Gabrielis Fallopii... De morbo Gallico liber absolutissimus

231쪽

coctione senae ac epithimi, non tamen semel V la, exusta semper contumax est eductioni pato tandein i orpore ad usum huiu, deeocti hae dum, quod quidem hoc modo paratur Assum ' i

bem reddigitur, cortex autem contunditur,& perde ad medietatis consumptionem ebulliunt in vase vel testaceo vitro intus obducto, vel vitreo, vel etiam in eo obducto stanno tandem percolatur hoc doco-cium,' pro syrupo seruatur, eidem scobi postea superam ponuntur quindecim lib. aqua', buthuntu ad consumptionem tertiae partis,&hoc decoctum percolatum deseruiet loco potus in prandio, & cama. sed Quaeret hic aliquis num semper ligntina sit decoquendum in aqua, vel quandoque decoqui debeat m vino, ut aliqui faciunt, qui vel tantum in vino decoquunt,vel in aqua, 'ostea vinum admiscent, cui responderem quod melius est facere decoctionem in aqua, Ita enim coquitur in India, unde trius ligni reum recip3mus,non tamen negare, quin etiam in vino quandoque factum, vel etiam cum vino permixtum iuuet,in corporibus pra sertim valde humidis, trigidis, sed in calidis, S siccis omnino est uti e dum, postent enim facij ead tabe deduci, ut supe vidimus, aduertendum tamen,quod si aliquis voluerit uti vino in corporibus frigidis, lumidis, non debet in vino lignum decoquere ausa sic valde amarum,&acre redditii decoctum, sed potius admisceda es illa vini portio, qllae Videbitur oportuna, posteaquam decoctum

paratum meam ex aqua,sunt etiam, qui lionum decoquunt in aquis elambiccatis frigidioribus uti non diu. sonchi,cicor. huiusmodi pro febricitantibus, emacitatis,alij autem, qui decoctum alterant cum herbis an ipso incoctis frigidioribus,atij tandem qui lipnum

decoquuium iure pulli, sed crederem ego qua illas

232쪽

sublimatione factae, sicut di pluuiales participent adstrictione, ut Galetiana seritit. qimius sua haec adstrictio, qua habent, videretur facere ad penetratione.

hoc utiq; es et, si paucis diebus exhiberetur nihilominus , quia diu est exhibendum in ramaongo teri, poris spacio fibimet ipsi viam Oceluderet, unde laudarent

potius uim decocrionum herbarum frigidarum caeligno, quoties timemu calefactionem, exiccationes superil iam Iicet ex ipsis decoctum reddatur imbecilL. lius. Probo etiam iii os,qui quidem exsilire pulli decoctum faciunt numbecillioribus n. naaximεcbnii enit, eum ius pulli iunioris,& nutriat,&humore contemperet.Non probo autem illos, qui culo e decocto medicamenta expurgantia miscent, es .m valde perniciosum cuia pugna in operationibus, decoctum enim expurgat per ambitum totius, medicamentum vero purgans a circumferentia semper deducit ad centru. Nec etiam valde probo illos, qui commiscent quaedatanquam antidota , ut cardum benedictum, radices tormentillae,betonicam,& consimilia, qua doquidem licet haec calefaciat, exiccent no tamen sunt admiscenda,quia nec Indi aliquid admiscent,& forte in hac admixtione additur aliquid, quod tota sorma ligno aduersatur: sunt enim quaedam repugnantiae tota specie, vae sunt nobis occultς unde hoc adnotauit Me sues cauendum in compositione medicamentoria, xhinc patet multo ceterius facere illos,qui xsoluentia medicamenta,& antidota,& vinum,& aquam commiscent, syrupi autem quantitas exhibenda non est una in omniris,ut plurimum tamen est octo,vel decevnciarum post cuius assumptionem c iescendum est in lecti ,δε sit dor prouocandus capite non eooperto, scenim incommoda multa, quae sequi solent euitantur, sicuti capitis repletio, ac humorum eliquese . . ctio, via dccephaleae hemicraneae, destillationes, cri

233쪽

xi o I RAe ANTI A avi prouocandus est sudor,vel ealefactis lateribus Vel pannis, vel resicis aqua calida plenis, ut quidamia

cluni,his enim funduntur humores, spiritus, calor Uinus innatus dissipantur. Victus verὁeonuenit mediocris actenuans, non enim valde tenuis est oportunus ut consueuit esse in usu primis illis temporibus, quoniam a tali victu maxime languida redditur virtus,ita ut neque concoquere, ne ue discutere, neque sensibi Irtere uacuare possit,dandus est itaque panis , neque semper hiscoctus:hic nanque licet bene nutriat, aegrEtamen conficitur, conueniunt etiam carnes avicularum motanarum, pullorum gallinaceorum,&fructus

veluti sunt passulae,atque pistachia, qua quidem &nutriunt mediocriter,&actenuant, nec penitus vituperanda sunt composita ex amygdalis,& saccaro, atq; alia huiusmodi, licet non satis facile concoquantur. Panis quantitas, ut pluriesum solet esse trium uncia rum,obsonium vero duum, vel trium,non tamen ista quantitas debet in omnibus ita mensurari, sed pro natura consuetudine laborantium vel augenda, vel minuenda est:datur autem prandiu per tres, vel quatuor horas ab assumpto syrupo, sit etiam,& caena simis liter. syr autem, qui exhibetur ad vesperas assumitur post .horas a prandio. De secundo decocto bibant patientes in prandio,& caena quantum eis sufficere videbitur,&quantum conficere possunt sed inter prandiam,& camam,& a caena nihil bibere debent, & quu utimur hoc genere auxi is non sunt aegri semper in cubiculis d 'tinendi, ut olim fiebat, sed permittendum est eis egredi quandoq; domo dummodo non sit ventosus,caliginosus,fragidu Ve aer,&talis, qui corpu nimbum immutare, vel commouere posssit, terminus autem est exhibendi hoc decoctum o dierum licet etiam perplures exhibeant aliqui, hoc autem fit, quia

longus est morbus,&longa pariter continuata euacuatione indiget&-o dies videtur poni protermin

in morbis eontagiosis veluti in pestilentia quo exem

234쪽

ου At LIC o. Hi ducti credo,quod medici assumpserint hane diem pio termino huius auxilij, victus autem in principio, fine rassior ecte debet,in medio vero tenuior, quia tunc natura maxime contra morbum incitata ipsumaogreditur, nec eli impedienda per cibum . Cauend si autem est, ne, cum hoc decoctum assumitur singulis 8.vel io. diebus italiqui faciunt iurgans aliquod medicamentum propinetur, sic enim natura impeditur,& materia retrahitur a circumferentia ad centrurcum natura ab hoc decocto adiuta semper insensibiliter per cutim evacuet, licet euacuare non videatur. transactis vero o diebus,cum no amplius decoctum adhibemus omnino est tendum medicamento pur gante,ut humores iam parati, 'ui non sunt evacuati,eu acuenturi suntque medicamenta purgantia,qu

lia descripsimus in praeparatione corporis tost euacuationen refrigerandi sunt aegri lumectandi victu,balneis,4 medicamentis quibusdam lauioribus pro cibo igitur tantur,ptisana cicoraceisaactucis , de huiusmodi . balneum sit solum aquae dulcis tarpide.

medicame ut vero saccarum ros.bora quod si v b riorem ulterius voluerimus expurgationemωportunum est serum lactis,&exhibitum more Gai Manti

quorum indebita, magna dosi Neq; probandi sunt illi,quia principio huin morbi non exhibent hoc

eostum,& cunctantur ad minus per annum, dicentes in hoc morbo opectandam esse sermentalsonem, donec scilicet morbus ad unam sormam specificam sie deductus, ut sanari possit ab auxilio agente etiam a forma specifica, quoniam fermentatio requiritur in Oxtis factis ab arte,ut a natura deducantur ad unam formam, quod apparet inthetiaca, sed inter morbuni, nostrum corpus non video , quae fermentatio fieri debeat ferm entatio autem inter rapores inquinatos,&humores nostris corporis emcitur quam citissime, ita ut in intemper e

235쪽

quamprimum intemperies incipit suum habet esse,&formam specificam,quod quidem dicendum etiam . rit de morbo Gallico, cum sit morbus in intemperie unde hoc expectare nihil aliud est , nisi permittere, ut morbus in habitum deducatur,Accedit etiam , quod neq; verum est ligni decoctum sanare hunc morbum a ma specifica,ut supra quoq; ostendimus. Ex hoc genere auxillimaxima habentur iuvamenta quandoquidem praeterquam quod morbum hunc fanat,

ventriculum roborat,humidiora, excremetosa corpora exiccat, cerebrum etiam destillationibus obnoxium ex intemperie frigida,&humida,sanat Caueraquandoque si valde siccis exhibeatur adlecticam Gnilem deducit, interdum etiam in corporibus calidis, siccis aestatis tempore exhibitum febres excitat,interdum quoque visi sunt aliqui ex potu decocti huius in hydropem deuenisse , resoluto calore naturali Iocinoris ob discussionem, vicontinuatam euacuationem , ut refrigerato postea viscere sequuta sit hydrops.veruntam si moderate sumaturannocue semper capitur in quacunque temperatura corpori ha-Ditu,& aetat ita ut exhibitum quandoque fuerit pii eris quatuor annorum felicissime fc etiam exhibetur in qualibet regione,anni tempore, ac coeli constit tione, fugiendus tamen est aer vel valde calidus , vel valde frigidus, frigido enim aere corpore nimirum constipato,insensibilis euacuatio prohibetur, in calido autem ob cutis raritatem plurima fit resolutio, sed ubi resurget, alterandus est aer, vel ad calidum , vel ad frigidum,ita ut reddatur temperatus, postea tuto decoctum exhibetur sed quaeret quis nunquid, quemadmodum fanatur hic morbus decocto guaia-ci,possit etiam sanari ut aliqui testantur decoctis aliorum Iignorum cosmilium,ut Iuniperi, buxi, quYDcus,& hebeni cui respondendum nemini hoc succe'

dere potuisse, quamuis multi , ut viri etiam docti si .m experimentum lacere tentarint,vi ego neminem

236쪽

vidi nec audiui sanatum, Neque testimonium fide di num adducunt ij,qui oppositum dicunt, nee sequiatur propterea ligni decoctum sanare a rma specim ca quori iam,licet in ligni senarratis reperiatur aliquet manifestae qualitates consimiles Guaiaco, non tamen: reperitur illa partium tenuitas,qua quidem funduntur, mactenuantri humores, ideo non possunt i ilud idem praestare, quod si quis admiscuerit aliqua , ,

ex quibus haberi possit penetratio attenuatio , ti, fio,neque habebit intentum, quoniam non potest araita periecte admiscere medicamenta, ut naturam aequet,quae reperitur in Guaiaco, ars enim nequit, turam exacte inlitari, unde nec ita perfectas,& veras mixtiones essicere potest quandoquidem hoc solius

est naturae.

De Implomatibus , in primo de Carie. Cap. XII

SED iam de symptomatbus agamus,quae quandoq;

ob vehementiam trahunt ad se curationem , non tamen de his diffiise tractare,nec ad nimis particularia descendere intendo,sed in genere aliqua tantu quae mihi utiliora yidebuntur adnotareancipiam autem a caris. carie pudendorum quae primo solet apparere, quom quis Gallico morbo inficitur cognoscitur ver esse Gallica ex tumore, calore, atque sordibus , in usta' ceis quibusdam excrementis. solet enim appareretiuida,phaenicea,vel nigra, talia enim conspiciuntur excrementa ada tumida sunt, ac dura, Mulcus inaequale, undeliis apparentibus tutum necesserium est Vniuersum corpus euacuare, postea vero ad localia deueniendum est,&in principi ope visum est causticis medicamentis totumvirus conceptum fuisse di-- seu sitim,atque consum ptii in gliciter quandoque,tunis auri fabri ut uuae

237쪽

bus,vel oleis adurentibus.Animaduertendum tamen

est,ne vel corpus repletum sit vel cacochimum , vel 'alde acuti sensus,in talibus enim haec,& dolores, inflammationes absq alio itinamento,efficiunt. Nec alio modo sanatur haec ulcera gallica in pudendis, Q ratione a Galeno proposita in lib. s. methodi me- dedi circa finem, cum ijs,quae strenue siccare possunt eum huiusmodi membra suapte natura siccissima, sint:verumtamen est,quod eiusmodi exiccantia multo magis in uant, si eis admisceatur aliquid, quod expertum sit in hoc morbo iuuare, ut est praecipitatum.

Medicamenta vero Gal.sunt colocynthis, Manetum rombusta, pom polix aloes, molybdena scoria aeris

praeparata,&huiusmodi alia.Haec autem vel sicca imponi possunt superposito aliquo aerato exiccante, vel eum unguentis,& caetatis consimilibus admisceri. Aps ARENT etiam quandoque verruca quaedam scissae non nimis dolorosa inaequales, inua figura, substantia ficum praeseserunt, symptoma: quidem, quod faedum est,& maximo impedimento auferuntur autem hae,si pensiles fuerint, ligatura, si vero sese

sile ,medicamentis emollientibus, xcorrodentibus, unde usus ammoniaci cum squama aeris praeparata, di praecipitato est valde conueniens. vidi saepius citissime, ac facillime remotas, per aquam supe- .i rius dictam, sed in hoc etiam sympto-

mate curando necessariunx est prius uniuersum corpus

euacuare.

238쪽

SOLET quoque hic morbus incipere aiadago G infisanor hex, quae cum gallica est statim ex unico tantum congressu quandoque ibu adit, ita ut manifestum appareat contagium, cognoscitur tamen gallicam esse ex plurima educta materia,colore liuida:curatur,eio, si post necessariam totius euacuationem , semen

supprimetur 3 viscidum reddatur prabendo aliquεebnum vasis semiualibus cum i)s, quae moderate asstringunt, cuiusmodi est electuarium, quo maximὰ utor ex radicibus nympheae, seminibus actuearum,&ω ni casti, apposito gummi drangati mastiche, ac thu re,addito aliquo genere terr ut bolo Armena vulgari,vel terra sigillata cum seminibus melonum, cucurbitae . cauendum tamen estabisu valde adstringentium &praesertim circa principii, periculum Gnim est, ne parua illa materia retenta laborantes ad peiora symptomata deducantur, ut saepe multos ab imperitis deductos fuisse conspeximus.

De bubone. Cap. XV.

Sotas bubones insequi gonorrhaeam, vel pu M.,M dendorum caries , terrucas,in ex huiusmodi pro 'fressu cognoscuntur esse gallici, qu anuis etiam garulei sine hoc progressu coutingant,affecto iecore, sicuti perpetuo assicitur in hoc morbo in horum vero cu

ratione In principio neque vena est scindenda, neque

pharmacum purgans exhibendum,praeter aliquod lenitiuum,ne Bat retractio. scientis inflammationem ad intra venas,nisi serie fuerit replatio,vel cacochymia,tiine enim αυ--purgans aliquod medura

239쪽

mationibus prima intentio sit materiae repulsio, in

hac timentiscuti in alus, quἡ accidit it in locis, in

quibus membra principalia superfluitates expellunt, non conii eniti epulso, &qui materiam hanc repellere v. li erusi,multam ad asymptom ara in studi erunt, &morbum Gallicum confirmarunt, quapropter in bubonibus huiusmodi primum, quod intendunt Medici est materia suppuratio, ut facta suppuratione, ac loco adaperto non soluim evacuetur materia,quae in loco inflammato continetur, sed etiam corpus uniuer sum expurgetur, seruado locum diutitis apertum , sic enim cotinuatae fiunt evacuationes, unde saepius hoc modo sanatus est morbii Dis Gallicus absque alio auratio,statim itaque ad ea,quae suppurationem faciunt xeniendum, & si dolor adest intensus optimum erat cataplasma illud Gal.ex farina,oleo,& aqua, si durus se tumor praestans esHenimentum ex butiro , axung. S Ol.axung. ol. amygd. dulcium, appositis lanis succidis.ad extrahendum autem quod necesium est, cum videmus ad discussionem properare,&alia morbi Gallicissigna increscere, conueniens est emplastr excarpis,radic. lil.esb.sermento,& caricis. Quod si contumaces fuerint c iclippitulis extraha ,- , apposito etiam emplastro illo mollitiuo , tuo passim Veneti

utuntur,vel etiam diaclatio simplici, vel consimilibus suppuratione autem ---vel

240쪽

Frequentissim consueuerunt etiam esse iustulae

in hoc morbo,quae circa caput apparent, praesertim . , que circa partem illam, ubi capilli desinunt, qua se leses tiam circa ipsum anum,in in alijscorporis pa=tibus apparerean his autem curandis non est repellentibus,tendum , ut quidam faciunt non sine maximo discrimine laborantiumpsed si crustosa sint inserem. da est crustra medicamentis emollientibus,deinde qtia,quae recipiat alumen,&sublimatum,& percipiet aliqua abstersonem, ut esset aqua tarsara madefieri debent pustulae, ac loca illa. si vero appareant in ore eoniungatur alumen, & subqimatum, vel praecipit tum cum aqua planta.tunc enim ob perieulum, quod imminens circa partes illas minatur, non est malum quin imo debemus uti aliqua repulsione,sed in his tiam est prius uniuersum corpus expurgandum,

euacuandum.

patiter in hoc morbo Gallieo,saepissi Ulaera. me contingunt,quq quandoq; ita fuer nte cedentia,

ut ipsorum malignitate integra membra conciderint, in quorum curatione post euacuationem, expurgationem corporis uniuersi conueniunt meduamenta valide siccaneia,intir quae numeramur pr ipitatum, argentum vitium,sublimatum,& scoria aeriis praeparata. Hare vero debet miseeri cum his, quae medicamentorum actimoniam retandum. aliqui utunturcae-

ratis, caerus lolia it . . iidives urgento vivo, vel sublimato, ei prae I at uiueta ut in ore opimau est usus illius aquae, qu in

consciis alumine,sublim