장음표시 사용
11쪽
tibi, lector benevole, prodit hujus agminis classici sere postremus ille Sarsinas, quem, si pro antiquitatis majestate ordo duceretur, chori principem habuisses, utique Vero inter primos colendum, modo latinitatis ingenium aestimetur. Ipsa enim Musas, si latine loqui voluissent, non alio, nisi Plautino sermone loquuturas fuisse doctissimi Veterum literatorescensuerunt musas quidem, opinor, Puellaris verecundiae non satis memores, at comico lepore certe animatas. Hoc sensit mens diamolieri, hoc Regnardi festivitas, hoc multi scenicae rei haud spernendi artifices vel magistri. Is vero errare vehementer mihi videbitur, qui loquacitatis derisoriae tantum, cujusmodi laudem Plauto
nonnulli facile concedunt, ut caeteras detrahant, sontem illius opera esse, neque eximie aut Venuste cogitata dictaque eleganter inde quoque Suppetere existimabit. Quam pravum sit tale judicium, hic e multis unus ne te lector, moremur argumento erit locus, quem Molierus e penu Plautina deprompsit:
12쪽
Praeterea, quantum ad Romanorum mores domesticos ususque civiles, nempe vitam populi interiorem pernoscendam Studiosos Plautus adjuvet, quis nescit prudens istarum disciplinarum arbiter adeo ut ejus comoedias, nisi oblectamenti causa legeris, tamen tanquam historicae bibliothecae grande supplementum ad manum habeas necesse fuerit' Sed omissa commendatione, qua Plautus apud narures non eget et apud alios quantula nostrae auctoritas l), de hujus editionis consilio et ratione pauca praemonere te, lector, haud supervacanea oratio
Notitiae Plautinorum operum id in primis obesse, quod multae apud eum Sermonis quotidiani locutiones a figuris dicendi poeticis vel oratoriis recedentes, multa romanae plebi intellectu prompta, nobis paulo abstrusiora, utpote ad res aetate Catonis et Enni vulgares pertinentia, sallerent legentem, vel impedirent, animadvertimus. Itaque nullum praeteriimus locum, quin, si qua dissicultas aut ellipsi popularibus loquelis tralatitia, aut oco verbis sententiave implicito, aut formula singulari, aut historia quadam recondita et allusione, offenderet, interpretationem, quantum in nobis esset, non Sineremus desiderari, ut haec editio maxime omnium fieret explanatoria rati
i Volt placere sese amicae, volt mihi, volt pedisequae. Voli famulis volt etiam ancillis , et quoque catulo meo Subblanditii novos amator se ut quom hideat, gaudeat. Asin. I, 3, 3ι.
13쪽
scilicet, satis a superbioris critices vel temerariae, gligentiae fastidiis vindicatum Sarsinatem fore, modo ad eum facilis cuique pateret aCCESSUS. Iam nobis iter praemunierant celeberrimi philologi inter quos principes eminent Gronovius et
aetate, nisi doctrina fama prior, nostras Lambinus; quem, ut eruditione praestantissimum, sic ingenii acumine iusignem, merito sane, et eo libentius saepe Iaudabimus, quod eum multi priemonstratorem via et Μουχο sequuti sunt, innominatum tamen.
Nos, si quid longa cum Plauto consuetudine intelligendis illius carminibus profecimus, hoc, quantulumcumquedit, tantorum virorum partis opibus addidimus, sive, quae praeterierunt, electis, Sive in quibus labi illis humanitus acciderit, sicubi acciderit nostra dubitatione subdita. Neque dictionum modo exsecutioni, sed etiam ex-Positioni rerum operam impendere animus fuit quid mori populi auctoris ingenium concederet, quid latinum scenae artificium a nostrate disserret, quibus ludorum editoribus, quo histrionum genere chora-gioque histrionico, qua proscenti Structura, quo caveae consessu Plautus uteretur ut, si quis has annotationes percurrerit, theatralis rei apud Romanos historiam delibaverit. Quod ad scripturam attinet, undus sui textus re- Censendi editio Gronovio-Ernestina cum Blpontina Brunckii et cum Bothiana, necnon scripto codice bibliothecae Reg. Parisinae membranaceo ti 5568 solluta Neque lucubrationibus praeclarissimi Hermanui
14쪽
et Cl. Bosschae et Cl. indemanni aliorumque, qui singularias fabulas edideruiit, uti nos piguit. Plauti numeros, quos ipse prositetur innumeros illustres apud novos grammatici gymnasium secerunt sibi, in quo multum susceperunt intricati laboris, multo etiam magis divinandi libidine sibi indulserunt
Quis autem in re tam obscura tam incerta, certum aliquid et verum proserre se nunc posse confidat, quum scripti codices comoedias uno tractu distinctione versuum nulla, quasi prosam orationem, insuper foede corrupto multis locis verborum habitu vel interversa statione, reddiderint, quumque jam apud sequioris aevi Latinos de constituendo Plauti carmine Notin unquam ambigeretur i)ὸ Ars etenim versificandi, prisca illa aetate nondum ita legibus Graecorum continebatur quin pro lubitu identidem evagaretur liberius, et inconcinnos atque claudicantes scelus vel incuria dum moram liturae metuebat, vel imperitia, quia rudibus adhuc lingua
et prosodia utebatur ederet. Auctore non solum intra trimetros non steterunt, et omnis generis, Omnis mensurae versus in diverbio commiscuerunt, sed etiam
quantitate syllabarum definienda et coagmentandis carminis partibus, modo nolentes, modo volentes, plus vice simplici peccarunt. Multa etiam apud tragicos, erant Orationi solutae simillima, quorum carmen, nisi quum tibiceu accessisset, intelligeretur. Quid comici, qui sermoni pro-
it Sisenna laudante Rufino , ed. Putach. Pag. 27 I.
15쪽
PREFATIO. Vpiora docuere non solum vocalium hiatu concurrentium elisio fit aut non fit pro arbitrio scribentis, sed etiam per ecthlipsin i), synaeresin a).
diaeresin 3 , et sexcenta istiusmodi immutantur verba pronuntiando, ut metrum, non ad scripturam, sed ad vulgarem tum loquendi morem exigi debeatri qui quantum ab illa diversum serretur, Cicero exemplum classicum suppeditabit. Nam quo tempore Crassus bellum adversus Parthos maturabat inauspicatum, et exercitum Brundisii imponebat, sorte quidam in portu caricas Cautio advectas vendens clamitabat, ita prosecto cauneas quae vox solemni tum iteram, dicendi usu sonabat cameas, vel af eas. an in pretesenti nemo attendit. Sed post eventum, ut fieri solet, recordati sunt Crassum tristi omine, si mens non laeva fuisset, praemonitum sutura cladis, quasi mercator, non cogitans, sed diis ducentibus Occi
Plautinas quoque personas, eodem, quo ille cau-nearum venditor, modo verba contrahentes, vel rursus distendentes, si versus rhythmo suo fundantur. audias. Itaque illos refingere et orationem ex ingenio emendare audacius visum nobis est majusque viribus opus, praesertim quod magis emendantis solertiam ostenderet, quam textu integritatem praestaret. Itaque vulgatae lectioni acquiescere Saepe, quam Con-
16쪽
jecturas elegantes quidem, sed non satis manuscriptis comprobatas recipere placuit. Nam periculum est, ne, dum metro strictius et adamussim magis quam ipse voluit, reformando consulis, tua , non lauti,
Sed ab orthographia editoribus adhuc usurpata, quae profecto Plautina aetate posterior est, deflectendi licentia nobis sumpta, pudenter tamen ita ut antiqui coloris aliquid compareret, Deque nimis horridum', nimis obsoletum scriptionis genus legenti officeret. Consilium equidem uerat, antequam operi manum
admoVeremus, formam, qualis tum habebatur, scribendi sedulo referre, cujus eximium exemplum praesto est de Bacchanalibus senatusconsultum anno V. C. 566, et leges praecipuas grammatici veteres docent; nullam consonantem geminari I), proci porrecta sere
ubique poni vi, adjici dilerisque verbis longa vo
cali desinentibus, oportere, etc. etc. Verum primo tentamine didicimus hoc fieri non posse, quin latinitas illa vix latina et paene barbara non assuetis videretur, atque sic taedio esset legendi Plauti labor, quem promptum cuique et iacilem reddore summopere studuimus. Ergo quam proxime a vero nostra scriptura aberit, Servatis, quantum orationis sine intellectus etymorum elementis et nativo verborum themate a), pin-
1 Festus vo Mutia. α Lucilios quod soni molliri coeperant soram querebatur, hoc versu . Pellieere nialunt quam perlicere in Cons. grarum vel ed. utSch. P. Raa I.
17쪽
PREFΑΤΙΟ vilguedine sonorum i , iterarum simplicitate, denique quidquid antiquitatem, modo non rancidulam,
Habes, lector benevole, ΠΟStrae curae P Spectum,
quam rectam suisse et ad elicem effectum perductam existimes, opto magis, quam Sperare audeo. I. NAUDEΤ.
t . Adnotandum est antiquum sermonem plenioris sonus suisse, et, ut ait tacero rusticanum. Velius ed. Purach. p. 22I6. Luessius laudante Velio ed. Putaeh. pag. aetok: Iam puere venere, e postremum iacit atque ,
Ut plures saetant i si saei' Popilli pueri : hoe uniu siet. Addes a peda, ut pleniu sat. Et alibi ut pinguia fiat. 23 In tertia deelinatione, singularia numerus per unam a literam scribitur. ut doeilis, Dellis, pluralis per e et , ut facileis , docileis ut ex hoe appareat singularisne sit appellatio, an pluralia in Scaurus ed. Pntsch pag. 2264. Simili de ausa illis, istis scribimus, quoties aeque valent atque ille. δεω, et heis, silete, illei, stet quum adverbialiter proseruntur.
Quum iteram ti consonantem aut vocalem equitur u hanc in o mutamus, T. gr. equos, sereos, Olν ne, P. aequus, servus, solvunt, more eterum, praeterea monente Donato ita scribendum , - quoniam nulla litera vocalia geminata unam syllabam faciatis.
Nota In limine hujus voluminis, vitam Plauti, et testimonia de illius operibus, et quae nonnulli docti viri ditionibus ejusdein Praelati sunt, caeteraque hujusmodi, quae ad aperturam libri soles invenire, lector, profecto nunc requiris quorum collectionem ad Postremum editionis volumen, quo plenior ncque plus justo tamensioret, reservandam censuimUS.
19쪽
20쪽
THESSALA, ancilla. BLEPHARO, dux Thebanus. BROMIA, ancilla.
a sere semper Aletimen vocatur apud Plautum namque graecum hujus nominis ingenium est λλκilMini, in quo, latine converso, more vete rum, litera n literae a vicem obtinet, ut in maxumus, carnufex, lisei. N.