De impedimentis magnorum auxiliorum in morborum curatione lib. 3. Autore Antonio Ponce Sanctacruz protomedico ... Secundis curis emendatiores è museo Petri a Castro ..

71쪽

la I ex puis. c. . ubi profitetur, nota est essentialiter laetim facultatem usq; dum in corde ita simulatuitii petanientum Minium, Ut praepolleat Esquod elementum quam mutatio..

nemraos dicebainus pertinere ad teperamentiri substantificu Sed dif-bciutas et in verbis sequentibus misi in AZipio capitis continentur. Ad eundem modum cordis corpus, cum minodice resisternam sit, c. lefacti m Euthumect.rtum, aut desiccatum, pulseu, os intemperisimis do facit languidos, id quod illiis sub Urifam facultatem . At eia comduetudinem cum sanguine habere ista ipsius sinibus contento, P cum spa tu,qui calidum longe ac naturaliss tus requirit)st, aut cum eo, qui ista

inuolucro cor ambiente ν, vel in pus,mone , aut cum ipso etiam inuolucroco ambientes puta eae strantu variasse , sumi citra ossessonem facultatis. Eandem habet rationem re-

j math esse, ire refrigerari , si

in ipso toris corpore temperando μ' polleat elementum frigidum, ditur

72쪽

iaciatas Sinisti ica corambiente, in piamone , is sanguine inspiria . tu, quos eius ventricuia continent, uies remisso. Iam humiditates, si cιtates, se in ipso eo ore cordis con Bant , nocent faciatati: si quopiam comicino, non immutant,sumis quidem proba temperatura, ct intemperies. Ex quatuor frunt elementis: Hus vero. accessiones, aut remissione ex calido. frigido dumtaxat iam ad viatimam sus dissolutionem deueniat, corporibus vicinis cordi vehementer refrigeratis, non poterit etiam cordis corpus nonantemperasum esse, id quod .

nihil est aliud quam debilitario Liatem . Haec Gal. Equidem multa paucis docuit, dissicilia, nisi accedat ratio supra tradita diuisio nostra, facti, fientis.Sed Galen aliqua-do ita subtiliter loquitur, ut non capias, nisi frimiter haereas aliis, quae micrologice nonnumquam conte-platur Explico locum per quasdam propositiones , claritatis gratia et iuppono , quod licut positu est exemphim in com obtinet tamen doctrina C paucis

73쪽

paucis explicatis in aliis partibus viventibus animalis sanguilaei. Prinia propositio'. Essentialem debilitatem,veram, propriam agnoscit Galen quando mutata est proportio elementorum componentirua parete, tradit alterum praepolleat tui enim vere,in propitie languet facultas, cper excelletitiam dicetur essentialis debilitas quia deficit aliquid essentiale, nempe proportio debita elem torum , siue correspondens eleme tis. Vide quam aperte senserit Galen. statuendum esse Umperamentum squod nos vocamus lubstantificum. Secunda propositio. Qualis fuerit intemperies in corde producens hanc improportionem elementorum, tales erunt languidi pulsus: nam si calidiatas magna ,4 intensa fuerit, erit lamguidus cum aliqua celeritate, aut se quentia: si magna frigiditas,etit lagusedus cum raritate ktarditate, taliquantula duritie; si humiditas intensa, erit pulsus languidus, cum mollitie si autem nimia siccitas , erunt

pulsus languidi,duri, angusti , longi

Corale

74쪽

graciles . Hanc conclusionern continet Gal. illis verbis: Pul ιspm ntem' periei mo facit languidos . Tertia propos. Cum plura sint co di vicinitate propinqua, ut sanguis,&: spititus, quae in ventriculis.& sinibus continentur,& qui est in tuniciam biente, in pulmone , aut in Vtroque simul, necessarium est , ut cor habeat mutuam consuetudinem, id est , agat, patiatur ab his, quae in talibus partibus continentur, prout hoc , aut illo modo fuerint affecta, cinio. peratara sunt enim proxima, .la beDiessicaciam ad agedum: sed dum agunt incor, viam quidem adauget, ,

autimmutant, tamen facultatem O .

iis nondum essentialiter debilitant: quia nondum mutant proportionem illam substantialem quam vocat Galem elementorum. Fundamentum istius p positionis, desumitiu ex his, quae de mente G len supra dixi de fiente, Sc ficto.Cum enim humores, e spiritus concenti in partibus circa cor,ipium alterant, clarum est, quod tota illa alteratio it

75쪽

ει brina in Medi ergo mutatio Hsu, sicut in febribusabhumore longius exististe ebruis ix bd enim ex consequenti psilium . . Diiari tam men his variatio ab alia inqua sit

aliis febri, Rura. est currimis . Iemdebilitatem. Et licet augmentum usis,aut illius variatio, noti contis , ut plurimum, inisi inmata temperiecordis adlicita enim medelam ficiunt . inflerentiae. pulsus P ramenti Galen nulla se mentione intemperantis eordis,sinissua, desernin est, quae nondum racis mutationem, Moportionibus et mentaribus: ob id dixit,solhm 6 apparet in violas, sic exempli, sentia in exercitio, Maliis motibus. corporis, lanimi, febribus inci-luentibus, inoceria usus mih iturin non malasarrat is propinatomun er

76쪽

lemetuarium. Quamuis verum se mutationem usus diutius perseuera tem,tandem inferre essentialem illam cordis mutationem.

Quarta propossis ando iam tet,iperanientum rubstantificum variatum est, verbi gratia, versus frigiditatem, praepollente elemento fiigido, in ui

casu, eandem habet rationem, refria

eratum esse cor,& refrigerari siquiaem essentialites laeditur facultas : na illud refrigerari , licet sit siens, cum idicat unionem ad illud, quod iam inis habitu factum est eandem videmrhabere rationem,ut simul debilitas disia sentialis, laesio facultatis ab utroque procedat, non quidem a refrigera tione , ut siens absolute, sed sub dicta ratione,quatenus importat terminum nouum uniendum cum facto esseue cum restigerato habituali. Et hoc intduexit Gaio quando dixit,Refrigeratum essedc refrigerari, eandem ha- het rationem;& laeditur facultas, Ib ter nonpotest intelligi. Quinta propositio. Sipericaldiu,

si pulmo, si iam is, dia sputius, qui

77쪽

assiciant, apertum est, Quod nocent,surmuratio stlo catino immoder rimam in utionem deueniat perfri-

circim dantibus cor , necessariiain: est

'Missum cor essentiali per debilitetia ,

uis uisurgit dam has,' 3 - - fricari conti inionem esse is di

78쪽

humiditate non po uat mutare usum' iustis, danis naturae in coi seruatione cordis,d consequenter in conseruatione totius animalis, nullus est alius, nisi attemperatio, spiritus animalis regeneratio. nullum si xum confici potest sine debita quatuor qualitatu symmetriarergo humia

ditas, dc siccitas, ut moderatae, com

lucunt, integritatem finis , ita immoderatae destruent usum, aut immutabunt. Quis obsecro, aut qualis erit piritus, ubi immodica ex erat humiditas Quis concentus Comp nentium elementorum , ubi nimia si citas e Secundo, intra duas lineas potest coarctari Gale. Nam si dicit, quod humiditas , siccitas , si exsuperent in corpore ipso cordis , debilia tant essentialiter pergo sanguis, spiritus, pericardium, pulmo sequae vicina vocat cordi si maxime intemperata sint versus humiditatem, aut si citatem poterunt etiam agere tria cor ipsum, debilitare: si autem dein illitant, ergo mutant usum Auce.

79쪽

sebilitari cor Mihiditate, o sic

Anguine humido , Malis humidis in is circumstantibus ' Nam Gais Elin inal eralite dicit quod' Attia nixi sus dissiautiorinducit dessitate

Essentialem Insero nuno Emm ritio su Fcatis praeter naturium via est ad Meralifatem essentialem me non poteri nega mi nec ali m illo ne fico uare, quae possisne - debilitare, non mutabiit etiam suma et rhois auxesti humiditas, aut siccitas debilitendi, est euidens. a re haec duo non conuertuntur , dissolu-

tio sis , is debilitas essentialis 3 Est diiselutio usus ergo debilitas essentialis hanc iam ipse docuit Gal.) EF detalitas esseritialis sergo usiss dissolutio. Certe dissi te est explia

Dibo tamen,subtilitatem Galeti in aio bsistere. quia dissidis tu,quq Mnit illae intemperantiae, quae per se 'mutantulam Istae iniim talis dimi Hriis, quia a immediaretalam

80쪽

causant varietatem , cinuseindi sunt calor frigus , quarum proprium 4st, ut quomodocumque increscant, mutetur usus Per calorem enim a getur, perfigiditatem minuitur re- spiciat siquidem intensionem,aut re- missionem caloris cordis. At vero h ahiditas , diccitas proprie respiciunt quatenus attinet ad praesentem difficultatem Dinstrumentum, arterias cor ipsim: quia quom documque inerescant, efiiciunt blam dum , ain durum instrumentum, consequenter pulsus duros, aut blan-

dost non tamen magnos, celeres, ut intensior calor aut paruos, da

dos ut intensius filus . Et ob di- dixit Galen quod siccitas, aut humia ditas non mutant usum , proprie I quendo, quia potius mutant instrumentum , dc ita humiditates, &Iccia tales in corde, debilitant facultatem, nulla facta mentione mutarionis usus. Igitur debilitas essentialis a facto e se mutatio 'sus a fiente, praedicto modo , secundum Galen possunt explicari. Vndo aris constat ad obie- ctio-