Gabrielis Fallopii... De morbo Gallico liber absolutissimus

211쪽

tos NTONII RACANCIA Nitransmissa eo materia, tanquam ad partes laxiores,

&imbeciliores, fitque his apparentibus manifestum, ieeures insectum; cum in huiusmodi partes hepar

excrementareijcere consueuerit,&hepatis emus

Fusiuia . ctoria vocentur Alia sane cum pustuis , ac parui aliqui tumores apparent in capite, praesertim circa coronam, ubi capilli desinunt, qui diuersi contingui

pro due uersitate humorum in venis abundatium,quoties in caput, vel transmittuntur Vel attrahuntur. Vleera. Alia cum ulcera fiunt vel in corpore uniuerso , vel in aliqua tantum parte, prout maior, Vel minor male rice copia redundat. quae quidem in principio, cum carpit morbiis Gallicus grassari, adeo erant sartia, ut uniuersum corpus eroderent, quandoque integra membra deciderent. Alia est cum tophi coniun-τΥhis guntura erassa & frigida materia secti,suntque, ipsi de oenere tumorum Draeter naturam, apparent,autem G tibiis,&brachi)s, ptae sertim in internodiis, pariter ωin capite, is pius visi sunt in costis,&alijs

internodijs . Interdiim autem etiam in osse ioidis apparuere, sunt vero hi tumores quandoque in substantia ossium impacti,quandoq; ossibus adhaerent,quandoque perihost a tantum, pines circunstantes as- fiet unt Alia differentia,est, quum dolores, vel viii-Dqistri uel si eorporis, vel determinatae alicuius partis copulantur,in hi raro articulos occupant sed semper partes inter articulos, quae internodia dicuntur, excutiant quoniam haec in ateria, quae doloris est causa, exusta, mordax, &crassa non facile potest in cauit tes atque neruosas partes penetrare, sed in internodi s residens ibi continui solutionem essicit, ac dolorem roducit Alia quidem est, cum coniungitur Vqr asu pilorum, qui vel est morbus r numero,Vela μν--m secti e , po i, immuta a re Galenum varie cutum serimus , licet sibi nullo modo con- tradiere, solent autem prius concidere pili congeni xi ita host apparente viciliorum, b palpebr rum,

212쪽

n x MORE AE A L LI eo. 9 nui etiam ex coitu superfluo decidunt eum post ap- par: ntes increscant cuiusmodi sunt capilli, barb.2, reliqui, ut notatum reliquit Aristo. m 3. de . hist. an. Aliae tandem fiunt differentie,cum vel casus demtium Dentu cacontingit, qui etiam est morbus innumero actus ab Ius. eadem exusta materia gingiuas ad dentium radices

corodente vel unguium, vel narium etiam extrema

rum, quod visum est quandoque, vel palat ossium .um ον- erosio. contingunt saepe impetigines quaedam serae, ομο. prae tartim in palmis manuum ,in plantis pedum, sic Κ rhagades,&ulcera circa rectunt intestiuum .psum rara. maque alia mala, ut exant maia, Malia meque si diMad . aliquod morbi genus, vel sumpto mat:s, quod poliat ab exussa materia prouenire quod nequirat cum hoc morbo copulari . unde pro varus adiunctis variae quidem disterentia fiunt,&facile omnibus est ex surimis, atq; dinertis quae coni binari possunt pharrimas etiam,& diuersias huiusmodi differentias emcere Mahi autem staficiat,haec dea; fferentiis di 'sse.

D signis modo agamus, quorum aliqua patho- et μ'

gnomica sunt, aliqua vero assidentia, vel disserentiarum . pathou nomicorum autem alba indicant intemperiem cahdam, alia siccant, alia simul talem intem c.,--, periem calidam, &siccam ostendunt inter pruna vero Sirimum 4 certissimum est lotium , cum emm tota humorum massa sit e usta ex intemperie canda & sicca in iecere,atoue venis, lotium erit signum ne'

cessarium ipsum nanque certissimum est signum affectionis' iecoris,in venarum, necnon eorum, quae

213쪽

rs AM TONII RACANCIA Nydiis mutata assectione corpori im lata, ex pustuli VleeΗ-bus,&almo linibus, quae incuti apparere solent, mani teste deprehenditur in colore liuido vel nigro, Tretium si in rumore duro, calloso . Tertium autem signum 1-m ita summi rex si factionibus, fiunt enim hoc morb6sis actioni assecti, laguidiores,in i progressu ratione malae nubis ritionis ac maciantur iunt xigilantes, timidi,triste, semimelancholici, nesciunt ipsim et referte quid

patiantur haecque omnia contingunt affectione hae communicata caeteris partibus ab ipso hepate haee vero signa, licet ostendant intemperiem calidam, a siccam iecoris, venarum, non tamen sola possunt illam intemper em demonstrare, quae quidem est essentia morbi Galliei,sed his addenda sunt illa, quae

constiuunt concursum, quo sumuntur signa huius coneusus affectus certissima. Vnde oportet addere nuod patiessio norum cum assectis hoc morbo consuetudinem habuerit,

postea subsecuta sit, vel faeda onorrhea,vel cariosi affectus, quibus bu bonem, ulcera recti intestini, pustulae ibidem,vel in virga, velitiam eapitis Vlcera pariter uniuersi corporis,uel tophi, depilatione, ue , aut

dolores,qui ad vesperas exacerbantur,4 huiusmodi alia. Haec enim cum prioribus illis certa,& manifesta sunt in .itiana orbi Gali ci, non tamen est necessariti, vi simul ominia symptomata iam enarrata concurrit,

sed ali uasti finiunt, haec vel illa pro hac affectione

demonstranda, non enim semper omnia, sed quan- Slana dis deque plura, Quandoque pauciora coniunguntur. sirentiarun . gna vero dimani est a sunt ab ipsamete isentia, potissimum tamecapiuntur symptomatibus, haec enim sicut magna

sunt, vel parua, mitia, vel saeuaisic magnam, vel paseu ain,nam ,vel saeuam indicarit intemperiem ex ijseriam, veri vcipientibus, vel increscentibus, vel consilentibus,vel inclinantibus habentur signa disterentiarum, quaesumuntur a modo motus, ipse quoque

214쪽

cta ex laesi, enim actionibus, vel totius, quarundam tantummodo partium indicatur, an ecuctantum sit assectum, venae, an potius uniuersum corpus patiatur. idem quoque demonstratur ex assectio albus. exeuntibus immutam , quae unicuique parare possunt,& lam supernis aliqua posta sunt. Dif-

is entiae autem, Quae stant,&aliJΝΠl orbis communes,

ct videntur quod dammodo ad essentiales accedere, si a tempore sumantur ex resatu acile cognoscun- mr si vero capiantur a materia peccante innotesciat ex humoribus abun antibus in corpore , quorum sisna non Omna suntlυc ponenda; sed habentur symptumatibus.& a causis, a rebus naturalibus, monnaturaliburi qua necessario nobis occvrunt signarandem reliquarum disterentiaru, quae omnino sunt accidentaleri&ortuntur ex complicatione diuerso-

fectione coiunguntur, sunt sitis per se manifesta, quare non et L in ipsis immorandum,sed statim ad ultimupropositu in deuenio

e praeseruatione. Cap. V.

E sunt quidam, qui ante curationem,praeseruationem ab hoc morbo proponunt docentes aliqua parare, quae a prosundis astrahentia,& exiccantia pos Mino sis. sint hom me custodire, ne inficiantur hoc morbo uaris vile sunt enim qui linteamina quaedam lumine praecipwai. lato, alijsque siccantibus medicamentis imbuta coponunt,aliqui vero, qui electuaria putredini resistentia praeparanr. sed melius,quod fieri possit,esta meretriciburi qualibet alia contagij clausa caii Cia iiiiii

in his tum dictis volide fidendu est,nec semoerin pu tredo in morbo Gallico,neq; possistit linteainina ' pore educere,aulinquinatum sarguinς corri in

215쪽

. De curatione. Cap. VI.

Miss itaque praeseruatione ad curationem ratu'm acredo, quae licet duo capita contineat euacuatione nix morbi videl1cet materiar,& alterationem naembrorum huGasi sit pe enim est verissima methodus curationis omnium i euacuario temperieru cum materia , pius tamen est visum hunem iusmodi morbum sola prima intentii ne sanatum uutura enim euacuata materia solet sepissime relictari intemperiem superare . Unde videmus quandoque incipientem hunc morbum sola expurgatione, quaadoque solo exerci o sanatum, neque aleter, quam per continuatam euacuationem sanatura suffumiphi, inunctionibus ex hydrargyro,signi decocto, salsa pi-riglia, China si tamen ex his aliqui Vnquam sanan f n morbus tur.Sed dicet aliquis frustra nos perlectam huius morGass.curabi bi curationem inquirere . cum nequeat sic absolute sis σωοί curari, qui semper aliquae morbi reliquiae remaneant;&huius opinionis fuere vir doctissimi comprobantes hanc sententiam, ex eo quodi aliquis ab hoc morbo curatus sorte contingat vulnerari, vel ali- qiro morbi genere corripi magis omnia saeuient, aedificilia fient in hoc , quam in alio, qui nunqua iste Gallico morbo assectu quod quide indicare di eunt remansisse semites inresi quia prioris morbi,&sic videntur nunquam perfecte sanari sed aliter sentio,

vidi nonnullos persere issime sanatos, cum nullum symptoma in eis remansisse conspexerim, non enim restat morbus absque symptomatibus, cum liseillsi insequantur,velut umbra corpus puerum tamen est,

quod languida remanent membra, decur praecipue paratum ad intemperiem suscipiendam, humores exurendos , hinc postea si ut ingraues plerunque 'morbos incidant, nec facile ab illis liberentur ij, qui semel passi sum morbum Gallicum; sicuti,quipe

216쪽

stilontia laborarunt ob relictam lan uiditatem incorpore uniuerso,& praesertim in memoris principalibus cum aegrotant, morbi etiam dissicillimis assio solent, non tam cia dicendi sunt praeterea pestilent a laborare ita neque semper dicendi pati morbum Gallicum ii ii, qui semel curati assiciantur interdum aliquo difficili morbo , non ergo frustra perfectam huiu morbi

curation minquirimus. Prosequemur autem omne, curandi modos , qui variistin GVt videamus' dboni, quidue mali ab unoquoque auxilio sperandum. non enim est ficile auxilium quod strenue Iuuet m- uenire, etiam in aliquo non noceat, plura sunt, quo max3 me solita sunt nocere unus curandi mo Vinc μή is est per euacuationem, quae fit, ex venae sectione Hio. Nexpurgantibus pharmacis , in quo primo Ienienda am est aluus, deinde cum hic inorbus plerunque sit ma limoris, ideo magnus, vena erit secanda viribus consentientibus, acritate, secetur vero, vel basilica dextri lateris cum iecur perpetuo assiciatur in hos , morbo, vel media is forte caput , ac uniuersum com

pus patiatur: extrahenda vero est illa sanguinis quaς' titas , quae videbitur oportuna sumptis indicationi tabusi Virtute, magnitudine morbi, corporis habiti ict reliquis Praeparetur postea corpus, S materia con A cc quatur, ut pharmaco exhibendo educi facile possit. si quis est morbus, in quo praeparatione sit opus,

cococtione,hic est; poccat enim materia crassa, exum, S rebelli :praeparantia vero,&-6coquetia diuersa requiruntur pro diuersitate humorum educendo Hrv rum semper tamen tenuantia incidentia,&parum refrigerantia, S temperata conueniunt. Hinc syride fumarii, de helonica, Oximet,in huiusmodi probantur sic decocta borag. cicorii, stecados, tuae, hy

sopi, Meonsimilium pra parato autem corpore mare . teria iam concocta evacuetur, non manna tantum

syr ros. Squi ulmodi mitioribus, & benedictis ut minit sed fortioribus medicanaetis, euiusmodi sit ni

217쪽

ro NC A epit de bermodaei fetidae, consectio hamech Hie=4dia colochinthidos AetIJ, pili pariter a Galle. eon scriptae 3n bb. de compos me secundo loca, alibi, pr carietis autem optimae videntur cochi e Ralueue saodici tu it cortices ad .ellebori nigri, qui etiam alii pili. addi debent ii hoc caii, ali)s etiam medi, camenti expurilantibus Euacuationes vero contianuὰ sunt sectendae, ibis , vel ter in hebdomada, Sin diutius insistendum, cita testor me vidisse ui imo sanatos ab incipiente morbo Gall. sine ad ministratione alteri auxilit,non sanaretur aute inueteratus, neque omni curandi hac via sunt enim qui sorte non poli iunt, ut qui habent ventriculu imbecillem,&quia medicamentis purgantibus facile resoluuntur Alia vero est curandi ratio percontinuata exercitia;& vehementiora, Quae tum insensibiliter, reeitati tum etiam sensibiliter per sudores evacuare possint.: Haec autem prius expurgatione corporis, pharmat eum requirunt; dicet aliqui nulla praeposta expur

riatione solo exercitio fuerint prvi: nae sanitati restia tuti non tamen tutum est, praesertim,si corpora sint ca ochima exercitium enim fundit humores,&huiusmodi corporibus mala potest symptomata parere. Suffumisia Alius curandi modus est per sustumigia, quibus prinibvs sunt vulgares quidam corpore non e purgato non sine iacta ima temeritate, ac detrimento infirmi: sc enim cum diffunderetur hymores,ac propellerentur uniuersico pom excrementa infauces, plurimisus cabantur, o hac de causa reieci a jam sunt haresutis migia,interdum tamen expurgata prius corpora sanant verum tamen est, quod cum haec sustumigia duum sint generum aliquas ehen entiora, aliquat uiora, tuto quidem, sed inem cacueritimur leuioribus, quae quidem contaciuntur ex aromatibu ,gummis, ternis calidior1bus veluti Myrrha styrace,bel

milibus, haec quidem sudorem prouocant sed non possunt

218쪽

VIAE . to oossunt tantam euacuationempraestare, quanta proniorbi ablatione sufficiat &ideo nunquam aliquis visus est sanatus per haec mitiora, vehementioribus autem reisquisail qui sunt sanati, quae praeter dicta recipiunt cinnabarim quae exargento vivo conficitur,

ratione cuius fundunturhurm res, repelluntur,&ad fauces,& Os conuertuntur. Vnde corpore tandem ex-piugato per continuatam euacuationem, si quidi

siduum est a natura superatur, cita sanitas insequitur hoc tamen auxilii genus periculosum ς , etiam quod uniuersi corporis expurgat: praecedat posset enim fieri; ut vel reliquum materia fusum ac ad partes, quae sunt circa larynsem, fauces propullum suffocationis periculum inducat vel si per fauces non educatur, ad iuncturas, aut alia corporis loca secedat, reddetque morbum saeuiorem, quandoque insanabilem,praeterea faedum est etiam, ac malu oris exulcerationem facere, quapropter aliqui 't ipsam prohibeant, utuntur singulis d)ebus una ex pili Al xandri,quae videntur eaedem esse cum cocchiis Gall. descriptis primo de med secundum loca, alibi, sed male faciunt, iudicio meo, sic enim contrarios simul

motus essiciunt, neque tot vacuationes eodem tempore natura ferre potest male etiam faciunt, qui bis in die is fumi gint, quique ooperto, non autem seerto capite id piaestant, cogunt enim illi patientes ii spirare aerem hydrargiri vaporibus insectum , errant

etiam,qui sustumigant repleto ventriculo, . tamen tutius est huiusm odi auxilio non uti, quan uis aliqua do profuerit si quis tamen eo uti voluerit, probo, Π semel in die ante prandium, exerto capite latur neque diu, sed per tria diam horam, vel tres horael partes ad summum in suffu giis aeger immoretur,&hoc faciat per octo tantum dies, vel etiam paulo plureS, aut forte pauciores, usquequo materia copio sor in os,in fauce prorumpat Alius sanationis mo dus habetur ex iniunctionibus hydrargirum rem pie Imnsi stibii Sa

219쪽

tibus, quae quidem licet quandoque sanare videa

tur, tamen tanquam nimis violentum, &pericui

sum iam non erat amplius in usu sed nunc secundus agitur annus, moi bo Gallico rebelli, contumaci maxime facto quod multi sint coacti, 'uidem doctissim viri iterum ad praedictas inunctiones deueniare, quae ad inuenta videntur emptrico argumento pertransitum adsimile, cum viderint Auic in scabiete saeua uti pro inunctionibus Hydrargiro. Permiscentur autem cum argento vivo ea, quae laxant fundunt,&vim eius ad pHnitiora deducunt, ut insimul infusione, ac reptissione facta materia per os, fauces erumpaz per irascemus itaque axungiam porcinam butiarum recens , oleum laur styracem , mastich.thus, similia, sunt vero qui balaustia,rosas, camphuram, S uni in Arabicum addant quq cum adstringente,

ac refrigerantem vim habeant, non probo, non tamesunt improbandi, qui conmiscent Mytrhidatum,&Τheriacen haec enim in pauca quatitate possunt vim hydrar ad penitiora corporis dedit ceres, in his tamein unctionibus administrandis est etiar prius optime corpus expurgandum, ne propulsa materia, sevcsa pius contingit consertim ad paries saucium, la-xynsis sutacationem inducat, non tamen totum corpus inungatur sed a genu in ira usque ad exrem pedis .ina cubito usque ad extremum manus, Ieiuno non repleto ventriculo, tali; faciunt nec actu frigidum hoc medicantentum administretur, sed calidum , neqtie pillula ita Alexandri , qua uti solent aliqui est exibenda singulis diebus ob easdem rationes, quas diximus supra, cum de suffumigi; agebamus;

tanto vero tempore inunctionibus est insistendum, donec in os,in fauces materia lassicienter erumpat.

Ηε tamen unctiones, ipta sunt periculos etiam quod haec omnia recte fuerist obseruata, quod si nonhant morbum relinquunt lacu rabilem, ita ut, &ςomitentur frum usque ad mortem sunt qui Fran

220쪽

bositis partibus eodem modo addunt autem ad hydratis o dicta caeram, resinam &alia de quibus Idem idendum , quod supra de inunctionibus S suffu-ivisus diximus.

s si cum de hydra retro mentionem secerimus operepraecium esse videtur aliqua de eo dicere, ut scire possimus quonammodo agat, i peretur,' pr1mo videamus eius temperiem, deinde nunquid venenum sit, vel antidotum, tertio substantiam ipsius ouarto, multimo dissicultates aliquas ex eius vivemerpentes dissoluamus est aute maxima difficultas de orimo ob diuersitatem opinantium, scribent tu, prius tamen ego quid verum esse iudicem metiam, Noost opiniones aliorum in medium asseram, adduci, oue eorum rationibus respondebo. Rei ergo veritatem esse crediderim argentum vivum esse calidae te inge vi peraturar, duabus potissimum lationibus, quarum

onia est illud, quod est incoagulabile calidam ha

bet temp:raturam sed argentum vivum et nutu semodi ergo ma or patet ex ar. .meteor. 43-S

sentit Auer. ibi Minor autem sensu manifesta it, inquit enim Hydrargirum no coagulari quod si qua docita vid deatur coagulari a chymistis illa potius est condensatio, quam coagulatio secunda Tntur ab experimento interficit enim caliditate sua, sed illud, ouod sua caliditate interficit, quis aqua negabit esse calidum Hydrargirum enim agens in