitto ruinas

fortunarum tuarum.

30. 'Aποσιώπησις est, in qua suppremi natis ea, quae dicturi vide. δοmiir, ad aliud properantes. Vergilius: Uuos ego - sed motos praestat conponere fluctus.l Verr. t II, 3. 4n a Catil. i. g. s. n Κ ii. 3. 2, 35. D in Verr. Rel. l. g. 32. 12 Verr. l . g. 78. 1b Aeti. 10. G8. 16 locus nolui uni iii libris Ci- peronis fili persilii hiis iuventus est. 20 p. Rosc. Ana. F. T. 23 Calil. l, 2η.

I uerrem sobicit C 2 ileeumus C 3 opposita contrario si. e. adversario nos: opposita n contrario C d legam illam C i, intra G infirmum Cu eonsolo C Il nota C l3 maius iret. nar. in me. Haee ol et auxeris Cis inpulsus fugis l8 Syneregis C comparationem C 2u resciona Gei,mmodo C 2i aoquiorem : noloriorem C 24 nil ad C 25 re p.J reprae C hostium mortim ultra sunt C, perniciosos cives morte militaverunt Cic. 26 nut legeri celem C ian leges me. . ne eelera Ε 27 l aralypsis C 28 erieinii Cpraemitto C 29 ruriunurum C 30 uidetur C 3l motus C

92쪽

5 33. Λιαφορησις. disserentia personarum. Cicero in luti lippicis: Ille sensim dicebat, i Diae ad causam ad linebant, tu currens die is aliena. 34. Aιασυρμος est delusio vel de tractatio. rum inlud utes ea quae ab adversariis sunt prolata dissolvimus, ut est pro Mur ita in Sulpi- in cium de iure civili: 0uoniam mihi videris istam iuris scientiam tanquam filiolam complecti tua vi. 35. Παρονομασια est denominatio. piae similitudinem verbi connectit ad auditoris asseclum. l icoro in invectivis: Uui de liuius urbi Aatque adeo de Orbis terrarum exitio cogitant. et Terentius: Nani 15 increpatio est amentium, halit amantium. 36. Zδεατυπωyις est, ubi rebus P rsonisve sigura sit hieela est formaAipsas et habitus exprimens. Cicero: Nonne vobis haec quae audistis cernere oculis videmini - non positas insidias' non impetum repentinum' non versatur ante oculos in caedem Glaucia'

37. Συναθροισμος. IIuc soli ma inter violentissimas liguras accipitur, tibi multas res et multa crimina in unum contrali inius, ut Cicero in Miloniana: Occidi non Spurium Maelium - sed eum, cuiuΝ ne sarium stuprum in pulvinaribus sanctissimis compertii in est. 38. LIροκατάληψις est praesumptio eorum, ipiae cum invidia adversarius dicturus est. Cicero: Habes igitur consilentem reum. 3l . ' τνημα est interrogatio. ubi aliquid interrogando exacerbamus et augemus rei invidiam, lioc modo: Fuisti apud Laecam dixisti, ilii ο quemque proficisci placeret' llaec si sino iii terroga M tione dicantur. minus invidiose Proserentur.

I seelii illa est lo iniuir C a aliqua cum ilini et illato dum nos ete. Ε elim nos: dum C 4 uidero dubitari C 5 Diasoresis differ rivia persona personarum Co quod causae prodesset Cic. eurreus indicias alienam G, cursi in dicis alleuame. 8 fort. est elusio detractio C 9 quao aduersarii C mo etia in sul-pieio C lo ciuili in qtio spro quo niihi GL li complecti C, Oseulari Cic. I 2 Paronomoria C eonflecti L se auditoris C in eogitans C. eogitent ut est apud Ge. aut C lli inceptiost Terentius In personisnae suo subie in Cformas ipsas et habitus nos: sorma ipsius et hahitu C, formam ipsam et liabitum E; ef. Aquila Itom. II 17 exprimemus C 2u elam in C 23 meloniana Cinelium sed melius taculus nocessarium strupum C 24 coniperitim C. fort. com . prensum; euius notandum adulterium in pulv. sanet. nobilissimae seminae comprehenderunt Cic. 25 Pro lipsis C qui c 27 exacervamus C, cf. ad Aquilam II, p. 25, I9 28 legam dixisti cocumque C 30 proseruntur C, an proferantur

93쪽

40. Πυσμα est p ercoii tali o, ubi tantum ui a voce vel a negant ovel a consitente respou letur, ut Terentius: Quill naeritu's' crucem. lusu periore vero ligura plurit iis respOmleinus.

4 l. Πάρισον est adsimilatio sententiae membris non dissiui ilibus splerumqueJ et plerunt pie paribus et contrariis constans. Cicero pro Cluentio: Etenim sicut aliis in locis parum firmamenti et parum virium veritas habet, sic hoc loco salsa invidia in hoc illa esse debet. 42. ' αλλαγή est sigura, quae si aut per generis immutationem aliter ii iani usus hahet, ut Vergilius: Auritosque sequi lepores. cum sit lepus generis seminini. aut pser genera verborum. cum passivis Pro lua clivis utimur, ut Cicero: Punitus est inimicum pro punivit, vel activia pro passivis, ut Vergilius: Miscetque viris neque cernitur ulli pro miscetur, aut per numeros. ut idem Vergilius: Ilic illius arma, hic currus sitit, aut cum alia res pro altera vel ipsa Per seponitur, ut 'saucius pectus', id Pst saucium pectus habet S. . 1543. μεταβολή est iteratio unius rei sub varietate verborum. Vergilius: Sternit agros, sternit sal a laeta bovum lite labores. Cicero: Magnum crimen, ingens Pecunia, surtum inpudens, iniuria non serenda. 44. 'Επάνοδος, repetitio eorum, quae iuncta diximus, ut Vergilius: DEpitus et Pelias me eum: iluorum Epitus aevo iam gravior. Pelias et vulnere tardus Ulixis. 45. Παραπροσδοκημα est inopinalus exitu si id est cum aliud proponitur et aliud concluditur, ut Cicero in Verrinis: Qui iudicia manere apud ordinem senatorium volunt, queruntur accusat O- et, res se idoneos non habere; qui accusare possunt, iudiciorum severitatem desiderant. Et ideo inopinatus hic exitus et omnino dolosus est . quia magis iratis oratoribus placet: sed ei in bono plerumque ponitur. 46. Tmnoλογία, Piusdem verbi aut sermonis iteratio. quae et e pa-3o

nalepsis dicitur. Non solum igitur illud iudicium iudicii simile non fuit, iudices.

2 Andr. 3, b, 15. 1 p. Clu. 5. 9 Georg. 1, 308. t I p. Mil. 13. S. 33.12 Aen. l , 440. 13 Λeii. I , 16. tb Verg. Aon. 12. 5. 16 Aeli. 2 , 306.lη div. in Caec. 30. 20 Aen. 2, 43b. 24 div. iii caec. 8. 31 Cic. P. Cluent. g. m. 2 meritus C in perm uero fit ora pluribus G pleruinque del. Chrisι 5 contrarius C ' per enuentio C si prius parat in C T inbecillaJ in nullii C ' Riigii ram quae M iam per C s douritiisque C li est Om. C. es add. E ex Cis. punivit nos: poimili C, punivisti E I 2 miscit ille C 13 misi utir Cl6 Moiabola C 17 sniseleia C bovumque nos a bonumque C. bouin site Ε 20Κpadoniis repetitio C 2I E hie et paulo post ; Iphitus 22 ai C

94쪽

i5 transscriberc.

60. Μετάληψις - 9uintil. S, I, 27 sq. - liter trietalepsis Stilictio, iluae per ae pii vociani unius aliud significat. 6 l. 'Aναδίπ ωσις est congeminatio verborum . . . 62. De interrogatione et percontatione eae 9uintil. 9. 2, S. 6 - I5.63. De amplificatione se e.r 9uintil. S. 4, 3-27.

97쪽

u mi codex Bernensia 363, saec. VIII. D - codex Darinstadiicias is lG6, olim Coloniensis, saec. VII. P in codex Parisinus 7530, saec. VIII. Ε codex Em moramus Ralisbonensis, nunc Monaeonsis Lat. n. l4649, Saee. XIII. V m codex Frisingensis 206, nunc Monacensis Lat. n. 6406, saec. XII. v editio princeps s. l. et a ., cuius hic est titulus: Hoc in uolumine aurea haec opuscula continentur. t Chirii consulti Fortunii tinni Rhetoricorum libri

tres t Dialectica Chirii consulti Fortunatiani l Computus Fortunatiani lFrancisci Puteolani Epistola ad Iacobum Antiquarium t Dionysii Halycarnasei praecepta de oratione nuptiali l per Theodorum gagen o graeco in latinum traducta i Dionysii Halycarnasei praecepta do oration o natalitia per i Theodorum gagen e graeco in latinum traducta i Dionysii Halycarnasei praecepta de componendis epitha i tam iis per Tlicodorum gagen e greeo traducta l Oratio uu-ptialis.

ις - editio vulgata. Into gras dedimus icctiones discrepantes codicum D et item R, in quantum fieri poterat; nam in Bernensi, omnium optimo, alia in breviorem sormam rodacta Sunt, alia plano Omissa, ut silentium praestari non possit, quam Iunium aiores lacunae suo quac quo loco a nobis indicatao suut. Sed menda omnia, quibus oditio princeps et sis', qui in plerisquo locis cum D conspirunt, foedati Sutit, exscribero nihil attinuit.

98쪽

LIBEIR PRIMUS.

l. Quisquis rhetorico sestinat tramite doctus Ad causas leges lite trahi, bene perlegat artis Hoc opus et notum faciat per competa Callem Uuid est rhetorica' bene dicendi scientia. 5 Uuid est orator' vir bonus ilicendi peritus. Quod est oratoris ossicium' bene dicere in civilibus quaestionibus. Qui sinis 3 Persuadere, quatenus rerum et personarum condicio patiatur in civilibuq quaestionibus. Quae sunt civiles quaestiones' quae in communem animi conio ceptioneni possunt eadere, id eSt, quas unusquisque potest intellegere, ut cum quaeritur de aequo et hono. Genera civilium quaestionum quot sunt' tria: Uuae' demonstrativum, deliberativum, iudiciale. Haec ab aliis quae appellantur' genera dicendi. u. 0uod est demonstrativum genus' cum aliquid demonstramus. in quo est laus et vituperatio. IIoc Grastu'i quid vocant' ἐπιδεικτικον vel ἐγκωμαστικον. Quod est deliberativum y in quo est suasio et dissuasio. Hoc Graeci quid vocanti συμβουλευτικον. duod est iudiciale' in quo est accusatio et de sensio. IIoc Graeci iluid vocant' δι-

20 κανικον.

Partes oratoris ossicii quot sunt' quinque: inventio, dispositio, elocutio, memoria, pronuntiatio. Haec a Graecis quid vocantur 3 ἔργα

του si τορος.

ΝATlAM. Ac. ARS nil ETORlCA Per Peusiii. Et uPokriSin. id est per i ii terrogatiotiem ei revonsionem more augustini et donati grammatici ut per - vii, circumstantias artis rhetoricae artem rhetoricam. rhetores. continua locutione per singulas regulas noscant B, scoLicA εκ cuiniADis FORTUNAT AN Ε, consulti Clitrii Fortunatiatii Rhetoricae scholicae.

Liber primus v: in F inscriptis nulla est. I rhetoricu D ductus Ianus a Costa 2 trai D 3 faciat BP: laciei competa BP: conpeta D, compita vς . 4 QuidJ in B in errossatis littera D - διδάσκαλος et responsis littera M μαθητής ubique praestati est sciencia Pli orator et rhetor B 8 in ciuilibus quaestionibus mei: Om. ος 10 ut cum B: aut eum DPος 12 Quae B: Om. DP I3 ab ullis dicuntur genera n quaeJan quid 3 16 quod graeci εΠΙΔiRTiκο v. uel εKROM 1 sTixore. uocant B l8 quod graeci cusabovAεrixore. uocant B is defensio. quod graeci uocant B 2l omeli oratoris D quoi B: quod DP quinqueJ - v quae P 22 quae dicuntur a graeeis εPrA.

TO T. PFlTOPOc id est. Opera oratoris B

99쪽

2. Proposita controversia iIia id primum consideramus' an eonyi Stal. IIoc quo modo invenimus' ex intentione et depulsione.

uid est intentio' qiiod prima pars proponit . quae sucit litem. IIoc Graeci quid vorant' καταφασιν. l uid est depulsio' quod secunda pars

respondet. Id Graeci quid vocant' αποφασιν. 5 Cataphasis unde firmatur' ex aelio. Quid est aelioni causalivum litis. propter quod res in iudicium devocatur. Apopliasis unde lirmaturi ex syii clinii te. 0uid est syneclion 'quo rontinetur omnis defensio. Ex notio pt synecliuiale quid nascitur' eri nomenon. Quid est crinois iuine non ' id de liuo iudicandum est. Duae maloriae principaliter nota consistunt' quae aut depulsionem non liabent. aut quae inpudentem seu turpΡm lialient intentionem. IIaec a Graecis quae appellantur' ἀσυστατα.2. Asyestata quot modis fiunt 3 secundum Hermagoran quattuor, locum est aut ἐκλείπουσα aul tσάζουσα aut μονομερὴς aut απορος. Duas est elli pus at eum aliquid deest ex circumstantiis. quod saeiat quaestion ita: ut si aliquis abdiratur nec abdicationis ulla sit causa: nam si ponamus, quod luxuriosus sit vel quod amicos non habeat aut aliquid liuius omodi, mal pria consistet. Ellipusa quibus aliis nominibus nuncu-mpatur' et κατ' et κατὰ μυριον et κατ' ἀπερίστατον. duae est is a Zusar eum eadem ex utraque parte dicuntur et nihil proprium est partis alterius, ul: dito adulesceni R vicini speciosas uxores lialiebant. nocte in te in se convenserunt: archigant se adullorii. Quidquid enim altera pars dixerit, eadem et altera dictura est. Isa Eusan quibus aliis nominibus vocant' et ἰσοιιερῆ et κατ' ἰσοτ τα et πρίονα. Monome res quae PSt' cum ex prima parte tantum constat, nec quicquam ex secunda adferri potest, ut sunt loci commvnos. Da exemplum.1 - 1 Propo ita eontrouersia quomodo considerati tr. M. Ex intoni ione et depulsion id est proponeniis et depellentis. id graeci dicunt KnTη pactu et ano pacis B 1 prius P 2 Iloe D: id n cataphasin P confirmatur. H. ex aεmo id est enu- satino, a Vox enim est eausi litium B I 0 quid Oni. B II cmΝΟΜΕΝΟΝ . id est iudietate id est de quo D 13 seu P : aut BDνς quae asysin a graeci dicunt Bl4 qnae reppelluntur DP: nppellantur r. quid aio antur ς 15 hemiangoran B: e magoram L ermagoran Dy quati or Π l elli pus P. ellipusa. quae et catelli pes et calamorion et Κuperis nasin B: O . v. 21 isasnsa B II uitae est Om. B: talis ex D non iam os remus, si quiit in interrogandi formis mutatum aut in brenius redactumeat ei rei imgintilibus P lη nam si - περίσrασιν Om. B Is luxuriosus Dost aut linod P 20 huiusmodi P consistet I : consistit Drς, consistat EU2l ea lolipe P κct τ' ἀπεριστατον scripsi: xarni τε pie arti A P. KnIanεPic va INDEF.κcirce περίσrασιν ς 2a partibus P ndolescontis II, qui in 'aurex res rem geri-hendi rationem servum , ut etiam intelligere, negligere et similia habent 24 qitie illidn 2b aliora BD: alia D stadem mei: idsem vς ei BD: om. P est BD rerai P 26 et ei sumeren D P, et isomeren D', om. I xata BDP isothita I πριονα Christ scoli. Rher. Gr. ed. I ala I , p. 7 I. II et p. 259, 26: Pnoico TaΠDP, πρὼς ἰσοτητα vel παρισουντα Grip. 27 ex una parte id est prima II; exprima parte: tos διωκοντος. actoris scit. , ex secunda, του φεt γοντος, sca. rei'Capp. 28 communes. ut leno accusnius mediis Om. B

100쪽

P. M. M C.

Lem. ilua parte ventit ros ad se adulescentes scietial, noete foveam serit occultam ἰ ea iuvenes perierunt: accusatur, quod causas mortis praestiterit: llic enim lenonis nulla defensio ea. Monomeres quid aliut appellatur' ἐτεινομερής et καθ' ίτεοομεριαν.s Quae est aporos' tum iudex non invenit quam sententiam dicat:

Tres simul iter agellant, duo soli roversi sunt: accusant se invicem taedis': hie enim iudex l non invenit quid sequatur, cum uterque ab altero dicat occisum, et nihil ab utroque ad probationem possit adferri deliciente

circuuislantia. 10 3. Hae solae sunt asystatariim species' sunt et aliae, quas aput varios artium scriptores iiiventilaus. 0liae sunt' di/τιστρεφουσα,μος, ἀδυνατος, ἀπίθανος, ἀπρεπής, ἀναίσχυντος, παρ' ιστορίαν, ἄλογος.

Quae est antis trephusa' tii in actionem suam convertunt litigantes et 15 neuter utitur sua priore sententia, sed adversarii sui. Da ex inplum: Repetebat ab amico suo pectiniam cum usuris quasi creditam: ille osserebat sine usuris tamquam depositam. Inter moras iudicii lex lata ost de novis

tabulis: repetit ille pecuniam tamquam depositam, retinet ille quasi creditam.'as duae est a chromos' cum color laeti non in vortitur, ut: decem milites belli tempore pollices sibi amini lavseriint; rei sunt laesae rei publieae. Quo dissert monomeres ab achrouior quod monomores in omnibus delicit.

achronios in solo colore. Quae est ad Sitalos' cum id in theniato postitur. quod sit contra re-ra runt naturae sidum, ut si insans accusetur adulterii, qui it cum uxore euharii aliena dii te est a Ilii lia vos' rimi id iuveninius in theniale, quod minus verisimile est, ut eum oculos caeci recuperasse dicuntur, vel cum obsessi aliquo misisse legatos: quae materiae lamen solent recipi. Cur ita ' quom niam, quamvis minus v risimile sit oculos recuperasse caecum, tam n PDS- sumus eredere divina maiestate alicui aliquando hoc esse concessum: et obfossos aliquo misisse togatos . vel ea plato obsidentium somno vel per eam pariem civitatis, quam neglegentius obsederint hostes. IIuiusmodi materias quid votam usi cacosystalas. Duae sunt e ac Syflatae' qua Paci non iam firmiter consistunt. Quoi sunt autem in bis genera' tria; nam

I aduliscentes D noctem P 2 aeelisarunt P causam ς 3 alluit dici-Dir B 4 entoteromerian f , xara τε nou ici. Ν IID 5 sententiam iiii alti dieit Ps tres mei: ui tres xς simul iter BD: similiter P η nillil iitroiiue ς nil probat. Om. B possit adferre P, adferri possit dic I 0 sunt mei: igitur νς asIstarum B. asSstalorum s aliae mei: aliae species rς 12 a praepes BDP Ili sun BD: om. P exemplum mei: exemplum, ui ς is credita P IT tanquam Blata Capp.: elata P, relata BDEF allatu v; cf. Ausust. c. I 6 s. f. 2l ainpolaueriint D 22 quo BD: quod P. quid O 22 ui si BD: om. P 27 npillianos. M. apithanos euet I iii BD: om. P 28 est B: sit DP 20 materia B du reeiperasse Di 32 ohsessos B: obsessus II, obsesso P aliquos Γ ab sunt nutem in his genera mei: sunt genera in his us