De interiectionum apud Sophoclem Euripidemque usu,significatione,rationibus metricis

11쪽

- 10 tionem notionemque, primum de accentu conserendus est Arcadius πεο τονων ed. Barher. p. 183, 18: Tu εἰς ι

quo in praecepto illam τ litteram inepto duplicatam

Perspicuum esse errorem elucet ex eorum, quae supra

ascripsimus, exemploruin rationibus metricis. De significatione vero tu universum rectum vidit Iesychius domus: οττοτο θρηνωδες επέφθεγμα. Utuntur enim his voculis, qui cum fletu ingemiscentes incipiunt vo-hementius lamentari sortem aut suam aut ultorum infelicem, ut chorus in urip. Herc. sur. v. 87x: O. οτοτοτοῖ στεναζον, ποκειρεται οὐν πως πολεος, ὁ Βιὼς κγονος vel in Androm v, 119 sqq. XO. το-τOL θαν ra δεσποτα γοοις νοια τυ νερτερων καταρξω. IIII. OroroU διάδοχα δ' is ταλaς γω γερων καὶ δυστυχὴς δακρυω. IV.

Similem deinde in modum utque haec, quae Pertractavimus, epiphonemata etiam Ovoculam esse intelligenda in valde fit probabile, si accuratius in eius usum inquirimus. Usurpatur enim haec exclamati ac sem-pur quidem bis posita alio vocabulo non addito nisi ultera interiectione. Ita extati prorsus sola aut primo in sermone aut X- tremo ut in urip. Troad. v. 278 ΕΚ. aρασοεκωτα κουριμον etc. vel in urip. Hel V. 166. . . .

12쪽

- 11 -

ῆ is μουσαν ἐπέλθω l δακρυσιν et θρῆνοις et πένθεσιν Ira 3. 2 additur igitur alterum anaphonem ut in Soph. Eleel. v. 827 et 840 ala et I ἔ ἰώ cum uno

in versu rachin 1025 hoc sequatur substantivum vocativo cum casu: Ἀ α μυιον. Sed lain exoritur quaestio, quam significationem huic voculae attribuamus. Qua in re si primum inspicimus veteres grammaticos, apud Suidam hanc re- reperimus annotationem: cy' ἐπωρημα πεσλιαστι- κον ). Quod praeceptum etsi in universum rectum esse non negamus, est enim etiam Ira ut nimirum sero omnes interiectiones apud tragicos obviae dolentis quoddam epiphonema tamen propriam certamque doloris vel lamentationis potius speciem hac voce indicari nobis e

suasimus, cum nomatopoetice ita putemus eam esse

adhibitam, ut dicatur de gemitus et suspiritus quodam genere flentium incepturus enim flere in singultus aliquas Oces, nec crebras quidem, solet prorumper hisy, litteris carptim effusis simillimas. Quae flendi notio nonnullis in locis aperte indicatur, cum sive in antecedentibus sive in sequentibus fletus aliqua mentio fiat. Ita dicitur in Soph. leci. v. 27, 28 Ira pu

imprimis a mulieribus exclamatur, ita in his locis:

1 quo de loe post Q. ceteri vero loci, ubi sola invenitur, enumerati sunt in p. 12.2 cs praei. Zonar. . ., tym Magn. s. V. mymp. 326, 49. 3 es prael. Eurip. el. v. 166.

13쪽

in Soph. lecti v. 27, 40. Eurip. elen. V. 66l, 662 166. lec 150. Supplie. b. 1074. ph. Rur. 147. road 168 278. 1216 1303 1318, cum a vivis usurpetur in Soph. Trach. v. 1004. 10l4. 1025. in Eurip. Alcest. v. 874 890. Herc. sur. v. 102b Hippol. 1354. Qua cum sententia de nomatopoetica huius Vocis vi tantum abest, ut discrepent illi loci, ubi Malterum anaphonema sequitur, ut eam videantur coin-

mendare. In his enim is, qui flere atque ingemiscere incepit, dolore aucto in illus exclamationes Prorumpit. Nonnulla donique adicienda sunt de Dindorsi sententia, qui scripturant a codicibus miro consensu traditam ne in uno quidem loco retinet, sed eam prorsus e contextu reicit aut aut iam recipiens ). Quod se secisse non suo arbitrio profitetur, sed poetis ipsis iubentibus nullum enim extare exemptuni, ubi me irum pyrrhichium postuletur. Qualia animadVersiOnei non esse probandum postea Ostendemus, cum

de prosodiae metrique legibus agemus, hoc loco id

sufficiat annotasse hanc voculam hac in re liberius usurpari iam ex nomatopoetica eius natura aliquam in artem patere. Neque illaci vox, quam indorfiuου metricis istis de causis exhibet, in hanc fletu atque singultus significationem mugis videtur quadrare. Porro

Vero id est observandum mirum esse ororem lectionem, quam hic vir doctus tragicorum codice ita per-vusisse dicit, ut ne unum quidem supersit recine exemplum scripturae hi, rnesertim cum illi grammatici, quos supra attulimus, hanc codicum cripturam confirment. Unum denique tantum in locum tulis sensus omnino non videtur esse aptus, cum terroris potius ex- 1 os praes ad Aese l. ed Lips ann. 1957 p. XXXII,

14쪽

- 13 clamatio desideretur, in Phoenissarum scilicet illum locum, ubi Antigona de domus tecto prospiciens hostium permagnum exercitum summa capta admiratione

atque horrore Tydei ingentis illius sortissimique olynicis amici splendidis cum armis ingredientis exclamat in v. 127 AN ἔδευς γαυρος, ὁ φομοις εἰσι- δεῖ l γιγαντι γηγε- προσομοιος ἀστερωπὸς ἐν

γραφαῖων, ουχὶ προσορος μερίφ γε-α etc. Putamus igitur hoc loco pro eo, quod est i , he esse restituendum, quod optime in loci naturam quadrat. Quibus rebus pertractatis iam liceat nobis adicere alia nonnulla epirrhemata, quae ut haec semper inveniuntur sola, ac primum quidem

quod raro tantum in Sophoclis Euripidisque tragoediis occurrit apud illum semel in Trach. v. 218. apud hunc bis in Bacchar. v. 14 et in Troad. v. 325, ubi

ei antecedit, iocula simili subiecta notione. st enitnευοἐ, ut testantur Veteres grammatici ), βακχικόν ἐπ--θεγμα i. e. vox, quam ii solebant exclamare, qui Bacchodo inflammati laetitia ac surore exultabant. Ita adhibetur in illo quem modo ascripsimus, Sophoclis loco: ευο cmaranaoσειοι ἐδου ὁ κισσὸς est. Sed cum hoc vocabulum nonnulli grammatici exhibeant acuto cum accentu'), circumflexum poni debere certis verbis docet Arcadius p. 183, 18, quem locum supra attulimus ).1 es Herod. p. Theogn. 158, 19 Lentκ. II, 301 .

2 ut iidem, quos modo attulimus. 3 es praei Apollon in Bevh an d. p. 588, 26. prae-

15쪽

2 aut bis, ac plerumque quidem, ita in uriΡ. Hecub. v. 1069 oθα κρυπτὰν βάσιν ἰσωνομα etc. 33 aut quater repetitur. Quem vocularum numerum in iis, de quibus agimus, sabulis tres solum loci praebent, e quibus duo petiti ex Sophoclis Philocteta vv. scit. 732 et 738 in codice optimo Laa prima manubinas in unam vocem discriptas neglecto ut aepe ae- centu offerunt, quae scriptura postea ab altera manu correcta estia a scribente, cum in tertio loco, in Rhesi Euripideae v. 749 haec lectio sola exhibeatur. Quaeritur igitur, quae scribendi ratio maxime sit probanda. Sed cum omnibus in Euripidis versibus, ubi haec exclamatio iteratur, secretae singulae litterae a codicibus tradantur, cumque grammatici veteres de ascriptura taceant, et cum tertium a vox semel positare vera multis in locis occurat, illam is lectionem, quam indoinus similiter atque ala probandam centerea de huius vocis interaspiratione Herod. l. c. annot 1.3Schol in Dionys granim in Bohh. necd. p. 95I, 19. ar-

erat eod. Oc. p. 89, 13. Uni Mugii. p. 391 12. a1 ci prael. Soph. Oed Tyr. v. 1147. Phil. v. 1300. Eurip. Bacch. v. 10 Helen. 445. mere sur. 628. 2 simit Eurip. Alcest. v. 28. Androm. 1076. Bacch. 586. 596. Here fur. 1052. Cycl. 565 Med. 1056. Orest. 145. 274 1598. Ithos. 799.

16쪽

- 15set in), reicimus. Qua de re quoniam haec satis dicta videntur, in sequentibus pauca addamus de huius epir-rhematis significatione, ac proficiscamur quidem a Suidae annotatione, qui docetra usurpari με ἐκπαγως καὶ aρακελ-σεως, quam explicationem omnes et Sophoclis et Euripidis loci, qui hanc voculam continent, videntur comprobare. Primum igitur exprimitur hac interiectione terror novis atque inexpectatis rebus alicui iniectus, ut in Eurip. Bacch. V. 86, in quo chorus bacchantium hebanarum Penthei domo subito ruente vehementissime perterritus haec vociferatur: - ameta Πενθέως l μέλαθρα διατινάειται πεσήμασιν et in v. 596: O. - πο ου εοσσεις ον υ etc.

Sed is, quem terror atque angor repente invadit, exclamatione aliqua omissa periculum imminens a se aut ab aliis studet arcere. Qua de causa cum illa a vocula tanti ocia notione semper sere altera scilicet παοα- κελευσεως commiscetur, quam maxime quidem impediendi potius vel retinendi speciem prae se ferre non mirum est propter universam horum locorum naturam. Ita Medea, secum reputans, utrum liberis occisis coniugem ulciscatur necne, ipsius consilio scelesto perterrita dicit in v. 1056 μὴ δῆτα θυιιι μή ποτεργάσο τάδε. Similiter in Eurip. Androni. v. 1076, ubi

chorus, cum eleum senem nuntio de nepotis morte allato animo relinqui summittique genu videat, exclamat: O. - τί δρασεις, ω γεραιέ; μη ἐονς ' ἔπαιρε GaDiox. Eadem significatio perspicitur in iis

locis, ubi id, quod est a semel collocatur, ut in Soph. Phil. v. 1300 - ὁ μηδαμῶς, ιιῆ προς-ῶν μεθRβέλος. Nonnullis deinde in locis ad terroris vel admi-

1 in toxic. Sophocl. s. v. d. de tuus vocis accentu es.

Aread p. 182 8. Io Alexandr. 31 8.

17쪽

18 rationis notionem indignationis quaedam vis accedit. Ita in Eurip. Alcest. v. h: -- τι- ποδ ια λάθοοις τι ubi δε πολεις ); Corporis denique dolorema vox indicat eis imprimis tribus locis, ubi quater extat, cum eandem significationem aperte prae se erat geminata in Euripid. Rhesi v. 799 l οὐ et μετεωει, κουκέ oo ma τάλας Exemplorum huius voculae notionis agmen claudit versus Eurip. Cyclop.

157, ubi a Maia vel aia, quod cum indorfio exhibuerimus pro codiciara ter posito, prorsus in diversam notionem transit, cum Silenus ea delectationem voluptatemque captam ex Ulixis vino exprimat. In universum deinde similiter atque hoc usurpatur

ἐκπλῆξε ς i. e. terroris atque angoris cui notione, tamen non prorsus idem Valet atque id, quod est a. Nam cum in hoc ad terroris notionem Moaκελευσεως,

ut supra ostendimus, accedat, ab illa talis significatio discrepat Quae disterentia iam inde aliquem in modum

1 es prael. Soph. M. Dr. v. 1147. Eurip. elen. v. 445.2 et prael. Eurip. Helen. v. 1177. loci. 558. Here. sur. 1088 Hippol. 1391. D. Aul. 1132. Rhes. 73 te. 3 simil. Soph. Oed col. v. 1479. Eurip. Here sur. 815. Ion. 153 170 Rhes. 674 etc.

18쪽

- 17 patet, quod ci vocem pleruntque enuntiatum, quod dicitur adhortativum sequitur imperativo cum modo vel similibus cum verbi formis eodem modo intolligendia' haec a contra seinper sere in sequentibus interrogatione quadam certius quasi explicatur ). In illa igitur

praevalet terroris vel metus potius notio non enim videtur dubium a exclamanti, quin nova illa res, quae praeter expectationem cadit in conspectum, ei sit pediniciosa, qua de causa eam quasi a se retinere studet, hae in universum admiratio tantum subito excitata

indicatur: nam vociferans rei nuturam, qua OmmoV

tur atque perturbatur, videtur ignorare quanquam iam aliquam in partem angitur. Ita laetitia potius repente Oxcitata significatur ἔα voce in Eurip. Herc. sur. v. 513:- ω Q ὁ πρέσβυ, λευμα τἀμa νιλτατ' ri, Praeterea vero terroris noti vix perspicitur in Eurip. Supplic. v. 395 oγων ἐς ἐμποδων δ ἔρχεται Καμμεως, ως ἔοικεν ου σας εἰδότι, κῆονξ ete vel in Hippol.

ab aliis non abhorreat, sed hoc constat, aoaκελευσεως vim nusqua in demonstrari posse. Invadit autem haec admiratio atque terror aliquem aut novis atque miris rebus subito exortis ut natura prodigiis e. c. in Soph.

Alcest. v. 526. Androm. 1076. Hecub. 1069. Helon. 445.

Cyel. 565 Med. 1056. Orest. 145. 274 1598.2 cl. urip. Androm. v. 896. Bacch. 44 1280. eub. 501. 33. 1116. Helen. I. 541. Eleel. 341. 7474 Herael. 3. Ilere fur. 525 1172 Suppl. 1. 395. Hi pol 456. 905 ID. Aa 317. Iph. Taur. 1157. Ion 240. 1549. Cyel. 222. Q. 1004. Orest. 276 1573. Troad 298 1256. Rhea 674. 85.

19쪽

dum ab v III.

ου vocula, quas rar tantum usurpata semper reperitur geminata. Ita I. sola se offert in Soph. Aiac. v. 736 ).24 coniuncta cum nomine ac nominativo quidem cum eas ut in Soph. Tiach. v. 1143 aut cum vocativo ut in ed. Tyri v. 071, quos locos popina ascri

bemus.

Porro vero, cum de huius epirrhematis accentu exoriatur quaestio, primum conserenda sunt, quae prin-eeps ille in disquisitionibus grammaticis testis, Herodianus affert l. c. I, 17, 24 ἀλλ' ἐκ τῶν εἰς--ἰ-

Rhos. 885. 3 et prael. Eurip. Bacch. v. 644. Here sur. 13. Suppl. 395 etc. M ubi tertium oti reet delevit Turnebus prael. In

Soph. M. Tyr. II 82. M. col. 220. Phil. 38. urip. Hippol. 776 Cyel. 464. 576.

20쪽

- 19 h lia του δίς θογγος καταλήγουσα πεστραπται τὴν oξεων τάσιν ἔνθεν ηιιειODμεθα τὴν ου ἀποφασιν κοὶ ἰδου δεικτικον καὶ οὐ πετλιαστικὼν ωὐρχνια etc. '). Quibus e testimoniis simul apparet, etiam ou Do voce uti dolentes, sed ne haec quidem satis aecurate a veteribus illis grammaticis est definitu que enim dubium potest videri ratione habita univei,ae tantum eius speciei, quin oti non eandem vim a significationem praebeat atque aliae interiectiones ut D alati odio etc., sed iam o vocalis susco sonitu aliquem in nodum eius naturam porspicimus Indicatur enim ea quaedam praesensio incerta mali imminentis. Qui animi nimirum astectus propinquus atque similis universo dolori cum hoc saepe coniungitur,

sed illud praesagium sati impendentis semper aliquomodo perspicuum, quod aut xclamantis est aut excitatur sive in aliorum dramatis personarum animis sive in spectatorum, propriam esse notionem huius vocabuli omnium locorum ex his duobus tragicis colleetorum

con8ensus demonstrat atque confirmat. Ita οὐ clamant persona subito discessu scaenam relinquentes, ut metum mali vel facinoris diri iniciant spectatoribus hoc iam praesentientibus. in locusta, quae Oedipi miserrimam sortem iam cognovit, cum hic adhu nesciu impendentis pernicio de origine sua pergat quaerere, de scaena decedens exclamat v. 1071: Ια ἰου ρο, δυστηνε τουτο uo si hic μονον προσειπεis, an o ουπον στερον. Conserendus est praeterea eiusdem tragoediae v. 1182: I. ωλωυ' τα -- ,

αν ἐξήνωι a m etc. Optime deinde hi sensus quadrat

1 et praei. o. . Alexandr. p. 32, 20 Aread. 183 25. Theodos canon in Beh aneed. p. 1237. Suid Hesuch. s. v.

Zonstra